Olimpijczycy Akademickiego Związku Sportowego

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w roku 1924 

ALFRED ADER (1892 – 1941) doktor praw, adwokat, członek AZS w łatach 1921-1929, zawodnik i działacz szermierczy, pierwszy kapitan narodowej drużyny szablistów, olimpijczyk (Paryż 1924). Urodzony 17 października 1892 w Krakowie, syn Leona (adwokat) i Eweliny z Lordów. Po ukończeniu 8-klasowego Gimnazjum św. Anny w Krakowie, studiował prawo i ekonomię w Wiedniu oraz w Krakowie, gdzie na Wydziale Prawa UJ uzyskał w 1919 r. stopień doktora prawa. Był bardzo uzdolnionym prawnikiem, ale w rubryce zawód podawał: kupiec-przemysłowiec (od 1920 był współwłaścicielem firmy „F. Lord” w Krakowie, która zajmowała się sprzedażą artykułów technicznych i wyrobów żelaznych). Znał biegle języki: niemiecki, angielski i francuski. W latach 1916-1917 służył w armii austriackiej w stopniu podporucznika, od 17 listopada 1918 r. był oficerem Wojska Polskiego. Od 1 maja 1922 r. znowu został skierowany do służby czynnej w 21. Pułku Artylerii Polowej, stacjonującym w Krakowie, a w lutym 1924 r. uzyskał awans do stopnia kapitana i przeniesiono go do rezerwy. Po klęsce wrześniowej przeniósł się do Warszawy, gdzie zmarł 19 października 1941 r. Szermierkę zaczął uprawiać przed rokiem 1914, kiedy dołączył do Krakowskiego Klubu Szermierzy (klub ten istniał w latach 1909-1914). W 1921 r. wraz z kolegami (B. Macudziński, A. Papée, K. Winkler, J. Zabielski) reaktywował sekcję szermierczą AZS Kraków, która do 1929 należała do najsilniejszych w kraju. W pierwszym zarządzie sekcji piastował funkcję wiceprezesa. W latach 1921-1928 należał do czołowych szermierzy w Polsce, specjalizując się w szabli i florecie. Pierwszym jego sukcesem było zdobycie tytułu mistrza Krakowa w szabli (1922). Na rozegranych 7-8 lipca 1923 r. w Krakowie pierwszych akademickich mistrzostwach Polski zwyciężył w szabli, a we florecie zajął trzecie miejsce. W roku 1924 na odbywających się w Warszawie akademickich mistrzostwach świata zdobył dwa medale srebrne: w turnieju drużynowym w szabli oraz w turnieju drużynowym we florecie. W tym samym roku był piąty w mistrzostwach Polski w szabli i trzeci w turnieju eliminacyjnym przed igrzyskami. Podczas Akademickich Mistrzostw Świata (Warszawa) zdobył srebrny medal w drużynowych turniejach w szabli i florecie. W następnym roku zajął czwarte miejsce na mistrzostwach Polski w szabli i florecie oraz wystąpił w pierwszym oficjalnym międzypaństwowym meczu z Czechosłowacją w szermierce (14 czerwca 1925). W latach dwudziestych był organizatorem wielu imprez, sędzią i działaczem PZSzerm, w którym pełnił m.in. funkcję skarbnika (1926-1928). W 1924 r. Alfred Ader został powołany do reprezentacji Polski na VIII Igrzyska Olimpijskie w Paryżu. Tam startował w drużynowym turnieju w szabli, w którym polski zespół odpadł
w eliminacjach.

 

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 147.
• Łuczak M., Szermierka, w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 43.
• Michalski Cz., AZS w Krakowie 1909-1945,  cz. I , Kraków 2007, s. 121-2.
• Papée A., Na planszach czterech olimpiad, Warszawa 1957, s. 11 i dalsze.
• Papée A., Na białą broń, Warszawa 1987, s. 22.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 20-21.
• Tuszyński B., Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939-1945, Warszawa 1999, s. 15-16.
• Wryk R., [w:] Słownik WF, nr 4, 1992, s. 103-104.
• Wryk R., Sport i wojna. Losy polskich olimpijczyków w latach II wojny światowej, Poznań 2016, s. 229-230.

 

WANDA DUBIEŃSKA (1895-1968), lekarz weterynarii, córka premiera RP, pierwsza polska olimpijka (1924), jedna z najwszechstronniejszych sportsmenek okresu międzywojennego. Urodzona 12 czerwca 1895 w Krakowie, córka Juliana Ignacego Nowaka (znanego na świecie mikrobiologa, profesora i rektora UJ, premiera rządu RP w 1922) i Zofii z Wężowiczów. Otrzymała wszechstronne wykształcenie kończąc dwa fakultety uniwersyteckie: muzykologię i weterynarię. Mówiła biegle po francusku i niemiecku, grała na fortepianie (podobno nawet z samym Ignacym Paderewskim utwór na cztery ręce) i była jedną z najwszechstronniejszych sportsmenek II RP. Jeszcze przed Igrzyskami Olimpijskimi zawarła związek małżeński (z Józefem Dubieńskim), który był nieudany. Przed wybuchem II wojny światowej mąż wyjechał do Włoch i już nie wrócił do Krakowa, osiedlając się na stałe w Izraelu. W czasie okupacji, z niewiadomych przyczyn przyjęła volkslistę. Po wojnie wyjechała do Gorzowa Wlkp., gdzie pracowała jako lekarz weterynarii. Zmarła 28 listopada 1968 w miejscowości Rząska, a pochowana jest na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Przed zupełnym zapomnieniem uchronili Wandę Dubieńską: Jacek Malczewski (portret z matką, 1901 ) i Stanisław Wyspiański (główka Wandzi).

Nawyk uprawiania sportu wpoiła w nią matka. Jej sportowym zainteresowaniom sprzyjał również ojciec, który był członkiem założycielem AZS Kraków, mecenasem sekcji tenisowej tego klubu. Reprezentując barwy AZS Kraków (1912-1933) jeździła konno, a w trzech kolejnych dyscyplinach sportu (tenis, narciarstwo, szermierka) osiągnęła tytuły mistrzyni Polski. Z powodzeniem uprawiała także jeździectwo, łyżwiarstwo i pływanie. Uważano ją, nie bez słuszności, za najwszechstronniejszą sportsmenkę II RP. Zarówno przed 1914 r., jak i w okresie międzywojennym angażowała się w prace społeczne i organizacyjne AZS Kraków. Działała w sekcjach: tenisowej, łyżwiarskiej i narciarskiej tego klubu, wnosząc istotny wkład i rozwój sportu akademickiego w Polsce. W latach 1928-1929 na łamach czasopisma „Start" zamieściła kilka fachowych artykułów o kobiecym tenisie i szermierce.

Na przełomie czerwca i lipca 1920 r. została zgłoszona przez Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich do startu w turnieju tenisowym pań w igrzyskach olimpijskich w Antwerpii. Ostatecznie jednak Polska, z uwagi na wojnę z Rosją bolszewicką, w igrzyskach tych nie wzięła udziału. W 1924 r. Dubińska jako zawodniczka AZS Kraków została powołana do reprezentacji Polski i wystąpiła w turnieju floretu na igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Odpadła wówczas w eliminacjach, przegrywając pięć pojedynków. W komentarzu o jej starcie olimpijskim czytamy: „Pani Dubieńska poza piękną formą walki zdradzała wielkie braki w rutynie. Przeważną część pchnięć otrzymywała z riposty, pozwoliwszy się wciągnąć na atakowanie. W każdym razie było to dowodem szlachetnej ambicji sportowej ze strony Pani Dubieńskiej, że zdecydowała się stanąć do turnieju i zaznaczyć naszą obecność. Jej przykład powinien zachęcić szersze koła polskich pań do uprawiania tego tak odpowiedniego dla nich i estetycznego ćwiczenia” (Polakiewicz 1926, s. 281-282). Była pierwszą Polką, która stanęła na starcie olimpijskich zmagań.

Bibliografia:

• Gawkowski R.,  Pionierki kobiecego sportu w Polsce, Mówią Wieki, 3/2011, s. 69-71.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 182.
• Kosecki A., Królak A., Tarasiewicz K., Tenis w Polsce w latach 1921-1971, Warszawa 1972, s. 6, 11, 14, 15, 20, 38,47, 114-116.
• Lis J., Córka premiera, Przegląd Sportowy, nr 228 z 13.10.2000 (Magazyn Sportowy), s. 8.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. I: 1909–1945, Kraków 2007, s. 51, 52, 55, 68-71, 90-94, 96, 98-100, 104, 130, 148, 149, 165, 169.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 62.
• Polakiewicz S., Igrzyska VIII-mej Olimpiady Paryż 1924 oraz dzieje olimpizmu w zarysie, Lwów-Warszawa-Kraków 1926, s. 281-282.
• Rotkiewicz M., Powstanie Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich, [w:] id., Światło Olimpii, Warszawa 2001, s. 168.
• M. Rotkiewicz, Pierwsza polska olimpijka – Wanda Nowak-Dubieńska (1895-1968), Kultura Fizyczna, nr 7-10, 2009, s. 51-60.
• Rotkiewicz M., Pierwsza polska olimpijka – Wanda Nowak-Dubieńska (1895-1968), [w:] J. Chełmecki (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i olimpizmu. Sprawność fizyczna dzieci i młodzieży, t. II, Warszawa 2009, s. 35-47.
• Sieniarski S., Olimpijski szlak reprezentantek Polski, Życie Warszawy, nr 278 z 26.11.1979, s. 4.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s. 7, 8, 166, 172, 173.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 93, 94, 98, 152, 235, 236, 239, 242, 243, 245, 247, 248, 286, 345, 346, 350, 372-374, 384
• Wryk R., Początki ruchu olimpijskiego w Polsce, Poznań 2012, s. 95, 102, 219, 224, 225.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 202-205
• (-), Kto będzie reprezentować Polskę na olimpiadzie w Antwerpii?, Gazeta Warszawska, nr 181 z 5.07.1920 r., s. 4.
• (-), Tenis polski na Olimpiadę, Gazeta Warszawska, nr 183 z 7.07.1920 r., s. 4.
• (-), Narciarstwo polskie, t. I, Kraków 1925, s. 103, 110, 177.
• (-), Narciarstwo polskie, t. II, Kraków 1927, s. 142.
• (-), Narciarstwo polskie, t. III, Kraków 1929, s. 234.
• (-), III Sprawozdanie Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie za rok 1911/12, Kraków 1912, s. LIV, LXXX;
• (-), IV Sprawozdanie Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie za rok 1912/13, Kraków 1913, s. LXI;
• (-), W piętnastolecie 1909-1923. V Sprawozdanie Akademickiego Związku Sportowego
  w Krakowie, Kraków 1923, s. 75, 87, 88, 89, 91, 115, 116.

 

JÓZEF JAWORSKI (1903-1939), inżynier architekt, projektant hotelu turystycznego na Kalatówkach, dwukrotny olimpijczyk (1924, 1928), zginął w obronie Oksywia (1939). Urodził się 19 października 1903 r. w Zgierzu jako syn Kazimierza i Józefiny z Sokolskich. W 1917 r. rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym Męskim im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie w 1923 r. zdał maturę. Jako gimnazjalista w lipcu 1920 r. na ochotnika wstąpił do Wojska Polskiego, otrzymując przydział do 33. Łomżyńskiego Pułku Piechoty. Brał udział w walkach frontowych wojny polsko-bolszewickiej. Z wojska zwolniony został w grudniu 1920 r. W l. 1924-1935 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, uzyskując dyplom inżyniera architekta. Ukończył także Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim (1929-1930). Od 1 stycznia 1933 ppor. rez. szkolony w latach następnych (1934-1935) z przydziałem do 1 Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej. Prowadził własną praktykę architektoniczną, w ramach której  zrealizował m.in. własny projekt budowy hotelu turystycznego na Kalatówkach w Zakopanem (1937-1939). Był członkiem krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Architektów RP. W kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w obronie Wybrzeża jako podporucznik rezerwy w szeregach 1. Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej. Dowodząc samochodem opancerzonym, dokonał wielu brawurowych wypadów na linie niemieckiej piechoty. Poległ 19 września 1939 r., ostatniego dnia walk w obronie Oksywia. 30 maja 1980 roku imię Józefa Jaworskiego nadano Szkole Podstawowej nr 3
w Aleksandrowie Łódzkim.

 Lekkoatletykę zaczął uprawiać w okresie gimnazjalnym w klubie sportowym „Chrobry” Piotrków Trybunalski. Wraz z rozpoczęciem studiów na Politechnice Warszawskiej wstąpił do stołecznego AZS, z którym związał się do końca swej kariery sportowej (1923-1932). W tym czasie należał do najlepszych średniodystansowców w Polsce: 10-krotnie bił rekordy krajowe (1500, sztafety 4x400 i 3x1000), 8-krotnie został mistrzem Polski (800, 1500, 4x400 m) i triumfatorem Biegu Narodowego (1926) oraz 5-krotnie (1926-1929) reprezentował barwy narodowe w meczach międzypaństwowych. Do udanych występów należy zaliczyć udział Jaworskiego w Akademickich Mistrzostwach Świata. Złote medale zdobył: w biegu na 3000 m. i w sztafecie 4x400 m (1924 Warszawa) i w biegu na 3000 m (1927 Rzym). Wyczynowe uprawianie lekkiej atletyki zakończył w 1932 r. Obok lekkiej atletyki uprawiał także koszykówkę, łyżwiarstwo szybkie i narciarstwo biegowe. Po zakończeniu kariery zawodniczej był działaczem, m. in. członkiem zarządu PZLA (1937-1939).

Dwukrotnie dostąpił godności olimpijczyka. W 1924 r. na igrzyskach olimpijskich w Paryżu nie ukończył biegu eliminacyjnego na 800 m, a w przedbiegu na 1500 m zajął szóste miejsce i odpadł z konkurencji. Także na igrzyskach olimpijskich 1928 r. w Amsterdamie w biegu na 1500 m nie przeszedł eliminacji.

Bibliografia:

• (-), Encyklopedia statystyczna polskiej lekkiej atletyki, Warszawa 1994, s. 98, 115, 133, 152, 161.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 215.
• Jucewicz A., Stępiński W. (oprac.), Chwała olimpijczykom, Warszawa 1968, s. 15-17.
• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rynkowski M., Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, Warszawa 2004, s. 82-83.
• Łojewski Z., Wolejko T., Mecze międzypaństwowe 1 reprezentacji Polski seniorów (mężczyźni), Warszawa 1984, s. 42, 59, 61, 79, 90, 91, 93, 94, 97, 326.
• Mrówczyński T., Lista strat polskich architektów w wojnie światowej 1939-1945, Komunikat SARP, nr 8-9/1979, s. 18.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 103.
• Polakiewicz S., Igrzyska VIII-ej Olimpiady Paryż 1924 oraz dzieje olimpizmu w zarysie, Lwów-Warszawa-Kraków 1926, s. 197, 199.
• Rynkowski M., H. Kurzyński H., Pietkiewicz S., Osiągnięcia polskiej lekkiej atletyki w 20-leciu międzywojennym 1920-1939, t. I: Wyniki mistrzostw Polski mężczyzn, Warszawa 1985, s. 18, 19, 21, 22, 24, 25, 27, 28, 30, 34, 36, 37, 42, 43, 45, 46, 73, 77, 81.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 38, 39, 49, 222-228, 234, 236, 237, 341, 357.
• Szymczak R., Mundur i dres, Sportowiec, nr 24, 10.07.1980, nr 24, s. 10, 12.
• Tuszyński B., Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939-1945, Warszawa 1999, s. 107-108.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 151, 195, 199, 200, 348, 350, 358, 359, 362, 363, 365.
• Wryk R., Straty osobowe Akademickiego Związku Sportowego w latach II wojny światowej 1939-1945, Poznań 1991, s. 25, 51, 98.
• Wryk R., [w:] Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 3/1996, s. 118-119.
• Wryk R., [w:] Słownik WF, 1996, z. 3, s. 118-119.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 262-4.
• Wryk R., Sport i wojna. Losy polskich olimpijczyków w latach II wojny światowej, Poznań 2016, s. 238.
• Zaborniak S., Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919-1939, t. VI: Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej, Rzeszów 2011, s. 112-114, 119, 125, 132-135, 197, 254-258, 263, 271, 275, 320, 322, 323.
• (-), [http://www.inmemoriam.architektsarp.pl/pokaz/jozef_jaworski,17322] (dostęp 1.11.2018)

 

STEFAN KOSTRZEWSKI (1902-1999) inżynier architekt, jeden z najwszechstronniejszych lekkoatletów okresu międzywojennego, olimpijczyk z Paryża (1924) i Amsterdamu (1928).  Urodził się 4 sierpnia 1902 r. w Łodzi jako syn Stanisława i Stanisławy z Lewandowskich. Pierwsze nauki pobierał w ochronce przy rzeźniach miejskich w Łodzi. W 1912 r. zaczął uczęszczać do Gimnazjum Państwowego Humanistycznego im. Mikołaja Kopernika w Łodzi. W końcu 1918 r. przerwał naukę gimnazjalną i na ochotnika wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. (front pod Modlinem w składzie batalionu zapasowego 28 p. Strzelców Kaniowskich, walczył w dniach 12 sierpnia – 3 września 1920). W czerwcu 1922 r. zdał egzaminy maturalne, po czym rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W uczelni tej studiował do początku lat trzydziestych, studiów nie uwieńczył jednak uzyskaniem dyplomu inżyniera architekta. Od 1 października 1929 do 30 czerwca 1930 r. odbywał służbę wojskową. Ukończył z pierwszą lokatą (na 87 kursantów) Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Śremie. W opinii zamieszczonej w świadectwie ukończenia Szkoły Podchorążych napisano: „Szczery,otwarty, wierny, chętny żołnierz. Bardzo energiczny i lubiany przez kolegów. Wybitnie inteligentny i towarzysko obyty. Struktura fizyczna wzorowa. Wybitnie ambitny w pracy i lojalny służbowo. Jest bardzo dobrze osobiście wyszkolony i taktycznie jako dowódca orientuje się bardzo dobrze. Jest bardzo dobrym instruktorem WF i posiada duże walory samodzielności w pracy. Zachowuje się w służbie jak i poza służbą wzorowo i umie sobie wyrobić posłuch dla swoich podwładnych, przy czym lubiany jest przez kolegów. Nadaje się na stanowisko dowódcy plutonu K.M.”. Z dniem 1 stycznia 1933 r. mianowany został podporucznikiem rezerwy z przydziałem do 1. Pułku Piechoty Legionów. W latach trzydziestych pracował jako urzędnik w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W końcu sierpnia 1939 r. został zmobilizowany i uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Internowany na Węgrzech, przedostał się do Francji. Brał udział w kampanii francuskiej 1940 r., po której ewakuował się do Wielkiej Brytanii i kontynuował walkę jako żołnierz 1 Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka. Za czyny bojowe odznaczony został Krzyżem Walecznych. Po zakończeniu działań wojennych przebywał w Wielkiej Brytanii, a następnie w Kanadzie, gdzie początkowo prowadził własną farmę, a następnie praktykował jako architekt w miejscowości Galt. Od 1949 r. nie utrzymywał kontaktu z krajem. Portret S. Kostrzewskiego zatytułowany „Skok", namalowany w 1928 r. przez Wacława Piotrowskiego, znajduje się w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Zmarł 24 lutego 1999 r.
w miejscowości Galt w Kanadzie, gdzie został pochowany.

Sport zaczął uprawiać w okresie nauki szkolnej, przy czym szczególnie pasjonował się lekkoatletyką. Pierwsze jego starty miały miejsce w Łodzi w biegach ulicznych. W 1. 1920-1923 był zawodnikiem ŁKS. W dniu 28 października 1923 r. po raz pierwszy wystąpił w barwach AZS Warszawa i od tego momentu pozostał związany z tym klubem do końca swej kariery sportowej (1923-1937). Specjalizował się w biegach sprinterskich oraz biegach na średnich i długich dystansach. Był dwudziestosiedmiokrotnym mistrzem Polski w biegach na 400 m, 800 m, 110 m ppł., 400 m ppł., 5000 m, 3000 m prz. i 3000 m drużynowo oraz w sztafetach 4x100 m i 4x400 m. Ponadto w mistrzostwach Polski zdobył czternaście medali srebrnych i trzy brązowe. W dwudziestoleciu międzywojennym szczycił się największą liczbą medali zdobytych w mistrzostwach Polski. W l. 1924-1932 dwadzieścia siedem razy ustanawiał rekordy Polski. Zdobywał też medale na Akademickich Mistrzostwach Świata. Obok lekkiej atletyki z powodzeniem uprawiał koszykówkę. Wchodził w skład utworzonej w 1924 r. pierwszej drużyny koszykówki w AZS Warszawa. W 1928 r. wraz z zespołem akademików zdobył mistrzostwo Warszawy. W styczniu 1930 r. grał w meczu AZS Warszawa – Latwijas Uniwersitates Student Padome Ryga, pierwszym rozegranym w Polsce międzynarodowym meczu koszykówki. Udzielał się społecznie w sekcji gier sportowych stołecznego AZS. W plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na dziesięciu najpopularniejszych sportowców Polski w 1926 r. zajął czwarte miejsce,w 1927 – trzecie, w 1928 i 1929 – czwarte, w 1933 – siódme.

Był dwukrotnym olimpijczykiem. W 1924 r. na igrzyskach olimpijskich w Paryżu w biegu na 800 i 1500 m odpadł w przedbiegach. Natomiast w 1928 r. na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie w biegu na 400 m ppł. odpadł w półfinale, a w biegu na 400 m i sztafecie 4x400 m odpadł w eliminacjach. Jego partnerami w sztafecie byli: Klemens Biniakowski, Feliks Malanowski i Zygmunt Weiss.

 

Bibliografia:

• Bogusz A., Łódzcy olimpijczycy 1924-1984, Łódź 1984, s. 206.
• Bogusz A., Łódź olimpijska, Łódź 2005, s. 209-210.
• Bogusz A., Dawna Łódź sportowa 1824-1945, Łódź 2007,s. 116, 171, 412.
• Encyklopedia statystyczna polskiej lekkiej atletyki, Warszawa 1994, s. 96-98, 100-102, 113-115, 134, 151, 152, 154, 160-163.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 235.
• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rynkowski M., Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, Warszawa 2004, s. 102-103.
• Łoza S., Czy wiesz kto to Jest?, Warszawa 1938, s. 370.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 127.
• Rynkowski M., Kurzyński H., Pietkiewicz S., Osiągnięcia polskiej lekkiej atletyki w 20-leciu międzywojennym 1920-1939, t. 1: Wyniki mistrzostw Polski mężczyzn, Warszawa 1985, s. 18, 21, 22, 24, 25, 27, 28, 30, 33, 34, 36, 37, 45, 46, 49, 51, 52, 55, 56, 61, 62, 73, 77, 78, 81, 93, 107, 108.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon polskich olimpijczyków 1924-2010, Warszawa 2010, s. 417.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 44.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 151, 195, 200, 217, 222, 350, 354, 356, 358-366.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 316-19.
• Zaborniak S., Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919-1939,  t. I: Podstawy rozwoju; t. II: Powstanie i działalność Polskiego Związku Lekkiej Atletyki; t. III: Zasięg społeczny; t. IV: Mistrzostwa Polski Mężczyzn w latach 1920-1939; t. VI: Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej, Lublin 2011 (t. II), Rzeszów 2011-2012.
• (-), XV lat piłki ręcznej w AZS Warszawa 1924-1939, Warszawa 1939, s. 14, 20, 35-38.

 

KAZIMIERZ KRZEMIŃSKI (1902–1940?) kolarz lwowskiego AZS i „Pogoni”, olimpijczyk z Paryża (1924). Urodził się 25 lutego 1902 r. we Lwowie jako syn Stanisława i Karoliny z Zendwalewiczów. Ukończył Politechnikę Lwowską, uzyskując dyplom inżyniera. Brał udział w walkach o Lwów, za co otrzymał honorową odznakę „Orląt", oraz w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. W okresie międzywojennym początkowo pracował jako mechanik w warsztatach broni przy D.O.G. we Lwowie, a od lipca 1921 r. w Politechnice Lwowskiej, gdzie był starszym asystentem w Katedrze Obróbki Metali. W grudniu 1939 r. został aresztowany przez NKWD i zamordowany, najprawdopodobniej w 1940 r. w więzieniu Brygidki we Lwowie. Według innej wersji po aresztowaniu przez NKWD wywieziony w głąb ZSRR, gdzie zaginął bez śladu.

 Karierę kolarską (szosa) rozpoczął w lwowskim AZS (1923-1927) i kontynuował ją w  „Pogoni" Lwów. Jego pierwszy sukces (lipiec 1923) to mistrzostwo województwa lwowskiego, które zdobył w wyścigu szosowym na dystansie 100 km. Szosowy wicemistrz Polski w wyścigu na 200 km ze wspólnego startu (1924). Wyścig o mistrzostwo Polski wygrał K. Krzemiński, ale nie zdobył tytułu ze względu na przekroczenie limitu czasu wyznaczonego przez ZPTK (7:30.00). Decyzją władz kolarskich (1925) tytuł przyznano startującemu poza konkursem W. Hoechsmanowi, który pomyślnie sfinalizował sprawy związane z obywatelstwem polskim.

W 1924 r. wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Paryżu, podczas których w wyścigu szosowym na dystansie 188 km w konkurencji indywidualnej zajął pięćdziesiąte siódme miejsce (na siedemdziesięciu dwóch startujących zawodników), a w konkurencji drużynowej – wspólnie z Franciszkiem Kostrzębskim i Oswaldem Millerem – miejsce czternaste (na szesnaście startujących drużyn).

 

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 244.
• Kalbarczyk S., Polscy pracownicy nauki ofiary zbrodni sowieckich w łatach II wojny światowej. Zamordowani, więzieni, deportowani, Warszawa 2001, s. 124, 203.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 136.
• Polakiewicz S., Igrzyska VIII-mej Olimpiady Paryż 1924 oraz dzieje olimpizmu w zarysie, Lwów-Warszawa-Kraków 1926, s. 355-357.
• Porada Z., Polscy olimpijczycy (1924-1936) z kresów wschodnich, [w:] D. Dudek (red.), Polska kultura fizyczna i turystyka w czasie zaborów i II Rzeczypospolitej, Kraków 2009, s. 180.
• Tuszyński B., Polscy olimpijczycy XX wieku (1924-2002), t. A-M, Wrocław 2004, s. 424.
• Tuszyński B., 100 lat Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów kolarstwa polskiego, Warszawa 1986, s. 94, 102.
• Tuszyński B., Od Dynasów do Szurkowskiego, Warszawa 1986, s. 153, 535.
• Tuszyński B., Złota księga kolarstwa polskiego, Warszawa 1995, s. 42, 140, 203.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon polskich olimpijczyków 1924-2010, Warszawa 2010, s. 291-292.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 280, 281, 350;
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 339-340.
• Wryk R., Sport i wojna. Losy polskich olimpijczyków w latach II wojny światowej, Poznań 2016, s. 242.

 

ALEKSANDER ANTONI WŁODZIMIERZ (SARYUSZ) MAŁECKI (1901-1939) artysta malarz, szpadzista, ale przede wszystkim szablista AZS Kraków, dwukrotny olimpijczyk, brązowy medalista w turnieju drużynowym szabli w Amsterdamie (1928). Urodzony 4 września 1901 w Zarubińcach (pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie) w rodzinie ziemiańskiej, syn Władysława Adalbertusa i Marii Eweliny Rudziewicz. Uczęszczał do Wyższego Realnego Gimnazjum Prywatnego im. A. Mickiewicza we Lwowie. Będąc w VI klasie przerwał naukę, by jako ochotnik znaleźć się wśród obrońców Lwowa (5 listopada – 12 grudnia 1918). Niedługo potem, 20 grudnia 1918 r., wstąpił do 8. Pułku Ułanów w Krakowie i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W czerwcu 1920 (podczas krótkiego urlopu) otrzymał we Lwowie świadectwo dojrzałości, a miesiąc później powrócił do swej macierzystej jednostki wojskowej. Po demobilizacji w połowie listopada rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (malarstwo), które ukończył w 1927. W latach 1927-1928 zaliczył z wynikiem bardzo dobrym (lokata 17/135) 9-miesięczny II Kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Szkolony dalej w swej macierzystej jednostce 8. Pułku Ułanów Ks. Józefa Poniatowskiego otrzymał awans na ppor. rez. (1931) i por. rez. (1936). W 1937 r. ukończył kurs dla kandydatów na dowódców szwadronów liniowych. Od 1928 r. mieszkał na stałe w rodzinnym majątku Roznoszyńce koło Zbaraża i wspólnie z ojcem zajmował się gospodarką. W kampanii wrześniowej 1939 r. walczył jako porucznik rezerwy w Korpusie Ochrony Pogranicza. Istnieją przypuszczenia, że zginął w 1939 r. podczas próby przedzierania się na Węgry, według innej wersji po 17 września 1939 r. trafił do niewoli sowieckiej, w której zaginął bez wieści. 

Początki jego kariery sportowej są nieznane. W końcu 1921 wraz z kolegami (legioniści, żołnierze WP, studenci) reaktywuje zawieszony w marcu 1914 (powstały w 1908) klub (sekcję) szermierczy AZS Kraków (prezes Bolesław Macudziński). Rozpoczyna w nim treningi i starty, jest członkiem jego zarządu i pozostaje mu wierny aż do zakończenia kariery sportowej w 1928 r. Pierwszy większy sukces wywalczył podczas zawodów z okazji 15-lecia AZS Kraków (1923) zwyciężając w turnieju szpadowym. W broni tej dwukrotnie był mistrzem (1924, 1928) i wicemistrzem Polski (1925, 1926), ale największe sukcesy na arenie międzynarodowej odnosił w szabli (wicemistrz Polski w 1925 i czwarte miejsca w latach 1924, 1926, 1927).

Dwukrotny uczestnik IO (1924, 1928). W 1924 r. w Paryżu startował w turnieju drużynowym (u boku A. Adera, A. Papée, K. Winklera i J. Zabielskiego), z którego Polska odpadła w eliminacjach po porażkach  z Holandią i USA. Natomiast w 1928 r. w Amsterdamie w turnieju drużynowym szabli (partnerami Małeckiego byli wówczas T. Friedrich, K. Laskowski, A. Papée, W. Segda i J. Zabielski) zdobył brązowy medal. Był to pierwszy medal olimpijski w historii polskiej szermierki. Kiedy po tych igrzyskach (mając 27 lat) zakończył karierą sportową, ubolewano, że szermierz krakowskiego AZS, który „walczył ze swoistą elegancją i temperamentem z elementami agresywności”, zbyt wcześnie pożegnał się z planszą.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 85, 178, 182, 249.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 538-539.
• Dutkiewicz J.E., Jeleniewska-Ślesińska J., Ślesiński W. (oprac.), Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1895-1939, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969, s. 339.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 267.
• Fachera S. (red.), W piętnastolecie 1909-1923. V sprawozdanie Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie, Kraków 1923, s. 116.
• Jabrzemski J., Szable w natarciu, [w:] K. Dajbor i in. (red.), Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984, Z. 1: Paryż’ 24, Amsterdam’ 28, Los Angeles’32, Warszawa 1984, s. 45-54.
• Jabrzemski J., Jeleń J., Wykrota J., 50 lat Polskiego Związku Szermierczego, Katowice (b.r.w.).
• Jasiewicz K., Lista strat ziemiaństwa polskiego 1939-1945, Warszawa 1995, s. 635.
• Łuczak M., Szermierka, w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 34, 38, 42.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie,  cz. 1: 1909-1945, Kraków 2007, s. 96-100, 144, 145, 157, 165, 167, 169.
• Papée A., Na planszach czterech olimpiad, Warszawa 1957, s. 11 i dalsze.
• Papée A., Na białą broń, Warszawa 1987, s. 22  i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 163.
• Porada Z., Olimpijczycy w 8 Pułku Ułanów im. Księcia Józefa Poniatowskiego, Kraków 2003, s. 21-25.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962.
• Tuszyński B., Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939-1945, Warszawa 1999, s. 186-187.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985,
• Wryk R., [w:] Słownik WF, 1987, z. 4, s. 128-129.
• Wryk R., [w:] Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 4, 1987, s. 128-129.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 243-246, 350, 352, 372, 373.
• Wryk R., Straty osobowe Akademickiego Związku Sportowego w latach II wojny światowej 1939-1945, Poznań 1991, s. 67.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 1406-8.
• Wryk R., Sport i wojna. Losy polskich olimpijczyków w latach II wojny światowej, Poznań 2016, s. 246-247.

 

WŁADYSŁAW KAJETAN NADRATOWSKI (1892-1985) adwokat, wioślarz, olimpijczyk, zasłużony działacz sportowy. Urodził się 27 czerwca 1892 r. w majątku Czermin (pow. Rypin) w rodzinie ziemiańskiej jako syn Mariana i Julii z Machcińskich. Ukończywszy szkołę powszechną w Bielsku Płockim, uczęszczał do gimnazjum w Warszawie. Po zdaniu matury w 1917 r., rozpoczął studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego. W listopadzie 1918 r. pełnił ochotniczą służbę wojskową w Legii Akademickiej i wziął udział w rozbrajaniu Niemców w  Warszawie – w trakcie tej akcji m.in. zabezpieczył w porcie Praskim przed dewastacją przystań i sprzęt wioślarski klubu Deutsche Ruder Vereinigung in Warschau, który stał się później własnością AZS Warszawa. Fakt ten miał istotne znaczenie dla pomyślnego rozwoju akademickiego wioślarstwa w stolicy. W 1920 r. zgłosił się na ochotnika do wojska i po przejściu kursu rekruckiego na Helu w ramach 1. Batalionu Morskiego powołany został do Szefostwa Sztabu w Pucku i Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej. Po zwolnieniu ze służby wojskowej w 1921 r. kontynuował studia, które ukończył ze stopniem magistra prawa i nauk politycznych w 1924 r. Po odbyciu aplikacji w 1929  r. został wpisany na listę adwokatów Izby Warszawskiej. We wrześniu 1939 r. nie został przyjęty do wojska z uwagi na obowiązujący limit wieku w marynarce wojennej. Po przedostaniu się na Zachód został wcielony do Polskich Sił Zbrojnych jako prawnik. Służbę wojskową zakończył w stopniu porucznika czasów wojny. Po wojnie osiadł w Londynie, gdzie aktywnie włączył się w nurt życia społecznego polskich środowisk wojskowych, będąc przez wiele lat (1951-1968) prezesem Stowarzyszenia Marynarki Wojennej – Polish Naval Association (w 1965 mianowany kapitanem MW, a w 1969 komandorem honorowym). Zmarł  w Londynie 20 kwietnia 1985 i pochowany został na Gunnsersbury Cemetry. Ze sportem zetknął się w czasie nauki gimnazjalnej. Uprawiał pływanie i wioślarstwo, ale dopiero w latach dwudziestych, jako sternik osad warszawskiego AZS zaczął zaliczać się do krajowej czołówki zdobywając tytuły mistrza Polski w czwórce ze sternikiem (1920, 1923-1925) i ósemce (1922, 1926). W 1924 roku zdobył (czwórka ze sternikiem) złoty medal podczas akademickich mistrzostw świata w Warszawie, a w mistrzostwach Europy (ósemki) wywalczył 6 miejsce (1926). Dwa lata później zakończył aktywną karierę wioślarza. W latach trzydziestych zajmował się natomiast sportem motorowodnym oraz narciarstwem wodnym.

Przygotowywał się do startu w igrzyskach olimpijskich w Antwerpii, w których nasi sportowcy z powodu wojny polsko-bolszewickiej nie wzięli jednak udziału. Godności olimpijczyka dostąpił w 1924 r. w Paryżu. Wraz z Antonim Brzozowskim, Henrykiem Fronczakiem, Edmundem Kowalcem i Józef Szawarą płynął w osadzie czwórki ze sternikiem, która w przedbiegu zajęła trzecie miejsce i odpadła z konkurencji. Uczestniczył także w pracach Polskiego Komitetu Olimpijskiego, będąc w pierwszym roku jego istnienia sekretarzem wydziału wioślarskiego. Od pierwszych chwil po odzyskaniu niepodległości, był bardzo zaangażowanym działaczem sportowym. W 1919 r. podjął inicjatywę scalenia wszystkich dotychczas istniejących uczelnianych organizacji sportowych i utworzenia jednego akademickiego klubu sportowego stolicy. Pod przewodnictwem Nadratowskiego doszło 19 grudnia 1919 r. do zebrania przedstawicieli wszystkich stołecznych uczelni, na którym powołano AZS Warszawa. Poprzez aklamację Nadratowski otrzymał wówczas funkcję prezesa AZS Warszawa, którą pełnił do listopada 1921 r. Dzięki jego zasługom w budowie struktury organizacyjnej i tworzeniu bazy materialnej, AZS Warszawa już na początku lat dwudziestych stał się jednym z najsilniejszych klubów sportowych w Polsce. Aktywnie uczestniczył w pracach nad utworzeniem Centrali Polskich Akademickich Związków Sportowych. Na zjeździe założycielskim Centrali odbytym w Warszawie 18-19 marca 1923 r. został wybrany na jej wiceprezesa. Swojej działalności społecznej Nadratowski nie zawężał wyłącznie do środowiska akademickiego, gdyż sekretarzował także referatowi sportu i WF Ministerstwa Zdrowia (1921-1922), PZTW i wydziałowi wioślarstwa PKIO. Nawet przebywając pod koniec życia na obczyźnie, podkreślał więź z ojczystym krajem i AZS, którego pokaźnych rozmiarów godło nosił wyhaftowane na swojej galowej marynarce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 279.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 54, 78, 202.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 178.
• Pertek J., Epitaphium Navalis 1946-1986, Poznań 1987, s. 50.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 53, 54, 313, 315, 316.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s. 39-41, 43, 47, 49.
• Wryk R., Władysław Kajetan Nadratowski 1892-1985, Akademicki Przegląd Sportowy, nr 8/1988, s. 58-64.
• Wryk R., [w:] Słownik WF, 1989, z. 4, s. 130-133 = Wychowanie Fizyczne i Sport, 1989, nr 4, s. 130-133.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 8, 113, 138-140, 148, 184, 265, 269, 332, 333, 338, 350, 354, 381.
• Wryk R., Początki ruchu olimpijskiego w Polsce, Poznań 2012, s. 54, 103, 176, 186, 196, 236, 239.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 441-445.
• (-), Jubileusz Prezesa Stowarzyszenia Marynarki Wojennej, [w:] Nasze Sygnały, nr 114, Londyn 1967, s. 1-2.
• (-) Śp. Władysław Nadratowski, Nasze Sygnały, nr 155, Londyn 1985, s. 27.
   

STEFAN OŁDAK (1904-1969) ps. „Kostrzewski II”, inżynier, średniodystansowiec, olimpijczyk z Paryża (1924), wybitny sędzia i działacz PZLA. Urodził się 5 listopada 1904 r. w Warszawie jako syn Wojciecha i Rozalii Baran. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1915 r. rozpoczął naukę w Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, gdzie w 1925 r. zdał maturę. W l. 1925-1934 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, uzyskując dyplom magistra inżyniera budowy dróg i mostów, a później (1954) magistra nauk technicznych. Po studiach pracował w Departamencie Dróg Kołowych Ministerstwa Komunikacji (1935-1937), a następnie w warszawskiej dyrekcji PKP jako projektant i kontroler drogowy. W latach trzydziestych udzielał się społecznie także w Polskim Związku Inżynierów Kolejowych, w którego Zarządzie Głównym był drugim sekretarzem, oraz w Kolejowym Przysposobieniu Wojskowym i Rodzinie Kolejowej. W okresie okupacji hitlerowskiej przebywał w Warszawie, gdzie pracował początkowo jako konduktor Elektrycznych Kolei Dojazdowych, a następnie w przedsiębiorstwie budowlanym oraz w muzycznej firmie handlowej. Po wyzwoleniu Warszawy kontynuował karierę zawodową w kolejnictwie jako specjalista w zakresie dróg żelaznych i budownictwa. Był silnie związany ze szkolnictwem kolejowym jako starszy asystent na Wydziale Ruchu Kolejowego Politechniki Warszawskiej (1949-1952), nauczyciel a następnie kierownik Wydziału Dróg i Mostów Technikum Kolejowego (1946-1955) i nauczyciel Zasadniczej Szkoły Zawodowej PKP (1959-1969). Swoje wieloletnie doświadczenie dydaktyczne spożytkował jako autor „Encyklopedii dróg kątowych”, wielokrotnie wydawanego podręcznika dla średnich szkół zawodowych. Zmarł w Warszawie 20 października 1969 r., gdzie też został pochowany na cmentarzu Powązkowskim

Lekkoatletykę zaczął uprawiać w okresie gimnazjalnym. W 1921 r. występował w barwach „Varsovii”, a od następnego roku – AZS Warszawa. Z klubem tym pozostał związany do końca swej kariery sportowej. Specjalizował się w biegach na średnich dystansach – 400, 800 i 1500 m. Był reprezentantem Polski w meczu międzypaństwowym, 11-krotnym rekordzistą Polski (400, 800, 1500 m i w sztafetach) i 4-krotnym mistrzem Polski w sztafecie 4x400 m (1923-1925, 1927). Startował dwukrotnie na Akademickich Mistrzostwach Świata (1924, 1927). W 1924 r. wystartował na igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Zarówno w biegu na 400 m, jak i 800 m odpadł już w przedbiegach, zajmując odpowiednio trzecie i szóste miejsce. Po zakończeniu kariery zawodniczej w 1927 r. działał społecznie w Warszawskim Okręgowym Związku Lekkiej Atletyki (WOZLA), którego w latach 1929-1939 był wiceprezesem.  Na terenie stolicy należał do grona wyróżniających się sędziów lekkoatletycznych. Po zakończeniu II wojny światowej odegrał prominentną rolę w reaktywowaniu Polskiego Związku Lekkiej Atletyki (PZLA). 29 września 1945 r. w Łodzi na zjeździe PZLA został wybrany jego wiceprezesem. Pełniąc tę funkcję w kadencjach 1945-1947, 1948-1949 i 1950-1951, kierował Wydziałem Spraw Sędziowskich. W zarządzie PZLA działał do 1957 r. Następnie uczestniczył w pracach Centralnej Komisji Sędziowskiej PZLA. Dużą aktywność wykazywał także na terenie WOZLA. Był współautorem wydanych w 1951 i 1953 r. „Przepisów lekkoatletycznych” oraz „Podręcznika sędziowania zawodów lekkoatletycznych”. Za swe zasług dla rozwoju lekkiej atletyki otrzymał godność członka honorowego PZLA. Wyróżniony też został tytułami Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej (1954), Zasłużonego Sędziego Lekkiej Atletyki (1964), Złotą Odznaką Honorową PZLA (1957) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969). W końcu lat czterdziestych działał w Radzie Sportowej Zarządu Głównego Związku Zawodowego Kolejarzy, której w 1949 r. był wiceprzewodniczącym.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 288.
• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rynkowski M., Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, Warszawa 2004, s. 161.
• Łojewski Z., Wolejko T., Mecze międzypaństwowe i reprezentacji Polski seniorów (mężczyźni), Warszawa 1984, s. 48, 348.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 189.
• Rynkowski M., Kurzyński H., Pietkiewicz S., Osiągnięcia polskiej lekkiej atletyki w 20-leciu międzywojennym 1920-1939, t. I: Wyniki mistrzostw Polski mężczyzn, Warszawa 1985, s. 18, 19, 21, 22, 25, 27, 30, 31, 74, 78.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 222, 225, 234, 236, 237, 247, 359.
• Woltmann  B. (red.), Lekkoatletyka w Polsce 1919-1994, Warszawa 1994, s. 59, 62, 82, 166.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 159, 195, 200, 350, 358, 359, 361.
• Wryk R., [w:] Słownik WF, 1995, z. 4, s. 103-104 = Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 4, 1995, s. 103-104.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 460-462.
• Zaborniak S., Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919-1939, t. VI: Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej, Rzeszów 2011, s. 112, 125, 254, 256, 322.
• (-), Przegląd Sportowy, nr 128, 23.10.1969, s. 2.
• (-), Życie Warszawy, nr 252, 22.10.1969, s. 7; nr 253 z 23.10.1969, s. 6.
• (-), Encyklopedia statystyczna polskiej lekkiej atletyki, Warszawa 1994, s. 97, 115, 138, 161.

 

ADAM STANISŁAW PAPÉE (1895-1990), ps. „Gil”, doktor praw, bankowiec, jeden z pierwszych szablistów polskich, czterokrotny olimpijczyk (1924, 1928, 1932, 1936) i dwukrotny brązowy medalista (1928, 1932). Urodził się 21 lipca 1895 r. we Lwowie jako syn Fryderyka i Władysławy z Anczyców.  Szkołę powszechną ukończył we Lwowie. W 1905 r. wraz z rodzicami przeprowadził się do Krakowa. W 1atach 1905-1909 uczęszczał do Gimnazjum Św. Anny, a następnie do Gimnazjum Sobieskiego w Krakowie, gdzie w 1914 r. złożył egzaminy dojrzałości. W sierpniu 1914 r. wstąpił do Legionów Polskich, otrzymując przydział do 1. Pułku Artylerii. Za okazane w walkach męstwo (m.in. w bitwie pod Konarami został ranny) dwukrotnie otrzymał Krzyż Walecznych. Po kryzysie przysięgowym w sierpniu 1917 r. wcielono go do armii austriackiej. W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego, w lutym 1919 r. został zdemobilizowany. W czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. w stopniu podporucznika pełnił służbę wartowniczą w Krakowie. W 1atach 1918-1923 studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie uzyskał stopień doktora. Ukończył także w 1919 r. roczny kurs specjalistyczny w Akademii Handlowej w Krakowie. W okresie międzywojennym pracował na kierowniczych stanowiskach w bankowości w Krakowie, Katowicach i w Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i pracował w Banku Gospodarstwa Krajowego. Brał udział w konspiracji, pod pseudonimem „Gil” walczył w powstaniu warszawskim. Jesienią 1944 r. powrócił wraz z rodziną do Krakowa. Po zakończeniu II wojny światowej aktywnie włączył się w odbudowę sportu polskiego. Był wśród reaktywujących Polski Związek Szermierczy pełniąc w pierwszym powojennym zarządzie funkcję I wiceprezesa. Był potem wieloletnim wiceprezesem Pomorskiego Okręgowego Związku Szermierczego (1968-1980), trenerem w klubach sportowych „Budowlani” i AZS Kraków (1949-1966) oraz „Gwieździe” Bydgoszcz (1967-1977). Opublikował dwie książki wspomnieniowe: „Na planszach czterech olimpiad” (1957) oraz „Na białą broń” (1987). Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim OOP i Węgierskim Krzyżem Zasługi. Laureat nagrody im. Janusza Kusocińskiego (1988) oraz medalu „Kalos Kagathos” (1989). Zmarł 6 marca 1990 w Bydgoszczy, jego prochy spoczęły na cmentarzu w Osiedlu na Błoniach, ale po pewnym czasie zostały przeniesione do rodzinnego grobowca na cmentarzu na Salwatorze w Krakowie.

Należał do najwszechstronniejszych szermierzy polskich okresu międzywojennego. W ciągu bardzo długiej kariery zawodniczej (1909-1946) reprezentował barwy Krakowskiego Klubu Szermierczego (1909-1914), AZS Kraków (1921-1928), Legii Warszawa (1929-1933) i I Śląskiego Klubu Szermierczego Katowice (1933-1936). 46-krotnie występował w reprezentacyjnej drużynie narodowej, swe największe sukcesy odnosząc w szabli. Był 4-krotnym mistrzem Polski (1926, 1927, 1929, 1932) i raz wicemistrzem (1924) w tej broni, poza tym zdobył 3 tytuły wicemistrzowskie (1924-1926) we florecie. 4-krotny uczestnik mistrzostw Europy (1926, 1930, 1931, 1933), w 1930 r. zdobył w drużynowym turnieju szabli w Liége brązowy medal (1930).  Po raz ostatni jako zawodnik wystąpił na planszy w 1946 w międzypaństwowym meczu szablowym Polska-Czechosłowacja. W okresie międzywojennym równolegle z karierą zawodniczą uczestniczył w organizacji sportu szermierczego w Polsce: należał  do grona osób reaktywujących sekcję szermierczą AZS Kraków (1921), z ramienia tego klubu brał udział w założycielskim zebraniu Polskiego Związku Szermierczego we Lwowie (28 maja 1922), piastował  funkcję prezesa PZSzerm. (28 listopada 1926 – 2 marca 1930), był kapitanem sportowym tego związku (1933). Był wreszcie sędzią związkowym (1923-1973) i sędzią międzynarodowym (1930-1960) w szermierce.  Jako pierwszy polski sportowiec startował w czterech kolejnych olimpiadach. W 1924 r. na igrzyskach w Paryżu walczył w drużynie szablistów, która odpadła w eliminacjach. Na igrzyskach  w Amsterdamie w 1928 r., występując w 5 meczach i zwyciężając w 14 pojedynkach, zdobył brązowy medal w turnieju drużynowym szabli (wspólnie z T. Friedrichem, K. Laskowskim, A. Małeckim, W. Segdą i J. Zabielskim). Osiągnięcie to powtórzył (wraz z W. Dobrowolskim, T. Friedrichem, L. Lubicz-Nyczem, W. Segdą i M. Suskim) na igrzyskach w Los Angeles w 1932 r., gdzie wystąpił w 4 meczach i odniósł w nich 7 zwycięstw Na tychże igrzyskach w turnieju indywidualnym szabli zakwalifikował się do walk półfinałowych. W 1936 r. na igrzyskach olimpijskich w Berlinie – wspólnie z W. Dobrowolskim, W. Segdą, A. Sobikiem, M. Suskim i T. Zaczykiem – zajął w drużynowym turnieju szabli czwarte miejsce, wystąpiwszy łącznie w 5 meczach i wygrawszy 5 pojedynków. Podczas igrzysk 1928, 1932 i 1936 r. był kapitanem polskiej drużyny szablistów.  Był działaczem Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 100-101 i dalsze.
• Chmielewski  Z., Sportowcy w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 2017, s. 42.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 643-644.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 292.
• Górski P., Pan Doktor – mój mistrz, Przegląd Sportowy, nr 118, 17.06.1988, s. 6.
• Górski P., Rady starszego pana, Przegląd Sportowy, nr 167, 28.08.1985, s. 4.
• Górski P., Szperanie w annałach, Przegląd Sportowy, nr 92, 8.08.1982, s. 3.
• Jabrzemski J., Szable w natarciu, [w:] K. Dajbor i in. (red.), Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984, Z. 1: Paryż’ 24, Amsterdam’ 28, Los Angeles’32, Warszawa 1984, s. 45-54.
• Jabrzemski J., Jeleń J., Wykrota J., 50 lat Polskiego Związku Szermierczego, Katowice (b.r.w.), s. 8, 9, 43.
• Karuga T., Rozwój szermierki na Górnym Śląsku do 1939 r., Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 4, 1976, s. 103, 109, 115.
• Komorowski P., Na florety i pałasze, Przegląd Sportowy, nr 74, 13.04.1979, s. 3.
• Lis J., Romantyczne olimpiady, Warszawa 1984, s. 31-43, 171-174, 176, 186.
• Lis J., Polscy medaliści olimpijscy, Warszawa 1985, s. 256.
• Łoza S., Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938, s. 553.
• Łuczak M., Szermierka, w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 13, 25, 27, 34, 38, 39, 42, 44, 57, 58, 61, 74, 83, 119, 122, 123, 126, 210, 218, 219, 228, 242, 263, 342.
• Marciniak K., Pionierskie lata, Sport, nr 60, 27.05.1982, s. 2.
• Marzec H., Historia medalami pisana: 75 lat śląskiej szermierki, Katowice 2002, s. 34.
• Michalski Cz., AZS w Krakowie 1909-1945,  cz. I , Kraków 2007, s. 150-2.
• Olszówka W., Z szablą przez życie, Tempo, nr 89, 1.08.1985, s. 3, 4.
• Papée A., Na planszach czterech olimpiad, Warszawa 1957.
• Papée A., Na białą broń, Warszawa 1987.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 195.
• Porada Z., Olimpijczycy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 60-63.
• Słoniewski M., Zarys działalności polskiego ruchu olimpijskiego w latach 1919-1939, Warszawa 1990, s. 94-96, 98, 117.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 35, 37, 46, 51, 66, 67, 74, 75, 77, 78, 303-305, 347, 359.
• Szuster R., Po górach, po chmurach z szermierką w sercu, Sport, nr 74 z 12.04.1984, s. 4.
• Tomaszewski B., Senior, Kultura, nr 2, 14.01.1979, s. 16.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s. 6, 7, 17, 18, 59, 63, 340.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 9, 242-247, 322, 327, 334, 350, 352, 370, 373.
• Wryk R., [w:] Słownik WF, 1995, z. 4, s. 105-107 = [w:] Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 4, 1995, s. 105-107.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 469-73.
• (-), Dysk Olimpijski, nr 9, 1970, s. 24-25; nr 10, s. 22-23; nr 11, s. 22-23; nr 12, s. 24-25.
• (-), A. Brzezicki (red.), 50 lat na olimpijskim szlaku, Warszawa 1969, s. 43, 46, 56, 60, 62-64, 69, 70, 74, 75, 83, 87, 442.
• (-), [w:] Jeleń J., Wykrota J. (oprac.); L. Cergowski i in. (teksty), 25 lat szermierki w PRL, Katowice 1970, s. 21.
• (-), [w:] (red.) płk Potorejko E., Legia 1916-1966. Historia. Wspomnienia. Fakty, Warszawy 1966, s. 80, 97, 98, 112, 113, 127, 128, 141, 156, 227, 228.
• (kr.), Nestor olimpijczyków, [w:] Tempo, nr 149-150, 22.12.1988, s. 7.

 

EMIL VAMBERA (?? - 1934). Posiadał wykształcenie wyższe politechniczne. Szermierkę zaczął uprawiać przed 1914 r. we Lwowie pod kierunkiem fechmistrza Antoniego Bąkowskiego. Do grudnia 1923 r. był zawodnikiem Lwowskiego Klubu Szermierzy, a następnie AZS Lwów. Należał do grona osób, które kładły podwaliny pod rozwój szermierki w Polsce w pierwszych latach Drugiej Rzeczypospolitej. W 1922 r. uczestniczył w pracach organizacyjnych związanych z utworzeniem Polskiego Związku Szermierczego. Na odbytym w dniu 28 maja 1922 r. we Lwowie zebraniu założycielskim Polskiego Związku Szermierczego powierzono mu funkcję prezesa zarządu, którą sprawował do 1925 r., cały czas jednak pozostawał aktywny w ruchu sportowym. Zmarł w 1934 r. W 1920 r. wraz z Władysławem Sobolewskim kierował we Lwowie przygotowaniami polskich szermierzy do startu w igrzyskach olimpijskich w Antwerpii, w których jednak Polska z uwagi na toczoną wojnę z Rosją nie wzięła udziału. W 1924 r. zakwalifikował się do reprezentacji narodowej na igrzyska olimpijskie w Paryżu, gdzie był zawodnikiem rezerwowym drużyny szablistów. Jednocześnie pełnił funkcję kierownika ekipy szermierczej.

Bibliografia:

• Jabrzemski J., Jeleń J., Wykrota J., 50 lat Polskiego Związku Szermierczego, Katowice (b.r.w.), s. 6, 8, 9.
• Papée A., Na planszach czterech olimpiad, Warszawa 1957, s. 13, 15.
• Polakiewicz S., Igrzyska VIII-mej Olimpiady Paryż 1924 oraz dzieje olimpizmu w zarysie, Lwów-Warszawa-Kraków 1926, s. 107, 144, 288.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 245, 326, 350;
• Wryk R., Początki ruchu olimpijskiego w Polsce, Poznań 2012, s. 90, 94, 95, 111, 207, 236.
• Wryk, Ryszard, Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 606-7.
• (-), [w:] Peista L. (red.), Z okazji 10-lecia Akademickiego Związku Sportowego we Lwowie. Jednodniówka, Lwów 1934, s. 11, 23.

 

ZYGMUNT EUGENIUSZ WEISS (1903-1977) dziennikarz, sprinter, uczestnik igrzysk olimpijskich w Paryżu (1924), Amsterdamie (1928) i Olimpiady Obozowej w Gross Born (1944). Urodził się 4 kwietnia 1903 r. w Warszawie jako syn Eugeniusza, z zawodu księgowego, i Apolonii z Poznańskich. W 1atach 1913-1916 był uczniem szkoły realnej Emiliana Konopczyńskiego, a następnie Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Tadeusza Rejtana w Warszawie, w którym w 1923 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Ostrowie-Komorowie (1924-1925). W 1931 r. uzyskał stopień podporucznika rezerwy. W 1atach 1926-1932 studiował na Wydziale Konsularno-Dyplomatycznym Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie. W końcu sierpnia 1939 r. został zmobilizowany w stopniu podporucznika rezerwy do III Batalionu Obrony Warszawy. W kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w obronie stolicy na Targówku, po kapitulacji resztę wojny spędził w kilku obozach jenieckich na terenie Niemiec. Po wyzwoleniu pracował w Referacie WF 1. Dywizji Pancernej gen. S. Maczka (wraz z T. Konopackim, A. Szenajchem i R. Wirszyłło). W 1947 r. wrócił do kraju, gdzie został etatowym pracownikiem „Przeglądu Sportowego”. Zmarł nagle w czasie pracy w Bad Ischl, 4 czerwca 1977. Był jedną z najbarwniejszych postaci w dziejach polskiego dziennikarstwa sportowego. Sekretarz i skarbnik Klubu Dziennikarzy Sportowych SDP (1952-1977). Działacz sportowy (PZLA, PZKol). Autor książki „Biegi krótkie” (1948) i współautor (wraz z  W. Szkielą i B. Tuszyńskim) opracowania „Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego” (1962). Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim OOP (1969) i Złotym Krzyżem Zasługi (1959). Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej. Od najmłodszych lat interesował się sportem, a całe jego życie związane było z Warszawą. W roku 1921 wstąpił do drużyny rugbystów w klubie „Orzeł Biały”, ale rychło odkryto jego uzdolnienia do biegów, przeniósł się więc do AZS Warszawa, któremu pozostał wierny do końca swego życia w Klubie Seniora. Specjalizował się w biegach sprinterskich. Był mistrzem Polski w biegu na 400 m (1924) oraz sztafetach 4 x 100 m (1924, 1927) i 4 x 400 m (1923, 1924, 1927, 1928). Ponadto w mistrzostwach Polski zdobył dziewięć srebrnych medali oraz cztery medale brązowe. W 1atach 1924-1925 czterokrotnie ustanawiał rekordy Polski w biegach na 200 m i 400 m, był także rekordzistą Polski w biegach sztafetowych oraz w nierozgrywanych już dziś takich konkurencjach, jak biegi na 300 i 440 m, sztafety 4 x 200 m, 100/200/300/800 m, 100/200/400/800 m. Łącznie w tabelach PZLA w 1atach 1923-1929 dwadzieścia siedem razy figuruje jako rekordzista Polski. Czterokrotnie startował w akademickich mistrzostwach świata (1924, 1927, 1928, 1930). Na rozegranych w 1924 r. w Warszawie I Akademickich Mistrzostwach Świata zdobył trzy złote medale (400 m, 4 x 100 m, 4 x 400 m) i trzy srebrne (100 m, 200 m, sztafeta 100/200/400/800 m). W 1927 r. na 11 Akademickich Mistrzostwach Świata w Rzymie zdobył brązowy medal w sztafecie 4 x 400 m.. Zawodnicze uprawianie lekkiej atletyki zakończył w 1933 r. Dwukrotnie otrzymał nominację olimpijską. W 1924 r. na igrzyskach olimpijskich w Paryżu w biegach na 100 i 200 m odpadł w eliminacjach. Cztery lata później na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie startował w biegu na 400 m i sztafecie 4x400 m, również żegnając się z konkursem w eliminacjach. Jego partnerami w sztafecie byli: Klemens Biniakowski, Stefan Kostrzewski i Feliks Maianowski.

Już jako student i zawodnik Z. Weiss wykazał duże uzdolnienia dziennikarskie. Debiutował w 1927 r., kiedy przyjął stanowisko kierownika działu sportowego „Wieczoru Warszawy”. Współpracował także z innymi pismami: „Przeglądem Sportowym”, „Sportem Polski”, „Startem”, „Sportem Kolarskim”, „Kroniką Polski i Świata”.  Podczas drugiej wojny światowej, przebywając w niemieckiej niewoli w obozach Arnswalde i Gross-Born redagował (ręcznie) „Przegląd Sportowy” (ponad 300 numerów), a w 1944 r. współorganizował Olimpiadę Obozową, składając w imieniu kolegów przysięgę olimpijską oraz startując w biegu na 200 m i w sztafecie olimpijskiej. Po wyzwoleniu redagował rubrykę sportową w „Dzienniku Żołnierza” (organ I Dywizji Pancernej drukowany w Quakenbrueck). Pracując od 1947 r. w „Przeglądzie Sportowym” zajmował się kolarstwem, podnoszeniem ciężarów i łyżwiarstwem szybkim. Nie zaprzestał pracy dziennikarza sportowego nawet po przejściu na emeryturę w kwietniu 1970 r. – śmierć dosięgła go podczas relacjonowania dla „Dziennika Ludowego” kolarskiego wyścigu Dookoła Austrii.

Bibliografia:

• Głuszek Z., [w:] Słownik WF, 1977, z. 4, s. 76-78.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 361.
• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rynkowski M., Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, Warszawa 2004, s. 95- 96, 112-115, 142, 151.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 279.
• Tuszyński B., Sportowe pióra, 1994, s. 244-254.
• Tuszyński B., Zygmunt Weiss (1903-1977), [w:] Alina Słomkowska (red.), D. Mikołajczyk-Grzelewska (współpraca), Materiały pomocnicze do historii dziennikarstwa Polski Ludowej, t. XIII, Warszawa 1990, s. 85-94.
• Weiss Z., Tego „Przeglądu" nie ma w archiwach. Od spacerów dookoła lipy do „Igrzysk Olimpijskich”... za drutami, Przegląd Sportowy, nr 204-205 1958, s. 8.
• Weiss Z., Biegałem w Paryżu i Amsterdamie, Sportowiec, nr 72, 1960, s. 12.
• Weiss Z., Ze wspomnień eks-lekkoatlety. Czekałał, Przegląd Sportowy, nr 204-205, 1961, s. 4.
• Weiss Z., Olimpiada w oflagu, Sport, nr 155, 1963, s. 7.
• Weiss Z., Przerwa w życiorysie „PS” trwała tylko 12 miesięcy, Przegląd Sportowy, nr 62, 1971, s. 10.
• Weiss  Z. Chociaż Weiss na szóstym torze... , Lekkoatletyka, nr 5-12, 1976; nr 1-11, 1977 = [w:] Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 37-40 = [w:] Wryk R. (wybór i opracowanie), Sport akademicki w relacjach i wspomnieniach, Poznań 2009, s. 73-140.
• Weiss Z., Olimpiada za drutami, [w:] Wryk R. (wybór i opracowanie), Sport akademicki w relacjach i wspomnieniach, Poznań 2009, s. 320-333.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 151 i dalsze.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 618-621.

 

KONRAD SEBASTIAN WINKLER (1882-1962), szermierz, olimpijczyk z 1924 r. Urodził się 20 stycznia 1882 r. w Warszawie jako syn Ignacego i Zofii z Bursztyńskich. Po śmierci rodziców zmuszony był podjąć pracę zawodową i przez kilka lat pracował jako urzędnik skarbowy. Dopiero w 1907 r. rozpoczął studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Jesienią 1909 r. przybył do Krakowa, gdzie kontynuował studia na UJ. Od 1916 r. podjął systematyczne studia plastyczne w krakowskiej ASP w pracowni prof. Ignacego Pieńkowskiego i prof. Józefa Pankiewicza. W okresie I wojny światowej zaciągnął się do Legionów Polskich. W latach dwudziestych kontynuował studia artystyczne w Akademii Lhote'a w Paryżu. Był współtwórcą pierwszej polskiej awangardowej grupy malarskiej „Formiści Polscy”. Jego dorobek, głównie pejzaże, martwe natury i portrety, prezentowano na wystawach w Warszawie (1936), Paryżu (1937), Nowym Jorku (1939). Obok twórczości artystycznej dużo publikował z zakresu estetyki, teorii i krytyki sztuki. W czasie II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej przebywał w Warszawie. Podczas powstania warszawskiego w 1944 r. stracił niemal cały swój dorobek malarski. Po wojnie osiedlił się w Krakowie, gdzie kontynuował działalność artystyczną. W swej twórczości podejmował także tematykę sportową. Jego prace posiadają niemal wszystkie muzea krajowe, z zagranicznych zaś Metropolitan Muzeum w Nowym Jorku, Muzeum Barnesa w Filadelfii i Muzeum Miejskie w Grenoble.  Szereg jego prac zakupiło Ministerstwo Kultury i Sztuki. Zaliczany jest do tych artystów, którzy swoją działalnością malarską oraz rozważaniami teoretycznymi w znacznym stopniu zaważyli na przekształceniach polskiej sztuki. Zmarł w Krakowie 16 stycznia 1962 r.

Początki jego kariery sportowej nie są bliżej znane, wiadomo jednak, że z powodzeniem uprawiał szermierkę już podczas studiów we Lwowie. Przeniósłszy się do Krakowa na początku 1910 r. zorganizował sekcję szermierczą przy Krajowym Związku Turystycznym, a jesienią tegoż roku wspólnie z J. Bielawskim  i T. Wołkowskim założył Krakowski Klub Szermierzy. W KKSz należał do najlepszych zawodników, a jednocześnie wspólnie z fechmistrzem A. Bąkowskim zajmował się szkoleniem. Jego uczniem był m.in. czterokrotny olimpijczyk A. Papée. Prowadził także zajęcia z szermierki dla młodzieży gimnazjalnej oraz organizował mistrzostwa szkół średnich Krakowa w tej dyscyplinie. W grudniu 1921 r. wspólnie z B. Macudzińskim, A. Aderem, A. Papée
i J. Zabielskim reaktywował sekcję szermierczą w AZS Kraków. Do września 1922 r. był w niej fechmistrzem, w roku następnym został wiceprezesem. Należał do współtwórców utworzonego w 1922 r. we Lwowie Polskiego Związku Szermierczego. W latach 1921-1924, głównie na łamach „Przeglądu Sportowego” publikował fachowe artykuły z zakresu szermierki, które wywarły istotny wpływ na rozwój tej dyscypliny sportowej w Polsce. W pierwszych latach II Rzeczypospolitej był organizatorem wielu imprez szermierczych, na których pełnił jednocześnie funkcję jurora. Na pierwszych mistrzostwach Polski we Lwowie, w maju 1924 r., zajął pierwsze miejsce w szabli i florecie, a w szpadzie drugie miejsce, za swym klubowym wychowankiem A. Małeckim. Do końca 1924 r. uważany był za najlepszego szermierza w Polsce.

Na rozegranym w Krakowie w dniach 10-11 maja 1924 r. przedolimpijskim turnieju eliminacyjnym zwyciężył we florecie, szpadzie i szabli. Na igrzyskach olimpijskich w Paryżu w startował wspólnie z A. Aderem, A. Małeckim, A. Papée, J. Zabielskim i W. Dubieńską z AZS Kraków. W turnieju drużynowym szabli Winkler odniósł jedno zwycięstwo nad zawodnikiem USA, ale polska reprezentacja przegrała cały mecz w stosunku 4:12 i nie przeszła eliminacji. W turnieju indywidualnym floretu nie odniósł żadnego zwycięstwa i zajął ostatnie, piąte miejsce w swej grupie eliminacyjnej. Po paryskich Igrzyskach Olimpijskich, w wieku 42 lat zakończył karierę sportową.

Bibliografia:

• Facher S. (red.), W piętnastolecie 1909-1923. V Sprawozdanie Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie, Kraków 1923.
• Gutowski M., Konrad Winkler, [w:] Dziennik Polski, 1962, nr 18.
• Jabrzemski J., Jeleń J., Wykrota J., 50 lat Polskiego Związku Szermierczego, Katowice (b.r.w.).
• Lis J., Romantyczne olimpiady, Warszawa 1984.
• Łoza S., Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania, Warszawa 1983 (reprint), s. 342-343.
• Michalski C., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. I: 1909–1945, Kraków 2007, Kraków 2007, s. 95-98, 151, 164-166, 169.
• Papée A., Na planszach czterech olimpiad, Warszawa 1957.
• Papée A., Na białą broń. Warszawa 1987.
• Pollakówna J. (tekst), Rudzińska  W.M. (noty biograficzne), Malarstwo polskie między wojnami 1918-1939, Warszawa 1982.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962.
• Tuszyński B., Sprintem przez prasę sportową, Warszawa 1975, s. 136.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s.  7, 15, 59, 61, 62.
• Wryk R., [w:] Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 4, 1987, s. 130-133.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 242, 243, 245, 248, 307, 347, 350, 372, 373.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 622-5.
• (-), Towarzystwo Przyjaciół i Sztuk Pięknych w Krakowie. Katalog wystawy, kwiecień 1959.
• (-), [w:] Dziennik Literacki, nr 13, 1948.
• (-), [w:] Przekrój, nr 877, 1962.
• (-), [w:] Życie Literackie, nr 4, 1962.
• (-), [w:] Życie Warszawy, nr 17, 1962.
   

JERZY FELIKS ZABIELSKI (1897-1958) mjr dypl. Wojska Polskiego, szermierz krakowskiego AZS i warszawskiej Legii, brązowy medalista olimpijski z Amsterdamu (1928). Urodził się 28 marca 1897 w Warszawie jako syn Tytusa i Emilii Augusty z Mosdorfów. Ukończywszy w 1916 r. miejscowe 8-klasowe Gimnazjum Filologiczne im. E. Konopczyńskiego, rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych UW, które przerwała wojna. 10 listopada 1918 r. wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego i po upływie roku został awansowany
na podporucznika. Krótko przebywał na froncie w składzie 8. Pułku Artylerii Polowej; po wojnie pozostał w armii, służąc w intendenturze wojskowej. Cały czas się dokształcał: na Wydziale Prawa UJ (1921-1923), w Szkole Administracji WP w Łobzowie, Wyższej Szkole Intendentury w Warszawie i wreszcie w Wyższej Szkole Wojennej w Rembertowie. Niezależnie od swych zawodowych obowiązków zajmował się publicystyką sportową i był cenionym karykaturzystą. W stopniu kapitana uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939; po jej zakończeniu zdołał się przedostać na Zachód, gdzie jako oficer Oddziału III Sztabu Generalnego pracował nad odtworzeniem Polskich Sił Zbrojnych. Po II wojnie światowej zamieszkał w Anglii, pracując jako trener szermierki. W roku 1958 spotkał się z polskimi szermierzami, którzy wracali z mistrzostw świata z USA na statku m/s „Batory”, i wówczas postanowił wrócić do ojczyzny. Zamieszkał w Warszawie, gdzie 19 listopada tegoż roku nagle zmarł.

Już w 1920 Zabielski, wspólnie z kpt. Sopotnickim i por. Sobolewskim, zorganizował zajęcia szermiercze w warszawskim Wojskowym Klubie Sportowym. Studiując w Krakowie w 1921 r. wstąpił do reaktywowanej sekcji szermierczej tamtejszego AZS, której barwy miał reprezentować do końca 1928 r. W pierwszym zarządzie sekcji pełnił funkcję skarbnika. Z ramienia AZS Kraków wziął udział w zebraniu założycielskim Polskiego Związku Szermierczego w maju 1922 r. i został członkiem jego pierwszego zarządu. Pierwszym istotnym, zawodniczym sukcesem Zabielskiego było zdobycie w 1923 r. tytułu mistrza Wojska Polskiego w szabli oraz wicemistrza we florecie. N
a rozegranych w 1924 r. Warszawie pierwszych akademickich mistrzostwach świata zdobył srebrne medale w drużynowych turniejach w szabli i florecie. Podczas pierwszych szermierczych mistrzostw Polski (Lwów 29-31.05.1924) wywalczył trzecie miejsce w turnieju szablowym. Trzykrotnie startował w mistrzostwach Europy (1930, 1933, 1934), zdobywając w 1930 r. w Liége brązowy medal w drużynowym turnieju szabli. W tym samym roku na wojskowych mistrzostwach Europy w Ostendzie w drużynowym turnieju szabli zdobył ponownie brązowy medal. Był czterokrotnie brązowym medalistą mistrzostw Polski w szabli (1924, 1926, 1927) i szpadzie (1929). Po przeniesieniu się do Warszawy w 1929 r. należał krótko do miejscowego AZS, a od 1934 był kierownikiem sekcji szermierczej „Legii”. Karierę sportową zakończył w 1938 r.

Dwukrotnie awansował do drużyn olimpijskich. Na Igrzyskach w Paryżu w turnieju drużynowym zwyciężył w jednym pojedynku (w meczu z USA), jednak polscy szabliści przegrali obydwa rozegrane mecze i odpadli w eliminacjach. Drugi raz uczestniczył w Igrzyskach w roku 1928 w Amsterdamie. Zabielski wygrał wówczas jeden pojedynek w meczu z Węgrami i zdobył drużynowo (jego partnerami byli: A. Papée, K. Laskowski, W. Segda, A. Małecki i T. Friedrich) brązowy medal w szabli.

 

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 1056-1057.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 372.
• Łuczak M., Szermierka, w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 23 i dalsze.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. I: 1909–1945, Kraków 2007, s. 166-7.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 293 (tu błędnie kariera sportowa 1922-1928).
• Słoniewski M., [w:] Słownik WF, z. 4, 1988, s. 128-129.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 35-36 , 353, 362.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 242 i dalsze.
• Wryk R., Jerzy Zabielski, [w:] APS, 2002.

 

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w roku 1928

OTTON MIKOŁAJ GORDZIAŁKOWSKI (1898-1994), adwokat, wioślarz i działacz AZS, PZTW, PZHL, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). Urodził się 16 listopada 1898 w Petersburgu jako syn Jana i Jadwigi z  Kozubowskich. Jego ojciec był lekarzem weterynarii, wybitnym specjalistą z zakresu epizootiologii, profesorem Instytutu Weterynarii w Charkowie, a od 1920 r. - Uniwersytetu Warszawskiego. Do szkoły powszechnej i średniej uczęszczał w Charkowie, Sewastopolu, Odessie i Petersburgu. W latach 1917-1919 służył w rosyjskiej Flocie Czarnomorskiej. W 1920 r. wstąpił do Wojska Polskiego, w stopniu bosmana służył na pierwszym polskim okręcie wojennym „Pomorzanin”. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1924 r. ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1929 r. prowadził praktykę adwokacką. We wrześniu 1939 r. walczył w obronie Wybrzeża. Powróciwszy do Warszawy, włączył się pod pseudonimem „Wacław” w działalność konspiracyjną. Działał w VI Oddziale Prasowym Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej, w swoim mieszkaniu zorganizował nasłuch radiowy, wydawał biuletyn informacyjny „Dzień”. W latach 1940-1944 uczestniczył w akcji pomocy dla uciekinierów z obozów jenieckich. Brał udział w Powstaniu Warszawskim w służbie nasłuchu KG AK, redagował także pismo informacyjne Komitetu Organizacji Niepodległościowych „WIP”. Po upadku Powstania został osadzony w Oflagu IID w Bornem-Sulinowie (Gross-Born), gdzie przebywał do lutego 1945. Po wojnie do 1973 prowadził w Warszawie praktykę adwokacką. Zmarł 28 stycznia 1994 r. w stolicy, jego prochy spoczywają na Cmentarzu Powązkowskim.
Już w okresie szkolnym pasjonował się sportem. Z końcem 1920 r. związał się z AZS Warszawa, w którym uprawiał pływanie, wioślarstwo, żeglarstwo, boks i hokej na lodzie. Największe sukcesy odniósł w wioślarstwie. Był sześciokrotnym mistrzem Polski: w czwórce ze sternikiem (1923, 1924, 1925) i ósemce (1925, 1926, 1927). Karierę międzynarodową rozpoczął w 1924 r. startem w akademickich mistrzostwach świata w Warszawie, na których w konkurencji czwórki ze sternikiem zdobył złoty medal. W 1925 r. wraz ze swymi klubowymi kolegami: L. Kulejem, P. Kurnickim, W.K. Nadratowskim i H. Niezabitowskim zwyciężył w międzynarodowych regatach akademickich w Pawii we Włoszech. W 1927 r. został akademickim wicemistrzem świata w ósemce. Trzykrotnie startował w mistrzostwach Europy: w 1925 r. w Pradze zajął czwarte miejsce w ósemce, a w czwórce ze sternikiem odpadł w przedbiegach; w 1926 r. w Lucernie zajął szóste miejsce w ósemce; w 1927 r. w Como zdobył brązowy medal w ósemce. Ostatnim znaczącym sukcesem sportowym Gordziałkowskiego w wioślarstwie było zdobycie w mistrzostwach Polski w 1929 r. brązowego medalu w konkurencji czwórka bez sternika. W 1927 r. wraz z zespołem AZS Warszawa zdobył mistrzostwo Polski w hokeju na lodzie. Równolegle z karierą zawodniczą prowadził szeroko zakrojoną działalność organizacyjną w ruchu sportowym. Był wiceprezesem (1924-1925) i prezesem (1927-1928) AZS Warszawa, w którego zarządzie działał do końca 1932 r.  W 1atach 1928-1929 pełnił funkcję przewodniczącego Centrali Polskich Akademickich Związków Sportowych. Był też wieloletnim (w latach dwudziestych) członkiem zarządu PZTW i wiceprezesem  PZHL (1933-1935). W latach trzydziestych uczestniczył w pracach organizacyjnych Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. 
Na igrzyskach olimpijskich 1928 r. w Amsterdamie zajął czwarte miejsce w ósemce, płynąc z Józefem Łaszewskim, Wacławem Michalskim, H. Niezabitowskim, Andrzejem Sołtanem, Januszem Ślązakiem, Stanisławem Urbanem, Marianem Wodziańskim i Jerzym Skolimowskim (sternik).

Bibliografia

• Bolesławski B., Pierwsza i najpiękniejsza, Rzeczpospolita, nr 178, 31.07.2008.
• Chociłowski J., Talia niezwykłych postaci II RP: sławne, niezwykłe, popularne, Warszawa 2013, s. 275-278.
• Daszkiewicz A., Po prostu Halina Konopacka, Okolice, nr 5-6, 1988, s. 75-80.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 368-369.
• Gawkowski R., Pionierki kobiecego sportu w Polsce (Dubieńska, Wanda (1895-1968); Konopacka, Halina (1900-1989), Mówią Wieki, nr 3, 2011, s. 69-71.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 232 (tu błędna data urodzenia).
• Grześczak M., Gałązka Konopacka, [w:]  Hądzelek K. & al. (red.), Najlepsi z najlepszych. Polscy złoci medaliści olimpijscy, Warszawa 2001, s. 58-61.
• Jasiak H., [w:] Lekkoatletyka, 1989, nr 3.
• Jurek T., Halina Konopacka (1900-1989) – Sportlerin und Künstlerin, [w:] Waic M. (ed.), Tĕlesna výchova a sport žen v českých a dalších středoevropských zemích. Vznik a vývoj do druhé svĕtové války = Turnen und Sport der Frauen in den böhmischen und anderen mitteleuropäischen Ländern, Praha 2003, s. 250-255.
• Konopacka H., Któregoś dnia, Warszawa 1929; 2008.
• Konopacka H., Wznosiłam świat miłością, Warszawa 1994.
• Konopacka H., Tajemnica moich sukcesów, [w:] Wryk R. (wybór i opracowanie), Sport akademicki w relacjach i wspomnieniach, Poznań 2009, s. 141-144.
• Kurzyński H., Rychwalski M., Socha A., Wolejko T., Historia polskiej kobiecej lekkoatletyki w okresie międzywojennym, Warszawa 2008, s. 337-339.
• Lis J., Legenda tamtych lat..., [w:] Dajbor K. i in. (red.), Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984, Z. 1: Paryż’ 24, Amsterdam’ 28, Los Angeles’32, Warszawa 1984, s. 25-34.
• Lis J., Romantyczne olimpiady, Warszawa 1984, s. 50-63.
• Lisiewicz P., Chcę w wielką uciec przestrzeń, Niezależna Gazeta Polska Nowe Państwo, nr 9, 2014, s. 32-39.
• Łoza S., Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938, s. 357.
• Maciejewski A., Sportowiec, poetka, patriotka, Akant – miesięcznik literacki, R. 17 nr 10, 2014, s. 33-34.
• Metelska A., Złota. Legenda Haliny Konopackiej, Wołowiec 2019.
• Mrzygłód J., Polski sport przedstawia się, Warszawa 1980, s. 154.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 123.
• Petruczenko M., Pierwsza dama Drugiej Rzeczypospolitej, Przegląd Sportowy, nr 25, 3.02.1989, s. 3; nr 30, 10.02.1989, s. 3; nr 35, 17.02.1989, s. 3; nr 40, 24.02.1989, s. 3.
• Petruczenko M., Pożegnanie, Przegląd Sportowy, nr 198, 31.10.1990, s. 1, 3.
• Petruczenko M., Bogini stadionów i salonów, Przegląd Sportowy, nr 182, 6.08.2003, s. 11.
• Pruszyńska A., Halina Konopacka (1900-1989), [w:] A. Judycka, Z. Judycki (red.), Rodacy na stadionach świata: materiały X Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej „Polscy i polskiego pochodzenia sportowcy, trenerzy i działacze sportowi w świecie”, Kielce, 22-23 września 2007, Kielce 2007, s. 193-200.
• Rojek W., Odyseja skarbu Rzeczypospolitej. Losy złota Banku Polskiego 1939-1950, Kraków 2000, s. 34, 65.
• Rotkiewicz M., Mistrzyni dysku, pióra i palety, [w:] H. Konopacka, Wznosiłam świat miłością, Warszawa 1994, s. 29-65 = [w:] Rotkiewicz M., Światło Olimpii, Warszawa 2011, s. 188-241.
• Rotkiewicz M., Z radości życia. Halina Konopacka. Warszawa 2018.
• Sieniarski S., Złota Halina, Dysk Olimpijski, 1968 , nr 6.
• Tomaszewski B., Pani Halina, Kultura, nr 32, 6.08.1978, s. 12.
• Tomaszewski B., Dwa złota Haliny Konopackiej, Sportowiec, nr 29, 19.07.1988, s. 16-17; nr 30, 26.07.1988, s. 12-13.
• Trawiński Jan, Niezwyciężona, Zeszyty Historyczne AZS, nr 1, 1996, s. 43-50.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 204, 206, 222, 225, 334, 346, 347, 350, 352, 367-371.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 60-65.
• Urbaniak M. [wywiad z Agnieszką Metelską], „Szybciej świat dowiedział się o złocie Haliny niż o bitwie 1920 roku, kiedy nawała bolszewicka parła na Polskę”, [w:] [http://weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,24573883,szybciej-swiat-dowiedzial-sie-o-zlocie-haliny-niz-o-bitwie.html] [dostęp: 24.03.2019]
• Wryk R., 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009, Warszawa 2009, s. 60-61.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 308-12.
• Zaborniak S., Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919-1939, t. V: Lekkoatletyczne mistrzostwa Polski kobiet w latach 1922-1939; t. VI: Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej, Rzeszów 2011-2012.
• Zapert T. Z., Podwójnie złota, Rzeczpospolita, nr 263, 10-12.11.2000, s. A18.
• (-), [w:] APS 1/1989 (65), s. 61, 62.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 9, 10, 235-238, 249, 256-258, 270, 271, 276, 277, 298.
• (-), [w:] (red.) D. Matyja, PWN Leksykon: Sport, Warszawa 2000, s. 127.

 

STEFAN KOSTRZEWSKI (1902-1999) → Patrz Igrzyska 1924

KAZIMIERZ LASKOWSKI (1899-1961) mjr Wojska Polskiego, instruktor, nauczyciel, trener, wieloletni pracownik CIWF i AWF, bokser i szermierz, brązowy medalista olimpijski, działacz sportowy. Urodził się 7 listopada 1899 w Troicku na Syberii w patriotycznej polskiej rodzinie (obaj dziadkowie walczyli w Powstaniu 1863) zesłańca Wacława (inżynier górnik) i Marii Joanny z Missunów. Uczęszczał do szkół w Troicku i Witebsku, a po powrocie rodziców do kraju (1914) kontynuował naukę najpierw w rosyjskim gimnazjum rządowym, a potem w warszawskiej Szkole Ziemi Mazowieckiej (1915-1918). W okresie nauki gimnazjalnej włączył się w nurt działalności niepodległościowej, początkowo w strukturach harcerstwa, a od jesieni 1916 r. – „Sokoła”. W pierwszych dniach listopada 1918 wziął czynny udział w rozbrajaniu wojsk niemieckich w Warszawie. 9 listopada wstąpił na ochotnika w szeregi  Wojska Polskiego, z którym na stałe związał swoje zawodowe losy. Po ukończeniu Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie został awansowany na pierwszy stopień oficerski (1 lipca 1919) i jako dowódca plutonu 44. Pułku Strzelców Kresowych wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Za czyny bojowe otrzymał wówczas Krzyż Walecznych. W latach dwudziestych konsekwentnie uzupełniał wykształcenie – m.in. zdał jako ekstern maturę w gimnazjum w Równem, ukończył Roczne Państwowe Kursy Wychowania Fizycznego przy Studium WF Uniwersytetu Poznańskiego, odbywał praktyki w Instytutach WF we Francji, Włoszech i na Węgrzech. Zdobywszy specjalistyczną wiedzę pracował w szkolnictwie wojskowym jako instruktor szermierki i boksu, a także walki wręcz i ratownictwa wodnego. Nominację na porucznika uzyskał w 1923 r., na kapitana w 1937 r. Uczestniczył w wojnie 1939 r. jako dowódca kompanii w 95. Pułku Piechoty. Po bitwach pod Cześnikami i Krasnobrodem (21-26 września 1939 r.) dostał się do niemieckiej niewoli, w której spędził resztę wojny. Przetrzymywany w oflagach Hoyersvelde, Rotenburg, Brunszwik i Woldenberg wyróżnił się organizowaniem zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych dla współtowarzyszy niedoli. Awansowany do stopnia majora pracował po wyzwoleniu w Centrali Polskiej Misji Repatriacyjnej w Berlinie (1945-1948). Powróciwszy do kraju, znalazł zatrudnienie w warszawskiej AWF, początkowo jako adiunkt Działu Ciężkiej Atletyki i Samoobrony, a następnie Ośrodka Metodycznego Wydziału Wyszkolenia Wojskowego. Jako ekstern ukończył studia i otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego (1950), po czym 1 września 1954 został mianowany zastępcą profesora i kierownikiem Katedry Szermierki, Boksu i Strzelectwa Sportowego AWF. Odznaczony m. in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Zasługi na Polu Chwały i Medalem Zwycięstwa i Wolności. Zmarł 20 października 1961 r. w Warszawie. 
Sport zaczął uprawiać w 1916 r. w „Sokole” (gniazdo VI Warszawa-Praga) oraz w Sekcji Gier Ruchowych Warszawskiego Koła Sportowego. Należał do pionierów pięściarstwa w Polsce. Dyscyplinę tę zaczął uprawiać jesienią 1917 r. pod kierunkiem S. Budnego. W roku następnym w warszawskiej Agrykoli odbył swą pierwszą pokazową walkę z Leonem Berskim. W 1922 r. w Warszawie w zawodach pięściarskich określonych mianem „Pierwsze mistrzostwa narodowe dla Polski i Gdańska” zwyciężył w wadze średniej, pokonując w finale przez nokaut gdańszczanina Eingebauera. Była to pierwsza zakończona nokautem walka oglądana publicznie w Polsce. Łącznie w swej karierze bokserskiej stoczył dwadzieścia siedem walk, odnosząc dwadzieścia cztery zwycięstwa i trzy remisy. Liczące się wyniki na skalę krajową i międzynarodową osiągnął w szermierce. Jako szermierz reprezentował barwy klubów: AZS Poznań (1923), AZS Kraków (1924-1928), „Legia” Warszawa (1929) i AZS Warszawa (1929-1931). Trzykrotnie zdobył tytuły mistrza Polski: w szpadzie (1929, 1931) i szabli (1930) i trzykrotnie też wywalczył tytuły wicemistrzowskie: we florecie (1929), szabli (1928) i szpadzie (1930). Był także akademickim wicemistrzem świata w drużynowym turnieju szabli (1924), W 1930 r. w mistrzostwach Europy w Liége w drużynowym turnieju szabli zdobył brązowy medal, a w drużynowym turnieju szpady zajął czwarte miejsce. Jako nauczyciel i trener wykształcił kilka pokoleń zawodników i trenerów szermierki. Jego wychowankami byli m.in. współtwórcy największych światowych osiągnięć polskiej szermierki: A. Taranda, W. Kurpiowski, Z. Fokt, A. Czypionka i Z. Skrudlik. Pozostawił wartościowe publikacje z zakresu teorii i metodyki boksu i szermierki, także jako pierwszy w Polsce opracował systematykę działań w szermierce oraz nazewnictwo sportu szermierczego. Aż do swojej śmierci uznawany był za najwybitniejszego w Polsce metodyka szermierki. Obok artykułów zamieszczanych w latach trzydziestych w prasie („Przegląd Sportowy", „Stadion", „Polska Zbrojna", „Junak") i Encyklopedii wojskowej opublikował wiele podręczników, skryptów, instrukcji i programów nauczania. Brał udział w pracach organizacyjnych klubów i związków sportowych. Z ramienia CSzWGiS uczestniczył 27-28 maja 1922 r. w akademii szermierczej we Lwowie, podczas której powołano Polski Związek Szermierczy. W ukonstytuowanym w grudniu 1923 r. pierwszym zarządzie Polskiego Związku Bokserskiego powierzono mu funkcję sekretarza. W latach pięćdziesiątych oprócz pracy był kierownikiem wyszkolenia szermierki w Zarządzie Głównym AZS oraz członkiem rady trenerów Polskiego Związku Szermierczego.
W 1atach 1927-1928 uczestniczył w przygotowywaniu bokserskiej reprezentacji Polski do startu na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie. Sam wziął w nich udział w drużynowym turnieju szabli, walcząc u boku T. Friedricha, A. Małeckiego, A. Papée, W. Segdy i J. Zabielskiego. Podczas eliminacji w meczu z Wielką Brytanią wygrał dwa pojedynki, w meczu z USA – jeden. W grupie półfinałowej dwukrotnie zwyciężał w meczu z Belgią, jeden raz z Holandią, wreszcie w meczu o trzecie miejsce pokonał zawodnika reprezentacji Niemiec, co pozwoliło Polakom zdobyć brązowy medal olimpijski.

Bibliografia

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 484-485.
• Ginalski E. & al. (red. i kom.), Oflag IIC Woldenberg: Wspomnienia jeńców, Warszawa 1984, s. 312, 314.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 255.
• Jabrzemski J., Jeleń J., Wykrota J., 50 lat Polskiego Związku Szermierczego, Katowice (b.r.w.), s. 48.
• Laskowski K., Pierwsze k.o., [w:] Dzieje boksu polskiego 1920-1938, Poznań 1939, s. 14-19 = [w:] Wryk R. (wybór i opracowanie), Sport akademicki w relacjach i wspomnieniach, Poznań 2009, s. 150-155.
• Laskowski K., Szermierka i boks w CIWF i AWF przed i po wojnie, [w:] Akademia Wychowania Fizycznego imienia Generała Karola Świerczewskiego w latach 1929-1959. Księga pamiątkowa, Warszawa 1960, s. 307-311.
• Laskowski K., Laskowski – redivivus, [w:] Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 97-99.
• Laskowski Jr. K.W., Kazimierz Laskowski, Wspomnienie o ojcu. Na 75-lecie Polskiego Związku Szermierczego, Gazeta Wyborcza (Stołeczna), 9.09.1997, s. 12.
• Łoza S., Czy wiesz kto to Jest?, Warszawa 1938, s. 413.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 14, 16, 27, 32, 34, 35, 38, 43, 59, 61, 126, 157, 165, 175, 188, 193, 218, 229, 231, 234, 238, 315, 316, 337, 338, 346, 350, 359.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. I: 1909-1945, Kraków 2007, s. 97-99, 115, 157, 167, 169.
• Pawełek A., Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921-1929, Poznań 1929, s. 8, 10-12, 29, 30, 37, 38, 41, 43, 45, 46, 52, 56, 59, 69, 70, 76, 81, 92, 95.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 148.
• Półchłopek W., Wychowanie fizyczne i sport żołnierzy polskich w obozach jenieckich Wehrmachtu i NKWD (1939-1945), Opole 2002, s. 61, 73, 89, 109, 110, 127, 129.
• Toporowicz K., Laskowski Kazimierz (1899-1961), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVI, z. 4, 1971, s. 529-530.
• Wiklak-Liput M., [w:] Słownik WF, 1970, z. 1, s. 106-107 = [w:] Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 1, 1970, s. 106-107.
• Wiklak-Liput M., Laskowski Jr. K.W., [w:] K. Hądzelka, A. Mazur (red.), Słownik biograficzny pracowników CIWF i AWF, t. I, Warszawa 2000, s. 56-58.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 244-246, 248-250, 352, 353, 355, 372, 373.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 369-374.
• (-), Sprawozdanie z działalności Centralnej Szkoły Wojskowej Gimnastyki i Sportów w roku szkolnym 1926/1927, Poznań 1927, s. 4, 6, 12, 14, 16, 17, 20.

 

JÓZEF ŁASZEWSKI (1902 - ?) wioślarz, zawodnik warszawskiego AZS, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). Urodził się w 1902 r.. Największą sławę zdobył jako reprezentant AZS Warszawa, członek wioślarskiej ósemki tego klubu, która osiągnęła wiele sukcesów na arenach krajowej i międzynarodowej. Złoty (1925, 1927) i brązowy medalista mistrzostw Polski (1928, 1929) w ósemce, wicemistrz kraju w czwórce ze sternikiem (1929). Reprezentował Polskę na akademickich mistrzostwach świata, zdobywając w 1927 tytuł wicemistrza w ósemce. Na wioślarskich mistrzostwach w Pradze 1925 r. dotarł w ósemce do finału, w którym zajął czwarte miejsce, zaś w 1927 r. w Como zdobył brązowy medal. Startował na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie w 1928 r. – w konkursie ósemek Polacy pokonali w eliminacjach Holandię, następnie przegrali z Wielką Brytanią, w repesażach zwyciężyli Argentynę, wreszcie ulegli w następnej rundzie Kanadzie i ostatecznie zajęli czwarte miejsce. Partnerami Łaszewskiego w osadzie byli wówczas: O. Gordziałkowski, W. Michalski,
J. Skolimowski, A. Sołtan, J. Ślązak, S. Urban i M. Wodziański oraz – występujący w roli sternika – J. Skolimowski.

 

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 261.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 54, 55, 79.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 156.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 267 i dalsze.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 392-393.

FELIKS MALANOWSKI (1906-1976) mgr prawa, średniodystansowiec, olimpijczyk z Amsterdamu (1928), wieloletni działacz PZLA, organizator życia sportowego na Dolnym Śląsku.

Urodził się 17 maja 1906 w Płońsku jako syn Bolesława i Henryki. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim oraz CIWF, pracował jako dziennikarz i bankowiec. Jesienią 1930 r. przebywał w Wilnie, gdzie prowadził kursy metodyczne z zakresu gier sportowych. W 1934 r. uzyskał posadę nauczyciela wychowania fizycznego w Szkole Handlowej w Gdańsku. W latach trzydziestych oprócz pracy nauczycielskiej zajmował się także działalnością dziennikarską na terenie Gdańska, Bydgoszczy i Grudziądza, m.in. był współpracownikiem „Sportu Polskiego”. Za działalność konspiracyjną został w 1941 r. aresztowany i osadzony w obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu i Mauthausen, w których więziony był do końca II wojny światowej. W 1947 r. osiadł we Wrocławiu. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Złotym odznaczeniem im. Janka Krasickiego, Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej. Zmarł we Wrocławiu 5 kwietnia 1976. Należał do czołówki polskich średniodystansowców. W trakcie zawodniczej kariery reprezentował barwy „Placówki”  Warszawa (1922), AZS Warszawa (1923-1931) i AZS Gdańsk (1933-1935). Był pięciokrotnym mistrzem Polski w biegu na 1500 m (1928) i sztafecie 4x400 m (1925, 1926, 1927, 1928) oraz pięciokrotnym wicemistrzem Polski w biegach na 1500 m (1925, 1927), 800 m (1926, 1928) i sztafecie 4x400 m (1929); ponadto w mistrzostwach Polski zdobył trzy brązowe medale w biegach na 800 m (1927) i 400 mppł. (1928, 1929). Sześciokrotnie reprezentował Polski w meczach międzypaństwowych, dwukrotnie startował w akademickich mistrzostwach świata (1927, 1928). Obok lekkiej atletyki w AZS Warszawa z powodzeniem uprawiał koszykówkę. W 1928 r. wraz z zespołem akademików zdobył mistrzostwo Warszawy. W Gdańsku kontynuował karierę sportową, startując w barwach klubów AZS i „Gedania”. Położył duże zasługi organizacyjne i szkoleniowe dla rozwoju lekkiej atletyki w Gdańsku. W 1934 r. jako reprezentant Wolnego Miasta Gdańska startował w zorganizowanych w Warszawie i Igrzyskach Sportowych Polaków z Zagranicy. W 1947 r. osiadł we Wrocławiu i rozwinął tu szeroką działalność społeczną w ruchu sportowym. Był wieloletnim prezesem Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki (1950-1954, 1957-1959, 1965-1969). Działał w okręgowych związkach piłki nożnej i boksu. Udzielał się także na forum PZLA. Z pasją krzewił idee olimpijskie jako wieloletni działacz Dolnośląskiego Klubu Olimpijczyka. Był także wieloletnim sędzią lekkoatletycznym. Za zasługi dla rozwoju polskiej lekkoatletyki został nadany Malanowskiemu tytuł Honorowego Członka PZLA. We Wrocławiu przeprowadzany jest lekkoatletyczny mityng dla młodzieży o Memoriał Feliksa Malanowskiego.

W 1928 r. uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie, podczas których w biegu na 800 m i sztafecie 4x400 m odpadł w eliminacjach, zajmując odpowiednio piąte i czwarte miejsce. Jego partnerami w sztafecie byli: K. Biniakowski, S. Kostrzewski i Z. Weiss.

 

Bibliografia:

• Gaj J., Zarys historii polskiej kultury fizycznej w Wolnym Mieście Gdańsku, Warszawa-Poznań 1976, s. 58, 64, 83, 84, 129-131.
• Gąssowski J., Stanowski R., Historia Akademickiego Związku Sportowego w Gdańsku 1921-1961, Gdańsk 1961, s. 22, 30, 80.
• Gebert J., Z gdańskich boisk i stadionów, Gdańsk 1970, s. 22, 44, 45.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 266.
• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rynkowski M., Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, Warszawa 2004, s. 135.
• Mikos  S., Polacy na politechnice w Gdańsku w latach 1904-1939, Warszawa 1987, s. 227-229.
• Ordylowski M., Schwarzer Z., Szymański L., 50 lat wrocławskiego sportu 1945-1995, Wrocław 2007, s. 37, 38, 111, 150.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 162.
• Rynkowski M., Kurzyński H., Pietkiewicz S., Osiągnięcia polskiej lekkiej atletyki w 20-leciu międzywojennym 1920-1939, t. I: Wyniki mistrzostw Polski mężczyzn, Warszawa 1985, s. 24, 25, 27, 28, 30, 31, 33, 34, 36, 37, 42, 43, 73, 77, 82.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 12, 13, 19.
• Tuszyński B., Sprintem przez prasę sportową, Warszawa 1975, s. 278.
• Woltmann B. (red.), Lekkoatletyka w Polsce 1919-1994, Warszawa 1994, s. 65, 67.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 199, 200, 217, 222, 331, 350, 358, 359, 361, 362, 363, 365.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 404-406.
• Zaborniak S., Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919-1939, t. II: Powstanie i działalność Polskiego Związku Lekkiej Atletyki; t. III: Zasięg społeczny; t. IV: Mistrzostwa Polski Mężczyzn w latach 1920-1939; t. VI: Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej, Lublin 2011 (t. II), Rzeszów 2011-2012.
• (-), [w:] 15 lat pliki ręcznej w AZS Warszawa 1924-1939, Warszawa 1939, s. 15, 20, 36-38.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 97, 98, 115, 137, 152.
• (-), Polski Związek Lekkiej Atletyki. Rocznik jubileuszowy 1968, Warszawa 1969, s. 101, 102.
• (-), Feliks Malanowski nie żyje, Biuletyn PKOl, nr 4-5, 1976, s. 17.
• (-), Wspomnienie pośmiertne, Lekkoatletyka, nr 6, 1976.
• (-), [w:] Encyklopedia Wrocławia, Wrocław 2000, s. 479.

 

ALEKSANDER ANTONI WŁODZIMIERZ (SARYUSZ) MAŁECKI (1901-1939) → Patrz Igrzyska 1924

 

WACŁAW MICHALSKI (??-??) wioślarz, olimpijczyk z 1928 r.

Wioślarstwo zaczął uprawiać w 1927 r. W roku następnym jako mało znany zawodnik zakwalifikował się do reprezentacyjnej ósemki AZS Warszawa. Wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie – w konkursie ósemek Polacy pokonali w eliminacjach Holandię, następnie przegrali z Wielką Brytanią, w repesażach zwyciężyli Argentynę, ulegli Kanadzie i ostatecznie zajęli czwarte miejsce. Jego partnerami w osadzie olimpijskiej byli: O. Gordziałkowski, J. Łaszewski, H. Niezabitowski, A. Sołtan, J. Ślązak, S. Urban, M. Wodziański i J. Skolimowski (sternik). Po sezonie 1929 r. zakończył karierę zawodniczą.

Bibliografia:

• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS w Warszawie 1917-1939, s. 30, 60, 62, 63, 77.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 321, 359.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 267, 269, 350.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 430.

HENRYK SZCZEPAN NIEZABITOWSKI (1896-1976) ps. „Golarz”, wioślarz i hokeista AZS Warszawa, olimpijczyk z Amsterdamu (1928) i... Gross-Born (1944).
Urodził się 26 grudnia 1896 w Warszawie w rodzinie czeladnika garbarskiego Wacława i Antoniny z Kaniewskich. Ukończył miejscowe 8-klasowe Gimnazjum M. Rychłowskiego (1918). Od najmłodszych lat działał w ruchu niepodległościowym – Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”, I Plutonie Harcerskim, wreszcie pod pseudonimem „Golarz”
w Polskiej Organizacji Wojskowej. 1 listopada 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 1. Pułku Szwoleżerów. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, w bitwie pod Ostrołęką został ranny. W maju 1920 r. otrzymał awans na podchorążego. Za działalność niepodległościową i zasługi wojenne został odznaczony orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem POW. W listopadzie 1920 r. bezterminowo urlopowany z wojska, powrócił na studia w Politechnice Warszawskiej. Studiował tam do 1923 r., zaliczając cztery semestry. W 1atach 1923-1935 pracował na kierowniczych stanowiskach w firmach handlowych w Warszawie, następnie jako urzędnik w ministerstwie komunikacji; od sierpnia 1937 r. do wybuchu II wojny światowej był administratorem majątku Śleszyn w pow. kutnowskim. Zmobilizowany pod koniec sierpnia 1939 r., w stopniu podporucznika uczestniczył w walkach pod Siedlcami i w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy wzięty do niewoli niemieckiej przebywał w obozach jenieckich w Hohstein, Arnswalde-Choszczno i Gross-Born. Po II wojnie światowej pracował na kierowniczych stanowiskach w rejonowych zarządach eksploatacji dróg publicznych w Opocznie, Końskich, Kielcach i Radomsku. Zmarł 25 czerwca 197ó r. w Radomsku. Jego prochy spoczęły na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Sportem zainteresował się w okresie nauki gimnazjalnej, ale szybko związał się z warszawskim AZS (1920), gdzie stosując bardzo modny wówczas „płodozmian” latem uprawiał wioślarstwo, a zimą jeździł na łyżwach i grał w hokeja. Największe sukcesy odniósł w wioślarstwie. Był ośmiokrotnym mistrzem Polski: w czwórce ze sternikiem (1920, 1923-1925) i w ósemce (1920, 1925-1927). Podczas akademickich mistrzostw świata w Warszawie w 1924 r. zdobył złoty medal w konkurencji czwórka ze sternikiem, w 1927 r. został akademickim wicemistrzem świata w ósemce. Trzykrotnie startował w mistrzostwach Europy: w 1925 r. w Pradze zajął czwarte miejsce w ósemce; w 1926 r. w Lucernie miejsce szóste w ósemce; w 1927 r. w Como zdobył brązowy medal w ósemce. Niezabitowski należał również do pierwszych i czołowych hokeistów stołecznego AZS, w której to drużynie grał na pozycji bramkarza. Brał udział w inauguracyjnym zagranicznym występie akademików w Szwajcarii (1924/1925) i w pierwszym występie polskiej reprezentacji w mistrzostwach Europy w Davos w 1926 r., w których Polska zajęła szóste miejsce. W latach 1923-1924 pełnił w AZS Warszawa funkcję wiceprezesa. Podczas niemieckiej niewoli należał do aktywnych organizatorów życia sportowego. W 1944 w Oflagu IID w Gross-Born wchodził w skład komitetu organizacyjnego jenieckiej olimpiady przeprowadzonej pod nazwą „Rok olimpijski”. Podczas uroczystego zakończenia tej imprezy (15 sierpnia 1944) wspólnie z innym olimpijczykiem Z. Weissem dokonał ceremonii opuszczenia flagi olimpijskiej.
Startował w konkursie ósemek na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie w 1928 r., przy czym partnerami Niezabitowskiego w osadzie byli: O. Gordziałkowski, J. Łaszewski, W. Michalski, A. Sołtan, J. Ślązak, S. Urban i M. Wodziański i sternik J. Skolimowski (uwaga: członek reprezentacyjnej ósemki na IO w Amsterdamie Otton Gordziałkowski kwestionuje udział Niezabitowskiego w osadzie). W trakcie igrzysk Polacy pokonali w eliminacjach Holandię, następnie przegrali z Wielką Brytanią, w repesażach zwyciężyli Argentynę, wreszcie ulegli Kanadzie i ostatecznie zajęli czwarte miejsce.

Bibliografia:

• Domański W., Śladem hokejowego krążka, Warszawa 1976, s. 27, 28, 31, 182.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 281.
• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS Warszawa 1917-1939, Warszawa 1991, s. 18, 25, 26, 30, 57-64, 71, 75-77, 81-85, 89.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 54, 79.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 181.
• Pollack J., Jeńcy polscy w hitlerowskiej niewoli, Warszawa 1982, s. 223, 225, 226.
• Półchłopek W., Wychowanie fizyczne i sport żołnierzy polskich w obozach jenieckich Wehrmachtu i NKWD (1939-1945), Opole 2002, s. 110, 121, 123.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 53, 54, 313, 315-317, 321-323, 346, 359.
• Szwedo B., Na bieżni i w okopach. Sportowcy odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari 1914-1921, 1939-1945, Rzeszów 2011, s. 192-194.
• Woltmann B., Kultura fizyczna w oficerskich obozach jenieckich Szczecińskiego Okręgu Wojskowego, Prace Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Uczelni Technicznych, nr 10, Koszalin 1985, s. 66.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 140, 265, 267, 269, 292, 350, 353-355, 381-383.
• Wryk R., [w:] Słownik WF, z. 4, 1997, s. 172-174 = Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 4, 1997, s. 172-174.
• Wryk R., Początki ruchu olimpijskiego w Polsce, Poznań 2012, s. 54, 103.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 446-449.
• (-), [w:] Bogusław B. & al. (teksty), Brzezicki A. & al. (kom. red.), 50 lat na olimpijskim szlaku, Warszawa 1969, s. 57, 61.

ZDZISŁAW ANTONI NOWAK (1906-1996) nauczyciel wf, rekordzista Polski w skoku
w dal, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). Urodził się 10 stycznia 1906 r. w Tarnowie jako syn Jana i Katarzyny Zych. W 1926 r. uzyskał świadectwo dojrzałości w II Gimnazjum Humanistycznym w Tarnowie. W 1atch 1933-1936 studiował w Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Poznańskiego. Dyplom magistra wychowania fizycznego uzyskał w 1936 r. na podstawie pracy pt. „Krąg”. Po studiach znalazł zatrudnienie jako trener w klubie sportowym „Unia” Mościce. W latach II wojny światowej pracował jako robotnik leśny. Po 1945 r. mieszkał w Tarnowie, gdzie pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego w III Liceum Ogólnokształcącym. Cieszył się ogromnym autorytetem wśród młodzieży szkolnej i w środowisku sportowym Tarnowa. Był pierwszym olimpijczykiem pochodzącym z tego miasta. Zmarł w Tarnowie 26 czerwca 1996 r.
Sport zaczął uprawiać w okresie nauki szkolnej. Pasjonowała go lekkoatletyka, piłka nożna, narciarstwo i łyżwiarstwo. Należał do najwybitniejszych polskich skoczków w dal w okresie międzywojennym. Członek drużyny (klubu) II Gimnazjum w Tarnowie (1925), AZS Kraków (1926-1936) i TS Mościce (1937). Najlepsze rezultaty osiągał w lekkiej atletyce, reprezentując barwy AZS Kraków. Był czterokrotnym mistrzem Polski w skoku w dal (1928, 1929, 1930, 1932) oraz wicemistrzem Polski w skoku wzwyż (1927) i skoku w dal (1927). W 1atach 1928, 1929, 1934 pięciokrotnie ustanawiał rekord Polski w skoku w dal, zaś 5 września 1931 r., wraz z J. Koźlickim, E. Trojanowskim i S. Nowosielskim, ustanowił rekord Polski w sztafecie 4x100 m. W latach 1928-1937 dwanaście razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych. Lekkoatletykę zawodniczo uprawiał do 1938 r. Po wojnie był trenerem „Tarnovii”, w klubie tym grał także w piłkę nożną.Na Igrzyskach Olimpijskich w 1928 r. startował w konkursie skoku w dal, w którym osiągnął odległość 6.57 m. Doznawszy kontuzji, odpadł z konkurencji na etapie eliminacji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 283.
• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rynkowski M., Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, Warszawa 2004,  s. 157-158, 200 i dalsze.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. I: 1909-1945, Kraków 2007, s. 104-108, 149, 169.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 183.
• Pawłowski J., Zdzisław Nowak (1906-1996) – pierwszy olimpijczyk sekcji lekkoatletycznej AZS Kraków, Zeszyty Historyczne Akademickiego Związku Sportowego, nr 1, 1999, s. 9-18.
• Wachowski E. (wybór i oprac.), Wybitni trenerzy i sportowcy poznańskiej uczelni wychowania fizycznego, Poznań 1979, s. 35.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 200, 350, 359, 360, 362.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 454, 455.
• Zaborniak S., Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919-1939, t. I: Podstawy rozwoju; t. II: Powstanie i działalność Polskiego Związku Lekkiej Atletyki; t. III: Zasięg społeczny; t. IV: Mistrzostwa Polski Mężczyzn w latach 1920-1939; t. VI: Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej, Lublin 2011 (t. II), Rzeszów 2011-2012.
• (-), [w:] Kronika WSWF w Poznaniu, Zeszyt pierwszy (do 1956/57 r.), Poznań 1957, s. 89.
• (-), [w:] Wachowski E. (red.), Wybitni trenerzy i sportowcy poznańskiej uczelni wychowania fizycznego, Poznań 1979,  s. 35.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 105, 112, 138, 155, 164.
   

ADAM STANISŁAW PAPÉE (1895-1990) → Patrz Igrzyska 1924

 

WŁADYSŁAW HIPOLIT SEGDA (1895-1994) płk WP, najwszechstronniejszy szermierz okresu międzywojennego, dwukrotny brązowy medalista olimpijski z Amsterdamu (1928) i Los Angeles (1932), trzykrotny uczestnik igrzysk.
Urodził się 25 maja 1895 r. w Przemyślu jako syn Kazimierza i Marii z Łaszkiewiczów. Po zdaniu matury w gimnazjum w Hirtenbergu, studiował na Akademii Wojskowej w Wiener-Neustadt, a po jej ukończeniu, w czasie I wojny światowej służył jako oficer w armii austriackiej. Walczył m.in. na froncie włoskim, gdzie był ranny; za zasługi wojenne został wówczas odznaczony Krzyżem Karola. Do armii polskiej wstąpił 1 listopada 1918 r. i jako oficer 12. Pułku Piechoty uczestniczył m.in. w walkach o Lwów i Śląsk Cieszyński oraz w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. W tym okresie był dwukrotnie ranny, a za swoją bojową postawę otrzymał Krzyż Zasługi i awans do stopnia kapitana. Przez cały okres międzywojenny był oficerem służby czynnej z przydziałem do jednostki żandarmerii w Grudziądzu, w której służył jako oficer śledczy. W stopniu majora wziął udział w wojnie obronnej 1939 r., następnie przez Rumunię przedostał się do Francji, a potem do Anglii. Do 1943 był szefem Samodzielnej 5. Brygady Kadrowej Strzelców, od 1945 szefem Samodzielnej Brygady Szkoleniowej Dowództwa Jednostek Wojskowych w Wielkiej Brytanii. Już po zakończeniu wojny kierował Referatem Transportu 1. Korpusu Polskiego w Anglii. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Osiadłszy w Edynburgu, pracował jako fechmistrz w Scottish Fencing Club, w szkołach prywatnych i od 1949 r. w Edinburgh University Fencing Club. W końcu lat pięćdziesiątych wyjechał do Kanady i od tego momentu nie utrzymywał kontaktów ze środowiskiem szermierczym w kraju. Zmarł w 1994 r. w Edynburgu.

Szermierkę zaczął uprawiać w 1911 r. w Wiedniu. W tajniki tej dyscypliny sportu wprowadzał go fechmistrz Eugeniusz Linnemann. W Centralnej Szkole Wojskowej Gimnastyki i Sportów w Poznaniu ukończył z pierwszą lokatą wśród oficerów dwa kursy szermiercze przeprowadzone od 5 października do 30 lipca 1926 r. i od 25 stycznia do 22 grudnia 1929 r. Jako zawodnik reprezentował barwy AZS Kraków (1922-1928), „Legii” Warszawa (1929-1934) i „Warszawianki” (1934-1939). Był jednym z najwszechstronniejszych szermierzy okresu Drugiej Rzeczypospolitej. Z trzynastu tytułów mistrza Polski sześć przypada na floret (1925, 1927-1931), pięć na szablę (1933, 1935, 1937-1939) i dwa na szpadę (1932, 1933). Był także drużynowym mistrzem Polski w szabli (1934) – w sumie, wśród polskich szermierzy okresu międzywojennego szczycił się największą liczbą tytułów mistrza kraju, ponadto był również kilkakrotnym wicemistrzem, m.in. w 1926 r. we florecie, w 1927 i 1928 – w szpadzie oraz w 1929 r. w szabli. Startował w szermierczych mistrzostwach Europy, będąc w latach 1930 i 1934 brązowym medalistą w turnieju drużynowym w szabli. W roku 1934 w mistrzostwach Europy zajął 6 miejsce w turnieju indywidualnym w tej broni, a wraz z drużyną szpadzistów 4 miejsce w roku 1930. W 1930 r. na wojskowych mistrzostwach Europy w Ostendzie zdobył brązowy medal w drużynowym turnieju szabli. Jako działacz Polskiego Związku Szermierczego pełnił funkcję członka zarządu, sekretarza oraz od roku 1933 – kapitana związkowego. W latach 1935-1936 był także członkiem Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W roku 1928, będąc wówczas zawodnikiem AZS Kraków, zakwalifikował się do polskiej ekipy szermierczej na Letnie Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie. Tam wraz z partnerami z drużyny (A. Papée, K. Laskowski, J. Zabielski, A. Małecki, T. Friedrich) zdobył brązowy medal w turnieju drużynowym w szabli. Stoczył wówczas dwadzieścia walk, wygrywając z nich osiem. W Amsterdamie startował ponadto w turnieju indywidualnym we florecie, w którym odniósł jedno zwycięstwo i odpadł na etapie eliminacji. W roku 1932 w Los Angeles ponownie wraz z partnerami z drużyny (W. Dobrowolski, A. Papée, T. Friedrich, M. Suski, L. Lubicz-Nycz) zdobył brązowy medal w turnieju drużynowym w szabli. Kapitan zespołu A. Papée, wspominając decydujący występ naszej reprezentacji, napisał: „Mecz ciężki, ale dobrze sędziowany. Amerykanie walczą zacięcie, a u nas słabiej, jak nigdy przedtem – Segda i Friedrich. Jest stan 8:6 dla przeciwników, w walce przedostatniej Segdy 4:4. Jeżeli Armitage zada jedno cięcie, to koniec. Ale Segda rozpaczliwym rzutem trafia i wygrywa tę walkę. Ostatnie spotkanie ma Suski, który walczy spokojnie i zwycięża w decydującej walce. Brązowy medal obroniony, ale jakimże wysiłkiem i napięciem nerwowym”. Ogółem, w turnieju drużynowym Segda wystąpił w 12 walkach, wygrywając 5 z nich. Na tych samych igrzyskach startował również w turnieju indywidualnym w szabli, dochodząc w nim do półfinału. Na następnych igrzyskach w roku 1936 w Berlinie w turnieju indywidualnym w szabli odpadł w półfinałach oraz zajął 4 miejsce w turnieju drużynowym w tej broni (z W. Dobrowolskim, M. Suskim, A. Papée, A. Sobikiem, T. Zaczykiem). W konkurencji drużynowej szabli wystąpił w dwudziestu walkach, z których jedenaście zakończył zwycięstwem.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 117.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 780-782.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 317.
• Jabrzemski J., Szable w natarciu, [w:] K. Dajbor i in. (red.), Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984, Z. 1: Paryż’ 24, Amsterdam’ 28, Los Angeles’32, Warszawa 1984, s. 45-54.
• Łoza S., Czy wiesz kto to Jest?, Warszawa 1938, s. 657.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 27, 32, 34, 35, 38, 39, 44, 45.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. I: 1909-1945, Kraków 2007, s. 96-100, 157, 158, 167, 169.
• Papée A., Na białą broń, Warszawa 1987, s. 28, 29, 37, 43, 47, 48, 52, 56, 59-62, 64.
• Pawełek A., Centralna Wojskowa Szkota Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921-1929, Poznań 1929, s. 24, 59.
• Pawlak A., Olimpijczycy. Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 225.
• Słoniewski M., Zarys działalności polskiego ruchu olimpijskiego w latach 1919-1939, Warszawa 1990, s. 97, 119, 120.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 244-247, 327, 334, 350, 352, 372, 373.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 515-517.

 

JERZY WALERIAN SKOLIMOWSKI (1907-1985), ps. „Mały”, „Deen”, architekt, znakomity sternik polskich osad wioślarskich, olimpijczyk z Amsterdamu (1928), Los Angeles (1932) i Berlina (1936), zdobywca srebrnego i brązowego medalu.
Urodził się 9 grudnia 1907 r. w Łukowie (woj. lubelskie) jako syn Mikołaja i Heleny Michaliny z Żyszkowskich. W 1919 r. rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie, gdzie w 1926 r. zdał maturę. W 1atach 1927-1934 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, uzyskując dyplom magistra inżyniera architekta za projekt stadionu kolarskiego. Po studiach prowadził własną praktykę architektoniczną. Był m.in. współprojektantem wnętrz statków pasażerskich M/S Piłsudski i M/S Batory, projektantem górnej stacji kolejki linowej na Górę Parkową w Krynicy oraz osiedla robotniczego w Rumii-Janowie koło Gdyni. Z powodzeniem uprawiał grafikę użytkową, w tym plakat sportowy. W 1929 r., wraz ze Stefanem Osieckim, wygrał konkurs na projekt plakatu z okazji narciarskich mistrzostw świata FIS w Zakopanem. Uczestniczył w międzynarodowych wystawach plakatu w Monachium (1929), Los Angeles (1932), Pradze (1934) i Paryżu (1937). Za projekty architektoniczne i graficzne uzyskał szereg nagród na konkursach krajowych i międzynarodowych. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939 r., po której z trudem przedostał się do Francji i wstąpił w szeregi Armii Polskiej. Wyróżnił się w walkach w Wogezach podczas kampanii francuskiej w 1940 r., za które otrzymał Krzyż Virtuti Militari V klasy. W czerwcu 1940 r. został internowany w Szwajcarii. Po ucieczce z internowania latem 1941 r. trafił do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i walczył w jej szeregach w kampanii afrykańskiej, m.in. podczas bitwy o Tobruk. W 1943 r. zaciągnął się do wywiadu Intelligence Service (podobnie jak inny azetesiak Jerzy Iwanow Szajnowicz) i przeszedł przeszkolenie w zakresie dywersji. Przerzucony we wrześniu 1944 r. do Grecji, objął tam placówkę o kryptonimie „Deen”. Jako agent przygotowywał lądowanie brytyjskiej 2. Brygady Spadochronowej w rejonie Lianokkladi, zorganizował również dezercję wcielonych do Wehrmachtu ponad 120 Polaków pochodzących ze Śląska i Pomorza. Za skuteczną działalność dywersyjną i wywiadowczą odznaczono go w lutym 1948 r. brytyjskim Królewskim Medalem za Odwagę. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w Londynie, gdzie pracował jako architekt. W 1950 r. został członkiem Society of British Industrial Art, w latach 1949-1952 wykładał projektowanie i architekturę w Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie. W 1966 r. wyjechał do Afryki Południowej., gdzie zaprojektował m.in. wnętrza reprezentacyjnych budynków w Pretorii, Johannesburgu, Nowym Londynie i Windhouk oraz muzea kopalni diamentów w Kimberley i Pretorii. W 1979 r. powrócił do Londynu. Był współprojektantem polskiego cmentarza na Monte Cassino. Po śmierci 12 lutego 1985 r. w Londynie jego prochy zostały złożone w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Sportem interesował się od wczesnej młodości, ale ze względu na słabe warunki fizyczne (150 cm, 49 kg) dopiero podczas  studiów znalazł sobie miejsce w wielkiej sportowej rywalizacji. Do 1931 r. startował w barwach AZS Warszawa, następnie był zawodnikiem Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Pływał w osadach dwójki, czwórki i ósemki jako sternik. Żartowano, że „pchał łodzie swoich kolegów... sercem i namiętnym głosem”. Robił to – jak zresztą wszystko w życiu – z ogromnym zaangażowaniem, osiągając znakomite wyniki. Był trzykrotnym mistrzem Polski: w dwójce ze sternikiem (1933, 1936) i czwórce ze sternikiem (1933) oraz dwukrotnym wicemistrzem Polski w czwórce ze sternikiem (1929, 1930). Ponadto w mistrzostwach Polski zdobył cztery brązowe medale: w ósemce (1929, 1930, 1931) i dwójce ze sternikiem (1931). W 1933 r. na mistrzostwach Europy w Budapeszcie zdobył srebrny medal w dwójce ze sternikiem. Partnerami jego w osadzie byli J. Braun i J. Ślązak Obok wioślarstwa uprawiał także narciarstwo biegowe. Należał do najlepszych zawodników sekcji narciarskiej AZS Warszawa. W latach trzydziestych odnotował liczne sukcesy w narciarskich akademickich mistrzostwach Polski oraz w mistrzostwach Warszawy. Był gorącym popularyzatorem turystyki narciarskiej w środowisku studenckim. Podczas pobytu w Ugandzie w czerwcu 1943 r., wraz ze znanymi taternikami Jerzym Golczem i Michałem Makowskim, zorganizował wyprawę wysokogórską w Ruwenzori; weszli oni nową drogą od wschodu na szczyt Aleksandrę (5098 m).

Był trzykrotnym olimpijczykiem (1928, 1932, 1936). W 1928 r. na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie płynął w ósemce razem z O. Gordziałkowskim, J. Łaszewskim, W. Michalskim, H. Niezabitowskim, A. Sołtanem, J. Ślązakiem, S. Urbanem i M. Wodziańskim. W konkursie Polacy pokonali w eliminacjach Holandię, następnie przegrali z Wielką Brytanią, w repesażach zwyciężyli Argentynę, wreszcie ulegli Kanadzie i ostatecznie zajęli czwarte miejsce. Na igrzyskach olimpijskich 1932 r. w Los Angeles, wraz z Jerzym Braunem i J. Ślązakiem, zdobył srebrny medal w dwójce ze sternikiem oraz brązowy medal w czwórce ze sternikiem, płynąc z J. Braunem,  E. Kobylińskim, S. Urbanem i J. Ślązakiem. Cztery lata później na igrzyskach olimpijskich w Berlinie w konkurencjach dwójki ze sternikiem, wraz z J. Braunem i J. Ślązakiem, oraz czwórki ze sternikiem, wraz z B. Karweckim, S. Kuryłłowiczem, W. Zawadzkim i W. Leporowskim, nie przeszedł eliminacji.

Bibliografia:

• Borucki T., Skolimowski Jerzy Walerian (1907-1985), [w:] Polski słownik biograficzny, 1997-1998, t. XXXVIII, s. 233-236.
• Chwaściński B., Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach, Warszawa 1979, s. 225, 239.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 801-803.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 321.
• Jankowski „Agaton” S., Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia 1939-1946, Warszawa 1988, t. 1, s. 236, 237.
• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS w Warszawie 1917-1939, Warszawa 1991, s. 62-67, 77, 84-86.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 57, 79, 80.
• Lenartowicz E., Amarantowa koszulka z białym orłem, Sport Wodny, nr 2, 1934, s. 23-25.
• Leski K., Życie niewłaściwie urozmaicone. Wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK, Warszawa 1989, s. 16, 17, 19, 23.
• Łoza S., Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania, Warszawa 1983, s. 279-280.
• Pawlak A., Olimpijczycy. Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 230.
• Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995, s. 344, 1100-1101.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 316, 317, 349, 361.
• Szwedo B., Na bieżni i w okopach. Sportowcy odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari 1914-1921, 1939-1945, Rzeszów 2011, s. 257-260.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s. 116, 117, 119, 301.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 267, 269, 350, 382, 383.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 525-528.
• (-), Sprawozdanie Zarządu Akademickiego Związku Sportowego w Warszawie za rok 1938, Warszawa (b.r.w.), s. 44.

ANDRZEJ SOŁTAN–PEREŚWIAT (1906-1939) członek słynnej „ósemki” AZS Warszawa, olimpijczyk z Amsterdamu (1928).
Urodził się 30 listopada 1906 r. w Kijowie jako syn Bronisława i Heleny z Michalewskich. Świadectwo dojrzałości otrzymał 11 czerwca 1925 r. w Korpusie Kadetów Nr 2 w Modlinie, następnie w latach 1932-1933 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu, po czym szkolony był w 1. Dywizjonie Pomiarów Artylerii. W latach trzydziestych był zawodowym wojskowym w stopniu podporucznika. We wrześniu 1939 r. walczył w stopniu podporucznika artylerii. Zginął 4 września 1939 r. w Nieszawie w wyniku zbombardowania transportu kolejowego którym się przemieszczał.
Wioślarz AZS Warszawa (świetne warunki fizyczne, 187 cm i 85 kg wagi), członek słynnej „ósemki” akademików, która odniosła wiele sukcesów w kraju i zagranicą. Był mistrzem Polski w ósemce (1927) i wicemistrzem Polski w czwórce ze sternikiem (1930). Ponadto w mistrzostwach Polski zdobył trzy brązowe medale w ósemce (1928, 1930, 1931). W 1927 r. został akademickim wicemistrzem świata w ósemce i w tej samej konkurencji zdobył brązowy medal na mistrzostwach Europy w Como. W latach 1929-1932 był członkiem zarządu AZS Warszawa, pełniąc od stycznia 1931 r. funkcję sekretarza.
W 1928 r. na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie reprezentował Polskę w ósemce razem z O. Gordziałkowskim, J. Łaszewskim, W. Michalskim, H. Niezabitowskim, J. Ślązakiem, S. Urbanem i M. Wodziańskim i J. Skolimowskim (sternik). W konkursie Polacy pokonali
w eliminacjach Holandię, następnie przegrali z Wielką Brytanią, w repesażach zwyciężyli Argentynę, wreszcie ulegli Kanadzie i ostatecznie zajęli czwarte miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 327.
• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS w Warszawie 1917-1939, Warszawa 1991, s. 30, 61-63, 65, 66, 76, 77, 83-86.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 55, 79.
• Pawlak A., Olimpijczycy. Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 237.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 316, 317, 321, 361.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon polskich olimpijczyków 1924-2010, Warszawa 2010, s. 1003.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 267, 269, 351, 353, 355, 381-383.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 538-539.
• Wryk R., Sport i wojna. Losy polskich olimpijczyków w latach II wojny światowej, Poznań 2016, s. 251.

 

JANUSZ LUBOMIR ŚLĄZAK (1907-1985) ekonomista, wioślarz klubów warszawskich, trzykrotny olimpijczyk (1928, 1932, 1936), srebrny i brązowy medalista z Los Angeles (1932).
Urodził się 20 marca 1907 r. w Warszawie jako syn Stefana i Apolonii z Jesionków. Ukończył stołeczne Gimnazjum im. Mikołaja Reja, a po zdaniu matury w 1928  r. odbył studia w Wyższej Szkole Handlowej (studiował także na Wydziale Inżynierii Lądowej PW). W latach 1929-1930 ukończył VIII kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939 r. w stopniu podporucznika rezerwy, walcząc w składzie Armii Modlin, m.in. w rejonie Mławy i w obronie Warszawy. Wzięty do niemieckiej niewoli przebywał w obozie jenieckim w Woldenbergu (Dobiegniew). Po wojnie pracował jako ekonomista w Dyrekcji Kolei Państwowych i Centrali Rybnej (zakładał m. in. bazy rybołówstwa polskiego w Ghanie i Nigerii). Zmarł 24 lutego 1985 r. w Warszawie, jego prochy spoczęły w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.

Sportem zainteresował się w okresie nauki szkolnej. Uprawiał wówczas piłkę nożną, boks i turystykę kolarską. W połowie lat dwudziestych zaczął trenować wioślarstwo. Tajniki tej dyscypliny sportu, w której osiągnął wyniki na skalę międzynarodową, poznawał w stołecznym klubie „Wisła”. Miał znakomite warunki fizyczne (186 cm wzrostu, 74 kg wagi) toteż pisano o nim: „Muskularnej budowy olbrzym o kształtach greckiego boga, zawsze dowcipny, zawsze gotów do kawałów, czasem może rubaszny, ale w każdym calu solidny sportowiec i mimo młodego wieku człowiek poważny”. W latach 1926-1931 i 1937-1939 był zawodnikiem AZS Warszawa, startował także w barwach Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego (WTW). Był pięciokrotnym mistrzem Polski: w ósemce (1927), w czwórce ze sternikiem (1933), czwórce bez sternika (1936) i dwójce ze sternikiem (1933, 1936) oraz wicemistrzem Polski w czwórce ze sternikiem (1930) i dwójce ze sternikiem (1937). Ponadto w mistrzostwach Polski zdobył cztery brązowe medale: w ósemce (1928, 1930, 1931) i dwójce ze sternikiem (1931). W 1933 r. na mistrzostwach Europy w Budapeszcie zdobył srebrny medal w dwójce ze sternikiem. Jego partnerami w osadzie byli wówczas J. Braun i J. Skolimowski (sternik).  Jeszcze w trakcie kariery sportowej rozpoczął działalność szkoleniową, będąc m.in. w latach 1929-1931 trenerem amatorem w sekcji wioślarskiej AZS Warszawa. Będąc jeńcem przetrzymywanym w obozie w Woldenbergu udzielał się w ruchu sportowym. Pracę trenerską kontynuował po II wojnie światowej. Prowadził m.in. prelekcje na temat sportów wodnych, zajmował się także działalnością szkoleniową i organizacyjną w WTW. Trenowani przez niego wspólnie z olimpijczykiem E. Kobylińskim wioślarze WTW zdobyli w konkurencji ósemek w 1951 r. wicemistrzostwo Polski, a w latach 1952-1953 mistrzostwo Polski. Od 1958 r. był sędzią wioślarskim.

Najistotniejszymi w jego karierze były aż trzy starty olimpijskie (szczególnie ten za oceanem). Trzykrotnie startował w igrzyskach olimpijskich. W 1928 r. na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie zajął czwarte miejsce w ósemce, płynąc z O. Gordziałkowskim, J. Łaszewskim, W. Michalskim, H. Niezabitowskim, A. Sołtanem, S. Urbanem, M. Wodziańskim i J. Skolimowskim (sternik). Na igrzyskach olimpijskich 1932 r. w Los Angeles wraz z J. Braunem i J. Skolimowskim (sternik) zdobył srebrny medal w dwójce ze sternikiem oraz brązowy medal w czwórce ze sternikiem, płynąc z J. Braunem, E. Kobylińskim, S. Urbanem i J. Skolimowskim (sternik). W Los Angeles był chorążym polskiej reprezentacji. Cztery lata później na igrzyskach olimpijskich w 1936 r. w Berlinie, wraz z J. Braunem i J. Skolimowskim (sternik), startował w dwójce ze sternikiem, nie odnosząc już sukcesów (osada odpadła w repasażach).

Bibliografia:

• Długoszewski W., Wioślarska drużyna olimpijska, Sport Wodny, nr 7, 1935, s. 130.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 928-930.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 347.
• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS w Warszawie 1917-1939, Warszawa 1991, s. 27, 60-67, 69, 77, 83-86, 88.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 57, 79, 195.
• Ołdakowski M., Wioślarze, Przegląd Sportowy, nr 47, 6.03.1984, s. 6.
• Pawlak A., Olimpijczycy. Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 260.
• Półchłopek W., Wychowanie fizyczne i sport żołnierzy polskich w obozach jenieckich Wehrmachtu i NKWD (1939-1945), Opole 2002, s. 72, 109, 110, 149.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 350.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 267, 269, 351, 381-383.
• Wryk R., [w:] Słownik WF, z. 1-2, 1999, s. 119-120 = Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 1-2, 1999, s. 119-120.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 583, 584.
• (-), Biuletyn PKOl, nr 6, 1985, s. 28.
• (-), Przegląd Sportowy, nr 40 z 26.02.1985, s. 21; nr 43, 1.03.1985, s. 2.
• (-), Życie Warszawy, nr 50, 28.02.1985, s. 12.

WOJCIECH TROJANOWSKI (1904-1988), dziennikarz sportowy, lekkoatleta, zawodnik AZS Warszawa, olimpijczyk z Amsterdamu.
Urodził się 25 września 1904 r. w Krakowie jako syn Edwarda i Ludmiły z Wróblewskich. Ojciec jego był malarzem pejzażystą, profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. W 1925 r. zdał maturę w stołecznym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza i rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. W 1928 r. debiutował jako dziennikarz sportowy w „Stadionie”. W roku następnym otrzymał stałą posadę w „Przeglądzie Sportowym”, w którym kierował działem lekkiej atletyki. W latach trzydziestych swoje artykuły i reportaże sportowe zamieszczał także w „Kurierze Czerwonym” i „Expresie Porannym”. Od 1931 r. zawodowo związany był także z Polskim Radiem. Przeprowadzał transmisje z zawodów sportowych, rewii wojskowych itp. Szybko stał się najwybitniejszym sprawozdawcą sportowym w Polsce i zyskał miano „króla radiowych reporterów”. We wrześniu 1939 r. w stopniu podporucznika rezerwy 10. Poznańskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej walczył w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy został wzięty do niewoli niemieckiej. Początkowo przebywał w Oflagu XI B w Brunszwiku, a od czerwca 1940 do końca stycznia 1945 r. w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew). W obozach tych czynnie uczestniczył w życiu kulturalnym i w rozgrywkach sportowych. Dużą popularnością cieszyły się przeprowadzane przez niego prelekcje i pogadanki sportowe dla jeńców. W końcu stycznia 1945 r., podczas ewakuacji jeńców z Woldenberga na zachód, zdołał zbiec. Trafił do armii angielskiej, gdzie został oficerem łącznikowym. Po demobilizacji w 1946 r. osiadł na stałe w Anglii. W 1. 1948-1952 pracował w BBC, a następnie aż do przejścia na emeryturę w 1969 r. w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Do 1976 r. był sprawozdawcą ze wszystkich powojennych letnich i zimowych igrzysk olimpijskich. W Radiu Wolna Europa miał cotygodniową audycję „Wędrujący reporter”. Część materiałów z tych audycji zawarł w opublikowanej w 1980 r. w Londynie książce „Ach, jaka szkoda”. Pozostawił w maszynopisie wspomnienia „Od Konopackiej do Szewińskiej. Wspomnienia z 15 olimpiad mojego życia”. Ich fragmenty publikowane były w 1atach 1988-1989 na łamach „Przeglądu Sportowego”. Zmarł 16 czerwca 1988 r. w Londynie, gdzie został pochowany n a cmentarzu Gunnersbury.

Lekkoatletykę zaczął uprawiać w okresie nauki gimnazjalnej. Specjalizował się w biegu na 110 m ppł., skoku wzwyż i trójskoku. Przez cały okres swej kariery sportowej reprezentował barwy AZS Warszawa. Był pięciokrotnym mistrzem Polski: w biegu na 110 m ppł. (1928, 1929), skoku wzwyż (1926, 1929) i trójskoku (1930) oraz pięciokrotnym wicemistrzem Polski w biegu na 110 m ppł. (1925, 1926, 1927, 1930, 1932). W dniu 31 sierpnia 1929 r. ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł., który przetrwał do 28 sierpnia 1935 r. Trzykrotnie uczestniczył w akademickich mistrzostwach świata (1927, 1928, 1930). W 1927 r. na akademickich mistrzostwach świata
w Rzymie w biegu na 110 m ppł. zdobył srebrny medal. W 1. 1926-1934 siedemnaście razy wystąpił w meczach międzypaństwowych reprezentacji Polski. Po zakończeniu kariery sportowej w 1934 r. udzielał się społecznie w pracach PZLA. W 1928 r. startował na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie, w biegu na 110 m ppł. odpadając w eliminacjach.

Bibliografia:

• Ginalski E. & al. (red. i kom.), Oflag IIC Woldenberg: Wspomnienia jeńców, Warszawa 1984, s. 52, 90, 268, 315, 316.
• Krasnodębski J.J., Sztuka reportażu Wojciecha Trojanowskiego, [w:] A. Judycka, Z. Judycki (red.), Rodacy na stadionach świata: materiały X Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej „Polscy i polskiego pochodzenia sportowcy, trenerzy i działacze sportowi w świecie”, Kielce, 22-23 września 2007, Kielce 2007, s. 115-126.
• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rynkowski M., Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, Warszawa 2004, s. 223, 224.
• Łoza S., Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania, Warszawa 1983, s. 320, 321.
• Półchłopek W., Wychowanie fizyczne i sport żołnierzy polskich w obozach jenieckich Wehrmachtu i NKWD (1939-1945), Opole 2002, s. 58, 72, 73, 110, 116, 159.
• Rynkowski M., Kurzyński H., Pietkiewicz S., Osiągnięcia polskiej lekkiej atletyki w 20-leciu międzywojennym 1920-1939, t. 1: Wyniki mistrzostw Polski mężczyzn, Warszawa 1985, s. 24, 27, 28, 30, 33, 36, 37, 39, 40, 42, 45, 73, 78, 69, 81.
• Tomaszewski B., Malował wspaniałe mecze, Rzeczpospolita, nr 210, 8.11.2000, s. 16.
• Tomaszewski B., Wojciech Trojanowski (1904-1988), [w:] Ulatowski T. (red.), Ludzie wychowania fizycznego i sportu, Warszawa 2000, s. 133-138.
• Tomiczek H., Wojciech Trojanowski. Wspomnienie (1904-1988), Gazeta Wyborcza (Gazeta Wielkopolska), nr 241, 14-15.10.2000, s. 12.
• Tuszyński B., Wojciech Trojanowski (1904-1988), Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, nr 2, 1990, s. 95-113.
• Tuszyński B., Tytani mikrofonu, Warszawa 1992, s. 9-53.
• Tuszyński B., Radio i sport, Warszawa 1993, s. 141-180.
• Tuszyński B., Bardowie sportu, Warszawa 2009, s. 31, 15, 165-168, 237, 343, 344.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 200, 207, 348, 350, 355, 359-363, 366.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 592-594.
• Zaborniak S., Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919-1939, t. I: Podstawy rozwoju; t. II: Powstanie i działalność Polskiego Związku Lekkiej Atletyki; t. III: Zasięg społeczny; t. IV: Mistrzostwa Polski Mężczyzn w latach 1920-1939; t. VI: Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej, Lublin 2011 (t. II), Rzeszów 2011-2012.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 100, 142, 153-155, 162.

 

STANISŁAW URBAN (1907-1940) wioślarz AZS Warszawa, dwukrotny olimpijczyk z Amsterdamu (1928) i Los Angeles (1932).
Urodził się 13 września 1907 r. w Warszawie jako syn Jana i Stefanii z Kuleszów. W stopniu podporucznika rezerwy walczył w wojnie obronnej 1939 r. Wzięty do niewoli sowieckiej, został osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku. Zamordowany w Katyniu w 1940 r. Jego nazwisko figuruje na tablicy w bazylice katedralnej Świętych Floriana Męczennika i Michała Archanioła w Warszawie upamiętniającej polskich olimpijczyków zamordowanych przez NKWD w Katyniu i Charkowie wiosną 1940 r.

Wioślarstwo zaczął uprawiać w połowie lat dwudziestych w klubie sportowym „Wisła” Warszawa. W 1. 1926-1931 reprezentował barwy AZS Warszawa, a następnie Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Był mistrzem Polski w czwórce ze sternikiem (1933) i wicemistrzem Polski w tej konkurencji (1930). Ponadto w mistrzostwach Polski zdobył cztery brązowe medale: w konkurencji ósemka (1930, 1931), czwórka bez sternika (1929) i dwójka ze sternikiem (1931). W 1933 r. startował w mistrzostwach Europy w Budapeszcie. W tym też roku zakończył zawodnicze uprawianie wioślarstwa. W 1934 r. po ukończeniu dwumiesięcznego kursu w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie uzyskał tytuł trenera wioślarstwa. Obok wioślarstwa uprawiał także rugby, będąc w 1atach 1928-1930 najlepszym rugbystą AZS Warszawa. Był dwukrotnym olimpijczykiem. Na igrzyskach olimpijskich 1928 r. w Amsterdamie zajął czwarte miejsce w ósemce, płynąc z O. Gordziałkowskim, J. Łaszewskim, W. Michalskim, H. Niezabitowskim, A. Sołtanem, J. Ślązakiem, M. Wodziańskim i J. Skolimowskim (sternik). W 1932 r. na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles zdobył brązowy medal w czwórce ze sternikiem. Jego partnerami w osadzie byli: J. Braun, E. Kobyliński, J. Ślązak i J. Skolimowski (sternik).

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 966-967.
• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS w Warszawie 1917-1939, Warszawa 1991, s. 60-67, 77, 83-86.
• Moszyński A., Lista katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk-Ostaszków-Starobielsk zaginieni w Rosji sowieckiej, Londyn 1982, s. 97.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 316, 317, 351, 361.
• Tucholski J., Mord w Katyniu. Kozielsk-Ostaszków-Starobielsk. Lista ofiar, Warszawa 1991, s. 237, 238.
• Tuszyński B., Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939-1945, Warszawa 1999, s. 298, 299.
• Tuszyński B., Przerwany bieg – Sportowcy z Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska, Warszawa 1999, s. 152-155.
• Wesołowski J., Grabowski Z., 90 lat Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego 1878-1968, Warszawa 1968, s. 100, 101.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 267, 269, 351, 382, 383;
• Wryk R., Straty osobowe Akademickiego Związku Sportowego w latach II wojny światowej 1939-1945, Poznań 1991, s. 25, 28, 87.
• Wryk R., Lista katyńska Akademickiego Związku Sportowego, [w:] Akademicki Przegląd Sportowy, nr 3, 2010, s. 4-5.
• (-), Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie wczoraj i dziś, Warszawa 1978, s. 49-51.

ZYGMUNT EUGENIUSZ WEISS (1903-1977) → Patrz Igrzyska 1924  

MARIAN WODZIAŃSKI (1901-1983) inżynier lotniczy, zawodnik AZS Warszawa, olimpijczyk.
Urodził się 16 lipca 1901 r. we wsi Borówce na Podolu jako syn Józefa i Teofili z Zaleskich. Pierwsze nauki pobierał w domu rodzinnym. W latach 1910-1919 uczęszczał do gimnazjum w Niemirowie. W maju 1920 r. na ochotnika wstąpił do Wojska Polskiego i wziął udział w walkach wojny polsko-bolszewickiej. Po zdemobilizowaniu kontynuował naukę w Gimnazjum Państwowym dla byłych Wojskowych w Warszawie, gdzie w czerwcu 1921 r. zdał maturę. W latach 1921-1932 studiował na Wydziale Mechanicznym – Oddział Lotniczy Politechniki Warszawskiej, uzyskując dyplom inżyniera. Po studiach podjął pracę zawodową w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa i pracował tam do września 1939 r. W wojnie obronnej 1939 r. walczył w stopniu porucznika-pilota. W końcu grudnia 1939 r., wykorzystując swoje umiejętności narciarskie, przedostał się przez Tatry na Węgry i dalej do Francji, gdzie dołączył do formującego się Wojska Polskiego. Po klęsce Francji przybył do Anglii. Po odpowiednim przeszkoleniu został skierowany do Dakaru, gdzie oblatywał montowane tam amerykańskie samoloty bojowe. Po kampanii afrykańskiej powrócił do Anglii i uzyskał awans na kapitana. Kierował personelem technicznym 305. Dywizjonu Bombowego Ziemi Wielkopolskiej. Poprzez rzetelne i fachowe przygotowanie samolotów do lotu położył duże zasługi w osiągnięciach bojowych tego dywizjonu. Po zakończeniu działań wojennych został inspektorem likwidacyjnym wojskowych lotnisk alianckich. Z ramienia swej jednostki wojskowej był obserwatorem procesu norymberskiego. W końcu lat czterdziestych, już zdemobilizowany, wyjechał do Kanady. Po krótkim tam pobycie osiedlił się na stałe w USA w Pittsburgu, gdzie pracował w przemyśle metalurgicznym i wykładał w miejscowej politechnice. Przebywając na obczyźnie, utrzymywał łączność z krajem. Żywo interesował się problemami sportu akademickiego w Polsce, a w szczególności stołecznego AZS. Zmarł 21 lutego 1983 r. w Pittsburgu, gdzie został pochowany.

Wioślarstwo zaczął uprawiać w okresie studiów w AZS Warszawa. W latach 1927-1931 zaliczany do czołowych polskich wioślarzy, pływał w ósemce i czwórce za sternikiem. Był mistrzem Polski w ósemce (1927) i wicemistrzem Polski w czwórce ze sternikiem (1930), ponadto w mistrzostwach Polski trzykrotnie zdobył brązowy medal w ósemce (1928, 1930, 1931). W 1927 r. na mistrzostwach Europy w Como we Włoszech zdobył brązowy medal w ósemce. W tym samym roku został akademickim wicemistrzem świata w ósemce. Karierę wioślarską zakończył w 1931 r. Obok wioślarstwa pasjonowało go także lotnictwo. Był pilotem Aeroklubu Warszawskiego. W latach trzydziestych uczestniczył w licznych krajowych i zagranicznych rajdach lotniczych. We wrześniu 1938 r. był szefem ekipy, która na samolocie RWD-13 startowała w rajdzie do państw bałtyckich i skandynawskich. Jeszcze jako zawodnik rozpoczął działalność organizacyjną w swym macierzystym klubie. W latach 1926-1927 kierował sekcją wioślarską AZS Warszawa. Od listopada 1929 r. aktywnie uczestniczył w pracach zarządu AZS Warszawa. W latach 1931-1932 i 1934-1936 był wiceprezesem AZS Warszawa, a od czerwca 1936 do 13 marca 1937 r. prezesem. Od 1933 r. do października 1937 r. działał w zarządzie Centrali Polskich Akademickich Związków Sportowych i w Komisji Porozumiewawczej AZS. W latach trzydziestych należał do najwybitniejszych działaczy sportu studenckiego w Polsce. Jego dokonania organizacyjne odnoszą się zarówno do stołecznego AZS, jak i pozostałych klubów akademickich w Polsce. Z ramienia AZS Warszawa uczestniczył w pracach Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich. W 1937 r. był członkiem komisji rewizyjnej Polskiego Związku Hokeja na Lodzie. Udzielał się także w pracach organizacyjnych Aeroklubu Warszawskiego, będąc od maja 1936 r. jego wiceprezesem. W dniu 22 kwietnia 1939 r. został wybrany na wiceprezesa organizacyjnego Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej.

Startował na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie w 1928 r. – w konkursie ósemek Polacy pokonali w eliminacjach Holandię, następnie przegrali z Wielką Brytanią, w repesażach zwyciężyli Argentynę, wreszcie ulegli w następnej rundzie Kanadzie i ostatecznie zajęli czwarte miejsce. partnerami Wodziańskiego w osadzie byli wówczas: O. Gordziałowski, J. Łaszewski, W. Michalski, H. Niezabitowski, A. Sołtan, J. Ślązak, S. Urban i J. Skolimowski (sternik).

Bibliografia:

• Glass A. (red.), Polska technika lotnicza do roku 1939, t. 1: Źródła i osiągnięcia, Warszawa 1992.
• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS w Warszawie 1917-1939, Warszawa 1991, s. 17, 18, 30, 61-67, 76-77, 82-86.
• Król W., Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945, Warszawa 1976, s. 256.
• Legat J., Życie i działalność inżyniera Mariana Wodziańskiego, Przegląd Mechaniczny, 1983, nr 10, s. 35.
• Różewicz Z., Marian Wodziański, Akademicki Przegląd Sportowy, 1983, nr 8, s. 5.
• Rychter W., Skrzydlate wspomnienia, Warszawa 1980, 275, 325, 328.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 316, 317, 352.
• Szydłowski H. (red.), Polskie lotnictwo sportowe, Kraków 1987, s. 92.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s. 301, 302.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 147, 159, 160, 162, 173, 267, 269, 332, 351, 353, 355, 381-383.
• Wryk R., Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 3, 1998, s. 125-126.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 630-632.
• (-), Skrzydlata Polska, nr 16, 17.04.1983, s. 2.
• (-), Sprawozdania z działalności AZS Warszawa za lata 1934-1937.

 

ADAM WOLFF (1899-1984) archiwista, edytor, historyk Mazowsza, żeglarz, zawodnik i działacz AZS, olimpijczyk. 
Urodził się 14 sierpnia 1899 r. w Warszawie jako syn wydawcy, księgarza, poety i tłumacza Gustawa oraz Marii z Remiszewskich. Początkowo naukę pobierał w domu rodzinnym, kontynuując ją w Gimnazjum Konopczyńskiego i Gimnazjum Ziemi Mazowieckiej w Warszawie. Od 1913 r. należał do harcerstwa. W 1917 r., po zdaniu matury, rozpoczął studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. W listopadzie 1918 r. wstąpił na ochotnika do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, walcząc w stopniu sierżanta na froncie białoruskim i litewskim. Jesienią 1921 r. powrócił do studiów uniwersyteckich, podczas których prowadził równolegle samodzielne badania archiwalne, wykazując niezwykłe uzdolnienia paleograficzne. Mało dbając o terminowe zakończenie studiów, dopiero w 1936 r. – już jako uznany znawca średniowiecznych tekstów źródłowych – uzyskał na podstawie wcześniej drukowanych prac magisterium, a dwa lata później doktorat. W 1949 r. habilitował się z zakresu historii Polski średniowiecznej i nauk pomocniczych historii. W 1954 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. W 1924 r. rozpoczął pracę w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, przechodząc wszystkie stopnie urzędnicze. Tam też pracował w latach okupacji hitlerowskiej, kontynuując jednocześnie prace badawcze. Był czynny w konspiracji, współpracując z kontrwywiadem Komendy Głównej AK. Podczas powstania warszawskiego 1944 r. zniszczeniu uległ jego warsztat badawczy i cały dorobek rękopiśmienny nieopublikowanych prac naukowych. Po powstaniu A. Wolff przeniósł się do Krakowa, gdzie przebywał do listopada 1946 r., pracując w Archiwum Państwowym i na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po powrocie w grudniu 1946 r. do Warszawy wznowił pracę w Archiwum Głównym Akt Dawnych, obejmując stanowisko kustosza i kierownika Działu I Akt Przedrozbiorowych, które piastował do kwietnia 1954 r. Od maja 1954 r. aż do przejścia na emeryturę z końcem 1969 r. był zatrudniony w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN, pełniąc funkcję kierownika Zakładu Edytorskiego Źródeł Pisanych. W latach 1947-1962 prowadził na Uniwersytecie Warszawskim ćwiczenia i wykłady z paleografii, archiwistyki i metodyki wydawniczej. Jego dorobek badawczy obejmuje 62 pozycje drukowane o niekwestionowanej wartości naukowej. W historiografii polskiej A. Wolff ma trwałą pozycję jako wybitny paleograf i znawca archiwistyki staropolskiej, wydawca źródeł, badacz Mazowsza i wychowawca kilku pokoleń mediewistów polskich. Za działalność niepodległościową, pracę naukową i społeczną został odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1936), Krzyżem Niepodległości (1937), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969). W 1979 r. otrzymał Nagrodę Miasta Warszawy. Zmarł 7 lutego 1984 r. w Warszawie i został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ul. Młynarskiej w grobowcu rodzinnym Roberta Wolffa.

Po raz pierwszy z tajnikami żeglowania zapoznał A. Wolffa w 1908 r. w Sopocie jego dziadek Robert. Dzięki współpracy swego ojca z ruchem kaszubskim, już w wieku szkolnym zainteresował się problematyką morską. Żeglarstwo w sposób systematyczny zaczął uprawiać na Wiśle w Warszawie w 1922 r., należąc do pierwszych czynnych żeglarzy w stolicy. Umiejętności żeglowania zdobywał jako samouk. W 1931 r. otrzymał stopień sternika śródlądowego, a w 1932 r. stopień jachtowego kapitana morskiego. Pierwszy raz w oficjalnych regatach żeglarskich startował jesienią 1923 r. W rozegranych w sierpniu 1925 r. pierwszych żeglarskich mistrzostwach Polski zajął drugie miejsce. Jako zawodnik startował do 1935 r., uzyskując wiele wartościowych wyników na regatach w Chojnicach, Warszawie, Gdyni, Augustowie i Trokach. W 1935 r. po zwycięstwie w ogólnopolskich regatach rozegranych na Jeziorze Białym w Augustowie A. Wolff został powołany do reprezentacji Polski i startował w regatach Tygodnia Kilońskiego. Uprawiał także żeglarstwo turystyczne oraz żeglarstwo lodowe.

Obok czynnego uprawiania żeglarstwa prowadził szeroką działalność społeczną w ruchu sportowym. Był inspiratorem żeglarstwa w warszawskim środowisku akademickim. Jesienią 1921 r. przy warszawskim kole starszego harcerstwa utworzył „harcerskie grono wodne”, którego członkowie w roku następnym zbiorowo przystąpili do sekcji sportów wodnych AZS Warszawa. Z inicjatywy A. Wolffa w 1925 r. wyodrębniła się z niej samodzielna sekcja żeglarska. W sekcji żeglarskiej AZS Warszawa, przekształconej 5 grudnia 1931 r. w autonomiczny Yacht Klub AZS Warszawa, działał do 1936 r., będąc w latach 1925-1932 jej komandorem, a następnie zastępcą komandora. Jako przedstawiciel AZS Warszawa uczestniczył w odbytym 11 maja 1924 r. w Tczewie zjeździe założycielskim Polskiego Związku Żeglarskiego (PZŻ). W dniu 16 sierpnia 1925 r. wszedł w skład komisji organizacyjnej, której celem było opracowanie statutu, regulaminów, przepisów klasyfikacyjnych i regatowych oraz legalizacja PZŻ. W roku następnym wybrany został na członka zarządu PZŻ oraz jego komisji sportowej. Funkcje te sprawował do marca 1930 r. W latach 1932-1934 r. był wiceprezesem PZŻ, odpowiadając za sprawy żeglarstwa śródlądowego. Od 5 kwietnia 1936 do września 1939 r. w zarządzie PZŻ pełnił funkcję seniora kolegium sędziów. Zarówno w AZS Warszawa, jak i w PZŻ zajmował się zagadnieniami organizacyjnymi, szkoleniowymi i sportowymi żeglarstwa śródlądowego. Uważał, że „jest ono podstawą, na której wspiera się całe żeglarstwo polskie” („Sport Wodny”, nr 7, 1927 s. 159-160). Jako współautor systemu stopni i programów szkolenia A. Wolff stworzył podstawy racjonalnego rozwoju żeglarstwa regatowego w Polsce. Był wykładowcą na pierwszym kursie sędziów regatowych zorganizowanym przez PZŻ w 1928 r. W publikowanych w latach 1927-1939 na łamach „Sportu Wodnego” licznych artykułach obok spraw sportowych i szkoleniowych poruszał także zagadnienia etyki żeglarskiej, sprzętu i organizacji regat. Po II wojnie światowej kontynuował działalność społeczną w środowisku żeglarskim. Już 7 lipca 1945 r. został delegatem PZŻ na Małopolskę, Górny Śląsk i Opolszczyznę. W latach 1946-1948 był wiceprezesem PZŻ, a w latach 1960-1969 członkiem Głównej Komisji Dyscyplinarnej PZŻ. Od 1954 do 1965 r. działał w komisji Turystyki Żeglarskiej Zarządu Głównego PTTK. Udzielał się także w utworzonym w 1967 r. w Warszawie Jacht Klubie Polskiej Akademii Nauk. W 1959 r. wraz z żoną opublikował podręcznik metodyczny pt. „Szkolenie żeglarskie”. Był członkiem honorowym PZŻ (od 1980) i Yacht Klubu AZS Warszawa (od 1932). W 1928 r. wraz z Władysławem Krzyżanowskim z Wojskowego Yacht Klubu Warszawa zakwalifikował się do reprezentacji olimpijskiej. Na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie startowali w klasie jednoosobowej „Dinghy”. W pierwszym wyścigu eliminacyjnym płynął W. Krzyżanowski, zajmując ósme miejsce. W kolejnych trzech wyścigach zastąpił go A. Wolff, zajmując odpowiednio miejsca: w wyścigu drugim ósme, w wyścigu trzecim miał wywrotkę, w wyścigu czwartym miejsce siódme. W ostatecznej klasyfikacji Polska zajęła siedemnaste miejsce (na dwadzieścia startujących państw).

Bibliografia:

• Borkiewicz-Celińska A., Adam Wolff – archiwista, edytor, historyk Mazowsza, [w:] Rocznik Mazowiecki, t. 8, 1984, s. 9-21.
• Borkiewicz-Celińska A., Profesor Adam Wolff (1899-1984), [w:] Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, nr 1, 1984, s. 155-157.
• Bułhak W. (red.), Wywiad i kontrwywiad Armii Krajowej, Warszawa 2008, s. 293.
• Czajewski J. (red.), Encyklopedia żeglarstwa, Warszawa 1996, s. 3, 118, 234.
• Gieysztor A., Adam Wolff (1899-1984), [w:] Studia Źródłoznawcze, nr 34, 1993, s. 139.
• Głowacki W., Wspaniały świat żeglarstwa. Z dziejów żeglarstwa w Polsce i na świecie, Gdańsk 1970, s. 8, 177, 188, 190, 193-195, 226, 245, 264, 278, 303, 370.
• Głowacki W., Założyciele Polskiego Związku Żeglarskiego, [w:] Żagle, nr 6, 1984, s. 4-5.
• Głowacki W., Dzieje żeglarstwa polskiego, t. 1, Gdańsk 1989, s. 159, 164, 168, 177, 201, 236, 246, 270, 273-277, 281, 344, 345; t. 2: Od lipca 1944 do końca 1956 roku, Warszawa 1998, s. 44, 72, 109, 117, 128, 133, 146, 176.
• Głowacki W., Rogala W., Olimpijskie żagle, Warszawa 1974, s. 19-21.
• Gomulicki J.W., „Sto tysięcy fiszek". Ze wspomnień o Adamie Wolffie, [w:] Kronika Warszawy, t. 1 (69), 1987, s. 39-49.
• Łoza S., Czy wiesz kto to Jest?, Warszawa 1938, s. 811.
• Petelenz G., Polski Związek Żeglarski, Sport Wodny, nr 2, 1935, s. 24-26.
• Rzetelska-Feleszko E., Adam Wolff 1899-1984, Onomastica, nr 31, 1986, s. 245-254.
• Sołtan A., Adam Wolff (14 VIII 1899-7 II 1984), Kronika Warszawy, t. 1 (69), 1987, s. 51-60.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 330, 352.
• Szulc E., Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989, s. 610, 611.
• Szulc E., Cmentarze ewangelickie w Warszawie, Warszawa 1989, s. 66.
• Wolff A., Żeglarstwo na olimpiadzie, Sport Wodny, nr 15, 1928, s. 252-254.
• Wolffowa A., Adam Wolff (14 VIII 1899-7 II 1984), Archeion, nr 80, 1986, s. 317-321.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 274-276, 329, 348, 350.
• Wryk R., Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 1-2, 1997, s. 386-388.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 633-637.
• (-), Olimpijczyk i wybitny działacz, Żagle, nr 9, 1969, s. 7.
• (-), [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 1918-1984, Warszawa-Łódź 1988, s. 230-233.

 

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w latach 1932 r. 

JERZY PŁAWCZYK (1911-?) → Patrz Igrzyska 1932

 

Bibliografia:

• Blauth K., Rożek czyli skifem wokół globu, Przegląd Sportowy, nr 135, 12-14.07.1991, s. 3.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 970, 971.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 357.
• Kobendza R., Sekcja wioślarska AZS Kraków 1911-1939, Akademicki Przegląd Sportowy, numer specjalny, 1989, s. 58-61.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 26, 57, 59, 60, 79, 133, 194, 201.
• Kobendza R., Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 2, 2002, s. 292-294.
• Lis J., Bez cylindrów i błękitnej krwi, [w:] K. Dajbor i in. (red.), Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984, Z. 2: Los Angeles’32, Berlin’36, Londyn’48, Helsinki’52, Melbourne’ 56, Warszawa 1984, s. 5-20.
• Mamoń K., Sekcja wioślarska AZS Kraków w latach 1945-1998, cz. I: Przystań i ludzie przystani, Zeszyty Historyczne AZS, nr 1, 1998, s. 14-20.
• Marcinek K., Lipiński E. (ilustr.), Plebiscyty: od Kuchara do Maliny, Warszawa 1988, s. 50-52, 232, 233.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. I: 1909-1945, Kraków 2007, s. 80-84, 124, 161-163, 169.
• Morytko W., Roger Verey codziennie łamał wiosło, Przegląd Sportowy, nr 98, 21-23.05.1993, s. 11.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 274.
• Porada Z., Olimpijczycy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 85-87.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 82-85, 313, 314, 317-319, 321, 324, 353, 362.
• Verey R., Włodek najlepszym sportowcem, Sport Wodny, nr 4, 1936, s. 61.
• Verey R. (oprac. Harmata J.), 40 000 kilometrów na skifie: Pamiętniki, Warszawa 1957.
• Verey R., Dni serdeczne, [w:] Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 1962, s. 82-84.
• Verey R., Schyłek mojej kariery na skifie, [w:] Wryk R. (wybór i oprac.), Sport akademicki w relacjach i wspomnieniach, Poznań 2009, s. 349-361.
• Wryk R. (wybór i oprac.), Akademicki Związek Sportowy 1908-1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s. 7, 17, 18, 209, 212, 215, 216, 224, 227, 228, 230-235, 308, 310, 332, 346, 354.
• Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908-1939, Poznań 1990, s. 9, 268-270, 351-354, 381, 382.
• Wryk R., Narodziny i rozwój Akademickiego Związku Sportowego do roku 1949, Poznań 2014, s. 12, 128, 129, 188-191, 258, 294.
• Wryk R., Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań 2015, s. 607-609.
• (-), Pożegnanie: Roger Verey (1912-2000), [w:] Akademicki Przegląd Sportowy, nr 12, 2000, s. 21.
• (-), [w:] Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków 2000.

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w latach 1948 r.

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w latach 1952 r.

Augustyn Dziedzic (1928-2008) nauczyciel akademicki, trener, olimpijczyk z Helsinek (1952), nauczyciel podnoszenia ciężarów z warszawskiej AWF, wychowawca wielu talentów. Urodził się 31 stycznia 1928 w miejscowości Cięcina (powiat Żywiec) jako syn Pawła i Józefy Błachut. Ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych w Bielsku (1949), a następnie warszawską AWF, gdzie otrzymał tytuł magistra wf (1953). Po ukończeniu bielańskiej uczelni znalazł w niej zatrudnienie jako pracownik naukowy, uzyskując w 1965 r. tytuł doktora nauk wychowania fizycznego. Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim OOP. Zmarł 5 maja 2008 r. w Warszawie. Już w czasie studiów uprawiał gimnastykę, narciarstwo i bojery (miał w tych dyscyplinach I klasę), jednak największe osiągnięcia uzyskał w podnoszeniu ciężarów. Podczas siedmiu lat startów w barwach AZS Warszawa (1950-1957) był m. in. sześciokrotnym rekordzistą Polski, zdobył dwa tytuły mistrza kraju – w wadze piórkowej (60 kg) w 1957 r. i wadze lekkiej (67,5 kg) w 1956 r. – ponadto pięciokrotnie był wicemistrzem. Na Festiwalu Młodzieży i Studentów w Bukareszcie (1953) i Akademickich Mistrzostwach Świata w Budapeszcie (1954) wywalczył dwa brązowe medale. Był także jednym z propagatorów, niemodnej i zwalczanej w tamtych latach kulturystyki, zdobywając nawet tytuł mistrza Polski. Pracując w Katedrze Ciężkiej Atletyki AWF rozpoczął w uczelnianym AZS pracę trenerską (koncentrowała się ona w znanym i lubianym przez brać studencką „Hadesie”), której efektem byli m. in. zawodnicy tej miary i klasy jak Waldemar Baszanowski, Zygmunt Smalcerz czy Norbert Ozimek, późniejsi mistrzowie olimpijscy i mistrzowie świata (fachowcy obliczają, że do 1976 było to 33% polskich osiągnięć w podnoszeniu ciężarów). Stale doskonaląc swoje umiejętności (doktorat, podręcznik pt. „Trening ciężarowców” 1969) został najpierw asystentem trenera kadry Klemensa Roguskiego, a później trenerem kadry olimpijskiej. Jego osiągnięcia przyczyniły się do tego, że w połowie lat sześćdziesiątych zaczęto nawet mówić o polskiej szkole podnoszenia ciężarów. Po przejściu na emeryturę został trenerem kadry Turcji szkoląc m. in. najsłynniejszego ciężarowca świata – Naima Sulejmanoglu, zdobywcę trzech złotych medali olimpijskich. Mistrz Sportu, Działacz OZPC i PZPC oraz Zasłużonym Działaczem Kultury Fizycznej. Jako zawodnik AZS AWF Warszawa wystartował w IO w Helsinkach w 1952 r. w konkurencji podnoszenia ciężarów w wadze koguciej (56 kg).

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 184.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 64.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 118.
• Zgondek S., Podnoszenie ciężarów na Igrzyskach Olimpijskich 1896 – 1960, Warszawa 1963, s. 77, 78.
   

Maria Ilwicka – Piątkowska – Chojnacka (1931 --) mgr wf, jedna z najwszechstronniejszych lekkoatletek polskich, złota i brązowa medalistka mistrzostw Europy, trzykrotna uczestniczka IO (1952, 1960, 1964). Urodziła się 24 lutego 1931 w Goleni (Rumunia) jako córka Czesława i Zofii z Hryniewieckich. Po II wojnie światowej osiadła wraz z rodzicami w Giżycku, gdzie ukończyła Państwowe Koedukacyjne Gimnazjum i Liceum (1950). Studiowała w warszawskiej AWF, gdzie w 1961 r. uzyskała tytuł magistra wychowania fizycznego. Pracowała jako nauczycielka wf i trenerka, Zasłużona Mistrzyni Sportu, została odznaczona m.in. Złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Wyszła za mąż za olimpijczyka Edmunda Piątkowskiego. Mieszka w Warszawie.

Sportem zainteresowała się w okresie nauki gimnazjalnej. Za namową nauczyciela wf Bolesława Kłosowskiego wystąpiła wówczas w meczu lekkoatletycznym Giżycko-Olsztyn, osiągając bardzo dobre rezultaty w biegu na 100 m  i skoku w dal. Po przeprowadzce do Warszawy i rocznym, systematycznym treningu uzyskała czas 12.3 s na 100 m i odległość 5.57 m w skoku w dal. Ogłoszono ją wtedy następczynią Stanisławy Walasiewiczówny. Nieco później zaczęła biegać również przez płotki, które stały się jej ulubioną i koronną konkurencją. Podopieczna trenerów Mariana Hoffmana, Gerarda Macha i Andrzeja Piotrowskiego potrafiła jednak, jak pisze Konrad Gruda, traktować sportowe zalecenia z dystansem: „(...) Marysia nie bardzo się do nich [tj. ćwiczeń siłowych] kwapiła. Nie chciała wcale mieć za dużo mięśni. W późniejszych latach, kiedy przyszła moda na używanie i nadużywanie sztang, Marysia tłumaczyła swoim trenerom – jak to ona, z uśmiechem ale stanowczo – że ma zbyt wiele sukienek bez rękawków, aby mogła sobie pozwolić na bicepsy”. Startowała jako zawodniczka MKS „Matura” Giżycko (1948), „Lechii” Olsztyn (1949), „Związkowca” Olsztyn (1950), AZS Warszawa (1951-1953), „Kolejarza” Piotrowice (1954-1955) i „Legii” Warszawa (1957-1964). Zdobyła łącznie trzynaście tytułów mistrzyni Polski: w biegach na 100 m (1951, 1952) i 80 m przez płotki (1959, 1963), w sztafecie 4x100 m (1954, 1957-1960, 1964), w skoku dal (1951, 1958) i pięcioboju (1954). W latach 1951-1964 trzydzieści sześć razy reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych (69 startów, 10 zwycięstw indywidualnych). Największe sukcesy wywalczyła na mistrzostwach Europy, które przyniosły jej trzy medale: w 1958 r. w Sztokholmie brązowy w sztafecie 4x100 m (wraz z B. Janiszewską, C. Jesionowską i M. Bibro), zaś w 1962 r. w Belgradzie brązowy w biegu na 80 m przez płotki i złoty w sztafecie 4x100 (wraz z T. Ciepły, B. Sobottą i E. Szyroką).  Dwadzieścia dwa razy biła rekordy Polski w biegu na 80 m przez płotki, w sztafetach i wielobojach, ponadto była dwukrotną rekordzistką Europy (1962, 1964) oraz rekordzistką świata w sztafecie 4x100 m (1964). Trzykrotnie dostąpiła zaszczytu reprezentowania Polski na Igrzyskach Olimpijskich. W 1952 r. w Helsinkach w eliminacjach skoku w dal nie zdobyła minimum kwalifikacyjnego i nie weszła do finału. Nie powiódł się również jej występ w sztafecie 4x100 m – w wyścigu eliminacyjnym w gronie pięciu drużyn Polki (partnerkami Ilwickiej były wówczas M. Arndt, G. Minicka i E. Szwajkowska) przybiegły na metę jako czwarte i odpadły z konkursu. W 1960 r. w Rzymie Ilwicka ponownie wystąpiła w konkursie skoku w dal; po pomyślnym przejściu eliminacji weszła do finału, zajmując w nim ostatecznie jedenaste miejsce (na 19 zawodniczek). Na swoich trzecich igrzyskach, w 1964 r. w Tokio, dotarła do finału biegu na 80 m przez płotki, w którym osiągnęła metę na szóstym miejscu.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 298.
• Gruda K., 4x100 dla Polski, Warszawa 1968, s. 11, 259.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 201.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 93, 94.
• Łojewski Z., Wołejko T., Historia spotkań międzypaństwowych reprezentacji Polski, cz. I: seniorki, Warszawa 1979, s. 16.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 106, 111, 228, 300, 301.
• Ostrowska-Dołęgowska M., Trening z lat 60. – ciekawe cytaty, [http://polskabiega.sport.pl/polskabiega/1,115409,10530157,Trening_z_lat_60____ciekawe_cytaty.html], 26.10.2011 (dostęp 6.10.2018).
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 9-11, 172, 201, 232, 251.

 

Henryk Jagodziński (1925-2002) inżynier, wioślarz wrocławskiego AZS, medalista i finalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Helsinek (1952) i Melbourne (1956). Urodził się 25 listopada 1925 roku. Absolwent Politechniki Wrocławskiej, na której uzyskał tytuł inżynier budownictwa. Był m.in. dyrektorem Departamentu Budownictwa Przemysłowego w Ministerstwie Budownictwa, przez kilka lat budował Abudżę, od 1991 roku stolicę Nigerii. Zmarł w Warszawie 6 stycznia 2002. Wioślarz AZS Wrocław (od 1948), w którym trenował pod kierunkiem trenera Zbigniewa Schwarzera. W latach 1949-1958 osiemnaście razy sięgał po tytuł mistrza Polski w dwójkach
ze sternikiem, dwójkach bez sternika, czwórkach bez i ze sternikiem oraz ósemkach. Na Mistrzostwach Europy w 1955 r. w Gandawie zajął czwarte miejsce w dwójkach ze sternikiem, w 1956 r. w Bled – miejsce piąte, zaś w 1957 r. w Duisburgu wywalczył brązowy medal (za każdym razem jego partnerami w osadzie byli Z. Schwarzer i sternik B. Mainka). Po zakończeniu kariery zawodniczej udzielał się jako działacz PZTW oraz sędzia. Będąc zawodnikiem AZS Wrocław wystartował w IO w Helsinkach w 1952 r. w konkurencji czwórki bez sternika; w osadzie partnerowali mu wówczas: E. Schwarzer, Z. Schwarzer i Z.  Żarnowiecki. W eliminacjach Polacy dotarli na metę jako trzeci (na cztery osady), zwyciężyli jednak w dwóch kolejnych repasażach. W złożonym z pięciu osad finale konkurencji nasi reprezentanci, niestety, ulegli wszystkim rywalom. Na kolejnych IO w Melbourne 1956 r.  Jagodziński startował w dwójkach ze sternikiem (wspólnie ze Z. Schwarzerem i B. Mainką), jednak i tym razem nie zdołał zdobyć medalu, choć do podium zabrakło tylko jednego miejsca.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 210.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 62, 64, 80, 81.
• Koerber W., Zbigniew Żarnowiecki – Z kolegami zbudował osadę, a później czołgi dla wojska, Gazeta Wrocławska (Sport), 26.03.2012.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 97.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 839, 846.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 441.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 51.
   

Teodor Kocerka (1927-1999), ps. „Tojo”, najlepszy polski wioślarz wszystkich czasów, wielokrotny mistrz kraju w jedynkach, mistrz Europy (1955), dwukrotny brązowy medalista olimpijski (1952, 1960). Urodził się 6 sierpnia 1927 w Bydgoszczy jako czwarty syn Teodora (górnik, po I wojnie światowej powrócił z Westfalii, później wieloletni prezes miejscowego Stowarzyszenia Restauratorów) i Marii Aleksander. W 1948 r. ukończył Liceum Handlowe w Bydgoszczy, a w 1952 r. AWF w Warszawie. Przez całe niemal życie pracował jako trener wioślarstwa: AZS Szczecin (1949 i 1959-1961), AZS Warszawa (1950-1952 i 1967-1973), AZS Bydgoszcz (1952-1957), BTW Bydgoszcz (1957-1958), a także kadry narodowej kobiet i mężczyzn (1961-1967) oraz reprezentacji Polski kobiet (1974-1976). Ponadto był szefem wyszkolenia PZTW (1976-1979), trenerem Zakładu Sportów Wodnych Instytutu Sportów Wodnych w warszawskiej AWF (1979-1982), a od 1.10.1982 starszym wykładowcą w tym Zakładzie, wreszcie szefem wyszkolenia PZTW (1983-1988) i członkiem Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie funkcjonującej przy Instytucie Sportu. Wielokrotnie odznaczany m. in. złotym, dwukrotnie srebrnym i raz brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, Krzyżami Kawalerskim (1956), Oficerskim (1960) i Komandorskim (1999) OOP, Orderem Sztandaru Pracy II kl. (1987). Po śmierci, która miała miejsce 25 września 1999 w Warszawie, jego prochy spoczęły w Alei Zasłużonych dawnego Cmentarza Wojskowego na Powązkach. Obdarzony znakomitymi warunkami fizycznymi (wzrost 181 cm, waga 80 kg) wioślarz, występował jako zawodnik PTW ZWM Bydgoszcz (1945-1948), AZS Szczecin (1949), AZS Warszawa (1950-1952 i 1959-1960), Stali Bydgoszcz (1953-1954), AZS Toruń (1955-1958). Był podopiecznym trenerów: B. Ormańskiego, F. Brzezińskiego i E. Ciesielskiego.  Dziewiętnastokrotnie zdobywał tytuł mistrza Polski: w jedynkach (1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1958, 1959, 1960), dwójkach podwójnych (1951), czwórkach ze sternikiem (1950) i ósemkach (siedem razy). Odniósł też wiele sukcesów w zawodach międzynarodowych, mimo że nie uczestniczył w MŚ (w czasie jego kariery jeszcze ich nie rozgrywano). Był mistrzem Europy  w jedynkach (Gandawa 1955 r.) i czterokrotnym medalistą ME: dwa razy srebrnym (Kopenhaga 1953 r. i Amsterdam 1954 r.) i dwa brązowym (Bled 1956 r. i Macon 1959 r.). Na kolejnych dwóch ME dotarł do finału – w Duisburgu w 1957 r. zajął piąte miejsce w jedynkach, a w Poznaniu w 1958 r. szóste w dwójkach podwójnych (jego partnerem był B. Poniatowski). Dwukrotny zdobył  „Diamentowe  Wiosła” w  Henley-on-Thames (1955 i 1956),  a w  1957 r. zajął w tych regatach drugie miejsce. Zwyciężał w jedynkach na Światowym Festiwalu Młodzieży w Berlinie (1951) i  Warszawie (1955). W Akademickich Mistrzostwach Świata w Budapeszcie (1949) wywalczył złoty medal, a w latach 1949-1955 jeszcze cztery razy stawał na niższych miejscach podium   akademickich MŚ. Jego sportowa sława wykraczała daleko poza granice kraju – na przykład w 1955 r., kiedy Kocerka sięgnął po tytuł mistrza Europy i wygrał królewskie regaty w Henley, tak o nim pisał korespondent belgijskiego „Les Sports” i francuskiej „L'Equipe” Jean Corhumel („Un Graud Sculler – Teodor Kocerka”): „Kocerkę znam już spory szmat czasu. Od olimpiady 1952 r. w Helsinkach nie było chyba większych zawodów, w których by nie odegrał pierwszoplanowej roli. Ale wydaje mi się, że jasnowłosy skifista z Bydgoszczy jeszcze nigdy nie miał takiej kondycji jak obecnie. Nieskazitelny styl, długie mocne pociągnięcia wiosłem, doskonale uregulowany oddech, sylwetka męska w każdym calu – należy Kocerka do wielkiej klasy mistrzów i Polska może sobie pochlebić, że szczyci się zawodnikiem tej miary, godnym spadkobiercą słynnego Verey'a. Umiejętności Kocerki i jego wspaniała kondycja wywarły wielkie wrażenie na tłumach publiczności angielskiej, która po sportowemu przyjęła porażkę swego faworyta Foxa”. Zasłużony Mistrz Sportu, Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej, Członek honorowy PZTW (1992). Uchodzi za najlepszego polskiego wioślarza wszech czasów, zwyciężył też w plebiscycie na najlepszego wioślarza w historii 80-lecia PZTW (1999). Decyzją Wysokiej Kapituły przyznającej polskim sportowcom tytuł Super championa XX wieku, uwzględniającej wartość wyczynu sportowego, wartość propagandową zwycięstw w kraju i za granicą oraz sylwetkę moralną jako człowieka i dżentelmena, którego można stawiać za wzór godny do naśladowania. „Tojo” Kocerka – jako jedyny wioślarz – został wybrany do grona 20 najwybitniejszych sportowców XX wieku.

Trzykrotnie startował na IO: w Helsinkach (1952), Melbourne (1956) i Rzymie (1960). Z pierwszym startem olimpijskim związany jest najbardziej dramatyczny pojedynek, jaki stoczył w ciągu 16 lat startów. Na inaugurację wioślarskich olimpijskich zmagań, Kocerka wylosował trzeci przedbieg jedynek. Na starcie stanął m. in. dwukrotny mistrz regat w Henley, mistrz Europy, Amerykanin John Kelly II (ojciec, także John, brał udział w igrzyskach 1920), którego zdjęcie od kilku lat wisiało w pokoju „Toja”, jako symbol wioślarza wspaniałego. Akurat znalazł się w tym samym przedbiegu wraz z Włochem Pifferi, Egipcjaninem Elf Alfy i Polakiem. Mimo przygód na trasie (zatopione wiosło przez falę wznieconą przez przejeżdżającą motorówkę) Polak na II pozycji, sekundę za Amerykaninem. Półfinał. Przeciwnicy jeszcze lepsi i bardziej doświadczeni: były mistrz olimpijski Australijczyk Wood, były wicemistrz olimpijski Urugwajczyk Risso i doskonały Anglik Fox. Gorzej być nie mogło. Tylko zwycięzca wchodzi bezpośrednio do finału. Pokonanych czeka repesaż. Zwycięża Fox po pięknej ucieczce Woodowi. „Tojo” na finiszu już nie walczy. Trzecie czy czwarte miejsce nie robi różnicy. I tak, i tak – repesaż. Polak sądzi, że nie powinien mieć groźnego rywala. Najlepsi – Tiukałow i Fox wywalczyli już finał.  „Co za pech i dziwny zbieg okoliczności – wspomina «Tojo». – Trafiłem po raz drugi na moje bożyszcze, na Kelly'ego. Ciężka przeprawa, bardzo ciężka, a tak bardzo chciałem być w olimpijskim finale. Amerykanin, który walczył ze mną, zdawał sobie również sprawę, że będzie to trudna walka. Tak, ten bieg będę pamiętał całe życie. Był to najtrudniejszy w mojej karierze i najdramatyczniejszy. Tempo było od startu wściekłe. Stawka ogromna – finał olimpijski. Płynący z nami Czechosłowak Reich  prawie na starcie został w tyle i nie liczył się. Prowadziłem minimalnie. Prawie każde pociągnięcie wiosłami dawało przewagę raz mnie, raz Amerykaninowi. Szliśmy łeb w łeb. Na półmetku Kelly'emu udało się idealnie wyrównać, a ja miałem chwile załamania. Kilka mocnych pociągnięć i znów moja minimalna przewaga. Do dziś nie wiem, skąd się brały siły. 500 metrów przed metą Kelly rozpoczął finisz, a mnie się wydawało, że nie dam już rady, zmęczenie zaczęło brać górę nad wolą, coraz trudniej było oddychać, ręce i nogi zaczynały odmawiać posłuszeństwa. Ale zaciskałem zęby i wiedziałem, że z przeciwnikiem także zaczną się dziać takie różne dziwne rzeczy. Znów było równo, znów łeb w łeb i tuż przed metą moje silniejsze uderzenie. Wyczerpany opadłem na wiosła... Na wynik czekaliśmy 40 minut. Okrutni sędziowie... Najpierw ogłoszono moje zwycięstwo, potem cofnięto tę decyzję i wywoływano fotografię z finiszu. Dramatyczne były to chwile. Wreszcie dowiedziałem się, że zwyciężyłem różnicą 1/10 sekundy”. Na kolejnych Igrzyskach, w Melbourne w 1956 r., Kocerka ponownie startował w konkursie jedynek. W wyścigu eliminacyjnym zajął drugie miejsce, po czym powtórzył to osiągnięcie w półfinale. W rozgrywanym w gronie czterech zawodników finale dotarł, niestety, na metę jako ostatni. Po raz trzeci wziął udział w olimpijskiej rywalizacji w Rzymie w 1960 r., znowu w konkurencji wioślarskich jedynek. W pierwszym, niezbyt udanym wyścigu eliminacyjnym zajął trzecie miejsce (na czterech zawodników), jednak zwyciężył w repasażach i dostał się do finału. Podczas rozgrywki decydującej o miejscu na podium dotarł na metę jako trzeci, zdobywając tym samym po raz drugi brązowy medal IO. W tym miejscu warto też wspomnieć, że T.  Kocerka dwukrotnie – w 1952 i 1960 r. – dostąpił zaszczytu występowania w roli chorążego polskiej ekipy olimpijskiej.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 230.
• Hanusz H., AZS w Polsce Ludowej, Poznań 2014, s. 149, 150.
• Jastrzębski W. (red.), 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu, Bydgoszcz 1993, s. 199, 274.
• Kalinowski D., Teodor Kocerka (1927-1999) – wioślarz 80-lecia Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Kronika Bydgoska, nr 30, 2008, s. 373-401.
• Kalinowski D., Teodor Kocerka: wioślarz 80-lecia PZTW, Bydgoszcz 2011.
• Karczewski A., Wioślarstwo, [w:] Cieśliński J. (red.), Iskier przewodnik sportowy, Warszawa 1976, s. 819, 820.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 61, 62, 64, 80, 81, 134, 194, 196-200.
• Maciejewski A., Bydgoscy olimpijczycy oraz medaliści Mistrzostw Świata i Europy, Bydgoszcz 1996, s. 6, 18, 23, 55, 67.
• Martynkin A. (red.), Najlepsi polscy sportowcy XX wieku, Kraków/Warszawa 2003, s. 60-68.
• Mrzygłód J., Polski sport przedstawia się, Warszawa 1980, s. 153.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 120.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 839, 846, 856.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 438.
• Urban R., Bartnik P., Szostak Z., 70 lat Akademickiego Związku Sportowego w Szczecinie, Szczecin 2017, s. 55-65.
• (-), [w:] Becela L. & alt (red.), Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny, wyd. 1, Warszawa 1984, s. 407; wyd. 2, Warszawa 1989, s. 553; Mackiewicz L., Żołna A. (red.), wyd. 3, Warszawa 1993, s. 304-305.
• (-), Słownik WF, z. 3, 2000, s. 106-108.

 

Stefan Lewandowski (1930-2007) ps. „Latający doktor”, chirurg, ortopeda, czołowy średniodystansowiec lat pięćdziesiątych, mistrz i rekordzista Polski, olimpijczyk z Helsinek (1952) i Rzymu (1960). Urodził się 30 maja 1930 w Gdańsku-Wrzeszczu jako syn Józefa, urzędnika państwowego PKP w Gdańsku i Łucji Orłowicz. Ukończył z wyróżnieniem II Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie im. Henryka Pobożnego (1949). Inteligenckie pochodzenie uniemożliwiło mu jednak podjęcie wymarzonych studiów medycznych, stąd początkowo w 1950 r. rozpoczął studia w Studium Wychowania Fizycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu. Po roku przeniósł się na Pomorską Akademię Medyczną, którą ukończył w 1955 r. Po zakończeniu kariery zawodniczej poświęcił się całkowicie pracy zawodowej, w której osiągnął znaczące sukcesy. Od 15 stycznia 1957 pracował jako asystent w Katedrze Chirurgii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie u boku wybitnego chirurga prof. Tadeusza Sokołowskiego. Pod jego kierunkiem ukończył specjalizację chirurga-ortopedy. W 1962 wyjechał do RFN na zaproszenie Dyrekcji Kliniki Urazów Sportowych w Lüdenscheid koło Dortmundu, gdzie pracował do 1966 jako chirurg-ortopeda. W 1967 r. obronił w Niemczech pracę doktorską, a w rok później nostryfikował w Szczecinie w Pomorskiej Akademii Medycznej. W latach 1968-1971 podjął pracę w Klinice Urazowej u słynnego profesora Adama Grucy w Warszawie przy ul. Lindleya. W 1971 ponownie wyjechał do Kliniki w Lüdenscheid. Trzy lata później przyjął stanowisko adiunkta w II Klinice Urazów Sportowych w Stuttgarcie. Po ukończeniu specjalizacji (w ośrodku ortopedii urazowej w Tübingen) otworzył własny Ośrodek Ortopedyczny w Lindau nad Jeziorem Bodeńskim, zaś w 1981 r. kolejny ośrodek w Hamm koło Dortmundu. W czasie swojej pracy w Niemczech jako lekarz, ściśle współpracował także z PZLA. Leczył i operował wielu polskich olimpijczyków, m. in. Grażynę Rabsztyn, Teresę Sukniewicz i Bronisława Malinowskiego. Od 1993 przeszedł na zasłużoną emeryturę. Zmarł 2 grudnia 2007 w miejscowości Hamm, gdzie został pochowany. Ze sportem związał się poniekąd przypadkowo. Niedługo po tym jak podjął naukę we Wrocławiu, władze rektorskie nakazały wszystkim studentom start w zawodach z cyklu „Biegi Narodowe”. Ku niemałemu zaskoczeniu Lewandowski, który dotąd nie uprawiał sportu, wygrał bieg. Natychmiast został włączony do wrocławskiej reprezentacji na Akademickie Mistrzostwa Polski, gdzie przegrał tylko z Edmundem Potrzebowskim. Zdobyta przy tej okazji sportowa renoma pozwoliła mu przenieść się do Szczecina i rozpocząć studia na Pomorskiej Akademii Medycznej. Warunek, jaki mu postawiono, to dalsze uprawianie sportu w klubie AZS pod opieką trenera Z. Heliasza. Odtąd przez cztery lata (1951-1955) Lewandowski reprezentował barwy szczecińskich akademików; po zakończeniu studiów przeniósł się na krótko do miejscowego „Startu” (1957) i „Czarnych” (1958), by wrócić do AZS Szczecin na końcowe lata kariery zawodniczej (1959-1961). Przez cały ten okres specjalizował się w biegach średnich. Był dwukrotnym mistrzem Polski w biegach na 800 m (1959) i 1500 m (1955). Osiemnaście razy bił rekordy kraju w biegach na 800, 1000, 1500, 2000 m oraz sztafetach. W latach 1953-1960 dwadzieścia dwa razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując na swoim koncie 26 startów i 8 zwycięstw indywidualnych.  Uczestniczył w Mistrzostwach Europy w Sztokholmie w 1958 r., gdzie odpadł w przedbiegach oraz w Akademickich Mistrzostwach Świata w Budapeszcie (1954) i Międzynarodowych Igrzysk Sportowych Młodzieży (1953, 1955), gdzie zajmował miejsca tuż poza podium (4-6). W 1962 r. został wyróżniony tytułem Zasłużonego Mistrza Sportu. Jego karierę sportową i zawodową opisali Zbigniew Szafkowski w pracy pt. „Latający doktor” oraz Tomasz Olszewski w pracy magisterskiej pt. „Czołowi lekkoatleci Pomorza Zachodniego”. Dwukrotnie reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich. W 1952 r. w Helsinkach wziął udział w biegu na 1500 m, jednak w eliminacjach zajął ostatnie miejsce i odpadł z konkursu. W 1960 r. w Rzymie wystartował w dwóch konkurencjach biegowych, jednak w żadnej nie zdołał przejść eliminacji  – na dystansie 800 m dobiegł na metę jako czwarty z sześciu zawodników, a na dystansie 1500 m jako jedenasty z trzynastu.

Bibliografia:

• Bartnik P., Legenda Latającego Doktora, Magazyn Olimpijski PKOl, nr 92, 2011, s. 44.
• Bartnik P., Lekkoatletyka, [w:] Urban R., Bartnik P., Szostak Z., 70 lat Akademickiego Związku Sportowego w Szczecinie, Szczecin 2017, s. 32-36.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 257.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 45, 337.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 73, 186, 188.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 152.
• Szafkowski Z., Latający doktor: kariera sportowa dr Stefana Lewandowskiego, Gorzów Wlkp. 2002.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 31 , 34, 97-98, 114, 136.
   

Czesław Ignacy Lorenc (1925-2015) inżynier mechanik lotniczy, wioślarz krakowskiego AZS, olimpijczyk z Helsinek (1952). Urodził się 14 kwietnia 1925 w Jaśle jako syn Ignacego, z zawodu kolejarza, i Zofii Parys. W latach trzydziestych mieszkał z rodzicami w Mielcu i tam w 1937 r. ukończył szkołę powszechną, a w latach 1938–1939 dwie klasy gimnazjalne. W  trakcie  okupacji  niemieckiej  w  1943  r.  ukończył  Wieczorowe  Kursa  Techniczne  w  Mielcu,  a  później  w  ramach  tajnego  nauczania,  3. i 4.  klasę  gimnazjalną.  W  czerwcu 1945 r., zdał maturę w Liceum im. Stanisława Konarskiego w Mielcu, a w listopadzie tego roku został przyjęty na Wydział Elektryczny Politechniki Śląskiej. Studiował tam do 1947 r., kiedy przeniósł się na Wydział Komunikacji (Oddział  Lotniczy),  będący  wówczas  jednym  z  trzech  Wydziałów  Politechnicznych  Akademii  Górniczej  w  Krakowie.  Studia  ukończył  w  grudniu  1951  r.  i  uzyskał  tytuł  magistra  nauk  technicznych - inżyniera mechanika. Jeszcze zanim ukończył studia, zainteresował się lotnictwem i latał jako pilot szybowcowy i samolotowy, a w 1950 r. został członkiem Ligi Lotniczej. Od 1952 r. pracował w Biurze Projektów Nowej Huty Biprostal, a od 1956 r. jako starszy konstruktor w Biurze Konstrukcyjnym Aeroklubu PRL w Krakowie. Po  zakończeniu  kariery wioślarskiej poświęcił  się  głównie  pracy  zawodowej  oraz  działalności  w  sportach  lotniczych. W  1975  r.  wyjechał  do  Kanady  i  tam  w  latach  1975-1979 pracował w biurze Drgremont Water Treatment, a później w zakładach lotniczych Canadair (obecnie Bombardier) aż do przejścia na emeryturę w 1993 r. Zmarł w Montrealu w Kanadzie 30 lipca 2015 roku. Jego prochy zostały sprowadzone do Polski i pochowane na Cmentarzu Batowickim w Krakowie.W 1947 r. został zawodnikiem najpierw sekcji kajakowej, a później wioślarskiej w krakowskim AZS, którego barwy reprezentował aż do 1959 r. Miał znakomite warunki fizyczne – mierzył 183 cm wzrostu, ważył 76 kg. Dwukrotnie wywalczył tytuł mistrz Polski. Startował w Akademickich Mistrzostwach Świata w konkurencji dwójki ze sternikiem, zdobywając złote medale w Budapeszcie w 1949 r. i w Berlinie w 1951 r. – jego partnerami w osadzie byli wówczas Romuald Thomas i (sternik) Zdzisław Michalski. Był też finalistą ME w Poznaniu w 1958 r., w których zajął szóste miejsce w dwójkach bez sternika, w osadzie ze Zdzisławem Adamikiem. Poza czynnym uprawianiem sportu działał także jako instruktor wioślarstwa i narciarstwa turystycznego oraz sędzia sportowy. Otrzymał honorowy tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu.

Będąc zawodnikiem AZS Kraków startował w IO w Helsinkach w 1952 r. w konkursie dwójek ze sternikiem – jego partnerami w osadzie byli wówczas R. Thomas i (sternik) Z. Michalski. Polacy zajęli drugie miejsce w eliminacjach, następnie trzecie w półfinale (na cztery osady), wreszcie w repasażach zostali pokonani przez Danię i odpadli z konkursu. W podsumowującej zawody oficjalnej klasyfikacji, nasza reprezentacja znalazła się na 6-8 miejscu, na 15 osad rywalizujących w tej konkurencji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 259.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 64, 81.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 154.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 839.
• Porada Z., Olimpijczycy z Politechniki Krakowskiej, [w:] Majka J. & alt. (red.), Sport na PK: 70 lat Politechniki Krakowskiej. Najważniejsze wydarzenia sportowe, olimpijczycy, mistrzowie i medaliści, zasłużeni ludzie kultury fizycznej, rozwój bazy naszej uczelni, Kraków 2015, s. 30, 31.

 

Zdzisław Stefan Michalski (1928-1985) wioślarz, architekt, olimpijczyk z Helsinek (1952). Urodził się 11 lutego 1928 w Lidzie w województwie nowogródzkim jako syn Marcelego i Bronisławy z Miszkinisów. Po  zakończeniu  II  wojny  światowej  zdał  egzamin  maturalny, a w październiku 1947 r. rozpoczął studia na Wydziale Architektury, należącym wówczas do Wydziałów Politechnicznych Akademii Górniczej w Krakowie. Studia te ukończył w 1956 r., otrzymując dyplom magistra architektury. W latach 1960-tych przeniósł się do Warszawy, gdzie zmarł 28 września 1985 r. Jako student Akademii Górniczej zainteresował się sportem wioślarskim i w 1949 r. został zawodnikiem sekcji wioślarskiej AZS Kraków, którego barwy reprezentował do 1960 r. Zwykle, ze względu na niską wagę ciała, występował w charakterze sternika w konkurencji dwójek ze sternikiem, mając za partnerów kolegów z AZS Kraków – Czesława Lorenca oraz Romualda Thomasa. W 1951 r. zdobył wraz z nimi mistrzostwo Polski. Dwa lata później, startując w osadzie krakowskiego AZS wraz z Thomasem, Adamikiem, Teodorowiczem i Lorencem odniósł najpierw zwycięstwo w akademickich mistrzostwach Polski, a następnie we wioślarskich mistrzostwach Polski. W 1951 r. osada krakowskiego AZS-u, Michalski, Thomas i Lorenc, wywalczyła na Akademickich Mistrzostwach Świata w Berlinie złoty medal. W 1953 r., Michalski ponownie wziął udział w akademickich mistrzostwach świata, zajmując  tym  razem, znów wspólnie z Thomasem i Lorencem,  w  swej  koronnej  konkurencji drugie miejsce. Bezpośrednio potem pojechał na Mistrzostwa Europy odbywające się w Kopenhadze. Niestety w ostatniej chwili Thomas wraz z Lorencem zostali wycofani z polskiej ekipy i powrócili do kraju, a Michalski wystąpił z innymi partnerami, z którymi odpadł już w eliminacjach. Pod koniec lat 50. zakończył karierę zawodniczą, nadal pozostawał jednak związany ze sportem jako instruktor wioślarstwa i działacz. Jego dokonania przyniosły mu zaszczytny tytuł Mistrza Sportu. Na igrzyskach olimpijskich w 1952 r., razem z Lorencem i Thomasem, reprezentował Polskę w konkurencji dwójek ze sternikiem. Polacy zajęli drugie miejsce w eliminacjach, następnie trzecie w półfinale (na cztery osady), wreszcie w repasażach zostali pokonani przez Danię i odpadli z konkursu, zajmując w oficjalnej klasyfikacji miejsce 6-8 (na 15 osad startujących w tej konkurencji).

Bibliografia:

• Michalski Cz., Początki i rozwój  sportu  na  Politechnice  Krakowskiej, [w:] Majka J. & alt. (red.), Sport na PK: 70 lat Politechniki Krakowskiej. Najważniejsze wydarzenia sportowe, olimpijczycy, mistrzowie i medaliści, zasłużeni ludzie kultury fizycznej, rozwój bazy naszej uczelni, Kraków 2015, s. 16, 21.
• Porada Z., Nasi Olimpijczycy z Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Krakowskiej,  Kraków 2008, s. 47, 48.
• Porada Z., Olimpijczycy z Politechniki Krakowskiej, [w:] Majka J. & alt. (red.), Sport na PK: 70 lat Politechniki Krakowskiej. Najważniejsze wydarzenia sportowe, olimpijczycy, mistrzowie i medaliści, zasłużeni ludzie kultury fizycznej, rozwój bazy naszej uczelni, Kraków 2015, s. 35.

 

Edmund Czesław Potrzebowski (1926-2012) lekkoatleta, olimpijczyk z Helsinek (1952), trener na Kubie i w Meksyku. Urodził się 16 czerwca 1926 r. w Chorzowie jako syn Franciszka, z zawodu hutnika i Teresy Mościńskiej. Ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych w Chorzowie (1948), Wyższą Szkołę Ekonomiczną (do 1950 r. działała jako Akademia Handlowa) w Szczecinie (1951) oraz AWF w Warszawie (1964), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Pracował jako trener w AZS Szczecin (trenował min. Stefana Lewandowskiego, był trenerem reprezentacji Polski i akademickiej reprezentacji Polski). W 1966 r. Edmund Potrzebowski wyjechał na kontrakt na Kubę, później przeniósł się do Meksyku, a następnie do Kanady, gdzie zmarł w Vancouver 22 maja 2012 r. W 1949 r.  jako amator wystartował i wygrał zawody w biegu na 3 km w ramach „Biegów Narodowych” organizowanych w Lasku Arkońskim. Od tego dnia rozpoczęła się kariera sportowa najwybitniejszego szczecińskiego sportowca przełomu lat 40. i 50. Tym, który wypatrzył wielki talent Potrzebowskiego był przedwojenny rekordzista świata w pchnięciu kulą Zygmunt Heliasz. Trener Heliasz i zawodnik Potrzebowski stali się nierozłączną sportową parą reprezentującą klub AZS Szczecin w latach 1949-1957. Specjalnością Potrzebowskiego stały się biegi średniodystansowe. Podczas Mistrzostw Polski czterokrotnie stawał na najwyższym miejscu podium, zdobywając złote medale w biegach na 800 (1953, 1954) i 1500 m (1950, 1952). Siedem razy bił rekordy Polski na dystansach 800, 1000 i 1500 m oraz w sztafecie 3x1000 m. W latach 1949-1955 reprezentował Polski w dziesięciu meczach międzypaństwowych, w trakcie których odnotował czternaście startów i jedno indywidualne zwycięstwo. Ponadto trzy razy wziął udział w Akademickich Mistrzostwach Świata (1951, 1953, 1954) – na ostatnich z nich, rozgrywanych w Budapeszcie, zdobył m.in. złoty medal w biegu na 1500 m. Startował także na mistrzostwach Europy w Bernie w 1954 r. W pierwszych dniach stycznia 1952 r. otrzymał tytuł Mistrza Sportu, a w późniejszym okresie – Zasłużonego Mistrza Sportu. Po zakończeniu kariery zawodniczej działał w zarządzie Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki w Szczecinie. W 1952 r. dostąpił zaszczytu reprezentowania Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach. W biegu na 800 m, po pomyślnym przejściu przez etap eliminacji, zajął w półfinale piąte miejsce (na ośmiu zawodników) i odpadł z konkursu. Z kolei w eliminacjach biegu na 1500 m dotarł na metę jako szósty z grona dziewięciu zawodników i nie zakwalifikował się do dalszych etapów rywalizacji.

Bibliografia:

• Bartnik P., Edmund Potrzebowski – pierwszy szczeciński  mistrz sportu, [w:] Kronika Szczecina 2014-2015, Szczecin 2015, s. 251-259.
• Bartnik P., Lekkoatletyka, [w:] Urban R., Bartnik P., Szostak Z., 70 lat Akademickiego Związku Sportowego w Szczecinie, Szczecin 2017, s. 33-35.
• (-), Nowi mistrzowie sportu, Nowiny Rzeszowskie – Nowiny Sportowe, nr 2, 7.01.1952, s. 1.
   

Edward Schwarzer (1929-2012) polski wioślarz, lekkoatleta i koszykarz, olimpijczyk z Helsinek (1952). Urodził się 11 lutego 1929 w Krotoszynie jako syn kapitana WP Józefa Wojciecha i Stanisławy Rygiel. Był absolwentem Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej (uczelnie te pracowały razem), gdzie uzyskał tytuł magistra inżyniera rolnika. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP i Srebrnym Krzyżem Zasługi, otrzymał także zaszczytny tytuł Mistrza Sportu. Zmarł 23 października 2012 w Opolu. Wioślarz (189 cm, 87 kg) wrocławskiego AZS, w którego barwach pływał w czwórce bez sternika wraz m.in. ze starszym bratem Zbigniewem. Sześciokrotnie był mistrzem Polski w dwójkach ze sternikiem, czwórkach bez sternika i czwórkach ze sternikiem. Jako lekkoatleta został wicemistrzem Polski w dziesięcioboju w 1948 r., a jako koszykarz przyczynił się w do awansu AZS Wrocław do I ligi w 1950 roku. Na Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach startował w wioślarskiej czwórce bez sternika, będąc w osadzie wraz ze swym bratem Zbigniewem, Henrykiem Jagodzińskim i Zbigniewem Żarnowieckim. Po niezbyt udanym wyścigu eliminacyjnym (trzecie miejsce), Polacy pomyślnie przeszli przez repasaże i zakwalifikowali się do finału, w którym zajęli piąte, ostatnie miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 316.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 81.
• Koerber W., Zbigniew Żarnowiecki – Z kolegami zbudował osadę, a później czołgi dla wojska, Gazeta Wrocławska (Sport), 26.03.2012.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 225.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 846.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s.  42, 56.

 

Zbigniew Schwarzer (1928-2008) ps. „Pan kolega”, nauczyciel akademicki, trener, wioślarz wrocławskiego AZS, dwukrotny finalista IO wHelsinkach (1952) i Melbourne (1956). Urodził się 12 stycznia 1928 w Poznaniu jako syn Józefa Wojciecha i Stanisławy Rygiel. Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Trzebnicy (1946), następnie rozpoczął naukę w Studium WF Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, kontynuując studia w WSWF we Wrocławiu, gdzie otrzymał tytuł magistra wf (1952), a po latach doktoryzował się (1985). Przez wiele lat pracował jako szkoleniowiec, organizator i popularyzator wioślarstwa, m.in. współtworzył pierwsze specjalizacje trenerskie w wioślarstwie. Pod jego kierunkiem polskie osady dwukrotnie uczestniczyły w finałach IO (1964, 1976) i MŚ, zdobyły dwa brązowe medale ME oraz 39 tytułów MP. Opublikował wiele cennych prac z zakresu teorii treningu wioślarskiego i historii kultury fizycznej. Był odznaczony m.in. brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Krzyżem Kawalerskim OOP i Złotym Krzyżem Zasługi, otrzymał także tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu. Zmarł 14 kwietnia 2008 roku we Wrocławiu. Będąc czynnym wioślarzem, przez cały okres swej kariery zawodniczej (1946-1958) występował w barwach wrocławskiego AZS. W latach 1949-1958 dziewiętnaście razy zdobywał tytuł mistrza Polski – w dwójkach bez sternika, dwójkach ze sternikiem, czwórkach bez sternika, czwórkach ze sternikiem i ósemkach. Wspólnie z H. Jagodzińskim i (sternikiem) B. Mainką był dwukrotnym finalistą wioślarskich Mistrzostw Europy w dwójkach ze sternikiem – w Gandawie w 1955 r. Polacy zajęli czwarte miejsce, a w Bled w 1956 r. – piąte. Na kolejnych ME, w Duisburgu w 1957 r., polska osada w wymienionym wyżej składzie wywalczyła brązowy medal. Po zakończeniu czynnej kariery Zbigniew Schwarzer nadal udzielał się w sporcie jako działacz i sędzia wioślarski. Spoglądając z perspektywy lat na swą zawodniczą karierę, stwierdził kiedyś: „Przeżyłem piękną przygodę (…) Gdybym miał dokonać ponownego wyboru wybrałbym znów tę samą dyscyplinę sportu. (…) Najprzyjemniejsze regaty, w których uczestniczyłem? Chyba mój pierwszy zagraniczny start w 1949 roku w Budapeszcie, gdzie wiosłując ze swym bratem Edwardem, Henrykiem Jagodzińskim, Zbigniewem Żarnowieckim, ze sternikiem Zbigniewem Kisielewiczem wywalczyliśmy tytuł akademickich mistrzów świata. A najbardziej nerwowe regaty? W 1964 r. na olimpiadzie w Tokio”. Na Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach, wraz ze swym bratem Edwardem, Henrykiem Jagodzińskim i Zbigniewem Żarnowieckim, wziął udział w wioślarskim konkursie czwórek bez sternika. Po niezbyt udanym wyścigu eliminacyjnym (trzecie miejsce), Polacy zwyciężyli w dwóch repasażach i zakwalifikowali się do finału, w którym zajęli piąte, ostatnie miejsce. Cztery lata później, w Melbourne, Zbigniew Schwarzer znów stanął do rywalizacji olimpijskiej, tym razem w konkursie dwójek ze sternikiem. Polska osada – oprócz niego tworzyli ją H. Jagodziński i (sternik) B. Mainka – zajęła drugie miejsce w eliminacjach, zwyciężyła w półfinale, a w decydującym o medalach wyścigu dopłynęła na metę jako czwarta.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 316, 317.
• Hanusz H., (Pożegnania) Zbigniew Schwarzer (1928-2008), [w:] APS 3/2008 (261), s. 21.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 62, 81.
• Koerber W., Zbigniew Żarnowiecki – Z kolegami zbudował osadę, a później czołgi dla wojska, Gazeta Wrocławska (Sport), 26.03.2012.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 225.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 839.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 441.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 56, 71.
• (-), 25 lat AZS Wrocław. Akademickie Mistrzostwa Polski, jesień 1970, Wrocław 1970, s. 20.

 

Zdobysław Stawczyk (1923-2005) profesor i nauczyciel akademicki, lekkoatleta, olimpijczyk z Helsinek (1952). Urodził się 1 czerwca 1923 r. w Częstochowie. Tu ukończył Szkołę Podstawową i, do wybuchu II wojny światowej, trzy klasy Gimnazjum. Podczas wojny znalazł zatrudnienie jako robotnik, a w 1941 r. wstąpił do „Szarych Szeregów”. Wkrótce pomścił śmierć ojca w obozie koncentracyjnym Weimar-Buchenwald, likwidując wyższego oficera III Rzeszy i ratując się brawurową ucieczką. Po wojnie zdał egzamin do Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Poznańskiego. Już jako student trzeciego roku został młodszym asystentem Studium WF , a w 1952 r., po uzyskaniu dyplomu magistra wychowania fizycznego, starszym asystentem. W 1954 r. władze Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego powierzyły mu funkcję kierownika Zakładu Lekkiej Atletyki, którą pełnił przez 33 lata. W 1963 r. uzyskał stopień doktora nauk wychowania fizycznego, a w 1972 r., po przedstawieniu dysertacji pt. „Morfo-funkcjonalne podstawy skoków lekkoatletycznych”, stopień doktora habilitowanego. W 1976 r. otrzymuje nominację na profesora nadzwyczajnego nauk wychowania fizycznego. Przez 15 lat (1969-1984) sprawował funkcję kierownika Katedry, następnie dyrektora Instytutu Wychowania Fizycznego i Sportu, a w latach 1982-1984 funkcję dziekana Wydziału Wychowania Fizycznego. Ukoronowaniem pracy w Uczelni było powołanie prof. Zdobysława Stawczyka na stanowisko rektora Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu na kadencję 1987-1990. W uznaniu wybitnego wkładu w rozwój teorii wychowania fizycznego i sportu mianowano go 1 czerwca 1991 r. profesorem zwyczajnym. Profesor Zdobysław Stawczyk jest autorem i współautorem blisko 160 publikacji naukowych i metodycznych, w tym 20 skryptów i podręczników akademickich. Był promotorem 11 prac doktorskich oraz recenzentem 16 prac habilitacyjnych i dorobku naukowego 13 kandydatów do tytułu profesora. Pozostawił po sobie liczne kadry specjalistów i działaczy lekkiej atletyki, trenerów, instruktorów, nauczycieli wychowania fizycznego. Znaczny jest jego wkład w opracowanie podstaw nauczania i treningu lekkoatletycznego. Do dziś z powodzeniem korzystamy z podręcznika pod jego redakcją „Zarys lekkoatletyki” oraz znakomitych skryptów jego autorstwa: „Ćwiczenia ogólnorozwojowe” i unikalne „Gry i zabawy lekkoatletyczne”. Profesor Zdobysław Stawczyk był postacią niezwykle popularną wśród studentów i pracowników, nie tylko dzięki posiadanym kwalifikacjom zawodowym, ale też dzięki bezpośredniości i umiejętności nawiązywania bliskich kontaktów. Godzinami można było słuchać jego sugestywnych opowieści o antycznych igrzyskach i własnych sportowych sukcesach i porażkach. W swojej 50-letniej pracy z ogromnym zaangażowaniem i z wielką miłością do zawodu łatwo osiągał cele pedagogiczne i sportowe. Profesora wyróżniono licznymi odznaczeniami państwowymi i sportowymi, m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, Medalem Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej, Medalem Zasłużonego Mistrza Sportu. Za czynny udział w walce z okupantem podczas II wojny światowej otrzymał po latach z rąk Prezydenta RP Krzyż Partyzancki. Dla podkreślenia wyjątkowej osobowości, łączącej walory wielkiego sportowca, a potem cenionego naukowca, został odznaczony niezwykle prestiżowym Medalem Kalós Kagathós. Zmarł 1 września 2005 w Poznaniu. W trakcie swej zawodniczej kariery reprezentował klub „Victoria” Częstochowa, następnie AZS Poznań. Pierwszy sportowy sukces odniósł jeszcze w 1939 r., zdobywając drugie miejsce w skoku wzwyż z wynikiem 163 cm podczas Mistrzostw Częstochowy. Jako student wykazywał szczególne zainteresowanie skokami lekkoatletycznymi wzwyż i w dal. Jakież było jego zdziwienie, gdy po kilku zajęciach z biegów krótkich Karol Hoffmann zwrócił mu uwagę, że ma nieprzeciętne uzdolnienia sprinterskie i że zajmie się nim osobiście. Tak zaczęła się wielka „przygoda sprinterska”, która owocowała wielokrotnymi tytułami mistrza i rekordzisty kraju. Ogółem, w latach 1948-1954 zdobył dziewięć tytułów mistrza Polski w kilku konkurencjach – biegach na 100 i 200 m, sztafecie 4x100 m oraz pięcioboju. Największe sukcesy odniósł na Akademickich Mistrzostwach Świata. W Budapeszcie w 1949 r. sięgnął po złoty medal w biegu na 200 m (ustanowił w nim dodatkowo rekord Polski) oraz dwa brązowe – w biegu na 100 m i w sztafecie 800+400+200+200 m. W tym samym roku został najpopularniejszym polskim sportowcem w słynnym plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Podczas Akademickich Mistrzostw Świata w Budapeszcie w 1954 zwyciężył na 100 m i 200 m. Po zakończeniu czynnej kariery sportowej przez wiele lat pełnił funkcję trenera kadry narodowej i olimpijskiej sprinterów. W 1952 startował na igrzyskach olimpijskich w Helsinkach, ale nie zdołał wówczas odnieść większych sukcesów. W konkursie biegu na 200 m odpadł na etapie ćwierćfinałów, natomiast w sztafecie 4x100 m – w półfinale.

Bibliografia:

• (-), [w:] [http://www.la.awf.poznan.pl/index.php/2013-11-04-11-19-03/byli-pracownicy]
• (-), [w:] E. Wachowski (red.), Wybitni trenerzy i sportowcy poznańskiej uczelni wychowania fizycznego, Poznań 1979, s. 41.

 

Romuald Thomas (Tomas) (1922-1998) polski wioślarz, olimpijczyk z Helsinek 1952. Urodził się 18 czerwca 1922 r. W latach 1950-tych studiował w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie. Zmarł 23 stycznia 1998 r. w Carmichael. Jako zawodnik reprezentował barwy AZS Kraków. Na igrzyskach olimpijskich w 1952 r., razem z Lorencem i (sternikiem) Michalskim, uczestniczył w rywalizacji wioślarskich dwójek ze sternikiem. Polacy zajęli drugie miejsce w eliminacjach, następnie trzecie w półfinale (na cztery osady), wreszcie w repasażach zostali pokonani przez Danię i odpadli z konkursu, zajmując w oficjalnej klasyfikacji miejsce 6-8 (na 15 osad startujących w tej konkurencji).

Bibliografia:

• Majka J. & alt. (red.), Sport na PK: 70 lat Politechniki Krakowskiej. Najważniejsze wydarzenia sportowe, olimpijczycy, mistrzowie i medaliści, zasłużeni ludzie kultury fizycznej, rozwój bazy naszej uczelni, Kraków 2015, s. 33, 35, 177.

 

Zbigniew Stanisław Żarnowiecki (1927--) inżynier, wioślarz wrocławskiego AZS, mistrz Polski, olimpijczyk z Helsinek (1952). Urodził się 15 kwietnia 1927 w Przemyślu jako syn Romualda (przed wojną służył w 26. Pułku Piechoty w Gródku Jagiellońskim) i Antoniny Woźniak. Okres niemieckiej okupacji spędzał początkowo wraz z matka i siostrą w Starachowicach. W 1943 r. wstąpił do AK, służył w 3. Pułku Piechoty Legionów, brał udział w akcji „Burza”. W 1945 r. wznowił naukę w liceum w Trzebnicy, następnie ukończył Politechnikę Wrocławską, gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera mechanika. Po studiach trafił do Gliwic, gdzie w Zakładach Mechanicznych Bumar-Łabędy wspinał się szczebelek po szczebelku na najwyższe stanowisko. Był głównym technologiem, głównym inżynierem, dyrektorem technicznym, aż w końcu dyrektorem naczelnym w latach 1980-1986. Później wyjechał do Indii, gdzie przez cztery lata budowałem duży zakład czołgowo-zbrojeniowy dla armii indyjskiej. Po powrocie prowadził własne spółki cywilne, doradcze etc. Mistrz Sportu, odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim OOP. Mieszka w Gliwicach.

Sportem zainteresował się podczas nauki w trzebnickim liceum, w którym poznał braci Edwarda i Zbigniewa Schwarzerów – swoich przyszłych kolegów z olimpijskiej osady. Razem wyjechali na studia do Wrocławia, gdzie, jak sam wspomina, „jako młodzi ludzie szukaliśmy wyżycia się w sporcie (…) Najpierw tośmy się próbowali zaczepić w pływaniu, także w koszykówce. Ostatecznie Edek [Schwarzer] na wioślarkę nas jednak namówił. Pokazaliśmy się na przystani AZS-u i zwerbowaliśmy na początek kolegę z budownictwa. Po roku jednak zrezygnował, bardziej go żagle pociągały. Poznaliśmy też jednak Henryka Jagodzińskiego, który świetnie pływał bez wioseł, i on dał się namówić”. W 1948 r., osada wrocławskiego AZS-u zdecydowanie wygrała wyścigi wioślarskich czwórek podczas rozgrywanych we Wrocławiu Akademickich Mistrzostw Polski i zwróciła na siebie uwagę Jana Bujwida. Krakowski trener z miejsca zapowiedział: „Słuchajcie, chłopcy, w ciągu dwóch lat zrobię z was mistrzów Europów. Warunek jest jeden – musicie się absolutnie podporządkować. Nie ma picia, palenia i co tam jeszcze na »p«. Przenoszę się do Wrocławia i zaczynamy trening”. I rzeczywiście. W 1949 r. Żarnowiecki i jego koledzy zostali mistrzami Polski w czwórkach, zdobyli też srebrny medal Akademickich Mistrzostw Świata w Budapeszcie. Ten ostatni sukces powtórzyli w Berlinie dwa lata później; sam Żarnowiecki zdobył wówczas drugie srebro w wyścigu dwójek bez sternika. Plany zdobycia mistrzostwa Europy skomplikowały się jednak, gdyż, jak wspomina zawodnik AZS-u: „W 1951 roku nasz trener Bujwid stał się persona non grata, bo zdecydowanie wyrażał się na temat panującego w kraju ustroju. I już Bujwida z nami nie puszczali. Ani na zawody do Moskwy, ani na igrzyska do Helsinek”. Po tej ostatniej imprezie, która zbiegła się z ukończeniem studiów, Żarnowiecki zakończył karierę zawodniczą. W jej trakcie siedmiokrotnie stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski. Jak sam podsumowuje: „Żadnych pieniędzy wtedy we wiosłach nie było. Myśmy tylko dostawali tzw. dożywianie – półlitrowy kubek mleka i dwie bułki z serem. To było nasze hobby po prostu, szukaliśmy ujścia dla temperamentu. Gdy mieliśmy już dyplomy skończenia studiów, ja poszedłem do Gliwic, do zakładu Łabędy. Edek wyjechał do gospodarstwa rolnego w Jeleniej Górze, a Zbyszek i Heniu zostali we Wrocławiu, nawet jeszcze kolejne igrzyska obskoczyli. Dobra to była dwójka, dryblasy”. Na Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach startował w wioślarskiej czwórce bez sternika. Jak sam wspomina: „To, że w Helsinkach nie było z nami trenera, bardzo zaważyło na naszych wynikach. Poza tym podczas transportu kolejowego przez ZSRR, Wilno, Leningrad zniszczeniu uległa nasza łódź. Ktoś po niej chodził, ktoś ukradł brezent, była cała popękana. Zajęliśmy się najpierw jej reperowaniem, ale wstyd było startować. Nieco wcześniej ktoś niby zamówił dla nas nową łódkę i ona do Helsinek dotarła, choć przeznaczona była chyba dla innej, lżejszej załogi. No i na tej nieobjeżdżonej łodzi zajęliśmy w przedbiegach trzecie miejsce, tracąc 0,2 sek. do drugiej osady. A tylko dwie dostawały się do półfinału. Trafiliśmy więc do repasaży, które trzeba już było wygrywać. Pierwszy wygraliśmy ładnie, w drugim też byliśmy najlepsi, ale po nim fizycznie już wyczerpani. Dr Sidorowicz przebadał nas i powiedział: «Chłopcy, ja już wam nic nie pomogę. Przetrenowaliście się». Taki był efekt braku trenerskiej opieki. W finale nasza osada wyszła z bloków nieźle, początkowo płynęła druga. Szybko zaczęło jednak wychodzić szydło z worka. Rączki drętwiały, konkurenci zaczęli Polaków wyprzedzać. Piąta pozycja”. (…) „Zdobyte miejsce naszej czwórki w finale (na pięć osad) żadnego jej członka nie zadowoliło”.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 380.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 81.
• Koerber W., Zbigniew Żarnowiecki – Z kolegami zbudował osadę, a później czołgi dla wojska, Gazeta Wrocławska (Sport), 26.03.2012.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 302.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 839.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 59.
• Jastrzębski W. (red.), 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu, Bydgoszcz 1993, s. 200.
   

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w latach 1956 r. 

Kaziemirz Franciszek Błasiński (1932-2007) inżynier, wioślarz ASZ Wrocław, olimpijczyk z Melbourne (1956). Urodził się 26 września 1932 w Oględowie (woj. świętokrzyskie) jako syn Franciszka i Anny Myśliwiec. Ukończył Państwowe Liceum Mechaniczne w Poznaniu (1952), a następnie Wydział Mechaniczny Politechniki Wrocławskiej (1956). Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP. Zmarł 5 lipca 2007 roku we Wrocławiu. Jako wioślarz reprezentował barwy poznańskiego klubu „1904” (1950-1951) i wrocławskiego AZS (1952-1960), trenując pod okiem Mieczysława Tuliszki i Zbigniewa Schwarzera. Pięciokrotnie triumfował w mistrzostwach Polski (1955-1959) w ósemce i czwórce ze sternikiem. Na Mistrzostwach Europy w Bled w 1956 r. zajął czwarte miejsce w czwórce bez sternika (we wspólnej osadzie z S. Grajczykiem, M. Nietupskim i Z. Paradowskim), a w Macon w 1959 r miejsce piąte w ósemkach (poza nim osadę tworzyli: E. Dakszewicz, A. Klaus, M. Leszczyński, K. Naskręcki, S. Neumann, E. Ostaszkiewicz, E. Starybrat i sternik J. Pawłowski). Będąc zawodnikiem AZS Wrocław wystartował w IO w Melbourne w 1956 r. w konkursie czwórek bez sternika; w osadzie partnerowali mu wówczas: S. Grajczyk, M. Nietupski i Z. Paradowski. W eliminacjach z udziałem trzech osad Polacy dotarli na metę jako drudzy, następnie pokonali w repasażach reprezentację Kuby, ale w półfinale zajęli czwarte, ostatnie miejsce i odpadli z turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 159 (tu brak podstawowych danych biograficznych).
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 62, 64, 81.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 34, 35 (tu brak pełnej daty urodzenia i nieprawdziwe dane dot. wykształcenia).
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 846.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 49.

 

Jan Czepułkowski (1930-2016) nauczyciel wf, ciężarowiec AZS Warszawa, olimpijczyk z Melbourne (1956). Urodził się 17 lipca 1930 w Mołodecznie (na obecnej Białorusi) jako syn Stanisława i Marii Artiemiewej. Był absolwentem Męskiego Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Olsztynie (1950) i warszawskiej AWF (1953), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Pracował najpierw jako wykładowca w AWF, następnie był kelnerem w czołowych restauracjach warszawskich, prowadził również własny bar-bufet. Poza podnoszeniem ciężarów, jego drugą pasją życiową był taniec. Zmarł 26 stycznia 2016 w Warszawie, pogrzeb odbył się 3 lutego 2016 roku. Karierę sportową rozpoczął dopiero podczas studiów, trenując podnoszenie ciężarów w  stołecznym AZS-ie (1951-1960). Wykonywał ogromną pracę treningową – o jej ogromie świadczą w sposób „namacalny” następujące dane: szacując, że Czepułkowski dźwigał rocznie po 2000 ton, przez 8 lat treningu uniósł on 16 tys. ton, czyli osiem 50-wagonowych pociągów, załadowanych węglem! W latach pięćdziesiątych szybko awansował do grona najlepszych zawodników wagi lekkiej (67,5 kg). Już w 1954 r. zdobył we wspominanej kategorii pierwszy tytuł mistrza Polski, po czym obronił go w 1955 r. Kolejny złoty medal, tym razem w wadze średniej (75 kg) wywalczył w 1958 r.  Trzykrotnie stawał na podium podczas Mistrzostw Europy – w  Helsinkach w 1956 r. zdobył brąz w wadze średniej, w Katowicach w 1957 r. – srebro w lekkiej, wreszcie w Warszawie w 1959 r. – brąz w lekkiej. Na Mistrzostwach Świata w Wiedniu w 1954 r., zajął w swojej wadze piętnaste miejsce na 16 uczestników. Ale już w 1955 r., na Mistrzostwach Świata w Monachium był ósmy. Na Mistrzostwach Świata w Teheranie w 1957 r. Czepułkowski dał się pokonać tylko dwóm zawodnikom, zdobywając brązowy medal w wadze lekkiej. W 1958 r. w Sztokholmie stracił pewne drugie miejsce wskutek kontuzji ręki. W 1956 r. otrzymał tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu, był również odznaczony m. in. srebrnym i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

W 1956 roku wystartował na igrzyskach olimpijskich w Melbourne, gdzie zajął szóste miejsce w wadze lekkiej z rezultatem 360 kg w trójboju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 174.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 53.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 114, 115.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 58.
• Szkiela W., Tuszyński B., Weiss Z., Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego. Sukcesy, cyfry, fakty, ludzie, porażki, wspomnienia i anegdoty, Warszawa 1962, s. 162, 163.
• Szyk M., Polski sport ciężarowy w latach 1925-2000, Warszawa 2000, s. 48, 56.
• Zgondek S., Podnoszenie ciężarów na Igrzyskach Olimpijskich 1896-1960, Warszawa 1963, s. 77.
• (-), (nekrolog: Jan Czepułkowski), Gazeta Wyborcza (Warszawa), 5.02.2016.

 

Urszula Figwer (1931 --) nauczyciel akademicki, siatkarka i czołowa oszczepniczka świata lat pięćdziesiątych, uczestniczka IO w Melbourne (1956) i Rzymie (1960). Urodziła się 25 kwietnia 1931 w miejscowości Inwałd (gmina Andrychów w woj. bielskim). Ukończyła Państwowe Liceum Administracyjno-Gospodarcze w Bielsku Białej (1951) i krakowską WSWF (1952-1955), gdzie otrzymała tytuł magistra wf (1958). Po zakończeniu kariery zawodniczej znalazła zatrudnienie jako pracownik naukowy AWF Kraków. W 1978 r. obroniła na tej uczelni doktorat z wychowania fizycznego. W latach 1955-1971 pracowała także jako trener AZS Kraków. Mieszka w Krakowie. Karierę sportową rozpoczęła od uprawiania siatkówki, początkowo w barwach rodzinnego HKS „Wierchy” Inwałd, następnie zaś „Beskid” Andrychów. Szybko osiągnęła w tej dyscyplinie poziom międzynarodowy – w latach 1949-1952 była powoływana 23 razy do reprezentacji Polski. Podczas siatkarskich Mistrzostw Europy w Pradze w 1949 r. została wraz zresztą drużyny brązową medalistką, a podczas Mistrzostw Świata w Moskwie w 1952 r.  – srebrną. Niedługo po rozpoczęciu studiów zmieniła klubowe barwy na ASZ Kraków (1953-1966), a uprawianą dyscyplinę – na rzut oszczepem. W krajowej rywalizacji na kilka lat zdominowała inne zawodniczki, będąc trzykrotną mistrzynią (1955, 1959, 1960) i dziesięciokrotną rekordzistką Polski – po raz pierwszy pobiła rekord w 1955 r., po raz ostatni – w 1960 r. W latach 1953-1963 siedemnaście razy reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując na swoim koncie osiemnaście startów i osiem zwycięstw indywidualnych. Podczas Mistrzostw Europy w Sztokholmie w 1958 r. zajęła wysokie, szóste miejsce. W następnym roku zdobyła srebrny medal na Uniwersiadzie w Turynie, ustępując jedynie mistrzyni olimpijskiej Ozolinie. W 1965 r. otrzymała tytuł Zasłużonej Mistrzyni Sportu. Będąc zawodniczką AZS Wrocław wzięła udział w konkursie rzutu oszczepem w dwóch kolejnych IO – w Melbourne w 1956 r. i w Rzymie w 1960 r. Podczas pierwszej imprezy pomyślnie przeszła przez eliminacje, a w finale wywalczyła, w gronie 14 rywalek, szóste miejsce. Cztery lata później znalazła się jedno miejsce bliżej podium, nie zdołała jednak wywalczyć upragnionego medalu.

Bibliografia:

• Bednarska B., Fenomen Wunderteamu. Jan Mulak i Zespół Trenerów, Kraków 2017, s. 44, 113, 117, 121, 183-185, 195, 206.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 186, 187.
• Łojewski Z., Wołejko T., Historia spotkań międzypaństwowych reprezentacji Polski, cz. I: seniorki, Warszawa 1979, s. 11.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 175 i dalsze.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 161, 162, 230, 231.
• Nieroda R., Urszula Figwer: Być zawsze w ruchu..., [w:] Zeszyty Historyczne Akademickiego Związku Sportowego, nr 1/5, 1998, s. 43-47.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  26.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 68.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 58.
• (-), [w:] Sportowcy XXX-lecia, Warszawa 1974, s. 381, 382.
   

Szczepan Grajczyk (1931--) ps. „Hindus”, inżynier mechanik, wioślarz wrocławskiego AZS, olimpijczyk z Melbourne (1956) i Tokio (1964). Urodził się 14 grudnia 1931 w Tarnowskich Górach. Ukończył Politechnikę Wrocławską, otrzymując tytuł inżyniera mechanika. Podczas studiów wstąpił w szeregi zawodników AZS Wrocław, w którym trenował wioślarstwo pod kierunkiem Zbigniewa Schwarzera. Aż dziesięć razy zdobywał mistrzostwo Polski w czwórce ze sternikiem, czwórce bez sternika i ósemce (1955-1965). Wielokrotnie startował w Mistrzostwach Europy – w Bled w 1956 r. zabrakło mu tylko jednego miejsca do podium w czwórce bez sternika (jego partnerami byli wówczas: K. Błasiński, M. Nietupski, Z. Paradowski), podobnie jak w Lucernie w 1962 r. i w Kopenhadze w 1963 r. w konkursie czwórek ze sternikiem (wspólnie z M. Leszczyńskim, R. Lubickim, A. Nowaczykiem i sternikiem J. Pawłowskim). Na ME w Macon w 1959 r. rywalizował w dwójkach podwójnych, jednak polska osada odpadła w repesażach. Otrzymał tytuł Mistrza Sportu, a także m. in. brązowy Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Mieszka w Schweinfurt w Niemczech. Dwukrotnie wziął udział w igrzyskach olimpijskich. W Melbourne w 1956 r., razem z K. Błasińskim, M. Nietupskim i  Z. Paradowskim, reprezentował Polskę w konkurencji  czwórek bez sternika. Po zajęciu drugiego miejsca w eliminacjach (na trzy osady), Polacy pokonali w repasażach Kubę, jednak w półfinale zajęli ostatnie, czwarte miejsce i odpadli z rywalizacji o medale. Osiem lat później w Tokio wystąpił z Marianem Leszczyńskim, Ryszardem Lubickim, Andrzejem Nowaczykiem i (sternikiem) Jerzym Pawłowskim w czwórkach ze sternikiem. Po niezbyt fortunnym początku (trzecie miejsce w eliminacjach), nasza osada przeszła przez repasaże i dotarła do finału konkursu, w którym zajęła szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 202, 203.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 62, 66, 81, 91.
• Olszański T., Za metą i dalej, Warszawa 1973, s. 122-131.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 86.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 846, 866.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon Olimpijczyków Polskich 1924-2006, Warszawa 2007.

 

Henryk Jagodziński (1925-2002) → Patrz Igrzyska 1952 r.

 

Teodor Kocerka (1927-1999) → Patrz Igrzyska 1952 r.

 

Jan Antoni Kopyto (1934--) nauczyciel wf, trener, czołowy oszczepnik polski lat pięćdziesiątych, uczestnik IO w Melbourne (1956). Urodził się 15 czerwca 1934 w miejscowości Goczałki (powiat Grudziądz) w chłopskiej rodzinie Antoniego i Marii z Oleksów. Ukończył Technikum Leśne w Rogozińcu (1954) i AWF w Warszawie (1959), gdzie otrzymał tytuł mgr wf. W 1969 r. wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie zdecydował się osiąść na stałe. Pracował pod Londynem jako trener kadry Wielkiej Brytanii (1971-1976) i nauczyciel wf. Początkowo startował w brawach „Unii” Zielona Góra (1953-1955), później, już jako zawodnik AZS AWF Warszawa (1956-1958), doskonalił swe umiejętności sportowe pod okiem trenera Zygmunta Szelesta. Specjalizował się w rzucie oszczepem i pchnięciu kulą, największe sukcesy odnosząc w pierwszej ze wspomnianych dyscyplin. Był dwukrotnym brązowym medalistą Mistrzostw Polski (1954, 1958). W latach 1956-1958 osiem razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnosząc w ich trakcie jedno zwycięstwo indywidualne. Na Światowych Igrzyskach Studentów (imprezie, będącej protoplastą przyszłych Uniwersjad) w Paryżu w 1957 r. zajął drugie miejsce, podobnie jak na Międzynarodowych Igrzyskach Młodzieży i Studentów w Moskwie w 1957 r., gdzie wyprzedził go tylko J. Sidło. Błyskotliwą i niezwykle ciekawie zapowiadającą się karierę przerwała w maju 1960 roku poważna kontuzja –  uczestnicząc w zawodach decydujących o wyjeździe na Olimpiadę w Rzymie, doznał zwichnięcia barku połączonego z zerwaniem wiązadeł i nerwów. Trzymiesięczny pobyt w szpitala nie zniwelował skutków urazu, którego następstwem był trwały niedowład ręki. Dopiero po upływie dziesięciu lat, własną rehabilitacją wypracował 90% ruchomości ręki. Uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich w Melbourne w 1956 r., gdzie z wynikiem 74,28 m zajął piąte miejsce w konkursie rzutu oszczepem.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 233.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 44, 331.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 148, 150.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 124.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 127.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 59.
• Szymonek J., Rozum J., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Rzut oszczepem mężczyzn, Warszawa 1984, s. 169.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 76, 119, 134.
   

Maria Bronisława Anna Kusion – Bibro – Pokorny (1936-1996)  trener, czołowa lekkoatletka Polski lat pięćdziesiątych, dwukrotna olimpijka z Melbourne (1956) i Rzymu (1960). Urodziła się 18 lipca 1936 w Jurkowie (powiat Brzesko w woj. krakowskim) w rodzinie chłopskiej (córka Stanisława). Ukończywszy Technikum Handlowe w Tarnowie w 1953 r., rozpoczęła studia w AWF w Krakowie. W 1956 r. została skreślona z listy studentów. Zmarła w Tarnowie 9 stycznia 1996 i tam też jest pochowana na Starym Cmentarzu. Swój lekkoatletyczny talent rozwinęła w okresie tworzenia się i startów słynnego polskiego Wunderteamu, w którego sukcesach miała również swój udział. Podopieczna trenerów Emila Dudzińskiego i Mariana Hoffmanna, występowała w barwach „Stali” Poznań (1952), „Stali Kraków” (1953), AZS Kraków (1954-1956) i „Cracovii” (1959-1962). Specjalizowała się w biegach sprinterskich i skoku w dal. Dziesięć razy zdobywała mistrzostwo kraju: w biegu na 100 m (1955, 1959), w skoku dal (1955, 1956, 1960, 1961), w sztafecie 4x100 m (1955, 1956) i pięcioboju (1955, 1961). Szesnastokrotnie wpisała się na listę rekordzistek Polski, głównie w biegu rozstawnym 4x100 m, ale także w trzy- i pięcioboju oraz w skoku w dal. W latach 1954-1962 reprezentowała Polskę w dwudziestu meczach międzypaństwowych, mając na swym koncie czterdzieści dwa starty i dziewięć indywidualnych zwycięstw. Dwukrotnie wystąpiła na arenach Akademickich Mistrzostw Świata (1954, 1957) – na pierwszych z nich, rozgrywanych w Budapeszcie, zajęła drugie miejsce w finale skoku w dal oraz przyczyniła się do zdobycia brązowego medalu przez polską sztafetę 4x100 m. Brała również udział w Mistrzostwach Europy w Bernie w 1954 r. i Sztokholmie w 1958r., na których polska sztafeta 4x100 m zdobyła brązowy medal, przy czym jej partnerkami były wówczas M. Chojnacka (potem Piątkowska), B. Lerczak-Janiszewska i C. Jesionowska. Została nagrodzona tytułem Zasłużonej Mistrzyni Sportu oraz Złotą Honorową Odznaką PZLA. Pracowała także jako trenerka. Dwa razy wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Na Igrzyskach w Melbourne w 1956 r. wystąpiła aż w trzech konkursach – w biegu na 100 m nie przeszła eliminacji; w skoku w dal dotarła do olimpijskiego finału, w którym zajęła dziewiąte miejsce (na dwanaście zawodniczek); z kolei w sztafecie 4x100 m odpadła wraz z pozostałymi Polkami (B. Lerczak, G. Minicką i H. Richter) w półfinale. Na kolejnej Olimpiadzie, w Rzymie, wystartowała w skoku w dal, zajmując ostatecznie w finale trzynaste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 156.
• Łojewski Z., Wołejko T., Historia spotkań międzypaństwowych reprezentacji Polski, cz. I: seniorki, Warszawa 1979, s. 9.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 154, 158, 162, 227, 228.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 31.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 172, 200, 235, 238, 241, 246.

 

Barbara Lerczak – Janiszewska – Sobotta (1936-2000) lekkoatletka, sprinterka, mistrzyni Europy, trzykrotna olimpijka. Basia Lerczakówna urodziła się 4 grudnia 1936 roku w Poznaniu. Ukończyła V Liceum Ogólnokształcące im. Klaudyny Potockiej, gdzie jako nastolatka musiała łączyć ciężkie treningi z zaliczeniem kolejnych klas. Rewelacyjne wyniki odnosiła już w 1952 roku, kiedy jako juniorka w Biegach Narodowych wygrała eliminacje przedolimpijskie. Otworzyły się przed nią drzwi do Igrzysk Olimpijskich w Helsinkach. Jednak Lerczakówna została w domu, gdyż trener Emil Dudziński uznał, iż była za młoda. – Zawsze była pogodna, sumienna, dobrze wychowana, ciekawa świata i taka ładna. Jak z filmu. Zawsze z powodu tych startów musiała nadrabiać w szkole zaległości – wspomina w rozmowie z „Głosem Wielkopolskim” Wanda Dembska, jej wychowawczyni z tamtego okresu i w swoich wspomnieniach podkreśla jej humanistyczną naturę. Mimo tych zamiłowań Basia po maturze podjęła studia w Gdańsku na kierunku handel morski. Zaprzyjaźniła się wówczas z twórcami związanymi z teatrzykiem Bim-Bom, m.in. z aktorami Zbigniewem Cybulskim czy Bogumiłem Kobielą, a także satyrykiem Jackiem Fedorowiczem. Dość szybko przeniosła się z nauką do Krakowa, gdzie rozpoczęła romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, którą rzuciła, żeby studiować – historię sztuki, którą ukończyła. Barbara Lerczakówna-Janiszewska-Sobotta zmarła niespodziewanie 21 listopada 2000 w Krakowie. Zgodnie z jej wolą pochowana została na cmentarzu junikowskim. Żegnając ją, Irena Szewińska, młodsza koleżanka z lekkoatletycznej bieżni i siedmiokrotna medalistka igrzysk olimpijskich, mówiła: W 1964 roku w Tokio biegłyśmy razem w finale 200 metrów. Była dla nas wzorem. Zawsze pogodna, uśmiechnięta, szczęśliwa. Była wybitną osobowością. Również w dowód pamięci o Basi Jan Nowicki napisał słowa piosenki do muzyki Zbigniewa Preisnera. Utwór „Ostatni bieg Basi” wykonała Hanna Banaszak. Tablica pamiątkowa: Atrakcyjna blondynka uśmiecha się ze zdjęcia, które widać na tablicy pamiątkowej, zawieszonej na ścianie domu przy ul. Wierzbięcice 41a. Naprzeciwko dawnego kina Wilda. Znalazły się na niej również zdobyte medale. – Zasłużyła na to, aby ją upamiętnić – mówi jej brat Lechosław Lerczak, który włożył wiele wysiłku w to, aby przypomnieć wszystkim, że jego siostra pochodziła z Poznania. – Tu się urodziła, w tym domu. I choć mieszkała potem w Gdańsku i Krakowie, to z Poznaniem zawsze była emocjonalnie związana. Tęskniła za nim – tłumaczy. Wciąż miło patrzeć, jak jest dumny ze swej siostry. – To była tak interesująca osoba. Najpierw znali ją wszyscy na Wildzie, potem w Poznaniu, wreszcie w całej Polsce – mówi Pan Lechosław. Barbara Lerczak występowała w barwach AZS Poznań. Następnie stała się jedną z czołowych zawodniczek Wunderteamu. Jej specjalnością były biegi krótkie – największe sukcesy odnosiła w biegu na 200 m. Siedemnaście razy zdobywała mistrzostwo Polski: w biegach na 100 m (1953, 1954, 1957 i 1958), 200 m (1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962 i 1963) oraz sztafecie 4×100 m (1955 i 1963). Dwadzieścia siedem razy poprawiała rekordy Polski. Największe sukcesy międzynarodowe odniosła podczas mistrzostw Europy, gdzie zdobyła w sumie dwa złote i dwa brązowe medale. W Bernie (1954) była czwarta na 200 metrów, a w sztafecie 4×100 m zajęła 5. miejsce. W Sztokholmie (1958) została mistrzynią Europy na 200 metrów oraz brązową medalistką w sztafecie 4×100 m, a ponadto została uznana za najładniejszą lekkoatletkę Europy. W Belgradzie (1962) zdobyła brązowy medal na 200 m, a sztafeta z jej udziałem (oraz Teresy Ciepły, Marii Piątkowskiej i Elżbiety Szyrokiej) medal złoty.. Trzykrotnie reprezentowała Polskę na igrzyskach olimpijskich. W Melbourne 1956 nie odniosła sukcesów (na 200 metrów odpadła w półfinale). W Rzymie 1960 zdobyła brązowy medal w sztafecie 4×100 m (wraz z Teresą Ciepły, Celiną Jesionowską i Haliną Górecką), a na 200 m była piąta w finale. Niestety, niedługo przed Igrzyskami w Tokio w czasie zimowego treningu zerwała ścięgno Achillesa. Choć dzięki pomocy lekarskiej i opiece trenerskiej nadal pozostawała główną zawodniczką reprezentacyjnej sztafety, nie wystartowała w tej konkurencji na Igrzyskach – trener postawił na młode, wschodzące gwiazdy polskiego sprintu (Kłobukowska, Kirszenstein). Rozczarowanie częściowo powetowała w występując w biegu na 200 m, w którym dotarła do finału, zajmując w ostatecznej klasyfikacji szóste miejsce.

Bibliografia:

• Gizowski M., Knyżewski K., Odbudowa i działalność Akademickiego Związku Sportowego w Gdańsku po 1945 roku, Częstochowa 1999, s. 81, 82.
• Kruczalak E., Basia – gryfowi zawsze wierna, Zeszyty Historyczne AZS, nr 2, 1998, s. 26-29.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s. 46.
• Porada Z., Olimpijczycy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 44, 45.
• Sobkowiak M., Barbara Lerczak-Janiszewska-Sobotta,  [http://interwencjepoznanskie.pl/portret-barbara-lerczak-miss-biegaczek/]
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 33.

 

Bertold Teodor Mainka (1934--) ps. „Bercik”, inżynier, wioślarz, brązowy medalista ME, olimpijczyk z Melbourne (1956). Urodził się 4 czerwca 1934 r. w Zabrzu jako syn Edwarda i Marii Menczik. Po ukończeniu studiów na Politechnice Wrocławskiej otrzymał tytuł inżyniera. Od 1970 r. mieszka w Niemczech, we Fryburgu. Pod okiem Zbigniewa Schwarzera (z którym zresztą razem startował) trenował wioślarstwo we wrocławskim AZS-ie, występując zwykle w roli sternika. Na Mistrzostwach Europy w Gandawie w 1955 r. zajął czwarte miejsce w dwójkach ze sternikiem (wspólnie z H. Jagodzińskim i Z. Schwarzerem), a na kolejnych, w Bled w 1956 r. piąte. Upragniony medal wywalczył w  Duisburgu w 1957 r., kiedy polska osada w wymienionym wyżej składzie zajęła najniższe miejsce na podium.Wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Melbourne 1956 r., rywalizując w konkursie dwójek ze sternikiem. Polska osada – oprócz niego tworzyli ją H. Jagodziński i Z. Schwarzer – zajęła drugie miejsce w eliminacjach, zwyciężyła w półfinale, a w decydującym o medalach wyścigu dopłynęła na metę jako czwarta.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 265.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 62, 81.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 441.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 160.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 846.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 54.

 

MARIAN NIETUPSKI (1931--) lekarz weterynarii, wioślarz AZS Wrocław, olimpijczyk z Melbourne (1956). Urodził się 26 maja 1931 w Ostrynce (gmina Janów, woj. białostockie) jako syn Klemensa i Felicji Kropiwnickiej. Studiował we wrocławskiej Wyższej Szkoły Rolniczej, gdzie zdobył uprawnienia lekarza weterynarii, a po latach również stopień naukowy doktora. Dzięki wieloletniej, wzorowej pracy w służbie weterynaryjnej został wyróżniony tytułem Zasłużonego Pracownika Rolnictwa. Mieszka w Białymstoku. W latach 1952-1957 był zawodnikiem klubu sportowego AZS Wrocław, w którym trenował wioślarstwo pod kierunkiem i u boku sławnego Zbigniewa Schwarzera. Jako członek reprezentacyjnej czwórki bez sternika (obok K. Błasińskiego, S. Grajczyka i Z. Paradowskiego) wziął udział w Mistrzostwach Europy w Bled w 1956 r. – polska osada otarła się wówczas o podium, zajmując w finale czwarte miejsce. Za swe zasługi otrzymał tytuł Mistrza Sportu. Po zakończeniu kariery zawodniczej działał w Klubie Olimpijczyka. Jako wioślarz AZS Wrocław startował w Igrzyskach w Melbourne w 1956 r. w konkursie czwórek bez sternika; w osadzie partnerowali mu wówczas: K. Błasiński, S. Grajczyk i  Z. Paradowski. W wyścigu eliminacyjnym Polacy dali się wyprzedzić jednej osadzie, następnie pokonali w repasażach reprezentację Kuby, ale w półfinale zajęli czwarte, ostatnie miejsce i odpadli z turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 281.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 62, 81.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 180.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 846.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 61.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 54.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon Olimpijczyków Polskich 1924-2006, Warszawa 2007.

 

Zbigniew Paradowski (1932--) lekarz weterynarii, wioślarz wrocławskiego AZS, wielokrotny mistrz Polski, finalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Melbourne (1956). Urodził się 4 lipca 1932 w Stołpcach. Ukończywszy Wyższą Szkołę Rolniczą we Wrocławiu, został lekarzem weterynarii. Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP i Srebrnym Krzyżem Zasługi, otrzymał również tytuł Mistrza Sportu. Mieszka w Siedlcach. Zasłynął jako wioślarz wrocławskiego AZS, którego barwy reprezentował w latach 1951-1957. Swoje umiejętności rozwijał wówczas pod okiem i u boku Zbigniewa Schwarzera. Dwanaście razy zdobywał tytuł mistrza Polski w konkurencjach długowiosłowych. Na Mistrzostwach Europy w Bled w 1956 r., wspólnie z Kazimierzem Błasińskim, Szczepanem Grajczykiem i Marianem Nietupskim, zajął czwarte miejsce w czwórce bez sternika. Po zakończeniu kariery zawodniczej udzielał się jako działacz sportowy, m.in. pełniąc funkcję przewodniczącego Klubu Olimpijczyka w Siedlcach. W 1956 r. reprezentował Polskę w Igrzyskach w Melbourne, startując – wraz ze swymi kolegami z AZS Wrocław, K. Błasińskim, S. Grajczykiem i M. Nietupskim – w konkursie czwórek bez sternika. W wyścigu eliminacyjnym Polacy dali się wyprzedzić jednej osadzie, następnie pokonali w repasażach reprezentację Kuby, ale w półfinale zajęli czwarte, ostatnie miejsce i odpadli z turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 292, 293.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 62, 81.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 195.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 846.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 62.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 55.

 

Zbigniew Schwarzer (1928-2008) → Patrz Igrzyska 1952 r.  

 

Zenon Ważny (1929-2017) nauczyciel akademicki, prof. dr hab. nauk o kulturze fizycznej, lekkoatleta, skoczek o tyczce, olimpijczyk z Helsinek (1952) i Melbourne (1956). Urodził się 6 grudnia 1929 w Wilnie. Absolwent AWF Warszawa rocznik 1956, pozostał związany z uczelnią przez prawie pół wieku. Karierę akademicką rozpoczął od młodszego asystenta w Zakładzie Lekkiej Atletyki, w 1964 roku uzyskał stopień doktora nauk wychowania fizycznego, w roku 1978 doktora habilitowanego, a w 1986 roku otrzymał tytuł profesora nauk o kulturze fizycznej. Pełnił w uczelni liczne funkcje, m.in.: Kierownika Zakładu Teorii Sportu, Kierownika Katedry Teorii Sportu, Dyrektora Instytutu Sportu, Kierownika Zakładu Kontroli Treningu Sportowego (1996-2000). Przez kilka kadencji w latach 1977–1980 oraz 1990–1996 był Prorektorem ds. nauki AWF Warszawa.  Jako nauczyciel akademicki pracował także w AWF w Katowicach. Był autorem wielu prac naukowych. Wyrazem jego aktywności zawodowej i społecznej było również członkostwo w wielu organizacjach zawodowych, naukowych i innych związanych z kulturą fizyczną, tj. m. in.: Wiceprezes i Prezes Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Naukowego Kultury Fizycznej (1974-1978); Wiceprezes PZLA (1981-1983); Członek Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1983-1986); Członek Komitetu Nauk o Kulturze Fizycznej PAN w wielu kadencjach w latach 1987- 2002 oraz jego Przewodniczący w latach 1996–2002; Członek Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk (2003–2010); Członek sekcji medycyny społecznej, medycyny pracy i kultury fizycznej Komisji Badań Stosowanych KBN; Członek Rady Kultury Fizycznej przy Wojewodzie Warszawskim, Członek Zespołu Redakcyjnego „Sportu Wyczynowego”. Był wielokrotnie odznaczany, m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Brązowym Medalem „Za wybitne osiągnięcia Sportowe”, Odznaką „Zasłużony Mistrz Sportu”, Medalem 100-lecia Sportu Polskiego, Złotą Odznaką Akademickiego Związku Sportowego, Złotą Honorową Odznaką Warszawskiego Związku Lekkiej Atletyki. W 2003 roku został Laureatem Medalu „Kalos Kagathos”, wyjątkowego wyróżnienia honorującego osoby, które udowodniły, że można łączyć ideały zdrowia i sprawności fizycznej z rozwojem moralnym i intelektualnym. Zmarł 23 października 2017 r. Był zawodnikiem stołecznych klubów: „Ogniwa”, AZS-u i „Legii”. Jako lekkoatleta specjalizował się w skoku o tyczce, w której to konkurencji czterokrotnie stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski, mianowicie w 1951, 1952, 1956 i 1958 r. Trzy razy poprawiał rekord kraju – do 4,53 m w 1958 r. Wielokrotnie reprezentował biało-czerwone barwy w meczach międzypaństwowych. Na Mistrzostwach Europy w Sztokholmie w 1958 r. zajął piąte miejsce z wynikiem 4,30. Zdobył dwa brązowe medale Akademickich Mistrzostw Świata (1951, 1954) oraz złoty medal uniwersjady (1957). Dwukrotnie został sklasyfikowany w rankingu Track and Field News: w 1956 r. zajął w nim dziewiąte miejsce, a dwa lata później – siódme. Dwukrotnie reprezentował polskie barwy na Igrzyskach Olimpijskich. Ani w Helsinkach w 1952 r., ani cztery lata później w Melbourne nie zdołał zdobyć medalu – jego największym osiągnięciem stało się szóste miejsce (wynik 4,25 m), zajęte na tej drugiej imprezie.

Bibliografia:

• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 64.
• (-), Prof. dr hab. Zenon Ważny 1929 – 2017,  [http://www.awf.edu.pl/uczelnia/aktualnosci/prof.-dr-hab.-zenon-wazny-1929-2017] (nekrolog, 27.10.2017)
   

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w latach 1960 - 1968

WALDEMAR ROMUALD BASZANOWSKI (1935-2011) nauczyciel akademicki, trener, sztangista, wielokrotny mistrz świata i Europy, złoty medalista olimpijski z Tokio (1964) i Meksyku (1968), chorąży polskiej ekipy olimpijskiej (1964, 1968, 1972). Urodził się 15 sierpnia 1935 w Grudziądzu jako syn Jana, byłego podoficera 64 Pułku Artylerii, i Elżbiety Klary Pilcek. Ukończywszy w 1957 r. Państwowe Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Kwidzynie, rozpoczął studia w warszawskiej AWF, gdzie w 1961 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. 8 lipca 1969 r. przeżył tragiczny wypadek samochodowy we wsi Zabostów Mały, w wyniku którego zginęła jego pierwsza żona, Anita, a on sam, wraz z synem, został ranny. Po zakończeniu kariery został trenerem i wykładowcą Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Na przełomie 1973/1974 r. trenował zespół ciężarowców AZS Warszawa oraz w tym czasie został zaproszony do współpracy przez klub „Sanoczanka” Sanok. Potem wyjechał do Azji, gdzie został trenerem kadry Indonezji. Do kraju powrócił w 1988 roku. Sześć lat później został szefem wyszkolenia Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów, a w 1999 roku wybrano go na stanowisko prezydenta Europejskiej Federacji Podnoszenia Ciężarów. W 2007 roku, doznał poważnego urazu – spadając z drzewa, uszkodził rdzeń kręgowy i został niemal całkowicie sparaliżowany. Zmarł 29 kwietnia 2011 r. w Warszawie, jego prochy spoczywają na cmentarzu na Służewie. Wyrastał w ciężkich powojennych czasach – z czasów swojej grudziądzkiej podstawówki im. H. Sienkiewicza nie pamięta lekcji wf, nie otrzymał też żadnych konkretnych propozycji rozwoju we współzawodnictwie sportowym (trener, klub). Do dwudziestego drugiego roku życia Baszanowski nie zajmował się podnoszeniem ciężarów. Trenował lekką atletykę, startował w Biegach Narodowych. Próbował swoich sił w gimnastyce. W połowie lat 50. odbywał służbę wojskową i na spartakiadę pojechał właśnie jako gimnastyk. Okazało się jednak, że jego kompania nie ma sztangisty w wadze lekkiej. Porucznik Igor Wójtowicz wydał młodemu szeregowcowi z Grudziądza rozkaz i... tak się zaczęło. Baszanowski wygrał, a w rwaniu miał najlepszy wynik we wszystkich kategoriach wagowych. Potem, jeszcze w wojsku, zrobił sobie sztangę z kół zamachowych i kilku zębów czołgowej gąsienicy. Wciągnął się na dobre. Kiedy kończył służbę, porucznik Wójtowicz powiedział mu na pożegnanie: „Jedź chłopcze do stolicy, do AWF, tam jest taki trener Augustyn Dziedzic, który zrobi z ciebie człowieka i ciężarowca”. Tak też uczynił. Jako zawodnik AZS-u Warszawa, którego barwy reprezentował w latach 1957-1972, trafił do słynnego „Hadesu”, czyli siłowni Akademii Wychowania Fizycznego i błyskawicznie rozwinął sportowe skrzydła. Przez cały okres kariery sportowej utrzymywał naturalny limit wagi lekkiej (67,5 kg) i właśnie w tej kategorii osiągnął swe wszystkie sukcesy. Dziewięciokrotnie zdobywał mistrzostwo Polski, pobił 24 rekordy świata oraz 61 rekordów Polski. Szybko trafił do kadry narodowej. W 1961 roku po raz pierwszy w karierze zwyciężył na Mistrzostwach Świata i Mistrzostwach Europy w Wiedniu. Na kolejnych zawodach – Mistrzostwach Świata i Mistrzostwach Europy w Budapeszcie w 1962 roku oraz Mistrzostwach Świata i Mistrzostwach Europy w Sztokholmie w 1963 roku – zdobył cztery medale, wszystkie srebrne. W 1965 r. zwyciężył na mistrzostwach świata w Teheranie oraz Mistrzostwach Europy w Sofii, a rok później był drugi podczas Mistrzostw Świata oraz Mistrzostw Europy w Berlinie. W 1968 r. wywalczył najwyższe miejsce na podium Mistrzostw Europy w Leningradzie (w roku olimpijskim nie rozgrywano Mistrzostw Świata). Kolejny sezon uwieńczył tryumfami na Mistrzostwach Świata i Mistrzostwach Europy w Warszawie, ustanawiając przy okazji cztery rekordy świata. Następnie zdobywał srebrne medale na Mistrzostwach Świata w Columbus w 1970 r. i w Limie rok później. Równocześnie zwyciężał podczas Mistrzostw Europy w Szombathely i w Sofii. Karierę zawodniczą zakończył po Igrzyskach w Monachium w 1972 r. U szczytu kariery polskiego sztangistę nazywano „Herkulesem XX wieku”, „profesorem sztangi”, „fenomenem podnoszenia ciężarów”. W 1969 r. zwyciężył w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku, a we wcześniejszych latach zajmował w nim drugie lub trzecie miejsce. W klasyfikacji fachowego pisma „World Weightlifting” uznany został za najlepszego polskiego sztangistę XX wieku oraz trzeciego zawodnika na świecie w historii podnoszenia ciężarów – za Turkiem Suleymanoglu i Węgrem Foeldim. W 1960 wziął udział w igrzyskach olimpijskich w Rzymie, zajmując – w gronie trzydziestu trzech zawodników – piąte miejsce. Występ na igrzyskach olimpijskich w Tokio w 1964 roku zaowocował zdobyciem złotego medalu. Uzyskał w trójboju 432,5 kg i chociaż pobił dotychczasowy rekord olimpijski o 25 kg, to z reprezentantem Związku Radzieckiego Władimirem Kapłunowej wygrał masą ciała – był lżejszy o zaledwie 300 gram. Po latach Baszanowski właśnie ten medal wskaże jako najcenniejszy w swojej karierze. Igrzyska olimpijskie w Meksyku w 1968 roku to kolejny sukces sztangisty. Powtórzył osiągnięcie z Tokio, wygrywając z przewagą aż 15 kg nad Irańczykiem Parwizem Dżalajerem. ZSRR, nie widząc szans na pokonanie Baszanowskiego, nawet nie wystawił swojego zawodnika w jego kategorii wagowej(!). – To było zwycięstwo niepodważalne, bez pudła, takie, jakie sprawia sportowcowi największą satysfakcję – mówił Baszanowski o swoim drugim olimpijskim triumfie. W 1972 roku do Monachium, choć miał już 37 lat, jechał w roli faworyta. Na treningach dźwigał rekordowe ciężary. Wyciskał 150 kilogramów, wyrywał 140, podrzucał 180. Wynik 470 kilogramów w trójboju siłowym był o 20 kg lepszy od ówczesnego rekordu świata. Niestety, w dniu walki o medale mięśnie grzbietu i kręgosłup odmówiły posłuszeństwa. Mistrz zmagał się z potwornym bólem, dźwigał, ile mógł, ale wystarczyło to tylko do czwartego miejsca. Wygrał Rosjanin przed Bułgarem, a my nie wiedzieliśmy, co się dzieje. Dopiero Władek Komar wytłumaczył nam, o co chodzi, co to jest doping, sterydy. Dla nas brzmiało to jak bajka z innego świata – mówił po latach w rozmowie z Januszem Pinderą Norbert Ozimek, przyjaciel Baszanowskiego. On sam zdobył w Monachium srebro w wadze do 82,5 kg.

Bibliografia:

• Cieśliński J., Tajemnice olimpijskich sukcesów: Irena Szewińska, Waldemar Baszanowski, Jerzy Kulej, Józef Szmidt, Witold Woyda, Józef Zapędzki, Warszawa 1977, s. 9-38.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 41-43.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 153, 154.
• Hanusz H. (oprac.), (Pożegnania) Waldemar Baszanowski (1935-2011), APS 4/2011 (292), s. 22.
• Iwaszkiewicz J., Zdobywcy rzeczy niepotrzebnych?, [w:] K. Dajbor i in. (red.), Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984, Z. 4: Tokio’64, Meksyk’ 68, Monachium’ 72, Warszawa 1984, s. 14-20.
• Lis J., Tuszyński B., Rekordy w plecaku, Warszawa 1977, s. 167-172.
• Martynkin A. (red.), Najlepsi polscy sportowcy XX wieku, Kraków/Warszawa 2003, s. 13-20.
• Mrzygłód J., Polski sport przedstawia się, Warszawa 1980, s. 147, 148.
• Nawrot R., Klimek A., Waldemar Baszanowski: Herkules XX wieku, Słynni polscy olimpijczycy t. 16, Warszawa 2008 [komiks].
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 28.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 107, 108.
• Stański G., Najsilniejszy z profesorów, [w:] Marcinek K. (oprac.), Sportowe asy: Baszanowski, Boniek, Komar, Krzyszkowiak, Kulej, Lato, Lubański, Malinowski, Marszałek, Parulski, Pietrzykowski, Smalcerz, Supron, Szewińska, Szurkowski, Ślusarski, Warszawa 1987, s. 7-15.
• Szyk M., Polski sport ciężarowy w latach 1925-2000, Warszawa 2000, s. 44, 48, 55, 63.
• Trawiński Jan (oprac.), Nie myślałem o sporcie. Fragmenty eseju historycznego pt: „Waldemar Baszanowski”, Zeszyty Historyczne AZS, nr 1, 1996, s. 29-42.
• Wojnarowski G., Życie go nie oszczędzało. Pięć lat temu zmarł Waldemar Baszanowski, 26.04.2016, [w:] [https://sportowefakty.wp.pl/podnoszenie-ciezarow/597818/zycie-go-nie-oszczedzalo-piec-lat-temu-zmarl-waldemar-baszanowski] [dostęp 15.11.2018]
• Zgondek S., Podnoszenie ciężarów na Igrzyskach Olimpijskich 1896 – 1960, Warszawa 1963, s. 74.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 37.
• (-), [w:] Cieśliński J. (red.), Iskier przewodnik sportowy, Warszawa 1976, s. 557, 558.
• (-), [w:] Sportowcy XXX-lecia, Warszawa 1974, s. 28-38.
• (-), [w:] Mała Encyklopedia Sportu, t. 1. Warszawa 1985, s. 64.
• (-), [w:] Cynkier B. et alt. (red.), Kto jest kim w Polsce, wyd. IV, Warszawa 2001, s. 39.
• (-), [w:] Hądzelek K. et alt. (red.), Najlepsi z najlepszych: polscy złoci medaliści olimpijscy, Warszawa 2001, s. 18-23.
• (-), Waldemar Baszanowski Biography and Olympic Results, [w:] [https://www.sports-reference.com/olympics/athletes/ba/waldemar-baszanowski-1.html] [dostęp 15.11.2018]
   

URSZULA FIGWER (1931 --) → Patrz Igrzyska w 1956 r.

 

BOGUSŁAW GIERAJEWSKI (1937--) nauczyciel wf, mistrz i rekordzista Polski na niskich płotkach, olimpijczyk z Rzymu (1960) i Tokio (1964). Urodził się 4 czerwca 1937 w Milanówku pod Warszawą. Po ukończeniu warszawskiej AWF pracował jako nauczyciel wf i trener, m. in w Szwecji i Danii. Mieszka w Milanówku. Ze sportem Gierajewski  zetknął się w szkole, gdzie uprawiał głównie koszykówkę. W gimnazjum i liceum im. T. Zana w Pruszkowie próbował również trójskoku, jednak lekkoatletyka początkowo nie pociągała go zbytnio. W 1953 roku, na zawodach wojewódzkich juniorów w Pruszkowie uzyskuje w trójskoku bardzo dobry rezultat – 12,82 m. Klub „Start”, natychmiast wysłał półkoszykarza-półlekkoatletę na Mistrzostwa Polski juniorów do Lublina. Na wiosnę 1954 roku Gierajewski biegł na szkolnych zawodach 100 m, stanął ponadto na starcie 800 m. Próbował jeszcze skoku w dal, wzwyż, pchnięcia kulą. W czerwcu na mistrzostwach szkół średnich w Poznaniu wygrał, jak zwykłe, trójskok z wynikiem 13,25 m. Klub powołał go na wakacyjne zgrupowanie. W Poznaniu na mistrzostwach Polski juniorów Bogdan Gierajewski został mistrzem. Jest pierwszy w trójskoku – 14,24 m. Co ciekawe, w tym okresie Gierajewski nie rezygnował z koszykówki, przyczyniając się do tego, że jego klub „Start” Brwinów awansował z A klasy do III ligi. Niedługo Gierajewski dostał się na studia w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Dopiero teraz pożegnał się z koszykówką i skupił na lekkoatletyce, w ramach której oprócz trójskoku coraz więcej uwagi poświęcał sprintom. W 1956 r. Bogdan Gierajewski poprawił kilkukrotnie rekord Polski juniorów w trójskoku i finiszował z wynikiem 14,36 m. Wówczas też trafił pod skrzydła trenera Tadeusza Starzyńskiego. Gierajewski wystąpił po raz pierwszy w reprezentacji Polski juniorów w trójmeczu z Czechosłowacją i Rumunią w Pradze uraz w trójmeczu z NRF i Szwecją w Krakowie. Zwyciężył wówczas i powtórzył swój najlepszy (ówczesny) rezultat życiowy – 14,68. W kolejnych latach stopniowo odchodził od trójskoku na rzecz biegów. Pod opieką trenera Drużbiaka szybko przebiegł granicę 50 sekund na 400 m. W 1959 roku wystąpił w Krakowie w meczu z Jugosławią. Był piąty w mistrzostwach Polski. Uczestniczył w  Uniwersjadzie i w roku 1960 został włączony do ekipy na Olimpiadę w Rzymie. Pracował wraz z trenerem Gerardem Machem. Wkrótce potem, niezadowolony z osiąganych rezultatów Gierajewski podjął kolejną decyzję o zmianie konkurencji i zaczął trenować biegi przez płotki. Ciężka praca na treningach popłaciła w 1963 roku. Na obozie w Bydgoszczy zwyciężył Makowskiego, na memoriale Znamieńskich w Moskwie był trzeci, a w Mistrzostwach Polski wygrał na dystansach 200 i 400 m. Po wielu latach, pierwszy raz w życiu, został Mistrzem Polski. Dobra passa trwała w meczu w Moskwie, gdzie zwyciężył bezapelacyjnie i ustanowił rekord Polski – 51,2. W końcu przyszedł jeszcze pamiętny mecz z NRF i największy, niezapomniany bieg jego sportowego życia, w którym wygrał z doskonałym lekkoatletą niemieckim Janzem. Ogółem cztery razy wywalczył tytuł mistrza Polski: w biegach na 200 m przez płotki (1963), na 400 m przez płotki (1963, 1964) oraz sztafecie 4x400 m (1964). Siedmiokrotnie poprawiał rekordy Polski w biegu na 400 m przez płotki oraz sztafecie 4x400 m. W latach 1959-1964 osiemnaście razy reprezentował biało-czerwone barwy w meczach międzypaństwowych – w ich trakcie zaliczył 23 starty i odniósł 3 zwycięstwa indywidualne. Na Igrzyskach Olimpijskich w 1960 w Rzymie wystąpił w sztafecie 4x400 m, wspólnie z E. Bożkiem, J. Kowalskim i S. Swatowskim. Polacy zdołali przejść eliminacje, ale odpadli w półfinale, w którym w gronie sześciu drużyn zajęli czwarte miejsce. Na Igrzyskach w 1964 w Tokio startował w biegu na 400 m przez płotki, ale odpadł w eliminacjach.

Bibliografia:

• Duński W., Na oklaski trzeba było czekać długo – rzecz o Bogdanie Gierajewskim, APS 1/1964 (24), s. 13-19.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 196.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 40, 318.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 219, 268.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 79, 80.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 120.
• Tuszyński B., Polscy olimpijczycy XX wieku, t. I: A-M, Wrocław 2004, s. 222.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon olimpijczyków polskich 1924-2006, Warszawa 2007, s. 418.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 33.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 30, 50, 52, 102, 114, 131.

 

BOGDAN (BOHDAN) GONSIOR (1937) lekarz chirurg, czołowy szpadzista świata lat sześćdziesiątych, czterokrotny olimpijczyk, brązowy medalista olimpijski z Meksyku (1968). Urodził się 16 lutego 1937 w Chorzowie. Studiował w Akademii Medycznej w Rokitnicy, po ukończeniu której pracował w służbie zdrowia jako lekarz chirurg. W 1969 roku wystąpił w pierwszym odcinku serialu „Przygody pana Michała”. Obecnie mieszka w Niemczech. W latach 1957-1973 udanie połączył pełną sukcesów karierę sportową z wymagającą ścieżką rozwoju zawodowego, uchodząc w owym czasie za czołowego polskiego szpadzistę. Występował w barwach AZS Rokitnica (1954-1964) i „Piasta” Gliwice (1964-1973), a nad jego talentem pracowali wybitni trenerzy: Antoni Franz, Antoni Sobik i Zbigniew Czajkowski. Trzykrotnie wywalczył mistrzostwo kraju (1964, 1970, 1973), do tego dwa razy zdobył tytuł wicemistrza (1957, 1972) w konkursach indywidualnych, a trzykrotnie – w rywalizacji drużynowej (1968, 1969, 1972). Wielokrotnie reprezentował barwy narodowe Polski. Pierwszy, większy sukces międzynarodowy odniósł w Paryżu w 1957 r., kiedy podczas Uniwersjady wygrał turniej indywidualny; później powtórzył ten sukces w Sofii w 1961 r. Zdobył drużynowo mistrzostwo świata w Gdańsku w 1963 r., do tego srebrny medal w Ankarze w 1970 r., a w Montrealu w 1967 r. dotarł wraz z kolegami do finału imprezy, ostatecznie zajmując piąte miejsce. W indywidualnej rywalizacji na szermierczych Mistrzostwach  Świata, najlepiej poszło mu w Moskwie w 1966 r., kiedy wywalczył brązowy medal. Z zawodniczym uprawianiem szermierki pożegnał się po Mistrzostwach Polski w 1973 r., kiedy, już jako praktykujący lekarz (w przerwie między operacjami), zdobył na pożegnanie złoty medal, bijąc w finale dużo młodszego, klubowego kolegę – Zbigniewa Matwiejewa. Otrzymał tytuł Mistrza Sportu, był też odznaczony m. in. Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1979).  Na planszy olimpijskiej debiutował w Rzymie w 1960 r. W pierwszej grupie eliminacyjnej turnieju indywidualnego szpady odniósł trzy zwycięstwa i zajął trzecie miejsce (na sześciu zawodników). Zwycięski pojedynek barażowy z Kolumbijczykiem E. Echeverrią pozwolił mu przejść do drugiej grupy eliminacyjnej, w której był czwarty z trzema zwycięstwami na koncie. W ćwierćfinale odniósł dwa zwycięstwa i sklasyfikowany na czwartym miejscu odpadł z dalszej rywalizacji. W turnieju drużynowym szpady partnerami Gonsiora byli W. Glos, A. Kryński, J. Kurczab i J. Strzałka. W eliminacjach Polacy pokonali  Hiszpanię i zremisowali z Belgią. O wejściu do ćwierćfinału miał zadecydować mecz z Luksemburgiem. Po regulaminowej serii pojedynków (z których dwa zostały wygrane przez Gonsiora) wynik brzmiał 8:8, w trafieniach 61:61. Wobec idealnego remisu, sprawę awansu rozstrzygnęło dodatkowe spotkanie pomiędzy W. Glosem i Luksemburczykiem E. Gutenkaufem, niestety przegrane przez Polaka 2:5. Na Igrzyskach w Tokio w 1964 r. w turnieju indywidualnym szpady we wspaniałym stylu przeszedł przez eliminacje, zajmując w obu grupach pierwsze miejsca z odpowiednio sześcioma i czterema zwycięstwami. W fazie pucharowej najpierw pokonał Niemca D. Hecke 10:5, następnie przegrał z G. Krissem (ZSRR) 3:10, a w dalszych pojedynkach pokonał Szweda O. Lindwalla 10:7 i Francuza C. Bourquarda 10:3, co dało mu ostatecznie piąte miejsce w turnieju. W konkursie drużynowym szpady walczył u boku B. Andrzejewskiego, H. Nielaba, R. Parulskiego i M. Pomarnackiego. W grupie eliminacyjnej Polacy wygrali mecz z Koreą Południową i zajęli drugie miejsce. W dalszej fazie turnieju przegrali z Włochami 6:9, zwyciężyli zaś Szwajcarię 9:5 i RFN 8:8 (w trafieniach 62:66) – w każdym z tych meczy Gonsior odniósł po dwa zwycięstwa – ostatecznie kończąc rywalizację na piątym miejscu. Igrzyska w Meksyk w 1968 r. przyniosły mu wreszcie upragniony medal. W turnieju indywidualnym szpady Gonsior zajął w pierwszej grupie eliminacyjnej drugie miejsce, a w następnej grupie – pierwsze. W fazie pucharowej pucharowej wygrał pojedynek z Brytyjczykiem N. Halstedem, po czym, w 1/16 turnieju, uległ G. Krissowi z ZSRR. W rozgrywkach barażowych ponownie pokonał N. Halsteda, w 1/8 F. Zimmermana z RFN, ale w ćwierćfinale przegrał z Francuzem J. Allemandem i odpadł z turnieju. W turnieju drużynowym szpady partnerami Gonsiora byli: B. Andrzejewski, K. Barburski, M. Butkiewicz i H. Nielaba. W eliminacjach Polacy pokonali Argentynę 16:0 (Gonsior odnotował w 4 zwycięstwa), Kanadę 10:6 (3 zwycięstwa) oraz NRD 9:7 (2 zwycięstwa), zajmując w swojej grupie pierwsze miejsce. W dalszej fazie turnieju nasza drużyna zwyciężyła Francję 9:7 (2 zwycięstwa), uległa Węgrom 5:9 (2 zwycięstwa), a w ostatnim meczu zwyciężyła RFN 9:6 (2 zwycięstwa), co dało biało-czerwonym brązowy medal. Po raz czwarty wystąpił na Igrzyskach w Monachium w 1972 r. W konkursie indywidualnym szpady odpadł na etapie ćwierćfinałów, w których, na sześciu zawodników, był czwarty. Równolegle, razem z  B. Andrzejewskim, K. Barburskim, J. Janikowski im H. Nielabą, występował w drużynowym turnieju szpady. W eliminacjach Polacy zwyciężyli reprezentantów Luksemburga 9:6 (w tym meczu Gonsior nie walczył) i Meksyku 11:5 (wygrał 3 pojedynki), a  przegrali z Szwajcarią 6:9 (1 zwycięstwo). Po ćwierćfinałowej porażce z Węgrami 1:9 (bez zwycięstwa), pokonali Szwecję 9:7 (nie walczył) i przegrali z Rumunią 3:9 (bez zwycięstwa) zajmując w końcowej klasyfikacji szóste miejsce.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 6, 10, 47 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 220, 221.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 199, 200.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 58.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 100 i dalsze.
• Łuczak M., Jaroszewski J., Zbigniew Czajkowski – praktyk i teoretyk szermierki, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 13/1, 2014, s. 88.
• Marzec H., Historia medalami pisana. 75 lat śląskiej szermierki, Katowice 2002, s. 67, 95-97.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 83.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, [w:] APS 5-6/1964 (28-29), s. 35.
   

JAROSŁAWA JÓŹWIAKOWSKA – BIEDA – RINGER – ZDUNKIEWICZ (1937--) magister ekonomii, siatkarka i lekkoatletka klubów akademickich, srebrna medalistka olimpijska w skoku wzwyż (1960). Urodziła się 20 stycznia 1937 w Poznaniu jako córka Władysława i Stefanii Kędzia. Ukończyła V Liceum Ogólnokształcące im. Klaudyny Potockiej w Poznaniu, a następnie Wydział Morski Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie, na którym uzyskała tytuł magister ekonomii (1958). Po studiach pracowała w Spółdzielni „Cepelia”, Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w Cetniewie i gdańskim browarze Heweliusz. Obecnie na emeryturze. Przygodę ze sportem rozpoczęła od uprawiania siatkówki, dopiero po pewnym czasie uczyniła swą wiodącą dyscypliną lekkoatletykę, specjalizując się w skoku wzwyż. Przez całą zawodniczą karierę była związana z AZS-em – początkowo występowała w barwach AZS Poznań (1952-1954), następnie AZS Gdańsk (1954-1960), wreszcie AZS Kraków (1961-1969). Współpracowała z wybitnymi trenerami – była wychowanką Jana Michalskiego i Pawła Schmidta, później nad jej rozwojem czuwali Andrzej Krzesiński i Adam Bezega. Ośmiokrotnie stawała na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski w skoku wzwyż (1957, 1959-1962, 1964-1966), piętnaście razy biła krajowe rekordy (od 1.60 w 1958 do 1.75 w 1964 ). W latach 1957-1966 reprezentowała Polskę w trzydziestu pięciu meczach międzypaństwowych, odnosząc w ich trakcie osiem zwycięstw indywidualnych. Na Uniwersjadach w Paryżu w 1957 r. i w Turynie w 1959 r. zajmowała trzecie miejsce. W finale Pucharu Europy w Kassel w 1965 r. wywalczyła najniższe miejsce na podium. Brązowy medal zdobyła także na Mistrzostwach Europy w Budapeszcie w 1966 r. z wynikiem 1.71. Była trzykrotnie notowana w rankingu światowym: w 1960 r. na miejscu czwartym, w 1964 r. – dziewiątym, w 1966 r. – szóstym. W wywiadach podkreślała, że sport był dla niej sztuką i zabawą. Zgodnie z jej, wypowiedzianymi z perspektywy lat, słowami:  „SPORT – zaważył na całym moim życiu w sensie psychicznym, zawód i studia zawdzięczam sobie. Natomiast sport dał mi «kuksańca» do wszelkich poczynań, odwagę, zdecydowanie, wiarę w siebie i w człowieka generalnie. Nauczył mnie cieszyć się każdym sukcesem, pokonywać trudności i znosić porażki. Dał mi ZDROWIE psychiczne i fizyczne – czuję się wyśmienicie i jestem szczęśliwa, mam wspaniałą córkę Basię (17) – i partnera na całe życie – męża, oprócz tego dwa psy jamniki i kanarka. Uwielbiam jazdę samochodem – leczy moje, na szczęście nieliczne, stresy. Trochę mnie poniosło – wybaczcie! W rzeczywistości nie jestem tak wylewna”. Otrzymała tytuł Zasłużonej Mistrzyni Sportu, była też odznaczona m.in. dwukrotnie złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Do ekipy olimpijskiej na Igrzyska w Rzymie w 1960 r. została włączona dopiero w ostatniej chwili, głównie z powodu nacisku kibiców i opinii publicznej. Miała podpatrywać znamienitsze rywalki – pokonała prawie wszystkie. Startując w swej koronnej konkurencji – skoku wzwyż – już w pierwszej próbie osiągnęła wymagane w eliminacjach minimum kwalifikacyjne (1.65 m). W finale skoczyła na wysokość 1,71 m, co wystarczyło do zajęcia – ex aequo z Brytyjką Dorothy Shirley – drugiego miejsca. Tylko bezkonkurencyjnej rumuńskiej lekkoatletce Jolandzie Balas, niepokonanej przez wiele lat rekordzistce świata w skoku wzwyż, ustąpiła pierwszego miejsca. Nazwisko Jóźwiakowskiej obiegło wtedy cały sportowy świat, a srebrny medal skoczkini wzwyż był najmilszą, bo najmniej oczekiwaną niespodzianką w polskiej ekipie olimpijskiej. Po raz drugi pojawiła się  na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 r. W eliminacjach bez trudu zaliczyła  minimum kwalifikacyjne (1.70 m), jednak w finale poprawiła ów rezultat tylko o 1 cm i zajęła ostatecznie dziesiąte miejsce.

Bibliografia:

• Andrzejewski M., Gliński M., JÓŹWIAKOWSKA-BIEDA JAROSŁAWA, [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=J%C3%93%C5%B9WIAKOWSKA-BIEDA_JAROS%C5%81AWA] [dostęp 15.09.2018]
• Bednarska B., Fenomen Wunderteamu. Jan Mulak i Zespół Trenerów, Kraków 2017, s. 118, 126, 127.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 290, 291.
• Gebert J., Poczet Olimpijczyków Ziemi Gdańskiej, Gdańsk 1996, s. 24-27.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 156, 157.
• Hanusz H., AZS w Polsce Ludowej, Poznań 2014, s. 149.
• Janikowski P., Jarosławy Jóźwiakowskiej zabawa nad poprzeczką, [w:] (red.) Rybicki J., Sport i indeks w życiorysach, Gdańsk 2008, s. 113-119.
• Karolczak E., Wielka niespodzianka IO – srebrna medalistka Jarka Jóźwiakowska, [w:] Zeszyty Historyczne AZS, nr 1, 2002, s. 49-54.
• Łojewski Z., Wołejko T., Historia spotkań międzypaństwowych reprezentacji Polski, cz. I: seniorki, Warszawa 1979, s. 9.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 226, 227, 301, 303.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  33.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 105.
• Szymański W., 50 lat Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki w Gdańsku 1945-1995, Gdańsk 1995, s. 31, 35, 45.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 34.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 198, 234, 246, 256, 259, 270.

 

TEODOR KOCERKA (1927-1999) → Patrz Igrzyska w 1956 r.

 

WIESŁAW STANISŁAW KRÓL (1938--) nauczyciel wf, rekordzista Polski na niskich płotkach (1960), olimpijczyk z Rzymu (1960). Urodził się 3 czerwca 1938 w Drohobyczu jako syn Aleksandra, z zawodu ślusarza. Ukończył IV Liceum Ogólnokształcące w Gliwicach (1956) oraz tamtejszą Państwową Szkołę Techniczną (1961), po czym rozpoczął studia na Politechnice Śląskiej (1957). Zauroczenie sportem sprawiło, że ostatecznie ukończył WSWF w Krakowie (1965), gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Pracował jako nauczyciel. Mieszka w Gliwicach. Trenował lekkoatletykę, specjalizując się w biegach przez płotki. Po krótkim epizodzie w „Budowlanych”/AKS Chorzów (1956), związał się ze sportem akademickim, występując w barwach AZS Gliwice (1957-1961), a potem AZS Kraków (1962-1967). W latach 1959-1964 wielokrotnie zwyciężał w Akademickich Mistrzostwach Polski. W 1957 r. wywalczył pierwszy tytuł mistrza Polski, triumfując w biegu na 110 m  przez płotki, a trzy lata później drugi – tym razem na dystansie 400 m przez płotki. W tymże samym 1960 r. dwa razy pobił rekord kraju w biegu na 400 m przez płotki. W latach 1956-1960 jako reprezentant Polski wziął udział w sześciu meczach międzypaństwowych, w których zaliczył siedem startów i jedno indywidualne zwycięstwo. Był trzykrotnym uczestnikiem Uniwersjad (1957, 1959, 1961), jak również dwukrotnym brązowym medalistą tej imprezy (w 1959 r.) na niskich i wysokich płotkach. Po zakończeniu kariery zawodniczej udzielał się jako działacz sportu szkolnego. Za swe dokonania otrzymał m. in. Złoty Krzyż Zasługi oraz złotą odznakę AZS. Na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie w 1960 r. startował w biegu na 400 m przez płotki. W wyścigu eliminacyjnym dotarł na metę na przedostatnim miejscu (wśród sześciu zawodników), skutkiem czego było odpadnięcie z dalszej rywalizacji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 242.
• Kruża D., Działalność AZS Politechniki Śląskiej w Gliwicach na rzecz krzewienia  sportu i rekreacji  fizycznej, [w:] Nowakowski A. (red.), Wybrane zagadnienia z organizacji i historii AZS. Na 55 lecie AZS w Częstochowie (1945-2000), Częstochowa  2001, s. 135, 136.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 44, 334.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 197.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 134.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 60.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 52, 102, 135, 153, 154.

 

BARBARA LERCZAK – JANISZEWSKA – SOBOTTA (1936-2000) → Patrz Igrzyska w 1956 r.  

 

STEFAN LEWNADOWSKI (1930-2017) – Patrz Igrzyska w 1956 r.
 

ANDRZEJ JANUSZ NARTOWSKI (1931-2003) ps. „Długa Tyka”, inżynier, czołowy koszykarz warszawskiego AZS i Polski (1953-1964), kapitan wicemistrzowskiej drużyny ME we Wrocławiu (1963), olimpijczyk z Rzymu (1960). Urodził się 14 listopada 1931 w Kaliszu jako syn Feliksa i Wandy Leokadii Stępniewskiej. Ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Reytana oraz Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie , a następnie Wydział Maszyn i Urządzeń Rolniczych Politechniki Warszawskiej (1958), gdzie otrzymał tytuł inżyniera mechanika. Rok po zakończeniu kariery sportowej w kraju w 1964 r., wyjechał do Francji, gdzie przez wiele lat pracował w firmie Renault w Paryżu. Dał się tam poznać jako doskonały fachowiec; jego wysokie umiejętności sprawiły m.in., że powierzono mu reprezentowanie firmy w Ameryce Południowej (Brazylia, Meksyk). Utrzymywał kontakty z krajem, bywał na towarzyskich spotkaniach (ostatni raz w maju 2002). Zmarł w Paryżu 3 września 2003 r. i tam też został pochowany. W 1948 r. rozpoczął karierę w Akademickim Związku Sportowym, wiążąc się z klubem AZS Warszawa, w którym trenował koszykówkę pod okiem Zygmunta Olesiewicza. Uchodził za jednego z najwybitniejszych zawodników polskich w tej dyscyplinie sportu. Mimo pozorów – niska waga ciała przy sporym wzroście (193 cm/70 kg), stąd jeden z przydomków „Długa Tyka” – był bardzo wytrzymały i silny fizycznie. Celował w rzutach z dystansu, ale grając na obwodzie rzucał właściwie z każdej odległości. Wesoły, koleżeński z dużym poczuciem humoru był jednocześnie tzw. twardzielem – napisali o nim koledzy w pośmiertnym pożegnaniu. Charakter, silna wola, wytrwałość w treningach zaprowadziły go na szczyty sportowej kariery. A była ona długa i owocna. Zaczął od tytułu mistrza Polski szkół średnich (1951), a potem przez 15 lat był jednym z najwybitniejszych „Czarodziejów z Bielan”, super strzelcem ligowych zmagań o mistrzostwo kraju, jedną z gwiazd, ulubieńcem kibiców. Od roku 1958 pełnił funkcję kapitana zespołu AZS-AWF.   Wielokrotnie występował w reprezentacji Polski oraz w reprezentacji akademickiej – w latach 1953-1963 rozegrał w barwach narodowych 165 spotkań, zdobywając w sumie 1160 pkt.  Czterokrotnie brał udział w Mistrzostwach Europy – w 1955 r. w Budapeszcie przyczynił się do zajęcia przez biało-czerwonych piątego miejsca, a w 1959 r. w Stambuł szóstego. Był kapitanem drużyny, która podczas wrocławskich mistrzostw Europy w 1963 r. odniosła największy sukces w historii naszej koszykówki zdobywając srebrny medal. Otrzymał tytuł Mistrza Sportu, został też odznaczony m.in. Złotą Odznaką AZS, Złotą Odznaką PZKosz oraz Brązowym Medalem za wybitne Osiągnięcia Sportowe. W Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie w 1960 r. wziął udział jako członek narodowej drużyny koszykówki. W grupie eliminacyjnej Polacy pokonali Hiszpanię 75:63 i Filipiny 86:68, przegrali natomiast z Urugwajem 72:76 i zajęli na tym etapie turnieju drugie miejsce. W grupie półfinałowej naszej reprezentacji powiodło się znacznie gorzej – przegraliśmy mecze z Czechosłowacją 75:88, Brazylią 68:77 i Włochami 68:74, zajmując w grupie czwarte miejsce. W końcowej fazie turnieju olimpijskiego (o miejsca 5-8) Polacy pokonali Urugwaj 64:62 i przegrali z Jugosławią 81:95, dzięki czemu w ostatecznej klasyfikacji znaleźli się na siódmej pozycji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 279.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 178.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 851.
• Romański S., Czarodzieje z Bielan, APS 14, 1962, s. 22.

 

RYSZARD JAN OLSZEWSKI (1932--) ps. „Olszówka”, geograf, dyrektor przedsiębiorstw, trener, koszykarz, wieloletni kapitan „Toruńskich Pierników”, reprezentant Polski, olimpijczyk z Rzymu (1960). Urodził się 7 czerwca 1932 w Inowrocławiu jako syn Aleksandra i Heleny Wiśniewskiej. Studiował na Uniwersytecie Toruńskim, gdzie otrzymał tytuł magistra geografii. Pracował na wielu kierowniczych stanowiskach. Mieszka w Toruniu. Jego kariera sportowa zamyka się w latach 1947-1967. Jako koszykarz był wychowankiem AZS Toruń i trenera Edwarda Kuczy. Świetnie zbudowany (185 cm, 87 kg), grał na pozycji obrońcy, gdzie wyróżniał się celnymi rzutami z dalekiej odległości. Jego „znakiem specjalnym” było charakterystyczne, długie – i niemal zawsze skuteczne – podanie, stawiące wstęp do szybkiego ataku. Jako wieloletni lider i kapitan akademików zwanych „Toruńskimi Piernikami” cieszył się sławą sportowego idola miejscowej młodzieży. W latach 1953-1963 sto dwadzieścia razy reprezentował Polskie barwy narodowe, zdobywając łącznie 653 punkty. Trzykrotnie wystąpił w Akademickich Mistrzostwach Świata (1957 Paryż, 1959 Turyn, 1961 Sofia). Aż czterokrotnie uczestniczył w Mistrzostwach Europy: w Budapeszcie w 1955 r. (Polska zajęła wówczas piąte miejsce), w Sofii w 1957 r. (siódme), w Stambule w 1959 r. (szóste) i w Belgradzie w 1961 r. (dziewiąte). Został uznany za najlepszego koszykarza 1961 roku. Był bardzo aktywny w życiu społecznym – działał m.in. jako wiceprezes Wojewódzkiej Federacji Sportu, sędzia sportowy oraz trener. Otrzymał tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu, został też odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. W Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie w 1960 r. wziął udział jako członek narodowej drużyny koszykówki. W grupie eliminacyjnej Polacy pokonali Hiszpanię 75:63 i Filipiny 86:68, przegrali natomiast z Urugwajem 72:76 i zajęli na tym etapie turnieju drugie miejsce. W grupie półfinałowej naszej reprezentacji powiodło się znacznie gorzej – przegraliśmy mecze z Czechosłowacją 75:88, Brazylią 68:77 i Włochami 68:74, zajmując w grupie czwarte miejsce. W końcowej fazie turnieju olimpijskiego (o miejsca 5-8) Polacy pokonali Urugwaj 64:62 i przegrali z Jugosławią 81:95, dzięki czemu w ostatecznej klasyfikacji znaleźli się na siódmej pozycji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 288.
• Jastrzębski W. (red.), 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu, Bydgoszcz 1993, s. 231, 232.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 189.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 851.

 

BOHDAN WŁADYSŁAW PRZYWARSKI (1932-2013) nauczyciel wf, trener, koszykarz, dwukrotny mistrz Polski, olimpijczyk z Rzymu (1960). Urodził się 12 kwietnia 1932 w Masiulowszczyźnie w powiecie Brasławskim (woj. wileńskie) jako syn Mariana Bolesława i Apolonii Janczewskiej. Ukończył Państwową Szkołę Techniczno- Przemysłową w Łodzi (1953), a następnie warszawską AWF (1959), gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego oraz uprawnienia trenera II klasy. Po zakończeniu kariery sportowej pracował jako trener, w którym to zawodzie osiągnął klasę mistrzowską. M. in. w latach 1974-1978 prowadził kadrę narodową Maroka, był również wykładowcą koszykówki w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Casablance (1980-1988). Zmarł w październiku 2013 roku. Zostawszy zawodnikiem koszykówki występował w barwach łódzkiej „Spójni” (1950-1953), następnie zaś AZS Warszawa (1953-1962), gdzie nad jego rozwojem czuwali trenerzy Jerzy Dowgird i Zygmunt Olesiewicz. Występował na pozycji rozgrywającego, był przy tym dobry w obronie oraz posiadał skuteczny rzut z różnych pozycji. W składzie łódzkiej „Spójni” dwukrotnie wywalczył tytuł mistrza Polski  (1950, 1952), później przez wiele lat stanowił „podporę” warszawskich akademików. W latach 1953-1961 reprezentował Polskę w 52 meczach, w których zdobył 150 pkt. Otrzymał tytuły Zasłużonego Mistrza Sportu i Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej, był też odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP oraz złotą Odznaką PZKosz. W Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie w 1960 r. wziął udział jako członek narodowej drużyny koszykówki. W grupie eliminacyjnej Polacy pokonali Hiszpanię 75:63 i Filipiny 86:68, przegrali natomiast z Urugwajem 72:76 i zajęli na tym etapie turnieju drugie miejsce. W grupie półfinałowej naszej reprezentacji powiodło się znacznie gorzej – przegraliśmy mecze z Czechosłowacją 75:88, Brazylią 68:77 i Włochami 68:74, zajmując w grupie czwarte miejsce. W końcowej fazie turnieju olimpijskiego (o miejsca 5-8) Polacy pokonali Urugwaj 64:62 i przegrali z Jugosławią 81:95, dzięki czemu w ostatecznej klasyfikacji znaleźli się na siódmej pozycji.

Bibliografia:

• Bogusz A., Łódzcy olimpijczycy 1924-1984, Łódź 1984, s. 184.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 305.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 210.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 851.

 

KRZYSZTOF MAREK SITKOWSKI (1935-1988) ekonomista, koszykarz AZS Warszawa, srebrny medalista ME z Wrocławia (1963), olimpijczyk z Rzymu (1960) i Tokio (1964). Urodził się 21 listopada 1935 r. w Warszawie. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim oraz stołecznej Szkole Głównej Planowania i Statystyki, gdzie otrzymał tytuł magistra ekonomii. Zmarł 4 lutego 1988 r. w Warszawie. Od 1950 roku uprawiał koszykówkę, będąc zawodnikiem stołecznych klubów AZS-AWF i „Skry”. Jako wychowanek trenera Zygmunta Olesiewicza uchodził za typowego przedstawiciela jego szkoły – błyskotliwego technika i znakomitego strzelca. Potrafił zdobywać punkty zarówno po efektownych wejściach (szybki atak), jak i z pół dystansu (miał świetny rzut z wyskoku). W zespole „Czarodziejów z Bielan” tworzył z Nicińskim i Przywarskim zgrany tercet. Wielokrotnie występował w akademickiej reprezentacji Polski, a potem także w reprezentacji narodowej. Cztery razy startował w Mistrzostwach Europy – po raz pierwszy w Sofii w 1957 r., gdzie po zakończeniu turnieju wybrano go do symbolicznej reprezentacji Europy. W dwóch kolejnych edycjach tej imprezy Polacy wypadli raczej przeciętnie, zajmując w 1959 r. w Stambule miejsce szóste, a w 1961 r. w Belgradzie – dziewiąte. Te niepowodzenia nasi koszykarze powetowali sobie zdobywając w 1963 r. we Wrocławiu tytuł wicemistrzów Europy, co było najbardziej spektakularnym sukcesem powojennej reprezentacji. Ogółem, w latach  1956-1964 Sitkowski rozegrał w biało-czerwonych barwach 151 spotkań i zdobył w nich 981 pkt. Za swe wybitne osiągnięcia, został m.in. wyróżniony tytułem Mistrza Sportu, srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, a także Złotą Odznaką AZS i Złotą Odznaką PZKosz. W Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie w 1960 r. wziął udział jako członek narodowej drużyny koszykówki. W grupie eliminacyjnej Polacy pokonali Hiszpanię 75:63 i Filipiny 86:68, przegrali natomiast z Urugwajem 72:76 i zajęli na tym etapie turnieju drugie miejsce. W grupie półfinałowej naszej reprezentacji powiodło się znacznie gorzej – przegraliśmy mecze z Czechosłowacją 75:88, Brazylią 68:77 i Włochami 68:74, zajmując w grupie czwarte miejsce. W końcowej fazie turnieju olimpijskiego (o miejsca 5-8) Polacy pokonali Urugwaj 64:62 i przegrali z Jugosławią 81:95, dzięki czemu w ostatecznej klasyfikacji znaleźli się na siódmej pozycji. Po raz drugi stanął do rywalizacji o medal olimpijski w Tokio w 1964 r. W eliminacjach Polscy koszykarze pokonali reprezentacje Węgier 56:53, Japonii 81:57, Włoch 61:58 i Kanady 74:69, przegrali natomiast z Meksykiem 70:71, Puerto-Rico 60:66 i ZSRR 63:74. Zająwszy trzecie miejsce w grupie, biało-czerwoni musieli zadowolić się walką o miejsca 5-8. W tej fazie turnieju Polacy pokonali Urugwaj 82:69, po czym ulegli Włochom 59:79 i ostatecznie zajęli szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 320.

• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 229.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 851, 863.
• Romański S., Czarodzieje z Bielan, APS 14, 1962, s. 23.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 141, 142
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 34.

 

PIOTR JUERGEN SOBOTTA (1940--) inżynier architekt, rekordzista Polski w skoku wzwyż, olimpijczyk z Rzymu (1960). Urodził się 12 listopada 1940 r. w Gliwicach w rodzinie Ottona i Elżbiety z Noglików. Do szkoły podstawowej, a później Liceum Ogólnokształcącego uczęszczał w swym rodzinnym mieście i tam też w 1958 r. zdał egzamin maturalny. W tymże roku, za namową rodziców, rozpoczął studia na Wydziale Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, lecz nie było to zgodne z jego zainteresowaniami. Po zaliczeniu pierwszego roku zmienił uczelnię, rozpoczynając jesienią 1960 r. studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Był mężem olimpijki Barbary Lerczak. W 1965 r. wyjechał do Włoch, porzucając studia (mimo że w tym czasie był już na V roku Architektury), a także karierę sportową. W późniejszym okresie osiadł we Francji. Będąc jeszcze uczniem liceum, uprawiał lekkoatletykę, skupiając się głównie na skoku wzwyż. Początkowo występował w barwach AZS Stalinogród (od 1956 r. znowu Katowice), następnie przeniósł się do AZS Gliwice (1956-1960). W roku 1958 został sklasyfikowany na drugim miejscu wśród juniorów w Polsce z wynikiem 1,90 m. W 1960 r. na lekkoatletycznych Mistrzostwach Polski w Olsztynie po raz pierwszy stanął na najwyższym miejscu podium w skoku wzwyż. Rok później, już jako student Politechniki Krakowskiej, Piotr Sobotta przeszedł do AZS Kraków i w barwach tego klubu startował do końca swej kariery sportowej. W 1962 r. ponownie wywalczył złoty medal podczas Mistrzostw Polski, a także został rekordzistą Polski z wynikiem 2,09 m. W tym samym roku uczestniczył, aczkolwiek bez większych sukcesów, w lekkoatletycznych Mistrzostwach Europy w Belgradzie. Ponadto w trakcie kariery reprezentował biało-czerwone barwy w dziesięciu meczach międzynarodowych, po raz ostatni w 1963 r., odnosząc jedno indywidualne zwycięstwo. Co ciekawe, w 1962 r. w meczu Polski ze Stanami Zjednoczonymi z konieczności wystąpił również w skoku o tyczce – wprawdzie zajął wówczas ostatnie miejsce, ale samym startem zdobył dla reprezentacji cenny punkt. Dwa lata później, po wyjeździe do Włoch, ostatecznie zrezygnował z występów w zawodach sportowych. Podstawą jego kwalifikacji olimpijskiej było zdobycie przez niego w 1960 r. pierwszego w karierze tytułu mistrza Polski w skoku wzwyż. Na Igrzyskach w Rzymie pomyślnie przeszedł eliminacje, ale w finale turnieju zajął trzynaste miejsce wzwyż z wynikiem 2,00 m.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 326.
• Kruża D., Działalność AZS Politechniki Śląskiej w Gliwicach na rzecz krzewienia  sportu i rekreacji  fizycznej, [w:] Nowakowski A. (red.), Wybrane zagadnienia z organizacji i historii AZS. Na 55 lecie AZS w Częstochowie (1945-2000), Częstochowa  2001, s. 135, 136.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 51, 171, 359.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 204.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. 2: 1945-2009, Kraków 2012, s. 96.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 236.
• Porada Z., Olimpijczycy z Politechniki Krakowskiej, [w:] Majka J. & alt. (red.), Sport na PK: 70 lat Politechniki Krakowskiej. Najważniejsze wydarzenia sportowe, olimpijczycy, mistrzowie i medaliści, zasłużeni ludzie kultury fizycznej, rozwój bazy naszej uczelni, Kraków 2015, s. 25, 37, 38.
• Tuszyński B., Polscy olimpijczycy XX wieku, t. 2: N–Ż, Wrocław 2004, s. 201.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon olimpijczyków polskich 1924-2006, Warszawa 2007, s. 504.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 103, 141.

 

ANDRZEJ JAN MIKOŁAJ TOMZA (1931-2006) inżynier mechanik, strzelec w pistolecie dowolnym, uczestnik MŚ i ME, olimpijczyk z Rzymu (1960). Urodził się 6 sierpnia 1931 w Lublinie jako syn Henryka i Marii Grabowskiej. Po ukończeniu Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Czarneckiego w Chełmie (1950), rozpoczął pracę w Państwowej Odlewni Żeliwa nr 2 w Chełmie. W 1951 r. dostał się na studia na Wydziale Mechaniki Konstrukcyjnej Politechniki Warszawskiej, uzyskując w 1955 r. tytuł inżyniera mechanika. W latach 80-tych otworzył jeden z pierwszych w Polsce zakładów rusznikarskich. Wytwarzał w nim broń myśliwską oraz bezinteresownie naprawiał broń sportową dla lubelskich szkolnych sekcji strzeleckich. Zmarł tragicznie 17 lipca 2006 w Chełmie. Trenował strzelectwo, specjalizując się w pistolecie dowolnym. Początkowo występował w barwach szkolnej drużyny „Służba Polsce” (1948), następnie AZS Warszawa, „Wawelu” Kraków i „Lublinianki”. W 1958 r. wziął udział w Mistrzostwach Świata w Moskwie, a następnie w Mistrzostwach Europy w Mediolanie. W 1964 r. zakwalifikował się na Igrzyska Olimpijskie w Tokio, jednak ze względu na wypadek motocyklowy, w którym złamał nogę, nie wziął w nich udziału. Po tym wydarzeniu zrezygnował z zajmowania się strzelectwem sportowym, w zamian zaś poświęcił się strzelectwu myśliwskiemu. Przez wiele lat brał udział w krajowych zawodach myśliwskich, często zajmując w niech czołowe lokaty. W 1987 r. zainicjował i prowadził, częściowo z własnych środków, budowę strzelnicy myśliwskiej w Chełmie, która pozostaje czynna również obecnie. Dzięki swym dokonaniom zdobył tytuły Mistrza Sportu i Mistrza Strzelectwa Myśliwskiego, ponadto był odznaczony m. in. Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Podczas występu na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie startował w turnieju strzelania z pistoletu dowolnego na dystansie 50 m. W złożonej z 33 zawodników grupie eliminacyjnej zajął trzynaste miejsce (jego wynik to 347 pkt.), natomiast w finale zdobył 530 pkt., co dało mu w końcowej klasyfikacji dwudziestą ósmą lokatę.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 353.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 36.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 267.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 855.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Tomza] [dostęp 17.11.2018]

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 1964 r.

 

WALDEMAR ROMUALD BASZANOWSKI (1935-2011) → Patrz Igrzyska w 1960 r.

 

TADEUSZ MICHAŁ BLAUTH (1939--) inżynier elektryk, koszykarz warszawskiego AZS, jeden z asów „Czarodziejów z Bielan”, wielokrotny reprezentant Polski, olimpijczyk z Tokio (1964). Urodził się 1 lipca 1939 w Warszawie jako syn Tadeusza i Bronisławy Rudowskiej. Ukończył miejscowe Liceum im. A. Mickiewicza (1956) oraz Wydział Elektrycznego Politechniki Warszawskiej (1965), gdzie otrzymał tytuł inżyniera elektryka (specjalista energetyk). Mieszka w Warszawie. W 1957 r. został zawodnikiem warszawskiego AZS, w którym uczył się gry w koszykówkę pod okiem trenera Zygmunta Olesiewicza; pod koniec kariery występował również w barwach II-ligowej „Tęczy” Kielce (1970-1972). Spokojny, zrównoważony tzw. center, który wykorzystując swoje warunki fizyczne (bardzo długie ręce), jako jeden z pierwszych w kraju potrafił „zachować się” pod koszem. Strzelał dużo i celnie. Już wówczas jego „czapy” i „wsady” stawały się wielką atrakcją koszykarskich zmagań. Pod wpływem m.in. jego gry nazwano warszawskich akademików „Czarodziejami z Bielan”. Wraz ze swą drużyną zdobył w 1958 r. Puchar Polski, a w 1967 r. tytuł mistrza Polski. W reprezentacji kraju występował w latach 1961-1964, zaliczając wówczas 38 występów. W 1964 r. uczestniczył w dwumeczu z USA. Został odznaczony m. in. brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. W Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 r. wziął udział jako członek narodowej drużyny koszykówki. W eliminacjach Polacy pokonali reprezentacje Węgier 56:53, Japonii 81:57, Włoch 61:58 i Kanady 74:69, przegrali natomiast z Meksykiem 70:71, Puerto-Rico 60:66 i ZSRR 63:74. Zająwszy trzecie miejsce w grupie, biało-czerwoni musieli zadowolić się walką o miejsca 5-8. W tej fazie turnieju Polacy wygrali z Urugwajem 82:69, po czym ulegli Włochom 59:79 i ostatecznie zajęli szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 159.
• Michniak M., Pawłowski A., Świętokrzyski Leksykon Sportowy, Kielce 2002, s. 19.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 34.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 863.
• Romański S., Czarodzieje z Bielan, APS 14, 1962, s. 24.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004,  s. 109.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon polskich olimpijczyków 1924-2010, Warszawa 2010, s. 323, 324.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 34.
   

HANNA KRYSTYNA BUSZ – PRZELASKOWSKA (1940--) polska siatkarka, reprezentantka Polski, mistrzyni Polski, rezerwowa podczas Igrzysk Olimpijskich w Tokio (1964). Urodziła się 23 listopada 1940 w Poznaniu. W 1962 ukończyła studia ogrodnicze w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W latach 1956-1966 występowała w AZS-AWF Warszawa. Z warszawskim klubem zdobyła siedem razy mistrzostwo Polski (1958, 1960, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966) i dwa razy wicemistrzostwo Polski (1959, 1961). W reprezentacji Polski zadebiutowała 6 kwietnia 1962 w towarzyskim spotkaniu z ZSRR, a ostatni raz wystąpiła 9 marca 1968 w towarzyskim spotkaniu z Holandią. Łącznie w biało-czerwonych barwach wystąpiła 41 razy. Nigdy nie wystąpiła w turnieju rangi mistrzowskiej. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio (1964) była rezerwową, nie wyjechała jednak do Japonii z drużyną.

Bibliografia:

• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon polskich olimpijczyków 1924-2010, Warszawa 2010, s. 819.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001.
• Wirszyłło R. (red.), 50 lat piłki siatkowej AZS Warszawa 1924-1974, Warszawa 1989.

 

KRYSTYNA CZAJKOWSKA – RAWSKA (1936--) trener, wielokrotna reprezentantka Polski w siatkówce, zdobywczyni brązowych medali olimpijskich w Tokio (1964) i Meksyku (1968). Urodziła się 25 kwietnia 1936 w Sosnowcu jako córka Antoniego i Wandy Klimczak. Ukończyła miejscowe Kolejowe Technikum Ekonomiczne (1953), a następnie warszawską AWF (1957), gdzie otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Po zakończeniu długiej kariery zawodniczej pracował jako trenerka „Płomienia” Milowice. Przygodę ze sportem zaczynała od lekkoatletyki, jednak największą sławę zdobyła jako zawodniczka siatkówki. Grała w „Górniku” Katowice (1953-1954), AZS-AWF Warszawa (1954-1966) i „Kolejarzu” Katowice (1967-1968). Punktem zwrotnym w jej karierze sportowej stało się przyjęcie na dzienne studia w bielańskiej uczelni, gdzie dostrzeżono jej nieprzeciętny talent przy siatce. Była wszechstronna, umiała atakować i bronić, grała efektownie i skutecznie, potrafiła organizować i mobilizować koleżanki do wspólnej walki o wynik. Umiała zdobyć sympatię partnerek z drużyny i widzów, szczególnie ich męskiej części. Wraz z drużyną AZS-AWF Warszawa ośmiokrotnie zdobywała złoty medal Mistrzostw Polski (1955-1958, 1960, 1962-1964), do tego po jednym razie srebrny (1961) i brązowy (1954). W Pucharze Europy Mistrzów Krajowych dwukrotnie pomogła wywalczyć drugie miejsce (1960/61 i 1962/63). W latach 1955-1968 reprezentowała narodowe barwy Polski aż 228 razy. Była filarem drużyny, która zdobyła brązowy medal na Mistrzostwach Świata w Moskwie w 1962 r. oraz finalistką Mistrzostw Świata w Rio de Janeiro w 1960 r., gdzie Polki zajęły czwarte miejsce. Trzykrotnie stawała na podium podczas Mistrzostw Europy – najpierw na najniższym stopniu w Pradze w 1958 r., później zaś na środkowym w Konstancy w 1963 r. i w Izmirze w 1967 r. Po latach na pytanie dziennikarza, co było kluczem do zdobycia dwóch brązowych medali olimpijskich?, odpowiedziała: „Stanowiłyśmy rodzinę, na boisku i poza nim. Jeżeli któraś z nas zepsuła kilka piłek, to pocieszałyśmy ją i zachęcałyśmy do dalszej walki. Obowiązywała zasada: jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”. Jako trenerka „Płomienia” Milowice, czterokrotnie doprowadziła swą drużynę do tytułu mistrzyń Polski (1973/74, 1974/75 1978/79 i 1979/80). Została odznaczona tytułem Zasłużonej Mistrzyni Sportu, a także m.in. Srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, Złotym Krzyżem Zasługi oraz wyróżniona przez PKOl nagrodą Fair Play (1968). Po zakończeniu kariery współorganizowała towarzyskie spotkania siatkarek – medalistek olimpijskich z Tokio i Meksyku. Jako zawodniczka narodowej drużyny siatkówki brała udział w dwóch Igrzyskach Olimpijskich. W Tokio w 1964 r. Polki wygrały po 3:0 z USA, Koreą Południową i Rumunią, doznały natomiast porażek w meczach z ZSRR 0:3 i Japonią 1:3, co pozwoliło im zająć w turnieju trzecie miejsce i cieszyć się brązowym medalem. Cztery lata później w Meksyku, Czajkowska wystąpiła już w roli kapitana biało-czerwonych. Po zwycięstwach nad Koreą Południową 3:2, USA 3:0, Meksykiem 3:2, Czechosłowacją 3:0 oraz Peru 3:1, a także po porażkach z ZSRR 0:3 i Japonią 0:3 nasze zawodniczki zostały sklasyfikowane na trzecim miejscu, broniąc w ten sposób brązowy medal olimpijski.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 122, 123.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 174.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 53.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 175 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 52.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, [w:] APS 5-6/1964 (28-29), s. 36.
• (-), [w:] Cieśliński J. (red.), Iskier przewodnik sportowy, Warszawa 1976, s. 606, 607.

 

BOGUSŁAW GIERAJEWSKI (1937--) → Patrz Igrzyska w 1960 r.

 

SZCZEPAN GRAJCZYK (1931--) → Patrz Igrzyska w 1960 r.  

 

JAROSŁAWA JÓŹWIAKOWSKA – BIEDA – RINGER – ZDUNKIEWICZ (1937--) → Patrz Igrzyska w 1960 r.

 

STANISŁAW JÓZEF KOZERA (1943--) ślusarz, sternik wioślarskich osad wrocławskich, mistrz Polski, brązowy medalista ME, olimpijczyk z Tokio (1964). Urodził się 27 stycznia 1943 w Trzebini jako syn Józefa Stanisława i Joanny Pstruchy. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej zdobył zawód ślusarza. Mieszka we Wrocławiu. W latach 1958-1967 trenował wioślarstwo w barwach AZS Wrocław, zwykle – ze względu na warunki fizyczne (wzrost 163 cm, waga 50 kg) – pełniąc funkcję sternika. Trzykrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski w dwójkach ze sternikiem. Był sternikiem reprezentacyjnej „dryndy” w której składzie (z K. Naskręckim i M. Siejkowskim) wywalczył brązowy medal Mistrzostw Europy w Amsterdamie w 1964 r. Został uhonorowany tytułem Mistrza Sportu, otrzymał również m. in. brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 r. startował jako sternik w konkursie wioślarskich dwójek ze sternikiem, razem z K. Naskręckim i M. Siejkowskim. Polacy zwyciężyli w wyścigu eliminacyjnym, ale podczas finału dopłynęli na metę jako ostatni z sześciu osad.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 239.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 67, 81.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 130, 131.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 866.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 441.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42.

 

KRYSTYNA KRUPA – MALINOWSKA (1939--) ps. „Krupienko”, pracownik naukowy, siatkarka gdańskiego AZS, medalistka mistrzostw świata i Europy, brązowa medalistka IO w Tokio (1964) i Meksyku (1968). Urodziła się 15 stycznia 1939 w Wyszkach koło Bielska Podlaskiego (woj. białostockie) jako córka Juliana i Antoniny Charko. Jako szesnastolatka zdała maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. T. Kościuszki w Bielsku Podlaskim, następnie rozpoczęła naukę na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej, skąd przeniosła się na Wydział Ekonomiki Portów Morskich Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie, który ukończyła w 1963 r. Po ukończeniu studiów przez wiele lat pracowała w Centrum Naukowo-Technicznym DOKP Gdańsk.  Sport polubiła już w szkole średniej, nic więc dziwnego, że wkrótce po rozpoczęciu studiów na Wybrzeżu zapisała się do gdańskiego AZS. Szybko opuściła bramkę w drużynie piłki ręcznej u trenera Aleksandra Bereśniewicza na rzecz miejsca pod siatką u wielkiego entuzjasty siatkówki, absolwenta warszawskiej AWF trenera Janusza Badory. Wiele mu zawdzięcza. Przez piętnaście lat (1955-1970) występowała w barwach AZS Gdańsk. Szybko awansowała do kadry narodowej, zaliczając w latach 1962-1968 131 występów w reprezentacji Polski. Wraz z koleżankami dwukrotnie zdobyła srebrne medale Mistrzostw Europy, w Konstancy w 1963 r. i w Izmirze w 1967 r., a także brązowy medal Mistrzostw Świata w Moskwie w 1962 r. Otrzymała tytuł Zasłużonej Mistrzyni Sportu, była też wielokrotnie odznaczana, m.in. trzykrotnie srebrnym i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim OOP. Jak sama stwierdziła po latach: „Zacznijmy od sportu. Uczynił on z dziewczyny średnio zdolnej, z dalekiej wsi (koło Bielska Podlaskiego), rzuconej na studia do Gdańska, a więc w wielki świat bardzo dużo. Z nieobytej w studentkę. I pora była też piękna, jeżeli chodzi o sport akademicki, kluby AZS, było to grono, które jeszcze nie handlowało płaszczami ortalionowymi etc., a «paczki» były znakomite. Już wtedy sport akademicki rozszerzał, a przez różnorodność uczelni w Gdańsku czynił edukację wszechstronniejszą. Na tej bazie tworzyły się charaktery osób wykraczające zainteresowaniami poza pracę zawodową. Dzisiaj, gdy dawne czasy opiewa Pan Tomaszewski, coraz częściej wydaje mi się czy w dzisiejszych czasach nie wrócić do tamtych starych zasad. I chociaż jest to prawie niemożliwe – marzenia są przecież dla ludzi. A olimpizm to właśnie jest to «ponad». A Olimpijczyk to brzmi pięknie. A dzisiaj, choć emerytka i klęski (śmierć 19-letniego syna) pracuję ze wszystkich sił. Gdy widzę (raz na rok) swe koleżanki z siatki z tamtych lat – cieszę się ich zaradnością, mądrością, przyjaźnią”. Jako zawodniczka narodowej drużyny siatkówki dwukrotnie wystąpiła na Igrzyskach Olimpijskich. W Tokio w 1964 r. Polki wygrały po 3:0 z USA, Koreą Południową i Rumunią, doznały natomiast porażek w meczach z ZSRR 0:3 i Japonią 1:3, co pozwoliło im zająć w turnieju trzecie miejsce i cieszyć się brązowym medalem. – „To było niezapomniane przeżycie – wspominała Krystyna Krupowa. – Wielka impreza w pięknych obiektach, dobra atmosfera, organizacja jak w zegarku. Proszę sobie wyobrazić, że jak odjazd autokaru na zawody zapowiedziany był na godzinę jedenastą, to minutę po tym czasie trzeba już była organizować inny środek transportu. Tak było ze wszystkim. Polska ekipa była bardzo zgrana. Kibicowaliśmy sobie nawzajem i cieszyli sukcesami naszych rodaków. (...) Polskich olimpijczyków witano w Warszawie z honorami. Przyjmowani byli przez dostojnik partyjnych i państwowych. Władysław Gomułka ściskał dłonie i dziękował. Przewodniczący Rady Państwa i Prezes Rady Ministrów też gratulowali i dziękowali, ale oprócz tego medalistom wręczali nagrody pieniężne. Za medal brązowy każdy z dostojników dał po 5 tysięcy złotych! To nie był majątek, ale łącznie równowartość około czterech średnich pensji”. Cztery lata później w Meksyku, po zwycięstwach nad Koreą Południową 3:2, USA 3:0, Meksykiem 3:2, Czechosłowacją 3:0 oraz Peru 3:1, a także po porażkach z ZSRR 0:3 i Japonią 0:3 nasze zawodniczki ponownie zostały sklasyfikowane na trzecim miejscu, broniąc w ten sposób brązowy medal olimpijski.

Bibliografia:

• Andrzejewski M., KRUPA-MALINOWSKA KRYSTYNA, [w:]  [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=KRUPA-MALINOWSKA_KRYSTYNA] [dostęp 15.09.2018]
• Badora J., Wyrwane z pamięci, [w:] (red.) Rybicki J., Sport i indeks w życiorysach, Gdańsk 2008, s. 69-73.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 428, 429.
• Gebert J., Poczet Olimpijczyków Ziemi Gdańskiej, Gdańsk 1996, s. 57-63.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 243.
• Janikowski P., Krystyna Malinowska-Krupowa szlachetna jak sport, [w:] Rybicki J., Sport i indeks w życiorysach, Gdańsk 2008, s. 127-133.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 175 i dalsze.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s. 45, 46.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 135, 136.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 36.

 

BARBARA LERCZAK – JANISZEWSKA – SOBOTTA (1936-2000) → Patrz Igrzyska w 1960 r.

 

MARIAN LESZCZYŃSKI (1936--) ps. „Fred”, elektryk, wioślarz z Wrocławia, uczestnik MŚ, finalista ME, olimpijczyk z Tokio (1964), finalista w czwórkach ze sternikiem. Urodził się 8 grudnia 1936 w Łopatynie, w przedwojennym województwie tarnopolskim. Ukończył Liceum Ogólnokształcące. Pracował jako elektryk. Swą karierę sportową związał z wioślarstwem, które trenował w „Starcie” Warszawa, CWKS Bydgoszcz i AZS Wrocław. W latach 1958-1967 trzynaście razy stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski, triumfując w czwórkach bez i ze sternikiem oraz w ósemkach. Dwukrotnie wystąpił w finałach Mistrzostw Świata – w Lucernie w 1962 r. zajął czwarte miejsce w czwórce ze sternikiem (wspólnie z S. Grajczykiem, R. Lubickim, A. Nowaczykiem i sternikiem J. Pawłowskim), a w Bled w 1966 r. w tej samej konkurencji dziewiąte (razem z R. Lubickim, M. Siejkowskim, M. Szypułą i sternikiem J. Pawłowskim). Był również kilkukrotnym finalistą Mistrzostw Europy. W Macon w 1959 r. zajął piąte miejsce w ósemkach, w Kopenhadze w 1963 r. i w Amsterdamie w 1964 r. czwórka ze sternikiem, w której płynął Leszczyński, została sklasyfikowana jako czwarta, natomiast w Duisburgu w 1965 r. jako piąta. Wybitne osiągnięcia przyniosły mu tytuł Mistrz Sportu, jak również kilka odznaczeń, m.in. brązowy Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio wystąpił ze Szczepanem Grajczykiem, Ryszardem Lubickim, Andrzejem Nowaczykiem i (sternikiem) Jerzym Pawłowskim w czwórkach ze sternikiem. Po niezbyt fortunnym początku (trzecie miejsce w eliminacjach), nasza osada przeszła przez repasaże i dotarła do finału konkursu, w którym zajęła ostatnie, szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 256.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 64, 66, 67, 81, 91.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 151.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 866.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 53.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon olimpijczyków polskich 1924-2006, Warszawa 2007.

 

WOJCIECH LIPOŃSKI (1942--) profesor, anglista, historyk sportu, lekkoatleta i olimpijczyk. Urodził się 16 grudnia 1942 w Sosnowcu. Studiował w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu, w której w 1967 r. uzyskał tytuł magistra. W życiu zawodowym poświęcił się karierze naukowca – w 1972 r. obronił doktorat, w 1977 r. habilitował się, w 1995 r. uzyskał profesurę. Pracował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, gdzie w latach 1978-2013 stał na czele Zakładu Stosunków Kulturalnych Polsko-Anglosaskich, a także w Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, gdzie w latach 2001-2014 kierował Pracownią (później Zakładem) Olimpizmu i Etnologii Sportu. W latach 2001-2004 wchodził w skład Prezydium Komitetu Neofilologicznego Polskiej Akademii Nauk. Wykładał na wielu uczelniach zagranicznych, m.in. State University of Florida w Gainesville (USA) i Hanyang (Korea Płd.), pracował także jako wykładowca i supervising professor w Międzynarodowej Akademii Olimpijskiej. Dwukrotnie otrzymał Indywidualną Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej: w 1995 za książkę „Narodziny cywilizacji Wysp Brytyjskich”, a w 2004 za całokształt działalności sportowej oraz liczne publikacje. Dwukrotnie w 2004 i 2012 został też wyróżniony Złotym Wawrzynem Polskiego Komitetu Olimpijskiego w dziedzinie literatury historycznej związanej ze sportem. Do najważniejszych publikacji autorstwa prof. Lipońskiego należą, oprócz wspomnianych „Narodzin...”: „Polacy na olimpiadach” (Poznań 2000 i 2008), „Dzieje kultury brytyjskiej” (Warszawa 2003), „Historia Sportu” (PWN 2012). Obecnie pozostaje związany z UAM jako emerytowany profesor senior tej uczelni. Uprawiał lekkoatletykę w szeregach AZS Poznań, osiągając najlepsze rezultaty w biegach  sprinterskich, szczególnie na dystansie 400 m. W 1964 dwukrotnie przyczynił się do ustanowienia rekordów Polski, biegnąc na drugiej zmianie sztafety 4x400 metrów. Trzykrotnie zdobył brązowe medale mistrzostw Polski – w 1964 w sztafecie 4x400 m, a w 1965 w biegu na 400 metrów i w sztafecie 4x100 metrów. Podczas Pucharu Europy 12 września 1965 w Stuttgarcie zajął drugie miejsce w sztafecie 4x400 m. Odnotował też wiele znakomitych indywidualnych występów, m.in. podczas mityngu w Zurychu (29 czerwca 1965), gdzie w biegu na 400 m zajął drugie miejsce z czasem 47,1 s, wyprzedzając ówczesnego mistrza olimpijskiego Michaela Larrabee'ego.

Bibliografia:

• Kurzyński H., Pietkiewicz S., Rozum J., Wołejko T., Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920-2007. Konkurencje męskie, Szczecin/Warszawa 2008, s. 339.
• Wryk R., 90 lat Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu, Poznań 2009, s. 49.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 33.
• (-), Wojciech Lipoński, [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Lipo%C5%84ski] [dostęp 25.11.2018]
   

RYSZARD LUBICKI (1936-2003), technolog, wioślarz, reprezentant Polski w czwórce ze sternikiem, finalista IO w Tokio w 1964 r. Urodził się 3 września 1936 w Mikaszewicach (współczesny Białoruś) jako syn Stanisława i Eugenii Lisowskiej. Ukończył Technikum Mechaniczne w Bydgoszczy. Przez wiele lat mieszkał w Kazimierzu Dolnym. Był działaczem Komisji Historycznej PZTW, a także członkiem Krajowej Rady Towarzystw Regionalnych. Zmarł w Lublinie 28 stycznia 2003. Początkowo występował w barwach KKW i „Zawiszy” Bydgoszcz, jednak jego kariera rozkwitła, gdy został wioślarzem AZS Wrocław (1957-1970). W klubie tym, a później również i w kadrze, doskonalił formę pod okiem Zbigniewa Schwarzera. W latach 1960-1967 zdobył jedenaście złotych medali Mistrzostw Polski w czwórce ze sternikiem, czwórce bez sternika i ósemce. Podczas Mistrzostw Europy, startując w zawodach czwórek ze sternikiem, trzykrotnie otarł się o podium – osady z jego udziałem zajmowały czwarte miejsca w Kopenhadze w 1963 r., w Amsterdamie w 1964 r. i w Duisburgu w 1965 r. Podobnym rezultatem zakończył się jego start w Mistrzostwach Świata w Lucernie w 1962 r.; cztery lata później w Bled polska czwórka ze sternikiem została natomiast sklasyfikowana na dziewiątym miejscu. Otrzymał tytuł Mistrza Sportu, ponadto był odznaczony m. in. brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio wystąpił ze Szczepanem Grajczykiem, Marianem Leszczyńskim, Andrzejem Nowaczykiem i (sternikiem) Jerzym Pawłowskim w czwórkach ze sternikiem. Po niezbyt fortunnym początku (trzecie miejsce w eliminacjach), nasza osada przeszła przez repasaże i dotarła do finału konkursu, w którym zajęła ostatnie, szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 259.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 66, 67, 81, 91.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 40.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 154.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 866.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 60.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 42, 53.

 

JADWIGA MARKO – KSIĄŻEK (1939--) nauczycielka akademicka, trenerka, siatkarka z Gdańska, zawodniczka AZS-AWF Warszawa, dwukrotna brązowa medalistka olimpijska z Tokio (1964) i Meksyku (1968). Urodziła się 6 kwietnia 1939 w Zelwie (powiat Wołkowysk) w rodzinie kolejarskiej jako córka Konstantego. W 1957 r. ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Pruszczu Gdańskim, następnie rozpoczęła studia w warszawskiej AWF, gdzie w 1968 r. otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Pracowała jako nauczyciel akademicki w AWF Gdańsk oraz jako trenerka. Mieszka w Gdańsku Przymorze. Wysoką (178 cm, 68 kg), ładną i zgrabną dziewczynę „odkrył” dla sportu na szkolnym boisku Otton Welter, działacz, kibic i miłośnik siatkówki z Pruszcza Gdańskiego. Początkowo trafiła pod siatkę do Elżbiety Kurtzowej w „Gedanii” Gdynia, jednak prawdziwą karierę zawodniczą rozpoczęła w bielańskiej AWF. Wraz z koleżankami z AZS-AWF trzykrotnie wywalczyła tytuł mistrzyń Polski, triumfując w lidze w latach 1964-1966. Wcześniej, bo w 1959 r. trafiła też do reprezentacji narodowej. W 1960 r. na Mistrzostwach Świata w Brazylii, gdzie Polki wywalczyły czwarte miejsce, okazała się nie tylko jedną z najlepiej i najskuteczniej atakujących zawodniczek imprezy, ale też na zawsze pożegnała się z kompleksem za wysokiej „dziewczyny-chudzielca”, zdobywając tytuł miss MŚ 1960. Na MŚ w Moskwie w 1962 r. zdobyła wraz z koleżankami brązowy medal, a na ME w Konstancy rok później – srebrny. Reprezentacyjną karierę zakończyła dopiero w 1969 r., w sumie mając na koncie 144 występy w barwach narodowych. Na Igrzyskach Olimpijskich debiutowała w Tokio w 1964 r. Okazała się podporą drużyny, która po zwycięstwach nad USA 3:0, Koreą Południową 3:0, Rumunią 3:0 oraz porażkach z ZSRR 0:3 i Japonią 1:3 (Polki, jako jedyne podczas całych igrzysk, „urwały” seta przyszłym mistrzyniom olimpijskim) zajęła w turnieju trzecie, „brązowe” miejsce. O wyśmienitej formie Jadwigi Marko najlepiej świadczy jej wyczyn w meczu z USA, kiedy w drugim secie zdobyła pod rząd dziesięć punktów bezpośrednio z zagrywki (tzw. asów serwisowych)! Po raz drugi stanęła do olimpijskiej rywalizacji na Igrzyskach w Meksyku w 1968 r. Nasze siatkarki zwyciężyły wówczas w meczach z Koreą Południową 3:2, USA 3:0, Meksykiem 3:2, Czechosłowacją 3:0 oraz Peru 3:1, przegrały natomiast z ZSRR 0:3 i Japonią 0:3, co pozwoliło im zająć trzecie miejsce i obronić brązowy medal. Sama Jadwiga Marko tak wspominała te występy: „O Tokio nie potrafię mówić spokojnie, bez ściskającego gardło wzruszenia. Meksyk był mimo swojego wspaniałego kolorytu smutniejszy. Może dlatego, że grałam niewiele, że nie czułam się tak jak w Tokio, jedną z bohaterek, lecz jedynie okruchem z bezimiennego tłumu olimpijczyków, przyglądających się zmaganiom najlepszych. Ale chyba nie tylko dlatego. Przede wszystkim atmosfera w zespole była zupełnie inna i jedynie wielki takt i rozsądek Krysi Czajkowskiej, wówczas kapitana drużyny, sprawił, że wszystko to trzymało się jakoś kupy i że w końcu wymęczyłyśmy ten medal”.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 548, 549.
• Gebert J., Poczet Olimpijczyków Ziemi Gdańskiej, Gdańsk 1996, s. 57-63.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 269.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 175 i dalsze.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  54, 55.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 166.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 99.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 61.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 36.

 

KAZIMIERZ TADEUSZ NASKRĘCKI (1938-) ps. „Lala”, magister wychowania fizycznego, trener, wioślarz klubów kaliskich i wrocławskich, olimpijczyk z Tokio (1964). Urodził się 4 marca 1938 w Kaliszu jako syn Stefana i Józefy Pijaś. Po zdaniu w 1955 r. matury w miejscowym I Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Asnyka, rozpoczął studia w Akademii Rolniczej we Wrocławiu, które jednak porzucił na rzecz nauki w położonej w tym samym mieście WSWF; w tej ostatniej uczelni otrzymał w 1966 r. tytuł magistra wychowania fizycznego. W późniejszych latach pracował jako szkoleniowiec klasy mistrzowskiej, m.in., w latach 1969-1975 był trenerem kadry narodowej. Szkoląc wioślarzy – nieistniejącego już – wrocławskiego „Dolmelu”, doprowadził tamtejszą ósemkę do mistrzostwa Polski. Jeszcze w 2012 r., a więc w 74 roku życia, wciąż trenował adeptów wioślarstwa w „Gople” Kruszwica. Mieszka we Wrocławiu. Jego kariera sportowa zamyka się w latach 1956-1967, w trakcie których uprawiał wioślarstwo – początkowo w barwach Kaliskiego Towarzystwa Wioślarskiego, następnie AZS Wrocław, a w okresie służby wojskowej w „Zawiszy” Bydgoszcz. Pierwsze szlify zdobywał pod okiem trenera Mieczysława Żyto, później zaś, zarówno w klubie i kadrze, był podopiecznym Zbigniewa Schwarzera. Już po pierwszym roku treningów został mistrzem Polski juniorów w ósemce. Do 1967 r. dwanaście razy zdobywał tytuły wioślarskiego mistrza Polski w dwójce bez i ze sternikiem. Wielokrotnie uczestniczył w finałach Mistrzostw Europy – w Poznaniu w 1958 r. zajął piąte miejsce w czwórkach ze sternikiem, rok później w Macon to samo miejsce w ósemkach, podczas gdy w Duisburgu w 1965 r. był ósmy w dwójkach ze sternikiem.  Największy sukces odniósł na ME w Amsterdamie w 1964 r., kiedy – jako szlakowy dwójki ze sternikiem – wywalczył miejsce brązowy medal w dwójkach ze sternikiem, wiosłując wespół z Marianem Siejkowskim, a słuchając rozkazów i pokrzykiwań Stanisława Kozery. Dwukrotnie dotarł też do finałów Mistrzostw Świata w Lucernie w 1962 r., zajmując czwarte i szóste miejsce odpowiednio w dwójce bez sternika oraz dwójce ze sternikiem. Za swe zasługi został uhonorowany tytułem Zasłużonego Mistrza Sportu, a także m.in. brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. „Może to nieskromnie zabrzmi, ale (...) byłem dużym fighterem. Zawsze [wiosłowałem] do wyczerpania maksymalnego”, podsumował swą zawodniczą karierę pan Kazimierz. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 r. startował w konkursie wioślarskich dwójek ze sternikiem, razem z M. Siejkowskim i (sternikiem) S. Kozerą. Jak sam wspomina: „Zajęliśmy tam ostatnie miejsce w finale. No, niech będzie, że szóste. Lepiej brzmi. Warunki były nierówne, z jednej strony wiał boczny, przeciwny wiatr i już po naszym zejściu na wodę przesunięto finałowy bieg o 1,5 godziny. A tylko nasza osada na tę wodę zeszła. I myśmy się tak gotowali, bo wrócić już nie można było. Stres, nie wiadomo o co chodzi, trenerzy też zgłupieli. No i start wypadł w naszym największym oklapnięciu psychicznym, nie nawiązaliśmy walki, choć do finału dotarliśmy z bardzo dobrym czasem”. Skądinąd tor w Tokio był rzeczywiście prowizoryczny, z jednym brzegiem pionowym i betonowym z fabryczną zabudową, drugim zaś zupełnie odsłoniętym. Stąd krzywdzące jednych, a innych faworyzujące wiatry. Także ówczesny trener Zbigniew Schwarzer ocenił olimpijskie regaty w Tokio jako najbardziej nerwowe w całej swojej karierze.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 279.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 64, 67, 81, 91.
• Koerber W., Kazimierz Naskręcki – Fighter, który wiosłował do wyczerpania maksymalnego, Gazeta Wrocławska, 8.01.2012.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 178.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 866.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 441.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 43, 54, 71.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 35.
• (-), 25 lat AZS Wrocław. Akademickie Mistrzostwa Polski, jesień 1970, Wrocław 1970, s. 20.

 

WŁADYSŁAW NIKICIUK (1940--) nauczyciel wf, trener, czołowy oszczepnik Polski lat sześćdziesiątych, medalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Tokio (1964) i Meksyku (1968). Urodził się 9 marca 1940 w Dziewiątkach (powiat Wołkowysk) w kolejarskiej rodzinie Anatoliusza i Anastazji. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Białymstoku (1960), a następnie Akademię Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie w 1967 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Pracował jako nauczyciel wf-u i trener, m.in. szkolił oszczepników warszawskiej „Gwardii”. Mieszka  Warszawie. Karierę lekkoatletyczną rozpoczął w białostockich klubach „Spójni” (1955-1956) i „Jagielonii” (1957-1960), następnie występował w barwach AZS-u Warszawa (1961-1965), „Wybrzeża” Gdańsk (1966), wreszcie „Gwardii” Warszawa (1967-1973). Specjalizował się w rzucie oszczepem; dostawszy się do kadry narodowej swe umiejętności rozwijał pod okiem trenera Zygmunta Szelesta. W swej koronnej konkurencji siedmiokrotnie zdobywał tytuł mistrza Polski (1962, 1964, 1967, 1968, 1970, 1971, 1973), udało mu się również pobić rekord świata juniorów (1959), a także rekord kraju (86.10 m), czego dokonał 23 czerwca 1968 w Säärijärvi. W latach 1959-1973 dwadzieścia osiem razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnosząc w ich trakcie dziewięć zwycięstw indywidualnych. Był czterokrotnym uczestnikiem Mistrzostw Europy (1962, 1966, 1969, 1971), w trakcie których dwa razy stawał na podium – w Belgradzie w 1962 r. wywalczył brązowy medal, a cztery lata później w Budapeszcie srebrny. W 1967 i 1970 r. zakwalifikował się do finału Pucharu Europy, przy czym podczas swego drugiego występu zajął pierwsze miejsce z wynikiem 82.46 m. Jego osiągnięcia przyniosły mu tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu. Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem docierając do finału konkursu. W czasie igrzysk w Tokio w 1964 r., cisnął oszczepem na odległość 73.11 m, co dało mu, w gronie dwunastu finalistów, dziewiąte miejsce. Cztery lata później w Meksyku był o włos od medalu, zajmując czwarte miejsce z wynikiem 85.70 m.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 281, 282.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 48, 346.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 286, 287, 370, 371.

• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 181.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004,  s. 135, 136.

• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 62.
• Szymonek J., Rozum J., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Rzut oszczepem mężczyzn, Warszawa 1984, s. 172.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 33.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 75, 109, 119, 123, 138, 157.

 

ANDRZEJ JAROSŁAW NOWACZYK (1939--) kreślarz, wioślarz, członek osady czwórki ze sternikiem, która wystąpiła w finale olimpijskim w Tokio (1964). Urodził się 3 marca 1939 w Poznaniu jako syn Józefa i Franciszki Walentyny Skibińskiej. Ukończył miejscowe Technikum Mechaniczne, zdobywając zawód kreślarza. Wioślarstwo uprawiał w barwach „KW 04” Poznań, „Zawiszy” Bydgoszcz i AZS Wrocław (1960-1967). W latach 1960-1967 czternaście razy triumfował w Mistrzostwach Polski w czwórce ze sternikiem i bez sternika oraz w ósemce. Trzykrotnie wystąpił w finałach ME w czwórce ze sternikiem, za każdym razem ocierając się o podium – był czwarty w Kopenhadze w 1963 r., w Amsterdamie w 1964 r. i w Duisburgu w 1965 r. Również na MŚ w Lucernie w 1962 r. zajął w  czwórce ze sternikiem czwarte miejsce. Został uhonorowany tytułem Mistrza Sportu, otrzymał m.in. brązowy Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Mieszka w Kanadzie. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio wystąpił w turnieju czwórek ze sternikiem, u boku Szczepana Grajczyka, Mariana Leszczyńskiego, Ryszarda Lubickiego i (sternika) Jerzego Pawłowskiego. Po niezbyt fortunnym początku (trzecie miejsce w eliminacjach), nasza osada przeszła przez repasaże i dotarła do finału konkursu, w którym zajęła ostatnie, szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 282.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 66, 67, 81, 91.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 182.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 866.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 43, 54.

 

JERZY PAWŁOWSKI (1935--) ps. „Pepeł”, inżynier, wioślarz wrocławskiego AZS, sternik na IO w Tokio (1964). Urodził się 2 czerwca 1935 w Radzyniu Podlaskim. Ukończył studia na Politechnice Wrocławskiej, gdzie otrzymał tytuł inżyniera urządzeń sanitarnych. Mieszka we Wrocławiu. Sławę sportową zdobył jako sternik osad wioślarskich, kierując łodzią i motywując swych  kolegów przy wiosłach. Startował w barwach AZS Wrocław, w którym to klubie rozwijał umiejętności pod okiem Zbigniewa Schwarzera. W latach 1957-1967 sterowane przez niego osady dwunastokrotnie triumfowały w Mistrzostwach Polski. Wielokrotnie reprezentował barwy narodowe – na Mistrzostwach Europy w Macon w 1959 r. zajął piąte miejsce w ósemkach, a w Kopenhadze w 1963 r., Amsterdamie w 1964 r. i w Duisburgu w 1965 r. czwarte w czwórach ze sternikiem. W tej ostatniej konkurencji dwukrotnie dotarł do finałów Mistrzostw Świata, zajmując w Lucernie w 1962 r. miejsce czwarte, a w Bled w 1966 r. – dziewiąte. Za całokształt dokonań sportowych otrzymał tytuł Mistrza Sportu. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio wystąpił w turnieju czwórek ze sternikiem, u boku Szczepana Grajczyka, Mariana Leszczyńskiego, Ryszarda Lubickiego i Andrzeja Nowaczyka. Po niezbyt fortunnym początku (trzecie miejsce w eliminacjach), polska osada przeszła przez repasaże i dotarła do finału konkursu, w którym zajęła ostatnie, szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 296.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 64, 67, 81, 91.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 40.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 199.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 866.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 43, 55.

 

ANDRZEJ MIECZYSŁAW PERKA (1941--) nauczyciel wf, koszykarz warszawskiego AZS, mistrz Polski, brązowy medalista ME, olimpijczyk z Tokio (1964). Urodził się 16 lutego 1941 w Warszawie jako syn Tadeusza Stefana i Eufrozyny Kaczaluk. Po ukończeniu studiów w stołecznej AWF, otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy. Mieszka w Luksemburgu. Przygodę ze sportem rozpoczął w 1955 r. w klubie „Tęcza” Warszawa. W 1959 r. przeszedł do stołecznego AZS-AWF, w którym, trenowany przez Zygmunta Olesiewicza, wyrósł na jednego z czołowych koszykarzy klubu. Zwykle grał na pozycji obrońcy, był jednak dynamiczny w szybkim ataku, a przy tym celnie rzucał z dalszych odległości. W sezonie 1966/1967 r. wraz z resztą „Czarodziejów z Bielan” zdobył tytuł mistrza Polski. Grał również w reprezentacji, w której wszelako uchodził za zawodnika „drugiego planu”. Na Mistrzostwach Europy w Moskwie w 1965 r. zdobył brązowy medal. Ogółem, w latach 1959-1965, rozegrał 78 spotkań w barwach narodowych, w trakcie których zdobył 158 pkt. Jego dokonania przyniosły mu tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu. Karierę zawodniczą zakończył w 1971 r. W Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 r. wziął udział jako członek narodowej drużyny koszykówki. W eliminacjach Polacy pokonali reprezentacje Węgier 56:53, Japonii 81:57, Włoch 61:58 i Kanady 74:69, przegrali natomiast z Meksykiem 70:71, Puerto-Rico 60:66 i ZSRR 63:74. Zająwszy trzecie miejsce w grupie, biało-czerwoni musieli zadowolić się walką o miejsca 5-8. W tej fazie turnieju Polacy wygrali z Urugwajem 82:69, po czym ulegli Włochom 59:79 i ostatecznie zajęli szóste miejsce. Podczas swoich występów na turnieju w Tokio, Perka zdobył dla drużyny łącznie 8 pkt.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 297.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 199.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 863.
• Romański S., Czarodzieje z Bielan, APS 14, 1962, s. 23.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s.137, 138.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 34.

 

JADWIGA MARIA RUTKOWSKA – ABISIAK – DOBROWOLSKA (1934-2004) nauczycielka wf, siatkarka, brązowa medalistka olimpijska z Tokio (1964). Urodziła się 2 lutego 1934 w Guzowie (powiat Grodzisk Mazowiecki) jako córka Jana (z zawodu był mechanikiem lotniczym, zginął w obozie w Oranienburgu) i Albiny (zmarła w 1948 r.). Absolwentka Liceum Ogólnokształcącego im. F. Chopina w Sochaczewie (1951) i warszawskiej AWF (1970), gdzie otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Pracowała jako nauczycielka wf-u. Siatkarka (172 cm, 69 kg) AZS-AWF Warszawa (1953-1966) i „Skry” Warszawa. Debiutowała w reprezentacji Polski w 1953 roku. Grała w ponad stu meczach międzypaństwowych. Startowała w Mistrzostwach  Europy w 1955 roku i Mistrzostwach  Świata w roku 1960. Jako zawodniczka narodowej drużyny siatkówki wzięła udział w Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 r. Polki wygrały po 3:0 z USA, Koreą Południową i Rumunią, doznały natomiast porażek w meczach z ZSRR 0:3 i Japonią 1:3, co pozwoliło im zająć w turnieju trzecie miejsce i cieszyć się brązowym medalem.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 754, 755.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 146.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 175 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 19.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 91.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 36.
   

MARIAN SIEJKOWSKI (1940-1990) ps. „Kaszana”, nauczyciel wf, trener, medalista mistrzostw Europy (1964), finalista mistrzostw świata (1962, 1970), olimpijczyk z Tokio (1964) i Monachium (1972). Urodził się 29 sierpnia 1940 w Poznaniu (według Szafkowskiego –
w Stamierowszczyźnie koło Grodna) jako syn Jana, z zawodu stolarza i Władysławy Schumann. Ukończył Technikum Mechaniczne we Wrocławiu (1967), a następnie tamtejszą WSWF, w której to uczelni otrzymał w 1971 r. tytuł magistra wychowania fizycznego. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracował jako szkoleniowiec, m.in. był głównym trenerem reprezentacji Niemiec. Zginął w wypadku drogowym na autostradzie koło Poznania 31 października 1990. Od  1955 r. trenował wioślarstwo we wrocławskim AZS-ie, gdzie tajników dyscypliny uczyli go Zbigniew Schwarzer i Kazimierz Naskręcki (który notabene startował też razem z Siejkowskim). Potężny, świetnie zbudowany (196 cm, 96 kg) zawodnik, zdobył sławę „mocnego człowieka” naszego wioślarstwa i przez wiele lat utrzymywał się w światowej czołówce. Na Mistrzostwach Europy w Kopenhadze w 1963 r. zajął dziesiąte miejsce w dwójkach bez sternika, ale już rok później w Amsterdamie wywalczył brązowy medal w dwójkach ze sternikiem; w tej samej konkurencji w Bled w 1965 r. był ósmy. Trzykrotnie zakwalifikował się do finałów Mistrzostw Świata – w  Lucernie w 1962 r. zakończył zawody na czwartym miejscu, w  Bled w 1966 r. na dziewiątym, a w  St. Catharines w 1970 r. na szóstym, odpowiednio w dwójkach bez sternika,  czwórkach ze sternikiem i ósemkach. Dzięki swym dokonaniom zdobył tytuł Mistrza Sportu, ponadto był odznaczony m.in. brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem docierając do finału turnieju. W Tokio w 1964 r. wystartował w konkursie wioślarskich dwójek ze sternikiem, razem z K. Naskręckim i (sternikiem) S. Kozerą. Polacy zwyciężyli w wyścigu eliminacyjnym, ale podczas finału dopłynęli na metę jako ostatni z sześciu osad. Osiem lat później w Monachium wiosłował w osadzie ósemki, którą, oprócz niego, tworzyli: M. Drażdżewski, R. Giło, S. Maciejowski, K. Marek, J. Młodzikowski, G. Stellak, J. Ulczyński i  (sternik) R. Kubiak. W eliminacjach Polacy dotarli na metę jako czwarta osada, a w repasażach i półfinale jako trzecia. Niestety, w decydującym o medalach wyścigu nasi zawodnicy ulegli wszystkim rywalom i ostatecznie zakończyli igrzyska na szóstej lokacie.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 318 (tu błędna data śmierci: 26.10.1990).
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 66, 67, 81, 83, 91, 92.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 226.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 866, 892.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 441.
• Szafkowski Z., Polscy olimpijczycy wywodzący się z kresów wschodnich, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, nr 3, 2000, s. 63.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000 s. 43, 56.
   

KRZYSZTOF MAREK SITKOWSKI (1935-1988) → Patrz Igrzyska w 1960 r.

 

ZBIGNIEW ANDRZEJ SKRUDLIK (1934--) ps. „Koń”, czołowy florecista świata lat sześćdziesiątych, srebrny (1964) i brązowy (1968) medalista olimpijski, wybitny trener. Urodził się 12 maja 1934 w Jaśle jako syn Eugeniusza (właściciela drukarni) i Zofii Juszczyk. Po ukończeniu miejscowego Państwowego Gimnazjum i Liceum (1951), studiował w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie otrzymał w 1958 r. tytuł magistra wychowania fizycznego. Początkowo był zatrudniony jako pracownik naukowy AWF, następnie przeszedł do pracy szkoleniowej – m.in. w latach 1968-1978 pełnił funkcję trenera męskiej kadry narodowej florecistów, przyczyniając się do ich największego sukcesu, odniesionego na olimpiadzie w Monachium. Co prawda podjął wówczas kontrowersyjną decyzję o zastąpieniu w drużynie olimpijskiej Parulskiego przez Godela, który wypadł bardzo blado. Ale zwycięzców się nie sądzi. W latach następnych pracował jako trener szermierki w Kanadzie i Japonii. W 2013 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Jasła. Już w szkole był czynnym sportowcem i organizatorem życia sportowego (SKS). Po maturze wyjechał do Przemyśla na kurs organizatorów wf rozpoczynając przygodę z „wielkim sportem”. Szermierz (178 cm, 74 kg) warszawskiego AZS (1953-1969), wychowanek trenera Kazimierza Laskowskiego, szpadzista, ale przede wszystkim leworęczny florecista – „drużynowiec”. Panuje opinia, że „bił się w zespole dobrze i potrafił w decydującym momencie wnieść w słabnący szereg mistrzów wiarę, opanowanie i spokój”. Dwukrotnie triumfował na Mistrzostwach Polski we florecie (1961, 1963), ponadto był trzykrotnym wicemistrzem we florecie (1958, 1968) i szpadzie (1962). W turniejach drużynowych zgromadził jeden tytuł mistrza Polski w szpadzie (1956) i oraz sześć tytułów wicemistrzowskich – po trzy we florecie (1957, 1964, 1968) i szpadzie (1963, 1965, 1967). Na Uniwersjadzie w Porto Alegre w 1963 r. dwa razy stanął na najwyższym miejscu podium, mianowicie w drużynach floretowej i szpadowej. Był sześciokrotnym drużynowym medalistą Mistrzostw Świata w florecie – w Turynie w 1961 r. i w Buenos Aires w 1962 r. zdobył brązowe medale, w Gdańsku w 1963 r. i w Paryżu w 1965 r. srebrne, natomiast w Moskwie w 1966 r. i w Montrealu w 1967 r. ponownie brązowe; w trakcie mistrzostw w Gdańsku otarł się również o podium w turnieju indywidualnym, w którym zajął czwarte miejsce. Władze państwowe doceniły jego dokonania, nadając mu tytuł Mistrza Sportu, oraz odznaczając Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim OOP.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. W Tokio w 1964 r. wystartował w turnieju drużynowym floretu, mając u boku E. Franke, R. Parulskiego, J. Różyckiego i W. Woydę. W grupie eliminacyjnej Polacy pokonali Wielką Brytanię 9:5 (Skrudlik odniósł wówczas 2 zwycięstwa) i Australię 13:3 (3 zwycięstwa), w ćwierćfinale zwyciężyli Rumunię 9:2 (3 zwycięstwa), a w półfinale – Japonię 9:4 (2 zwycięstwa). O losach złotego medalu rozstrzygnąć miał mecz z ZSRR, który niestety nasi zawodnicy przegrali 7:9 (2 zwycięstwa), co dało im srebrny medal. Cztery lata później na igrzyskach w Meksyku ponownie wziął udział w turnieju drużynowym floretu, tym razem wspólnie z E. Franke, A. Lisewskim, R. Parulskim i W. Woydą. Zwycięstwa nad Wenezuelą 10:6 (2 zwycięstwa), Argentyną 11:5 (2 zwycięstwa) i Węgrami 9:4 (nie walczył) pozwoliły naszym zawodnikom wyjść z grupy eliminacyjnej. W ćwierćfinale Polacy pokonali RFN 9:4 (3 zwycięstwa), w półfinale przegrali z Francją 7:9 (3 zwycięstwa), natomiast w ostatnim meczu okazali swą wyższość nad reprezentacją Rumunii 9:3 (2 zwycięstwa), zdobywając w ten sposób brązowy medal olimpijski.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 7, 13, 120 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 808, 809.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 322.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 6, 7, 93 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 231, 232.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s.142.
• Samborska W., Wręczono tytuły honorowego obywatela miasta Jasła, [w:] twojejaslo.pl, 15.06.2013 [dostęp 1.11.2018]
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 34.

 

ZOFIA ANTONINA SZCZEŚNIEWSKA – BRYSZEWSKA (1943-1988) ps. „Zojda”, siatkarka z warszawskich Bielan, wychowanka AZS-AWF, medalistka mistrzostw Europy, dwukrotna medalistka olimpijska z Tokio (1964) i Meksyku (1968). Urodziła się 31 sierpnia 1943 w Warszawie jako córka Antoniego Longina (oficera WP, rozstrzelanego na Pawiaku w 1944) i Kazimiery Balcerzak. Po zdaniu matury w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących, rozpoczęła studia eksternistyczne w bielańskiej Akademii Wychowania Fizycznego, których jednakowoż nie ukończyła. Zmarła przedwcześnie, na raka piersi, w Warszawie 2 grudnia 1988. Jej prochy spoczęły na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach. Piłkę pod siatką odbijała już w szkole podstawowej i gimnazjum, ale najpierw skupiała swe wysiłki na koszykówce. Dopiero trener siatkarek AZS-AWF Jerzy Szewczyk skierował ją na „właściwą drogę”. Szybko się okazało, że „Zojda” jest „stworzona” do tej gry. Wedle zgodnej opinii, była „dzieckiem boiska” i mogła nic nie robić, tylko grać w siatkówkę. Uwielbiała tę zabawę. Klub (najpierw AZS-AWF, a w latach siedemdziesiątych AZS Warszawa) wiele jej zawdzięcza (1958-1975). W barwach akademickich była czterokrotną mistrzynią Polski (1963-1966), dwukrotną wicemistrzynią (1973, 1975), brązową medalistką MP (1974), a także finalistką Pucharu Europy Mistrzyń Krajowych (1962/1963 – jej drużyna zajęła wówczas drugie miejsce) i Pucharu Europy Zdobywczyń Pucharów (1973/1974 – czwarte miejsce). W 1963 r., nie mając ukończonych dwudziestu lat, rozpoczęła występy w reprezentacji Polski i jeszcze w tym samym roku zdobyła wraz z koleżankami srebrny medal na Mistrzostwach Europy w Konstancy, równocześnie zostając nieoficjalną gwiazdą tej imprezy. Kolejne wicemistrzostwo Europy wywalczyła w Izmirze w 1967 r., z kolei trzy lata później na Mistrzostwach Świata w Warnie przyczyniła się do zajęcia przez Polki dziewiątego miejsca. Spośród licznych przyznanych jej wyróżnień, warto wymienić tytuł Zasłużonej Mistrzyni Sportu, trzy srebrne Medale za Wybitne Osiągnięcia Sportowe (1964, 1967, 1968), Złoty Krzyż Zasługi (1979) oraz nadawany przez władze AZS-u Medal im. Bronisława Czecha. Na Igrzyskach Olimpijskich debiutowała w Tokio w 1964 r. Drużyna naszych siatkarek po zwycięstwach nad USA 3:0, Koreą Południową 3:0, Rumunią 3:0 oraz porażkach z ZSRR 0:3 i Japonią 1:3 (Polki, jako jedyne podczas całych igrzysk, „urwały” seta przyszłym mistrzyniom olimpijskim) zajęła w turnieju trzecie, „brązowe” miejsce. Po raz drugi stanęła do olimpijskiej rywalizacji na Igrzyskach w Meksyku w 1968 r. Biało-czerwone zwyciężyły wówczas w meczach z Koreą Południową 3:2, USA 3:0, Meksykiem 3:2, Czechosłowacją 3:0 oraz Peru 3:1, przegrały natomiast z ZSRR 0:3 i Japonią 0:3, co pozwoliło im zająć trzecie miejsce i obronić brązowy medal.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 894, 895.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 340.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 175 i dalsze.
• Olesińska-Pęczek J, Rotkiewicz M., [w:] Słownik WF, 1989, z. 2, s. 136, 137 = Wychowanie Fizyczne i Sport, nr 2, 1989, s. 136, 137.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 252.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 103.
• (-), Nasi zawodnicy w barwach olimpijskich: lekka atletyka, koszykówka, szermierka, wioślarstwo, siatkówka-kobiety, podnoszenie ciężarów, APS 5-6/1964 (28-29), s. 36, 37.

 

MIECZYSŁAW SZYPUŁA (1938--)  Urodził się 18 września 1938 r. Uprawiał wioślarstwo, występując w barwach AZS Wrocław. Czterokrotnie stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski, triumfując w dwójce bez sternika (1963) i w czwórce ze sternikiem (1964–1966). Wystąpił też w finałach Mistrzostw Europy w Amsterdamie w 1964 r. – do zdobycia medalu w czwórkach ze sternikiem polskiej osadzie zabrakło tylko jednego miejsca. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1964 r. był zawodnikiem rezerwowym.

Bibliografia:

(-), Olimpijczycy, którzy nie wystąpili na arenie igrzysk – PZTW, [w:] [www.pztw.pl/files/Szkolenie/Mastersi/Wioslarze-rezerwowi_na_IO.docx] [Dostęp: 10.01.2019]

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 1968 r.

ZDZISŁAW STANISŁAW AMBROZIAK (1944-2004) ps. „Dzidzia”, trener, dziennikarz, komentator TV, siatkarz AZS-AWF, olimpijczyk z Meksyku (1968) i Monachium (1972). Urodził się 1 stycznia 1944 w Warszawie jako syn Stanisława i Wacławy Anny Rozenthal. Ukończywszy miejscowe Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa (1961), podjął studia na bielańskiej AWF (1972), gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego (kierunek trenerski). Z dziennikarstwem związał się w 1966 r. jeszcze jako siatkarz – przekazywał wówczas wiadomości ze zgrupowań do redakcji „Sportowca”. Po zakończeniu kariery zawodniczej w pełni poświęcił się pracy komentatora sportowego. Współpracował z kilkoma stacjami telewizyjnymi, jego artykuły ukazywały się m.in. w „Nowej Europie” i „Gazecie Wyborczej”. Najchętniej relacjonował znaną mu z własnych występów siatkówkę oraz zawody tenisa. Wystąpił w epizodycznych rolach w filmach Juliusza Machulskiego „Deja vu” i „Kiler-ów 2-óch”. Zmarł 23 stycznia 2004 roku po długiej i ciężkiej chorobie.Spośród licznych zainteresowań sportowych, największy entuzjazm odczuwał do siatkówki, ku której uprawianiu miał zresztą znakomite predyspozycje fizyczne (201 cm, 102 kg). Grał kolejno w stołecznych klubach: „Orle”, „Spójni”, AZS-AWF i „Skrze”, następnie przeszedł pod barwy klubów włoskich (1972-1984). Uchodził za zawodnika zdolnego, zaangażowanego, o wielkim zapale do gry. Największe sukcesy krajowe święcił w barwach warszawskiej drużyny akademickiej, wraz z którą trzykrotnie zdobywał mistrzostwo Polski (1965, 1966, 1968), dwukrotnie wicemistrzostwo (1967, 1970), ponadto brązowy medal MP (1969). W kadrze był podopiecznym trenerów Zygmunta Krausa i Tadeusza Szlagora. Wraz zresztą biało-czerwonych wywalczył drugie miejsce w Pucharze Świata w 1965 r., a dwa lata później – brązowy medal Mistrzostw Europy w Stambule. Ogółem w latach 1963-1972 zaliczył 220 występów w barwach narodowych. Na Igrzyskach Olimpijskich debiutował w Meksyku w 1968 r. Polscy siatkarze pokonali wówczas gospodarzy 3:1, Belgię 3:0, USA 3:0, Brazylię 3:0, Bułgarię 3:0 i Czechosłowację 3:1, przegrali natomiast z Japonią 0:3, ZSRR 0:3 i NRD 0:3 i ostatecznie zajęli w turnieju piąte miejsce. Cztery lata później w Monachium rywale okazali się jeszcze trudniejsi. Po zwycięstwie nad Tunezją 3:0 oraz porażkach z Czechosłowacją 0:3, Koreą Południową 1:3, Bułgarią 2:3 i ZSRR 2:3, Polacy zajęli w grupie piąte miejsce; zwycięstwo nad Kubą 3:0 w spotkaniu o miejsca 9-10 ostatecznie pozwoliło sklasyfikować naszych zawodników jako dziewiątą drużynę turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 148.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 21.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 107.
• Tuszyński B., Telewizja i sport, Warszawa 1996, s. 217.
• (-), [w:] Cynkier B. & al. (red.), Bąbel A.M. & al. (współprac.), Kto jest kim w Polsce, wyd. IV, Warszawa 2001,  s. 9.
• (-), Zmarł Zdzisław Ambroziak, Gazeta Pomorska, 25.01.2004.

 

WALDEMAR ROMUALD BASZANOWSKI (1935-2011) → Patrz Igrzyska w 1960 r.  

 

WIESŁAW BRASŁAW (19??--) Zawodnik AZS Olsztyn. Będąc aktualnym wicemistrzem Polski w klasie „Finn” otrzymał powołanie do reprezentacji – jako zawodnik rezerwowy – na Igrzyska w Meksyku w 1968 r.

Bibliografia:

• Kamiński A., Azetesiacy pod żaglami, Warszawa 1978, s. 15-17.
• Siwicki M., O najlepszych żeglarzach słów kilka, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 334-336.
• Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 57, 538.
• (-), Nasi w kadrze olimpijskiej, APS 1/1968 (50), s. 23.

 

ZDZISŁAW BROMEK (1945--) inżynier, wioślarz, jeden z najlepszych skifistów przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, ośmiokrotny mistrz Polski, olimpijczyk z Meksyku (1968). Urodził się 18 listopada 1945 w Krakowie jako syn Karola i Aleksandry Glińskiej. Po zdaniu matury w miejscowym I Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego (1963), studiował w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, gdzie w 1971 r. otrzymał tytuł magistra inżyniera oraz tamtejszej AWF, w której w 1984 r. otrzymał absolutorium bez tytułu magistra. Mieszka w Krakowie, gdzie z powodzeniem trenuje grupy młodzieżowe w klubie AZS-AWF Kraków sekcji wioślarskiej. Uprawiał wioślarstwo, najlepiej czując się na skifach, przy czym od 1962 r. pływał w barwach krakowskiego AZS. Uchodził za godnego kontynuatora pięknych tradycji naszych skifistów i przez wiele lat gwarantował wysoki poziom krajowej rywalizacji w tej konkurencji. Osiem razy stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski w jedynkach (1968-1974, 1976). Startował także w innych osadach. Na arenie międzynarodowej odnotowywał raczej przeciętne wyniki. Czterokrotny brał udział w Mistrzostwach Europy: w Vichy 1967 r. zajął dwunaste, a w Klagenfurcie w 1969 r. dziesiąte miejsce w jedynkach, dwa lata później w Kopenhadze był jedenasty w dwójkach podwójnych, natomiast w Moskwie w 1973 r. odpadł w repesażu w jedynkach. Podczas Mistrzostw Świata w St. Catharines (Kanada) w 1970 r. ukończył turniej jedynek na dziesiątym miejscu, zaś w Lucernie w 1974 r. i w Nottingham rok później ścigał się w osadach czwórek podwójnych, kończąc zawody na – odpowiednio – siódmym i jedenastym miejscu. Na Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 r. startował w turnieju jedynek. Nie zdołał awansować do decydującego o medalach wyścigu, natomiast w finale B pokonał wszystkich rywali, dzięki czemu został sklasyfikowany na siódmym miejscu.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 162.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 68, 69, 81, 92, 93.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 39.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 877.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 535.

 

ZBIGNIEW JASIUKIEWICZ (1947-2005) ps. „Czwory”, siatkarz warszawskiego AZS i „Resovii”, srebrny i brązowy medalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Meksyku (1968). Urodził się 13 października 1947 w Nowogrodzie Bobrzańskim jako syn  Ignacego, z zawodu ślusarza i Kazimiery Pączek. Ukończywszy Liceum Ogólnokształcące im. Romualda Traugutta w Celestynowie (1966), studiował w warszawskiej AWF, gdzie w 1970  r. otrzymał magistra wychowania fizycznego. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracował jako trener, m.in. reprezentacji RFN. Zmarł 10 marca 2005 w wieku 58 lat. Karierę sportową zaczął od uprawiania lekkoatletyki, przede wszystkim skoku w dal, w OKS Otwock (1965-1966), z którego wkrótce przeszedł do AZS Warszawa (1967-1968). W tym okresie reprezentował Polskę w jednym meczu międzypaństwowym (1967), a także uzyskał swój najlepszy rezultat w skoku w dal – 7.47 m. Zmieniwszy wiodącą dyscyplinę na siatkówkę występował w barwach „Mazowsza” Zegrze, stołecznego AZS i „Resovii” Rzeszów oraz klubów szwedzkich i niemieckich. Największe krajowe sukcesy odniósł jako zawodnik AZS, z którym zdobył jedno mistrzostwo Polski (1968) i „Resovii”, z którą powtórzył ów wyczyn cztery razy (1971, 1972, 1974, 1975); ponadto był dwukrotnym wicemistrzem (w 1970 r. z AZS-em i w 1973 r. z „Resovią”) oraz brązowym medalistą MP (1969, AZS). W barwach rzeszowskiego klubu wystąpił w finałach PEMK (1972/1973 – jego drużyna zajęła wówczas drugie miejsce) i PEZP (1973/1974 – trzecie). Powołany do reprezentacji narodowej, wywalczył z nią dwa medale Mistrzostw Europy: brązowy w Stambule w 1967 r. i srebrny w Belgradzie w 1975 r. Wystąpił także dwukrotnie w Pucharze Świata: w Lipsku w 1969 r. Polacy uplasowali się na ósmym miejscu, a w Pradze w 1973 r. – na drugim. U schyłku swej reprezentacyjnej kariery, który zbiegł się ze „złotym okresem” naszej męskiej siatkówki (1973-1976), nie miał stałego miejsca w reprezentacyjnej szóstce. „Mógł występować zamiast Boska – twierdził trener Wagner – ale nie miał przyjęcia, mógł grać w ataku, ale nie miał bloku. Sporo występował na mistrzostwach Europy, gdy odpuściliśmy pół drużyny. I tak na swoje możliwości dużo osiągnął”. Ogółem, w latach 1967-1976, reprezentował Polskę 162 razy. W 1968 r., jako członek narodowej kadry siatkarzy, wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku. Polscy zawodnicy pokonali wówczas gospodarzy 3:1, Belgię 3:0, USA 3:0, Brazylię 3:0, Bułgarię 3:0 i Czechosłowację 3:1, przegrali natomiast z Japonią 0:3, ZSRR 0:3 i NRD 0:3 i ostatecznie zajęli w turnieju piąte miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 214.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 102.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s.124.
   

DANIELA TARKOWSKA – JAWORSKA (1946--) nauczycielka wf, jedna z najlepszych polskich oszczepniczek, mistrzyni Europy, uczestniczka IO w Meksyku (1968) i Monachium (1972). Urodziła się 4 stycznia 1946 w Wyborowie (powiat Łowicz) jako córka Józefa. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego w Skierniewicach (1964), rozpoczęła studia na Wydziale Wychowania Fizycznego WSWF w Poznaniu, gdzie w 1968 r. otrzymała tytuł mgr wf. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracowała jako nauczycielka wf-u w Warszawie oraz w podstołecznym Izabelinie. Mieszka w Warszawie. Specjalizowała się w rzucie oszczepem, którą to konkurencję trenowała w „Visie” Skierniewice (1961-1963), ŁKS Łódź (1964), AZS Poznań (1965-1968) i warszawskich klubach „Skra” (1969-1975) i „Spójnia” (1976-1979). W pierwszym z wymienionych klubów wychowywał ją trener Jerzy Siurek, później została podopieczną (a prywatnie również żoną) trenera Edmunda Jaworskiego. Dziesięciokrotnie triumfowała w rzucie oszczepem na Mistrzostwach Polski (1964, 1966-1971, 1973, 1974, 1976), pięciokrotnie biła również krajowy rekord w tej  konkurencji. W latach 1963-1976 reprezentowała Polskę w 45 meczach międzypaństwowych, odnosząc w nich 21 indywidualnych zwycięstw. Dwukrotnie uczestniczyła w Uniwersjadach (1965, 1970) i za drugim występem, podczas zawodów w Turynie, pokonała w swej konkurencji wszystkie rywalki. Cztery razy wzięła udział w Mistrzostwach Europy (1966, 1969, 1971, 1974), przy czym największy sukces osiągnęła w Helsinkach (1971), gdzie zdobyła złoty medal, ciskając oszczepem na odległość 61.00 m. Podczas trzech startów w finale Pucharu Europy (1965, 1967, 1970) zajęła odpowiednio czwartą, pierwszą i druga lokatę. Otrzymała tytuł Zasłużonej Mistrzyni Sportu, a spośród odznaczeń – m.in. złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi. Z okazji 75-lecia PZLA, w plebiscycie „Kuriera Polskiego” została uznana za najlepszą polską oszczepniczkę w historii. Dwukrotnie startowała w igrzyskach olimpijskich. W Meksyku w 1968 r. zajęła piąte miejsce w gronie 16 rywalek. Cztery lata później w Monachium odpadła już na etapie eliminacji. Z perspektywy lat, podsumowała swój udział w igrzyskach słowami: „Tytuł olimpijczyka daje mi jedynie moralną satysfakcję. Moje życie nie różni się w żadnym stopniu od życia przeciętnego Polaka”.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 215.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s. 32.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 102, 103.
• Łojewski Z., Wołejko T., Historia spotkań międzypaństwowych reprezentacji Polski, cz. I: seniorki, Warszawa 1979, s. 12.
• Wachowski E., Wybitni trenerzy i sportowcy poznańskiej uczelni wychowania fizycznego, Monografie AWF w Poznaniu nr 155, Poznań 1979, s. 44.
• Wryk R., 90 lat Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu, Poznań 2009, s. 49.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 208 , 237, 248, 256, 259, 271.
   

GRZEGORZ HENRYK KORCZ (1946--) koszykarz, trener, wychowanek poznańskiego AZS, olimpijczyk z Meksyku (1968) i Monachium (1972). Urodził się 9 maja 1946 w Środzie Wielkopolskiej jako syn Gerwazego i Teresy Jadwigi Górnej. Absolwent WSWF we Wrocławiu. Przez wiele lat mieszkał we Francji, gdzie pracował jako trener, następnie powrócił do Polski. Karierę zawodnika koszykówki rozpoczął w 1964 r., grając w AZS Poznań, później zaś w  „Śląsku” Wrocław i „Legii” Warszawa. Tajników dyscypliny uczyli go klubowi trenerzy Stanisław Szafarkiewicz i Ryszard Stasik, a po powołaniu do kadry – Witold Zagórski i Stefan Majer. Najczęściej grał na pozycji skrzydłowego; technicznie był dobrze wyszkolony, wszechstronny, bardzo skuteczny w obronie, szybki i z dobrym rzutem. Panuje jednak opinia, że nie osiągnął wyników na miarę swoich możliwości, jakoby przez brak nerwu i zacięcia w grze. Czterokrotnie brał udział w rozgrywkach Mistrzostw Europy (1967, 1969, 1971, 1973), zdobywając, podczas swojego debiutu w europejskim czempionacie, brązowy medal. Łącznie, w latach 1967-1973 rozegrał w drużynie narodowej 196 spotkań, zdobywając w nich 1473 pkt.  Po zakończeniu kariery w Polsce grał jeszcze przez kilka sezonów we Francji, pracował tam także jako trener. W 1971 r. został powołany do reprezentacji „Gwiazd Europy” na Festiwal FIBA. Wraz z Edwardem Jurkiewiczem, pod wodzą trenera Witolda Zagórskiego, rozegrali spotkanie z reprezentacją Włoch, pokonując ją 96:64. Otrzymał tytuł Mistrza Sportu, był też dwukrotnie odznaczony brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Jako członek narodowej drużyny koszykówki dwukrotnie wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich. Podczas turnieju w Meksyku, Polacy zwyciężyli Koreę Południową 77:67, Kubę 78:75, Maroko 85:48 i Bułgarię 69:67, przegrali natomiast z ZSRR 50:91, Brazylią 51:88 oraz z drużyną gospodarzy 63:68. Zająwszy czwarte miejsce w grupie eliminacyjnej, odpadli z rywalizacji o medale, a po zwycięstwie nad Włochami 66:52 i kolejnej porażce z Meksykiem 65:75, zostali ostatecznie sklasyfikowani na szóstym miejscu. Cztery lata później w Monachium drużyna naszych koszykarzy wygrała w eliminacjach tylko dwa mecze (z Filipinami 90:75 i Senegalem 95:59), co przy pięciu przegranych (z Jugosławią 64:85, ZSRR 64:94, Włochami 59:71, RFN 65:67 i Puerto Rico 83:85) dało jej szóste miejsce w grupie. Dwa ostatnie spotkania, w których polscy koszykarze pokonali Hiszpanię 87:76 i przegrali z Australią 83:91, przesądziły o zajęciu dziesiątego miejsca w całym turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 233.
• Łaszkiewicz K., Polska koszykówka męska 1928–2004, Inowrocław 2004.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 124.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 872, 885.

 

KRYSTYNA KRUPA – MALINOWSKA (1939--) → Patrz Igrzyska w 1964 r.

 

BOLESŁAW JAN KWIATKOWSKI (1942--) nauczyciel wf, trener, koszykarz warszawskiego AZS i ŁKS, medalista Mistrzostw Europy (1967), uczestnik Mistrzostw Świata (1969) i IO w Meksyku (1968). Urodził się 28 lipca 1942 w Warszawie jako syn Bolesława i Stanisławy Safjańskiej. Ukończył miejscowe Liceum im. Joachima Lelewela (1960), a następnie bielańską AWF, gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego (1965), a także Podyplomowe Studium na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UW (1968). W 1981 r. wyemigrował do Australii, gdzie pracował jako nauczyciel wf-u w szkole średniej w Sydney, a potem przedsiębiorca. W 1999 r. został prezesem OLIMPOL-u, organizacji pomagającej polskim sportowcom przyjeżdżającym na przedolimpijski rekonesans do Australii. Podczas igrzysk w 2000 r. był głównym opiekunem i organizatorem spotkań ekipy olimpijskiej z mieszkańcami Sydney w Polskim Klubie Ashfield. Przygodę ze sportem rozpoczął od biegów na 800 m dla juniorów podczas czwartków lekkoatletycznych w Warszawie, potem grał w piłkę nożną w RKS Marymont, jednak od 1957 r. poświęcił się całkowicie koszykówce. Po wstąpieniu w szeregi AZS Warszawa, trafił pod trenerską opiekę Romy i Zygmunta Olesiewiczów. Z numerem „13” na koszulce przez 12 sezonów grał na pozycji rozgrywającego, będąc podporą, a  wkrótce i kapitanem słynnych „Czarodziejów z Bielan”. Miał ogromny wpływ na mobilizację drużyny w decydujących momentach, a jego wielkimi atutami były rzuty z dystansu oraz efektywna praca w obronie. Z drużyną stołecznego AZS zdobył mistrzostwo Polski juniorów (1960) i seniorów (1967), ponadto wicemistrzostwo (1962) i dwukrotnie Puchar Polski (1958, 1971). Znalazł też pewne miejsce w kadrze narodowej, w której trenował go Witold Zagórski. Razem z kolegami z reprezentacji zdobył brązowy medal Mistrzostw Europy w Helsinkach 1967 r., a dwa lata później na Mistrzostwach Świata w Urugwaju przyczynił się do zajęcia piątego miejsca. Ogółem, w latach 1961-1969 rozegrał w drużynie narodowej 114 spotkań zdobywając 617 pkt. W 1973 przeniósł się do Łodzi, gdzie reprezentował barwy tamtejszego ŁKS, awansując wraz z zespołem do I ligi. Następnie, do wyjazdu z kraju w 1981 r., był  trenerem wspomnianej drużyny. Spośród indywidualnych wyróżnień, otrzymał tytuł Mistrza Sportu oraz m.in. brązowy Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Ponadto, w 1968 r., został wybrany najlepszym koszykarzem roku w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Jako członek narodowej drużyny koszykówki uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 r.. Podczas turnieju Polacy zwyciężyli Koreę Południową 77:67, Kubę 78:75, Maroko 85:48 i Bułgarię 69:67, przegrali natomiast z ZSRR 50:91, Brazylią 51:88 oraz z drużyną gospodarzy 63:68. Zająwszy czwarte miejsce w grupie eliminacyjnej, odpadli z rywalizacji o medale, a po zwycięstwie nad Włochami 66:52 i kolejnej porażce z Meksykiem 65:75, zostali ostatecznie sklasyfikowani na szóstym miejscu.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 253.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 147.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 872.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 131.

 

ADAM MICHAŁ LISEWSKI (1944--) ps. „Lis”, pracownik naukowy PW, prezes PZS, florecista warszawskiego AZS, olimpijczyk z Meksyku (1968). Urodził się 20 stycznia 1944 w Warszawie jako syn Franciszka i Adeli Lesiak. Po zdaniu matury w miejscowym Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Prusa (1962), podjął studia na Wydziale Mechaniczno-Technologicznym Politechniki Warszawskiej ze specjalnością obróbka metali i narzędzi. Ukończywszy studia (1970), pozostał na uczelni jako pracownik naukowy, pełniąc m.in. funkcję asystenta prof. Jerzego Dmochowskiego. Tajniki szermierki poznawał na planszach stołecznego AZS, w którego barwach występował od 1958 do 1972 r. Szkolony przez trenera Eugeniusza Kaźmierskiego stał się twardym i trudnym dla każdego rywala zawodnikiem. Walcząc lewą ręką, konsekwentnie narzucał i wymuszał swoje „racje” na planszy, czym – jak o nim mówiono – wręcz „zamęczał” przeciwników. Pojedynkował się w dwóch broniach, ale największe sukcesy odniósł w drużynowych starciach na florety. Był solidnym i pewnym atutem tych zespołów. Indywidualnie dwukrotnie triumfował na Mistrzostwach Polski we florecie (1967, 1971), a drużynowo aż sześć razy (1971-1976), ponadto wywalczył sześć srebrnych medali (indywidualny w 1974 r. i drużynowe w latach 1963, 1964, 1968-1970); miał też na koncie trzy drużynowe wicemistrzostwa w szpadzie (1963, 1965, 1967). W latach 1962-1972 wielokrotnie i z dużymi sukcesami reprezentował barwy narodowe. Na Uniwersjadzie w Porto Alegre w 1963 r. zdobył  złote medale w drużynowych turniejach floretu i szpady, w Budapeszcie w 1965 r. – brązowy medal w szpadzie, a w Turynie w 1970 r. – srebrny we florecie. Był czterokrotnym medalistą Mistrzostw Świata w drużynie floretowej: srebrnym w Paryżu (1965), brązowym w Moskwie (1966) i Montrealu (1967) oraz ponownie srebrnym we Wiedniu (1971). Wielokrotnie otrzymywał nagrody i odznaczenia, wśród których znalazły się m.in. tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu, srebrny Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, Srebrny i Złoty Krzyże Zasługi oraz Krzyż Kawalerski OOP. Po zakończeniu kariery zawodniczej podjął się roli działacza sportowego – był członkiem zarządu PKOl (od 1980), komisji Sędziowskiej Międzynarodowej Federacji Szermierczej FIE (od 1980), sędzią międzynarodowym. W Polskim Związku Szermierczym pełnił funkcję wiceprezesa d/s. sportowych (1976-1980) oraz wiceprezesa (1988-1992) i prezesa urzędującego (1980-1988 i od 1992). Na igrzyskach w Meksyku wystartował w dwóch turniejach floretu – indywidualnym i drużynowym. W rywalizacji indywidualnej bez problemów przeszedł eliminacje, wygrywając pierwszą grupę, a następnie zajmując trzecią pozycje w grupie drugiej. W 1/32 finału zmierzył się z Japończykiem H. Ohkawą, którego pokonał, ale w 1/16 przegrał z G. Swiesznikowem z ZSRR. W tej sytuacji o awansie miał zdecydować barażowy pojedynek, ponownie z H. Ohkawą. Niestety, Japończyk zrewanżował się naszemu zawodnikowi za wcześniejszą przegraną i ostatecznie wyeliminował go z turnieju. Znacznie lepiej poszło Lisewskiemu w turnieju drużynowym floretu, w którym walczył wspólnie z E. Franke, R. Parulskim, Z. Skrudlikiem i W. Woydą. Zwycięstwa nad Wenezuelą 10:6 (Lisewski odniósł 1 zwycięstwo), Argentyną 11:5 (3 zwycięstwa) i Węgrami 9:4 (w tym meczu dał prawdziwy popis, odnosząc 4 zwycięstwa!) pozwoliły naszym florecistom wyjść z grupy eliminacyjnej. W ćwierćfinale Polacy pokonali RFN 9:4 (1 zwycięstwo), w półfinale przegrali z Francją 7:9 (pierwszy raz w karierze nie zdobył dla drużyny żadnego punktu), natomiast w ostatnim meczu okazali swą wyższość nad reprezentacją Rumunii 9:3 (nie walczył), zdobywając w ten sposób brązowy medal olimpijski.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 6, 11, 81 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 509, 510.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 259.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 67 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 153, 154.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 131, 132.
• (-), [w:] Cynkier B. et alt. (red.), Kto jest kim w Polsce, wyd. IV, Warszawa 2001, s. 519.
• (-), [w:] Kronika Sportu Polskiego 2001, Warszawa 2002, s. 198.

 

ADAM MARIA NIEMIEC (1947--) inżynier, koszykarz warszawskiego AZS, olimpijczyk z Meksyku (1968). Urodził się 8 września 1947 w Milanówku jako syn Alojzego i Marii Dobrogniewy Maciejewskiej. Ukończył stołeczne VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana (1965), a następnie studia na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Warszawskiej (1970), gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera. Mieszka w Austrii. Swą koszykarską karierę związał z warszawskim AZS-em, gdzie trenował pod okiem słynnego Zygmunta Olesiewicza. Uchodził za osobę o szerokich horyzontach (poza sportem, interesował się nauką, muzyką, filatelistyką), zwano go „eleganckim skrzydłowym”. Łącząc wiele zainteresowań i ucząc się, nie mógł poświęcać zbyt dużo czasu na trening, toteż pozostał zawodnikiem średniej klasy. To wcale nie znaczy, że swoją inteligencją i dojrzałością taktyczną nie wzbogacał gry akademików. Największy sukces na „krajowym podwórku” odniósł w 1967 r., kiedy jego klub, AZS Warszawa, triumfował w rywalizacji o mistrzostwo Polski. W latach 1968-1969 rozegrał też, pod wodzą trenera Witolda Zagórskiego, 62 spotkania w drużynie narodowej, zdobywając łącznie 133 pkt. Został odznaczony m.in. Brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Wystąpił w reprezentacji olimpijskiej w Meksyku, grając – choć raczej na drugim planie – z takimi gwiazdami naszej koszykówki jak Łopatka, Likszo, Jurkiewicz, Trams, Frelkiewicz i Kwiatkowski. Podczas turnieju Polacy zwyciężyli Koreę Południową 77:67, Kubę 78:75, Maroko 85:48 i Bułgarię 69:67, przegrali natomiast z ZSRR 50:91, Brazylią 51:88 oraz z drużyną gospodarzy 63:68. Zająwszy czwarte miejsce w grupie eliminacyjnej, odpadli z rywalizacji o medale, a po zwycięstwie nad Włochami 66:52 i kolejnej porażce z Meksykiem 65:75, zostali ostatecznie sklasyfikowani na szóstym miejscu.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 281.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 180.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 872.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 135.

 

ANDRZEJ MIECZYSŁAW PASIOROWSKI (1946--) inżynier, handlowiec, koszykarz warszawskiego AZS, dwukrotny mistrz Polski (1967, 1975) i dwukrotny olimpijczyk z Meksyku (1968) i Monachium (1972). Urodził się 4 maja 1946 w Rawie Mazowieckiej jako syn Romana. Ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum w Nowym Mieście nad Pilicą (1963) a następnie studia na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Warszawskiej (1972), gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera. Mieszka we Francji. W trakcie kariery zawodnika koszykówki, trwającej od 1965 do 1988 r., występował w barwach AZS Warszawa, „Resovii” Rzeszów i „Polonii” Warszawa. Jego styl gry ukształtowali przede wszystkim trenerzy pierwszego z wymienionych klubów – Bohdan Przywarski i Zygmunt Olesiewicz. Dzięki nim, silny fizycznie (znany z ogromnej stopy) środkowy stał się „podkoszowym graczem”, który świetnie sobie radził zarówno w ataku jak i w obronie. W drużynach klubowych odgrywał dużą rolę, o czym mogą świadczyć choćby dwa tytuły mistrza Polski, z których pierwszy zdobył z AZS Warszawa (1967), następny zaś z „Resovią” (1975). W reprezentacji był zawodnikiem drugoplanowym, ale w drużynie Witolda Zagórskiego uczestniczył dwukrotnie w IO. Tylko raz wystąpił w Mistrzostwach Europy, mianowicie w Barcelonie w 1973 r., kiedy w naszej drużynie narodowej następowała pokoleniowa zmiana warty; notabene był to najgorszy start Polaków w historii koszykarskich ME, zakończony zajęciem dopiero dwunastego miejsca. Ogółem, w latach 1965-1973 rozegrał w reprezentacji narodowej 92 mecze. Otrzymał tytuł Mistrza Sportu, był też odznaczony m.in. Brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Jako członek narodowej drużyny koszykówki dwukrotnie wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich. Podczas turnieju w Meksyku, Polacy zwyciężyli Koreę Południową 77:67, Kubę 78:75, Maroko 85:48 i Bułgarię 69:67, przegrali natomiast z ZSRR 50:91, Brazylią 51:88 oraz z drużyną gospodarzy 63:68. Zająwszy czwarte miejsce w grupie eliminacyjnej, odpadli z rywalizacji o medale, a po zwycięstwie nad Włochami 66:52 i kolejnej porażce z Meksykiem 65:75, zostali ostatecznie sklasyfikowani na szóstym miejscu. Cztery lata później w Monachium drużyna naszych koszykarzy wygrała w eliminacjach tylko dwa mecze (z Filipinami 90:75 i Senegalem 95:59), co przy pięciu przegranych (z Jugosławią 64:85, ZSRR 64:94, Włochami 59:71, RFN 65:67 i Puerto Rico 83:85) dało jej szóste miejsce w grupie. Dwa ostatnie spotkania, w których polscy koszykarze pokonali Hiszpanię 87:76 i przegrali z Australią 83:91, przesądziły o zajęciu dziesiątego miejsca w całym turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 293.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 196.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 872,  885.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 137.
   

BOGUSŁAWA MARCINKOWSKA – PIETKIEWICZ – TRECO (1944--) filolog, tłumaczka, skoczek do wody, mistrzyni i reprezentantka Polski w skokach z trampoliny i wieży, uczestniczka IO w Meksyku (1968). Urodziła się 16 sierpnia 1944 w Sokołowie Podlaskim. Po zdaniu matury w tamtejszym Liceum Ogólnokształcącym, rozpoczęła studia z romanistyki na Wydziale Filologicznym UW, których jednakowoż nie ukończyła ze względu na emigrację do USA. Po IO w Meksyku pozostała za oceanem. Mieszka w USA (70 km od Nowego Jorku). Uprawiała skoki do wody, trenując ów sport najpierw w stołecznym klubie MKS „Pałac Młodzieży”, a następnie w AZS Warszawa, pod okiem trenera Aleksandra Rękasa. Była wielką nadzieją skoków do wody. Rozpoczęła trening w „Pałacu Młodzieży” w styczniu 1958 r., a już w 1961 r. zdobyła po raz pierwszy tytuł mistrzyni Polski, przejmując niejako spadek po wieloletniej mistrzyni naszego kraju Halinie Chrząszcz-Bartkowiakowej. Ogółem w Mistrzostwach Polski triumfowała dziewięć razy, zdobywając złote medale zarówno w skokach z trampoliny (1961, 1965, 1966), jak i z wieży (1961, 1962, 1965-1968). Największy międzynarodowy sukces odniosła podczas Uniwersjady w Budapeszcie w 1965 r., gdzie zdobyła złoty medal w skokach z trampoliny i srebrny z wieży. Na igrzyskach w Meksyku reprezentowała Polskę w skokach do wody. W turnieju trampoliny po siedmiu skokach została sklasyfikowana na 20 miejscu, wyprzedzając zaledwie dwie rywalki. Znacznie lepiej poszło jej w skokach z wieży, w których – na 24 zawodniczki – zajęła piąte miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 299.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  60.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 203.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, 98, 99.
• Tuliszka M., 80 Lat Polskiego Związku Pływackiego 1922-2002, Warszawa 2002, s. 37, 64, 112, 114, 119, 133.
• Wierniuk A., Krynicki W., Historia sekcji skoków do wody Warszawskiego Pałacu Młodzieży w latach 1955-2013, b.m.w. 2013, [w:] [http://www.skokidowody.waw.pl/downloads/historia_PM_1955-2013.pdf] [dostęp:10.01.2019]
   

JAKUB PUCHOW (1947--) lekarz weterynarii, nauczyciel wf, skoczek do wody, wielokrotny mistrz i reprezentant Polski, olimpijczyk z Meksyku (1968) i Monachium (1972). Urodził się 13 listopada 1947 w Warszawie jako syn Aleksandra i Teresy Marii Ciszewskiej. Po zdaniu matury w miejscowym XXII Liceum Ogólnokształcącym, ukończył studia na Wydziale Weterynarii SGGW (1972) oraz w warszawskiej AWF (1986), gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy. Uprawianą przez niego dyscypliną były skoki do wody, które trenował w warszawskich klubach MKS „Pałac Młodzieży” i AZS-AWF, w tym pierwszym pod okiem trenera Józefa Włodarczyka. Ogółem w Mistrzostwach Polski triumfował osiem razy, zdobywając złote medale zarówno w skokach z trampoliny (1968, 1970, 1971, 1973), jak i z wieży (1971, 1972, 1973, 1974). Na Uniwersjadzie w Turynie w 1970 r. zdobył brązowy medal w turnieju skoków z wieży, z kolei w Moskwie w 1973 r. zajął w tej samej konkurencji czwarte miejsce. Podczas swych pierwszych Igrzysk Olimpijskich, w Meksyku w 1968 r., wziął udział w dwóch turniejach. W skokach z trampoliny odpadł po siedmiu skokach, a więc jeszcze na etapie eliminacji – ostatecznie zajął piętnaste miejsce na 28 startujących. Zbliżonym dla naszego zawodnika rezultatem zakończył się również turniej skoków z wieży, w którym sklasyfikowano go na dwudziestej pierwszej lokacie, w nieco większym gronie 35 rywali. Na swych kolejnych Igrzyskach, w Monachium w 1972 r., znów próbował swych sił w skokach z wieży, nie wszedł jednak do finału i zakończył turniej w połowie stawki, tzn. na siedemnastym miejscu (ogółem startowało 35 zawodników).

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 306.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 210.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 138, 139.
• Tuliszka M., 80 Lat Polskiego Związku Pływackiego 1922-2002, Warszawa 2002, s. 67, 112, 119, 134.
• Wierniuk A., Krynicki W., Historia sekcji skoków do wody Warszawskiego Pałacu Młodzieży w latach 1955-2013, b.m.w. 2013, [w:] [http://www.skokidowody.waw.pl/downloads/historia_PM_1955-2013.pdf] [dostęp:10.01.2019]

 

KAMILA MARIA SKŁADANOWSKA – MAZUROWSKA (1948-2010) nauczyciel akademicki, florecistka warszawskiego AZS, czterokrotna uczestniczka IO w Meksyku (1968), Monachium (1972), Montrealu (1976) i Moskwie (1980). Urodziła się 12 stycznia 1948 w Warszawie jako córka Stefana Wincentego i Krystyny Ludwiki. Po zdaniu w 1966 r. matury w miejscowym X Liceum Ogólnokształcącym im. Królowej Jadwigi ukończył studia w bielańskiej AWF, gdzie w 1971 r. otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego, a po kolejnych ośmiu latach – obroniła doktorat z tej dziedziny nauk. Pracowała jako nauczyciel akademicki w AWF w Warszawie. Po zakończeniu kariery zawodniczej działała w ruchu sportowym, pełniąc m.in. funkcje członkini prezydium zarządu Polskiego Stowarzyszenia Sportu Kobiet oraz klubu AZS-AWF Warszawa. Zmarła 9 września 2010 roku. Od najmłodszych lat była związana z ruchem i sportem, uprawiając balet, narciarstwo oraz szermierkę. W 1962 r. została zawodniczką warszawskiego AZS-u, gdzie pod kierunkiem trenera Zygmunta Składanowskiego wyrosła na czołową polską florecistkę. W 1970 r. zdobyła we florecie tytuł indywidualnej mistrzyni Polski, do którego w następnych latach (1971, 1974, 1976) dołożyła trzy tytuły wicemistrzowskie. Drużynowo na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski stawała w sumie pięć razy (1969, 1975, 1978-1980). Dołączywszy do kadry narodowej florecistek wzięła udział w drużynowym finale Mistrzostw Świata w Hawanie w 1969 r., a na późniejszej o cztery lata Uniwersjadzie w Moskwie zdobyła brązowy medal. Została wyróżniona tytułem Zasłużonej Mistrzyni Sportu oraz odznaczona m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi, a także nagrodą Fair Play PKOl w 1985 r. Podczas Igrzysk w Meksyku w 1968 r. wzięła udział w dwóch turniejach floretu. W indywidualnym, po odniesieniu dwóch zwycięstw, zajęła przedostatnie miejsce w grupie eliminacyjnej i odpadła z dalszej rywalizacji. W konkursie drużynowym polskie florecistki – partnerkami Składanowskiej były wówczas H. Balon, E. Cymerman, W. Fukałowa i E. Pawlas – przegrały z ZSRR 4:12 (Składanowska nie zdołała wygrać żadnego pojedynku) oraz z Rumunią 6:10 (2 zwycięstwa) i zająwszy trzecie miejsce grupie, również pożegnały się z turniejem. Na swych drugich Igrzyskach, w Monachium w 1972 r., indywidualny występ we florecie zakończyła na etapie eliminacji, po których była piąta w grupie sześciu rywalek. W konkursie drużynowym Polki – oprócz Składanowskiej do zespołu należały H. Balon, E. Franke, K. Machnicka i J. Rzymowska – nie poradziły sobie lepiej. Pojedyncze zwycięstwo nad florecistkami USA 8:8, w trafieniach 43:47 (3 zwycięstwa) oraz porażki z RFN 8:8, w trafieniach 48:42 (3 zwycięstwa) i Włochami 3:10 (1 zwycięstwo) dały naszym zawodniczkom trzecie miejsce w grupie, eliminujące z dalszej części turnieju. Podczas trzeciej Olimpiady, rozgrywanej w Montrealu w 1976 r., rywalizowała tylko w drużynie. Polskie florecistki, w składzie K. Składanowska, J. Bebel, K. Machnicka, G. Staszak i B. Wysoczańska, wygrały w eliminacjach z Kanadą 9:7 (2 zwycięstwa) i przegrały z ZSRR 2:9 (żadnego zwycięstwa). Zająwszy drugie miejsce w grupie, uległy w ćwierćfinale Francuzkom 5:9 (żadnego zwycięstwa) i odpadły z rywalizacji o medale. Pozostałe mecze, zakończone pokonaniem Wielkiej Brytanii 8:8, w trafieniach 64:66 (3 zwycięstwa) i przegraną z Włochami 7:9 (żadnego zwycięstwa) zadecydowały o tym, że nasza drużyna została sklasyfikowana na szóstym miejscu. Ostatnia Olimpiada, w której startowała Składanowska, miała miejsce w Moskwie w 1980 r., a jej partnerkami w rywalizacji drużynowej były A. Dubrawska, J. Królikowska, D. Skąpska i B. Wysoczańska. Wygrawszy z Wielką Brytanią 12:4 (2 zwycięstwa) i przegrawszy z Węgrami 6:10 (żadnego zwycięstwa), nasze florecistki wyszły z grupy eliminacyjnej na drugim miejscu. W ćwierćfinale udało im się pokonać Kubę 9:7 (2 zwycięstwa), jednak w półfinale musiały uznać wyższość zawodniczek ZSRR 3:9 (żadnego zwycięstwa). W ostatnim, decydującym o brązowym medalu meczu ponownie lepsze okazały się florecistki węgierskie 7:9 (żadnego zwycięstwa) i Polki musiały zadowolić się czwartym miejscem. Z późniejszej perspektywy pisała, że: „Tytuł olimpijczyka wywarł znaczący wpływ na moje życie rodzinne i zawodowe oraz na cały etos życia. Ukształtował moją osobowość, zasady postępowania w życiu codziennym i w stosunkach z innymi ludźmi. Spowodował stawianie sobie wysokiej poprzeczki we wszystkich poczynaniach, nauczył szacunku dla pracy nad sobą, wykazał sens wielu wartości życia. Trud włożony w przygotowanie formy sportowej utwierdził mnie w pokonywaniu wszelkich trudności i nauczył znajdowania przyjemności w różnych dziedzinach, uodpornił na przyjmowanie porażek, wykształcił szacunek do osiągnięć innych ludzi. Udział w Igrzyskach Olimpijskich umożliwił mi nawiązanie stałych przyjaźni z zawodnikami innych krajów, które owocują do dnia dzisiejszego, a z których korzystają również moje dzieci”.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 7, 13, 87 i dalsze.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 321.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 14, 127 i dalsze.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s. 70.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 230.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 99, 100.

 

ZBIGNIEW ANDRZEJ SKRUDLIK (1934--) → Patrz Igrzyska w 1964 r.  

 

DANUTA STRASZYŃSKA – KOSSEK (1942--) fizyk, czołowa płotkarka Polski z przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, olimpijka z Meksyku (1968) i Monachium (1972). Urodziła się 4 lutego 1942 w Ostrowcu Świętokrzyskim jako córka Witolda i Janiny Bubel. Po zdaniu matury w Liceum Ogólnokształcącym w Zabrzu (1962), studiowała na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie otrzymała w 1968 r. stopień magistra fizyki. Pracowała w Instytucie Fizyki na Politechnice Krakowskiej oraz przez 4 lata w firmie komputerowej w Niemieckiej Republice Federalnej. Po zakończeniu kariery zawodniczej w 1980 r. uzyskała stopień doktora nauk o kulturze fizycznej w Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Aktualnie mieszka w Warszawie i mając uprawnienia instruktorskie od 15 lat prowadzi zajęcia z dziećmi ucząc ich podstaw łyżwiarstwa figurowego. Sportem, a zwłaszcza biegami sprinterskimi zainteresowała się, gdy była uczennicą szkoły średniej, a swoją karierę sportową kontynuowała także podczas studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez wiele lat (1962-1968) była zawodniczką krakowskiego AZS; później przeniosła się do „Skry” Warszawa (1970-1973). Pięciokrotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w biegach sztafetowych (1963, 1971) i przez płotki (1971, 1972), także pięciokrotnie biła krajowe rekordy. Wielokrotnie występowała w lekkoatletycznej reprezentacji Polski, gdzie nad jej formą czuwał trener Emil Dudziński. W latach 1964-1972 wzięła udział w 16 meczach międzypaństwowych, w których 21 razy stawała na linii startu i odniosła 6 zwycięstw indywidualnych. Podczas Uniwersjady w Budapeszcie w 1965 r. zdobyła złoty medal w biegu na 80 m przez płotki, a srebrny w sztafecie 4x100 m. Największy sukces odniosła podczas mistrzostw Europy w Budapeszcie (1966), gdzie biegnąc wraz z E. Bednarek, I. Kirszenstein i E. Kłobukowską zdobyła złoty medal w sztafecie 4x100 m. Za swoje osiągnięcia sportowe została odznaczona m.in. Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalami za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz otrzymała tytuł Mistrzyni Sportu. W rankingu światowym biegu płotkarskiego pisma „Track & Field News” zajęła w 1966 r. ósme miejsce, w 1968 r. – siódme, w 1971 r. – trzecie, w 1972 r. – piąte. Dwukrotnie startowała na Igrzyskach Olimpijskich. W Meksyku w 1968 r. wzięła udział w turnieju sztafet 4x100 m, w którym Polki – jej partnerkami były wówczas U. Jóźwik, M. Sarna i I. Szewińska – odpadły w półfinale. Nieco lepiej poszło jej w konkursie biegu na 80 m przez płotki – w eliminacjach i półfinale zajęła trzecie miejsca, a w decydującym o medalach wyścigu dotarła na metę szósta. Cztery lata później w Monachium rywalizowała z płotkarkami na dystansie 100 m. Po niezłych eliminacjach i półfinale, w których była druga, powtórzyła w finale swoje osiągnięcie z Meksyku, zajmując szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 334.
• Łojewski Z., Wołejko T., Historia spotkań międzypaństwowych reprezentacji Polski, cz. I: seniorki, Warszawa 1979, s. 18.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 385, 386, 394.
• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. 2: 1945-2009, Kraków 2012, s. 363.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 245.
• Porada Z., Olimpijczycy z Politechniki Krakowskiej, [w:] Majka J. & alt. (red.), Sport na PK: 70 lat Politechniki Krakowskiej. Najważniejsze wydarzenia sportowe, olimpijczycy, mistrzowie i medaliści, zasłużeni ludzie kultury fizycznej, rozwój bazy naszej uczelni, Kraków 2015, s. 39.
• Rak A., Sylwetki sportowe polskich olimpijczyków urodzonych na Kielecczyźnie, [w:] Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Seria: Kultura Fizyczna, z. 10, 2011, s. 185, 186.
• (-), Lekkoatletyka, nr 11, 1972, s. 24.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 170, 176, 191, 232, 233, 253, 256, 258.

 

ZOFIA ANTONINA SZCZEŚNIEWSKA – BRYSZEWSKA (1943-1988) → Patrz Igrzyska w 1964 r.

 

HUBERT JERZY WAGNER (1941-2002) ps. „Kat”, zawodnik AZS-AWF Warszawa, siatkarz i trener siatkarski, olimpijczyk z Meksyku (1968). Urodził się 4 marca 1941 w Poznaniu. Ukończył Akademię Wychowania Fizycznego w Warszawie (1974). Jako trener był twórcą największych sukcesów polskiej siatkówki. Znany z wielkiej surowości i wymagań, przez co zyskał sobie przydomek „Kat”. Był trenerem bardzo konsekwentnym. Prowadzona przez niego męska drużyna zdobyła mistrzostwo świata w Meksyku w 1974 roku i złoty medal olimpijski w Montrealu w 1976. W mistrzostwach Europy w 1975 roku Polacy wywalczyli srebrny medal. W latach 1978-1979 prowadził kobiecą reprezentację Polski. Po raz drugi trenował reprezentację męską w latach 1983-1985, zdobywając kolejny srebrny medal w mistrzostwach Europy w 1983 roku. Zakwalifikowała się również na igrzyska olimpijskie w Los Angeles. Wskutek bojkotu przez Polskę igrzysk olimpijskich polscy siatkarze nie mogli wziąć udziału w igrzyskach pomimo wywalczonego sportowo awansu. W zamian za to reprezentacja wystąpiła w alternatywnych dla sportowców z krajów socjalistycznych zawodach Przyjaźń-84 gdzie Polacy zdobyli brązowy medal. Na kolejnych mistrzostwach Europy w 1985 roku reprezentacja zajęła czwarte miejsce. Był ponadto trenerem reprezentacji Tunezji, pracował w Turcji, a w Polsce z klubowymi drużynami Legii Warszawa (z którą w 1983 r. zdobył Mistrzostwo Polski), Stilonu Gorzów i Morza Szczecin. W październiku 1996 roku został ponownie trenerem reprezentacji mężczyzn, którą prowadził do stycznia 1998 roku. Pełnił również funkcję sekretarza generalnego Polskiego Związku Piłki Siatkowej. Był też komentatorem telewizyjnym. W 1987 roku zagrał epizodyczną rolę w serialu Dorastanie. Wystąpił w piątym odcinku grając samego siebie. Zginął w wypadku samochodowym w Warszawie przy ul. Wspólnej 13 marca 2002 roku. Około godziny 11 stracił panowanie nad samochodem i uderzył w inne pojazdy. Przyczyną był zawał serca. Zmarł pomimo szybko udzielonej pomocy medycznej. 22 października 2010 roku został przyjęty do amerykańskiej galerii siatkarskich sław (ang. Volleyball Hall of Fame). Jako zawodnik grał w AZS Poznań, AZS-AWF Warszawa i „Skrze” Warszawa. Zdobył cztery tytuły mistrza Polski (1963, 1965, 1966, 1968), ponadto wicemistrzostwo (1967) i brązowy medal MP (1969) – wszystkie z AZS-AWF Warszawa. W reprezentacji Polski występował w latach 1963-1971, będąc przez wiele lat kapitanem drużyny; w tym czasie zaliczył łącznie 194 występy w barwach narodowych. Wraz z kolegami zdobył brązowy medal mistrzostw Europy w 1967 roku.

Jako członek narodowej drużyny siatkarzy wziął udział w Igrzyskach w Meksyku w 1968 r. Polscy zawodnicy pokonali wówczas gospodarzy 3:1, Belgię 3:0, USA 3:0, Brazylię 3:0, Bułgarię 3:0 i Czechosłowację 3:1, przegrali natomiast do zera z Japonią, ZSRR i NRD i ostatecznie zajęli w turnieju piąte miejsce.

Bibliografia:

• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 145.
• Wagner G., Mecner K, Kat – Biografia Huberta Wagnera, Warszawa 2014.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Hubert_Wagner] [dostęp. 12.01.2019]
   

JAN WERNER (1946-2014) nauczyciel wf, trener, jeden z najlepszych czterystumetrowców w historii polskiej lekkoatletyki, rekordzista i mistrz Europy z Aten (1969), srebrny medalista olimpijski (4x400 m) z Montrealu (1976). Urodził się 25 lipca 1946 w Brzezinach (powiat Wieluń, woj. łódzkie) w rodzinie chłopskiej Stanisława i Bronisławy Marianny Jurczyńskiej. Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Wieluniu (1964) i warszawską AWF (1968), gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego.  Po zakończeniu kariery zawodniczej pracował jako trener „Gwardii” i kadry narodowej, w której współpracował z Zygmuntem Zabierzowskim. Był wieloletnim kierownikiem wyszkolenia sportowego WKS „Gwardia” Warszawa, jak również prezesem Stowarzyszenia Trenerów Polskich w stolicy oraz dyrektorem i wiceprezesem do spraw organizacyjnych i sportowych „Gwardii”, klubu, któremu oddał wszystkie swoje siły i umiejętności. Zmarł po ciężkiej chorobie w Warszawie 21 września 2014 roku. Zawodnik o świetnych warunkach fizycznych (190 cm, 84 kg), zaczął od koszykówki (1962), ale już rok później wystartował jako sprinter w biegu na 200 m podczas Wojewódzkiej Spartakiady Młodzieży w Pabianicach. Występował w barwach warszawskich klubów: AZS (1965-1968) i „Gwardii” (1969-1976), a jego koronną konkurencją stały się biegi na 400 m. Wedle swego szkoleniowego kreatora, niezapomnianego trenera Włodzimierza Drużbiaka (był prawdziwym, nie tylko sportowym wychowawcą młodzieży), miał być kandydatem na rekordzistę świata; został „tylko” mistrzem Europy. Długa i piękna droga wspaniałego sprintera. Był 32-krotnym reprezentantem Polski w meczach międzypaństwowych 1966-1976 (66 startów, 19 zwycięstw indywidualnych), trzykrotnym rekordzistą Europy (200 m, 4x200 i 4x400 m), dziewięciokrotnym rekordzistą kraju (poza biegiem na 200 m w sztafetach) i dziesięciokrotnym mistrzem Polski: na 200 m (1967, 1969, 1971), 400 m (1968, 1970, 1971, 1976), 4x100 m (1974, 1975) i 4x400 m (1969). Podczas czterech startów w mistrzostwach Europy zdobył tyleż samo medali: w Budapeszcie w 1966 r. złoty w sztafecie 4x400 m, w Atenach w 1969 r. złoty w biegu na 400 m, wreszcie w Helsinkach w 1971 r. brązowy w biegu na 400 m i srebrny w sztafecie 4x400 m. Równie udanie startował (trzykrotnie) w finałach Pucharu Europy – w 1967 r. w nim wygrał sztafetę 4x400 oraz zajął drugie miejsce w biegu na 200 m, w Sztokholmie w 1970 r. był pierwszy w biegu na 400 m i startował w zwycięskiej sztafecie 4x400 m; w Nicei w 1975 r. sztafeta z jego udziałem była piąta. Wiele sukcesów (wraz z kolegami) odniósł podczas startów w halach głównie w biegu rozstawnym 4x2 okrążenia. Polacy wygrywali tę konkurencję podczas Europejskich Igrzysk Halowych w Madrycie (1968) i Belgradzie (1969) i w czasie Halowych Mistrzostw Europy w Sofii (1971) i Grenoble (1972). Zdobył także złoty medal podczas Uniwersjady w Turynie w 1970 r. w sztafecie 4x100 m (wraz z S. Wagnerem, G. Gramse i Z. Nowoszem). Z uwagi na swe dokonania, został wyróżniony tytułem Zasłużonego Mistrza Sportu.

Na Igrzyskach w Meksyku w 1968 r. wystartował w dwóch konkursach. W biegu na 400 m zwyciężył w eliminacjach i ćwierćfinale, ale w półfinale był piąty i odpadł z rywalizacji o medale. Z kolei w sztafecie 4x400 m Polacy – poza nim byli to A. Badeński, J. Balachowski i S. Grędziński – wygrali wyścig eliminacyjny, a w olimpijskim finale pobili rekord Europy (z czasem 3.03.0), co jednak nie wystarczyło, by zdobyć choćby brązowy medal; ostatecznie zajęli pechowe, czwarte miejsce. Cztery lata później w Monachium jego starty zakończyły się podobnymi wynikami – w indywidualnym konkursie biegu na 400 m odpadł w półfinale, a sztafeta 4x400 m z jego udziałem (partnerowali mu wówczas A. Badeński, J. Balachowski i Z. Jaremski) zakończyła finałowy wyścig na piątym miejscu. Upragniony, olimpijski medal udało mu się zdobyć dopiero w Montrealu w 1976 r., kiedy miał już prawie 30 lat. Dokonał tego w sztafecie 4x400, razem z Z. Jaremskim, J. Pietrzykiem i R. Podlasem – nasi biegacze wygrali swoje eliminacje, a w finale dali się wyprzedzić tylko reprezentantom USA. Warto odnotować, że Polacy zdobyli srebrny medal mając nieco gorszy czas (3.01.43), niż przed ośmioma laty w Meksyku. Natomiast w konkursie biegu na 400 m Werner po raz pierwszy zakwalifikował się do olimpijskiego finału, ale w medalowym wyścigu uległ wszystkim rywalom i zakończył go na ósmym miejscu.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 993, 994.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 361, 362.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 53, 368.
• zur Megede E., Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, Bd. 2: 1948-1968, Berlin 1970, s. 338 , 377, 378.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 280.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 146, 147.
• (-), Lekkoatletyka, nr 11, 1972, s. 10, 11, 14; nr 10, 1976, s. 17, 19.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 143 i dalsze.

 

ELŻBIETA WIERNIUK – JÓŹWIAK – MIRONOWICZ (1951-2017) skoczek do wody (trampolina), olimpijka z Meksyku (1968) i Monachium (1972). Urodziła się 13 marca 1951 w Jaworznie. Ukończyła studia w AWF w Warszawie, gdzie otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracowała jako instruktorka w pracowni skoków do wody Pałacu Młodzieży. Przez ostatnie 30 lat życia mieszkała w Sydney w Australii, gdzie m.in. działała w polonijnej organizacji „Olimpol”, która okazała wielką pomoc polskim sportowcom przed i podczas igrzysk olimpijskich w Sydney (2000). Zmarła 16 września 2017 w Australii w wieku 66 lat. Od 1959 do 1972 r. uprawiała skoki do wody, trenując ową dyscyplinę najpierw w stołecznym klubie MKS „Pałac Młodzieży”, gdzie była wychowanką trenera Józefa Włodarczyka, a następnie w AZS-AWF Warszawa. W latach 1968-1974 osiem razy zdobywała tytuł mistrzyni Polski, była też brązową medalistką Uniwersjady w Turynie w 1970 r. w skokach z trampoliny 3 metrowej. Została odznaczona złotą odznaką AZS.  Na igrzyskach w Meksyku zajęła 11. miejsce w skokach z trampoliny 3 metrowej i 15. miejsce w skokach z wieży. Na igrzyskach w Monachium zajęła 8. miejsce w skokach z trampoliny 3 metrowej i 11. miejsce w skokach z wieży.

Bibliografia:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  79.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 104, 105.
• Wierniuk A., Krynicki W., Historia sekcji skoków do wody Warszawskiego Pałacu Młodzieży w latach 1955-2013, b.m.w. 2013, [w:] [http://www.skokidowody.waw.pl/downloads/historia_PM_1955-2013.pdf] [dostęp:10.01.2019]
• (PKOl), Zmarła Elżbieta Wierniuk - Mironowicz, [w:] [http://www.olimpijski.pl/pl/aktualnosci,89/1774,zmarla-elzbieta-wierniuk -mironowicz.html] [dostęp. 12.01.2019]
• (-), Elżbieta Wierniuk, [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/El%C5%BCbieta_Wierniuk] [dostęp. 12.01.2019]

 

ZBIGNIEW ZARZYCKI (1946--) ps. „Zuzu”, nauczyciel wf, trener, mistrz świata z Meksyku (1974), uczestnik trzech igrzysk olimpijskich (1968, 1972, 1976) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976). Urodził się 8 września 1946 w Lęborku jako syn Zygmunta i Heleny z domu Zygmuncik. Był absolwentem Liceum Ogólnokształcącego nr 22 w Łodzi (1964) i warszawskiej AWF (1969), gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracował jako trener, m.in. reprezentacji Polski (1992-1993), w klubach włoskich, niemieckich, tureckich i belgijskich oraz w Polsce: w „Azotach” Chorzów (kobiety) i w „Skrze” Bełchatów. Szlify zawodnika siatkówki zdobywał w łódzkich klubach „Starcie” (1963-1967) i „Anilanie” (1971), następnie grał w AZS-AWF Warszawa (1968-1971) i „Płomieniu” Milowice (1972-1979). Dwukrotnie zdobył tytuł mistrza Polski (w 1968 r. z AZS-em i 1977 z „Płomieniem”), podobnie jak wicemistrzostwo (1975, 1976 –  z „Płomieniem”) oraz brązowy medal MP (w 1969 r. z AZS-em i 1974 z „Płomieniem”). W latach 1968-1976 wystąpił 159 razy w barwach narodowych. Mistrz świata z Meksyku (1974) i srebrny medalista Pucharu Świata z Pragi (1973) był jednym z najwszechstronniejszych i najciekawszych polskich zawodników, ale przeszedł do historii jako... „gwiazda drugiej zmiany”, gdyż nie grał w pierwszej „6”. Specjalne „credo w ampułce” o tym zawodniku zawarł trener Hubert Wagner w swoim niekompletnym alfabecie na łamach „Przeglądu Sportowego”: „Zarzycki Zbigniew. Zawsze będę powtarzał, że to najlepszy zmianowy świata. Zawodnik właściwie kompletny. Biorąc pod uwagę wszystkie jego cechy, powinien grać w szóstce. Charakteryzował się jednak tak wielką zapalczywością, agresją, tak pobudzał zespół do walki, że nieraz go nie można było przepuścić przez sześć kolejek, które trwały więcej niż trzy minuty, bo ta jego wola walki, zapalczywość przynosiła ujemny skutek, rozpraszała drużynę. On był bombą zegarową, której nie wolno było zdetonować, facetem, którego trzeba było w odpowiednim momencie zahamować. Nie pamiętam, żeby na zmianie popełnił jakikolwiek błąd, który by o czymś miał zdecydować. Godna podziwu była jego psychika – „Zuzu” z klubowej gwiazdy stał się w reprezentacji gwiazdą drugiej zmiany”.Wspominając „złote osiągnięcia” polskiej reprezentacji mówił o sobie: „Gdy powiedziałem Gawłowskiemu wchodząc na boisko – zagraj do tyłu, bo Rosjanie czekają na podwójną z przodu, albo – pchnij szeroko na lewy, bo stoją blisko środka, to wiedziałem, że Gawłowski kupi te porady. Tak sobie tłumaczę, że jednak się na coś przydałem, że mam w tych wszystkich zwycięstwach jakiś swój udział, ale nie jestem, bo nie mogę być w pełni zadowolony”. Po zakończeniu kariery zawodniczej w Polsce, grał przez wiele lat we Włoszech („Petrarca” Padwa, „Paoletti” Catania, „Eudmor” Salerno, „Victor Village” Ugento). Otrzymał tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu, a z odznaczeń – m.in. złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Był jedynym polskim siatkarzem, który uczestniczył w trzech igrzyskach olimpijskich. W Meksyku w 1968 r. drużyna z jego udziałem pokonała gospodarzy 3:1, Belgię 3:0, USA 3:0, Brazylię 3:0, Bułgarię 3:0 i Czechosłowację 3:1, przegrała natomiast z Japonią 0:3, ZSRR 0:3 i NRD 0:3 i ostatecznie zajęła w turnieju piąte miejsce. Cztery lata później w Monachium rywale okazali się jeszcze trudniejsi. Po zwycięstwie nad Tunezją 3:0 oraz porażkach z Czechosłowacją 0:3, Koreą Południową 1:3, Bułgarią 2:3 i ZSRR 2:3, Polacy zajęli w grupie piąte miejsce; zwycięstwo nad Kubą 3:0 w spotkaniu o miejsca 9-10 ostatecznie pozwoliło sklasyfikować naszych zawodników jako dziewiątą drużynę turnieju. Diametralnie odmiennie dla biało-czerwonych potoczył się natomiast turniej siatkówki na igrzyskach w 1976 r. W Montrealu, po zwycięstwach nad Koreą Południową 3:2, Kanadą 3:0, Kubą 3:2 i CSRS 3:1, nasza drużyna zajęła pierwsze miejsce w grupie; w półfinale pokonała Japonię 3:2, a w meczu finałowym wygrała z ZSRR 3:2, zdobywając złoty medal.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 1069, 1070.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 375.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 86.
• Kmiecik J., Alfabet (niekompletny) Huberta Wagnera, Przegląd Sportowy, nr 44/1996.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 14, 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 295.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 151.
• Zarzycki Z. (współaut. Mecner K.), Kariera spełnionych marzeń, Katowice 2015.

 

ANDRZEJ JAN ZAWIEJA (1940--) ps. „Andy” trener, żeglarz-finnista, mistrz Polski, pierwszy powojenny olimpijczyk w żeglarstwie (Meksyk 1968). Urodził się 5 lipca 1940 w Kaliszu jako syn Jana, z zawodu administratora rolnego. Ukończył Prywatne Gimnazjum Ogólnokształcące im. ks. Stanisława Konarskiego OO Pijarów w Krakowie (1958), a następnie studia w warszawskiej AWF, gdzie w 1975 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II kl. w żeglarstwie, narciarstwie i rugby. W czasie swojej pracy zawodowej był nauczycielem wf, kierownikiem i trenerem AZS Warszawa, żaglomistrzem i budowniczym łodzi klasy Finn. Największe sukcesy  odniósł jednak jako wybitny trener. Sprawując pieczę nad polską kadrą narodową w latach 1976-1987 zerwał  z bezsensownymi stereotypami dawnych metod szkoleniowych, dzięki czemu odkrył i wychował sporą grupę wybitnych finnistów (Henryk Blaszka, Jacek Sobkowiak, Mirosław Rychlik, Jarosław Maciuk i nieco starszy Ryszard Skarbiński). Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce pozostał na emigracji w Hiszpanii. Był kolejno szkoleniowcem reprezentacji tego kraju (1987-1992), potem kadry olimpijskiej USA (1992-1996) i Niemiec (1998-2003). Obecnie mieszka w Miami na Florydzie (USA), pracuje w klubie tenisowym, organizuje turnieje, jest konsultantem żeglarskim. Bywa w kraju. Początkowo uprawiał lekkoatletykę i koszykówkę w krakowskiej „Olszy”, wkrótce jednak poświęcił swe siły żeglarstwu sportowemu. Był wychowankiem i reprezentantem stołecznego AZS w klasach: Słonka (załogant), Finn (1964-1976) i Soling (1973). Pierwszy polski żeglarz regatowy klas olimpijskich (rozpoczynał jako 19-latek), którego świat uznał za autorytet. Wybitny finnista. W latach 1969-1975 czterokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski. Zwyciężył w regatach Ski-Yachting Cannes (1969) i Memorial Bistuera we Francji (1968), był trzecim finnistą w Kieler Woche (1973), zajmował też niezłe miejsca w ME w 1968 (7), 1969 (7) i MŚ 1969 r. (8). Ciekawostką może być fakt, że podróż na MŚ 1969 (Bermudy) odbył statkiem handlowym, wodowanie Finna nastąpiło na środku oceanu, po czym na miejsce startu Polak dopłynął już na własnej łodzi. Został wyróżniony tytułami Zasłużonego Mistrza Sportu i Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej, a z odznaczeń otrzymał m.in. Złoty Krzyż Zasługi. Był pierwszym powojennym polskim olimpijczykiem w żeglarstwie, chociaż stało się tak poniekąd przypadkiem – niefortunny termin ucieczki z Polski do Szwecji Romana Bidermana spowodował, że polscy żeglarze nie pojechali do Neapolu na IO 1960, co dało powojenny debiut Zawiei. W Meksyku startował w klasie Finn, zajmując dwunaste miejsce na 36 rywali. Co ciekawe, pojawił się również na IO w Los Angeles w 1984 r., skądinąd zbojkotowanych przez ZSRR i ich niektórych sojuszników, w tym Polskę – zaproszony przez MKOl poleciał do USA w charakterze trenera i opiekuna reprezentantów państw tzw. trzeciego świata.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 376.
• Kamiński A., Azetesiacy pod żaglami, Warszawa 1978, s. 15-17.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 296.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 878.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 151, 152
• Rymkiewicz A., Trzydzieści lat klasy „Finn”, Żagle, nr 8, 1982.
• (JF), Z Finnem przez życie, Żagle, nr 3, 1992.
• (-), [w:] Cieśliński J. (red.), Iskier przewodnik sportowy, Warszawa 1976, s. 898.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 541.

 

STANISŁAW ZDUŃCZYK (1942--) inżynier, siatkarz olsztyńskiego AZS, 140-krotny reprezentant Polski, olimpijczyk z Meksyku (1968). Urodził się 26 lutego 1942 w Łucku. Ukończył studia w olsztyńskiej Wyższej Szkole Rolniczej, gdzie otrzymał tytuł  inżyniera rolnika. Obecnie mieszka na stałe w Holandii, ma również obywatelstwo tego kraju. Przez cały polski okres swojej kariery sportowej, od 1957 do 1974 r., pozostawał wierny jednemu klubowi – olsztyńskiemu AZS. W jego barwach zdobył tytuł mistrza Polski (1973), dwa tytuły wicemistrza (1972, 1974), jeden brązowy medal (1971) i dwukrotnie Puchar Polski (1971, 1972). Powołany do kadry, w latach 1961-1971 reprezentował Polskę 140 razy. Uchodził za wszechstronnego gracza, był wykorzystywany w drużynie narodowej na każdej pozycji. Wywalczył z nią brązowy medal Mistrzostw Europy w Stambule  w 1967 r., później był jeszcze finalistą Mistrzostw Świata w Sofii w 1970 r. (Polacy zajęli w nim piąte miejsce) i uczestnikiem Pucharu Świata 1969 w Lipsku (ósme miejsce). Po zakończeniu kariery zawodniczej w Polsce grał w Holandii. Otrzymał tytuł Mistrza Sportu, a z odznaczeń m.in. brązowy Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Podczas Igrzysk w Meksyku w 1968 r. drużyna siatkarzy z jego udziałem pokonała gospodarzy 3:1, Belgię 3:0, USA 3:0, Brazylię 3:0, Bułgarię 3:0 i Czechosłowację 3:1, przegrała natomiast z Japonią 0:3, ZSRR 0:3 i NRD 0:3 i ostatecznie zajęła w turnieju piąte miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 376.
• Grygołowicz A., Krótka historia kortowskiej siatkówki, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 97-149.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 296, 297.
• Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 57.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 57.

 

LIDIA TERESA ŻMUDA – CHMIELNICKA – OBŁONCZEK (1939-2002) ps. „Cizia”, nauczycielka wf, trener, siatkarka z Opola, wielokrotna mistrzyni Polski, brązowa medalistka olimpijska z Meksyku (1968). Urodziła się 8 marca 1939 w Lublińcu (woj. katowickie) jako córka Bolesława (oficera 74. Górnośląskiego pp) i Haliny z domu Grzegorczyk. Po zdaniu matury w Liceum Ogólnokształcącego TPD nr 11 w Opolu (1957), ukończyła studia w warszawskiej AWF, gdzie w 1964 r. otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Przez kilka lat mieszkała i pracowała jako trener we Włoszech, po powrocie do kraju prowadziła klub rekreacyjny dla pań. Zmarła w Opolu 27 września 2002; jej prochy spoczywają na cmentarzu Półwieś (dzielnica Opola). Uchodziła za jedną z najsympatyczniejszych i najładniejszych polskich siatkarek. Karierę zawodniczą rozpoczęła w „Budowlanych” Opole, gdzie jej pierwszym trenerem był Gerard Obłonczek, z zawodu lekarz, a prywatnie od 1978 r. jej drugi mąż. Po rozpoczęciu studiów zmieniła klub na AZS-AWF Warszawa, w którego barwach grała w latach 1959-1968 (tu jej trenerem był Jerzy Szewczyk), następnie zaś na „Start” Łódź (1968-1971). W tym czasie osiem razy zdobyła tytuł mistrzyni Polski (1960, 1962-1966, 1971 i 1972), do tego dwa tytuły wicemistrzowskie (1961, 1970) oraz brązowy medal MP (1969). W barwach AZS-AWF wystąpiła dwa razy w finałach Pucharu Europy Mistrzyń Krajowych (w 1960/1961 i 1962/1963 r., zajmując za każdym razem drugie miejsce), a w barwach „Startu” – raz (w 1971/1972; łódzka drużyna zakończyła te rozgrywki na czwartym miejscu). Powołana do kadry narodowej stała się w zespole swojego rodzaju „buforem”, rozładowującym wszelkie nieporozumienia i konflikty. W ocenie koleżanek, miała wspaniałą „konstrukcję” psychiczną – była zawsze pogodna, uśmiechnięta, pomocna etc. Ogółem od 1963 do 1968 r. wystąpiła w reprezentacji 119 razy, zdobyła przy tym dwa srebrne medale mistrzostw Europy – w Konstancy w 1963 r. oraz w Izmirze w 1967 r. Ostatnie lata kariery zawodniczej (1972-1978) spędziła we Włoszech, gdzie związała się z zespołem „Fano” Ancona, w którym była zawodniczką, trenerem i kierownikiem sekcji. Otrzymała tytuł Zasłużonej Mistrzyni Sportu, a także Wielką Nagrodą za Zasługi dla włoskiej Ancony (notabene jej ojciec walczył pod tym miastem w 1944 r. w składzie Drugiego Korpusu), była też wielokrotnie odznaczana – m.in. srebrnym i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi. Na Igrzyskach w Meksyku w 1968 r. była podstawową zawodniczką pierwszej „szóstki” drużyny siatkarek, prowadzonej przez trenera Benedykta Krysika. Nasze zawodniczki zwyciężyły w meczach z Koreą Południową 3:2, USA 3:0, Meksykiem 3:2, Czechosłowacją 3:0 oraz Peru 3:1, przegrały natomiast z ZSRR 0:3 i Japonią 0:3, co pozwoliło im zająć trzecie miejsce i obronić brązowy medal z Tokio.

Bibliografia:

• Bogusz A., Łódzcy olimpijczycy 1924-1984, Łódź 1984, s. 174, 175, 179.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 98, 99.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 381.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 175 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 303.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 106.

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 1972 r.

WALDEMAR ROMUALD BASZANOWSKI (1935-2011) →Patrz Igrzyska w 1960 r.  

 

RYSZARD ZENON BLASZKA (1951--) inżynier, przedsiębiorca, żeglarz klubów akademickich, jeden z najwybitniejszych polskich finnistów, jedyny nasz żeglarz, który wziął udział w IO w Montrealu (Kingston) 1976.  Urodzony 2 marca 1951 w Poznaniu w rodzinie żeglarskiej Zenona (wielokrotny mistrz Polski w klasie Słonka, a potem trener żeglarski) i Cecylii Dreczkowskiej (żaglomistrz), absolwent miejscowej Akademii Rolniczej (1976), gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera mechanicznej technologii drewna. Jest właścicielem firmy (od 1981) produkującej łodzie wyczynowe klasy Cadet i Ok-Dinghy (wykonał ponad 200 egzemplarzy). Obecnie produkuje meble sosnowe. Mistrz Sportu (1975). Żonaty (Dobrosława, inżynier rolnik), ma troje dzieci: Michała, Agatę (trzykrotna mistrzyni Polski w klasie Optymist) i Annę. Kuzyn olimpijczyka Henryka Blaszki. Mieszka w Poznaniu. Żeglarz, reprezentant AZS Poznań i AZS Warszawa, w klasach Słonka (1963), Ok-Dinghy (1965-1971) i Finn (1971-1979), wychowanek ojca – Zenona.  Czterokrotny mistrz Polski: w klasach Ok-Dinghy (1968, 1969, 1971) i Finn (1974), wiele sukcesów odniósł w kategorii juniorów zdobywając m. in. wśród finnistów  tytuł mistrza Europy (1972). Był potem jeszcze w ME: w 1973 szósty i 1976 – piąty. Talent niespełnionych nadziei, ale niewątpliwie jeden z najwybitniejszych przedstawicieli pokolenia pionierów, bez których nie byłoby współczesnych sukcesów polskiego żeglarstwa. W dalszym ciągu jego największą pasją jest wybrana i ukochana w młodości dyscyplina sportu. W 1972 w Monachium był zawodnikiem rezerwowym. Cztery lata później, uznawany już za jednego z najwybitniejszych polskich finnistów dostąpił zaszczytu wyjazdu na Igrzyska Olimpijskie w Montrealu. W wyprawie towarzyszyli mu trener Lech Podlewski i sparing-partner Tomasz Rumszewicz. Olimpijskie zawody zostały rozegrane w Kingston, a Blaszka był jedynym polskim żeglarzem, który reprezentował wówczas nasze barwy. Startując w klasie „Finn”, zajął w końcowej klasyfikacji szesnastą lokatę.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 159.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 34.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 907.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 456, 541.
• (M.J.), Ważą się losy olimpijskich medali, Żagle, nr 7, 1976.

 

RYSZARD BOSEK (1950--) ps. „Bubu”, technik szkła, przedsiębiorca, trener, jeden z najlepszych polskich siatkarzy wszystkich czasów, mistrz świata (1974) i mistrz olimpijski (1976). Urodzony 12 kwietnia 1950 w Kamiennej Górze, syn Anatola i Władysławy Rasińskiej, absolwent Technikum Przemysłu Szklarskiego w Wołominie 1969 (technik szkła), a następnie przez kilka lat student bielańskiej AWF. Po zakończeniu kariery zawodniczej trener: w Padwie, Milowicach, Częstochowie (u boku Stanisława Gościniaka), gdzie z AZS zdobył tytuł mistrza Polski (1990), wreszcie trener kadry narodowej mężczyzn (2000-2001). Mieszka w Częstochowie. Zawodnik (189 cm, 88 kg) „Błękitnych” Wołomin (od 1966, odkryty na zawodach szkolnych przez przyszłego trenera reprezentacji Tadeusza Szlagora), potem „Mazowsza” Zegrze, AZS Warszawa (1968-1972) i „Płomienia” Milowice (1973-1980) oraz klubów włoskich z Padwy – „Petrarci” i „Termoroeca”. Dwukrotny mistrz Polski w barwach Płomienia Milowice (1977, 1979), trzykrotny wicemistrz: 1970 (AZS Warszawa), 1975, 1976 (Płomień Milowice) i dwukrotny brązowy medalista MP: 1972 (AZS Warszawa) i 1974 (Płomień Milowice). W barwach tego klubu zdobywca PEMK (1977/78), a w następnym sezonie 1978/1979 – trzeciego miejsca. 359-krotny reprezentant Polski (1969-1986). Mistrz świata z Meksyku (1974) i finalista MŚ w latach 1970 (Sofia) - 5 m. i 1978 (Rzym) - 8. msc. Trzykrotny srebrny medalista ME: w Belgradzie (1975), Helsinkach (1977) i Paryżu (1979). Finalista ME w Mediolanie (1971) - 6. msc. Najlepszy siatkarz w klasyfikacji „PS” (1971). Zasłużony Mistrz Sportu odznaczony m.in. trzykrotnie złotym i dwukrotnie srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Złotym Krzyżem Zasługi. Działacz sportowy. Monachium 1972: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwie nad Tunezją 3:0 oraz porażkach z CSRS 0:3, Koreą Płd. 1:3, Bułgarią 2:3 i ZSRR 2:3 zajęła w grupie 5. msc; w spotkaniu o miejsca 9-10 pokonała Kubę 3:0 i zajęła 9. msc w turnieju (zw. Japonia). Montreal 1976: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Koreą 3:2, Kanadą 3:0, Kubą 3:2 (mecz ten uznano za najdramatyczniejszy w historii polskiej siatkówki) i CSRS 3:1 zajęła 1. msc w grupie; w spotkaniu o lokaty 1-4 pokonała Japonię 3:2 (znów pięciosetowy „dreszczowiec”); w meczu o miejsca 1-2 wygrała z ZSRR 3:2, zdobywając złoty medal. Był to jeden z najbardziej spektakularnych sukcesów polskiego sportu. Pierwsza „szóstka” grała w składzie: Gawłowski, Skorek, Wójtowicz, Rybaczewski, Stefański, Bosek. Na zmiany wchodzili: Zarzycki, Karbarz i Lubiejewski (w drugim secie Wagner zdecydował się na zasadniczą zmianę - za Rybaczewskiego wszedł Karbarz).

Moskwa 1980: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Jugosławią 3:1, Rumunią 3:1 i Libią 3:0 oraz porażce z Brazylią 2:3 zajęła 1. miejsce w grupie; w spotkaniu o pozycje 1-4 przegrała z Bułgarią 0:3; w meczu o lokaty 3-4 uległa Rumunii 1:3, zajmując 4. miejsce w turnieju (zw. ZSRR). Bosek grał we wszystkich meczach. Jego partnerami w drużynie byli: W. Czaja, W. Drzyzga, W. Gawłowski, M. Jarosz, B. Kanicki, W. Kustra, L. Łasko, R. Malinowski, L. Molenda, W. Nalazek i T. Wójtowicz.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 78, 79.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 161.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 51.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 14, 109 i dalsze.
• Musiałowicz R., O Ryszardzie Bosku, Rocznik Wołomiński, nr 10, 2014, s. 319-328.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 38.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 110.

 

ANDRZEJ CHUDZIŃSKI (1948-1985) nauczyciel wf, pływak z Gdyni, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodził się 17 września 1948 w Gdyni jako syn Leona, z zawodu cukiernika, i Danieli Majchrzak. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego w Rumi (1966) i warszawskiej AWF (1971), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Pracował jako trener w Puławach. Wydawało się, że jest okazem zdrowia. Niestety ciężko chorował na nerki (chorobę zbyt późno zdiagnozowano, dopiero w 1976). Zmuszony do codziennych dializ walczył z chorobą próbując jeszcze pracować na pół etatu. Miał nadzieje na wyzdrowienie. Zmarł w Puławach 4 września 1985. Pływak (182 cm, 75 kg), reprezentant MZKS (1960), „Arki” Gdynia 1961-1967 (trenerzy: Czermak, Frankiewicz, Żukowska), AZS Warszawa 1967-1972 (trener Edmund Bartkowiak) i „Wisły” Puławy (1973-1974). Karierę sportową rozpoczął w Gdyni, mając zaledwie 12 lat, ale klasę międzynarodową w pływaniu osiągnął dopiero podczas studiów w bielańskiej AWF, które rozpoczął w 1967 r. Po igrzyskach w Monachium przeniósł się do Puław, gdzie rozpoczął pracę trenerską z uczniami, kontynuując jeszcze przez ponad dwa lata karierę pływacką. Pięciokrotnie zdobywał tytuły Mistrza Polski w wyścigach na 100 (1968, 1971, 1972) i 200 m stylem motylkowym (1971, 1972). Był też wielokrotnym rekordzistą Polski w wyścigach na 100 i 200 m stylem motylkowym, zarówno na „krótkim”, jak i na „długim” basenie. Mistrz Sportu. Na  Igrzyskach Olimpijskich w Monachium startował w pływackich wyścigach na 100 i 200 m stylem motylkowym oraz w sztafecie 4x200 m stylem zmiennym. We wszystkich konkursach odpadł na etapie eliminacji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 170.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 47.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 112, 113.
• Tuliszka M., 80 Lat Polskiego Związku Pływackiego 1922-2002, Warszawa 2002, s. 112.
• Waśko J., Krótki basen w liczbach, 1999, s. 13, 14.
• Waśko J., Długi  basen w statystyce, Zamość 2006, s. 10, 28.

 

JERZY CZERBNIAK (1947--) nauczyciel akademicki, sprinter, członek reprezentacyjnej sztafety 4x100 m., olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 29 września 1947 w Kutnie, syn Jana (krawiec) i Marianny Różyckiej. Absolwent tamtejszego Liceum Ogólnokształcącego im. H. Dąbrowskiego i Wydziału Matematyczno-Fizycznego Uniwersytetu Łódzkiego, który ukończył z  wyróżnieniem (1970). Pracownik naukowy UŁ, wykładowca akademicki, dr fizyki 1979, dr hab. 1993, prof. nadzw. UŁ 1994 , obecnie kierownik Zakładu Fizyki Powierzchni w Katedrze Fizyki Ciała Stałego UŁ i prorektor ds. nauki i rozwoju Wyższej Szkoły Informatyki w Łodzi 2001. Mieszka w Łodzi. Sport (sprint) zaczął uprawiać dopiero podczas studiów  w MKS-AZS Łódź (1965-1976) pod kierunkiem Władysława Kwiatkowskiego. W ciągu krótkiej kariery sportowej był pięciokrotnym reprezentantem Polski w meczach międzypaństwowych 1972-1973 (7 startów, 1 zwycięstwo indywidualne). Mistrz (1972) i wicemistrz (1974) kraju w biegu na 200 m, trzykrotny rekordzista Polski w reprezentacyjnej sztafecie 4x100 m. Na  Igrzyskach Olimpijskich w Monachium startował w sztafecie 4x100 m, która zajęła w finale szóste miejsce.

Bibliografia:

• Bogusz A., Łódzcy olimpijczycy 1924-1984, Łódź 1984, s. 38.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 174, 175.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 53.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 39.
• (-), Lekkoatletyka, nr 11, 1972, s. 13.
• (-), Poznajmy ich bliżej. Naukowiec na bieżni, Lekkoatletyka, nr 6, 1973, s. 27, 28.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 17 , 23, 26, 130.
   

MAREK ROMAN DĄBROWSKI (1949--) nauczyciel wf, trener, jeden z czołowych florecistów świata lat siedemdziesiątych, złoty medalista olimpijski w turnieju drużynowym IO w Monachium (1972). Urodzony 28 listopada 1949 w Gliwicach, syn Jana i Jadwigi Garbaczowej. Absolwent miejscowego Technikum Chemicznego (1968) i warszawskiej AWF (1977), gdzie otrzymał tytuł magistra wf.  Szermierz (175 cm, 64 kg) Piasta Gliwice (1966-1967) i AZS Warszawa (1968-1976). Przykład świetnego zawodnika (floret) i studenta (średnia ponad 4,5 w pięciostopniowej skali). Wyrósł w klubie (zaczynał mając 11 lat pod kierunkiem Horsta Tella) szermierczych sław i mistrzów olimpijskich (Egon Franke, Ryszard Zub, Bogdan Gonsior, Mikołaj Pomarnacki, Zbigniew Czajkowski) osiągając pierwsze międzynarodowe sukcesy w kategorii juniorów: brązowy medal mistrzostw świata w Teheranie (1967) i tytuł wicemistrzowski w Genui (1969). Potem przyszły sukcesy już w gronie „dorosłych” florecistów. Dwukrotny indywidualny mistrz Polski (1970, 1976) i sześciokrotny mistrz kraju w drużynie (1971-1976), był także sześciokrotnym medalistą mistrzostw świata we florecie: w Hawanie (1969) - 2. msc (druż.), w Ankarze (1970) - 3. msc (ind.), w Wiedniu (1971) - 2. msc (ind.) i 2. msc (druż.), w Goeteborgu (1973) - 3. msc (druż.), w Grenoble (1974) - 2. msc (druż.). Największe sukcesy odniósł jednak na olimpijskich planszach pod wodzą swojego trenera klubowego Zbigniewa Skrudlika. Panuje opinia, że wielki „gentleman planszy”, bardzo lubiany i szanowany nie tylko w środowisku szermierczym, zbyt wcześnie zakończył karierę sportową. Odznaczony m.in. Złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Złotym Krzyżem Zasługi. Monachium 1972: floret ind. - 3. msc w grupie elim. (6 zaw.) z 3 zw., 2. msc w drugiej elim. grupowej (6 zaw.) z 4 zw., 3. msc w grupie ćwierćfinałowej (6 zaw.) z 3 zw., 1. msc w grupie półfinałowej (6 zaw.) z 4 zw.; 6. msc w finale (6 zaw.) z 0 zw. (zw. W. Woyda, Polska - 5 zw.); floret druż. - w grupie elim. (3 druż.) po zwycięstwie z Włochami 11:5 (3 zw.) i porażce z RFN 7:8 (3 zw.) Polacy zajęli 2. msc; w ćwierćfinale pokonali Japonię 9:5 (2 zw.); w półfinale zwyciężyli Węgry 8:7 (2 zw.); w finale wygrali z ZSRR 9:5 (1 zw.), zdobywając złoty medal. Partnerami Dąbrowskiego byli: A. Godel, J. Kaczmarek, L. Koziejowski i W. Woyda.

Montreal 1976: floret ind. - 3. msc w grupie elim. (6 zaw.) z 2 zw., 4. msc w drugiej elim. grupowej (6 zaw.) z 2 zw., 4. msc w trzeciej elim. grupowej (6 zaw.) z 2 zw.; w walkach pucharowych pokonał Francuza C. Noela 10:9, następnie przegrał z W. Stankowiczem ZSRR 3:10, w repasażu ponownie walczył z Francuzem ulegając mu 5:10, odp. z turnieju zajmując miejsca 9-12 (zw. F. Dal Zotto Włochy); floret druż. - w grupie elim. (4 druż.) po zwycięstwach nad Hongkongiem 15:1 (Dąbrowski nie walczył), Iranem 13:3 (4 zw.) i USA 9:2 (2 zw.) Polacy zajęli 1. msc w grupie; w ćwierćfinałowej przegrali z RFN 4:9 (1 zw.); w meczu o lokaty 5-8 pokonali Węgry 9:3 (nie walczył), zajmując 5. miejsce w turnieju. Partnerami w drużynie byli: A. Godel, L. Koziejowski, L. Martewicz i Z. Wojciechowski.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 31 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 148, 149.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 178.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 93 i dalsze.
• Marzec H., Historia medalami pisana. 75 lat śląskiej szermierki, Katowice 2002, s. 77, 85, 96.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 57, 58.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 115, 116.
• (-), Arystokrata z przypadku, Przegląd Sportowy, nr 172, 1993.
• (-), [w:] Hądzelek K. et alt. (red.), Najlepsi z najlepszych: polscy złoci medaliści olimpijscy, Warszawa 2001, s. 188-193.

 

WIESŁAW DŁUGOSZ (1948--) wioślarz, ps. „Długi”, olimpijczyk z Monachium, technik. Urodzony 10 maja 1948 roku w Bodzanowie. Absolwent średniej szkoły technicznej.  Wioślarz (186 cm, 90 kg), reprezentant AZS-MKSW Szczecin i AZS Warszawa. Dwukrotny uczestnik Mistrzostw Europy – w Klagenfurt w 1969 r. zajął jedenaste miejsce w dwójce podwójnej, a dwa lata później w Kopenhadze – piąte w dwójce ze sternikiem. Na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium wystartował w wioślarskim turnieju dwójek ze sternikiem, a jego partnerami byli Wojciech Repsz i sternik Jacek Rylski. Polska osada pomyślnie przeszła eliminacje, ale w olimpijskim finale zajęła ostatnie, szóste miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 179.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 68, 69, 83.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 59.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 892.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 116, 117.

 

WIESŁAW STANISŁAW GAWŁOWSKI (1950-2000), ps. „Mały”, nauczyciel wf, trener, przedsiębiorca, siatkarz, mistrz świata z Meksyku (1974) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976). Urodzony 19 maja 1950 w Tomaszowie Mazowieckim (woj. łódzkie), syn Józefa i Marii Hajda. Absolwent miejscowego I Liceum Ogólnokształcącego (1968) i warszawskiej AWF (1974), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Po zakończeniu kariery zawodniczej powrócił z Włoch do Polski i zajął się interesami (import urządzeń grzewczych z Włoch). Zginął w wypadku samochodowym na trasie z Budzanowa do Białołęki koło Płocka 14 listopada 2000. Żegnali go koledzy pisząc m.in. „Pogodny, uśmiechnięty, skromny, pracowity, niezależny. Człowiek sukcesu. Potrafił wlać w innych wiarę w zwycięstwo, przekonać do ciężkiej pracy i sprawić, że stawali się lepsi. »Mały«, ale »Wielki«”. Od najmłodszych lat (szkoła podstawowa) grał w siatkówkę, dyscyplinie nader popularnej w jego rodzinnym mieście dzięki Edmundowi Wojewódzkiemu. Z „Lechii” Tomaszów (grał tam jako zawodnik atakujący) trafił do stołecznego AZS (1969-1973), gdzie spotkał nie tylko wspaniałych starszych (Szlagor, Szuppe) i młodszych (Bosek) kolegów, ale przede wszystkim jednego z twórców naszej siatkówki w latach pięćdziesiątych – trenera Zygmunta Krausa. Po studiach zasilił szeregi „Płomienia” Milowice (1973-1980), gdzie zdobył najwięcej zaszczytów zarówno krajowych jak i międzynarodowych (klubowych). Dwukrotny mistrz Polski (1977, 1979) oraz trzykrotny wicemistrz: 1970 (AZS Warszawa), 1975, 1976 (Płomień) i trzykrotny brązowy medalista MP: 1969, 1972 (AZS Warszawa), 1974 (Płomień). Z tym klubem (grał w nim wówczas m.in. R. Bosek) wywalczył też Puchar Europy Mistrzów Krajowych (1977/78) oraz zajął 3. msc w sezonie 1978/1979. Znacznie dłuższa jest lista jego międzynarodowych sukcesów w drużynie reprezentacyjnej, do której trafił gdy miał 16 lat i w której przezwano go „Małym” (mierzył „tylko” 180 cm). Ogółem w barwach narodowych rozegrał 366 spotkań (1969-1980), co jest absolutnym rekordem wśród biało-czerwonych! Mistrz świata z Meksyku (1974) oraz finalista MŚ z: 1970 Sofia (5.) i 1978 Rzym (8.). Trzykrotny srebrny medalista ME z Belgradu (1975), Helsinek (1977) i Paryża (1979), również finalista z Mediolanu (1971) - 6. Także trzykrotny uczestnik Pucharu Świata: 1969 Lipsk (8.), 1973 Praga (2.) i 1977 Tokio (4.). Najlepszy siatkarz Polski w klasyfikacji „PS” (1979). „Mały” lub „Gaweł” – jak go nazywano – przeszedł w swojej karierze siatkarza dość zasadniczą metamorfozę wynikającą głównie z potrzeb reprezentacji (a także warunków fizycznych): z zawodnika atakującego (klub) stał się rozgrywającym i w tej roli zaliczany był do czołówki światowej. Panowało powszechne przekonanie, że gdyby Gawłowski miał dodatkowe 10 cm wzrostu, byłby najlepszym siatkarzem świata. Jego wszechstronność pod siatką, zarówno w ataku jak i obronie była imponująca. Podczas mistrzostw świata w Meksyku (1974) naszym rozgrywającym (uznany potem za najlepszego siatkarza mistrzostw) był niezrównany Stanisław Gościniak, którego chwilami zastępował na boisku „Mały”. A jednak trener Wagner przygotowując drużynę do występu olimpijskiego w Montrealu dokonał niespodziewanej – a przez wielu uważanej za bardzo kontrowersyjną – wymiany Gawłowskiego za Gościniaka, który notabene wyjechał obrażony do USA i nie wrócił już do reprezentacji. Trener postawił na wszechstronność „Pawła” (lepszy blok, większe zagrożenie atakiem przy tylko nieco mniejszych umiejętnościach wystawy). I miał rację. Wygrał. A zwycięzców się nie sądzi. A poza wszystkim lubiany powszechnie „Mały” był opanowany i pracowity, potrafił rozładować konflikty na linii trener – zawodnicy. Jednym słowem – łagodził obyczaje. Mówił w jednym z wywiadów: Marzyłem od dziecięcych lat o Igrzyskach Olimpijskich, o tym, by się na nich znaleźć. I marzyłem o sławie. Z czasem myśl ta stawała się coraz bardziej natrętna. Wydawało się, że możliwość zdobycia medalu olimpijskiego jest coraz bliższa. Przyjście trenera Huberta Wagnera wyraźnie ją urealniło. Po zakończeniu reprezentacyjnej kariery wyjechał do Włoch, gdzie występował w zespole „Vianello” w Pescarze (grał w lidze, uczył młodzież). Zasłużony Mistrz Sportu, odznaczony m.in. Złotym i Srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. 1972 Monachium: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwie nad Tunezją 3:0 oraz porażkach z CSRS 0:3, Koreą Płd. 1:3, Bułgarią 2:3 i ZSRR 2:3 zajęła w grupie 5. msc; w spotkaniu o miejsca 9-10 pokonała Kubę 3:0, zajmując 9. msc w turnieju (zw. Japonia). 1976 Montreal: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Koreą Płd. 3:2, Kanadą 3:0, Kubą 3:2 i CSRS 3:1 zajęła 1. msc w grupie; w spotkaniu o lokaty 1-4 pokonała Japonię 3:2, w meczu o miejsca 1-2 wygrała z ZSRR 3:2, zdobywając złoty medal.

1980 Moskwa: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Jugosławią 3:1, Rumunią 3:1 i Libią 3:0 oraz porażce z Brazylią 2:3, zajęła 1. msc w grupie; w spotkaniu o pozycje 1-4 przegrała z Bułgarią 0:3; w meczu o lokaty 3-4 uległa Rumunii 1:3 zajmując w turnieju 4. msc (zw. ZSRR). Wystąpił we wszystkich meczach.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 203, 204.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 193.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 57.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 76.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 119, 120.
   

ARKADIUSZ GODEL (1952--), prawnik, florecista z Lublina, zawodnik z bezpośredniego zaplecza wielkich mistrzów, złoty medalista olimpijski z Monachium (1972) w drużynie biało-czerwonych, mistrz świata z Hamburga (1978). Urodzony 4 lutego 1952 w Lublinie, syn Wiktora i Stanisławy Potępskiej. Absolwent Wydziału Prawa UW (mgr praw).  Florecista (188 cm, 83 kg) AZS Lublin i warszawskich klubów: „Marymontu”, „Legii” i AZS. Wielki talent (obok znakomitych warunków fizycznych miał także wrodzone, miękkie skoordynowane ruchy) „odkrył” go dla szermierki, zawodnik i trener lubelskich akademików (w latach siedemdziesiątych także kadry narodowej kobiet) Andrzej Gottner, który w poszukiwaniu sparing partnerów i godziwych warunków do treningu wyemigrował wraz ze swym podopiecznym do stolicy. Mimo, iż wdarcie się do czołówki polskich florecistów nie było wtedy łatwe (Franke, Parulski, Woyda), przybysz z Lublina miał szczęście. W kwietniu 1972 w pięknym stylu zdobył w Madrycie tytuł mistrza świata juniorów. Był potem m. in. dwukrotnym mistrzem Polski w walce na florety indywidualnie (1973, 1978) i sześciokrotnie w drużynie (1974-1976, 1982, 1984-1985), ale dopiero podczas mistrzostw świata na planszach w Hamburgu (1978) spłacił swój dług z Monachium. Tym razem to on, jako „senior” (ostatni ze „starej drużyny”) prowadził do boju debiutantów (Sypniewski, Robak, Martewicz, Zych). Walczył znakomicie. Polacy roznieśli rywali zdobywając tytuł mistrza świata i przypomnieli, że znów mogą być i są najlepsi. Odznaczony m. in. dwukrotnie złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Adwokat.

W 1972 r. znalazł się w drużynie floretowej na IO w Monachium. Trener Zbigniew Skrudlik – nie bez oporu fachowców – wybrał młodość, a nie doświadczenie (zrezygnował z udziału w igrzyskach Ryszarda Parulskiego). Tymczasem trema całkowicie „zjadła” debiutanta. Wystąpił (drugi pojedynek eliminacji) tylko w jednym meczu z Niemcami. I choć nie wygrał żadnej walki, zdobył złoty medal olimpijski dzięki wspaniałej postawie starszych kolegów (jego partnerami w drużynie byli: M. Dąbrowski, J. Kaczmarek, L. Koziejowski i W. Woyda).

1976 Montreal: floret druż. - w grupie elim. (4 druż.) po zwycięstwach nad Hongkongiem 15:1 (Godel 4 zw.) i USA 9:2 (3 zw.) Polacy zajęli 1. msc w grupie; w ćwierćfin. przegrali z RFN 4:9 (0 zw.); w meczu o miejsca 5-8 pokonali Węgry 9:3 (2 zw.); w meczu o lokaty 5-6 zwyciężyli W. Brytanię 9:1 (1 zw.), zajmując 5. miejsce w turnieju (zw. RFN). Partnerami w drużynie byli: M. Dąbrowski, L. Koziejowski, L. Martewicz i Z. Wojciechowski.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 6 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 211.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 198.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 14.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 258 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 181.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 120.
• (-), [w:] Hądzelek K. et alt. (red.), Najlepsi z najlepszych: polscy złoci medaliści olimpijscy, Warszawa 2001, s. 192, 193.

 

LUCJAN HAŁABUDA (19xx--) Wioślarz AZS Wrocław, był zawodnikiem rezerwowym polskiej kadry na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 r.

 

JERZY PIOTR HOMZIUK (1949--) trener, skoczek i sprinter warszawskich akademików, olimpijczyk z Monachium. Urodzony 8 marca 1949 w Międzyrzecu Podlaskim, pow. Radzyń Podlaski, woj. lubelskie w rodzinie Zdzisława i Cecylii Kozłowskiej. Ukończył miejscowe Liceum Ogólnokształcące (1967) i warszawską AWF (1976), gdzie otrzymał tytuł mgr wf. Pracował jako trener, m.in. w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Mieszka w  Warszawie. Debiutował w „Huraganie” Międzyrzec (1967-1968) kontynuując karierę skoczka w dal i sprintera w stołecznym MKS-AZS (1968-1973) i SZS - AZS (1974). Pięciokrotny reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych 1971-1973 (5 startów, bez zwycięstw indywidualnych), dwukrotny mistrz kraju: w sztafecie 4x100 m (1973) i w skoku w dal (1972). Na  Igrzyskach Olimpijskich w Monachium startował w turnieju skoku w dal.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 208.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 31.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 41, 323.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 95.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 122.
• (-), Lekkoatletyka, nr 11, 1972, s. 16.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 17, 23, 62, 132.

 

STANISŁAW IWANIAK (1948--) nauczyciel wf, siatkarz AZS z Warszawy i Olsztyna, srebrny medalista ME (1975), olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 31 sierpnia 1948 w Słupsku, syn Henryka (krawiec) i Anny z domu Socha. Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Staszica w Lublinie 1967 i warszawskiej AWF (1971), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Po zakończeniu kariery zawodniczej był trenerem w Belgii, a później w AZS Olsztyn. Mieszka w Olsztynie.  Od pierwszej klasy szkoły średniej grał w siatkówkę i koszykówkę. W 1965 r. zadebiutował w igrzyskach nadziei olimpijskich, zdobywając pod siatką srebrny medal. Później grał w barwach stołecznego AZS i AZS Olsztyn (1971-1978) z którym wywalczył (wraz m. in. z Lubiejewskim i Rybaczewskim): trzykrotnie mistrzostwo Polski (1973, 1976, 1978), trzykrotnie wicemistrzostwo (1972, 1974, 1977) i brązowy medal MP (1975), a także Puchar Polski (1971). W barwach olsztyńskiego AZS zdobył także drugie miejsce w Pucharze Europy Zdobywców Pucharów (1977/1978). 80-krotny reprezentant Polski (1972-1977), rozgrywający, zdobył m.in. srebrny medal ME w Belgradzie (1975).

Wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 r. Polscy siatkarze, po zwycięstwie nad Tunezją 3:0 oraz porażkach z Czechosłowacją 0:3, Koreą Południową 1:3, Bułgarią 2:3 i ZSRR 2:3, zajęli w grupie piąte miejsce; zwycięstwo nad Kubą 3:0 w spotkaniu o miejsca 9-10 ostatecznie pozwoliło sklasyfikować naszych zawodników jako dziewiątą drużynę turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 209.
• Grygołowicz A., Krótka historia kortowskiej siatkówki, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 97-149.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 96.
• Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 57.

 

ZBIGNIEW KANIA (1951--) przedsiębiorca, żeglarz warszawskiego AZS, wielokrotny mistrz Polski na łodziach różnych klas, mistrz świata w klasie „Cadet” (1967) i mistrz Europy w klasie „Hornet” (1969), olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 17 marca 1951 w Czerwińsku nad Wisłą w rodzinie wodniackiej Władysława (szyper na barkach wiślanych, od 1960 bosman na przystani AZS w Warszawie) i Janiny. Absolwent Technikum Mechanicznego w Warszawie (1975). Żeglarz (172 cm, 70 kg), reprezentant stołecznego AZS (kariera sportowa 1962-1988) w klasach: „Cadet” (1963-1969), „Hornet” (1969-1970), „Latający Holender” (FD) (1971-1975), „470” (1976-1988), a od 1990 w kabinowych klasach turystycznych w tym od 1995 w klasie „730”; trenerzy: Andrzej Zawieja, Andrzej Rymkiewicz, Jerzy Borowski, Bogusław Solak i Tadeusz Truchanowicz. Wielki talent, wspaniały człowiek, olbrzymi autorytet. Mistrz Polski w klasach: „Hornet” (1969), „Latający Holender” (1972, 1973, 1975), „470” (1977, 1985, 1986, 1988) oraz klasach turystycznych „730” (6 tytułów w latach 1995-2002). Największe sukcesy międzynarodowe: mistrz świata w Montrealu w 1967 r. w klasie „Cadet” wraz z Konradem Fickiem (pierwszy raz rozegrane w formule: wszyscy na takich samych łódkach dostarczonych przez organizatora) i mistrz Europy w holenderskim Rodefarendsveen w 1969 r. (klasa „Hornet”, także z Konradem Fickiem). Był także jeszcze m.in. wicemistrzem świata w klasie „Hornet” w Anglii (1987) i zajął szóste miejsce w prestiżowych regatach Kieler Woche (1976) w olimpijskiej klasie „Latający Holender”. Najmłodszy brat Jacek, również żeglarz, pływał głównie jako załogant: Zbigniewa Kani oraz m.in. Leona Wróbla i Andrzeja Iwińskiego. Trener II kl. Zasłużony Mistrz Sportu (1989), odznaczony m.in. dwukrotnie srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe (1967, 1969), wyróżniony nagrodą Fair Play „Sztandar Młodych” (1989). Zasłużony Działacz PZŻ (2002).

 Na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium (same regaty rozgrywano w Kilonii) w 1972 r. startował wraz z Krzysztofem Szymczakiem w klasie „Latający Holender” i zajął 21. miejsce na 29 startujących. Cztery lata później na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie (regaty rozgrywano w Tallinie) wystąpił tylko w roli zawodnika rezerwowego i trenera.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 220.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 110.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 893.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 452, 541.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 126, 127.
• (-), Żagle, nr 8, 1972; nr 9, 1975; nr 10, 1977; nr 9, 1978; nr 11-12, 1980; nr 4, 1982.

 

REGINA KRAJNOW – SYNORADZKA (1950--) nauczycielka wf, skoczek do wody z wieży i trampoliny, mistrzyni i reprezentantka Polski, olimpijka z Monachium (1972). Urodzona 9 czerwca 1950 w Gryficach koło Szczecina, córka Kazimierza i Pelagii Maciuk. Absolwentka miejscowej Szkoły Ogólnokształcącej nr 5 im. J. Poniatowskiego (1968) i warszawskiej AWF (1973), gdzie otrzymała tytuł magistra wf. Mieszka w Warszawie i pracuje w Studium WF tutejszej Politechniki. Skoczek do wody (167 cm, 57 kg), reprezentantka klubów stołecznych: MKS Pałac Młodzieży (1963-1967) i AZS-AWF (1968-1975), wychowanka trenera Józefa Włodarczyka. Reprezentantka i mistrzyni Polski: trampolina (1970, 1972, 1973) i wieża (1970). Działaczka, sędzia skoków do wody. Utrzymuje wspaniałą kondycję i formę. Startując w mistrzostwach weteranów (mastersów) zdobyła już tytuł mistrzyni świata i Europy w skokach z trampoliny (2002).

1972 Monachium: skoki z trampoliny – w eliminacjach zajęła 18 miejsce na 30 startujących i nie weszła do finału; skoki z wieży – w eliminacjach zajęła 17 miejsce na 27 rywalek, po czym odpadła z turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 240.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 248.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 97.
• Tuliszka M., 80 Lat Polskiego Związku Pływackiego 1922-2002, Warszawa 2002, s. 112, 133.

 

WŁODZIMIERZ LEWIN (1947--) ps. „Wujek Wieża”, inżynier, judoka klubów warszawskich, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 5 kwietnia 1947 w Warszawie, w rodzinie nauczycielskiej Aleksandra i Zofii Rakowskiej. Absolwent miejscowego Technikum Energetycznego nr 1 (1966) i Wydziału Elektrycznego (specjalność elektronika przemysłowa) PW (1972), gdzie otrzymał tytuł mgr inż. Mieszka w Warszawie. Od 1960 r. judoka (182 cm, 93 kg) stołecznych klubów: „Nurtu” (trener Waldemar Kołaczkowski) i AZS Sioubukai (Jan Ślawski). W kadrze narodowej był pod opieką Waldemara Sikorskiego. Dwukrotny mistrz Polski: kat. 95 kg (1974) i kat. open (1971). Mistrz Sportu. 1972 Monachium: waga półciężka – w pierwszej rundzie pokonał 3:0 P. Murphy'ego (Irlandia), w drugiej  przegrał 0:3 z P. Barthem (RFN), w repasażu uległ 0:3 H. Howillerowi (NRD) i odpadł z turnieju, będąc sklasyfikowanym na 9-10 miejscu.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 257.
• Lewin W., Brzozowski J., Udział Polaków w turniejach olimpijskich  judo w l. 1964-1980, [w:] Wyniki sportowe w nowożytnych IO, Poznań 1982, s. 105-110.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 152.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 883.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 480, 481.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 131.

 

JEZRY MELCER (1949--) przedsiębiorca, piłkarz ręczny z Białegostoku, najlepszy (i najwyższy) lewoskrzydłowy polskiej drużyny narodowej, olimpijczyk z Monachium (1972) i Montrealu (1976). Urodził się 10 marca 1949 w Białymstoku. Absolwent miejscowego Liceum Ogólnokształcącego 1968 r., studiował w białostockiej filii UW i gdańskiej AWF. Jeden z najwyższych polskich piłkarzy ręcznych (196 cm, 85 kg), zawodnik AZS Białystok (od 1966), „Spójni” Gdańsk i „Korony” Kielce (trenerzy: Piotr Botuliński, Janusz Czerwiński, Janusz Nycz). Uznawany przez fachowców za najlepszego lewoskrzydłowego w historii polskiej piłki  ręcznej. Uzasadnienie: „jeden z najwyższych zawodników obdarzony bardzo silnym rzutem, rozważny w grze. Na cztery rzuty trzy kończyły się bramką, na sześć – pięć piłek trafiało do siatki rywali”. 121-krotny reprezentant Polski (4 m. w MŚ 1974, podstawowy gracz drużyny olimpijskiej w Montrealu 1976). Zasłużony Mistrz Sportu (1978) odznaczony m. in. Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe (1976) i Srebrnym Krzyżem Zasługi. 1972 Monachium: członek drużyny piłki ręcznej, która w grupie elim. (4 druż.) zremisowała ze Szwecją 13:13, wygrała z Danią 11:8 (Melcer 5 bramek) i przegrała z ZSRR 11:17 (4 bramki), zajmując 3. msc w grupie; w spotkaniu o msc 9-12 pokonała Islandię 20:17 (4 bramki); w meczu o msc 9-10 przegrała z Norwegią 20:23 (6 bramek), zajmując 10. msc w turnieju (zw. Jugosławia). Melcer wystąpił we wszystkich spotkaniach. 1976 Montreal: członek drużyny piłki ręcznej, która w grupie elim. (5 druż.) pokonała Węgry 18:16 (2 bramki), CSRS 21:18 (5 bramek) i USA 26:20 oraz przegrała z Rumunią 15:17 (1 bramka) zajmując w grupie 2. msc w rozgrywkach tej grupy uczestniczyła także Tunezja, która po porażce z Polską 12:26, ze względu na bojkot wycofała się z turnieju i nie została sklasyfikowana); w meczu o msc 3-4 zwyciężyła RFN 21:18, po dogrywce (1 bramka) zdobywając brązowy medal.

Bibliografia:

• Drygas W.A., Młoczyński P., 75 lat piłki ręcznej w Polsce, Warszawa 1993, s. 60, 61, 63, 64, 67, 68, 188.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 559.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 274.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 171.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 444, 888, 902.

 

ZBIGNIEW PACELT (1949--) ps. „Packa”, zawodnik, trener, działacz sportowy, urzędnik państwowy, pływak i pięcioboista, olimpijczyk z Meksyku (1968) i Monachium (1972) w pływaniu i z Montrealu (1976) w pięcioboju nowoczesnym. Urodzony 26 sierpnia 1951 w Ostrowcu Świętokrzyskim, syn Jana i Zofii Trelińskiej. Absolwent (matura) Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Lotnictwa Polskiego w Warszawie (1969) i bielańskiej AWF, gdzie w 1975 r. otrzymał tytuł magistra wf. Po zakończeniu kariery sportowej pracował jako trener (m.in. kadry narodowej; na IO w Barcelonie w 1992 r. jego podopieczni zdobyli dwa złote medale) i urzędnik państwowy (wiceprezes Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu, wiceprezes Polskiej Konfederacji Sportu); był też działaczem sportowym (wieloletni wiceprezes Polskiego Związku Pięcioboju Nowoczesnego, członek zarządu PKOl). Mieszka w Warszawie.

Karierę sportową rozpoczął od pływania w rodzinnym KSZO Ostrowiec, po czym kontynuował ją w AZS Warszawa (1960-1972). Swoje największe postępy zawdzięcza trenerowi Zbigniewowi Kuciewiczowi. W pływaniu był sześciokrotnym mistrzem Polski: 200 m zm. (1967, 1968, 1970-1972) i 400 m zm. (1971) ponadto dwunastokrotnym rekordzistą Polski na basenie o długości 25 m – 100 m dow., 200 m dow., 200 m zm., 400 m zm. i osiemnastokrotnym na basenie o długości 50 m – 100 m dow., 200 m dow., 200 m zm., 400 m zm. Finalista Mistrzostw Europy w Barcelonie w 1970 r. na 200 m stylem dowolnym, które przepłynął w 2.00.0. W latach 1972-1980, jako zawodnik „Lotnika” i „Legii” Warszawa, trenowany przez Bolesława Bogdana, wszedł do grona czołowych pięcioboistów Polski i świata.  Wicemistrz Polski (1975), wybitny pływak, mając cztery pozostałe konkurencje równe, stał się niezwykle silnym punktem drużyny biało-czerwonych (punktualny, wzorowy, zaangażowany) i wraz z nią dwukrotnie wywalczył tytuł mistrza świata: w San Antonio w 1977 r. i w Jönköping w 1978 r. Zasłużony Mistrz Sportu, odznaczony m.in. dwukrotnie złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Oficerskim OOP. Ponadto w 2009 r. został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Ostrowca Świętokrzyskiego. Meksyk 1968: na 200 m dow. był trzeci w przedbiegach (33 wynik elim.) i odpadł z konkursu; na 200 m zm. – czwarty w przedbiegach (23 wynik elim.), odpadł z konkursu; na 400 m zm. – piąty w przedbiegach (25 wynik elim.), odpadł z konkursu. Monachium 1972: na 100 m dow. był szósty w przedbiegach i odpadł z konkursu; na 200 m dow. – piąty w przedbiegach (33 wynik elim.), odpadł z konkursu; na 200 m zm. – piąty w przedbiegach (26 wynik elim.), odpadł z konkursu; na 400 m zm. – szósty w przedbiegach  (25 wynik elim.), odpadł z konkursu. W turnieju sztafet 4x100 m stylem zmiennym Polacy (jego partnerami byli: A. Chudziński, P. Dłucik i C. Śmiglak.) zajęli w przedbiegach piąte, a zarazem przedostatnie miejsce i odpadli z konkursu.

Otarł się też o medal olimpijski na swoich trzecich igrzyskach w Montrealu w 1976 r., gdzie w konkursie drużynowym pięcioboju nowoczesnego Polacy (jego partnerami w drużynie byli: J. Pyciak-Peciak i K. Trybusiewicz) znaleźli się tuż poza podium – najpierw zajęli szóste miejsce w jeździe konnej, potem jedenaste w szermierce, trzecie w strzelaniu i w pływaniu, wreszcie drugie w biegu na przełaj; ostatecznej klasyfikacji byli czwarci. W pięcioboju nowoczesnym w konkursie indywidualnym Paceltowi poszło już wyraźnie gorzej, gdyż zajął 19 miejsce na 47 startujących.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 291.
• Michniak M., Pawłowski A., Świętokrzyski Leksykon Sportowy, Kielce 2002, s. 167.
• Pacelt Z. (współpraca: Grzegorczyk S.), Moje olimpiady czyli Szczęśliwa „13”, Warszawa 2011.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 193.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 901.
• Rak A., Sylwetki sportowe polskich olimpijczyków urodzonych na Kielecczyźnie, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Seria: Kultura Fizyczna, z. 10, 2011, s. 184.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 136, 137.
• Waśko J., Krótki basen w liczbach, 1999, s. 4, 5, 15.
• Waśko J., Długi  basen w statystyce, Zamość 2006, s. 3, 11, 12, 28.
• Woźniak E., Pięciobój nowoczesny, Biblioteczka Olimpijska: I Ty Zostaniesz Olimpijczykiem, Warszawa 1979, s. 21-24, 27-31, 64-65.

 

ANDRZEJ MIECZYSŁAW PASIOROWSKI (1946--) → Patrz Igrzyska w 1968 r.  

 

DANUTA PRUSINOWSKA – FIDUSIEWICZ (1952--) nauczycielka wf, trenerka, gimnastyczka z Olsztyna, uczestniczka IO w Monachium (1972). Urodzona 27 lipca 1952 w Olsztynie, córka Henryka i Haliny Sadowskiej. Absolwentka miejscowego Liceum Ekonomicznego nr 2 im. M. Kopernika (1971) i warszawskiej AWF, gdzie w 1976 r. otrzymała tytuł magistra wf i uprawnienia trenera II kl. Mieszka w Warszawie. Gimnastyczka (168 cm, 55 kg) AZS Olsztyn i Legii Warszawa (kariera sportowa 1963-1974), wychowanka trenera Mieczysława Piekuty. W 1970 r. stanęła na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski w skoku przez konia. Mistrzyni Sportu. Sędzia sportowy. Podczas Igrzysk w Monachium zajęła odpowiednio: w wieloboju 73. miejsce (na 118 zawodniczek); ćwiczenia wolne: 63.-70. miejsce; poręcze 87.-88. miejsce; skok przez konia 85.-88. miejsce; równoważnia 53. miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 186.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 68.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 882.
• Siwicki M., Pierwsza Dama olsztyńskiej gimnastyki, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 227-231.
• Smoczyński S., Kortowska przygoda z gimnastyką, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 215-221.
• (-) [w:] [http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php/Danuta_Prusinowska] [dostęp: 25.01.2019].

 

JAKUB PUCHOW (1947--) → Patrz Igrzyska w 1968 r.   

 

WOJCIECH JÓZEF REPSZ (1946--) inżynier, wioślarz AZS Warszawa, członek reprezentacyjnej dwójki ze sternikiem, finalista olimpijski z Monachium (1972). Urodzony 19 marca 1946 w Skarżysku Kamiennej, syn Emila (inżyniera elektryka) i Zofii Jóźwiak. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. D. Czachowskiego w Radomiu i Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej (1970), gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera elektryka (specjalność elektronika przemysłowa; polski dyplom nostryfikowany następnie w Monachium i University of Alberta w Kanadzie) Poprzez Niemcy, Kanadę, dotarł do USA, gdzie mieszka i posiada własną pracownię projektową. Wioślarz (189 cm, 87 kg) warszawskiego AZS. Był finalistą ME w 1971 r. w Kopenhadze, gdzie w konkurencji dwójek ze sternikiem (partnerzy: W. Długosz, sternik J. Rylski) zajął piąte miejsce. Podczas Igrzysk w Monachium startował w konkurencji dwójek ze sternikiem, będąc w jednej osadzie z W. Długoszem i sternikiem J. Rylskim. W przedbiegach i w repasażu Polacy zajęli drugie miejsca, w półfinale – trzecie, a w finale ostatnie, szóste.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 309.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 69, 83.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 214.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 892.
• Rak A., Sylwetki sportowe polskich olimpijczyków urodzonych na Kielecczyźnie, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Seria: Kultura Fizyczna, z. 10, 2011, s. 187.
• Tuszyński B., Polscy olimpijczycy XX wieku, t. 2: N–Ż, Wrocław 2004, s. 121.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon polskich olimpijczyków 1924-2010, Warszawa 2010, s. 522, 523.

 

ROMAN AUGUSTYN RUTKOWSKI (1946--) nauczyciel wf, trener, żeglarz klubów warszawskich, srebrny medalista mistrzostw świata i Europy w kasie „Tempest”, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 28 maja 1946 w Szczecinie, syn Leona i Janiny Baka. Absolwent Technikum Poligraficznego w Warszawie (1965) i stołecznej AWF (1976), gdzie otrzymał tytuł magistra wf i uprawnienia trenera II kl. Mieszka w Warszawie. Żeglarz (185 cm, 85 kg) klubów warszawskich: MKS-SWOS i AZS (kariera sportowa od 1957, od 1960 członek kadry narodowej juniorów, a od 1969 seniorów). Zanim stworzył z Tomaszem Holcem załogę kadry olimpijskiej „Latającego Holendra” (FD), a następnie „Tempesta” – przeszedł samodzielny staż regatowy jako sternik w klasach „Cadet” i „Hornet”. W klasie „Tempest” odniósł życiowe sukcesy zdobywając srebrne medale: mistrzostw świata we Włoszech (1969) i mistrzostw Europy (1972) we francuskim La Rochelle. Mistrz Sportu, odznaczony m. in. dwukrotnie Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Podczas Igrzysk w Monachium startował w regatach w klasie „Tempest” i zajął w nich dwunaste miejsce na 21 startujących. Miejsca  załogi polskiej w poszczególnych  wyścigach: 10 - 14 - 16 - 6 - 15 - 4 - 13. Jego partnerem  był  T. Holc.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 313.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 219.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 893.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 452.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 141.
• (-), Nasi reprezentanci,  Żagle, nr 8, 1972.

 

JACEK PAWEŁ RYLSKI (1956--) nauczyciel wf, sternik osad wioślarskich, mistrz Polski, finalista ME, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 22 grudnia 1956 w Warszawie, syn Zygmunta i Barbary. Absolwent miejscowego Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Prusa (1975) i szczecińskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, gdzie w 1979 r. otrzymał tytuł magistra wf (nauczyciel). Mieszka w Warszawie. Wioślarz-sternik, reprezentant MKS SWOS Warszawa (od 1965 do końca kariery), wychowanek trenerów: Pawła Berka i Teodora Kocerki. Dwukrotny mistrz Polski w dwójce ze sternikiem (1971, 1972), największy sukces odniósł w finale ME 1971 w Kopenhadze zajmując piąte miejsce (wraz z W. Długoszem i W. Repszem).  Podczas Igrzysk w Monachium startował jako sternik w osadzie dwójki ze sternikiem, którą poza nim tworzyli W. Długosz i W. Repsz. Polacy zajęli drugie miejsce w przedbiegach (5 osad), trzecie w półfinale (6 osad), a w decydującym o medalu wyścigu dopłynęli na metę na szóstym, ostatnim miejscu.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 314.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 69, 83.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 221.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 892.

 

MARIAN SIEJKOWSKI (1940-1990) → Patrz Igrzyska w 1964 r.

 

KAMILA MARIA SKŁADANOWSKA – MAZUROWSKA (1948-2010) → Patrz Igrzyska w 1968 r.   

 

RYSZARD SKOWRONEK (1949--) nauczyciel akademicki, rekordzista, mistrz Polski i Europy w dziesięcioboju, olimpijczyk z Monachium (1972) i Montrealu (1976). Urodzony 1 maja 1949 w Jeleniej Górze, syn Andrzeja (maszynista parowozu) i Kazimiery Pucelik. Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Lwówku Śląskim (1967) i WSWF we Wrocławiu (1971), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Pracował jako nauczyciel akademicki, dr wf, był kierownikiem Zakładu Sportów Indywidualnych AWF w Katowicach. Dziesięcioboista (183 cm, 82 kg) „Amatora” Jelenia Góra (1965-1966), wrocławskich klubów „Śląska” (1967) i AZS (1968-1971) oraz klubów katowickich AZS „Śląsk” (1972-1976) i AZS-AWF (1977), wychowanek Witolda Szczurka, podopieczny trenera Stanisława Sochy. Dwukrotny reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych 1970-1971 (2 starty, 1 zwycięstwo indywidualne), czterokrotny rekordzista kraju w dziesięcioboju i trzykrotny mistrz Polski w tej specjalności (1973, 1976, 1977). Dwukrotny uczestnik mistrzostw Europy (1971, 1974), gdzie w Rzymie w 1974 r. zdobył tytuł mistrzowski. Podczas finału Pucharu Europy w Bonn (1973), indywidualnie był trzeci, natomiast wraz z R. Katusem, T. Janczenko i E. Kozakiewiczem zajął pierwsze miejsce w konkurencji drużynowej. Triumfował także na Uniwersjadzie w Moskwie w 1973 r. Odznaczony m.in. złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe (trzykrotnie) i Złotym Krzyżem Zasługi. Zasłużony Mistrz Sportu.

 Podczas Igrzysk w Monachium startował w turnieju dziesięcioboju, ale wskutek kontuzji nie musiał się wycofać po siódmej konkurencji. Cztery lata później w Montrealu ponownie stanął do rywalizacji w dziesięcioboju i zajął w niej piąte miejsce na 28 startujących.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 322.
• Halemba P., Powstanie i rozwój klubów AZS Katowice w okresie powojennym ze szczególnym uwzględnieniem  turystyki, [w:] Nowakowski A. (red.), Wybrane zagadnienia z organizacji i historii AZS. Na 55 lecie AZS w Częstochowie (1945-2000), Częstochowa  2001, s. 64, 65, 67.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 51, 358.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 231.
• (-), Lekkoatletyka, nr 11, 1972, s. 19; nr 10, 1976, s. 24.
• (-), Poznajmy ich bliżej, Lekkoatletyka, nr 10, 1972, s. 19-20.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 46, 59, 62, 119, 123, 140, 157.

 

KRZYSZTOF SZYMCZAK (1951--) polski żeglarz, zawodnik AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Monachium 1972. Urodził się 16 września 1951 w Szczecinie. W roku 1968, wspólnie z M. Szczerzyńskim, zdobył brązowy medal mistrzostw świata w klasie „Hornet”. Na igrzyskach w Monachium startował na jachcie klasy „Latający Holender” (FD) wspólnie ze Zbigniewem Kanią. W końcowej klasyfikacji, polska załoga zajęła 21. miejsce na 29 startujących.

Bibliografia:

• (-) [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Szymczak] [dostęp: 20.01.2019]
   

ALOJZY ŚWIDEREK (1951--) trener, inżynier, 34-krotny reprezentant Polski w siatkówce, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 30 maja 1952 w Łodzi, syn Bolesława i Julii Starzec. Absolwent Technikum Mechanicznego w Rawie Mazowieckiej (1970) i Politechniki Rzeszowskiej (1977), gdzie otrzymał tytuł inżyniera elektryka. Po zakończeniu kariery zawodniczej został trenerem. Ostatnio prowadził „Mirabilandię” Ravenna (Włochy), a w Polsce „Nikę” Węgrów (2001-2002). Pracuje w Zespole Prognoz i Analiz Wyników Sportowych COS w Warszawie. Siatkarz (195 cm, 92 kg) MKS Rawa Mazowiecka (od 1966), AZS Warszawa, „Resovii” Rzeszów i „Legii” Warszawa. Mistrz Polski 1975 („Resovia”), wicemistrz 1981, 1982 („Legia”), brązowy medalista MP 1972 (AZS Warszawa), 1978, 1980 (Legia). W barwach „Resovii” był finalistą PEZP 1973-1974 (3 m.). 34-krotny reprezentant Polski (1972-1975), na arenie międzynarodowej debiutował w zespole juniorów na ME w Barcelonie (1971), gdzie młodzi polscy siatkarze (piękne tradycje) wywalczyli tym razem srebrny medal. Najlepszy siatkarz w Polsce w klasyfikacji „PS” (1981).

1972 Monachium: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwie nad Tunezją 3:0 oraz porażkach z CSRS 0:3, Koreą Płd. 1:3, Bułgarią 2:3 i ZSRR 2:3 zajęła w grupie 5 m.; w spotkaniu o m. 9-10 pokonała Kubę 3:0, zajmując w turnieju 9 m.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 349.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 262.

 

STANISŁAW WAGNER (1947--) polski lekkoatleta, sprinter, zawodnik AZS Łódź, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodził się 11 listopada 1947 w Storkówku. Jest magistrem ekonomii Uniwersytetu Łódzkiego.  W trakcie swej lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy MKS „Czarni” Łódź (1962-1966), AZS Łódź (1967-1970) i MKS-AZS Łódź (1971-1974). Zdobył cztery brązowe medale Mistrzostw Polski, w biegach na 100 (1970, 1972) i 200 m (1972) oraz w sztafecie 4x100 m (1968); kolejny brązowy medal wywalczył w halowych mistrzostwach Polski w biegu na 60 m (1973). Trzykrotnie przyczynił się do ustanowienia rekordów Polski w sztafecie 4x100 m. W rywalizacji międzynarodowej zadebiutował podczas Europejskich Igrzysk Juniorów w Odessie w 1966 r., kiedy to zajął czwarte miejsce w biegu na 100 m, a w sztafecie 4x100 m zdobył wraz z kolegami brązowy medal. Reprezentował Polskę w 17 meczach międzynarodowych i odniósł w nich 2 zwycięstwa indywidualne. Na Mistrzostwach Europy w 1969 r. zajął czwarte miejsce w sztafecie 4x100 m (wraz z Edwardem Romanowskim, Zenonem Nowoszem i Tadeuszem Cuchem). Podczas letniej Uniwersjady w Turynie w 1970 r. zdobył złoty medal w sztafecie 4x100 m (wraz z nim biegli Jan Werner, Gerard Gramse i Nowosz), a indywidualnie odpadł w przedbiegach na 100 m.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w 1972 w Monachium odpadł w ćwierćfinale biegu na 100 m, a sztafeta 4x100 m z jego udziałem zajęła w finale szóste miejsce.

Bibliografia:

• Tuszyński B., Polscy olimpijczycy XX wieku, t. 2: N–Ż, Wrocław 2004, s. 328.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon olimpijczyków polskich 1924-2006, Warszawa 2007, s. 523.
• (-) [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Wagner] [dostęp: 20.01.2019]

 

ELŻBIETA WIERNIUK – JÓŹWIAK – MIRONOWICZ (1951-2017) → Patrz Igrzyska w 1968 r.

 

WŁADYSŁAW WOJTAKAJTIS (1949-2016) ps. „Kajtek”, pływak, zawodnik AZS-AWF Warszawa, mistrz Polski, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodził się 3 lutego 1949 w Stargardzie. Zmarł tamże 2 marca 2016 roku. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 5 marca 2016 roku. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Stargardzie przy ul. Tadeusza Kościuszki. Wychowanek trenera Kurta Zombka. Swą przygodę z basenem rozpoczął wraz z powstaniem Klubu Pływackiego „Neptun” Stargard. Z pływakiem od początku wiązano wielkie nadzieje. Potencjał w nim drzemiący ujawnił się podczas międzynarodowych mistrzostw Bułgarii w 1965 roku. Wojtakajtis zdobył wówczas dwa tytuły mistrzowskie na dystansie 400 m i 1500 m stylem dowolnym. Rok później – jako jedyny z województwa szczecińskiego oraz drugi w Polsce – osiągnął wymagane minimum kwalifikacyjne do udziału w mistrzostwach Europy. W 1970 startował w mistrzostwach Europy w Barcelonie i Uniwersjadzie w Turynie, gdzie zdobył brązowy medal na 1500 m stylem dowolnym. Przegrał tylko z dwoma Amerykanami, którzy byli poza wszelką konkurencją, ale okazał się najszybszym Europejczykiem, co stanowi o wartości jego medalu. W tym samym roku pływak opuścił KP „Neptun”, aby rozpocząć studia na AWF w Warszawie. Po skończeniu studiów „Kajtek” zaczął trenować kolejne pokolenia pływaków w „Śląsku” Wrocław. W międzyczasie próbował swych sił w grze w piłkę wodną, trenując z zawodnikami IKS „Ślęza” Wrocław, a także rozgrywając mecze. Jednak nie zawiódł stargardzian i w roku 1978 wrócił w rodzinne strony. Objął stanowisko trenera i był nim do śmierci. W czasie swojej kariery wielokrotnie wygrywał plebiscyty na najlepszego sportowca województwa szczecińskiego.

Najważniejszym momentem w jego karierze był wyjazd na olimpiadę w Meksyku. Wszystko zaczęło się w kwietniu 1968 roku. Wojtakajtis przystąpił – przy komplecie sędziów i po oficjalnym zgłoszeniu przez klub – do próby pobicia rekordu Polski. Na dystansie 200 m stylem dowolnym ustanowił wynik 2:00.8, co dało mu zielone światło na wyjazd do Meksyku. Pomimo że był to czas powyżej minimum olimpijskiego, pływak musiał udowodnić swoją formę na basenie 50-metrowym. Pierwsza próba przebiegła niepomyślnie, jednak podczas Grand Prix Warszawy na pływalni WKS Legia dziewiętnastolatek rozwiał wątpliwości wszystkich. Zwycięstwo i pobicie rekordu Polski na 400 m stylem dowolnym zapewniło mu udział w olimpiadzie. Jednak „Kajtek” nie zakwalifikował się do finału 400 m stylem dowolnym, ale nie udało się to także rekordziście świata Meksykaninowi Guillermo Echeviarii. Startował także na dystansie 1500 m stylem dowolnym, jednak i ten występ nie okazał się udany. W czasie studiów wziął udział w olimpiadzie w Monachium. Podjął rywalizację na dystansie 200, 400 i 1500 metrów stylem dowolnym. Jednak zakończył ją bez większych sukcesów.

Bibliografia:

• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 148.
• (-), Nie żyje stargardzki olimpijczyk, Władysław Wojtakajtis, [w:]  Głos Szczeciński, 2.03. 2016.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Wojtakajtis] [dostęp: 20.01.2019]

 

ALEKSANDER WRONA (1940--) malarz, hokeista na trawie, olimpijczyk z Monachium (1972). Urodzony 11 maja 1940 r. we Wróblowicach, syn Wojciecha i Bronisławy Wrony. Absolwent Zawodowej Szkoły Budowlanej w Katowicach (1958, malarz, od 1960 pracował w Kopalni „Katowice”). Mieszka w Katowicach. Hokeista na trawie, zawodnik katowickiego AZS (1955-1974). Jeden z najlepszych zawodników Górnego Śląska. Bardzo dobry pomocnik kierujący się grą drużyny. Doskonale czuł się w rozgrywkach halowych, zdobywając z akademickim zespołem tytuły mistrza (1962, 1972) i wicemistrza  Polski (1971). Ogółem w latach 1961-1972 wystąpił w reprezentacji Polski 75 razy. Wyróżniał się nienaganną techniką, czystą grą i dużą dyscypliną. Zasłużony Mistrz Sportu (1972).

1972 Monachium: członek drużyny hokeja na trawie (wystąpił we wszystkich meczach), która eliminacjach wygrała z Kenią 1:0 i Meksykiem 3:0, zremisowała z Indiami 2:2 i Nową Zelandią 3:3, przegrała z Holandią 2:4, Australią 0:1 i Wielką Brytanią 1:2, zajmując szóste miejsce w grupie. Po wygranej z Francją 7:4 (strzelił 1 bramkę) w spotkaniu o miejsca 11-12, Polacy zostali ostatecznie sklasyfikowani na jedenastej pozycji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 370.
• Halemba P., Powstanie i rozwój klubów AZS Katowice w okresie powojennym ze szczególnym uwzględnieniem  turystyki, [w:] Nowakowski A. (red.), Wybrane zagadnienia z organizacji i historii AZS. Na 55 lecie AZS w Częstochowie (1945-2000), Częstochowa  2001, s. 64, 65.
• Karwacki A., Hokej Na Trawie. Historia bez tajemnic, Poznań 1989, s. 135.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 85.
• Kuczyński A., Święta gra azjatyckich magów, Poznań 1986, s. 164.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 290.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 883.

 

BŁAŻEJ WYSZKOWSKI (1949--) żeglarz, mistrz świata juniorów w klasie „Cadet”, uczestnik olimpiady w 1972 r. (Monachium/Kilonia). Urodził się 3 lutego 1949 r. w Olsztynie. Studiował na Wydziale Budownictwa Lądowego olsztyńskiej Wyższej Szkoły Rolniczej, później przeniósł się na  Politechnikę Gdańską (PG), gdzie w 1980 r. otrzymał tytuł inżyniera. W 1979 r. znalazł zatrudnienie jako pracownik fizyczny w Ośrodku Remontowo-Budowlanym Lasów Państwowych w Gdańsku, a w 1980-1981 został majstrem budowy w Rejonie Dróg Publicznych w Kościerzynie. Działał w opozycji. W 1977 nawiązał kontakt z  Bogdanem Borusewiczem i Komitetem Obrony Robotników (KOR; m.in. zorganizował w akademiku PG głodówkę, protestując przeciwko aresztowaniu członków KOR-u). Sygnatariusz deklaracji założycielskiej SKS Wyższych Uczelni Trójmiasta 5 XI 1977, następnie od 1978 współpracownik WZZ Wybrzeża. 16 grudnia 1977 wraz z Bogdanem Borusewiczem i Mariuszem Muskatem inicjator pierwszych od 1971 obchodów rocznicy Grudnia ’70 pod bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej. W sierpniu 1980 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej. Na cztery dni przed wprowadzeniem stanu wojennego (13 grudnia 1981) wyjechał za pracą do Hamburga, skąd organizował pomoc dla osób represjonowanych w ojczyźnie. Do Polski powrócił w 2007 roku, zamieszkał w zakupionym gospodarstwie rolnym koło Wieżycy. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2018).  Jest bratem opozycyjnego działacza Krzysztofa Wyszkowskiego. Od 1964 roku w szkółce żaglowej klasy „Cadet” w klubie „Warmia” Olsztyn. Największe sukcesy sportowe odniósł jako junior, startując – w 1966 r. wraz z Andrzejem Nowickim zdobył mistrzostwo świata juniorów w klasie „Cadet”. Jako senior startował w klasie „Finn” i reprezentował (od 1967 r.) AZS Olsztyn. Był wicemistrzem Polski w 1971 r. i brązowym medalistą w 1972 r. W Mistrzostwach Europy w 1971 r. był dziewiętnasty, a w 1972 r. jedenasty. W 1972 r. wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium (konkurencje żeglarskie rozgrywano w Kilonii), w których zajął 24. miejsce w klasie „Finn”.

Bibliografia:

• Kazański A., [w:] [http://www.encysol.pl/wiki/Błażej_Wyszkowski] [dostęp: 20.01.2019]
• (red. „Encyklopedii Gdańska”), [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=WYSZKOWSKI_B%C5%81A%C5%BBEJ] [dostęp: 20.01.2019]
• (-), [w:] [http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php/Błażej_Wyszkowski] [dostęp: 20.01.2019]

 

ANTONI ZAJKOWSKI (1948--) judoka, zawodnik AZS-AWF Warszawa, srebrny medalista olimpijski z Monachium (1972). Urodzony 5 sierpnia 1948 w Malczewie powiecie Ełk w robotniczej rodzinie Jana i Czesławy Zalewskiej. Absolwent Technikum Mechanicznego w Białymstoku (1967) i bielańskiej AWF (1971), gdzie otrzymał tytuł magistra wf.  Po zakończeniu kariery zawodniczej (1978) znalazł zatrudnienie jako asystent w AWF, a w latach 1983-1986 pracował w Goeteborgu w Szwecji. Po powrocie nauczyciel akademicki i trener (m.in. sparing partner Pawła Nastuli)

Judoka „Jagielloni” Białystok (od 1964, trener Leszek Piekarski) i AZS Sioubukai Warszawa (do 1978, trener Jan Ślawski). Opinia o nim pozostała jednoznaczna: „niesłychanie silna osobowość, bezgranicznie zakochana w judo, zwłaszcza japońskim, niezwykle pracowity i systematyczny. Ogromne umiejętności techniczne. Szczególne predyspozycje do walki w ne-waza (parterze). Bardzo łatwy do prowadzenia. Cichy, spokojny, bardzo koleżeński, z pozoru niemrawy, robiący wrażenie zagubionego, ale konsekwentnie dążący do celu”. Tej konsekwencji, uporowi, niebywałemu poświęceniu i tytanicznej pracy zawdzięcza całe sportowe mistrzostwo. Kiedy opiekę nad polską kadrą narodową objął Japończyk Hiromi Tomita (1969) uwierzono, że samo pochodzenie nowego trenera zaprowadzi polskich judoków na podia wielkich światowych zawodów. A on, realista (miał zaledwie 24 lata i jeszcze występował na tatami) zaproponował kandydatom na olimpijczyków trening – harówkę, o jakim do tej pory nikt nad Wisłą nie miał zielonego pojęcia. Wychodził z założenia, że „skoro ja wytrzymuje, musicie wytrzymać i wy”. Oczywiście niebawem pojawiła się opinia, że gość z Tokio „wykańcza chłopaków”, ale Zajkowski nie bez oporów doszedł jednak do wniosku, że bez wyrzeczeń, poświęceń i zaproponowanego uciążliwego treningu na igrzyskach niczego nie osiągnie. I mimo, iż był to najtrudniejszy okres w jego sportowym życiu, pracował bez szemrania, a podczas startów realizował żelazną zasadę Tomity: „nigdy nie wolno ci zwątpić we własne umiejętności”. Po latach uważa, że nie był to racjonalny trening, który prowadził, niestety, do zbyt silnej i ekspansywnej eksploatacji mięśni, ścięgien i kości. Stąd liczne kontuzje. Pierwsza (kolano) o mało nie wykluczyła judoki AZS z igrzysk monachijskich (1972). Trzykrotny mistrz Polski (1970, 1973, 1974) był także brązowym medalistą MŚ (1971) i dwukrotnie srebrnym medalistą ME (1969, 1971).

Był pierwszym Polak, który w monachijskiej Messegelaende Halle w Monachium (1972) wywalczył medal olimpijski w judo. Startował w wadze lekkiej – w pierwszej rundzie pokonał w E. Garcię (Nikaragua), w drugiej zwyciężył G. Brito (Portoryko), w trzeciej wygrał 3:0 z P. Vialem (Francja), w czwartej uległ w 3.40 ogólnemu faworytowi T. Nomurze (Japonia), w repasażu zwyciężył starego znajomego Węgra A. Hetenyiego, w półfinale pokonał 3:0 (waza-ari) D. Hoetgera (NRD) i w finale przegrał w 0.27 min. z T. Nomurą (Japonia) zdobywając srebrny medal. Kontuzja łąkotki pozbawiła go drugiego startu olimpijskiego w Montrealu (1976). Tam zastąpił go wielki krajowy rywal i przyjaciel Marian Tałaj. Oglądał jego sukces (brązowy medal) z trybun, zaproszony za ocean przez kolegę (Stanisław Dziekoński).

Bibliografia:

• Brzozowski J., Udział Polaków w turniejach olimpijskich  judo w latach 1964-1980, [w:] Wyniki sportowe w nowożytnych Igrzyskach Olimpijskich, Monografie, podręczniki, skrypty AWF w Poznaniu nr 189, Poznań 1982, s. 105-110.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 1062, 1063.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 374.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 294, 295.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 883.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s.174, 480.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 150, 151.
• (-), [w:] Cieśliński J. (red.), Iskier przewodnik sportowy, Warszawa 1976, s. 157.
• (-), [w:] Sportowcy XXX-lecia, Warszawa 1974, s. 339-347.
• MES, t. 2, s. 647.

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w latach 1976 r. 

PIOTR MIECZYSŁAW BIELCZYK (1952--) zawodnik AZS-AWF Warszawa, czołowy oszczepnik lat siedemdziesiątych, olimpijczyk z Montrealu (1976). Urodzony 17 lutego 1952 w Warszawie w rodzinie nauczycieli akademickich Zygmunta Karola i Krystyny Jurgielewicz. Ukończył miejscowe Liceum Ogólnokształcące im. Jose Martiego (1971) i AWF, gdzie w 1980  r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Po studiach znalazł zatrudnienie jako pracownik naukowy AWF w  Warszawie. Wychowanek trenera Z. Szelesta, podopieczny trenera Tadeusza Paprockiego rzucał oszczepem reprezentując kolejno barwy stołecznych klubów: MKS-AZS (1969-1972), „Legii” (1973-1974) i AZS-AWF (1975-1982). Czterokrotny mistrz (1975-1977, 1979) i trzykrotny wicemistrz (1974, 1978, 1981) kraju w rzucie oszczepem; dwukrotny rekordzista Polski. W latach  1975-1980 szesnaście razy bronił barw naszego kraju w meczach międzypaństwowych (16 startów, 6 zwycięstw indywidualnych). Uczestnik mistrzostw Europy w Pradze (1978), gdzie zajął ósme miejsce i trzykrotny finału Pucharu Europy (1975, 1977, 1979).  Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. startował w turnieju rzutu oszczepem. W I grupie eliminacyjnej osiągnął 82.56 m, bez problemu przekraczając minimum kwalifikacyjne, które wynosiło 79.00 m. W finale poprawił swój rezultat do 86.50 m, omal nie zdobywając miejsca podium – ostatecznie zajął pechową, czwartą lokatę w gronie 16 startujących.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 157.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 37, 307, 308.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 32.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s.108, 109.
• (-), Poznajmy ich bliżej, O marzeniach się nie mówi, Lekkoatletyka, nr 12, 1975, s. 27, 28.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 75 , 109, 129.

 

RYSZARD ZENON BLASZKA (1951--) → Patrz Igrzyska w 1972 r.   

 

ANNA ELŻBIETA BRANDYSIEWICZ – REKOSZ (1955--) nauczycielka wf, wioślarka warszawskiego AZS, olimpijka z Montrealu (1976). Urodzona 6 kwietnia 1955 w Warszawie, córka Mariana i Zofii Ryszczyk. Absolwentka miejscowego Liceum Medycznego Pielęgniarstwa nr 3 (1974) i stołecznej AWF (1984), gdzie otrzymała tytuł magistra wf. Mieszka w Warszawie.  Wioślarka (171 cm, 71 kg), reprezentantka warszawskiego AZS (od 1971). Dwukrotna uczestniczka MŚ 1974 Lucerna: 6 m. (ósemki), 1975 Nottingham: 8 m. (ósemki). Finalistka ME 1973 Moskwa: 6 m. (ósemki).  Montreal 1976: – siódme miejsce w ósemkach.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 162.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 70,  83, 92, 93.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  15.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000,  s. 38.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 905.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 91, 92.

 

MAREK ROMAN DĄBROWSKI (1949--) → Patrz Igrzyska w 1972 r.

 

ARKADIUSZ GODEL (1952--) → Patrz Igrzyska w 1972 r.

 

LESZEK JAROSŁAW JABŁONOWSKI (1955--) trener, szablista klubów krakowskich i warszawskich, wielokrotny reprezentant Polski, finalista mistrzostw świata, olimpijczyk z Montrealu (1976) i Moskwy (1980). Urodzony 11 stycznia 1954 w Krakowie, syn Krzysztofa i Ewy Pająk. Absolwent miejscowego V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego (1973) i warszawskiej AWF (1986). Po zakończeniu kariery sportowej pracował jako trener. Mieszka w Krakowie. Jest działaczem, m. in. prezesem Krakowskiego Klubu Szermierzy. Szablista (180 cm, 72 kg) Krakowskiego Klubu Szermierzy (od 1967, wychowanek trenera Stanisława Sołtana) i AZS-AWF Warszawa. Dwukrotny indywidualny mistrz Polski w szabli (1978, 1980) oraz  brązowy medalista MP (1982). W drużynie: czterokrotny mistrz (1976, 1980-1982), dwukrotny wicemistrz (1978, 1979) oraz trzykrotny brązowy medalista MP (1975, 1977, 1983). Do kadry narodowej dostał się w 1973 r. Jako junior dwukrotnie zajmował czwarte miejsca podczas mistrzostw świata – najpierw w Buenos Aires w 1973 r., a rok później w Istambule. W szablowej drużynie narodowej był brązowym medalistą mistrzostw świata w Clermont Ferrand w 1981 r. i pięciokrotnym finalistką mistrzostw: w Göteborgu (1973) - 4 m., w Budapeszcie (1975) - 5 m., w  Hamburgu (1978) - 5 m., w Rzymie (1982) - 4 m. i w Wiedniu (1983) - 5 m. Na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu w 1976 r. wziął w turniejach indywidualnym i drużynowym szabli. W tym pierwszym został sklasyfikowany na 23. miejscu. W turnieju drużynowym występował razem z J. Bierkowskim, S. Królikowskim i J. Nowarą – w eliminacjach Polacy zwyciężyli Argentynę 10:6 (Jabłonowski odniósł 3 zwycięstwa) i Iran 9:7 (2 zw.) oraz przegrali z Węgrami 6:8 (2 zw.), awansując z grupy na drugi miejscu; w ćwierćfinale przegrali z Rumunią 4:9 (0 zw.); następnie pokonali USA 9:3 (1 zw.), a w meczu o miejsce 5-6 ulegli Kubie 6:9 (2 zw.) i ostatecznie ukończyli zawody na szóstym miejscu. Cztery lata później w Moskwie, na swych kolejnych Igrzyskach Olimpijskich, zajął w turnieju indywidualnym 17. miejsce. Z kolei w turnieju drużynowym, walcząc u boku Jacka Bierkowskiego, Andrzeja Kostrzewy, Tadeusza Piguły i Mariana Sypniewskiego, przyczynił się do zdobycia przez Polaków czwartego miejsca.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 6, 10, 51, 181, 221-223, 241, 248.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 210.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 94, 99 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 97.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 122, 123.

 

ALEKSANDRA KACZYŃSKA – BŁOCH (1954--) trenerka, wioślarka wrocławskiej Politechniki, mistrzyni Polski, uczestniczka mistrzostw świata, członek osady najlepszej polskiej ósemki, uczestniczka IO w Montrealu (1976) i Moskwie (1980). Urodzona 2 grudnia 1954 we Wrocławiu, córka Tadeusza i Marianny Zenobii Magot. Absolwentka miejscowego Technikum Przemysłu Spożywczego (1973) i wrocławskiej AWF, gdzie w 1978 r. otrzymała tytuł magistra wf i uprawnienia trenera II klasy. Mieszka we Wrocławiu. Wioślarka, reprezentantka AZS Politechnika Wrocław (kariera sportowa od 1969), podopieczna trenerów: Krystyny Odoj (klub), Teodora Kocerki i Ryszarda Kocha (kadra). Siedmiokrotna mistrzyni Polski, występowała w najlepszej polskiej kobiecej ósemce w historii naszego wioślarstwa (Montreal 1976). Podczas Mistrzostw Europy w Moskwie w 1973 r. zajęła ósme miejsce w czwórkach ze sternikiem. Wzięła też udział w historycznym starcie (Moskwa 1980), kiedy po raz ostatni  rozegrano konkurencję czwórek podwójnych ze sternikiem (od tamtej pory pływa się bez sternika). Pięciokrotna uczestniczka Mistrzostw Świata – w Lucernie w 1974 r. oraz w Nottingham rok później zajęła dziewiąte miejsce w czwórkach ze sternikiem, w Amsterdamie w 1977 r. również dziewiąte, ale w dwójkach podwójnych, w Bled w 1978 r. ósme ponownie w czwórkach ze sternikiem, wreszcie w Monachium w 1981 r. siódme w czwórkach podwójnych. Odznaczona złotą odznaką AZS, brązową odznaką Zasłużonej dla woj. Wrocławskiego i miasta Wrocławia Montreal 1976: wioślarstwo, ósemki - 3. w przedb. (4 osady); 5. w repasażu (6 osad); 1. w finale B (2 osady), zajmując siódme miejsce w konkursie. Partnerkami w osadzie były: A. Brandysiewicz, R. Data, M. Franczyk, D. Konkalec, B. Kozłowska, M. Stadnicka, B. Wenta - Wojciechowska i sterniczka D. Zdanowska. Moskwa 1980: wioślarstwo, czwórki podwójne - 3. w przedb. (4 osady), 4. w repasażu (5 osad), 5. w finale (6 osad). Partnerkami w osadzie były: M. Abrahamczyk, M. Kobylińska, B. Tomasiak i sterniczka M. Dzieża.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 219.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 70, 83, 84, 92, 93, 96.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  34.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 108.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 905, 1003.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 44, 51.
   

ANNA JADWIGA KARBOWIAK – KRZEMIŃSKA (1950--) nauczycielka wf, wioślarka warszawskiego AZS, wielokrotna mistrzyni Polski, finalistka mistrzostw świata, medalistka mistrzostw Europy, uczestniczka IO w Montrealu (1976). Urodzona 1 czerwca 1950 w Grójcu, córka Feliksa i Władysławy Małczyńskiej. Absolwentka miejscowego Liceum Ogólnokształcącego im. A. Zawadzkiego (1968) i warszawskiej AWF, gdzie w 1973 r. otrzymała tytuł magistra wf.  Mieszka w Warszawie. Wioślarka (168 cm, 65 kg), reprezentantka stołecznego AZS (1968-1976). Piętnastokrotna mistrzyni Polski. Podczas Mistrzostw Europy w Moskwie w 1973 r. zdobyła brązowy medal w czwórkach ze sternikiem, ponadto w Tata (Węgry) w 1970 r. zajęła siódme miejsce w ósemkach, a w Kopenhadze w 1971 r. i w Brandenburgu w 1972 r. siódme w czwórkach ze sternikiem).  Była też dwukrotną finalistką Mistrzostw Świata  – w Lucernie w 1974 r. zajęła szóste miejsce w czwórkach ze sternikiem, a rok później w Nottingham piąte w dwójkach podwójnych. Zasłużona Mistrzyni Sportu. Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. startowała w dwójkach bez sternika (wspólnie z Małgorzatą Kawalską), w której to konkurencji zajęła w końcowej klasyfikacji ósme miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 221.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 69, 70, 83, 92.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  35.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 111.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 905.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 95.

 

MAŁGORZATA HELENA KAWALSKA – GRYCZUK – CIEŚLICZKA (1950--) nauczycielka wf, wioślarka warszawskiego AZS, wielokrotna mistrzyni Polski, finalistka mistrzostw świata, brązowa medalistka mistrzostw Europy (1973), olimpijka z Montrealu (1976). Urodzona 18 lutego 1952 w Łodzi, córka Andrzeja i Zofii Radke. Absolwentka Liceum Ogólnokształcącego (1968) i warszawskiej AWF, gdzie w 1973 r. otrzymała tytuł magistra wf. Mieszka w Warszawie. Wioślarka, reprezentantka stołecznego AZS (kariera sportowa 1969-1977), wychowanka trenera Teodora Kocerki. Osiemnastokrotna mistrzyni Polski w dwójkach bez sternika, czwórkach bez sternika i ósemkach. Była też brązową  medalistką  ME 1973 Moskwa (czwórki ze sternikiem) i trzykrotną uczestniczką ME – w Tata (Węgry) w 1970 r. zajęła siódme miejsce w ósemkach, a w Kopenhadze w 1971 r. i w Brandenburgu w 1972 r. także siódme, ale w czwórkach ze sternikiem. Na MŚ w Lucernie w 1974 r. była szósta w czwórkach ze sternikiem, a rok później w Nottingham piąta w dwójkach podwójnych. Mistrzyni Sportu. Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. startowała w dwójkach bez sternika (wspólnie z Jadwigą Karbowiak), w której to konkurencji zajęła w końcowej klasyfikacji ósme miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 224.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 69, 70, 83.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  35.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 113.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 905.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 95, 96.

 

BARBARA KOCERKA (19xx--) wioślarka, zawodniczka AZS-AWF Warszawa. Podczas Mistrzostw Europy w Moskwie w 1973 r. współtworzyła osadę polskich ósemek, która zajęła w turnieju szóste miejsce. Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. była rezerwową wioślarką polskiej reprezentacji.

Bibliografia:

(-), [w:] [http://www.olimpijski.pl] [dostęp 25.01.2019]

 

ZBIGNIEW LUBIEJEWSKI (1949--) ps. „Chomik”, inżynier rolnik, kupiec, siatkarz olsztyńskiego AZS, złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976). Urodzony 6 listopada 1949 w Bartoszycach, syn Józefa i Janiny Sulkowskiej, absolwent miejscowego Liceum Ogólnokształcącego nr 1 (1967) i Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (1972), gdzie otrzymał tytuł inżyniera rolnika. Siatkarz (187 cm, 82 kg) miejscowego AZS, którego „odkrył” pracownik naukowy tej uczelni Leszek Dorosz. Potrafił on zachęcić do studiów wszystkich tych siatkarzy i kandydatów na zawodników, których interesowało rolnictwo, rybołówstwo i wszelkie nauki techniczne związane z ziemią i lasem. Lubiejewski był jednym z nich (obok m.in. Mirosława Rybaczewskiego), któremu się powiodło. Trzykrotny mistrz Polski (1973, 1976, 1978), czterokrotny wicemistrz (1972, 1974, 1977, 1980), dwukrotny brązowy medalista MP (1971, 1975), trzykrotny zdobywca Pucharu Polski (1970-1972) i finalista PEZP 1978 z drugą lokatą (wszystko w barwach AZS, któremu był wierny do końca kariery sportowej). W latach 1972-1977 reprezentował Polskę 74 razy. Srebrny medalista ME z Belgradu (1975) był gotów do olimpijskiego startu już w 1972 r., ale dopiero Hubert Wagner zabrał go cztery lata później do Montrealu, gdzie obok Sadalskiego, Łaski i Zarzyckiego stanowił bezpośrednie zaplecze zawodników pierwszej szóstki (konkretnie: był zastępcą pierwszego zmianowego Zbigniewa Zarzyckiego). Mówił o nim Wagner: „On swoją rolę przyjął. Wiedział, że ma harować, bo wiadomo, że na indywidualności muszą pracować inni. Na obozach tyrał, na meczach wpuszczany był niewiele, bo grali od niego znacznie lepsi. Stwarzał jednak zagrożenie dla gwiazd, zmuszając je do większego wysiłku”. Po zakończeniu kariery zawodniczej w kraju występował początkowo jako zawodnik, a później trener w belgijskim „Antonius” Herentals. Odznaczony m.in. złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Montreal 1976: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Koreą Płd. 3:2, Kanadą 3:0, Kubą 3:2 i Czechosłowacją 3:1 zajęła w grupie 1. miejsce; w półfinale pokonała Japonię 3:2; w finale wygrała z ZSRR 3:2, zdobywając złoty medal.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 515.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 260.
• Grygołowicz A., Krótka historia kortowskiej siatkówki, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 97-149.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 155.
• Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 57.
   

LESZEK ROBERT MARTEWICZ (1955--) nauczyciel wf, trener, szermierz akademickich ośrodków w Gdańsku i Warszawie, członek narodowej drużyny we florecie, olimpijczyk z Montrealu (1976), mistrz świata z Hamburga (1978). Urodzony 4 stycznia 1955 w Gdańsku, syn Mieczysława i Zyty z domu Kubera. Absolwent miejscowego III Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Westerplatte (1975) i warszawskiej AWF, gdzie w 1980  r. otrzymał tytuł magistra wf. Szermierz (180 cm, 72 kg) AZS Gdańsk (od 1967, wychowanek trenera Jerzego Podstawka) i AZS-AWF Warszawa (1975-1980). Swoją obecność na arenie międzynarodowej zaakcentował wywalczeniem piątego miejsca podczas mistrzostw świata juniorów w szabli indywidualnej w Istambule (1974), ale wszystkie dalsze sukcesy w „dorosłej szermierce” zdobył w drużynie floretowej. W konkurencji indywidualnej tej broni tylko raz był wicemistrzem Polski (1973) i dwukrotnie zdobył brązowy MP (1976, 1978), był natomiast sześciokrotnym mistrzem Polski w konkurencji drużynowej (1975-1980). Życiowy sukces osiągnął podczas mistrzostw świata w Hamburgu (1978), gdzie wraz z  kolegami wywalczył tytuł mistrza i zdobył złoty medal. Bił się tam znakomicie wygrywając w finale 4 walki! Poza tym był jeszcze srebrnym medalistą MŚ we florecie druż. w Grenoble (1974).

Montreal 1976: floret drużynowy – w eliminacjach po zwycięstwach nad Hongkongiem 15:1 (Martewicz 4 zw.), Iranem 13:3 (3 zw.) i USA 15:1 (nie walczył) Polacy zajęli pierwsze miejsce w grupie; w ćwierćfinale przegrali z RFN 4:9 (2 zw.), w meczu o m. 5-8 pokonali Węgry 9:3 (3 zw.); w meczu o 5-6 m. zwyciężyli Wielką Brytanię 9:1 (3 zw.) zajmując ostatecznie w turnieju piąte miejsce. Partnerami w drużynie byli: M. Dąbrowski, A. Godel, L. Koziejowski i Z. Wojciechowski.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 7 i dalsze.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 270.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 89, 93 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 166.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 404, 405.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 133.

 

IZABELLA ROKICKA (19xx--) wioślarka, zawodniczka AZS-AWF Warszawa. Podczas Mistrzostw Świata współtworzyła osady polskich ósemek, które zajęły szóste miejsce w Lucernie w 1974 r., a rok później w Nottingham – ósme. Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. była rezerwową wioślarką polskiej reprezentacji.

Bibliografia:

(-), [w:] [http://www.olimpijski.pl] [dostęp 25.01.2019]

 

TOMASZ RUMSZEWICZ (19xx--)

Żeglarz AZS Olsztyn, który – jako rezerwowy – został zakwalifikowany do udziału w regatach olimpijskich w Kingston w 1976 r. Ostatecznie wyjechał do Kanady jako sparing partner Ryszarda Blaszki, który wziął udział w olimpijskiej rywalizacji w klasie „Finn”.

Bibliografia:

• Siwicki M., O najlepszych żeglarzach słów kilka, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 331-333.
• Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 57.
• (M.J.), Ważą się losy olimpijskich medali, [w:] Żagle, nr 7, 1976.

 

MIROSŁAW RYBACZEWSKI (1952--) ps. „Ryba”, inżynier-rolnik, siatkarz z podwarszawskiej Falenicy, podpora olsztyńskiego AZS, na boisku niesamowity żywioł, mistrz świata z Meksyku (1974) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976). Urodzony 8 lipca 1952 w Warszawie („chłopak z Falenicy”), absolwent olsztyńskiej Akademii Rolniczo-Technicznej, gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera rolnika, Siatkarz (191 cm, 82 kg), wychowanek MKS MDK Warszawa 1968-1971 (trener Maciej Dehnel), ale wszystkie krajowe siatkarskie zaszczyty zdobył w olsztyńskim AZS 1972-1982 (trener Leszek Dorosz), gdzie grali już też świetni zawodnicy (m. in. Lubiejewski, Iwaniak, Zduńczyk). Trzykrotny mistrz Polski (1973, 1976, 1978), trzykrotny wicemistrz (1974, 1977, 1980), dwukrotny brązowy medalista MP (1975, 1982) i dwukrotny zdobywca Pucharu Polski (1972, 1982), a także finalista (2. msc) PEZP w sezonie 1977/1978. Uwagę trenera kadry Huberta Wagnera przyciągnął podczas moskiewskiej Uniwersjady (1973); już na MŚ w Meksyku (1974) otrzymał on „wielką rolę”: zastępował Skibę, gdy trener zmieniał taktykę gry na jednego rozgrywającego. Na igrzyskach w Montrealu (1976) w podstawowej szóstce grali: Gawłowski, Wójtowicz, Skorek i Bosek oraz w zależności od rywala Stefański, Karbarz lub ... Rybaczewski. Wagner uważał, że „Ryba” był tej reprezentacji potrzebny. Zarówno z charakteru jak i umiejętności. Większość elementów technicznych (niekonwencjonalne „pójście na krótką”, znakomite przyjęcie, słabszy blok) wykonywał co najmniej poprawnie, ale był też żywiołem za całą drużynę, który potrafił się w grze niesamowicie wyładować i wyżyć. Poza boiskiem także. Problem nie polegał na tym żeby mu cokolwiek zabronić, tylko żeby odpowiednio tym kierować. Mistrz świata z Meksyku (1974) i dwukrotny uczestnik Pucharu Świata: 1973 (Praga) - 2 m. i 1977 (Tokio) - 4 m. Srebrny medalista ME w Belgradzie (1975). Ale zagraniczne, międzynarodowe sukcesy rozpoczął podobnie jak prawie wszyscy nasi czołowi siatkarze na mistrzostwach Europy juniorów, on w Barcelonie (1971), gdzie biało-czerwoni zdobyli srebrny medal. Ogółem, w latach 1973-1980 reprezentował Polskę 167-razy. Najlepszy siatkarz Polski w klasyfikacji „PS” (1976). Po zakończeniu gry w Polsce (1982) – zawodnik i trener klubu ASBF w Tuluzie. Zasłużony Mistrz Sportu odznaczony m. in. dwukrotnie złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Złotym Krzyżem Zasługi. Montreal 1976: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Koreą Płd. 3:2, Kanadą 3:0, Kubą 3:2 i CSRS 3:1 zajęła 1. msc w grupie; w spotkaniu o lokaty 1-4 pokonała Japonię 3:2; w meczu o miejsca 1-2 wygrała z ZSRR 3:2, zdobywając złoty medal.

Bibliografia:

• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 758, 759.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 314.
• Grygołowicz A., Krótka historia kortowskiej siatkówki, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 97-149.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 220.
• Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 57.

 

KAMILA MARIA SKŁADANOWSKA – MAZUROWSKA (1948-2010) →  Patrz Igrzyska w 1968 r.

 

RYSZARD SKOWRONEK (1949--) → Patrz Igrzyska w 1972 r.

 

ANDRZEJ SONTAG (1952--) nauczyciel akademicki, brązowy medalista mistrzostw Europy w trójskoku (1974), olimpijczyk z Montrealu (1976). Urodzony 26 kwietnia 1952 w Lublinie, syn Jana i Danuty z domu Rosse. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego w Lublinie (1970), studiował historię na Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1976, mgr historii). Historyk, nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 7 w Lublinie (1978-1985), adiunkt w Muzeum Sportu i Turystyki w Łodzi (1986-1990), urzędnik (od 1990) w Urzędzie Wojewódzkim oraz Urzędzie Marszałkowskim. Mieszka w Łodzi. Lekkoatleta lubelskiego AZS (1969-1978) i „Startu” (1979-1980), podopieczny trenera Wiesława Dolińskiego specjalizujący się w trójskoku. Siedmiokrotny reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych 1973-1976 (7 startów, 3 zwycięstwa indywidualne), pięciokrotny wicemistrz kraju (1973-1977). Uczestnik mistrzostw Europy w Rzymie (1974), gdzie w finale uzyskał 16.61 zajmując trzecie miejsce i zdobywając brązowy medal. Także trzecie miejsce wywalczył w finale Pucharu Europy w Nicei (1975). W HME w Monachium (1976) był ósmy, a na trzech Uniwersjadach zajmował  następujące miejsca: w Moskwie (1973) – czwarte, w Rzymie (1975) – piąte i w Sofii (1977) – siódme. Instruktor lekkiej atletyki w AZS Lublin (1976-1978), sędzia sportowy. Mistrz Sportu (1976), odznaczony m.in. brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, odznaką Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej i Brązowym Krzyżem Zasługi (1998). Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. startował w turnieju trójskoku. Niestety, w swojej grupie eliminacyjnej zajął dopiero dwunaste miejsce z wynikiem 15.82 m i nie osiągnąwszy minimum kwalifikacyjnego (16.30 m), odpadł z dalszej rywalizacji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 327.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 24.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 51, 359.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 237.
• Rozum, Osiągnięcia: Trójskok, s. 201.
• (-), Poznajmy ich bliżej. Dwie pasje, [w:] Lekkoatletyka, nr 10, 1973, s. 27-28.
• (-), [w:] Lekkoatletyka, nr 10, 1976, s. 22.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 64, 122, 141.
   

MARIA STADNICKA (1951--) wioślarka AZS-AWF Warszawa, olimpijka z Montrealu (1976). Urodziła się 5 września 1951 w Warszawie. Ukończyła AWF w Warszawie, gdzie otrzymała tytuł magister wychowania fizycznego. Nauczycielka wf, trenerka. Mieszka w Warszawie. Hobby: literatura, malarstwo, historia. Wioślarka (ósemki), której kariera sportowa zamyka się w latach 1968-1978; reprezentowała barwy AZS-AWF Warszawa. Była sześciokrotną mistrzynią Polski. Startowała w ósemkach podczas Mistrzostw Świata w 1975 r., podczas których zajęła z koleżankami ósme miejsce. Otrzymała tytuł Mistrzyni Sportu, odznaczona „Za Zasługi dla Sportu i Turystyki woj. Stołecznego”. Sędzia sportowy. Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. startowała w wioślarskich ósemkach, tworząc osadę wspólnie z Anną Brandysiewicz, Bogusławą Kozłowską, Barbarą Wenta-Wojciechowską, Aleksandrą Kaczyńską, Różą Data, Danutą Konkalec, Mieczysławą Franczyk oraz – sterniczką – Dorotą Zdanowską. W ostatecznej klasyfikacji Polki zajęły siódme miejsce. Po latach swój występ w Montrealu oceniła w następujący sposób: „Udział w Igrzyskach Olimpijskich był fantastyczną przygodą sportową, nie ma jednak wpływu na moje życie prywatne i zawodowe”.

Bibliografia:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  71.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 102, 103.

 

LESZEK SWORNOWSKI (1955--) nauczyciel wf, trener, modelarz, jeden z wielu wychowanków trenera Adama Medyńskiego, medalistka mistrzostw Europy i świata w szpadzie (indywidualnie) oraz srebrny medalista IO w Moskwie 1980 (drużynowo). Urodzony 28 marca 1955 we Wrocławiu, syn Mariana (mechanik samochodowy) i Ireny Wykuż. Absolwent miejscowego Pedagogicznego Studium Technicznego (1977) i wrocławskiej AWF, gdzie w 1984 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Szpadzista (170 cm, 62 kg) AZS Wrocław, jeden z wielu wychowanków trenera Adama Medyńskiego (od 1968). Sprytny, z refleksem i wrodzoną bojowością – taką rekomendację otrzymał od nauczyciela wf, kiedy ten oddawał go w ręce szermierczego fechtmistrza. Doszła niezwykła pracowitość i niewielki wzrostem wrocławianin stał się absolutnym zaprzeczeniem współczesnych teorii, że w szpadzie mają szansę wyłącznie olbrzymy o gigantycznym zasięgu ramion. Dwukrotny mistrz (1978, 1986) i wicemistrz (1982, 1984) Polski oraz jedenastokrotny drużynowy mistrz kraju (1977-1987) i trzykrotny wicemistrz (1974-1976). Brązowy medalista mistrzostw świata z Melbourne (1979) i mistrzostw Europy z Lizbony (1983). Był także finalistą Mistrzostw Świata w konkurencji drużynowej: w Rzymie (1982) - 6. msc i w Wiedniu (1983) - 4. msc. W drużynie też zdobył tytuł wicemistrza Uniwersjady w Edmonton (1983). Pod koniec kariery sportowej reprezentował barwy wrocławskiego „Kolejarza”, gdzie „dla chleba” był zawodnikiem, instruktorem i trenerem. Odznaczony m. in. złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złotym i Srebrnym Krzyżami Zasługi.

Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. wystartował w turnieju drużynowym szpady, wspólnie z J. Janikowskim, Z. Matwiejewem i M. Wiechem. W eliminacjach Polacy przegrali z Francją 1:13 (Swornowski 1 zw.) i Węgrami 4:11 (1 zw.) i zająwszy czwarte, ostatnie miejsce w grupie, odpadli z dalszej rywalizacji. Na kolejnych igrzyskach, rozgrywanych w Moskwie w 1980 r., wziął udział w rywalizacji indywidualnej i drużynowej szpadzistów. W turnieju indywidualnym odniósł w eliminacjach trzy zwycięstwa, które dały mu czwarte miejsce w grupie, zbyt niskie, by przejść do dalszej części zawodów; w końcowej klasyfikacji znalazł się na 25. pozycji. W turnieju drużynowym wystartował wspólnie z L. Chronowskim, P. Jabłkowskim, A. Lisem i M. Strzałką. W eliminacjach (3 druż.) Polacy pokonali Kubę 12:4 (0 zw.) i przegrali z ZSRR 5:7 (0 zw.), co dało im drugie miejsce w grupie i awans; w ćwierćfinale pokonali Szwecję 8:6 (0 zw.); w półfinale wygrali z Rumunią 8:4 (0 zw.); w finale ulegli Francji 4:8 (3 zw.) zdobywając srebrny medal.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 8, 13, 129 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 874, 875.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 336, 337.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 97 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 248.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 44, 57.
   

ZBIGNIEW ŚLUSARSKI (1947-2004) polski wioślarz, medalista Mistrzostw Świata i Mistrzostw Europy, olimpijczyk z Montrealu 1976. Urodził się 18 maja 1947 w Unisławie Śląskim. Zmarł 4 listopada 2004 w Gliwicach. Zawodnik AZS Wrocław. Podczas Mistrzostw Europy w Moskwie w 1973 r. zajął, wspólnie ze swoim bratem Alfonsem, piąte miejsce w dwójce bez sternika. Rok później, na Mistrzostwach  Świata w Lucernie, bracia Ślusarscy dopłynęli w finale na metę jako trzeci, zdobywając tym samym brązowy medal. Na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu, startując ze swoim bratem Alfonsem w dwójce bez sternika, zajął w końcowej klasyfikacji jedenaste miejsce.

Bibliografia:

• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon polskich olimpijczyków 1924-2010, Warszawa 2010, s. 1110.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbigniew_%C5%9Alusarski] [dostęp: 25.01.2019]

 

ŁUKASZ UHMA (1954--) gimnastyk sportowy, zawodnik AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Montrealu (1976).

Urodził się 20 stycznia 1954 r. w Warszawie w inteligenckiej rodzinie Pawła i Zofii Szaciłło. Został absolwentem Liceum Ogólnokształcącego dla pracujących w Piasecznie (1973). W latach 1973-1977 studiował na AWF w Warszawie. Studiów tych jednak nie ukończył. Obecnie wraz z żoną Haliną mieszka w Laskach koło Warszawy.

Od 1966 roku był reprezentantem AZS Warszawa. Do największych jego sukcesów należy zaliczyć Mistrzostwo Polski w skoku przez konia w 1975 r. Za zasługi sportowe uzyskał tytuł Mistrza Sportu.

Wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu w 1976 r. Podczas poszczególnych konkurencji zajmował: 11. miejsce w wieloboju drużynowym; 40. miejsce w skoku przez konia; 50. miejsce w ćwiczeniach na poręczach; 65. miejsce w wieloboju indywidualnym; 65. miejsce w ćwiczeniach na kółkach; 65. miejsce w ćwiczeniach na koniu z łękami; 71. miejsce w ćwiczeniach na drążku; 81. miejsce w ćwiczeniach wolnych.

Bibliografia:

• Bielec G., Mirkiewicz A., Przedstawiciele polskich akademickich organizacji gimnastycznych w ruchu olimpijskim (1932–2008), [w:] Zadarko E., Barabasz Z. (red.), Akademicka kultura fizyczna na przełomie stuleci, T. II: Uwarunkowania historyczno-socjologiczne, Krosno 2009, s. 83, 84.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 144, 145.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81ukasz_Uhma] [dostęp: 25.01.2019]

 

ZIEMOWIT WOJCIECHOWSKI (1948--) polski szermierz, trener, medalista mistrzostw świata, olimpijczyk z Montrealu (1976). Urodził się 3 października 1948 w Gdańsku. Jest mężem brytyjskiej olimpijki Susan Wrigglesworth. Szermierz, specjalizował się w walce floretem; reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa. W 1974, 1975 i 1977 r. trzykrotnie zdobył tytuł indywidualnego mistrza Polski. Podczas Mistrzostw Świata w Grenoble w 1974 r. wywalczył wraz z kolegami srebrny medal w turnieju drużynowym floretu. Na igrzyskach w Montrealu w 1976 r. wziął udział w rywalizacji indywidualnej i drużynowej we florecie. W turnieju indywidualnym zajął ostatecznie 24. miejsce, natomiast w drużynowym, startując u boku Marka Dąbrowskiego, Arkadiusza Godela, Lecha Koziejowskiego i Leszka Martewicza, był piąty.

Bibliografia:

• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 147, 148.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ziemowit_Wojciechowski] [dostęp: 25.01.2019]

 

JACEK ROMAN WSZOŁA (1956--) przedsiębiorca, zawodnik AZS-AWF Warszawa, rekordzista świata i Europy w skoku wzwyż, złoty (1976) i srebrny (1980) medalista igrzysk olimpijskich. Urodzony 30 grudnia 1956 w Warszawie w rodzinie nauczycieli wychowania fizycznego, a warto wspomnieć, że jego ojciec Roman był jednym z najbardziej znanych trenerów lekkoatletyki młodzieżowej. Absolwent Technikum Łączności, studiował na UW (prawo) i na stołecznej AWF (uczelni nie ukończył).

Lekkoatleta (195 cm, 78 kg), zawodnik AZS - AWF Warszawa (1971-1989) specjalizujący się w skoku wzwyż. Początkowo trenował go Stanisław Janowski (1971-1973), później – jego ojciec, Roman (1974-1990). Przez blisko 18 lat dostarczał wielu wzruszeń kibicom, w tym czasie zdobył jedenaście tytułów mistrza kraju (1974-1980, 1982, 1984, 1985, 1988), ponadto dziewięć razy triumfował w mistrzostwach halowych (1976-1981, 1984, 1986, 1987). W latach 1974-1980 jedenaście razy bił rekordy Polski, miał też na koncie po jednym rekordzie Europy (8 września 1976 Koblencja) i świata (25 maja 1980 Eberstadt). Pomiędzy 1974 a 1985 rokiem reprezentował Polskę w 29. meczach międzypaństwowych, w których odnotował 29 startów i odniósł 15 zwycięstw indywidualnych. Trzykrotnie brał udział w mistrzostwach Europy: w Rzymie (1974) zajął piąte miejsce, w Pradze (1978) – szóste, a w Atenach (1982) w finale nie stanął na starcie. W zawodach Pucharu Świata w Duesseldorfie w 1977 r. był trzeci, a dwa lata później w Montrealu drugi. Czterokrotnie wystąpił w finale Pucharu Europy, zajmując w Nicei (1975) piąte miejsce, w Helsinkach (1977) – drugie, a w Londynie (1983) i Moskwie (1985) ponownie piąte. Z pięciu startów w HME przywiózł dwa medale – złoty z San Sebastian (1977) i srebrny z Sindelfingen (1980). Złoty medal zdobył również podczas Uniwersjady w Sofii (1977). W 1982 r. – chyba niepotrzebnie – wdał się z władzami sportowymi w tzw. „aferę pantoflową” (kazali mu skakać w kolcach Adidasa, firmy niemieckiej, a on chciał w pantoflach japońskiego Tigera). W efekcie nie wystąpił w finale konkursu ME w Atenach. Uczestniczył za to w Mistrzostwach Świata w Helsinkach w 1983 r., gdzie w finale zajął trzynaste miejsce. Poszczycić się może także tytułem halowego mistrza Europy weteranów, który zdobył w 1997 r. We wdzięcznej pamięci kibiców lekkoatletyki pozostanie jako „cudowne dziecko” z Montrealu (co ciekawe, on sam bardzo nie lubił tego określenia). To jest – jak się okazało – najlepsza „synteza” charakteru i wyczynu naszego znakomitego mistrza olimpijskiego w skoku wzwyż. Zasłużony mistrz sportu, odznaczony m.in. złotym (czterokrotnie) Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim OOP. Zdobywca „Złotych Kolców” w roku olimpijskim 1976.

Kibice w Polsce zapamiętali go najbardziej z pierwszego olimpijskiego występu w Montrealu, gdzie wraz z dwoma wielkimi rywalami (Amerykanin Dwight Stones i Kanadyjczyk Greg Joy) stworzył w dramatycznej, deszczowej scenerii fantastyczne widowisko telewizyjne dostępne dla ponad miliarda widzów. Ostatnia olimpijska konkurencja lekkoatletyczna, stanowiąca  centralną część wielogodzinnego programu tv, była pokazem nie tylko mistrzostwa sportowego Polaka, ale też popisem i zwycięstwem zaangażowania, entuzjazmu oraz spontaniczności. Wysoki, przystojny, z „beatlesowską” czupryną dziewiętnastolatek z szerokim uśmiechem ale i wykrzywioną bólem twarzą, szybko zdobywał sobie sympatię widzów, mimo iż wśród najbliższych rywali miał równie młodego skoczka gospodarzy i amerykańską gwiazdę z tytułem rekordzisty świata. Roznosiła go chęć zwycięstwa. Wygrał w sposób bezdyskusyjny ten najbardziej „deszczowy konkurs” w historii olimpijskich zmagań. Po wysłuchaniu Mazurka Dąbrowskiego powiedział, że inspiracją (ostatnią) do jego wzmożonej aktywności na skoczni było zwycięstwo polskich siatkarzy nad ZSRR. Drugi olimpijski występ Jacka Wszoły miał miejsce w Moskwie w 1980 r. W finale skoku wzwyż musiał uznać wyższość tylko jednego zawodnika, kucharza z NRD Gerda Wessiga, notabene typowego „bohatera jednego sezonu”. Niemniej, sam Polak „zaledwie” srebrny medal uznał za porażkę. Niestety, potem nigdy już nie stanął do olimpijskiej rywalizacji, gdyż PKOl zbojkotował igrzyska w Los Angeles w 1984 r.

Bibliografia:

• Chmielewski Z., Żochowski R., Sport ’76. Kalejdoskop, Warszawa 1977, s. 317, 318.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 1046-1048.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 371.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 54, 371.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 292.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 149, 150.
• (-), Poznajmy ich bliżej, Ojciec i syn,  Lekkoatletyka, nr 8, 1974, s. 27, 28.
• (-), Jacek Wszoła: Nie przeszkadzać!, [w:] Dajbor K. i in. (red.), Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984, Z. 5: Monachium ’ 72, Montreal’ 76, Warszawa 1984, s. 67-72.
• (-), [w:] Becela L. & alt (red.), Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny, wyd. 1, Warszawa 1984, s. 1109; wyd. 2, Warszawa 1989, s. 1491; Mackiewicz L., Żołna A. (red.), wyd. 3, Warszawa 1993, s. 820.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 8-10 , 12, 55, 103, 118, 125, 143.
• (-), [w:] Hądzelek K. et alt. (red.), Najlepsi z najlepszych: polscy złoci medaliści olimpijscy, Warszawa 2001, s. 250-254.

 

BARBARA WYSOCZAŃSKA – SZEJA (1949--) florecistka, zawodniczka AZS-AWF Warszawa, olimpijka z Montrealu (1976), brązowa medalistka olimpijska z Moskwy (1980). Urodziła się 18 sierpnia 1949 r. w Świętochłowicach. Absolwentka AWF Warszawa, którą to uczelnię ukończyła w 1971 r. Pracowała jako trener w Szkole Mistrzostwa Sportowego w Warszawie, pracownik naukowy AWF Warszawa, trener szermierki AZS-AWF Warszawa, pracownik i dyrektor Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Uniwersytetu Warszawskiego (do 2017). Mieszka w Warszawie. Karierę sportową rozpoczęła w 1964 r., początkowo występując w barwach „Baildonu” Katowice, następnie zaś, aż do zakończenia kariery, w AZS Warszawa (1967-1988). Wielokrotna medalistka Polski, zdobyła w sumie siedem tytułów mistrzowskich, w tym trzy indywidualne (w 1977, 1979 i 1980 r.). Finalistka Klubowego Pucharu Europy (w 1981 r. zajęła pierwsze miejsce, a w 1979 i 1984 – drugie), brązowa medalistka Letniej Uniwersjady w Moskwie w 1973 r. Dwukrotnie stawała na podium szermierczych Mistrzostw Świata – w Wiedniu w 1971 r. zdobyła z koleżankami brązowy medal w turnieju drużynowym floretu, a w Hamburgu w 1978 r. – medal srebrny. Członkini Komisji ds. SWFiS przy Zarządzie Głównym AZS. Inicjatorka działań na rzecz upowszechniania aktywności fizycznej wśród studentów i pracowników Uniwersytetu Warszawskiego. Odznaczona m.in. dwukrotnie srebrnym i raz brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, złotymi odznakami AZS i Za Zasługi dla Rozwoju Polskiej Szermierki Członek Honorowy AZS od 2018 r.

Dwukrotna olimpijka (1976, 1980), zdobywczyni brązowego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. we florecie kobiet. W swojej konkurencji była pierwszą polską medalistką olimpijską.

Bibliografia:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  84.
• (-), APS 5/2018 (351), s. 4, 5.

 

DOROTA ZDANOWSKA – GIRARD (1954--) ps. „Mała”, politolog, sterniczka osad wioślarskich, reprezentantka AZS Warszawa, olimpijka z Montrealu (1976). Urodzona 4 marca 1954 w Kazimierzu Dolnym, córka Maksymiliana i Danuty Józefy Sochaj. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie otrzymała tytuł magister nauk społecznych. Mieszka w Nantes we Francji. Wioślarka, sterniczka, reprezentantka stołecznego AZS, wychowanka trenera Teodora Kocerki. Uczestniczka m.in. Mistrzostw Świata w Nottingham w 1975 r., podczas których osada z jej udziałem zajęła dziewiąte miejsce w czwórkach ze sternikiem. Na igrzyskach olimpijskich w Montrealu w 1976 r. startowała jako sternik w ósemkach; poza nią osadę tworzyły Anna Brandysiewicz, Bogusława Kozłowska, Barbara Wenta-Wojciechowska, Aleksandra Kaczyńska, Róża Data, Danuta Konkalec, Mieczysława Franczyk i Maria Stadnicka. W wyścigu eliminacyjnym Polki zajęły trzecie miejsce, a w repasażu – piąte, co wyeliminowało je z walki o medale. Zwycięstwo w finale „B” dało polskiej osadzie siódme miejsce w końcowej klasyfikacji turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 376.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 83, 93.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 43.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  85.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 296.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 905.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 106.

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 1980 r. 

 

ANNA BARANOWSKA – SKOWROŃSKA (1959--) wioślarka, zawodniczka AZS-AWF Kraków. Urodziła się 3 grudnia 1959 w Bydgoszczy. Absolwentka AWF w Krakowie (1981). Wioślarka, zawodniczka AZS-AWF Kraków (1979-1981). Mistrzyni Polski w jedynkach (1979), brązowa medalistka MP w jedynce (1980). Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. była rezerwową zawodniczką czwórki podwójnej.

Bibliografia:

• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. 2: 1945-2009, Kraków 2012, s.  317.

 

PAWEŁ MAREK BORKOWSKI (1959--) inżynier, przedsiębiorca, wioślarz klubów akademickich Torunia i Gdańska, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 7 czerwca 1959 w Toruniu jako syn Mariana Mieczysława i Jadwigi Wilim. Absolwent Politechniki Gdańskiej, gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera budowy okrętów. Mieszka w Gdyni. Wioślarz (192 cm, 86 kg), który w trakcie trwającej od 1974 do 1986 r. kariery sportowej reprezentował barwy AZS Toruń i AZS-AWF Gdańsk. Na przeszkodzie do pełnego rozwinięcia talentu stanął, niestety, nieszczęśliwy wypadek (oko), który wyeliminował go z mistrzostw świata w Lucernie w 1982 r., a ostatecznie przyczynił się do zakończenia kariery sportowej. Mistrz Polski w dwójce podwójnej (1979) i dwukrotny brązowy medalista MP w skiffie (1981, 1982). Był też akademickim mistrzem świata w czwórce podwójnej w Mediolanie w  1984 r.

Pływając w osadach z krótkimi wiosłami, dostał się do reprezentacyjnej ósemki na IO w Moskwie, co uznano (niestety już post factum) za raczej chybiony wybór. Osada z jego udziałem – poza nim tworzyli ją  W. Beszterda, M. Kowalewski, W. Kujda, G. Nowak, R. Stadniuk, G. Stellak, A. Tomasiak i sternik R. Kubiak – zajęła w eliminacjach trzecie miejsce, po czym powtórzyła ten rezultat w repasażu. W złożonym z trzech osad finale „B” Polacy nie wystartowali i oficjalnie zakończyli turniej na dziewiątej pozycji.

Bibliografia:

• Gebert J., Poczet Olimpijczyków Ziemi Gdańskiej, Gdańsk 1996, s. 100.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 161.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 84, 134.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 37.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 1005.

 

DANUTA BUŁKOWSKA – MILEJ (1959--) ps. „Bułeczka”, nauczycielka, rekordzistka Polski w skoku wzwyż, uczestniczka IO w Moskwie (1980). Urodziła się 31 stycznia 1959 w Olszance jako córka Tadeusza i Marii Świder. Ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Raciborzu (1978), a następnie studia na AWF we Wrocławiu. W 2008 r. pracowała w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym przy ul. Borowskiej. Mieszka we Wrocławiu. Jej talent sportowy odkrył młody trener Bogumił Mańka na zawodach powiatu opolskiego „Szukamy Nadziei Olimpijskich”, gdy miała 14 lat. Robiła szybkie postępy. Mając 18 lat poprawiła rekord życiowy o 12 cm i ustanowiła rekord Polski seniorek w skoku wzwyż – 186 cm. Zawodniczka MKS „Orlik” Brzeg (1975-1976), „Victorii” Racibórz (1977-1978) i AZS Wrocław (1979-1990). W latach 1977-1986 czternaście razy reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych (14 startów, 2 zwycięstwa indywidualne), była dziewięciokrotną mistrzynią kraju w skoku wzwyż (1977, 1982-1989) oraz pięciokrotną w hali (1983-1987). Dwukrotnie biła rekordy Polski: 186 cm (1977) i 197 cm (1984). Ten drugi wynik był rekordem życiowym Bułkowskiej, która mimo wielkich postępów, świetnej dyspozycji, wielu wyrzeczeń, prób i starań (1985-1987), nie mogła przekroczyć granicy 2 metrów (mówiono nawet o fatum zaczarowanej granicy). Największe sukcesy odniosła podczas zawodów w hali, zdobywając brązowe medale na HMŚ w Paryżu w 1985 r. (190 cm) i HME w Göteborgu w 1984 r. (195 cm) i Pireusie w 1985 r. (190 cm). Karierę sportową zakończyła w 1991 r. podczas Maratonu Ślężan we Wrocławiu. Z perspektywy czasu ocenia, że „były to najpiękniejsze lata mojego życia, (...) jako młoda osoba nie byłam przegrana. Nauczyłam się obowiązkowości, punktualności i tej upartości. (…) nie poddaję w sytuacjach stresowych. Wręcz odwrotnie. Każde niepowodzenie tylko mnie mobilizowało i pozytywnie wpływało”.

Nominację olimpijską zdobyła na ostatnich zawodach, podczas mistrzostw stolicy. Niestety, jej występ na Igrzyskach w Moskwie skończył się udziałem w eliminacjach i rezultatem 185 cm. Jak sama mówi: „Trochę brakowało pewnie doświadczenia, a trochę pewnie też trenera przy boku. Nie twierdzę, że jego obecność na pewno by coś zmieniła, jednak dałaby poczucie większej pewności. Nie wiem, gdzie jest przyczyna, że trener nie mógł być ze mną i na mistrzostwach świata, i na mistrzostwach Europy, i na igrzyskach. Jakoś trener Mańka nie ma w centrali chodów. Na pięć igrzysk dostarczał wychowanków, a żadnych z bliska nie widział”. Na Igrzyskach w Los Angeles w 1984 r, nie mogła wystąpić z powodów politycznych. „Miałam już tę nominację, ale marzeń spełnić nie mogłam” – wspomina. Szkoda tym większa, że była wówczas w znakomitej formie, o czym najlepiej świadczy ustanowiony wówczas znakomity rekord Polski.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 166.
• Koerber W., Noga wciąż mi chodzi. Rozmowa z Danutą Bułkowską, byłą rekordzistką Polski w skoku wzwyż, olimpijką z Moskwy, [w:]  Gazeta Wrocławska: Sport, 2.10.2008.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  17.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 43.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 196, 235, 246.

 

WIESŁAW CZAJA (1952--) inżynier mechanik, siatkarz z Częstochowy, trzykrotny srebrny medalista mistrzostw Europy (1975, 1977, 1979), olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 12 kwietnia 1952 w Czechowicach-Dziedzicach jako syn Rudolfa i Marii Grabiarz. Absolwent miejscowego Technikum Mechanicznego (1970) i Politechniki Częstochowskiej, gdzie w 1977 r. otrzymał tytuł magistra inżyniera mechanika. Mieszka w Bełchatowie. Obecnie trener Skry Bełchatów (brązowy medal MP 2002). Siatkarz (192 cm, 92 kg) „Hutnika” Kraków, AZS Częstochowa i klubów francuskich (1969-1992). W latach 1974-1980 reprezentował barwy narodowe 205 razy. Jedyny w naszej kadrze narodowej, który nie przeszedł przez szkolenie juniorów, co dało się zauważyć w stałych i nigdy nie usuniętych mankamentach technicznych tego zawodnika. Powołany do reprezentacji przez trenera H. Wagnera grał w niej aż do IO w Moskwie (z wyjątkiem IO w Montrealu, kiedy u trenera „podpadł”). Mistrz świata z Meksyku (1974), finalista MŚ 1978 z Rzymu (8 miejsce), uczestnik Pucharu Świata 1977 z Tokio (4 miejsce). Był aż trzykrotnym (najlepsi w tym czasie często odpoczywali) srebrnym medalistą ME: z Belgradu (1975), Helsinek (1977) i Paryża (1979). Odznaczony m. in. dwukrotnie srebrnym i dwukrotnie złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Jako członek kadry siatkarzy wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. Drużyna z jego udziałem pokonała w eliminacjach Jugosławię 3:1, Rumunię 3:1 i Libię 3:0 oraz przegrała z Brazylią 2:3 i zajęła pierwsze miejsce w grupie. W spotkaniu półfinałowym Polacy ulegli Bułgarii 0:3, a w meczu o brązowy medal – Rumunii 1:3, zajmując ostatecznie czwarte miejsce w turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 173.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 51.
• Pięta W., Pięta P., Pięta B., Księga jubileuszowa AZS Częstochowa, Częstochowa 2000, s. 27.

 

LESZEK DOLIŃSKI (1956--) inżynier, trener, koszykarz, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 29 czerwca 1956 w Koszalinie jako syn Zenona i Grażyny Iwanowskiej. Absolwent miejscowej WSI, gdzie otrzymał tytuł magistra inżyniera (technika materiałowa). Obecnie trener koszykówki. Mieszka w Koszalinie. Koszykarz (198 cm, 90 kg), karierę sportową rozpoczął w 1970 r. w klubie MKS „Znicz” Koszalin, później występował w barwach AZS Koszalin (1974-1981, 1987-1993, 1996), „Gwardii” i „Śląska” Wrocław oraz KS „Kotwicy” Kołobrzeg. Wielki talent, jeden z najskuteczniejszych koszykarzy polskich (wielokrotny „król strzelców” ligi), filar wrocławskiego „Śląska”. Przebojem wszedł do reprezentacji Polski (trener Stefan Majer), w której w latach 1980-1984 rozegrał 36 spotkań i zdobył 230 pkt. Jak sam pisał: „Okres spędzony w klubie AZS WSINż Koszalin wspominam jako najmilszy okres kariery sportowej. Reprezentowanie swojego ojczystego miasta oraz Uczelni na arenach Polski i świata (…) było niezmiernie miłe i dopingowało do większej pracy”. Działacz AZS, zwycięzca plebiscytów „Głosu Koszalińskiego”.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. wystąpił jako członek narodowej kadry koszykarzy, która w końcowej klasyfikacji zajęła siódme miejsce w turnieju.

Bibliografia:

• Doliński L., Kielar J., Nyczka J., Sekcje wyczynowe Wyższej Szkoły Inżynierskiej i Politechniki Koszalińskiej: Sekcja koszykówki mężczyzn, [w:] Kukiełka L., Wojciechowski L.R. (red.), 35 lat sportu akademickiego w Koszalinie w okresie 1968-2003, Koszalin 2003, s. 27, 28.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 180.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 60.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 978.
• Wojciechowski L., Kukiełka L., Sport w Politechnice Koszalińskiej w okresie 35-lecia, [w:] [w:] Kukiełka L., Wojciechowski L.R. (red.), 35 lat sportu akademickiego w Koszalinie w okresie 1968-2003, Koszalin 2003, s. 15.
• Wojciechowski L., Kukiełka L., Ludzie sportu Akademickiego Związku Sportowego w Koszalinie w okresie 35-lecia,  [w:] Kukiełka L., Wojciechowski L.R. (red.), 35 lat sportu akademickiego w Koszalinie w okresie 1968-2003, Koszalin 2003, s. 136, 137.

 

AGNIESZKA TAMARA DUBRAWSKA – ŻALIŃSKA (1958--) magister rekreacji ruchowej, florecistka klubów warszawskich, uczestniczka igrzysk olimpijskich w Moskwie (1980) i Seulu (1988). Urodziła się 12 grudnia 1958 w Gdańsku, córka Mikołaja i Weroniki. Absolwentka Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Reya w Warszawie (1977) i bielańskiej AWF, gdzie w 1985 r. otrzymała tytuł magistra rekreacji ruchowej. Mieszka w Warszawie. Florecistka stołecznych klubów „Legii” i AZS-AWF (1976-1988). Pierwszy kontakt z szermierką nawiązała będąc uczennicą VI klasy szkoły podstawowej nr 122 przy ul. Niskiej. Trzykrotna mistrzyni (1981, 1982, 1987) i dwukrotna wicemistrzyni Polski (1984, 1988) w konkurencji indywidualnej oraz siedmiokrotna mistrzyni (1978-1984), trzykrotna srebrna medalistka (1976, 1987, 1988) i dwukrotna brązowa medalistka (1977, 1985) Mistrzostw Polski w konkurencji drużynowej floretu. Największy sukces odniosła na Mistrzostwach Świata w Hamburgu (1978), kiedy wraz z koleżankami zdobyła srebrny medal. Była trzykrotną finalistką MŚ: w Melbourne w 1979 r. zajęła czwarte miejsce, a w Clermont Ferrand w 1981 r. i w Rzymie w 1982 r. – szóste. Mistrzyni Sportu, odznaczona m. in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. wzięła udział w turnieju drużynowym floretu, walcząc u boku J. Królikowskiej, D. Skąpskiej, K. Składanowskiej i B. Wysoczańskiej. W eliminacjach Polki zwyciężyły Wielką Brytanię 12:4 (Dubrawska 3 zw.) i przegrały z Węgrami 6:10 (3 zw.), co dało im drugie miejsce w grupie. W ćwierćfinale pokonały Kubanki 9:7 (3 zw.); w półfinale przegrały z zawodniczkami ZSRR 3:9 (1 zw.); wreszcie w meczu o brązowy medal uległy Węgierkom 7:9 (3 zw.), kończąc rywalizację na czwartym miejscu. Na swoich drugich Igrzyskach, rozgrywanych osiem lat później w Seulu, Dubrawska wystartowała już w dwóch turniejach, mianowicie indywidualnym i drużynowym. W pierwszym z nich odpadła na etapie eliminacji i ostatecznie została sklasyfikowana jako trzydziesta. W rywalizacji drużynowej Polki – oprócz niej ekipę florecistek tworzyły Małgorzata Breś, Jolanta Królikowska, Hanna Prusakowska i Anna Sobczak – przegrały z Francją 3:9 oraz ZSRR 6:9 i zająwszy trzecie miejsce w grupie, odpadły z konkursu, plasując się w końcowej klasyfikacji na dziesiątym miejscu.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 6, 9, 35, 177, 194-198.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 182.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 93, 131 i dalsze.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  21.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 62.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 92, 93.

 

LESZEK RYSZARD DUNECKI (1956--) nauczyciel, kontynuator tradycji rodzinnych w sprincie, wicemistrz olimpijski w sztafecie 4x100 m w Moskwie (1980). Urodził się 2 października 1956 w Toruniu jako syn Grzegorza (znanego sprintera okresu międzywojennego, mistrza Polski w biegu na 200 m z 1939, reprezentanta kraju) i Marii Borowik. Ukończył Technikum Mechaniczne w Warszawie (1977), później, w latach 1977-1982, studiował w bielańskiej AWF. Po zakończeniu kariery sportowej był trenerem, nauczycielem wf, taksówkarzem, przedsiębiorcą. Od listopada 2002 prezes „Monteksu” Lublin. Mieszka w Lublinie. Jego wielki sportowy talent odkryto w toruńskim AZS, w którym występował w latach 1975-1977. Desygnowany do składu reprezentacji Polski juniorów na mistrzostwa Europy w Atenach  uzyskał 24 sierpnia 1975 w... skoku w dal 7.98 (rekord życiowy nigdy potem nie poprawiony i najlepszy wynik europejski w tej kategorii wiekowej). Ostatecznie został  jednak sprinterem (tak jak ojciec) z wrodzonymi zdolnościami biegania po krzywiznach bieżni (200 m). Karierę sprinterską kontynuował w AZS-AWF Warszawa (1977-1982) i „Starcie” Lublin (1983-1986), wychowanek trenera Krzysztofa Przybyły (AZS Toruń), podopieczny trenerów: L. Nitkowskiego i J. Homziuka. W latach 1977-1986 dwadzieścia razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych (38 startów, 4 zwycięstwa indywidualne), był też siedmiokrotnym mistrzem kraju w biegu na 100 m (1984) i 200 m (1978-1981, 1984) oraz w sztafecie 4x100 m (1982). Osiem razy bił rekordy Polski, z czego pięć razy w biegu na 200 m, pozostałe zaś w reprezentacyjnej sztafecie. Wszystkie większe sukcesy międzynarodowe odniósł w reprezentacyjnej sztafecie 4x100 m. W tej konkurencji zdobył m.in. tytuł mistrza Europy w Pradze (1978), nadto zwyciężył w finałach Pucharu Europy w Turynie (1979) i Zagrzebiu (1981). Najlepsze wyniki w biegu indywidualnym na 200 m osiągnął: w finale Pucharu Świata w Montrealu (1979), gdzie zajął drugie miejsce oraz w finale mistrzostw Europy w Pradze (1978), gdzie był czwarty. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. rywalizował w trzech konkurencjach. W biegu na 100 m zdołał pomyślnie przejść przez eliminacje, jednak odpadł w ćwierćfinale. Lepiej poszło mu w biegu na 200 m – w eliminacjach był drugi, w ćwierć- i półfinale trzeci, natomiast w decydującym o medalach wyścigu dotarł na metę jako szósty zawodnik. Upragniony, olimpijski „krążek” zdobył dopiero w sztafecie 4x100 m, biegając u boku Z. Licznerskiego, M. Woronina i K. Zwolińskiego. W finale konkurencji Polacy pokonali wszystkie drużyny oprócz reprezentantów ZSRR, dzięki czemu zdobyli srebrne medale.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 182, 183.
• Lipski J., Krychowski A., Powała-Niedźwiecki M., Chmura T. (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 37.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 39, 315.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 63.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 117, 118.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 16, 22, 61, 96 , 113, 118-120
   

MARIA DZIEŻA – TRZYNOWA (1949--) wioślarka, sterniczka, olimpijka z Moskwy (1980). Urodziła się 26 maja 1949 w Myślenicach. Absolwentka AWF Kraków, nauczycielka wf. Mieszka w Krakowie. Trenerka sekcji uczelnianego AZS, nauczycielka wychowania fizycznego UJ. Wioślarka (wzrost 154 cm, waga 45 kg), sterniczka, której kariera sportowa zamknęła się w latach 1970-1983. Reprezentowała barwy AZS Kraków. Brązowa medalistka MP w 1983 r. w czwórce ze sternikiem. W tej samej konkurencji na MŚ w Monachium w 1981 r. zajęła wraz z koleżankami siódme miejsce. Odznaczona Złotą Odznaką AZS, Członek Honorowy AZS Kraków. O swoich doświadczeniach sportowych pisze następująco: „W moim przypadku – zanim zostałam powołana do kadry olimpijskiej – moja droga życiowa była wybrana, ukończone studia na AWF, praca w Studium WFiS UJ. Myślę, że to była dla mnie olbrzymia przygoda, ale również jakieś uznanie i wyróżnienie, z czego do tej pory jestem dumna”.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. rywalizowała w czwórkach podwójnych. Płynąc na stanowisku sternika przyczyniła się do zajęcia przez polską osadę piątego miejsca w końcowej klasyfikacji turnieju.

Bibliografia:

• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. 2: 1945-2009, Kraków 2012, s. 328.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  22.

 

ROMAN RYSZARD GODZIŃSKI (1958--) nauczyciel wf, trener, skoczek z trampoliny (3 m), mistrz Polski, Rumunii i Bułgarii, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 21 maja 1958 w Warszawie jako syn Jerzego Wacława (lekarza medycyny) i Eugenii Barbary Skowron. Absolwent miejscowego Liceum Ogólnokształcącego nr 50 im. Ruy Barbosa (1976) i bielańskiej AWF, gdzie w 1983  r. otrzymał tytuł magistra sportu. Żonaty (1983) z absolwentką AWF (nauczycielka wf) Carmen Arana Iturri. W 1986 r. wyjechał do Francji, gdzie osiedlił się na stałe. Oprócz Piotra urodzonego w Warszawie ma jeszcze bliźniaków urodzonych we Francji: Annę i Adama (1989). Jest dyrektorem basenu w Fontenay aux Roses, gdzie stworzył też sekcję skoków do wody. Wszystkie dzieci pływają. Piotr startował już w ME juniorów w Stambule (2000). Pływak – skoczek do wody (175 cm, 67 kg), w latach 1969-1981 reprezentant AZS-AWF Warszawa, podopieczny trenerów Wiktora Wierniuka (1969-1976), Haliny Bartkowiak (1976-1977) i Tadeusza Budki (1978-1981). Pierwszy tytuł mistrza Polski młodzików zdobył w 1970 roku. Jako 14-latek powołany został do kadry narodowej seniorów i w tej kategorii wiekowej był czterokrotnym mistrzem kraju (1974, 1978, 1979, 1980). W rywalizacji o mistrzowski tytuł (1974) pokonał o 11 lat starszego Jakuba Puchowa (swojego idola). Mistrz Rumunii (1978) i Bułgarii (1979), uczestnik MŚ (1978).

Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. wziął udział w konkursie skoków z trampoliny, w którym ostatecznie zajął 19. miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 198.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 81.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 121, 232.
• Tuliszka M., 80 Lat Polskiego Związku Pływackiego 1922-2002, Warszawa 2002, s. 112, 134.

 

HENRYK HORWAT (1956--) mechanik, hokeista na trawie z Katowic, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 9 lutego 1956 w Katowicach jako syn Henryka i Lidii Górnik. Absolwent Zasadniczej Szkoły Zawodowej, pracował w kopalni Katowice na stanowisku mechanika. Od 1990 mieszka i pracuje w Niemczech. Hokeista na trawie (178 cm, 77 kg) AZS-AWF Katowice (1974-1985), w  którego barwach zdobył tytuł wicemistrza Polski (1980) i dwa brązowe medale (1982, 1983). Napastnik, szybki, dobrze technicznie wyszkolony. W latach 1979-1982 wystąpił w reprezentacji Polski 32 razy, strzelając ogółem 16 bramek. W 1982 r. uczestniczył w Mistrzostwach Świata w Bombaju. Mistrz Sportu.

Jako członek narodowej kadry hokeja na trawie wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. W pięciu rozegranych przez siebie meczach strzelił w sumie trzy bramki, przyczyniając się do zajęcia przez Polaków czwartego miejsca w turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 208.
• Karwacki A., Hokej Na Trawie. Historia bez tajemnic, Poznań 1989, s. 136.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 60.
• Kuczyński A., Święta gra azjatyckich magów, Poznań 1986, s. 166.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 95.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 972.

 

LESZEK JAROSŁAW JABŁONOWSKI (1955--) → Patrz Igrzyska w 1976 r.  

 

HANNA JARKIEWICZ – WIDUN (1954--) wioślarka, zawodniczka AZS Politechnika Wrocław, olimpijka z Moskwy (1980). Urodziła się 31 sierpnia 1954 we Wrocławiu. Wykształcenie wyższe zdobyła w AWF we Wrocławiu, nauczycielka wf. Mieszka we Wrocławiu. Wioślarka (wzrost 164 cm, waga 62 kg), której kariera sportowa zamknęła się w latach 1966-1981. Reprezentowała barwy AZS Politechnika Wrocław. Siedemnastokrotna mistrzyni Polski w czwórce podwójnej i dwójce podwójnej. Podczas Mistrzostw Europy w 1973 r. zajęła ósme miejsce w czwórce ze sternikiem, a podczas Mistrzostw Świata w 1977 i 1979 r. odpowiednio dziewiąte miejsce w dwójce podwójnej i ósme w czwórce ze sternikiem. Po latach, swoją przygodę ze sportem podsumowała w następujący sposób: „W Polsce tytuł olimpijczyka nic nie znaczy, tym bardziej, że V miejsce nie jest wielkim wyczynem dla ludzi nie związanych ze sportem. Po drugie, nikt  na czole nie ma wypisanego tytułu olimpijczyka, a ja nie chwalę się tym. Nie odnoszę też żadnych porażek. Robię to, co lubię, nie zawdzięczając nikomu, ani niczemu. A sport kochałam i kocham nadal”.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. rywalizowała, wspólnie z Janiną Klucznik, w dwójkach podwójnych. Finałowy wyścig Polki ukończyły na piątym miejscu.

Bibliografia:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s. 31, 32.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Hanna_Jarkiewicz] [dostęp: 28.01.2019]

 

STANISŁAW JASKUŁKA (1958--) trener, czołowy skoczek w dal lat osiemdziesiątych, mistrz Europy juniorów, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 25 sierpnia 1958 w Pucku jako syn Stanisława i Eugenii Nadolskiej. Uczęszczał do Liceum Łączności w Warszawie (1978), które nie ukończył. Handlowiec, trener. Mieszka w Warszawie. Lekkoatleta (180 cm, 75 kg ) „Neptuna” Gdańsk (1970-1972), LZS Puck (1972) i AZS Warszawa (1973-1989). Wychowanek trenera Waldemara Płomienia (LZS Puck), podopieczny trenera Jerzego Homziuka (AZS), specjalista w skoku w dal. W latach 1976-1987 reprezentował Polskę w dziewiętnastu meczach międzypaństwowych, odnotowując 20 startów i 3 zwycięstwa indywidualne. Pięciokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski na otwartym stadionie (1980-1982, 1984, 1986) i tyle samo razy w hali (1977, 1979, 1981, 1985, 1989). Podczas międzynarodowego debiutu na Mistrzostwach Europy juniorów w Doniecku w 1977 r. uzyskał w finale 7.77 m, zdobywając tytuł mistrzowski. Trzykrotnie uczestniczył w Mistrzostwach Europy, finałach Pucharu Europy i HME, gdzie dwukrotnie (w San Sebastian w 1977 r. i w Sindelfingen w 1980 r.) zajął czwarte miejsce. Podczas swoich trzech startów w Uniwersjadach zdobył brązowy medal w Kobe w 1985 r. gdzie skoczył 7.99 m.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. wystąpił w konkursie skoku w dal, w którym osiągnąwszy w finale rekord  życiowy (8.13 m), zajął w końcowej klasyfikacji piąte miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 215.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 42.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 102.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 124, 125.
• (-), Poznajmy ich bliżej: Czy w próżni skacze się dalej, [w:] Lekkoatletyka, nr 2, 1977, s. 27, 28.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 61, 118, 122, 126, 133, 155.

 

ALEKSANDRA KACZYŃSKA – BŁOCH (1954--) → Patrz Igrzyska w 1976 r.  

 

ZBIGNIEW KANIA (1951--) → Patrz Igrzyska w 1972 r.  

 

JANINA KLUCZNIK (1954--) nauczyciel akademicki, wioślarka olsztyńskiej „Warmii” i warszawskiego AZS-AWF, mistrzyni Polski, finalistka MŚ, olimpijka z Moskwy (1980). Urodziła się 18 czerwca 1954 w Ostrzeszewie koło Olsztyna jako córka Feliksa i Jadwigi z domu Bendikt. Absolwentka warszawskiej AWF, gdzie otrzymała tytuł magistra wf, a następnie znalazła zatrudnienie w charakterze pracownika naukowego. Mieszka w Warszawie. Wioślarka (172 cm, 61 kg), reprezentantka KKW „Warmia” Olsztyn i AZS-AWF Warszawa (trener Teodor Kocerka). Sześciokrotna mistrzyni Polski w jedynce i dwójce podwójnej. Uczestniczka Mistrzostw Europy w Moskwa w 1973 r., gdzie zajęła ósme miejsce w czwórkach ze sternikiem. Czterokrotnie została uczestniczką i finalistką Mistrzostw Świata – w Nottingham w 1975 r. była dziewiąta w czwórkach ze sternikiem, w Amsterdamie dwa lata później i w Karapiro w 1978 r. – ósma w jedynkach; wreszcie w Bled w 1979 r. – szósta w dwójkach podwójnych. Zasłużona Mistrzyni Sportu.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. rywalizowała, wspólnie z Hanną Jarkiewicz, w dwójkach podwójnych. W finałowym wyścigu Polki dopłynęły na metę jako piąta osada.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 228.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 70, 84, 93, 95.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  37.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 118.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 1003.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 96.

 

MIROSŁAW KOWALEWSKI (1952--) ps. „Pająk”, technik-mechanik, wioślarz ze Szczecina, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 12 kwietnia 1952 w Szczecinie. Absolwent miejscowego Technikum Mechanicznego. Mieszka w Szczecinie. Wioślarz (193 cm, 86 kg), reprezentant szczecińskiego AZS i „Zawiszy” Bydgoszcz, podopieczny trenerów: Waldemara Ostatka (klub) i Ryszarda Kędzierskiego (kadra). Przesympatyczny, lubiany, wesoły, wieczny optymista. Dwukrotny mistrz Polski w dwójce bez sternika (1973, 1979). Także uczestnik ME 1973 Moskwa: 7 m. (ósemki). Trzykrotny uczestnik MŚ 1977 Amsterdam: 9 m. (dwójki bez sternika), 1981 Monachium: 9 m. (czwórki podwójne), 1982 Lucerna: 9 m. (czwórki podwójne). Podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. rywalizował w ósemkach. Polska osada – poza nim tworzyli ją  W. Beszterda, P. Borkowski, W. Kujda, G. Nowak, R. Stadniuk, G. Stellak, A. Tomasiak i sternik R. Kubiak – zajęła w eliminacjach trzecie miejsce, po czym powtórzyła ten rezultat w repasażu. W złożonym z trzech osad finale „B” Polacy nie wystartowali i oficjalnie zakończyli turniej na dziewiątej pozycji.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 238.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 71, 84, 95, 97.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 129.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 1005.

 

ELŻBIETA ANNA KRAWCZUK – TRYLIŃSKA (1960-2017) ekonomistka, mistrzyni i rekordzistka Polski w skoku wzwyż, olimpijka z Moskwy (1980). Urodziła się 5 października 1960 w Białymstoku jako córka Włodzimierza i Tatiany z domu Karpuk. Absolwentka miejscowego II Liceum Ogólnokształcącego i Wydziału Handlu Wewnętrznego SGPiS w Warszawie (ekonomistka, asystent marketingu). Zmarła 13 grudnia 2017 we Francji, jej prochy spoczęły na cmentarzu w Saint-Remy. Lekkoatletka (177 cm, 57 kg ) SZS AZS „Juvenia” Białystok (1973-1981) i SZS-AZS-AWF Warszawa (1981-1988) specjalizująca się w skoku wzwyż. Wychowanka trenerki Weroniki Mormol („Juvenia”), podopieczna trenera Leszka Szmuchrowskigo i Jerzego Fidusiewicza. Dwukrotna mistrzyni Polski w skoku wzwyż (1979, 1981). Trzykrotnie poprawiała krajowy rekord Polski w skoku wzwyż aż do odległości 194 cm, którą pokonała w Madrycie 17 maja 1980 roku. Ten ostatni wynik, wtedy ósmy na świecie, stał się jednocześnie jej rekordem życiowym. W latach 1979-1986 osiem razy reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych; odnotowała w nich 8 startów, ale bez żadnego indywidualnego zwycięstwa. Była piąta w finale Pucharu Europy w Zagrzebiu w 1981 r. Podczas mistrzostw Europy w Stuttgarcie w 1986 r. nie zaliczyła w finale pierwszej wysokości (w eliminacjach osiągnęła 1.89). Najlepsze wyniki osiągnęła podczas swoich sześciu startów w Halowych Mistrzostwach Europy, w których zdobyła dwa medale: srebrny w Grenoble w 1981 r., gdzie skoczyła 1.94 m i brązowy w Lievin we Francji w 1987 r., z wynikiem 1.91 m. Dwukrotnie wygrywała Plebiscyt „Gazety Współczesnej” na Najpopularniejszego Sportowca w 1979 i 1980 roku.

Startując jeszcze jako zawodniczka SZS AZS Białystok wystąpiła na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. W eliminacjach zaliczyła wysokość 1.85 m, 3 cm poniżej minimum kwalifikacyjnego i odpadła z konkursu. W końcowej klasyfikacji znalazła się na 13-15 miejscu.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 241.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 133.
• (-), Poznajmy ich bliżej: Przygoda, [w:] Lekkoatletyka, nr 5, 1977, s. 27, 28.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 196, 234, 235, 250, 262.
• (-), Elżbieta Krawczuk-Trylińska nie żyje. Była jedną z największych gwiazd białostockiej lekkiej atletyki, [w:] [https://poranny.pl/elzbieta-krawczuktrylinska-nie-zyje-byla-jedna-z-najwiekszych-gwiazd-bialostockiej-lekkiej-atletyki/ar/12777895] [dostęp: 30.01.2019]
   

WŁADYSŁAW KUSTRA (1955--) siatkarz AZS Częstochowa, srebrny medalista Mistrzostw Europy, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 5 lutego 1955 w Częstochowie. Absolwent szkoły średniej. Po zakończeniu kariery zawodniczej w kraju wyjechał do Portugalii, gdzie osiadł na stałe. Siatkarz AZS Częstochowa i „Beskidu” Andrychów (do 1985). Karierę międzynarodową rozpoczął w Osnabrueck (1975), kiedy wraz z kolegami zdobył brązowy medal ME juniorów. W latach 1975-1980 reprezentował Polskę 111 razy. Trzykrotnie zdobywał srebrne medale ME: w Belgradzie (1975), Helsinkach (1977) i Paryżu (1979). W latach 1985-1990 występował jako grający trener SC Espinho, zdobywając z nim dwa mistrzostwa i tyleż brązowych medali Mistrzostw Portugalii. W latach 1990-1999 był trenerem portugalskiego Esmoriz. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. był rezerwowym zawodnikiem polskiej ekipy siatkarzy. On sam nie wystąpił wówczas w żadnym meczu.

Bibliografia:

• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 146.

 

ANDRZEJ LIS (1959--) przedsiębiorca, jeden z najlepszych szpadzistów Polski lat osiemdziesiątych, srebrny medalista z Moskwy (1980). Urodził się 16 grudnia 1959 we Wrocławiu. Absolwent miejscowego Technikum Energetycznego. Szermierz (185 cm, 78 kg) AZS Politechnika Wrocław (wychowanek małżeństwa Weroniki i Adama Medyńskich). Sprawnie i dobrze szkolony stosunkowo szybko awansował do czołówki polskich szpadzistów. Mistrz (1982), wicemistrz (1981) i brązowy medalista Mistrzostw Polski (1983, 1988) wywalczył także aż 10 razy tytuł najlepszej drużyny szpadowej w kraju (1977-1986). Wejście do grona najlepszych na świecie miał „tradycyjnie polskie”, to znaczy poprzez mistrzostwa świata juniorów. Został drugim szpadzistą globu w amerykańskim South Bend (1979). W konkurencji seniorów był trzykrotnym finalistą MŚ: w Melbourne w 1979 r. zdobył piąte miejsca w turniejach indywidualnym i w drużynowym, w Rzymie w 1982 r. – szóste, a rok później  w Wiedniu – czwarte. Silny punkt narodowej drużyny szpadowej, którą prowadził trener klubowy. Leworęczny, spokojny, ambitny. W walce znajdował zawsze najlepsze rozwiązania, które pozwalały mu na wyjście z każdej, nawet najtrudniejszej sytuacji. Odznaczony m. in. złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. wziął udział w dwóch turniejach szpadzistów. W rywalizacji indywidualnej odpadł na etapie walk pucharowych, po przegranych pojedynkach z A. Abuszachmetowem (ZSRR) i P. Boisse (Francja) – w końcowej klasyfikacji znalazł się na 13-16 miejscu. W turnieju drużynowym walczył u boku L. Chronowskiego, P. Jabłkowskiego, M. Strzałki i L. Swornowskiego. Eliminacyjne zwycięstwo nad Kubą 12:4 (Lis odniósł 3 zwycięstwa) i przegrana z ZSRR 5:7 (2 zw.) dały naszym szpadzistom drugie miejsce w grupie i awans. W kolejnych etapach turnieju Polacy pokonali w ćwierćfinale Szwecję 8:6 (2 zw.), następnie w półfinale – Rumunię 8:4 (2 zw.), wreszcie w meczu o złoto ulegli Francji 4:8 (0 zw.), zdobywając w efekcie srebrny medal.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 6, 11, 81 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 505.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 259.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 67 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 153.
• Schwarzer Z., Dolnośląscy olimpijczycy 1948-1998, Wrocław 2000, s. 44, 53.
   

ZBIGNIEW MALICKI (1944--) artysta grafik, żeglarz AZS-AWF Warszawa w klasach „Finn” i „Star”, partner Tomasza Holca z olimpijskiego „Stara” w Moskwie (1980). Urodził się 9 września 1944 w Minden (Niemcy). Absolwent warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (dyplom z wyróżnieniem 1971!). W pracy zawodowej przez wiele lat – naczelny grafik PLL LOT (1974-1984), potem grafik i scenograf w Berlinie Zachodnim (1985-1986), od 1990 właściciel i dyrektor Agencji Reklamowej Advertising w Warszawie. Inicjator współczesnej identyfikacji wizualnej PLL LOT, przeszło 100 zrealizowanych kalendarzy, w tym wiele o tematyce żeglarskiej i marynistycznej. Oprawa graficzna ME klasy „Finn” (1974), MŚ Juniorów 470 (1996), ME „Mistral” (1999), autorstwo i realizacja Długofalowego Programu Partnerskiego NIVEA „Błękitne Żagle” (2002, 2003). Odznaczony m. in. Srebrnym Krzyżem Zasługi. Mieszka w Warszawie.

Żeglarz (182 cm, 88 kg), reprezentant AZS-AWF Warszawa (1963-1980) w klasach „Finn” (1962-1978), „Star” (1978-1980), windsurfingowej – „Windglider” (1981-1983), od 1998 do chwili obecnej – klasie „730”. Podopieczny trenerów: Zygmunta Twardowskiego, Lecha Poklewskiego, Andrzeja Rymkiewicza, Andrzeja Zawiei i Tadeusza Truchanowicza. Mistrz Polski MK Cafe 24 (1999). Pływając na „Finnie” był szósty w Kieler Woche (1977), natomiast na „Starze” – szósty w  regatach w Hyeres (1980) i dziewiąty na ME. Wybitny działacz żeglarski: 1981 – założyciel i prezes Komisji Żeglarstwa Deskowego PZŻ (do 1984), w latach 1981-1983 coach kadry narodowej „Windglidera”; założyciel i prezes (1992-1994) Fundacji Młodzieżowego Żeglarstwa Regatowego przy MOS-2 w Warszawie; założyciel i prezydent (1991-1996) Stowarzyszenia klasy „470”. Promotor i organizator MŚ Juniorów w Pucku (1996, 1999); założyciel i prezes Stowarzyszenia Regatowego klasy „730”; organizator wielu imprez centralnych, animator i promotor klasy „730”, czynny zawodnik w klasie (pływa na zmianę z synem Michałem). Od 1994 r. członek ZG PZŻ.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. startował, wraz z Tomaszem Holcem, w klasie  „Star”.  W końcowej klasyfikacji polska załoga zajęła dwunaste, przedostatnie miejsce.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 266.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 162.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 1008.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 132.
• (-), Przedstawiamy naszych olimpijczyków, Żagle, nr 6, 1980.

 

ANDRZEJ MYŚLIWIEC (1957--) ps. „Zając”, nauczyciel wf, trener, hokeista na trawie z Katowic, olimpijczyk z Moskwy (1980), zawodnik klubów włoskich. Urodził się 3 lipca 1957 w Katowicach jako syn Mieczysława i Cecylii z domu Woźna. Absolwent miejscowego Technikum Górniczego (1977) i AWF w Katowicach, gdzie w 1988 r. otrzymał tytuł magistra wf i uprawnienia trenera II kl. Od 1989 mieszka w Monte Calvo we Włoszech. Hokeista na trawie AZS-AWF Katowice (1970-1989). Napastnik o dużej szybkości, potrafił zbudować akcję ofensywną i ją skutecznie zakończyć. Bardzo dobrze grał także w hali zdobywając z drużyną akademicką tytuł wicemistrza Polski (1980) i 6-krotnie brązowe medale MP (1975, 1977, 1978, 1982-1984). 190 razy wystąpił w reprezentacji Polski (1976-1988), zdobywca dla drużyny narodowej 35 bramek. Uczestnik mistrzostw Europy (1978, 1983, 1987) i świata (1978, 1982, 1986). Grając w barwach CUS Turyn dwukrotnie zdobył wicemistrzostwo Włoch. Mistrz Sportu, odznaczony m.in. Srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Wraz z kolegami z kadry hokeistów na trawie wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. W fazie grupowej turnieju Polacy pokonali Kubę 7:1 i Tanzanię 9:1, zremisowali z Indiami 2:2 oraz przegrali z ZSRR 1:5 i Hiszpanią 0:6, co dało im czwarte miejsce w grupie. Mecz z ZSRR o brązowy medal zakończył się przegraną naszej drużyny 1:2, a cały turniej – zajęciem czwartego miejsca. Sam Myśliwiec wystąpił we wszystkich meczach, strzelając po jednej bramce w spotkaniach z Kubą i Tanzanią.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 278.
• Karwacki A., Hokej Na Trawie. Historia bez tajemnic, Poznań 1989, s. 136.
• Klimontowicz W., Ruch olimpijski na terenie Śląska i Zagłębia (leksykon). Olimpijczycy 1924-1994, Katowice 1996, s. 70.
• Kuczyński A., Święta gra azjatyckich magów, Poznań 1986, s. 166, 241.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 176.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 972.

 

WŁODZIMIERZ NALAZEK (1957--) inżynier geodeta, siatkarz, reprezentant Polski, srebrny medalista ME (1979, 1981, 1983), uczestnik mistrzostw świata, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 10 kwietnia 1957 w Warszawie. Absolwent olsztyńskiej Akademii Rolniczo-Technicznej, gdzie otrzymał tytuł inżyniera geodety. Mieszka w Olsztynie. Siatkarz (200 cm, 85 kg), najstarszy i najwybitniejszy z klanu braci trzech Nalazków. Zawodnik klubów stołecznych: „Orła”, MDK, „Legii” i AZS oraz olsztyńskiego AZS, gdzie zdobył wszystkie trofea klubowe: tytuł mistrza (1978) i wicemistrza Polski (1980), czterokrotnie brązowe medale MP (1982, 1983, 1985, 1990), a do tego Puchar Polski (1982). Był też w barwach AZS Olsztyn finalistą PEZP w sezonie 1977/1978, kiedy to siatkarze tego klubu wywalczyli drugie miejsce. W latach 1978-1985 rozegrał w barwach narodowych 278 spotkań, co daje mu ósme miejsce wśród najlepszych w kraju. Na arenie międzynarodowej debiutował podczas Mistrzostw Europy juniorów w Osnabrueck w 1975, gdzie wywalczył brązowy medal; dwa lata później w Montpellier przyczynił się do zajęcia czwartego miejsca. W rozgrywkach seniorów był trzykrotnym srebrnym medalistą ME (w Paryżu w 1979 r., Sofii w 1981 r. i w Berlinie w 1983 r.). Dwa razy uczestniczył w Mistrzostwach Świata – w Rzymie w 1978 r. zajął ósme miejsce, a w Buenos Aires w 1982 r. – szóste. W Pucharze Świata w Tokio w 1981 r. jego drużyna ukończyła rywalizację na czwartym miejscu. Po zakończeniu kariery zawodniczej w Polsce występował jeszcze w Hiszpanii (Las Palmas), a po powrocie do kraju był krótko trenerem AZS Olsztyn. Odznaczony m.in. Srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Jako członek kadry siatkarzy wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. Drużyna z jego udziałem pokonała w eliminacjach Jugosławię 3:1, Rumunię 3:1 i Libię 3:0 oraz przegrała z Brazylią 2:3 i zajęła pierwsze miejsce w grupie. W spotkaniu półfinałowym Polacy ulegli Bułgarii 0:3, a w meczu o brązowy medal – Rumunii 1:3, zajmując ostatecznie czwarte miejsce w turnieju. Nalazek wystąpił we wszystkich meczach.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 279.
• Grygołowicz A., Krótka historia kortowskiej siatkówki, [w:] Siwicki M., Dubieński G. (red.), Między stadionem a brzegiem jeziora: 65 lat akademickiego sportu i wychowania fizycznego w Kortowie, Olsztyn 2016, s. 97-149.
• Mecner K., 80 lat polskiej siatkówki: od "przebijanki" do ligi światowej, Olsztyn 2001, s. 109 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 178.

 

ADAM RYSZARD ROBAK (1957--) nauczyciel szermierki, florecista warszawskiego AZS-AWF, zdobywca brązowego medalu na IO w Moskwie w drużynie (1980). Urodził się 16 lipca 1957 w Warszawie jako syn Ryszarda (ślusarz) i Weroniki Królikowskiej. Absolwent miejscowego Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Limanowskiego (1976), w latach 1976-1981 student bielańskiej AWF.. Zaczynał w szkole podstawowej przy ul. Kasprowicza, gdzie w ramach eksperymentu objęto specjalną opieką młodzież szkół podstawowych Żoliborza; kierował tym przedsięwzięciem młody pracownik naukowy AWF dr Jerzy Wężowski, wychowawca przyszłego medalisty olimpijskiego. W silnej, wewnętrznej, krajowej rywalizacji florecistów dwukrotnie wywalczył tytuł wicemistrza Polski (1978, 1980), ponadto pięciokrotnie triumfował w rywalizacji drużynowej (1973, 1977-1980). Życiowy sukces odniósł w Hamburgu (1978), gdzie wraz z kolegami zdobył tytuł mistrza świata; był poza tym czterokrotnym finalistą MŚ w konkurencji drużynowej: w Melbourne (1979) i Clermont Ferrand (1981), gdzie biało-czerwoni zajęli 5. msc, w Rzymie (1982) - 4. msc i w Sofii (1986) - 6. msc. W czasie moskiewskich igrzysk, podczas półfinałowego pojedynku z florecistami ZSRR zdarzył mu się przykry wypadek. Po jednej z akcji w walce z Władimirem Łapickim, złamał się floret Polaka dotkliwie raniąc rywala, który padł jak martwy. Nasz zawodnik doznał szoku. Na szczęście kontuzja okazała się niegroźna dla życia. Po igrzyskach Robak stracił trenera (Wężowski, który prowadził w Moskwie drużynę floretową wyjechał do Belgii), ćwiczył z kolegą (Leszek Martewicz), ale nie osiągnął już wielkich wyników (do 1987). Być może na przeszkodzie stanął też bojkot igrzysk (1984) w Los Angeles. Odznaczony m. in. złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. wziął udział w dwóch turniejach florecistów. W rywalizacji indywidualnej zajął  - 1. msc w grupie elim. (5 zaw.) z 4 zw., 1. msc w drugiej elim. grupowej (6 zaw.) z 4 zw.; w walkach pucharowych przegrał z S. Ruziewem (ZSRR), następnie pokonał K. Haerttera (NRD) i przegrał z I. Szelei (Węgry), odpadł z konkursu zajmując 9-12. msc w turnieju. W turnieju drużynowym walczył u boku L. Koziejowskiego, M. Sypniewskiego i B. Zycha. Zwycięstwa nad Kuwejtem 15:1 (Robak odniósł wówczas 4 zwycięstwa) i NRD 9:5 (2 zw.) dały  florecistom pierwsze miejsce w grupie eliminacyjnej. W ćwierćfinale Polacy triumfowali nad Węgrami 9:7 (1 zw.), w półfinale przegrali z ZSRR 7:9 (3 zw.), wreszcie w meczu o brązowy medal wygrali – już po raz drugi – z NRD 9:5 (3 zw.), co pozwoliło im stanąć na najniższym stopniu olimpijskiego podium.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 7, 12, 113 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 728, 729.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 309.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 94 i  dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 215.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 139, 140.

 

DELFINA (OLEK) SKĄPSKA – PERKA (1950--) nauczycielka wf, florecistka AZS-AWF Warszawa, medalistka mistrzostw świata, olimpijka z Moskwy (1980). Urodziła się 22 listopada 1950 w Skoczowie. Absolwentka bielańskiej AWF, gdzie otrzymała tytuł magistra wf (nauczycielka). Mieszka w Spring Valley (USA). Florecistka (174 cm, 60 kg) AZS-AWF Warszawa (1976-1985), gdzie dopiero podczas studiów Zygmunt Składanowski zainteresował ją szermierką. Dwukrotnie zdobyła tytuł wicemistrzyni Polski w rywalizacji indywidualnej (1979, 1982), ponadto była brązową medalistką MP we florecie (1977). Wszystkie największe sukcesy zarówno w kraju jak i na arenie międzynarodowej odniosła w drużynie. Była sześciokrotną mistrzynią Polski (1978-1983), wicemistrzynią (1976) i dwukrotnie brązową medalistką MP (1977, 1985). Na mistrzostwach świata tytuł wicemistrzowski wywalczyła wraz z koleżankami w Hamburgu (1978) i trzykrotnie była finalistką MŚ: w Melbourne (1979), gdzie drużyna była czwarta oraz w Clermont  Ferrand (1981) i Rzymie (1982), gdzie zajęła szóste miejscem. Była także (indywidualnie) dwukrotnie finalistką mistrzostw Europy zajmując w Foggi (1981) i Lizbonie (1983) czwarte miejsca. Mistrzyni Sportu, odznaczona m. in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. wzięła udział w indywidualnej i drużynowej rywalizacji florecistek. W eliminacjach turnieju indywidualnego zajęła w swoich grupach kolejno drugie i pierwsze miejsca. W fazie pucharowej przegrała z K. Loksovą (Czechosłowacja) i V. Brouquier (Francja), następnie wygrała z I. Schwarzenberger (Węgry), wreszcie uległa przyszłej mistrzyni olimpijskiej, P. Trinquet (Francja); w końcowej klasyfikacji znalazła się na 7-8 miejscu. W turnieju drużynowym floretu walczyła u boku A. Dubrawskiej, J. Królikowskiej, K. Składanowskiej i B. Wysoczańskiej. W eliminacjach Polki zwyciężyły Wielką Brytanię 12:4 (Skąpska odniosła 4 zw.) i przegrały z Węgrami 6:10 (1 zw.), co dało im drugie miejsce w grupie. W ćwierćfinale pokonały Kubanki 9:7 (1 zw.); w półfinale przegrały z zawodniczkami ZSRR 3:9 (0 zw.); wreszcie w meczu o brązowy medal uległy Węgierkom 7:9 (3 zw.), kończąc rywalizację na czwartym miejscu.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 7, 13, 119, 194-197.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 320.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 94, 246, 259, 283, 295, 309-312.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s. 67, 68.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 229.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 101, 102.
   

KAMILA MARIA SKŁADANOWSKA – MAZUROWSKA (1948-2010) → Patrz Igrzyska w 1968 r.  

 

ANDRZEJ SKOWROŃSKI (1953--), wioślarz, zawodnik AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 16 listopada 1953 w Krakowie. Absolwent AWF Poznań. Zawodnik AZS-AWF Kraków, w którym poznawał tajniki wioślarstwa pod okiem trenera A. Gablankowskiego. W latach 1976-1979 był wielokrotnym mistrzem Polski w dwójce podwójnej i w czwórce podwójnej. Akademicki mistrz świata w nieoficjalnych AMŚ w Mediolanie (1981) w sprincie i dystansie klasycznym. Uczestniczył w MŚ w Bled w 1979 r., na których zajął ósme miejsce. Członek Honorowy AZS Kraków.  Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. rywalizował w wyścigach czwórek podwójnych, w której to konkurencji został ostatecznie sklasyfikowany na siódmym miejscu. 

Bibliografia:

• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. 2: 1945-2009, Kraków 2012, s. 360.

 

ADAM STAROSTKA (1957--) zawodnik AZS AWF Kraków, reprezentant Polski w lekkiej atletyce, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 1 stycznia 1957 w Tarnowie.  Absolwent AWF w Krakowie (1984). Pracował jako trener klubu AZS AWF Kraków. Zawodnik Unii Tarnów  i SZS-AZS Kraków (1979-1984), gdzie szkolił się pod okiem trenera Eugeniusza Kruczalaka. Były mistrz Polski w biegu na dystansie 400 m w 1980.  Wielokrotnie wystąpił w meczach międzypaństwowych, w sztafecie 4x400 m. m.in. w Londynie (drużyny: Wielka Brytania, Polska, RFN), Tokio (8 najlepszych drużyn światowych), Warszawie (Polska, RFN Węgry), Ostrawie i Lipsku. Rekord życiowy Starostki w biegu na 400 m wynosi 46,47 s. Członek Honorowy AZS Kraków. Startował na Igrzyskach Olimpijskich w 1980 w Moskwie w sztafecie 4x400 m.

Bibliografia:

• Michalski Cz., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, cz. 2: 1945-2009, Kraków 2012, s.  343, 362.
• Ozimek M., Sport w Klubie Sportowym AZS AWF Kraków (1976–2008), [w:] Zadarko E., Barabasz Z. (red.), Akademicka kultura fizyczna na przełomie stuleci, T. II: Uwarunkowania historyczno-socjologiczne, Krosno 2009, s. 112, 113.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Starostka] [dostęp: 10.02.2019]

 

TOMASZ STOCKI (1953--) polski żeglarz, medalista Mistrzostw Świata i Mistrzostw Europy, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 7 marca 1953 w Warszawie. Od 1974 żeglował z Leonem Wróblem w klasie „470”, tworząc przez wiele lat „królewski tandem”, który urósł do rangi symbolu polskiego żeglarstwa. Wspólnie zdobywali tytuły mistrzów Polski w latach 1974-1976, 1978-1983 (w klasie „470”) oraz w 1995 r. (w klasie „Micro”). Wspólnie z Leonem Wróblem był trzykrotnym brązowym medalistą Mistrzostw Europy w klasie „470” w 1976, 1978 i 1979 r. Na Mistrzostwach Świata w 1995 r. zdobył, znowu w parze z Leonem Wróblem, złoty medal w klasie „Micro”.

Na igrzyskach w Moskwie wystartował w klasie „470”, jak zwykle w parze z Leonem Wróblem. W końcowej klasyfikacji Polacy zajęli piąte miejsce.

Bibliografia:

• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s.143, 144.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Tomasz_Stocki] [dostęp: 10.02.2019]
   

MARIUSZ STRZAŁKA (1959--) handlowiec, trener, szpadzista wrocławskiego AZS, srebrny medalista olimpijski z Moskwy (1980), reprezentant Niemiec. Urodził się 27 marca 1959 we Wrocławiu. Absolwent miejscowego Technikum Mechanicznego (elektromechanik). Szpadzista (198 cm, 84 kg) AZS Politechnika Wrocław (1976-1986), gdzie szkolił się pod kierunkiem trenera Adama Medyńskiego; później reprezentował też barwy WKS „Kolejarz” Wrocław (1987-1988). Był indywidualnym mistrzem (1988) i wicemistrzem (1985) Polski, natomiast w konkurencji drużynowej triumfował, wspólnie z kolegami z wrocławskiego AZS-u, aż 11 razy (1977-1987). Na arenie międzynarodowej zadebiutował podczas mistrzostw świata juniorów w Sauth Bend (1979), gdzie w finale zajął szóste miejsce. Dwukrotny finalista MŚ w drużynie szpadowej: w Rzymie (1982) - 6. miejsce i w Wiedniu (1983) - 4. miejsce. Wicemistrz Uniwersjady w Edmonton (drużyna) w 1983. W końcu lat osiemdziesiątych, będąc czynnym zawodnikiem wyjechał do Niemiec (próbował ściągnąć tam kolegów z AZS Wrocław, co częściowo mu się udało), otrzymał obywatelstwo tego kraju i reprezentował go na arenie międzynarodowej (trzykrotny medalista mistrzostw świata).

Na igrzyskach w Moskwie wystąpił w turnieju drużynowym szpady, walcząc u boku L. Chronowskiego, P. Jabłkowskiego, A. Lisa i L. Swornowskiego. Eliminacyjne zwycięstwo nad Kubą 12:4 (Strzałka odniósł 3 zwycięstwa) i przegrana z ZSRR 5:7 (0 zw.) dały naszym reprezentantom drugie miejsce w grupie i awans. W kolejnych etapach turnieju Polacy pokonali w ćwierćfinale Szwecję 8:6 (2 zw.), następnie w półfinale – Rumunię 8:4 (0 zw.), wreszcie w meczu o złoto ulegli Francji 4:8 (0 zw.), zdobywając w efekcie srebrny medal.

Bibliografia:

• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa 1994, s. 7, 13, 127 i dalsze.
• Duński W., Od Paryża 1924 do Sydney 2000. Polscy medaliści olimpijscy i paraolimpijscy. Encyklopedia ilustrowana, (b.m.w.) 2000, s. 863.
• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 334.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002, s. 97 i dalsze.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 246.
   

LESZEK SWORNOWSKI (1955--) → Patrz Igrzyska w 1976 r.  

 

PIOTR TOBOLSKI (1958--) ps. „Piter”, inżynier, wioślarz warszawskiego AZS-AWF, olimpijczyk w dwójkach podwójnych w Moskwie (1980). Urodził się 11 maja 1958 w Gnieźnie jako syn Mieczysława Zygmunta i Dobrosławy Teresy Marii Pacholak. Absolwent Politechniki Poznańskiej (inżynier). Mieszka w Poznaniu. Wioślarz (194 cm, 90 kg), reprezentant AZS-AWF Warszawa. W Mistrzostwach Polski pięciokrotnie stawał na najwyższym stopniu podium, triumfując w jedynkach (1981) i dwójkach podwójnych. W tej ostatniej konkurencji, startując z różnymi partnerami, z niemałym powodzeniem bronił barw narodowych. Na Akademickich MŚ w Mediolanie w 1984 r. zdobył dwa medale w czwórkach podwójnych, złoty na dystansie 500 m i brązowy na dystansie 2000 m. Był trzykrotnym finalistą Mistrzostw Świata w dwójkach podwójnych – w Monachium w 1981 r. zajął piąte miejsce, w Lucernie w 1982 r. – szóste, a w Hazewinkel w 1985 r. – dziesiąte. Za swe osiągnięcia został wyróżniony tytułem Mistrza Sportu oraz odznaczony m. in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 r., wspólnie z W. Kujdą, rywalizował w dwójkach podwójnych. Polacy zajęli drugie miejsce w eliminacjach i powtórzywszy to osiągnięcie w repasażach awansowali do finału, w którym dopłynęli na metę jako szósta, ostatnia osada.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 351.
• Kobendza R., Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 83,  96-98, 135.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 265.
• Porada Z., Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Kraków 1980, s. 1004.

 

HENRYK TRZCIŃSKI (1954--) wioślarz AZS Szczecin, olimpijczyk z Moskwy 1980. Urodził się 28 kwietnia 1954 w Ostródzie. Wioślarstwo uprawiał w barwach AZS Szczecin. W 1975 r. był członkiem reprezentacyjnej osady ósemek, która na Mistrzostwach Świata w Nottingham zajęła dziewiąte miejsce. Cztery lata później w Bled rywalizował w czwórkach ze sternikiem, zajmując wraz z kolegami dziesiąte miejsce. Na igrzyskach w Moskwie w 1980 r. startował w czwórce bezsternika, wiosłując razem ze swym brata Mariuszem, Mirosławem Jarzembowskim oraz Markiem Niedziałkowskim. W końcowej klasyfikacji turnieju Polacy znaleźli się na ósmym miejscu.

Bibliografia:

• Urban R., Bartnik P., Szostak Z., 70 lat Akademickiego Związku Sportowego w Szczecinie, Szczecin 2017, s. 65.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Trzci%C5%84ski] [dostęp: 10.02.2019]

 

MARIUSZ TRZCIŃSKI (1954--) wioślarz AZS Szczecin, olimpijczyk z Moskwy 1980. Urodził się 28 kwietnia 1954 w Ostródzie. Wioślarstwo uprawiał w barwach AZS Szczecin. W 1975 r. był członkiem reprezentacyjnej osady ósemek, która na Mistrzostwach Świata w Nottingham zajęła dziewiąte miejsce. Cztery lata później w Bled rywalizował w czwórkach ze sternikiem, zajmując wraz z kolegami dziesiąte miejsce. Na igrzyskach w Moskwie w 1980 r. startował w czwórce bez sternika, wiosłując razem ze swym bratem Henrykiem, Mirosławem Jarzembowskim oraz Markiem Niedziałkowskim. W końcowej klasyfikacji turnieju Polacy znaleźli się na ósmym miejscu.

Bibliografia:

• Urban R., Bartnik P., Szostak Z., 70 lat Akademickiego Związku Sportowego w Szczecinie, Szczecin 2017, s. 65.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Mariusz_Trzci%C5%84ski] [dostęp: 10.02.2019]

 

ANNA WŁODARCZYK (1951--) lekkoatletka (skok w dal), zawodniczka AZS-AWF Warszawa, olimpijka z Moskwy (1980). Urodziła się 24 marca 1951 w Zielonej Górze. Wykształcenie wyższe zdobyła w warszawskiej AWF. Pracowała jako nauczyciel akademicki i trenerka LA. Doktor nauk kultury fizycznej. Mieszka w San Dimas w USA. Jej kariera sportowa zamknęła się w latach 1959-1985; przez większość tego okresu reprezentowała barwy AZS-AWF Warszawa. W latach 1979-1984 trzynastokrotnie zwyciężała w Mistrzostwach Polski, wielokrotnie biła też krajowe rekordy. Uczestniczka Akademickich MŚ w latach 1973-79. Startowała w Pucharze Świata w Rzymie w 1981 r., zajmując w finale trzecie miejsce; w finale Pucharu Europy w tym samym roku była druga. Największy sukces odniosła na Halowych Mistrzostwach Europy w Sindelfingen w 1980 r., kiedy zdobyła złoty medal. Otrzymała tytuły Mistrzyni Sportu i Zasłużonej Mistrzyni Sportu, została też odznaczona złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Swoją karierę sportową podsumowała w następujący sposób: „Tytuł olimpijczyka jest specjalnym wyróżnieniem. Po 26 latach startów w zawodach (14 lat startów w reprezentacji Polski) moje życie zawodowe, społeczne i towarzyskie obraca się ciągle wokół sportu. Dzięki moim osiągnięciom sportowym i stopniu doktora wychowania fizycznego otrzymałam w Kalifornii pełnoetatową pracę trenera lekkiej atletyki i nauczyciela wychowania fizycznego (asystent-profesor) w Chapman University-Orenge. W 1992 roku ustanowiłam dwa rekordy świata w skoku w dal i trójskoku w mojej kategorii wiekowej 40-45 lat”.

Na igrzyskach w Moskwie w 1980 r. wzięła udział w turnieju skoku w dal, w którym zajęła czwarte miejsce z wynikiem 6.95 m.

Bibliografia:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  82.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS–AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 105, 106.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_W%C5%82odarczyk_(lekkoatletka)]  [dostęp: 10.02.2019]

 

LEON WRÓBEL (1954--) elektrotechnik, żeglarz z Nieporętu, wielokrotny mistrz Polski (wraz z Tomaszem Stockim) w klasach „470” i „Micro”, mistrz świata w klasach „Cadet” (1968) i „Hornet” (1971), olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 6 kwietnia 1954 w Nieporęcie. Zdobył wykształcenie średnie, z zawodu był elektrotechnikiem. Mieszka w Białobrzegach.  Żeglarz,od 1964 r. reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa. Był wychowankiem trenera Andrzeja Zawiei. Zdobył sławę jednego z największych talentów w historii polskiego żeglarstwa i pozycję niekwestionowanego autorytetu w tej dyscyplinie sportu. W ciągu długiej, trwającej 35 sezonów kariery sportowej odniósł bardzo wiele sukcesów, którymi można by obdzielić kilku zawodników. Od 1974 żeglował z Tomaszem Stockim (klasa „470”) tworząc przez wiele lat „królewski tandem”, który urósł do rangi symbolu. Imponował wszechstronnością. U progu swojej kariery sportowej zdobył dwa tytuły mistrza Polski i dwa tytuły mistrza świata w klasach „Cadet” (Giżycko 1968) i „Hornet” (Solina 1971). Trzeci tytuł (już ze Stockim) zdobył – po sześciu latach przerwy – w klasie „Micro” (1995). Także ze swoim stałym partnerem wywalczył 10 tytułów mistrza Polski: w klasie „470” (1974-1976, 1978-1981, 1982, 1983) i „Micro” (1995). Był poza tym czterokrotnym medalistą ME: srebrnym (1971) w klasie „Hornet”  i brązowym (1976, 1978, 1979) w klasie „470”.

Na regatach olimpijskich w Tallinnie w 1980 r. wystartował w klasie „470”, jak zwykle w parze z Tomaszem Stockim. W kolejnych wyścigach Polacy zajmowali miejsca 1-9-7-4-1-11-12 i ostatecznie zostali sklasyfikowani na piątej pozycji. Co ciekawe, istnieje przypuszczenie, że Wróbel mógł odmienić losy regat – miał ponoć szansę na medal, z której jednak nie skorzystał.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 371.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 291.
• Rajkowska J. (red.), Brzezicki A. & alt. (kom.), Księga sportu polskiego 1944-1974, Warszawa 1975, s. 452.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 148, 149.
• (-), Przedstawiamy naszych reprezentantów, Żagle, nr 6, 1980.

 

JACEK ROMAN WSZOŁA (1956--) → Patrz Igrzyska w 1976 r.   

 

BARBARA WYSOCZAŃSKA – SZEJA (1949--) → Patrz Igrzyska w 1976 r.   

 

MIROSŁAW ŻERKOWSKI (1956--) trener, średnio i długodystansowiec, rekordzista i mistrz Polski, olimpijczyk z Moskwy (1980). Urodził się 20 sierpnia 1956 w Łodzi jako syn Tadeusza i Marii Dygas. Ukończył miejscowe IX Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących (1977), po czym rozpoczął studia w AWF w Poznaniu, których jednakowoż nie ukończył (w 1979 r. skreślono go z listy studentów). Mieszka w Łodzi. Lekkoatleta, specjalizował się w biegach na średnich dystansach i przez przeszkody. W latach 1973-1977 występował w barwach MKS-AZS Łódź, gdzie był wychowankiem trenera Jerzego Mańki, później trafił do AZS Poznań (1978-1979), w którym został  podopiecznym trenera Janusza Ludki, a następnie do ŁKS (1980), ROW Rybnik (1981-1992) i „Budowlanych” Kielce (1993). Siedmiokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski, zdobywając złote medale w biegach na 1500 m (1981-1985) oraz na 3000 m z przeszkodami (1987, 1988); ponadto był trzykrotnym mistrzem w hali na 1500 m (1980, 1982, 1984). W 1980 r. pobił rekord Polski w biegu na 1500 m. W latach 1980-1991 dwadzieścia jeden razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując 23 starty i 3 zwycięstwa indywidualne. Uczestniczył w Mistrzostwach Świata w Rzymie w 1987 r. oraz Mistrzostwach Europy w Atenach (1982) i Splicie (1990), ale nie odegrał w nich znaczącej roli. Podczas Halowych Mistrzostw Europy w Grenoble w 1981 r. był trzeci w biegu na 1500 m, a podczas Halowych Mistrzostw Świata w Paryżu w 1985 r. – czwarty. W tej samej konkurencji zajął też szóste miejsce w finale Pucharu Europy w 1981 r.

Na igrzyskach w Moskwie w 1980 r. rywalizował w biegu na 1500 m. W eliminacjach zajął piąte miejsce, jednak w biegu półfinałowym dotarł na metę jako ostatni i został wyeliminowany z turnieju.

Bibliografia:

• Głuszek Z., Leksykon polskich olimpijczyków 1924-1998, Warszawa 1999, s. 381.
• Łojewski Z., Wołejko T., Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe i Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni, Warszawa 1984, s. 55 , 373.
• Pawlak A., Olimpijczycy: Polscy sportowcy w latach 1924-1998, Kraków 2000, s. 302.
• (-), [w:] Encyklopedia (Statystyczna) Polskiej Lekkiej Atletyki, Warszawa 1994, s. 33, 35, 38, 53, 98, 152, 154.

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 1988 r. 

 

WIESŁAW PIOTR BŁACH (1962--) judoka AZS-AWF Wrocław, nauczyciel akademicki, trener, medalista mistrzostw świata, mistrz Europy (1987), olimpijczyk z Seulu (1988) i Barcelony (1992). Urodził się 25 marca 1962 w Opolu jako syn Jana, z zawodu mechanika-kierowcy, i Ireny Młodożeniec. Ukończył miejscowe I Liceum Ogólnokształcące (1981) oraz wrocławską AWF, gdzie w 1989 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego ze specjalizacją trenerską, a w 2001 r. obronił rozprawę doktorską. Pracował jako nauczyciel akademicki i działacz PZJudo. Mieszka we Wrocławiu.

Judoka (171 cm, 71 kg) „Gwardii” Opole (od 1974) i AZS-AWF Wrocław (do 1994). Najwięcej skorzystał z trenerskich doświadczeń Antoniego Wojno (w klubie) i Ryszarda Zieniawy (w kadrze). Szybko zyskał uznanie jako jeden z najwybitniejszych techników w polskim judo, stosujący chwyty i rzuty nie wykonywane przez innych zawodników. Z drugiej strony uchodził za raczej nierównego zawodnika – w jednym turnieju potrafił stoczyć fantastyczny pojedynek, a po chwili bardzo słaby. Ogółem, w latach 1982-1985, 1987, 1991 zdobył dziewięć tytułów mistrza Polski w kategorii wagowej do 71 kg. Triumfował na Mistrzostwach Europy w 1987 r., był też dwukrotnym brązowym medalistą tych rozgrywek (1986, 1990), a także brązowym medalistą Mistrzostw Świata w 1985 r.. Został wyróżniony tytułem Zasłużonego Mistrza Sportu, był też odznaczony m.in. srebrnym medalem Europejskiej Unii Judo. Pracował jako trener narodowej kadry olimpijskiej kobiet (1994-1998 i 1999-2000) oraz trener kadry narodowej juniorów (1993-1994) i trener kadry narodowej mężczyzn (2001). W 2008 i w 2012 r. został wybrany Prezesem Polskiego Związku Judo, jednak sposób w jaki kierował Związkiem budził kontrowersje (zarzucano mu, że w wyniku pewnych decyzji PZJudo znalazł się na progu bankructwa) i zakończył się wprowadzeniem do Związku kuratora w listopadzie 2014 r.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. wystąpił w turnieju judo w wadze lekkiej (do 71 kg). W pierwszej kolejce pokonał reprezentanta Hongkongu S. Chin Chonga, jednak w drugiej przegrał z Brazylijczykiem L. Qumurą (Brazylia) i odpadł z rywalizacji. Po raz drugi na olimpijskiej tatami pojawił się na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r., nadal startując w wadze lekkiej. W pierwszej kolejce turnieju Polak zwyciężył Kubańczyka I. Sayu, w drugiej pokonał Portorykańczyka Y. Paka, w trzeciej uległ przyszłemu mistrzowi olimpijskiemu, Japończykowi T. Koga. W repasażach wygrał z C. Shi z Chin i przegrał z  B. Carabettą z Francji,  zajmując w ostatecznej klasyfikacji 7-8 miejsce.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 159.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 34.
• Schwarzer, Dolnośląscy olimpijczycy, s. 45, 49.
• Kronika Sportu, s. 902.
• Ufel L., Kontrowersja: kto legalnie rządzi na polskim tatami?, Przegląd Sportowy, 8.07.2014.
• Ufel L., Kurator w PZJudo, Przegląd Sportowy, 18.11.2014.
• Ufel L., Nowa czy stara judoga?, Przegląd Sportowy, 13.03.2015.

 

MAŁGORZATA BREŚ – NOGALA (1959--) florecistka z Lublina, reprezentantka klubów warszawskich, olimpijka z Seulu (1988). Urodziła się 31 grudnia 1959 w Lublinie jako córka Józefa i Franciszki z Wasilewskich. Ukończyła Liceum Ogólnokształcącego Ustawicznego Kształcenia w Warszawie. Mieszka w Warszawie. Florecistka (167 cm, 54 kg) „Energetyka” Lublin (1973-1979) i stołecznych klubów: „Marymontu” (1979-1980) i AZS-AWF (od 1981). Wicemistrzyni Polski (1985) w konkurencji indywidualnej oraz trzykrotna mistrzyni (1982-1984) i dwukrotna wicemistrzyni (1987, 1988) Polski w drużynie.  Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. wzięła udział w turnieju drużynowym floretu, walcząc u boku A. Dubrawskiej, J. Królikowskiej, H. Prusakowskiej i A. Sobczak. W eliminacjach Polki przegrały z Francją 3:9 oraz z ZSRR 6:9 i zająwszy trzecie, ostatnie miejsce w grupie, odpadły z turnieju.

Bibl.:

• Borzęcki, Białą bronią, s. 6, 9, 94, 177, 196-198.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 162.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 295, 311-312.
• Lipski, Jerzy, Andrzej Krychowski, Maciej Powała-Niedźwiecki, Tomasz Chmura (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 30.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 38;
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 100, 101.

 

KAJETAN BRONIEWSKI (1963--) ps. „Kajtek”, nauczyciel wf, trener, skifista, jeden z czołowych zawodników w historii polskiego wioślarstwa, brązowy medalista olimpijski (1992) i mistrzostw świata (1991), zdobywca Pucharu Świata (1991), olimpijczyk z Seulu (1988), Barcelony (1992) i Atlanty (1996). Urodził się 6 marca 1963 w Zabrzu jako syn Eugeniusza i Barbary Purchała. Ukończył Technikum Łączności w Warszawie (1982) i stołeczną AWF, gdzie w 1992 r. otrzymał tytuł magistra  wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy. Po zakończeniu kariery sportowej (wcześniej prowadził warsztat elektryczny zmarłego w 1985 ojca) był nauczycielem wf i trenerem. W latach 2000-2005 r. był dyrektorem biura PZTW, na którym to stanowisku m.in. organizował znakomite imprezy ze świetną obsadą i nagrodami. W 2005 został Dyrektorem Biura PKOl.  W 2015 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz upowszechniania i rozwoju sportu oraz za osiągnięcia w pracy społecznej na rzecz polskiego ruchu olimpijskiego. Mieszka w Warszawie.

Jako wioślarz-skifista reprezentował warszawskie kluby – w pierwszych latach kariery Międzyszkolny Ośrodek Sportowy nr 2 (1973-1981), następnie AZS-AWF (1982-1997). Był wychowankiem trenera Pawła Berka. Obdarzony wielkim talentem (znakomicie umiał „czytać wodę”), a zarazem niesamowicie pracowity, stał się symbolem polskiego wioślarstwa u schyłku XX wieku. Był wielokrotnym mistrzem Polski w jedynkach (1982-1985, 1988-1992, 1994, 1995, 1997, 1998), dwójkach podwójnych (1996) oraz wyścigach długodystansowych (1993-1997). Na arenie międzynarodowej już u progu kariery toczył równorzędne pojedynki z gwiazdą światowego wioślarstwa Niemcem Thomasem Lange (MŚ juniorów, Panczerewo, 1981), który zdobył potem dwukrotnie tytuł mistrza olimpijskiego. Na Akademickich Mistrzostwach Świata w Mediolanie w 1984 r. triumfował  w dwójkach podwójnych na dystansach 500 i 1000 m, ponadto zdobył tam brązowy medal w czwórkach podwójnych. Polak wśród skifistów miał, niestety, dość przeciętne warunki fizyczne (187 cm wzrostu, 92 kg wagi) i fakt ten chyba sprawił, że nie sięgnął po najwyższe zaszczyty. Niemniej, zdobywając w Barcelonie brązowy medal olimpijski zapisał się w annałach polskiego wioślarstwa, a w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku cieszył się opinią ozdoby międzynarodowych torów regatowych. Największy sukces w Mistrzostwach Świata odniósł w jedynkach w Wiedniu (1991) zdobywając brązowy medal; w tym samym roku został też zdobywcą Pucharu Świata w San Diego. W pozostałych startach Mistrzostw Świata zajmował miejsca poza strefą medalową. Z większym powodzeniem rywalizował w prestiżowych regatach – w latach 1991-1993 był drugi w Piolulucco, San Diego, Lucernie, Meksyku i Melbourne. Pod koniec kariery, kiedy rywale w jedynkach byli już młodsi i lepsi, próbował swych sił na arenie międzynarodowej w dwójce podwójnej. Był to jednak krok w złym kierunku i ostatni występ olimpijski miał nieudany. W plebiscycie na najlepszego wioślarza w 80-leciu PZTW uplasował się na trzecim miejscu.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. rywalizował w wioślarskich jedynkach. W wyścigu eliminacyjnym Polak zajął czwarte miejsce, w repasażu drugie, a w półfinale – trzecie. W decydującej o medalach rozgrywce był, tak jak i w całym turnieju, piąty. Cztery lata później w Barcelonie rozpoczął turniej jedynek od zajęcia drugiego miejsca w przedbiegach, następnie zwyciężył w repasażach, zaś w półfinale był trzeci. Jako trzeci dopłynął na metę również w finale, dzięki czemu zdobył brązowy medal olimpijski. Na swoich trzecich igrzyskach, w Atlancie w 1996 r. startował wspólnie z A. Korolem w dwójkach podwójnych. Polska osada zajęła drugie miejsce w przedbiegach, trzecie w repasażu, a w repasażu powtórzonym – pierwsze. Wyniki te zakwalifikowały ją do finału „C”, w którym Broniewski i Korol pokonali wszystkich rywali, co dało im ostatecznie trzynaste miejsce w turnieju.

Bibl.:

• Duński, Od Paryża, s. 82, 83.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 163.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 97-100, 134, 135, 194, 201.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 39.
• Rotkiewicz, Maria, Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 110, 111.
• Sotek T., Sukces Kajtka i medale NRD, [w:] Na olimpijskim szlaku 1988: Calgary, Seul, Warszawa 1990, s. 242-244.
• Kronika Sportu, s. 1010.

 

SŁAWOMIR ZDZISŁAW CIEŚLAKOWSKI (1961--) przedsiębiorca, wioślarz warszawskiego AZS-AWF, srebrny medalista mistrzostw świata w czwórce podwójnej, olimpijczyk z Seulu (1988). Urodził się 2 maja 1961 w Warszawie w rodzinie robotniczej Ryszarda i Barbary Dąbrowskiej. W 1981 r. ukończył miejscowe Technikum Samochodowe nr 29, w którym zdobył zawód technika pojazdów samochodowych.  Mieszka w Warszawie.

Tajniki wioślarstwa poznawał w szeregach stołecznego AZS-AWF (1977-1991), pod okiem trenerów Jana Mazgajskiego, Jerzego Kosińskiego i Jerzego Brońca. Mając – jak wszyscy podkreślają – dynamit w rękach, stanowił silny punkt każdej osady. W latach 1982-1991 piętnastokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski. Był złotym medalistą Uniwersjady w Zagrzebiu w 1987 r., gdzie zwyciężył w czwórkach podwójnych na 2000 m. Dwa razy wziął udział w organizowanych pod auspicjami FISU Akademickich Mistrzostwach Świata – w Mediolanie w 1984 r. współtworzył osadę czwórek podwójnych, wraz z którą zwyciężył na dystansie 500 m, a na 2000 m był trzeci; dwa lata później w Amsterdamie triumfował w dwójkach  podwójnych na 500 i 2000 m. Największy sukces w rywalizacji międzynarodowej odniósł podczas Mistrzostw Świata w Nottingham w 1986 r., gdzie wraz z Andrzejem Krzepińskim, Mirosławem Mrukiem i Waldemarem Wojdą zdobył srebrny medal i tytuł wicemistrzów świata w czwórkach podwójnych. W pozostałych występach na MŚ (Lucerna 1982, Hazewinkel 1985, Kopenhaga 1987, Bled 1989, Barrington 1990) kończył zawody poza strefą medalową. Tajemnicą pozostaje owiane jego pożegnanie z wioślarstwem, rzekomo spowodowane kontrowersyjną „kontuzją”. Podczas MŚ w Wiedniu (1991) został nagle, tuż przed startem wyeliminowany z osady i zastąpiony zawodnikiem rezerwowym. Po tej decyzji trenera zakończył karierę sportową. Dwukrotnie otrzymał srebrny Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. startował w czwórkach  podwójnych u boku A. Krzepińskiego, M. Mruka i T. Świątka. Polacy zajęli czwarte miejsce w przedbiegach, drugie w repasażach i piąte w półfinale. Zakwalifikowani do finału „B” dotarli w nim na metę jako pierwsi, zajmując ostatecznie siódme miejsce w turnieju.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 172.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 97-100, 133, 135.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 49.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 113.

 

AGNIESZKA TAMARA DUBRAWSKA – ŻALIŃSKA (1958--) → Patrz Igrzyska w 1980 r.   

 

WITOLD RAJMUND GADOMSKI (1967--) trener, szpadzista warszawskiego AZS-AWF, olimpijczyk z Seulu (1988) i Barcelony (1992). Urodził się 21 listopada 1967 w Warszawie jako syn Adama, z zawodu fizyka i Marii Rzepeckiej. W 1987 r. ukończył miejscowe LIX Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego im. Janusza Kusocińskiego, potem przez wiele lat (1988-1997) studiował w bielańskiej AWF. Mieszka w Warszawie. Szermierz, specjalizował się w walce szpadą, rozwijając swoje umiejętności w klubie AZS-AWF Warszawa pod okiem trenera Zbysława Konczalskiego. Dwukrotnie zdobywał tytuł mistrza Polski w szpadzie (1992, 1994), ponadto był trzykrotnym brązowym medalistą w tej broni (1989, 1995, 1996). Rywalizację międzynarodową rozpoczął od uczestnictwa w finale Mistrzostw Świata Juniorów w Sao Paulo (1987), gdzie zajął szóste miejsce. Wśród seniorów wystąpił jeszcze raz w finale MŚ w Atenach w 1994 r., gdzie w konkurencji drużynowej zajął wraz z kolegami ósme miejsce. W powszechnej opinii uchodził za niewykorzystany talent i niespełnioną nadzieję polskiej szermierki.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Seulu w 1988 r. w turnieju indywidualnym szpady pomyślnie przeszedł etap eliminacji grupowych, zajmując w trzech swoich grupach kolejno trzecie, pierwsze i drugie miejsca. W fazie walk bezpośrednich pokonał 10:6 reprezentanta gospodarzy N. Yoona, ale przegrał 5:10 z Kolumbijczykiem M. Rivasem; w repasażach uległ 5:10 Włochowi S. Pantano i odpadł z konkursu. W turnieju drużynowym szpady walczył u boku L. Chronowskiego, P. Kiełpikowskiego, C. Siessa i B. Zycha. W eliminacjach Polacy wygrali z Kuwejtem 9:1 i przegrali z Francją 4:9, zajmując drugie miejsce w grupie; w pierwszej rundzie walk pucharowych ulegli Szwecji 6:9 (Gadomski odniósł w tym meczu 2 zwycięstwa) i musieli pożegnać się z marzeniami o medalach. Na kolejnych igrzyskach, rozgrywanych w Barcelonie w 1992 r., ponownie wziął udział w rywalizacji indywidualnej i drużynowej. Pierwszy turniej zdecydowanie nie poszedł po myśli polskiego zawodnika, gdyż w siedmioosobowej grupie eliminacyjnej udało mu się odnieść tylko jedno zwycięstwo, co nie wystarczyło do awansu. Jeszcze gorzej poszło w turnieju drużynowym, w którym polscy szpadziści – poza Gadomskim byli to M. Ciszewski, S. Nawrocki, M. Stępień i S. Zwierzyński – przegrali oba mecze w eliminacjach (z Kanadą 4:9 i Włochami 2:8) i będąc ostatnimi w grupie musieli, wracać do domu.

Bibl.:

• Borzęcki, Białą bronią, s. 6, 9, 43, 185.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 191.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 216, 300.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 73.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 118, 119.
• Kronika sportu, s. 1002.

 

MAREK GNIEWKOWSKI (1965--) nauczyciel wf, trener, szablista z Warszawy, olimpijczyk z Seulu (1988) i Barcelony (1992).

Urodził się 30 czerwca 1965 w Warszawie jako syn Waldemara i Hanny Buchniewicz.  W 1984 r. ukończył miejscowe LIX Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego im. Janusza Kusocińskiego. W latach 1985-1993 studiował w bielańskiej AWF, jednak studiów nie ukończył. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego, został też trenerem kadry paraolimpijskiej szermierzy. Mieszka w Warszawie.

Szermierz, specjalizował się w walce szablą, rozwijając swoje umiejętności w klubie AZS-AWF Warszawa pod okiem trenera Zbigniewa Skrudlika. Dwukrotnie zdobywał tytuł indywidualnego mistrza Polski w szabli (1989, 1993), jeden raz był wicemistrzem kraju (1996); prócz tego wywalczył dwa srebrne medale w konkurencji drużynowej (1985, 1989). Na  Uniwersjadzie w Zagrzebiu w 1987 r. zajął indywidualnie szóste miejsce, dwa lata później w Duisburgu był czwarty, a w turnieju drużynowym przyczynił się do zwycięstwa polskich szablistów. Odznaczony m.in. Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Seulu w 1988 r. walczył w turnieju drużynowym u boku A. Kostrzewy, R. Kościelniakowskiego, J. Olecha i T. Piguły. Polscy szabliści wygrali w eliminacjach z Kanadą 9:3 i Chinami 9:1 oraz przegrali z ZSRR 7:9, co dało im drugie miejsce w grupie; w ćwierćfinale ulegli Węgrom 8:8 (o wyniku zdecydował niekorzystny bilans trafień; Gniewkowski odnotował 1 zwycięstwo), a w ostatnim meczu pokonali RFN 9:4 (2 zwycięstwa) i zajęli ostatecznie piąte miejsce. Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r., wziął udział w rywalizacji indywidualnej i drużynowej. W pierwszej z nich, po przejściu eliminacji grupowych, dotarł w fazie pucharowej do trzeciej rundy, w której uległ Hiszpanowi A. Garcii 5:6 i 3:5. Ostatnia szansa pozostania w turnieju przepadła wraz z kolejną przegraną w repasażach – tym razem z innym polskim zawodnikiem, J. Olechem 2:5 i 2:5. W turnieju drużynowym szabli  Gniewkowski walczył u boku N. Jaskota, J. Kisiela, R. Kościelniakowskiego i wspomnianego już J. Olecha. W fazie eliminacji Polacy wygrali z Wielką Brytanią 9:4 oraz przegrali z Niemcami 3:9, co pozwoliło im zająć w grupie drugie miejsce. W ćwierćfinale ulegli przyszłym mistrzom olimpijskim, drużynie WNP 2:9 (1 zwycięstwo), następnie o włos pokonali Włochów 8:8 (o wyniku meczu przesądziły trafienia; 3 zwycięstwa), wreszcie przegrali z Niemcami 6:9 (1 zwycięstwo). Ostatecznie polscy szabliści zajęli w turnieju szóste miejsce.

• Borzęcki, Białą bronią, s. 6, 10, 45, 224, 225, 242.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 197-198.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 216, 300, 330-332.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 81.
• Rotkiewicz, Maria, Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 120, 121.
   

ANDRZEJ GRUBBA (1958-2005), najwybitniejszy zawodnik w historii polskiego tenisa stołowego, wielokrotny mistrz Polski, medalista MŚ i mistrzostw Europy, olimpijczyk z Seulu (1988), Barcelony (1992) i Atlanty (1996). Urodził się 14 maja 1958 w Brzeźnie Wielkim, woj. gdańskie, w rodzinie nauczycielskiej Alojzego i Ludomiry Kulas. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego nr 3 w Gdańsku (1977) i tamtejszej AWF, gdzie w 1987 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Był żonaty (z reprezentacyjną piłkarką ręczną Lucyną Galus), miał dwóch synów Tomasza i Macieja. Mieszkał w Niemczech. Zmarł w czwartek rano, 21 lipca 2005 roku, przegrawszy nierówną walkę z rakiem płuc. Od 1 listopada 2005 jego imię nosi Centrum Szkolenia Polskiego Związku Tenisa Stołowego w Gdańsku W 2009 r. stał się patronem ulicy w Gdańsku (Chełm), a w 2010 r. jego imię nadano głównej alei na terenie AWFiS.

Tenisista stołowy, który w trakcie swojej kariery reprezentował kluby „Neptun” Starogard (1972-1973), AZS Uniwersytetu Gdańskiego (1973-1976), AZS-AWF Gdańsk (1976-1985, 1987), niemiecki TTC Zugbrücke Grenzau (1985-1987). Powszechnie uznawany za najlepszego zawodnika w historii polskiego tenisa stołowego. Inteligentny, błyskotliwy w kontaktach z mediami, w pamięci pozostał jako ten, który „wprowadził polski tenis stołowy ze świetlicy na światowe salony”. Imponował nieskazitelną techniką gry, nieprzeciętnym zmysłem taktycznym, jednak nie został indywidualnym mistrzem świata, nawet mistrzem Europy, chociaż dwukrotnie wystąpił w finale. W decydujących momentach gry dawała o sobie znać słaba psychika, panicznie bał się porażek. W 1985 r. z  drużyną AZS- AWF Gdańsk zdobył Klubowy Puchar Europy, a dwa lata później kolejny, tym razem dla TTC Grenzau; w rozgrywkach klubowych dwukrotnie  wygrywał też Europejską Superligę (1986 i 1987). W latach 80-tych dominował na krajowych Mistrzostwach, zwyciężając w grze pojedynczej (1979, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992), podwójnej (1979, 1980, 1981, 1983, 1984, 1986, 1988, 1989, 1990) i mieszanej (1982, 1985, 1986, 1987, 1988); ogółem miał na swym koncie 26 tytułów mistrzowskich.   Na Mistrzostwach Europy swój jedyny złoty medal zdobył w grze mieszanej (wspólnie z  Holenderką  Bettiną Vriesekoop) w Budapeszcie w 1982 r. Na innych edycjach imprezy wywalczył w sumie 11 medali w grze pojedynczej (srebrne w 1984 i 1990, brązowe w 1986 i 1992), podwójnej (srebrne w 1984 i 1996, brązowy w 1988), mieszanej (srebrny w 1988, brązowy w 1984) i drużynowej (brązowe 1986 i 1996). Podczas Mistrzostw Świata stawał na podium trzykrotnie, zdobywając brązowe medale w Göteborgu w 1985 r., Delhi w 1987 r. i Dortmundzie w 1989 r., odpowiednio w grze drużynowej, podwójnej i pojedynczej. Z sukcesów w zawodach mniejszej rangi możne wymienić zdobycie Pucharu Świata w Wuhan w 1988 r., zwycięstwa w międzynarodowych mistrzostwach Anglii, Danii, Holandii, Jugosławii, RFN, Rumunii, Walii, Włoch i Skandynawii (dwukrotnie) oraz w turnieju  TOP12 w Barcelonie w 1985 r. W rozgrywkach o Pucharu Niemiec wygrywał w sumie pięć razy, ponadto miał na koncie trzy tytuły akademickiego mistrza świata. W latach 1981, 1984, 1985, 1987 i 1989 wygrywał plebiscyty „Dziennika Bałtyckiego” na najlepszego sportowca regionu, a w 1984 r. plebiscyt „Przeglądu Sportowego” na najlepszego sportowca Polski. W 1986 r. zdobył nagrodę  ministra spraw zagranicznych, był też laureatem nagród Fair Play PKOl  (1988) oraz „Czerwonej Róży” dla najlepszego sportowca-studenta. Otrzymał tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu, a spośród odznaczeń m.in. trzykrotnie złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Krzyż Kawalerski OOP. Karierę zawodniczą zakończył w 1998 r. Później, z Markiem Formelą napisał książkę „Ostatnia piłka” (1999).

Po raz pierwszy wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r., gdzie wziął udział w dwóch turniejach. W grze pojedynczej zajął w grupie eliminacyjnej pierwsze miejsce, mając na koncie komplet siedmiu zwycięstw. W 1/8 pojedynków bezpośrednich przegrał 1:3 z J. Perssonem (Szwecja) i odpadł z dalszej rywalizacji. W turnieju gry podwójnej jego partnerem był Leszek Kucharski – w swojej grupie nasi zawodnicy zajęli drugie miejsce, w ćwierćfinale zaś przegrali 1:2 z reprezentantami Chin L. Czenem i Q. Weiem. Ostateczne miejsce Polaków w turnieju ustaliły mecze ze Szwedami E. Lindhem i J. Perssonem (wygrany 2:0) oraz Chińczykami J. Jaliangem i Z. Chenem (przegrany 0:2); pozwoliły one sklasyfikować biało-czerwonych na szóstej lokacie. Na olimpijską arenę Grubba powrócił cztery lata później, podczas Igrzysk w Barcelonie. W turnieju indywidualnym wyszedł z grupy eliminacyjnej na pierwszym miejscu, ale w 1/8 pojedynków bezpośrednich przegrał z T. Wangiem z Chin i odpadł. W turnieju gry podwójnej, w którym ponownie wystąpił w parze z L. Kucharskim, rywale nie pozwolili Polakom nawet wyjść z grupy. Podobnie przebiegł występ Grubby na jego trzecich igrzyskach, w 1996 r. w Atlancie. Zarówno w grze pojedynczej, jak i podwójnej (tym razem w parze z Lucjanem Błaszczykiem), zajmując drugie miejsca w grupach, nie zdołał awansować do dalszych etapów turnieju.

Bibl.:

• Formela M., Grubba A., Ostatnia piłka, Gdańsk 1998.
• Gebert, Poczet, s. 106, 107.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 204.
• Grubba Andrzej, Nauka tenisa stołowego w weekend, Warszawa 1996.
• Latuszkiewicz, Alfabet, s.  40-47, 104, 105.
• Mauks A., GRUBBA, ANDRZEJ, [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=GRUBBA_ANDRZEJ] [dostęp. 22.07.2019]
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 88.
• Pięta W., Z dziejów Akademickiego Związku Sportowego – tenis stołowy (1928-2008). In honorem Andrzej Grubba, Łódź 2010, s. 33, 34.
• Kto jest kim w Polsce, Ed. II i III, s. 363 i 200.
• MES, t. 1, s. 195.
• MES, t. 2, s. 35.
   

ZYTA JARKA (1962--) wioślarka AZS-AWF Warszawa, wielokrotna mistrzyni i reprezentantka Polski, olimpijka z Seulu (1988).  Urodziła się 21 lipca 1962 w Więcborku. Zdobyła średnie wykształcenie. Jest rencistką, mieszka w Katowicach. Jako wioślarka przez cały okres swej kariery (1977-1989) reprezentowała barwy AZS-AWF Warszawa. Podopieczna trenerów: Bogusława Gryczuka (klub) i Ryszarda Kędzierskiego (kadra). Mówiono o niej: „kawał historii polskiego wioślarstwa”, była przez wiele lat solidną siłą napędową (niezłe wyszkolenie techniczne) wielu liczących się osad. Siedemnaście razy stawała na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski, zwyciężając w dwójkach bez sternika, dwójkach podwójnych, czwórkach ze sternikiem i czwórkach podwójnych ze sternikiem; nigdy nie powiodły się jej jednak próby startu w jedynkach. Pięciokrotnie uczestniczyła w finałach Mistrzostw Świata, wiosłując w czwórkach podwójnych i ze sternikiem oraz w dwójkach bez sternika. Najlepszy wynik odnotowała w Hazewinkel w 1985 r., kiedy była piąta w turnieju czwórek ze sternikiem. Została wyróżniona tytułem Mistrzyni Sportu.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. rywalizowała w  czwórkach ze sternikiem, płynąc w jednej osadzie z E. Jankowską, C. Kościańską-Szczepińską, E. Lorenz i (sterniczką) G. Błąd. W przedbiegach Polki dotarły na metę jako trzecie, a w repasażu czwarte. Zakwalifikowane do finału „B” uległy w nim tylko jednej osadzie, co dało im ostatecznie ósme miejsce w konkursie. Do swojej olimpijskiej karty podchodzi z dużym dystansem – jak sama powiedziała: Tytuł olimpijczyka w moim życiu jest raczej bez znaczenia (..) Karierę sportową zakończyłam pobytem w szpitalu, co spowodowało, że moja osoba jako zawodnika – stała się w klubie bezużyteczna, dzięki czemu zakończenie kariery sportowej wspominam z niesmakiem.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 213.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 96, 98.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994., Warszawa 1995, s.  31.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 101.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 94.

 

TOMASZ JĘDRUSIK (1969--) technik łączności, mistrz świata juniorów w biegu na 400 m, uczestnik polskiej sztafety reprezentacyjnej 4x400 m, olimpijczyk z Seulu (1988) i Atlanty (1996). Urodził się 3 lutego 1969 w Szczecinku. Ukończył szkołę zawodową, w której zdobył umiejętności technika  łączności. Mieszka w Świnoujściu. Podczas swojej lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy „Maratonu” Świnoujście (1985), AZS-AWF Warszawa (1986-1990) i „Zawiszy” Bydgoszcz (1993-1997). Sześciokrotnie zdobywał tytuł Mistrza Polski, triumfując w biegach na 400 m (1988, 1990, 1995) oraz sztafetach 4x100 m (1994, 1995) i 4x400 m (1989); był też rekordzistą Polski w biegu na 400 m. Udanie debiutował na arenie międzynarodowej zdobywając w biegu na 400 m tytuł mistrza świata juniorów w kanadyjskim Sudbury (1988), a przedtem wicemistrzostwo Europy w Birmingham (1987), będąc jednocześnie członkiem reprezentacyjnej sztafety 4x400 m. W latach 1987-1996 osiem razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując w ich trakcie 13 startów i 3 zwycięstwa indywidualne. Uczestniczył w Mistrzostwach Świata w Göteborgu (1995), Halowych Mistrzostwach Świata w Budapeszcie (1989), ponadto dwukrotnie wystąpił w finałach Pucharu  Europy (1987, 1995), gdzie zresztą uzyskał swoje najlepsze wyniki: piąte miejsce w biegu na 400 m (1987) i czwarte w sztafecie 4x400 m (1995).

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. rywalizował w biegu w 400 m. W wyścigu eliminacyjnym był trzeci, a w ćwierćfinale, w którym pobił zarówno rekord Polski jak i swój życiowy (45.27) – czwarty. W biegu półfinałowym nie zdołał, niestety, pokonać żadnego z rywali i odpadł z dalszej rywalizacji. Na swoich drugich igrzyskach, w Atlancie w 1996 r. wystąpił – u boku P. Rysiukiewicza, P. Haczka i R. Maćkowiaka – w składzie reprezentacyjnej sztafety 4x400. Polacy zajęli drugie miejsce w eliminacjach, w półfinale byli czwarci, natomiast w decydującym o medalach biegu osiągnęli metę jako szósty zespół.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 215.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 103.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 125, 126.
• Encyklopedia (Statystyczna) LA, s. 23, 27, 97, 133.
• "Lekkoatletyka", 1988, nr 11-12, s. 12; "Lekkoatleta", 1996, nr 7-8, s. 13; "Lekkoatleta" 1993-1996 (miesięcznik).

 

KRZYSZTOF PIOTR KRAWCZYK (1962--) skoczek wzwyż, olimpijczyk z Seulu (1988). Urodził się 28 stycznia 1962 w Wałbrzychu jako syn Aleksandra, z zawodu murarza, i Wandy Szopa. Po zdaniu matury w miejscowym IV Liceum Ogólnokształcącym, rozpoczął studia we wrocławskiej AWF, których jednakowoż nie ukończył. Mieszka we Wrocławiu.

Już jako trzynastolatek marzył o sukcesach w skoku wzwyż. Wychowanek trenera Wojciecha Węcławowicza, początkowo występował w barwach „Górnika” Wałbrzych (1979-1982), później przeniósł się do AZS-AWF Wrocław. Niewątpliwie w uprawianiu lekkiej atletyki pomagały mu świetne warunki fizyczne – 186 wzrostu, 76 kg wagi. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – zdobył złote medale na otwartym stadionie (1987) i w hali (1989) oraz łącznie osiem tytułów wicemistrzowskich (na otwartym stadionie w 1981, 1986, 1990, 1991; w hali w 1984, 1986, 1987, 1990). W latach 1981-1990 siedem razy reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując w ich trakcie 7 startów i 3 zwycięstwa indywidualne. Uczestniczył w wielu światowych zawodach, m. in. był piąty na Mistrzostwach Europy w Stuttgarcie w 1986 r., a w finale Pucharu Europy w Pradze w 1987 r. – trzeci. Startował również na Mistrzostwach Świata w Rzymie (1987) oraz Halowych Mistrzostwach Świata w Paryżu (1985) i w Budapeszcie (1989); te ostatnie zawody ukończył na szóstej pozycji.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. reprezentował Polskę w konkursie skoku wzwyż. Po pomyślnym przejściu eliminacji (w swojej grupie był piąty), awansował do olimpijskiego finału, w którym zajął dwunaste miejsce.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 241.
• Łojewski, Mecze mężczyzn, s. 44, 333.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 133.
• Encyklopedia (Statystyczna) LA, s. 55 , 135, 154.
• "Lekkoatletyka", 1988, nr 11-12, s. 16.

 

ANDRZEJ BOHDAN KRZEPIŃSKI (1963--) przedsiębiorca, wszechstronny i utytułowany wioślarz warszawskiego AZS-AWF, 18-krotny mistrz Polski, wicemistrz świata w czwórce podwójnej (1986), olimpijczyk z Seulu (1988) i Barcelony (1992). Urodził się 17 lipca 1963 w Warszawie jako syn Jana i Jadwigi Sekuła. W 1983 r. ukończył miejscowe Technikum Samochodowe nr 2 im. Czesława Orłowskiego, zdobywając zawód technika-mechanika pojazdów samochodowych, a następnie stołeczną AWF, gdzie w 1994 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy. Mieszka w Warszawie, gdzie prowadzi własną firmę.

Wioślarz, od 1978 r. reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa. Nad jego formą czuwali znakomici trenerzy – w klubie Tomasz Skwarczyński, Jerzy Kosiński (który prowadził go również w kadrze) i Bogusław Gryczuk, w kadrze zaś – Jerzy Brońca, Krzysztof Krupecki i Witold Srogi. Jako „klasowy” zawodnik i niezwykle „solidna firma” miał karierę sportową „gęstą” od startów i zwycięstw. Samych tytułów mistrza Polski zgromadził aż 18 – zwyciężał w jedynce-skiffie (1984, 1986, 1987, 1993), dwójce podwójnej (1982, 1983, 1990, 1992, 1993) oraz czwórce podwójnej (1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991); ponadto był pięciokrotnym wicemistrzem kraju w jedynce (1989), dwójce podwójnej (1985) oraz czwórce podwójnej (1982, 1992, 1994).  W rozgrywkach międzynarodowych po raz pierwszy zaznaczył swą obecność w 1982 r., kiedy wziął  w Mistrzostwach Świata w Lucernie; jego czwórka podwójna zajęła wówczas dziewiąte miejsce.  Już dwa lata później przyszły bardziej „wymierne” sukcesy: trzecie miejsce w dwójce podwójnej w Zawodach Przyjaźni w Moskwie oraz złote medale Akademickich Mistrzostw Świata w Mediolanie  w wyścigach dwójek podwójnych na 500 m i 2000 m oraz czwórek podwójnych na 500 m. Czwarte i piąte „złoto” AMŚ zdobył w 1986 r. w Amsterdamie, kiedy triumfował w jedynkach na dystansie 500 i 2000 m. W tym samym roku odniósł swój największy sukces, stając na drugim miejscu podium Mistrzostw Świata w Nottingham w czwórce podwójnej. W tej samej konkurencji triumfował na Uniwersjadzie w Zagrzebiu w 1987 r. Kilkukrotnie był finalistą Mistrzostw Świata (po raz ostatni w Roudnice-Racicach w 1993 r., kiedy startował w ósemkach), jednak za każdym razem kończył zawody poza strefą medalową. Po zakończeniu kariery zawodniczej pozostał związany ze sportem jako działacz – był sekretarzem generalnym PZTW (1995-2001), od 2001 wiceprezesem PZTW, niestrudzonym organizatorem wioślarskich imprez. W 2001 otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi, był też czterokrotnie wyróżniony srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. startował w czwórkach  podwójnych u boku  S. Cieślakowskiego, M. Mruka  i T. Świątka. Polacy zajęli czwarte miejsce w przedbiegach, drugie w repasażach i piąte w półfinale. Zakwalifikowani do finału „B” dotarli w nim na metę jako pierwsi, zajmując ostatecznie siódme miejsce w turnieju. Do walki o olimpijski medal kolejny raz stanął na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. – tym razem  w dwójkach podwójnych wspólnie z A. Marszałkiem. Polska osada ukończyła przedbiegi na trzecim miejscu, wygrała w repasażach i była trzecia w półfinale. W decydującym o medalach wyścigu Krzepiński i Marszałek dotarli na metę przedostatni, tym samym zajmując piąte miejsce w konkursie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 244.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 97-101, 133, 135.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 136.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 128, 129.

 

LESZEK ROMAN KUCHARSKI (1959--) trener, jeden z najlepszych polskich tenisistów stołowych, wielokrotny mistrz Polski, medalista mistrzostw świata i Europy, olimpijczyk z Seulu (1988) i Barcelony (1992). Urodził się 8 lipca 1959 w Gdańsku jako syn ping-pongisty Józefa Kazimierza i Magdaleny Skuratowicz, znakomitej tenisistki stołowej, wielokrotnej mistrzyni Polski. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego (o profilu sportowym) im. Janusza Kusocińskiego w Gdańsku-Oliwie. Po 1996 r. z prowadził Ośrodek Szkoleniowy PZTS w Gdańsku; był też trenerem kadry juniorów i reprezentacji kobiet. W tej roli sprawdził się znakomicie, jego wychowankowie sięgali po tytuły mistrzów Europy juniorów. Mieszka w Gdyni.

Podczas swojej kariery tenisisty stołowego reprezentował barwy „Startu” Gdynia (1965-1969), MRKS Gdańsk (1969-1973), AZS UG (1973-1977), AZS-AWF Gdańsk (1977-1987), szwedzkich klubów BTK Halmstad (1987-1989) i Rekord (1989-1990), niemieckiego Heilbronn (1990-1991), „Baildonu” Katowice (1991-1992), „Broni Euromirex” Radom (1992-1995), AZS-AWF Gdańsk (1995–1996), „Pogoni” Lębork (1996-1998) i „Olimpii” Grudziądz (1998-1999). Jeden z najlepszych zawodników w historii polskiego tenisa stołowego. Mógł wygrać z każdym, jednak na zawodach najwyższej rangi często zawodziły go nerwy, dawała też o sobie znać słaba konstrukcja fizyczna (groziła mu operacja kręgosłupa i całkowity rozbrat ze sportem) Całe dzieciństwo i młodość spędził z mamą w pobliżu stołu ping-pongowego, nic więc dziwnego, że podczas Mistrzostw Polski zdobył łącznie 23 złote medale: w grze pojedynczej (1980, 1987), podwójnej (1978-1981, 1984, 1988), mieszanej (1978-1979, 1989) oraz w rywalizacji drużynowej (najwięcej, bo aż osiem z AZS-AWF Gdańsk, pozostałe z „Baildonem” Katowice i „Bronią Euromirex” Radom). W rywalizacji międzynarodowej już w 1976 (jako siedemnastolatek!) zdobył brązowy medal Mistrzostw Europy w grze mieszanej, a rok później wywalczył indywidualny tytuł mistrza Europy juniorów. Do swej listy sukcesów dopisał wkrótce tytuł akademickiego mistrza świata (1980 r., w grze drużynowej), triumf w Klubowym Pucharze Europy z drużyną AZS-AWF Gdańsk (1985) oraz dwukrotnie zwycięstwo (z drużyną Polski) w europejskiej Superlidze (1986-1987). Był międzynarodowym mistrzem Anglii, Czechosłowacji, Holandii, RFN i Polski. Czterokrotnie stawał na podium Mistrzostw Europy – w 1984 r. w Moskwie wywalczył medal srebrny w grze drużynowej, dwa lata później w Pradze srebro w grze pojedynczej i brąz w drużynowej, wreszcie w Paryżu w 1988 r. brąz w grze podwójnej.  Z Mistrzostw Świata przywiózł brązowe medale z Göteborga (1985) i Delhi (1987) oraz srebrny z Dortmundu (1989); pierwszy w grze drużynowej, pozostałe w podwójnej. Karierę zawodniczą zakończył w 2000 r. Był laureatem nagrody Ministra Spraw Zagranicznych (1986), otrzymał też m.in. złoty i sześciokrotnie srebrny Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. wystartował w dwóch turniejach. W grze pojedynczej odniósł w swojej grupie eliminacyjnej 6 zwycięstw, co dało mu drugie miejsce i awans. Jednak już w pierwszym meczu fazy pucharowej (1/8) przegrał 2:3 ze Szwedem J. Waldnerem i odpadł z dalszej rywalizacji. W turnieju gry podwójnej jego partnerem był Andrzej Grubba – w swojej grupie nasi zawodnicy zajęli drugie miejsce, ale w ćwierćfinale przegrali 1:2 z reprezentantami Chin L. Czenem i Q. Weiem. Ostateczne miejsce Polaków w turnieju ustaliły mecze ze Szwedami E. Lindhem i J. Perssonem (wygrany 2:0) oraz Chińczykami J. Jaliangem i Z. Chenem (przegrany 0:2); pozwoliły one sklasyfikować biało-czerwonych na szóstej lokacie. Cztery lata później w Barcelonie Kucharski rywalizował w turnieju gry podwójnej, ponownie w parze z A. Grubbą. W grupie eliminacyjnej Polacy wygrali dwa mecze (na trzy rozegrane), co pozwoliło im zająć tylko drugie miejsce, nie dające awansu do dalszej fazy turnieju. O nieudanym występie przesądził przede wszystkim dramatyczny mecz z francuskim deblem J.-P. Gatien i D. Éloi. Wówczas to Polacy, po wygraniu pierwszego seta 21:11, prowadzili w drugim już 20:11, po czym zmarnowawszy 10 piłek meczowych, ostatecznie przegrali całe spotkanie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 248.
• Gebert, Poczet, s. 114, 115.
• Klimontowicz, Ruch, s. 66.
• Latuszkiewicz, Alfabet, s.  60-64, 104, 105.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 141.
• Pięta W., Z dziejów Akademickiego Związku Sportowego – tenis stołowy (1928-2008). In honorem Andrzej Grubba, Łódź 2010, s. 33, 34.
• Szymański W., KUCHARSKI LESZEK, [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=KUCHARSKI_LESZEK] [dostęp. 24.07.2019]

 

ELWIRA JOANNA LORENZ – GRYCZUK (1962--) wioślarka, wielokrotna mistrzyni Polski, finalistka mistrzostw świata, olimpijka z Seulu (1988). Urodziła się 29 lipca 1962 w Ujściu koło Piły jako córka Rajmunda i Ireny Spiekermann. Ukończywszy Szkołę Mistrzostwa Sportowego Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Wielkiego w Wałczu, studiowała w latach 1981-1986 w warszawskiej AWF. Pracowała jako nauczycielka wychowania fizycznego. Mieszka w Pile (według innych opracowań – w Warszawie).

Jako wioślarka początkowo występowała w barwach SMS Wałcz (1979-1981), a od 1981 r. – AZS-AWF Warszawa. Szkoliła się pod kierunkiem trenera Bogusława Gryczuka, za którego notabene wyszła później za mąż. W latach 1979-1990 wielokrotnie zdobywała mistrzostwo Polski (juniorów i seniorów) w dwójkach bez sternika i podwójnych, czwórkach bez i ze sternikiem oraz czwórkach podwójnych. W rywalizacji międzynarodowej już na początku kariery wywalczyła tytuł wicemistrzyni świata juniorów w dwójce bez sternika w Hazenwinkel (1980). Podczas Akademickich Mistrzostw Świata w Mediolanie w 1984 r. dwukrotnie stanęła na najwyższym miejscy podium, triumfując w wyścigach czwórek ze sternikiem na dystansach 500 i 1000 m. W rywalizacji seniorek m.in. pięciokrotnie wzięła udział w finałach Mistrzostw Świata, jednak nigdy nie znalazła się w strefie medalowej (najlepszy rezultat osiągnęła w Hazewinkel w 1985 r., kiedy była piąta w czwórki ze sternikiem). Za swe sukcesy została odznaczona m.in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. rywalizowała w czwórkach ze sternikiem, płynąc w jednej osadzie z E. Jankowską, Z. Jarką, C. Kościańską-Szczepińską i (sterniczką) G. Błąd. W przedbiegach Polki dotarły na metę jako trzecie, a w repasażu czwarte. Zakwalifikowane do finału „B” uległy w nim tylko jednej osadzie, co ostatecznie im dało ósme miejsce w konkursie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 259.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 97-99, 134.
• Anna Pawlak, Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  49.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 154.
• Rotkiewicz, Maria, Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 97, 98.

 

PIOTR MAREK MOLENDA (1962--) tenisista stołowy z Bielska Białej, zawodnik AZS Gliwice, olimpijczyk z Seulu (1988). Urodził się 3 marca 1962 w Bielsku Białej jako syn Karola i Czesławy Lipa. W 1985 r. ukończył Technikum Górnicze w Jastrzębiu. Mieszka w Niemczech. Tenisista stołowy, który w trakcie swojej kariery reprezentował „Stal” Bielsko Biała (1973-1976) i AZS Gliwice (1977-1988). Był wychowankiem trenerów Leszka Graca i Stefana Góralika, w kadrze szkolił się pod okiem Adama Giersza. Charakteryzował go wrodzona łatwość uderzeń i takaż niechęć do ciężkiego treningu. W opinii wielu uchodził za niespełnioną nadzieję polskiego ping-ponga, za zawodnika, który nie odniósł sukcesów na jakie było go stać. Miał jednak ciężką drogę do krajowej czołówki, musząc rywalizować o miejsce z takimi tuzami jak Grubba, Kucharski, czy Dryszel. W krajowej „elicie” na dobre zadomowił się dopiero w „zaawansowanym” (jak na sportowca) wieku 25 lat, kiedy poleciał na IO do Seulu, a i to na skutek rezygnacji Dryszela. Dwukrotnie zdobył tytuły mistrza Polski, po jednym w grze mieszanej (1984) i podwójnej (1985), raz był wicemistrzem w grze pojedynczej (1990), ponadto dwukrotnie triumfował w krajowych rozgrywkach drużynowych (1987, 1988). W rywalizacji międzynarodowej zdobył srebrny medal Mistrzostw Europy w grze drużynowej (1984). Został odznaczony m.in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. wystartował w turnieju gry pojedynczej. W eliminacjach odniósł dwa zwycięstwa i zająwszy szóste miejsce w grupie (która składała się z ośmiu zawodników) nie przeszedł do dalszych etapów rywalizacji.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 277.
• Klimontowicz, Ruch, s. 70.
• Kruża D., Działalność AZS Politechniki Śląskiej w Gliwicach na rzecz krzewienia  sportu i rekreacji  fizycznej, [w:] Nowakowski A. (red.), Wybrane zagadnienia z organizacji i historii AZS. Na 55 lecie AZS w Częstochowie (1945-2000), Częstochowa  2001, s. 135, 136.
• Latuszkiewicz, Alfabet, s. 70, 104, 105.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 174.
• Pięta W., Z dziejów Akademickiego Związku Sportowego – tenis stołowy (1928-2008). In honorem Andrzej Grubba, Łódź 2010, s. 33, 34.

 

MARIUSZ PODKOŚCIELNY (1968--) trener, pływak z Gdańska, kraulista (bezkonkurencyjny na 1500 m), wielokrotny mistrz i rekordzista Polski, akademicki mistrz USA (1650 jardów), olimpijczyk z Seulu (1988) i Barcelony (1992). Urodził się 29 kwietnia 1968 w Gdańsku jako syn Lucjana i Teresy Anny Suzanowicz. Ukończył miejscowy Zespół Sportowych Szkół Ogólnokształcących (1986), wyższe wykształcenie zdobywał na Uniwersytecie Arizony w Tucson (1993). Jako specjalizację wybrał ekonomię krajów rozwijających się Europy wschodniej, jednak po studiach zajął się pracą trenerską. Początkowo pracował jako asystent trenera na macierzystym uniwersytecie, potem wygrał konkurs na głównego trenera kobiecej ekipy Uniwersytetu Oregon, a jego podopieczne odniosły wiele sukcesów w zawodach akademickich. W 2003 r. przeniósł się do Miami. Żonaty z Dagmarą Grzeszczak, pływaczką. Mieszka w USA.

Pływak (193 cm, 75 kg), reprezentował barwy AZS-AWF Gdańsk (1975-1992), następnie zaś zespołów amerykańskich w Mission Viejo (1986-1988) i Uniwersytetu Arizona (1988-1992). Jego umiejętności pływackie i formę rozwijali w Polsce trenerzy Jan Wróblewicz i od 1977 Alojzy Ogiński, zaś w Stanach Zjednoczonych – Terry Stoddard i Frank Bush. Zawsze uśmiechnięty i rozluźniony, uchodził za dobrego ducha reprezentacji Polski. Pływał jakby w cieniu Artura Wojdata, niemniej na dystansie 1500 m był bezkonkurencyjny. Na basenie 50-metrowym siedem razy bił rekordy Polski na dystansach 400, 800 i 1500 m stylem dowolnym. W 1989 r. zdobył tytuł akademickiego mistrza USA na 1650 jardów. W tym samym roku na Mistrzostwach Europy w Bonn zdobył brązowe medale na 400 i 1500 stylem dowolnym. Był też finalistą Mistrzostw Świata w Perth 1991 r. – startując w sztafecie 4x200 m stylem dowolnym zajął wraz z kolegami z reprezentacji ósme miejsce.

Dwukrotnie wziął udział  w igrzyskach olimpijskich. W Seulu w 1988 r., ścigając się na 200  stylem dowolnym zajął w eliminacjach piąte miejsce, zbyt niskie, by wziąć udział w walce o medale; w finale „B” przypłynął na metę jako szósty i zajął w końcowej klasyfikacji czternastą lokatę. Na 400 m stylem dowolnym zwyciężył w przedbiegach, w finale zaś był piąty. Wreszcie na 1500 m stylem dowolnym w wyścigu eliminacyjnym zajął trzecie miejsce (o sile konkurencji może świadczyć, że Podkościelny poprawił wówczas rekord Polski), natomiast w rozgrywce o medale musiał uznać wyższość czterech zawodników. Cztery lata później na igrzyskach w Barcelonie ścigał się na 400 i 1500 m stylem dowolnym – w pierwszej konkurencji awansował do finału „B”, w którym był siódmy (zaś w końcowej klasyfikacji piętnasty), w drugiej odpadł już na etapie  eliminacji. Ponadto, razem z A. Wojdatem, K. Cwaliną i P. Albińskim, współtworzył polską sztafetę pływacką 4x200 m stylem dowolnym. W wyścigu eliminacyjnym Polacy dotarli na metę jako piąty zespół i nie zdołali awansować do dalszej rywalizacji.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 303.
• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 129.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 206.
• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 50, 112, 114, 115, 117.
• Waśko, Krótki basen, s. 44, 46, 50.
• Waśko, Długi basen, s. 5, 28, 34, 36, 40, 62, 120.
• Kronika Sportu, s. 965.

 

HANNA ELŻBIETA PRUSAKOWSKA – GAJDA (1962--) trener, handlowiec, florecistka z gdańskiego AZS-AWF, olimpijka z Seulu (1988). Urodziła się 31 sierpnia 1962 w Gdańsku jako córka Tadeusza, z zawodu inżyniera-elektryka i Janiny Królikowskiej. Absolwentka miejscowego II Liceum Ogólnokształcącego im. dr. Władysława Pniewskiego (1981) i gdańskiej AWF, gdzie w 1990 r. otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Jej mąż Witold jest znanym żeglarzem, mistrzem Polski. Florecistka, przez lata związana z AZS-AWF Gdańsk (1975-1992). Szermierkę trenowała już od 14 roku życia, będąc wychowanką trenera Stanisława Szymańskiego. W latach 1985-1992 wraz z koleżankami z gdańskiego AZS-u ośmiokrotnie stawała na najwyższym miejscu podium drużynowych mistrzostw kraju; zdobyła również brązowy medal w klubowym Pucharze Europy w Turynie (1989). Indywidualnie zdobyła po jednym złotym (1991) i srebrnym (1990) medalu Mistrzostw Polski. Wzięła udział w finale Mistrzostw Świata w Barcelonie w 1985 r., gdzie z drużynie floretową zajęła czwarte miejsce.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. wzięła udział w turnieju drużynowym floretu, walcząc u boku M. Breś, A. Dubrawskiej, J. Królikowskiej i A. Sobczak. W eliminacjach Polki przegrały z Francją 3:9 oraz z ZSRR 6:9 i zająwszy trzecie, ostatnie miejsce w grupie, odpadły z turnieju.

Bibl.:

• Borzęcki, Białą bronią, s. 7, 12 i dalsze.
• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 130.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 304.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 90 i dalsze.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 209.
• Kronika sportu, s. 1003.
• (-),[https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=PRUSAKOWSKA-GAJDA_HANNA_EL%C5%BBBIETA] [dostęp. 25.07.2019]

 

TOMASZ ROSSA (1967--) psycholog, trener,  skoczek  do  wody warszawskiego AZS-AWF, olimpijczyk z Seulu (1988). Urodził się 5 kwietnia 1967 w Warszawie. W rodzinnym mieście ukończył XXXIX Liceum Ogólnokształcące im. Lotnictwa Polskiego, a następnie studia z dziedziny psychologii sportu na amerykańskim Uniwersytecie Iowa. Mieszka w USA. Skoczek do wody (178 cm, 65 kg), reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa, gdzie szkolili go Halina Bartowiak i Robert Białecki, zaś po przeprowadzce do Stanów – University of Iowa, gdzie jego trenerem był Bob Rydze. Podczas Mistrzostw Polski w 1984 r. zdobył złote medale w skokach z wieży i trampoliny. Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. wziął udział w turnieju skoków z trampoliny. Niestety, sędziowie okazali się dość surowi dla naszego zawodnika, który w gronie 35 rywali zajął ostatecznie dwudziestą siódmą lokatę.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 311.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 217.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s.140, 141.
• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 113.

 

CEZARY SIESS (1968--) nauczyciel wf, przedsiębiorca, szermierz AZS-AWF Gdańsk, olimpijczyk z Seulu (1988), brązowy medalista olimpijski z Barcelony (1992). Urodził się 15 marca 1968 w Gdańsku jako syn Jana i Zofii. Absolwent miejscowego Technikum Samochodowego (1988) i AWF im. Jędrzeja Śniadeckiego, gdzie w 1996 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Przedwcześnie musiał wybierać między sportem a pracą. Po zakończeniu kariery zawodniczej – w wieku zaledwie 24 lat – został dyrektorem firmy Sietom, zajmującej się serwisem drukarek laserowych oraz produkcją tonerów do tych drukarek.

Szermierz (181 cm, 65 kg), przez cały okres swej kariery sportowej (1980-1992) występował w barwach AZS-AWF Gdańsk. Fechtunku nauczył się w zasłużonej na tym polu szkole podstawowej nr 70 w Oliwie pod okiem Roberta Dziengo, a po jego odejściu ze szkoły pieczę nad uzdolnionym i wyróżniającym się uczniem przejął trener Stanisław Szymański (syn Sybiraczki, która po wojnie osiadła nad Odrą, przyjechał do Gdańska ze Szczecina) i był z zawodnikiem aż do końca jego kariery sportowej. Miał przymioty szermierza uniwersalnego. Indywidualnie zdobył dwa tytuły młodzieżowego mistrza kraju (1986-1987). W rywalizacji seniorów był indywidualnym mistrzem Polski we florecie (1990) oraz drużynowym wicemistrzem w szpadzie (1988). Na Mistrzostwach Świata Juniorów w Southband (USA) w 1988 r. zajął indywidualnie czwarte miejsce w turnieju floretu i ósme szpady. Dwa lata później, wraz kolegami z drużyny floretowej, stanął na drugim miejscu podium Mistrzostw Świata w Lyonie. W tym samym 1990 roku wygrał plebiscyt „Dziennika Bałtyckiego” na 10 najlepszych sportowców województwa gdańskiego. Nie będąc zawodnikiem, zachował przywiązanie do sportu, które przejawia się m.in. w sponsorowaniu i organizowaniu turniejów szermierczych.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Seulu w 1988 r. w turnieju indywidualnym szpady odpadł na etapie eliminacji grupowych – w swoich grupach zajmował kolejno czwarte, ponownie czwarte i szóste miejsca. W turnieju drużynowym szpady walczył u boku L. Chronowskiego, W. Gadomskiego, P. Kiełpikowskiego i B. Zycha. W eliminacjach Polacy wygrali z Kuwejtem 9:1 i przegrali z Francją 4:9, zajmując drugie miejsce w grupie; w pierwszej rundzie walk pucharowych ulegli Szwecji 6:9 (Siess nie odniósł w tym meczu zwycięstwa) i musieli pożegnać się z marzeniami o medalach. Na kolejnych igrzyskach, rozgrywanych w Barcelonie w 1992 r., wziął udział w rywalizacji drużynowej we florecie, walcząc u boku P. Kiełpikowskiego, A. Krzesińskiego, R. Sobczaka i M. Sypniewskiego. Po zwycięstwie nad Chinami 9:7 i przegranej z Włochami 8:8 (o zwycięstwie zdecydował bilans trafień), Polacy wyszli z grupy na drugim miejscu. W ćwierćfinale nasi floreciści wygrali z WNP 8:8 (Siess odniósł w tym meczu 2 zwycięstwa), w półfinale ulegli Kubie 7:9 (1 zwycięstwo), a w meczu o najniższe miejsce na podium zwyciężyli Węgry 9:4 (3 zwycięstwa), zdobywając tym samym brązowy medal olimpijski.

Bibl.:

• Borzęcki, Białą bronią, s. 7, 12, 118, 238.
• Duński, Od Paryża, s. 792.
• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 86-87.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 319.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 89, 332.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 227-228.
• Szymański W., SIESS CEZARY, [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=SIESS_CEZARY] [dostęp. 26.07.2019]

 

ANNA (WOJTCZAK) SOBCZAK (1963--) trener, florecistka z gdańskiego AZS-AWF, olimpijka z Seulu (1988) i Barcelony (1992). Urodziła się 3 lipca 1963 w Gdyni. Absolwentka gdańskiej AWF, gdzie otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Wyszła za mąż za Ryszarda Sobczaka, szermierza, mistrza Polski i olimpijczyka. Po zakończeniu kariery sportowej podjęła pracę trenera szermierki. Mieszka w Gdańsku. Szermierkę trenowała w barwach AZS-AWF Gdańsk, specjalizowała się w walce floretem. W latach 1989-1992 pięciokrotnie zdobyła tytuł mistrzyni Polski. Karierę zawodniczą zakończyła w 1992 r. Dwukrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Seulu w 1988 r.  wystartowała w indywidualnym turnieju florecistek, w którym odpadła na etapie eliminacji; w końcowej klasyfikacji przyznano jej 21. miejsce. W turnieju drużynowym floretu walczyła u boku Małgorzaty Breś, Agnieszki Dubrawskiej, Jolanty Królikowskiej i Hanny Prusakowskiej. W eliminacjach Polki przegrały z Francją 3:9 oraz z ZSRR 6:9 i zająwszy trzecie, ostatnie miejsce w grupie, odpadły z turnieju. Cztery lata później na igrzyskach w Barcelonie ponownie wystartowała w dwóch turniejach floretu. W rywalizacji indywidualnej zajęła ostatecznie jedenaste miejsce, natomiast w drużynowej, razem z Katarzyną Felusiak, Moniką Maciejewską, Barbarą Szewczyk i Agnieszką Szuchnicką, zakończyła turniej na ósmym miejscu.

Bibl.:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994., Warszawa 1995, s.  83, 84.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon olimpijczyków polskich. Od Chamonix i Paryża do Soczi 1924-2014, wyd. PKOl, b.m. i d.w., s. 996.

 

TOMASZ ŚWIĄTEK (1964--) wioślarz warszawskiego AZS-AWF, olimpijczyk z Seulu (1988). Urodził się 26 lipca 1964 w Warszawie. Ojciec Igi, tenisistki. W 1987 r. zdobył złoty medal w wyścigach czwórek podwójnych na Uniwersjadzie w Zagrzebiu. Trzykrotnie był finalistą wioślarskich Mistrzostw Świata – w Kopenhadze w 1987 r. i w Bled dwa lata później zajął piąte, a w Barrington w 1990 r. jedenaste miejsca w czwórkach podwójnych.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r. wystartował w czwórkach  podwójnych u boku S. Cieślakowskiego, A. Krzepińskiego i M. Mruka. Polacy zajęli czwarte miejsce w przedbiegach, drugie w repasażach i piąte w półfinale. Zakwalifikowani do finału „B” dotarli w nim na metę jako pierwsi, zajmując ostatecznie siódme miejsce w turnieju.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Tomasz_%C5%9Awi%C4%85tek]

 

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 1992 r. 

 

PIOTR BASTA (1970--) ps. „Mały”, trener, jeden z najwszechstronniejszych i najwybitniejszych polskich wioślarzy, medalista mistrzostw świata, olimpijczyk z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i Sydney (2000). Urodził się 16 września 1970 w Krośnie Odrzańskim jako syn Maksymiliana i Henryki Jeżychowskiej. Ukończył Technikum Budowlane w Gdańsku, a następnie tamtejszą AWF, gdzie w 2000 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy.

W trakcie swej wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gorzów Wielkopolski (1985-1993) i AZS-AWF Gdańsk (1994-2000). Jego zawodnicze umiejętności i formę rozwijali trenerzy Leon Frąckiewicz, następnie Marian Hennig, w kadrze zaś – Witold Sroga. Był jednym z najwszechstronniejszych i najwybitniejszych polskich wioślarzy w konkurencjach długowiosłowych. Początkowo specjalizował się w jedynkach, ale największe sukcesy odnosił w czwórkach bez sternika i dwójce ze sternikiem. Ogółem, w ciągu 16 lat startów (do 2000 r.), wywalczył 13 złotych, 2 srebrne i 6 brązowych medali Mistrzostw Polski i to w aż w pięciu konkurencjach. Wielokrotnie i z sukcesami startował w Mistrzostwach Świata, w trakcie których trzykrotnie zajmował miejsce na podium – w Wiedniu w 1991 r. zdobył srebro w dwójkach ze sternikiem, w Tampere w 1995 r. brąz w czwórkach bez sternika, wreszcie w Banyoles w 2004 r. ponownie srebro w dwójkach ze sternikiem. Dwukrotnie otrzymał Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, za pierwszym razem srebrny, następnie zaś brązowy.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. ścigał się w dwójkach ze sternikiem, mając u swego boku T. Mruczkowskiego i sternika B. Srogę. Polska osada zwyciężyła w przedbiegach, natomiast w półfinale była czwarta. Zakwalifikowani do finału „B”, Polacy dotarli w nim na metę jako pierwsi, zajmując ostatecznie siódme miejsce w turnieju. Notabene, były to ostatni raz, kiedy konkurencja dwójek ze sternikiem pojawiła się w programie olimpijskich regat wioślarskich. Cztery lata później w Atlancie, P. Basta – wspólnie z W.  Jankowskim, P. Olszewskim i J. Streichem – startował w konkurencji czwórek bez sternika. Po zajęciu trzeciego miejsca w przedbiegach i czwartego w półfinale, Polacy trafili do finału „B”, w którym dopłynęli na metę jako szósta osada, co było równoznaczne z dwunastym miejscem w klasyfikacji końcowej. Trzeci olimpijski występ P. Basty miał miejsce w Sydney w 2000 r. Płynąc z P. Bochenkiem w osadzie dwójek bez sternika zajął piąte miejsce w przedbiegach, drugie w repasażu i piąte w półfinale. Było to zbyt mało, by wziąć udział w walce o medale; w finale „B” Polacy dotarli na metę jako czwarci i w końcowej klasyfikacji znaleźli się na dziesiątej lokacie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 153.
• Kobendza, Olimpijczycy wioślarscy z Gorzowa Wielkopolskiego 1992-2000, Gorzów Wielkopolski 2001, s. 4-14.
• Kobendza, Klub Sportowy AZS-AWF w Gorzowie Wielkopolskim 1972-1992, s. 97-100.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 100-103, 136, 137.
• Pawlak,  Olimpijczycy, s.  28.
• Magazyn Olimpijski  2000, nr 8 / 9 , s. 91, 10/11, s. 133.
• Kronika sportu 2000, s. 220, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.

 

WIESŁAW PIOTR BŁACH (1962--)  → Patrz Igrzyska w 1988 r.   

 

KAJETAN BRONIEWSKI (1963--) → Patrz Igrzyska w 1988 r.   

 

PIOTR BUJNAROWSKI (1972--) prawnik, wioślarz toruńskiego AZS, olimpijczyk z Barcelony (1992) i Atlanty (1996). Urodził się 4 lipca 1972 w Toruniu jako syn Eugeniusza i Liliany Brzezińskiej. Ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika, gdzie otrzymał tytuł magistra praw. Mieszka w Toruniu. W trakcie swej wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS Toruń. Jego zawodnicze umiejętności i formę kształtowali w klubie trener Sławomir Kiermasz, w kadrze zaś – Krzysztof Krupecki. Opinia o nim pozostała jednoznaczna: bardzo inteligentny, myślący zawodnik o ogromnych możliwościach fizycznych, które nigdy nie zostały do końca wykorzystane. Podczas Akademickich Mistrzostw Świata w Poznaniu w 1992 dwukrotnie triumfował w czwórkach podwójnych na dystansach 500 i 1000 m. Rok później, na Uniwersjadzie w Buffalo zdobył brązowy medal w czwórkach bez sternika na dystansie 2000 m. Trzykrotnie wziął udział w finałach Mistrzostw Świata w wyścigach czwórek podwójnych – w Roudnicach-Racicach w 1993 r. był czwarty, rok później w Indianapolis ósmy, a w Tampere w 1995 r. dziesiąty.

Po raz pierwszy wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r., podczas których wziął udział w turnieju czwórek  podwójnych, płynąc w jednej osadzie z M. Gawkowskim, J. Janowskim  i  C. Jędrzyckim. W eliminacjach Polacy dotarli na metę jako czwarci, w repasażu zajęli trzecie miejsce, a w półfinale – piąte. Zakwalifikowani do finału „B”, musieli w nim uznać wyższość czterech osad, co dało Bujnarowskiemu i kolegom jedenaste miejsce w klasyfikacji końcowej. Cztery lata później, na igrzyskach w Atlancie, ponownie stanął do rywalizacji w czwórkach podwójnych, tym razem u boku M. Kolbowicza, P. Lewandowskiego i J. Nowickiego. Biało-czerwona osada w przedbiegach stawiła się na metę jako piąta, w repasażu prześcignęła wszystkich uczestników, ale półfinał ukończyła na ostatniej, szóstej pozycji. W finale „B”  Bujnarowski i jego koledzy uzyskali trzeci wynik, kończąc całe zawody na dziewiątej pozycji.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 165.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 100-102, 133, 136.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 42.

 

KRZYSZTOF CWALINA (1971--) ps. „Cwałek”, informatyk, pływak AZS-AWF Warszawa, mistrz i rekordzista Polski, mistrz Europy, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 5 lutego 1971 we Wrocławiu jako syn Janusza i Jadwigi Kluczewskiej. Ukończył Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 w Puławach (1991), po czym rozpoczął studia na Uniwersytecie stanu Iowa (University of Iowa) w Stanach Zjednoczonych. W 1995, a więc w młodym jak na sprintera wieku (24 lat), postanowił zawiesić swoją karierę sportową i skoncentrować się na nauce informatyki, która była jego pasją. W 1998 r. uzyskał tytuł master of sciences i został cenionym informatykiem w „Microsofcie”. Mieszka w Redmond w USA. Pływak-sprinter (186 cm, 75 kg), w trakcie swojej kariery reprezentował barwy „Wisły” Puławy (1978-1990 i 1992-1994), AZS-AWF Warszawa (1991-1992) oraz amerykańskiego University of Iowa (1992-1994). Jego umiejętności pływackie i formę rozwijali w Polsce trenerzy Andrzej Chudziński, Marek Daniel (od 1985), Jan Wiederek (AZS), zaś w Stanach Zjednoczonych – Glen Patton (Iowa). Na pewno nie brakowało mu talentu; w istocie przed Bartoszem Kizierowskim był najszybszym polskim pływakiem. W latach 1988-1994 ośmiokrotnie bił rekordy Polski na krótkim basenie na 50 i 100 m stylem dowolnym, zaś na basenie długim – siedmiokrotnie na 50 m stylem dowolnym. Na Mistrzostwach Polski triumfował czterokrotnie, za każdym razem na 50 m stylem dowolnym (1990, 1991, 1993, 1994). Co ciekawe, długo nie mógł się przebić do reprezentacji Polski, jednak głównie przez brak szczęścia, bo w kilku przypadkach zabrakło mu setnych sekundy do wymaganego minimum. Dwa brązowe medale zdobył na Uniwersjadach – w Sheffield w 1991 r. w wyścigu na 50 m stylem dowolnym, a dwa lata później w Buffalo w sztafecie 4x100 m. W rywalizacji seniorów swój największy sukces odniósł na Mistrzostwach Europy w Stavanger w 1994 r., kiedy wywalczył złoto na 50 m stylem dowolnym (w basenie 25 m); trzy lata później w Gelsenkirchen w tej samej konkurencji był piąty. Dwukrotnie wystąpił w finałach Mistrzostw Świata – w Palma-Mallorca w 1993 r. zajął szóste, a w Rzymie 1994 r. siódme miejsce w wyścigach na 50 m stylem dowolnym. Za swe sukcesy został wyróżniony m.in. złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Do relatywnie wczesnego wycofania się ze sportu zmusiła go odkryta przez lekarzy arytmia serca (miał jeszcze ochotę wystąpić na IO w Atlancie 1996).

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. startował w trzech konkurencjach pływackich. Na 50 m stylem dowolnym odpadł po przedbiegach, w których dopłynął na metę jako siódmy (na łącznej liście wyników eliminacji był 18). Niewiele lepiej zakończył się jego występ w wyścigach na dwukrotnie dłuższym dystansie – trzecie miejsce (a zarazem 35 wynik) nie dało mu awansu do dalszej fazy turnieju. Wreszcie, razem z P. Albińskim, M. Podkościelnym i A. Wojdatem współtworzył polską sztafetę pływacką 4x200 m stylem dowolnym. W wyścigu eliminacyjnym Polacy dotarli na metę jako piąty zespół (i ogółem 13 w eliminacjach) i zakończyli swój udział w rywalizacji.

Bibl.: 

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 173.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 50, 51.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS-AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 114.
• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 78, 113, 115, 118, 119.
• Waśko, Długi basen, s.3, 29, 30, 32, 35, 54, 116.
• Waśko, Krótki basen, s. 3, 4, 40, 42, 44.
• Kronika Sportu, s. 964.
• Biuletyn PZP 1993-1994.

 

KATARZYNA FELUSIAK (1973--) florecistka AZS-AWF Gdańsk, uczestniczka IO w Barcelonie (1992) i Atlancie (1996). Urodziła się 12 grudnia 1973 w Gdańsku jako córka Henryka i Hanny Stanisławy. Po ukończeniu miejscowej  szkoły średniej, studiowała w AWF Gdańsk. Szermierkę trenowała w barwach AZS-AWF Gdańsk, specjalizowała się w walce floretem. Indywidualnie zdobyła tytuł Mistrzyni Polski w 1997 r., do tego dwa brązowe medale w 1993 i 1994; ponadto dwukrotnie była drużynową mistrzynią kraju (1993, 1995). Pierwszy sukces na arenie międzynarodowej odniosła w Genui w 1992 r., gdzie wywalczyła brąz w Mistrzostwach Świata Juniorek. Wśród seniorek dwukrotnie wystąpiła w finałach Mistrzostw Świata – w Essen w 1993 r. drużyna polskich florecistek z jej udziałem zakończyła zawody na siódmym miejscu, podczas gdy rok później w Atenach na piątym.

Dwukrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Barcelonie w 1992 r. weszła w skład reprezentacji florecistek, walcząc u boku Moniki Maciejewskiej, Anny Sobczak, Barbary Szewczyk i Agnieszki Szuchnickiej. W eliminacjach Polki pokonały Koreanki 9:4 oraz przegrały z Włoszkami 1:9, w wyniku czego zajęły drugie miejsce miejsce w grupie. W ćwierćfinale uległy reprezentantkom WNP 7:9 (Felusiak odniosła wówczas 2 zwycięstwa), następnie przegrały z Francuzkami 4:9 (bez zwycięstw), a w ostatnim meczu zostały pokonane przez Węgierki 7:9 (1 zwycięstwo) i ostatecznie zakończyły turniej na ósmym miejscu. Na kolejnych igrzyskach rozgrywanych w Atlancie w 1996 r. Felusiak walczyła w dwóch turniejach florecistek. W rywalizacji indywidualnej w pierwszej rundzie pokonała Tunezyjkę H. Zaouali (15:9), ale w drugiej przegrała z Niemką M. Weber (14:15) i odpadła. W turnieju drużynowym, razem z Barbarą Szewczyk i Anną Rybicką, rozpoczęła od zwycięstwa nad USA 45:44, jednak później doznały serii porażek – w ćwierćfinale z Niemkami 35:45, w repasażu z Rosjankami 44:45, a w ostatnim meczu z Chinkami 32:45 – i ostatecznie zakończyły swój występ na ósmej lokacie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 185, 186.
• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 104, 105.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 90, 312.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  22.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 67.

 

WITOLD RAJMUND GADOMSKI (1967--) → Patrz Igrzyska w 1988 r.   

 

MAREK GAWKOWSKI (1965--) wioślarz szczecińskiego AZS, uczestnik mistrzostw świata, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 15 maja 1965 w Szczecinie. Absolwent studiów wyższych. Mieszka w Niemczech. Wioślarstwo trenował w barwach AZS Szczecin. Podczas Akademickich Mistrzostw Świata w Amsterdamie w 1986 r. zdobył w czwórkach podwójnych złoty medal na dystansie 500 m oraz srebrny na 2000 m, zaś w Poznaniu w 1992 r. w tych samych konkurencjach dwa złote. Czterokrotnie rywalizował w Mistrzostwach Świata – w Kopenhadze w 1987 r. jego dwójka podwójna odpadła w repesażu; „przesiadłszy się” na czwórki podwójne, był piąty w Bled w 1989 r.,  jedenasty w Barrington w 1990 r. i siódmy w Wiedniu w 1991 r.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wziął udział w turnieju czwórek  podwójnych, płynąc w jednej osadzie z Piotrem Bujnarowskim, Jarosławem Janowskim  i  Cezarym Jędrzyckim. W eliminacjach Polacy dotarli na metę jako czwarci, w repasażu zajęli trzecie miejsce, a w półfinale – piąte. Zakwalifikowani do finału „B”, musieli w nim uznać wyższość czterech osad, co dało Gawkowskiemu i kolegom jedenaste miejsce w klasyfikacji końcowej.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 193.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 99, 100, 135, 136.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 76.
• Urban R., Bartnik P., Szostak Z., 70 lat Akademickiego Związku Sportowego w Szczecinie, Szczecin 2017, s. 65.

 

MAREK GNIEWKOWSKI (1965--) → Patrz Igrzyska w 1988 r.   

 

MARIA GONTOWICZ-SZAŁAS (1965--) judoczka z Gorzowa Wielkopolskiego, mistrzyni Polski, medalistka mistrzostw świata i Europy, olimpijka z Barcelony (1992). Urodziła się 23 lutego 1965 w Gorzowie Wielkopolskim jako córka Jarosława i Olgi Komarnickiej. Ukończywszy w 1985 r. miejscowe Liceum Ogólnokształcącego, rozpoczęła studia w Instytucie Kultury Fizycznej poznańskiej AWF w Gorzowie Wielkopolskim, których wszelako nie ukończyła. Mieszka w Gorzowie Wielkopolskim. Przez cały okres swej kariery sportowej (1980-1992) pozostawała związana z gorzowskim AZS-AWF. Jej zawodnicze umiejętności i formę kształtowali w klubie trenerzy Eugeniusz Pilch i Andrzej Blady, w kadrze zaś –  Jacek Skubis i Jerzy Dodzian. Nie tylko uchodziła za jedną z najsympatyczniejszych (skromna, koleżeńska, lubiana) polskich judoczek – była także jedną z najlepszych. Cechowały ją dobre wyszkolenie techniczne, odporność psychiczna, pracowitość w okresach przygotowawczych do zawodów. Zadziorna, energiczna na tatami i w życiu, była znana z nerwowych ruchów, wiecznie się gdzieś spieszyła. Sześciokrotnie stawała na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski (1982, 1985, 1987, 1989, 1991 i 1992). Była medalistką Akademickich Mistrzostw Świata, czterokrotną medalistką Mistrzostw Europy: (srebrną w 1989 r. i brązową w latach 1985-1987), srebrną medalistką Mistrzostw Świata w Maastricht w 1986 r. Za swe sukcesy została wyróżniony m.in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wzięła udział w turnieju judo w wadze lekkiej (56 kg). W pierwszej kolejce wyciągnęła wolny los, w drugiej przegrała z Kubanką D. Gonzales, w repasażu pokonała Brazylijkę J. Alves, następnie Szwedkę U. Mybren, wreszcie przegrała z Japonką C. Tateno. W końcowej klasyfikacji turnieju znalazła się na 7-8 miejscu.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 200.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  30.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 83.
• Kronika Sportu, s. 904.

 

JAROSŁAW JANOWSKI (1967--) nauczyciel akademicki, wioślarz z Poznania, mistrz Polski, akademicki mistrz świata, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 2 kwietnia 1967 r. w Więcborku jako syn Kazimierza i Zofii Ziołeckiej. Ukończył miejscowe Liceum Ogólnokształcące im. Janusza Korczaka (1986), a następnie poznańską AWF, gdzie w 1992 r. uzyskał tytuł magistra wf (specjalność trenerska), a w 2001 r. doktora nauk o wychowaniu fizycznym. Pracuje na stanowisku starszego wykładowcy w Zakładzie Teorii Sportu AWF w Poznaniu, w którym to mieście również mieszka.

Wioślarstwo zaczął uprawiać w okresie nauki w szkole średniej. Przez cały okres swej kariery sportowej (1983-1992) reprezentował barwy AZS-AWF Poznań. Dwukrotnie stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski w czwórkach podwójnych (1991, 1992), był też wicemistrzem w czwórce ze sternikiem (1989). Jego największym osiągnięciem międzynarodowym było dwukrotne zdobycie w 1992 r. tytułu akademickiego mistrza świata w czwórce podwójnej na dystansach 500 m i 2000 m. Uczestniczył w Mistrzostwach Świata w Wiedniu w 1991 r., zajmując wówczas siódme miejsce w czwórce podwójnej. Wyczynowe uprawianie wioślarstwa zakończył w 1992 r., po czym zajął się działalnością społeczną w ruchu sportowym. W 2003 r. został prezesem klubu sportowego AZS-AWF Poznań.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wziął udział w turnieju czwórek  podwójnych, płynąc w jednej osadzie z Piotrem Bujnarowskim, Markiem Gawkowskim i Cezarym Jędrzyckim. W eliminacjach Polacy dotarli na metę jako czwarci, w repasażu zajęli trzecie miejsce, a w półfinale – piąte. Zakwalifikowani do finału „B”, musieli w nim uznać wyższość czterech osad, co dało Janowskiemu i kolegom jedenaste miejsce w klasyfikacji końcowej.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon  1999, s. 213.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 100, 136.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 100.
• Wryk R., Poznaniacy na igrzyskach Olimpijskich 1924-2018, Poznań 2018, s. 41.

 

NORBERT STANISŁAW JASKOT (1971--) student, szablista, olimpijczyk z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i Sydney (2000). Urodził się 19 lipca 1971 r. w Poznaniu jako syn Jerzego i Urszuli. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia w miejscowej AWF. Zakończywszy karierę zawodniczą, zajął się pracą szkoleniową w AZS Poznań. Od 2005 r. uczestniczył w szkoleniu centralnym. W 2016 r. był trenerem drużyny narodowej szablistek, która na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro zajęła szóste miejsce.  Od 2018 r. jest trenerem szermierki w USA.

Szermierkę zaczął uprawiać w 1984 r. w AZS Poznań, z którym pozostał związany przez cały okres kariery sportowej. Swe umiejętności kształtował pod okiem trenera Leszka Tylkowskiego, będąc jego wychowankiem. Specjalizował się w szabli. W tej broni zdobył tytuł indywidualnego mistrza Polski (1999), ponadto był czterokrotnym wicemistrzem (1993, 1995, 1998, 2003) i dwukrotnym brązowym medalistą krajowych rozgrywek (1994, 1996).  W 2000 r. z zespołem AZS Poznań zdobył tytuł drużynowego mistrza Polski. Miał na swym koncie zwycięstwa w Pucharze Świata (1997) oraz w turnieju o „Szablę Wołodyjowskiego” (1997). Najwięcej laurów zdobył w turniejach drużynowych. Z reprezentacją polskich szablistów triumfował na Mistrzostwach Europy w Płowdiw w 1998 r. W tym samym roku na Mistrzostwach Świata w La Chaux de Fonds stanął na najniższym miejscu podium (a w turnieju indywidualnym był szósty), zaś w Seulu w 1999 r. – na drugim. Wcześniej był też trzykrotnym finalistą tej imprezy – w Atenach w 1994 r. zajął piąte miejsce, a w Hadze w 1995 r i Kapsztadzie w 1997 r. szóste. Ogólnie rzecz biorąc uchodził jednak za „zawodnika jeszcze do końca nie spełnionego”. Wyczynowe uprawianie szermierki zakończył w 2004 r.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Barcelonie w 1992 r.  walczył w turnieju drużynowym szabli u boku M. Gniewkowskiego, J. Kisiela, J. Olecha i R. Kościelniakowskiego. W fazie eliminacji Polacy wygrali z Wielką Brytanią 9:4 oraz przegrali z Niemcami 3:9, co pozwoliło im zająć w grupie drugie miejsce. W ćwierćfinale ulegli przyszłym mistrzom olimpijskim, drużynie WNP 2:9 (Jaskot nie zdołał odnieść zwycięstwa w tym meczu), następnie o włos pokonali Włochów 8:8 (o wyniku meczu przesądziły trafienia; 4 zwycięstwa), wreszcie przegrali z Niemcami 6:9 (2 zwycięstwa). Ostatecznie polscy szabliści zajęli w turnieju szóste miejsce. Na kolejnych igrzyskach olimpijskich, w 1996 r. w Atlancie, w rywalizacji indywidualnej szablistów przeszedł pierwszą rundę bez walki, w drugiej wygrał z Niemcem F. Bleckmannem 15:10, ale w trzeciej przegrał z Węgrem J. Navarette 8:15 i odpadł z konkursu. W  turnieju drużynowym partnerował R. Sznajderowi i J. Olechowi; w pierwszej rundzie pokonał wraz z nimi Koreę 45:24, w ćwierćfinale Francję 45:42, ale w półfinale przegrał z Węgrami 33:45. W meczu o brązowy medal Polacy ulegli Włochom 37:45 i ostatecznie zajęli czwarte miejsce. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. w turnieju indywidualnym szabli przegrał w pierwszej rundzie z M. Covaliu z Rumunii 12:15 i odpadł; w końcowej klasyfikacji znalazł się na 26. miejscu. Turniej drużynowy szablistów zaczął, razem z M. Sobalą i R. Sznajderem, od pokonania reprezentantów Hiszpanii 45:33. Następny mecz z Rumunami Polacy przegrali 26:45, podobnie jak ćwierćfinał z Węgrami 41:45. Zwycięstwo nad Włochami 45:39 pozwoliło biało-czerwonym zakończyć turniej na siódmym miejscu.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 214.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 102.
• Wryk R., Poznaniacy na igrzyskach Olimpijskich 1924-2018, Poznań 2018, s. 42.
• Magazyn Olimpijski 2000, nr 8-9, s. 88, nr 10-11, s. 131.

 

CEZARY JĘDRZYCKI (1969--) nauczyciel wf, trener, wioślarz AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 23 stycznia 1969 w Warszawie. Absolwent bielańskiej AWF, gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Mieszka w Wielkiej Brytanii. Wioślarstwo trenował w barwach barwach AZS-AWF Warszawa. Jego zawodnicze umiejętności i formę kształtowali w klubie trener Bogusław Gryczuk, w kadrze zaś – Krzysztof Krupecki oraz Jerzy Kosiński. Dwukrotnie stanął na najwyższym miejscu podium Akademickich Mistrzostw Świata w Poznaniu w 1992 r., triumfując w czwórkach podwójnych na dystansach 500 i 2000 m. W finale Mistrzostw Świata w Roudnicach-Racicach w 1993 r. zajął szóste miejsce w wyścigach czwórek ze sternikiem.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wziął udział w turnieju czwórek  podwójnych, płynąc w jednej osadzie z Piotrem Bujnarowskim, Markiem Gawkowskim i Jarosławem Janowskim. W eliminacjach Polacy dotarli na metę jako czwarci, w repasażu zajęli trzecie miejsce, a w półfinale – piąte. Zakwalifikowani do finału „B”, musieli w nim uznać wyższość czterech osad, co dało Janowskiemu i kolegom jedenaste miejsce w klasyfikacji końcowej.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 216.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 101, 136.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 104.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS-AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 126.

 

KATARZYNA JUSZCZAK (1972--) judoczka AZS Wrocław, medalistka mistrzostw świata juniorów, olimpijka z Barcelony (1992) i – jako reprezentantka Włoch – Aten (204). Urodziła się 4 marca 1972 we Wrocławiu jako córka Stanisława i Jadwigi Żółtowskiej. Ukończyła znajdujący się w rodzinnym mieście Zespół Szkół Gastronomicznych. W 1999 r. wyjechała na stałe do Włoch. Mieszka na Sycylii we Włoszech. W okresie swej kariery judoczki reprezentowała barwy AZS-AWF Wrocław. Jej umiejętności i formę kształtowali w klubie trener Kazimierz Witkowski, w kadrze zaś – Jerzy Dodzian. W latach 1989-1992 czterokrotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w kategoriach wagowych do 66 i do 72 kg. Poza medalem na Mistrzostwach Świata juniorów w 1990 r. nie osiągnęła większych sukcesów międzynarodowych. Panuje przekonanie, że mimo bardzo dobrych warunków fizycznych nie wykorzystała w judo swych wszystkich możliwości, o czym przesądziły niezbyt systematyczna praca treningowa, braki techniczne oraz ograniczona odporność psychiczna. Po wyjeździe do Włoch w 1999 r. przerzuciła się na uprawianie zapasów, będąc trenowana przez Francesco Costę; w tym okresie reprezentowała sycylijski Club Lotta Messina. Jako zapaśniczka uczestniczyła w Mistrzostwach Europy w Seinäjoki (2002), Rydze (2003) i Haaparanta (2004), dwa razy zajmując szóste, a w ostatnim występie – ósme miejsce. Natomiast na Mistrzostwach Świata w Chalkidzie (2002) była piąta, w Nowym Jorku (2003) – piętnasta, a w Budapeszcie (2005) – znowu piąta.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wzięła udział w turnieju judoczek w wadze półciężkiej (do 72 kg). W pierwszej rundzie pokonała Ekwadorkę M. Cangę, w drugiej, po trwającej zaledwie 10 sekund walce przegrała przez ippon z Koreanką Kim Mi-jung, notabene przyszłą mistrzynią olimpijską. W repasażu wygrała z A. Webb z Kanady, następnie uległa R. Schuttenbeim z Niemiec i w końcowej klasyfikacji turnieju zajęła 7-8 miejsce. Na kolejny olimpijski występ musiała czekać aż 12 lat. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. startowała w turnieju zapaśniczym kobiet w wadze ciężkiej, reprezentując swą nową ojczyznę – Włochy. Pierwszy mecz z Chinką Wang Xu (przyszłą mistrzynią olimpijską) przegrała 0-5, podobnie jak kolejny z Kanadyjką Christine Nordhagen, tym razem 2-5. Wyeliminowana z dalszej rywalizacji, w końcowej klasyfikacji turnieju znalazła się na 11. miejscu.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 217, 218.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 106.
• Schwarzer, Dolnośląscy olimpijczycy, s. 45, 51.
• Kronika Sportu, s. 904.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_Juszczak] [dostęp: 1.08.2019]
• (-), [w:] [https://en.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_Juszczak] [dostęp: 1.08.2019]
   

KRZYSZTOF KAMIŃSKI (1963--) judoka z Gdańska, trener, medalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 11 września 1963 w Gdańsku jako syn Stanisława i Danuty Rytel. Studiował w miejscowej AWF, którą ukończył w 1994 r. otrzymując tytuł magistra wychowania fizycznego. Mieszka w Gdańsku.

Trenował judo w barwach AZS-AWF Gdańsk. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali w klubie trener Marek Adam w kadrze zaś – Waldemar Sikorski i Ryszard Zieniawa. W latach 1989-1991 trzykrotnie stawał na najwyższym miejscu podium w Mistrzostwach Polski w kategorii wagowej do 78 kg; był też wicemistrzem w wadze do 71 kg w latach 1987 i 1988 oraz brązowym medalistą w latach 1984 i 1986. Dwa brązowe medale zdobył na Mistrzostwach Europy – w Pampelunie w 1988 r. w wadze do 71 kg, a w Pradze w 1991 w wadze do 78 kg.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wziął udział w turnieju judo w wadze lekkośredniej (do 78 kg). W pierwszej kolejce wyciągnął wolny los, w drugiej pokonał reprezentanta Filipin J. Baylona, w trzeciej przegrał z A. Ciupą z Rumunii i został wyeliminowany z dalszej rywalizacji. W podsumowaniu turnieju sklasyfikowano go na osiemnastym miejscu.

Bibl.:

• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 109.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 220.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 109.
• Kronika Sportu, s. 902.

 

MARIA BARBARA KAMROWSKA – NOWAK (1966--) płotkarka i wieloboistka z Gdańska, olimpijka z Barcelony (1992).

Urodziła się 11 marca 1966 w Starogardzie Gdańskim jako córka Józefa i Maksymilii Marii Wiśniewskiej. Zdobyła wykształcenie średnie. Wraz z mężem Sławomirem Nowakiem (znanym trenerem) osiadła na pewien czas w Danii. Aktualnie pracuje jako trenerka siedmioboistek w klubie AZS-AWFiS Gdańsk.

Podczas swej lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy AZS-AWF Gdańsk (1985-1997) i „Skry” Warszawa (1998). Szkoliła się pod kierunkiem trenera Sławomira Nowaka, za którego zresztą wyszła później za mąż, a jej specjalnością były biegi przez wysokie płotki i wielobój. W Mistrzostwach Polski na otwartym stadionie czterokrotnie triumfowała na 100 m przez płotki (1989, 1990, 1993, 1994 ), kolejne trzy tytuły zgromadziła w krajowych mistrzostwach halowych, dwa razy zwyciężając na dystansie 60 m przez płotki (1990, 1992) i raz na 200 m przez płotki (1992). Podczas Uniwersjady w Sheffield w 1991 r. wywalczyła brąz w siedmioboju. W 1993 zdobyła złoty medal halowych mistrzostw Szwecji w biegu na 60 m przez płotki. W latach 1992-1994 sześciokrotnie zdobywała mistrzostwo Danii, zwyciężając w biegach na 100 metrów przez płotki, 60 metrów przez płotki, pchnięciu kulą oraz skoku w dal. Swoje miejsce wśród zawodniczek starego kontynentu udokumentowała podczas czterech startów w Pucharze Europy w wielobojach zajmując w latach 1991-1998 lokaty od dziewiątej do szóstej. Dwukrotnie brała udział w Mistrzostwach Europy i tyle samo razy w Mistrzostwach Świata (trzykrotnie nie ukończyła konkurencji).

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. rywalizowała w siedmioboju, zajmując dziesiąte miejsce na ogółem 32 zawodniczki.

Bibl.:

• Gebert .Poczet olimpijczyków, s. 109.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 220.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  35.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 109.
• Encyklopedia (Statystyczna) LA, s. 191, 211, 249.
• "Lekkoatleta" 1992, nr 9, s. 35.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Kamrowska] [dostęp: 1.08.2019]

 

ROBERT KORZENIOWSKI (1968--) chodziarz, czterokrotny mistrz olimpijski, trzykrotny mistrz świata i dwukrotny mistrz Europy, były rekordzista świata w chodzie sportowym, najbardziej utytułowany polski sportowiec pod względem zdobytych tytułów mistrza olimpijskiego. Urodził się 30 lipca 1968 w Lubaczowie jako syn Zdzisława i Emilii. Ukończył AWF w Katowicach. W 2011 została opublikowana książka „Moja droga do mistrzostwa” – zapis wywiadu-rzeki Izabeli Barton-Smoczyńskiej z Korzeniowskim. W latach 2005-2009 był szefem redakcji sportowej TVP, a od 2007 do 2009 dyrektorem kanału TVP Sport. W latach 2011-2012 pełnił funkcję doradcy UEFA Events ds. Marketingu i PR programu pakietów biznesowych Club Prestige na UEFA EURO 2012. Obecnie pracuje jako dyrektor Biura Ubezpieczeń Rynku Sportu w firmie brokerskiej Mentor S.A. Był wielokrotnie odznaczany, m.in. Krzyżami Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, tarnobrzeskim Sigillum Civis Virtuti, złotym medalem francuskiego ministerstwa Jeunesse et Sport.

 Trenował w Polsce i Francji, gdzie występował między innymi w barwach Racing Club i US Tourcoigne. Karierę sportową rozpoczął w Tarnobrzegu, występował w barwach AZS Katowice, następnie został zawodnikiem krakowskiego „Wawelu”. Okres studiów wspomina w następujący sposób: „Wyprowadzka od rodziców (1987), rozpoczyna się życie studenckie na AWF Katowice i stopniowa profesjonalizacja w sporcie. Do Katowic wyjechałem po dyplom i dorosłość w październiku 1987 r. Prawdziwym egzaminem z życia były pierwsze dwa lata w roli studenta walczącego o przetrwane i sportowy rozwój. Dostałem indywidualny tok studiów, który pozwalał mi na dowolność w wyborze grup i dużą elastyczność w terminach zaliczeń. Nauczyłem się bezwzględnej dyscypliny w zarządzaniu własnym budżetem, czasem studiów, planowaniem treningów i startów w dłuższej perspektywie. Prawdziwa szkoła życia, która bardzo szybko wydała swoje owoce. Już od 1989 roku miałem stale miejsce w kadrze narodowej, zdobyłem pierwszy medal Mistrzostw Polski Seniorów, a w trzy lata po rozpoczęciu studiów zakwalifikowałem się do Mistrzostw Europy. W Splicie zająłem fenomenalne, jak na owe czasy czwarte miejsce w chodzie na 20 km, zostawiwszy za plecami kilka sław, które znałem tylko ze światowych rankingów. Split, czwarte miejsce, pokonany w boju np. Michaił Szczennikow, wielka impreza, przekaz telewizyjny, branżowa sława wschodzącej gwiazdy – to wszystko sprawiło, że właśnie wtedy zrozumiałem, że czas postawić wszystko na jedną kartę. Studiować i cieszyć się z przywilejów, ale przede wszystkim przygotować się do totalnego zawodowstwa”. Dziewięciokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski w chodzie na dystansie 20 km i dwukrotnie na 50 km; był też rekordzistą kraju w chodzie na 5, 10, 20 i 50 km. Dwukrotnie sięgnął po mistrzostwo Europy w chodzie na 50 km (1998, 2002), a po mistrzostwo świata – trzykrotnie (1997, 2001, 2003), do tego zdobył jeden brązowy medal na tych zawodach (1995). Jego mistrzowski wynik z Paryża w 2003 r. (3:36.03) był do 2 grudnia 2006 rekordem świata. Dwukrotnie zwyciężył w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” (1998, 2000), trzykrotnie zajął w nim drugie miejsce (1997, 2001, 2004), a dwa razy trzecie (2002, 2003).

Po raz pierwszy uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie 1992, gdzie został zdyskwalifikowany w kontrowersyjnych okolicznościach. Cztery lata później w Atlancie zdobył  złoty medal w chodzie na 50 km, a na dystansie 20 km był ósmy. W obu tych dyscyplinach wystartował na igrzyskach w Sydney w 2000 r. i w obu nie dał się wyprzedzić żadnemu z rywali. Czwarte olimpijskie złoto zdobył w Atenach w 2004 r., ponownie triumfując w chodzie na dystansie 50 km. Jest pierwszym zawodnikiem w historii chodu światowego i jedynym polskim sportowcem, który zdobył złote medale na trzech igrzyskach z rzędu, a także pierwszym który wygrał rywalizację na 20 i 50 km podczas jednych igrzysk.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://www.korzeniowski.pl/biografia] [dostęp: 1.08.2019]
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Robert_Korzeniowski] [dostęp: 1.08.2019]

 

ROBERT JACEK KOSTECKI (1969--) trener, zapaśnik stylu wolnego z Krasnegostawu, olimpijczyk z Barcelony (1992) i Atlanty (1996). Urodził się 31 marca 1969 w Krasnymstawie jako syn Jana i Haliny Haratyn. W 2000 r. ukończył bielańską AWF, gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Mieszka w Warszawie. Zapaśnik stylu wolnego, przez większość kariery występował w wadze średniej (82 kg). Pierwsze kroki na macie stawiał w MKS „Start” Krasnystaw, pod okiem trenerów Piotra Garbala i Zbigniewa Korszli, później występował w barwach AZS-AWF Warszawa, gdzie współpracował z trenerami Zbigniewem Kuśmierczykiem, Leszkiem Ciotą, Andrzejem Głazem, Dariuszem Ćwikowskim i Janem Walkowiakiem. Podczas Mistrzostw Polski ośmiokrotnie stawał na najwyższym miejscu podium w wadze średniej (1990-1996, 1998). Czterokrotnie występował w Mistrzostwach Europy, w których raz, w Budapeszcie w 1996 r., niemal otarł się o podium (był wówczas czwarty). Na Mistrzostwach Świata w Warnie w 1991 r. zajął piąte miejsce.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wystąpił w turnieju zapaśniczym stylu wolnego w wadze średniej (82 kg). W pierwszej kolejce przegrał na punkty R.A. Khademem z Iranu, w drugiej, również na punkty, uległ przyszłemu złotemu medaliście K. Jacksonowi z USA i odpadł z dalszej rywalizacji. Cztery lata później w Atlancie walczył w turnieju wagi półciężkiej (90 kg), znów zaliczając dwie porażki – w pierwszej kolejce z Ukraińcem uległ D. Tiedejewem 4:5, w drugiej z Kanadyjczykiem B. Scottem 2:3. Wyeliminowany z dalszej części turnieju zajął w końcowej klasyfikacji siedemnaste miejsce na 21 zawodników.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 235.
• Godlewski, Olimpijskie turnieje, s. 109, 116, 217, 236.
• Lipski, Jerzy, Andrzej Krychowski, Maciej Powała-Niedźwiecki, Tomasz Chmura (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 32.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 126.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 127, 128.
• Staniszewski, Dzieje, s. 160.
• Kronika sportu, s. 1019.

 

ANDRZEJ BOHDAN KRZEPIŃSKI (1963--) → Patrz Igrzyska w 1988 r.   

 

ADAM ARTUR KRZESIŃSKI (1965--) ps. „Krzesina”, florecista AZS-AWF Warszawa, mistrz Europy i świata, brązowy (1992) i srebrny (1996) medalista olimpijski w drużynie. Urodził się 13 września 1965 w Warszawie jako syn Kazimierza, z zawodu inżyniera-mechanika) i Ireny Jureczko. W 1984 r. ukończył miejscowe LIX Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego im. Janusza Kusocińskiego, następnie zaś AWF w Warszawie (gdzie zdobył uprawnienia trenera szermierki i nauczyciela wf) oraz Podyplomowe Studia Menedżerskich Organizacji i Zarządzania w Sporcie. W latach 2002-2005 był dyrektorem klubu AZS-AWF Warszawa, a od 2005 roku sekretarzem generalnym Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

Przez cały okres swej kariery sportowej (1975-2002) pozostawał związany ze stołecznym klubem AZS-AWF. Mówiono o nim: chłopak z Bielan. Przygodę z szermierką rozpoczął w Szkole Podstawowej nr 21, w dużej mierze dzięki temu, że jego nauczycielka wf-u Renata Krzykalska-Popek była florecistką. W klubie przy bielańskiej uczelni nad jego postępami czuwali trenerzy Wojciech Adamczewski, Leszek Martewicz i Ryszard Breś. Miał wspaniałe warunki fizyczne, a przy tym był leworęczny, choć osobiście do „mitu lewej ręki” miał sceptyczne podejście, tłumacząc to tym, że leworęczność spowszedniała. Jako zawodnik był wszechstronnie wyszkolony, miał dobrą technikę, cechowały go spokój i opanowanie. Stanowił silny punkt każdej drużyny, tym bardziej że sam preferował turnieje drużynowe, w których emocje są większe, podobnie jak motywacja. Dwukrotnie stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski (1996, 1997), był też krajowym wicemistrzem indywidualnie (1989) i w drużynie (1987). W rywalizacji indywidualnej został mistrzem (Gdańsk 1997) i wicemistrzem Europy (Koblencja 2001), a w drużynowej – wicemistrzem w Płowdiw w 1998 r. i trzykrotnym brązowym medalistą (Wiedeń 1991, Bolzano 1999, Koblencja 2001). Na Mistrzostwach Świata w La Chaux de Fonds w 1998 r. zdobył wraz z drużyną polskich florecistów złoty medal (tam w półfinałowym meczu z Kubą, kiedy rywale prowadzili 40:34 stoczył pasjonujący i zwycięski (11:4) pojedynek z wicemistrzem świata Elvisem Gregorym, który otworzył Polakom drogę do finału i końcowego sukcesu). Na innych edycjach imprezy wywalczył dwa medale srebrne (Lyon 1990, Nîmes 2001) i trzy brązowe (Essen 1993, Haga 1995 i Seul 1999). Był wielokrotnie odznaczany, m.in. otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi oraz Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Karierę zawodniczą zakończył w 2002 r.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem walcząc floretem indywidualnie i w drużynie. W rywalizacji indywidualnej w Barcelonie w 1992 r., po odniesieniu dwóch zwycięstw w eliminacjach, zajął w swojej grupie piąte miejsce. W pierwszej rundzie walk bezpośrednich przegrał 3:5 i 1:5 z Francuzem P. Grocem i odpadł z konkursu. W turnieju drużynowym stanął u boku P. Kiełpikowskiego, C. Siessa, R. Sobczaka i M. Sypniewskiego. Po zwycięstwie nad Chinami 9:7 i przegranej z Włochami 8:8 (o zwycięstwie zdecydował bilans trafień), Polacy wyszli z grupy na drugim miejscu. W ćwierćfinale nasi floreciści wygrali z WNP 8:8 (trafieniami; Krzesiński odniósł w tym meczu 3 zwycięstwa), w półfinale ulegli Kubie 7:9 (3 zwycięstwa), a w meczu o najniższe miejsce na podium zwyciężyli Węgry 9:4 (3 zwycięstwa), zdobywając tym samym brązowy medal olimpijski. Na igrzyskach w Atlancie w 1996 r. w pierwszej rundzie turnieju indywidualnego pokonał Amerykanina E. Bravina (15:14), ale w drugiej przegrał z Kubańczykiem E. Gregory (10:15) i odpadł. W rywalizacji drużynowej, polscy floreciści – poza Krzesińskim byli to P. Kiełpikowski, J. Rodzewicz i R. Sobczak – zaczęli od zwycięstwa nad Wenezuelą 45:27, w ćwierćfinale wygrali z Niemcami 45:44, w półfinale z Austrią 45:38 i dopiero w finale ulegli Rosji 40:45, zdobywając srebrny medal olimpijski. Rywalizację indywidualną na swych trzecich igrzyskach, rozgrywanych w Sydney w 2000 r., zakończył już w pierwszej rundzie po porażce z D. Szewczenko z Rosji 8:15 (w końcowej klasyfikacji znalazł się na 26. miejscu). W drugim turnieju, drużynę polskich florecistów współtworzyli prócz niego R. Sobczak i S. Mocek. W ćwierćfinale zwyciężyli oni Niemców 45:37, w półfinale przegrali z Francją 38:45, a w walce o brąz z Włochami 38:45 i ostatecznie musieli zadowolić się czwartą lokatą.

Bibl.:

• Borzęcki, Białą bronią, s. 6 i dalsze.
• Duński, Od Paryża, s. 436, 437.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 245.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 296, 312.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 137.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS-AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 129, 130.
• Kto jest kim w Polsce, Ed. III, 1993, s. 353.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8-9, s. 88, nr 10-11, s. 131.
• Kronika 2000, s. 235, 236.
• Kronika 2001, s. 198.

 

MACIEJ PIOTR ŁASICKI (1965--) przedsiębiorca, trener, wioślarz klubów gdańskich, medalista mistrzostw świata, brązowy medalista IO w Barcelonie (1992). Urodził się 12 października 1965 w Gdańsku jako syn Józefa i Krystyny Juchniewicz. W 1986 r. ukończył miejscowe Technikum Samochodowe, kształcąc się na specjalistę eksploatacji samochodów. Trener, przedsiębiorca, mieszka w Gdańsku. Wioślarstwo trenował w barwach barwach gdańskich klubów „Stoczniowca” (1981-1983) i AZS-AWF (1983-1998). Był wychowankiem i podopiecznym trenera Witolda Srogi. Zawodnik wybitny, na którego barkach (szlakowy) zrodziła się na początku lat dziewięćdziesiątych potęga długich wioseł w Polsce. Dowodzona przez niego nasza flagowa osada (czwórka ze sternikiem) weszła na stałe do światowej czołówki, zdobywając medale MŚ, PŚ i IO. W latach 1985-1995 dwunastokrotnie stawał na szczycie podium Mistrzostw Polski w czwórkach bez i ze sternikiem oraz dwójkach i dwójkach podwójnych. Dwukrotnie zdobył Puchar Świata – w Lucernie w 1992 r. w czwórce ze sternikiem, a rok później w Paryżu w czwórce bez sternika. Pierwszy medal Mistrzostw Świata wywalczył w Wiedniu w 1991 r., gdzie był trzeci w czwórkach ze sternikiem; w Roudnicach-Racicach w 1993 r. wywalczył wicemistrzostwo w czwórkach bez sternika, a w Tampere w 1995 r. w tej ostatniej konkurencji kolejny brąz. Niestety, świetną karierę zakłócił fatalny wypadek. Podczas przygotowań do Igrzysk Olimpijskich w Atlancie w styczniu 1996 r. w czasie marszobiegu w hiszpańskim kurorcie Sierra Nevada, wypadł z wąskiego, ośnieżonego szlaku (spadał po skałach ponad 100 metrów) i doznał skomplikowanego złamania (w trzech miejscach) lewej ręki. Mimo wielu operacji i zabiegów (kość zrastała się krzywo i uciskała na nerw promieniowy) ręka „wioślarskiego przywódcy” nie zdążyła dojść do pełnej sprawności, a bez niego sztandarowa osada przestała się liczyć w walce o medale na światowych torach. Ogółem, jak sam obliczył, w ciągu 17 lat startów przepłynął 136 tysięcy kilometrów (średnio 8 tysięcy w sezonie). W plebiscycie na najlepszego wioślarza w 80-leciu PZTW zajął dziewiętnaste miejsce. Został odznaczony m. in. brązowym Medalem Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. ścigał się w czwórkach ze sternikiem, mając w swojej osadzie W. Jankowskiego, J. Streicha, T. Tomiaka i sternika M. Cieślaka. W przedbiegach Polacy dopłynęli na metę dopiero piąci, ale w repasażu zajęli drugie miejsce, a w olimpijskim finale dali się wyprzedzić tylko dwóm rywalom, zdobywając miejsce na podium i brązowy medal.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 261.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 100-102, 194.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 156.
• Rybicki J., Przystań wioślarska im. Ryszarda Bielańskiego, [w:] APS 08/2015 (331), s. 29.
• Kto jest kim w Polsce, Ed. 3 1993 Warszawa, s. 407.
• (-), [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=%C5%81ASICKI_MACIEJ_PIOTR] [dostęp: 2.08.2019]
   

IGOR GRZEGORZ ŁUCZAK (1972--) nauczyciel wf, trener, pływak gdańskiego AZS, olimpijczyk  z Barcelony (1992). Urodził się 27 sierpnia 1972 w Łodzi jako syn Grzegorza i Bożenny Wasiak. Absolwent Zespołu Szkół Mistrzostwa Sportowego w Krakowie (1991) i gdańskiej AWF, gdzie w 1999 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy. Mieszka w Gdańsku. Pływak (182 cm, 75 kg), specjalista w stylu zmiennym, w trakcie swojej kariery reprezentował barwy „Startu” Łódź (do 1991) i AZS-AWF Gdańsk (1991-1997). Jego umiejętności pływackie i formę rozwijali trenerzy Włodzimierz Tyzner (do 1989), Maria Jakóbik (1989-1991) i Alojzy Ogiński (od 1991 w AZS). Dwukrotnie bił rekordy Polski na małym basenie, najpierw na dystansie 200 m stylem grzbietowym, za drugim razem na 400 m stylem zmiennym. Nie miał jednak większych osiągnięć na arenie międzynarodowej, a zdaniem niektórych pozostał niezbyt efektownym zawodnikiem, który nie wykorzystał swoich możliwości. Sprawiał wrażenie, jakby sport nie był celem jego życia. Wcześnie zresztą skończył z pływaniem, zakładając rodzinę.

Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. ścigał się na dystansach 200 i 400 m stylem zmiennym. W obydwu konkurencjach odpadł na etapie przedbiegów, mając odpowiednio 29 i 20 wynik eliminacyjny.

Bibl.:

• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 119.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 262.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 157.
• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 113.
• Waśko, Krótki  basen, s. 10, 16, 68, 70, 72, 74.
• Waśko, Długi  basen, s. 44, 60, 62, 119.

 

KATARZYNA WAŚNIEWSKA – MAJCHRZAK (1967--), lekkoatletka, zawodniczka  AZS-AWF Gdańsk, olimpijka  z Barcelony (1992). Urodziła się 15 czerwca 1967 w Gdańsku. Studiowała w AWF w swym rodzinnym mieście, gdzie obroniła doktorat z nauk o kulturze fizycznej oraz znalazła zatrudnienie jako pracownik naukowy. Pracowała także jako trener lekkiej atletyki i wychowawca młodzieży w Zespole Szkół Sportowych i Ogólnokształcących w Gdańsku. Mieszka w Gdańsku. Specjalizowała się w skoku wzwyż. Startowała w barwach MKS Gdańsk i AZS-AWF Gdańsk, szkoliła się pod kierunkiem trenera Jerzego Cendrowskiego. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski, m.in. w 1994 r. zdobyła tytuł halowej mistrzyni kraju. Wystąpiła w finale konkursu skoku wzwyż na XVII Letniej Uniwersjadzie w Buffalo w 1993 r., uczestniczyła również w Mistrzostwach Europy w Helsinkach w 1994 r. W rozgrywkach Pucharu Europy w 1993 r. wywalczyła trzecią lokatę. Na Mistrzostwach Świata w Stuttgarcie w 1993 r. zajęła dziewiąte miejsce.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wystąpiła w konkursie skoku wzwyż. W trakcie zawodów zaliczyła wysokość 1,88 m, ale nie zdołała pokonać 1,90 m i ostatecznie została sklasyfikowana na dwudziestej drugiej pozycji.

Bibl.:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  82.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_Wa%C5%9Bniewska-Majchrzak] [dostęp: 2.08.2019]

 

ANDRZEJ MARSZAŁEK (1970--)  ps. „Marszał”, wioślarz, zawodnik AZS Politechnika Wrocław, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 6 czerwca 1970 we Wrocławiu jako syn Władysława i Janiny Kazimiery Szalewicz. Zdobył wykształcenie średnie. W trakcie swej wioślarskiej kariery reprezentował klub AZS Politechnika Wrocławska. Jego zawodnicze umiejętności i formę kształtowali w klubie trener Marian Pawlak, w kadrze zaś –  Czesław Błoch i Krzysztof Krupecki. Uchodził za zawodnika o wielkich lecz niespełnionych możliwościach. Mistrz Polski w dwójce podwójnej w roku 1992. Uczestniczył w Mistrzostwach Świata w Wiedniu 1991 r., podczas których wystartował w czwórce podwójnej i zajął wraz z kolegami z osady siódme miejsce.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. ścigał się w dwójkach podwójnych wspólnie z Andrzej Krzepińskim. Polska osada ukończyła przedbiegi na trzecim miejscu, wygrała w repasażach i była trzecia w półfinale. W decydującym o medalach wyścigu Krzepiński i Marszałek dotarli na metę przedostatni, tym samym zajmując piąte miejsce w konkursie.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://www.olimpijski.pl/pl/bio/1430,marszalek-andrzej.html] [dostęp: 5.08.2019]
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Marsza%C5%82ek_(wio%C5%9Blarz)] [dostęp: 5.08.2019]

 

TOMASZ LESZEK MRUCZKOWSKI (1966--) wioślarz, ps. „Chudy”, wicemistrz świata, olimpijczyk z Barcelony (1992), przedsiębiorca. Urodził się 3 czerwca 1966 w Gdańsku jako syn Edwarda i Danuty Marii Skrzypek. Po ukończeniu miejscowego Technikum Łączności (1986), rozpoczął wieloletnie studia w tamtejszej AWF. Mieszka w Gdańsku. W trakcie swej wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gdańsk (od 1978).  Jego zawodnicze umiejętności i formę kształtowali trenerzy Halina Szwoynicka i Witold Sroga. Uchodził za jeden z największych talentów w naszym wioślarstwie, którego niestety nie potrafił do końca wykorzystać. W latach 1989-1995 dziesięciokrotnie zdobywał tytuły mistrza Polski w dwójkach bez i ze sternikiem oraz w ósemkach. W rywalizacji międzynarodowej w 1991 i 1992 r. zwyciężył w najbardziej renomowanych (poza IO i MŚ) regatach w Lucernie, a także w Essen i Kolonii. Trzykrotnie zdobył trzy złote medale Akademickich Mistrzostw Świata – w Poznaniu w 1992 r. w dwójkach ze sternikiem na dystansie 500 i 2000 m oraz w Groeningen w 1994 r. również w dwójkach bez sternika. Największy sukces odniósł podczas Mistrzostw Świata w Wiedniu w 1991 r., zdobywając srebrny medal i tytuł wicemistrza świata w dwójce ze sternikiem. Uczestniczył również w późniejszych edycjach tej imprezy, zajmując w Rudnicach-Racicach w 1993 r. siódme miejsce w ósemkach, a w Indianapolis w 1994 r. dziesiąte w dwójkach bez sternika. Z wyczynowego uprawiania sportu zrezygnował w wieku 26 lat.

Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. ścigał się w dwójkach ze sternikiem, mając u swego boku P. Bastę i sternika B. Srogę. Polacy zwyciężyli w przedbiegach, jednak w półfinale występując w roli faworytów, zgrzeszyli zbytnią pewnością siebie i przegrali trzecie, premiowane awansem do finału „A”, miejsce zaledwie o 0,01 s. Zakwalifikowani się do finału „B”, dotarli w nim na metę jako pierwsi, zajmując ostatecznie siódme miejsce w turnieju. Notabene, były to ostatni raz, kiedy konkurencja dwójek ze sternikiem pojawiła się w programie olimpijskich regat wioślarskich.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://www.olimpijski.pl/pl/bio/1540,mruczkowski-tomasz-leszek.html] [dostęp: 5.08.2019]
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Tomasz_Mruczkowski] [dostęp: 5.08.2019]

 

PAWEŁ MARIAN NASTULA (1970--) ps. „Nastek”, trener, najlepszy judoka Europy i świata, trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, mistrz olimpijski z Atlanty (1996). Urodził się 26 czerwca 1970 w Warszawie jako syn Zbigniewa i Lucyny Kozakiewicz. Ukończył miejscowe Technikum Samochodowego, a następnie bielańską AWF, gdzie w 1997 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego; w 2002 uzupełnił wykształcenie zaliczając kurs trenerski i uzyskując dyplom trenera II klasy. W 2004 r. wspólnie z Antonim Zajkowskim i Józefem Niedomagałą otworzył na Żoliborzu Nastula Judo Fitness Club. W wyborach samorządowych w roku 2010 Paweł Nastula został wybrany radnym na VI Kadencję (2010-2014) do Rady Miejskiej miasta Łomianki, kandydując z ramienia stowarzyszenia „Twoje Łomianki”. W 2011 r. ubiegał się o mandat do Sejmu z listy PSL.

Judoka, w trakcie swej zawodniczej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa. Trafił (nie bez przeszkód, brak wolnych miejsc!) na salę treningową AWF (jesień 1980) pod opiekuńcze skrzydła Wojciecha Borowiaka (szkoleniowiec, któremu wszystko zawdzięcza) w wyniku nagłego zainteresowania się polskiej młodzieży wschodnimi stylami walki (film „Wejście Smoka” z Brucem Lee). Nie bardzo orientował się co to jest judo, chciał uprawiać jakiś „japoński sport”. Był pojętnym i pracowitym uczniem, toteż pierwsze sukcesy (brązowe medale) zanotował podczas mistrzostw Europy juniorów (1989, 1990), a w krajowej rywalizacji wygrał nawet z samym... Waldemarem Legieniem. Dalsze postępy niezwykle utalentowanego polskiego judoki (coraz więcej szkoleniowców zaczęło w to wierzyć) zostały niestety zahamowane niewłaściwie dobranym do jego organizmu treningiem siłowo-wytrzymałościowym, co sprawiało, że nie wytrzymywał walk, stresem związanym z „duszeniem” wagi (walcząc w kat. 86 kg musiał zrzucać nawet 6 kg), dużymi brakami w taktyce prowadzenia walki (np. podczas igrzysk w Barcelonie w półfinałowej walce z Anglikiem Raymondem Stevensonem), kontuzjami (uszkodzenie łąkotki i zerwanie wiązadła krzyżowego – operacji dokonał dr Tadeusz Trzaska w 1993) i wreszcie „poza sportowymi” zainteresowaniami mistrza judo, którego zaczęto nazywać „rozrywkowym chłopakiem” (klub „Park”). Zwyciężył jednak w końcu zdrowy rozsądek (biografowie sugerują, że główną przyczyną „odmiany” mistrza z Bielan było małżeństwo z Joanną Archicińską) i coraz bardziej popularny „Nastek” od 1994 do 1997 r., które okazały się najlepszymi latami jego kariery sportowej, praktycznie nie schodził z podiów mistrzostw Europy i świata, z igrzyskami olimpijskimi włącznie. Był podziwiany przez wszystkich, chwalony przez Japończyków, rywalizując (korespondencyjnie) o miano najlepszego zawodnika świata z Francuzem Davidem Douilletem. Podobnie jak Legień – Hirotake Okadę, tak Nastula miał także swego „prześladowcę” (czytaj: najbardziej znaczącego rywala). Walki Polaka z Brazylijczykiem Aurelio Miguelem, mistrzem olimpijskim z Seulu, nie tylko pasjonowały kibiców, ale przeszły także do historii judo. Jedna z najdramatyczniejszych odbyła się w czasie półfinału w Atlancie, w innej, jeszcze bardziej zaciętej podczas mistrzostw świata w Paryżu (1997) Polak wygrał jedynie decyzją sędziów i to tylko stosunkiem głosów 2:1! W sumie mistrz z Bielan wywalczył na tatami 12 tytułów mistrza Polski (w kategorii do 100 kg: 1991, 1992, 1994-1999, 2001, 2002; w kategorii open: 1992, 1999), 2 tytuły mistrza świata (1995, 1997), wicemistrzostwo świata (1991). Był też trzykrotnym mistrzem Europy (1994-1996), srebrnym medalistą ME (1999) oraz brązowym medalistą ME w drużynie (1994), a także zwycięzcą Igrzysk Państw Bałtyckich (1993) i turnieju Jigoro Kano (1992). Fachowcy oceniają, że jego wielkie i znaczące sukcesy były wynikiem inteligencji, ogromnej pracowitości i zaangażowania w pracy treningowej oraz konsekwencji w dążeniu do celu. Skromny, koleżeński, lubiany w środowisku i przez kibiców. W 2004 roku postanowił zakończyć karierę judoki.  Najlepszy sportowiec Polski w plebiscycie czytelników „Przeglądu Sportowego” (1995, 1997) znalazł się też na dziesiątym miejscu w plebiscycie tygodnika „Polityka” na najlepszego sportowca stulecia. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP oraz trzykrotnie Złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Jest autorem książki „Moje judo” (2000), w której opisuje swoje ulubione techniki i ich kombinacje. Po zakończeniu kariery judoki Nastula zaczął trenować mieszane sztuki walki; w latach 2005-2014 wystąpił w jedenastu pojedynkach odnosząc 5 zwycięstw i 6 porażek.

Na Igrzyskach Olimpijskich debiutował w Barcelonie w 1992 r., startując w turnieju judo w wadze półciężkiej (do 95 kg). W pierwszej kolejce wygrał z S. Yoonem z Korei, w drugiej pokonał Belga R. van de Walle, w trzeciej zwyciężył reprezentanta Mongolii O. Balinyama. Niestety, w półfinale trafił na lepszego rywala w osobie Brytyjczyka R. Stevensa. Ostateczne miejsce w klasyfikacji turnieju ustalił przegrany pojedynek z D. Sergiejewem z WNP, po którym nasz zawodnik znalazł się na 5-6 lokacie. Kolejny olimpijski turniej judo rozegrał cztery lata później w Atlancie. Pierwszą walkę stoczył w drugiej rundzie (w pierwszej wyciągnął wolny los), wygrywając z mistrzem olimpijskim z Barcelony Węgrem A. Kovacsem, następnie pokonał Włocha L. Guido i Portugalczyka P. Searesa. Kolejnym, półfinałowym przeciwnikiem miał być A. Miguel z Brazylii. Walczący ze swym nemesis Nastula stoczył jedną z najdramatyczniejszych walk w karierze – jeszcze 20 sekund przed końcem prowadził Brazylijczyk, ale nasz zawodnik ostatkiem sił wykonał rzut na skraju maty, którzy sędziowie uznali za waza-ari. Zwycięski Polak awansował do finału, w którym pokonał Koreańczyka M. Kima zdobywając złoty medal i tytuł mistrza olimpijskiego. Na swoich trzecich igrzyskach, w Sydney w 2000 r., startował w kategorii wagowej do 100 kg, ale odpadł z zawodów już po pierwszej kolejce, przegrawszy z reprezentantem Izraela A. Zeevim.

Bibl.:

• Duński, Od Paryża, s. 586, 587.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 279.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 178.
• Rotkiewicz, Maria, Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 133-135.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8-9, s. 60 i nr 10-11, s. 115.
• Kronika 2000, s. 59, 236.
• Kronika Sportu, s. 903.
• Najlepsi z najlepszych, s. 128-131.
• Kto jest kim w Polsce, wyd. IV, 2001, s. 644.

 

GENOWEFA OLEJARZ-PATLA (1962--) nauczycielka, wielokrotna mistrzyni Polski w rzucie oszczepem, uczestniczka IO w Barcelonie (1992). Urodziła się 17 października 1962 w miejscowości Jeżowe koło Rudnika nad Sanem (obecne województwo podkarpackie). Absolwentka średniej szkoły zawodowej (nauczycielka). Mieszka w Warszawie.

Podczas swej lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy „Stali” Stalowa Wola (1978-1980) i AZS-AWF Warszawa (1981-2001). Specjalizowała się w rzucie oszczepem, zabiegając o umiejętności i formę pod kierunkiem trenera Jacka Damszela. W swej specjalności 14 razy stawała na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski (1982-1986, 1988, 1990-1995, 1999, 2000), pięciokrotnie biła również krajowe rekordy w rzutach oszczepem starego i nowego typu. W latach 1982-1989 szesnastokrotnie reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując 16 startów i 4 zwycięstwa indywidualne. Pięć razy brała udział w finałach Pucharu Europy (1983, 1985, 1991, 1993, 1999). Swoje najlepsze, trzecie miejsce zajęła w Londynie w 1983 r., ponadto dwukrotnie była czwarta we Frankfurcie (1991) i w Paryżu (1999). Dwukrotnie rywalizowała na Mistrzostwach Europy – w Atenach w 1982 r. odpadła w eliminacjach, a w Stuttgarcie w 1986 r. zajęła w finale piąte miejsce. Podczas swoich występów na Mistrzostwach Świata w Tokio w 1991 r. i Sewilli w 1999 r. nie zdołała przejść etapu eliminacji.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 r. wzięła udział w konkursie rzutu oszczepem. W złożonej z dwunastu zawodniczek II grupie eliminacyjnej zajęła dziesiąte miejsce z wynikiem 58.18 m, zbyt małym, aby awansować do finału (minimum kwalifikacyjne wynosiło 62.50 m). W końcowej klasyfikacji przyznano jej osiemnaste miejsce. Swój występ oceniła post factum w następujących słowach: „Tytuł olimpijczyka – jest to na pewno wpisanie się do kronik sportowych. Jeżeli na igrzyskach olimpijskich zdobędzie się jeden z medali, z pewnością sukces taki wpłynie na dalsze losy, decyzje życiowe. W moim przypadku start w Igrzyskach Olimpijskich był czymś Wielkim, Wzniosłym, paraliżującym w działaniu. Końcowy rezultat w żaden sposób nie wpłynął na moje losy życiowe, pozostał niedosyt z niewykorzystania ważnego startu”.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 287.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  58.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 188.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 101
• Encyklopedia (Statystyczna) LA, s. 208, 237, 251;
• "Lekkoatleta", 1992, nr 9, s. 34.

 

ALICJA IWONA PĘCZAK – GRACZYK (1970--) najwszechstronniejsza zawodniczka w historii polskiego pływania, wielokrotna mistrzyni Polski i Europy, medalistka Mistrzostw Świata, olimpijka z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i Sydney (2000).

Urodziła się 13 stycznia 1970 w Bydgoszczy jako córka Tadeusza, z zawodu technika-automatyka i nauczycielki Ireny Musielak. Ukończyła miejscowe III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza (1988), a następnie studia w gdańskiej AWF, gdzie w 1993 r. otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy. Prowadzi prywatną szkołę dla dzieci „Alice Swimm”, jest także trenerem w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Gdańsku pracując na co dzień w swojej uczelni – AWFiS. Mieszka w Gdańsku.

Pływaczka we wszystkich stylach – zdaniem wielu najwszechstronniejsza w historii naszego pływania – w trakcie swojej zawodniczej kariery występowała w barwach „Startu” i Astorii” Bydgoszcz (1976-1989), AZS-AWF Gdańsk (1990-2000) i „Solaru” Poznań. Nauczyła się pływać w wieku sześciu lat, pierwszy medal (z gipsu) zdobyła mając lat siedem, systematyczne treningi rozpoczęła będąc 10-letnią dziewczynką. Jej zawodnicze umiejętności i formę rozwijali trenerzy Zygmunt Bilewicz („Astoria”), Regina Ziółkowska, Alojzy Ogiński (AZS) i Hanna Klimek-Włodarczyk (od 1995). Cieniem na jej karierze położyła się jednak dwuletnia dyskwalifikacja po kontroli antydopingowej na zawodach w Oświęcimiu (5-6 czerwca 1993). Sprawa nie została nigdy do końca wyjaśniona, ale zawodniczkę zdyskwalifikowano na 2 lata. Załamana werdyktem, pływaczka zawiadomiła PZP o zakończeniu kariery (pożegnano ją nawet w macierzystym AZS), skończyła studia i podjęła pracę z dziećmi. Przez rok nie wchodziła do wody. Zachęcona przez wiele życzliwych jej osób do powrotu na pływalnię na krótko przeniosła się do Zielonej Góry (1994) gdzie wznowiła treningi. Otrzymała wówczas ofertę prywatnego klubu pływackiego („Solar” z Poznania), który zaoferował jej stypendium. Powróciła do rodzinnej Bydgoszczy, gdzie dzięki przychylności swego pierwszego klubu „Astorii” mogła samotnie trenować z myślą o powrocie. Na szczęście PZP skrócił o kilka miesięcy dwuletnią dyskwalifikację, co pozwoliło jej wystartować w mistrzostwach Polski już w marcu 1995 (Spała). Wygrała tam cztery konkurencje zdobywając minima na ME w Wiedniu. Dzięki pomocy trenerki Hanny Klimek-Włodarczak wróciła do Gdańska, gdzie miała już mieszkanie i do klubu AZS-AWF. I tak rozpoczęła drugi, także owocny w medale i rekordy okres swojej kariery sportowej, w którym udowodniła, że bez zakazanych środków może uzyskiwać wyniki na światowym poziomie. Ogółem, w latach 1985-2000 (poza wymuszoną zakazem przerwą) dominowała na krajowych zawodach – samych tytułów mistrzyni Polski zgromadziła wówczas aż 82 (!), triumfując na 100 i 200 m stylem klasycznym, 200 i 400 m zmiennym oraz 200 m dowolnym. Równocześnie pobiła 36 rekordów Polski na małym basenie (na 50, 100 i 200 m stylem klasycznym; 100, 200 i 400 m zmiennym; 100 i 200 m dowolnym), kolejnych 17 na basenie dużym (na 100 i 200 m stylem klasycznym; 200 m zmiennym; 100 i 200 m dowolnym), wreszcie 19 razy współtworzyła rekordowe sztafety pływaczek (na 4x100 m stylami dowolnym i zmiennym, 4x200 m stylem dowolnym). W rywalizacji międzynarodowej sukcesy odnosiła głównie na 25-metrowych pływalniach, przede wszystkim w Europie. Z mistrzostw starego kontynentu przywiozła ogółem 14 medali, z których na małym basenie zdobyła 5 złotych (1996, 1998, 2000), 2 srebrne (1996, 2000) i 3 brązowe (1992, 1996), a na basenie dużym 1 srebrny (1997) i 3 brązowe (1995, 1999). Nieco słabiej – co nie znaczy, że źle – radziła sobie w zawodach rangi światowej. Na Uniwersjadzie w Sheffield w 1991 r. wywalczyła srebro na 200 m zmiennym. W Pucharze Świata w 1999/2000 r. wygrała na 100 i 200 m klasycznym, wcześniej, w 1992 r. była druga. Pięć razy stawała na podium Mistrzostw Świata na pływalni 25-metrowej, zdobywając trzy srebrne (1997, 2000) i dwa brązowe medale (1995, 1997) w wyścigach na 100 i 200 m stylem klasycznym. Ze sportem pożegnała się w lutym 2001 r. w... mazowieckim Wyszkowie, gdzie zawsze przyjmowano ją z ogromnym sercem na mityngach i zawodach. W ten sposób zakończyła długą, w sumie 23-letnią karierę, owocną w rekordy i medale (jak sama obliczyła zdobyła ich ponad 300 w różnych imprezach krajowych i międzynarodowych). Była odznaczona m.in. trzykrotnie brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. W 1998 r. zajęła VIII miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na 10 najlepszych sportowców roku w Polsce. Trzykrotnie zwyciężała w plebiscytu „Dziennika Bałtyckiego” na 10 najlepszych sportowców województwa gdańskiego (1991, 1997, 1998).

Trzykrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej, aczkolwiek za każdym razem wypadała nieco poniżej oczekiwań. Podczas igrzysk w Barcelonie w 1992 r. dostała się tylko do jednego finału – w wyścigu na 200 m stylem klasycznym – w którym dopłynęła na metę jako ostatnia, ósma zawodniczka. W pozostałych konkurencjach, na 100 m stylem klasycznym i 200 m zmiennym, musiała zadowolić się finałami „B”, zajmując w obydwu trzecie miejsce, a w klasyfikacji końcowej – jedenaste. Cztery lata później na igrzyskach w Atlancie osiągnęła podobne rezultaty. Rywalizując w wyścigach na 100 i 200 m stylem klasycznym oraz na 200 m zmiennym w wszystkich trzech konkurencjach znalazła się w finałach „B”. Na finałowej liście zawodów była odpowiednio czternasta, trzynasta i piętnasta. Podczas swych kolejnych igrzysk, w Sydney w 2000 r., w wyścigach na 100 m stylem klasycznym odpadła na etapie eliminacji, a na 200 m klasycznym – w półfinale. Podobnie, tzn. na półfinałach, zakończył się jej występ w sztafecie 4x100 m stylem zmiennym, w której to konkurencji rywalizowała u boku A. Miciul, A. Uryniuk i O. Jędrzejczak.

Bibl.:

• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 128.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 297.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  59.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 200.
• Szymański W., PĘCZAK-GRACZYK ALICJA IWONA, [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=P%C4%98CZAK-GRACZYK_ALICJA_IWONA] [dostęp: 5.08.2019]
• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 81-87, 113-119, 129.
• Waśko, Długi basen, s. 15, 16, 20, 23, 29, 66, 68, 80, 82, 84, 86, 88, 92, 94, 129.
• Waśko, Krótki basen, s. 21, 22, 27, 28, 29, 31, 32, 76, 78, 80, 82, 92, 94, 96, 104, 106, 108, 150.
• Kronika Sportu, s. 973, 974, 976.
• Kronika sportu 2000, s. 145, 236.
• Magazyn  Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 82,  nr 10/11, s. 124, 125.
• Biuletyn PZP 1995-2000.
• Kto jest kim, wyd. IV.

 

MARIUSZ PODKOŚCIELNY (1968--) → Patrz Igrzyska w 1988 r.    

 

CEZARY SIESS (1968--) → Patrz Igrzyska w 1988 r.   

 

ANNA (WOJTCZAK) SOBCZAK (1963--)→ Patrz Igrzyska w 1988 r.
 

RYSZARD TADEUSZ SOBCZAK (1967--) trener, florecista akademickich klubów z Warszawy i Gdańska, mistrz świata (1998), brązowy (1992) i srebrny (1996) medalista olimpijski. Urodził się 2 listopada 1967 w Zgorzelcu jako syn Tadeusza i Krystyny Kołodziejskiej. W 1986 r. ukończył LIX Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego im. Janusza Kusocińskiego w Warszawie, następnie zaś AWFiS w Gdańsku, gdzie w 1999 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Zajmuje się marketingiem sportowym. Pierwsze kroki w szermierce stawiał wraz z Adamem Krzesińskim w stołecznej Szkole Podstawowej nr 21 pod opieką trenera Wojciecha Adamczewskiego. Warszawski wychowawca zaszczepił mu dobrą technikę, rzetelne podejście do treningu i pogodę ducha. W tym okresie reprezentował AZS-AWF Warszawa, ale ze względu na małżeństwo z florecistką Anną Wojtczak z Gdańska (notabene także olimpijką) przeniósł się do grodu nad Motławą i zmienił barwy klubowe na te tamtejszego AZS-AWF. W nowym miejscu zamieszkania prowadził go trener Stanisław Szymański, jednak sam Sobczak był już zawodnikiem dojrzałym i w wywarł korzystny wpływ na poziom gdańskich florecistów. Wspólnie z nimi wielokrotnie stawał na podium drużynowych Mistrzostw Polski, do tego indywidualnie trzykrotnie zdobył mistrzostwo (1993-1995), dwukrotnie zaś wicemistrzostwo kraju (1996, 2000). Panowało przekonanie, że jest zawodnikiem niezwykłym w walkach drużynowych i że prawie nigdy nie zawodzi w sytuacjach pełnych napięcia. Wraz z  reprezentacją naszych florecistów wywalczył tytuł drużynowego wicemistrza Europy w Płowdiw w 1998 r., zaś na Mistrzostwach Świata – srebro w Lyonie (1990), brązowe medale w Essen (1993) i Hadze (1995), wreszcie najcenniejszy, złoty krążek w La Chaux de Fonds (1998). Po igrzyskach w Sydney w 2000 r. zakończył karierę zawodniczą. Został wyróżniony m.in. srebrnym i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Srebrnym (1992) i Złotym (1996) Krzyżem Zasługi.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Barcelonie w 1992 r. w turnieju drużynowym florecistów stanął u boku P. Kiełpikowskiego, A. Krzesińskiego, C. Siessa i M. Sypniewskiego. Po zwycięstwie nad Chinami 9:7 i przegranej z Włochami 8:8 (o zwycięstwie zdecydował bilans trafień), Polacy wyszli z grupy na drugim miejscu. W ćwierćfinale nasi floreciści wygrali z WNP 8:8 (trafieniami; Sobczak odniósł w tym meczu 1 zwycięstwo), w półfinale ulegli Kubie 7:9 (2 zwycięstwa), a w meczu o najniższe miejsce na podium zwyciężyli Węgry 9:4 (2 zwycięstwa), zdobywając tym samym brązowy medal olimpijski. Na igrzyskach w Atlancie w 1996 r. w pierwszej rundzie turnieju indywidualnego pokonał  Kuwejtczyka A. Alego (15:7), w drugiej – Włocha M. Arpino (15:14), jednak w trzeciej przegrał z innym reprezentantem Italii, A. Puccinim (4:15) i odpadł. W rywalizacji drużynowej, polscy floreciści – poza Sobczakiem byli to P. Kiełpikowski, A. Krzesiński i J. Rodzewicz – zaczęli od zwycięstwa nad Wenezuelą 45:27, w ćwierćfinale wygrali z Niemcami 45:44, w półfinale z Austrią 45:38 i dopiero w finale ulegli Rosji 40:45, zdobywając srebrny medal olimpijski. Rywalizację indywidualną na swych trzecich igrzyskach, rozgrywanych w Sydney w 2000 r., zakończył już w pierwszej rundzie, przegrywając z C. Bayerem z USA 9:15 (w końcowej klasyfikacji znalazł się na 24. miejscu). W turnieju drużynowym florecistów polskie barwy reprezentowali prócz niego A. Krzesiński i S. Mocek. W ćwierćfinale zwyciężyli oni Niemców 45:37, w półfinale przegrali z Francją 38:45, a w walce o brąz z Włochami 38:45 i ostatecznie musieli zadowolić się czwartą lokatą.

Bibl.:

• Andrzejewski M., SOBCZAK, RYSZARD TADEUSZ, [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=SOBCZAK_RYSZARD_TADEUSZ] [dostęp: 5.08.2019]
• Duński, Od Paryża, s. 826, 827.
• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 86-90.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 325.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 90 i dalsze.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 235.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8-9, s. 88, nr 10-11, s. 131.
• Kronika 2000, s. 197, 235, 236.
• Kto jest kim, Ed. 4, 2001, s. 872.

 

BARTOSZ SROGA (1976--) wioślarz-sternik AZS-AWFiS Gdańsk, medalista mistrzostw świata, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 25 maja 1976 w Gdańsku. Uprawiał wioślarstwo w barwach AZS-AWFiS Gdańsk, pływając na stanowisku sternika. W zawodach międzynarodowych największy sukces odniósł podczas Mistrzostw Świata w Wiedniu w 1991 r., w których zdobył srebrny medal i tytuł wicemistrza świata w dwójce ze sternikiem. W kolejnej edycji tej imprezy, w Rudnicach-Racicach w 1993 r. zajął siódme miejsce w ósemkach. Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. ścigał się w dwójkach ze sternikiem, mając u swego boku Piotra Bastę i Tomasza Mruczkowskiego. Polacy zwyciężyli w przedbiegach, jednak w półfinale występując w roli faworytów, zgrzeszyli zbytnią pewnością siebie i przegrali trzecie, premiowane awansem do finału „A”, miejsce zaledwie o 0,01 s. Zakwalifikowani się do finału „B”, dotarli w nim na metę jako pierwsi, zajmując ostatecznie siódme miejsce w turnieju. Notabene, były to ostatni raz, kiedy konkurencja dwójek ze sternikiem pojawiła się w programie olimpijskich regat wioślarskich.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Bartosz_Sroga] [dostęp: 5.08.2019]

 

MAREK STĘPIEŃ (1964--) szermierz AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Barcelony (1992). Urodził się 1 czerwca 1964 w Kraśniku. Karierę sportową rozpoczynał jako pływak w klubie FKS „Stal” Kraśnik. W 1978 r. przeniósł się do Warszawy i rozpoczął uprawianie pięcioboju nowoczesnego w stołecznej „Legii”. W 1984 r. wystartował w Mistrzostwach Świata Juniorów w pięcioboju. Następnie rozpoczął starty jako szpadzista. W 1989 i 1990 r. wywalczył w tej broni tytuł indywidualnego mistrza Polski, a w 1991 r., wraz z kolegami z AZS-AWF Warszawa,  triumfował w rozgrywkach drużynowych. Jako członek reprezentacji polskich szpadzistów uczestniczył w letnich Uniwersjadach w Duisburgu (1989) i Sheffield (1991), Mistrzostwach Europy w Wiedniu (1991) oraz Mistrzostwach Świata w Denver (1989), Lyonie (1990) i Atenach (1994).

Na igrzyskach w Barcelonie wystartował w turnieju drużynowym szpadzistów u boku Macieja Ciszewskiego, Witolda Gadomskiego, Sławomira Nawrockiego i Sławomira Zwierzyńskiego. Niestety, Polacy przegrali oba mecze w eliminacjach (z Kanadą 4:9 i Włochami 2:8) i będąc ostatnimi w grupie musieli, wracać do domu.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marek_St%C4%99pie%C5%84] [dostęp: 5.08.2019]

 

BARBARA MIROSŁAWA SZEWCZYK – WOLNICKA (1970--) magister rehabilitacji, florecistka klubów śląskich i gdańskiego AZS-AWF, wicemistrzyni świata z Seulu (1999) i wicemistrzyni olimpijska z Sydney (2000). Urodziła się 21 marca 1970 w Katowicach jako córka Mirosława, z zawodu inżyniera i nauczycielki Adelajdy z domu Krząkała. Ukończyła miejscowe VIII Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących (1989), a następnie studia w gdańskiej AWF, gdzie w 1996 r. otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego o specjalności odnowa biologiczna.

Kiedy miała 10 lat i zaczynała uprawiać sport nie mogła już zostać: pływaczką (była za ... stara), gimnastyczką (za wysoka) ani siatkarką (za młoda). Wybrała szermierkę, ale bez entuzjazmu. Wychowanka trenerki Sylwii Julito-Kozłowskiej, początkowo występowała w barwach  katowickiego „Pałacu Młodzieży”, następnie GKS Katowice (trener Artur Wojtyczka), AZS-AWF Gdańsk (w czasie studiów, trener Tadeusz Pagiński) i AZS-AWF Katowice (od 1997). Czterokrotnie zdobyła tytuł wicemistrzyni Polski (1989, 1993, 1994, 1997) w konkurencji indywidualnej, była też mistrzynią (1989) i wicemistrzynią kraju (1997) w konkurencji zespołowej. Na arenie międzynarodowej największe sukcesy walcząc w drużynie narodowej florecistek. W Klubowym Pucharze Europy w Turynie w 1987 r. przyczyniła się do zajęcia przez AZS-AWF Gdańsk trzeciego miejsca. Na Uniwersjadzie w Sheffield w 1991 r. stanęła wraz z drużyną na najniższym miejscu podium, a indywidualnie znalazła się tuż poza nim (była czwarta). W 2000 r. została brązową medalistką Mistrzostw Europy w Maderze. Podczas Mistrzostw Świata w Chaux de Fonds w 1998 r. zajęła indywidualnie ósme miejsce, a drużynowo – trzecie, zdobywając brązowy medal. Znakomicie walczyła na kolejnych Mistrzostwach w Seulu w 1999 r., gdzie wraz z koleżankami zdobyła srebro i walnie przyczyniła się do awansu olimpijskiego do Sydney.

Trzykrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej, po raz pierwszy w Barcelonie w 1992 r. W rywalizacji indywidualnej odniosła w eliminacjach 4 zwycięstwa, co dało jej drugie miejsce w grupie. Pierwszą rundę walk bezpośrednich przeszła bez walki, w drugiej pokonała reprezentantkę WNP T. Sadowską (4:6, 5:2 i 5:3), w trzeciej przegrała z Włoszką G. Trillini (0:5 i 2:5), wreszcie w repasażu drugiej rundy uległa Koreance J. Lee (2:5 i 3:5), co było równoznaczne z odpadnięciem z konkursu. W turnieju drużynowym florecistek walczyła u boku Katarzyny Felusiak, Moniki Maciejewskiej, Anny Sobczak i Agnieszki Szuchnickiej. W eliminacjach Polki pokonały Koreanki 9:4 oraz przegrały z Włoszkami 1:9, w wyniku czego zajęły drugie miejsce miejsce w grupie. W ćwierćfinale uległy reprezentantkom WNP 7:9 (Szewczyk odniosła wówczas 2 zwycięstwa), następnie przegrały z Francuzkami 4:9 (2 zwycięstwa), a w ostatnim meczu zostały pokonane przez Węgierki 7:9 (4 zwycięstwa) i ostatecznie zakończyły turniej na ósmym miejscu. Na kolejnych igrzyskach rozgrywanych w Atlancie w 1996 r. rywalizację indywidualną rozpoczęła od zwycięstwa nad Argentynką D. Pampin (15:8), jednak w drugiej rundzie przegrała z Z. Janosi z Węgier (11:15) i odpadła. W turnieju drużynowym, razem z Katarzyną Felusiak i Anną Rybicką, wygrała pierwszy mecz z reprezentantkami USA 45:44. Później Polki doznały serii porażek – w ćwierćfinale z Niemkami 35:45, w repasażu z Rosjankami 44:45, a w ostatnim meczu z Chinkami 32:45 – i ostatecznie zakończyły występ na ósmej lokacie. Na swych ostatnich igrzyskach, w Sydney w 2000 r., była zawodniczką rezerwową w drużynie florecistek (nie zaproszono jej nawet na pożegnanie olimpijczyków w Warszawie przed odlotem do Australii). Pozostałe polskie zawodniczki – Sylwia Gruchała, Magdalena Mroczkiewicz, Anna Rybicka – radziły sobie świetnie i dotarły do olimpijskiego finału, w którym miały się zmierzyć z Włoszkami. Dopiero w tym ostatnim meczu dołączyła do nich Barbara Szewczyk – było to zasłużone wyróżnienie za Mistrzostwa Świata z roku poprzedniego i jej znakomitą postawę w drodze do olimpijskiego awansu (wniosła wtedy decydujący wkład w pokonanie Włoszek). Gdyby nie było Seulu, nie byłoby Sydney. O tym pamiętał trener Tadeusz Pagiński, spełnił przyrzeczenie dane zasłużonej zawodniczce. W finale olimpijskim polskie florecistki uległy jednak Włoszkom 36:45 i wróciły do kraju ze srebrnymi medalami.

Bibl.:

• Borzęcki, Białą bronią, s. 8, 13, 131, 177, 198.
• Duński, Od Paryża, s. 1021-1023.
• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 136, 137.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 341.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 89, 296, 312.
• Marzec, Historia medalami pisana, s. 72-73, 82, 84, 102, 103.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s. 74.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 253.
• Magazyn Olimpijski 2000, nr 8-9, s. 90 i nr 10-11, s. 131.
• Kronika 2000, s. 197, 235, 236.
• Biuletyn PZSzerm 1993-2000.

 

AGNIESZKA SZUCHNICKA (1968--) florecistka gdańskiego AZS-AWF, olimpijka z Barcelony (1992). Urodziła się 11 lutego 1968 w Gdańsku. Mieszka w Gdańsku Oliwie. Ukończyła studia w gdańskiej AWF, gdzie otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego. Trenerka. Szermierkę uprawiała w barwach AZS-AWF Gdańsk, specjalizowała się w walce floretem.  Na Uniwersjadzie w Sheffield w 1991 r. zdobyła wraz koleżankami brązowy medal w turnieju drużynowym. Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. walczyła w turnieju drużynowym florecistek u boku Katarzyny Felusiak, Moniki Maciejewskiej, Anny Sobczak i Barbary Szewczyk. W eliminacjach Polki pokonały Koreanki 9:4 oraz przegrały z Włoszkami 1:9, w wyniku czego zajęły drugie miejsce miejsce w grupie. W ćwierćfinale uległy reprezentantkom WNP 7:9 (Szuchnicka odniosła wówczas 1 zwycięstwo), następnie przegrały z Francuzkami 4:9 (bez zwycięstw), a w ostatnim meczu zostały pokonane przez Węgierki 7:9 (bez zwycięstw) i ostatecznie zakończyły turniej na ósmym miejscu.

Bibl.:

• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  74, 75.
• Tuszyński B., Polscy olimpijczycy XX wieku, t. 2: N-Ż, Wrocław 2004, s. 272.

 

TOMASZ PIOTR TOMIAK (1967--) nauczyciel akademicki, wioślarz klubów płockich i gdańskich, medalista mistrzostw świata, brązowy medalista z Barcelony (1992). Urodził się 17 września 1967 w Nowym Tomyślu jako syn Henryka Szczepana i Karoliny Markiewicz. Ukończył Zespół Szkół Zawodowych nr 3 w Płocku, a następnie AWF w Gdańsku, gdzie w 1997 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. W 1999 r. został zatrudniony na swej macierzystej uczelni jako pracownik naukowy, w 2002 r. uzyskał tytuł doktora nauk o wychowaniu fizycznym, a następnie habilitował się. Obecnie pełni funkcję dziekana Wydziału Wychowania Fizycznego AWFiS im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku.

W trakcie swej zawodniczej kariery reprezentował barwy PTW Płock (1983-1988) i AZS-AWF Gdańsk (od 1989). Był wioślarzem o nienadzwyczajnych warunkach fizycznych (191 cm, 93 kg), ale miał szczęście do dobrych trenerów – Piotra Władyniaka (o którym powiedział kiedyś, że „Był rozsądny, delikatny we wprowadzaniu do twardego, wioślarskiego treningu. To, że jestem zdrowy, że mam ręce i nogi w porządku, to zasługa Władyniaka”), Bohdana Karwowskiego i Witolda Srogi. Osiemnaście razy stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski, zwyciężając w dwójkach i czwórkach bez sternika, czwórkach podwójnych i ósemkach. Swój udział w rywalizacji międzynarodowej rozpoczął podczas Mistrzostw Świata Juniorów w Brandenburgu w 1985 r., gdzie zajął czwarte miejsce w dwójce ze sternikiem. Na początku lat dziewięćdziesiątych zaliczał się już do czołowych wioślarzy świata, będąc zawodnikiem bardzo inteligentnym i zrównoważonym. Startował w różnych osadach i z różnymi partnerami, ale największe sukcesy odnosił w czwórce (ze sternikiem i bez sternika), którą przez wiele lat tworzyli W. Jankowski, M. Łasicki i J. Streich. W czwórce ze sternikiem zwyciężył w prestiżowych regatach w Lucernie w 1992 r. Na Mistrzostwach Świata w Wiedniu w 1991 r. zdobył brązowy medalista MŚ w czwórkach ze sternikiem, a w Roudnicach-Racicach w 1993 r. wicemistrzostwo świata w czwórkach bez sternika (ponadto siódme miejsce w ósemkach). Został wyróżniony tytułem Mistrza Sportu (1992), otrzymał też m.in. brązowy Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Po zakończeniu występów udzielał się jako działacz sportowy, m.in. był członkiem zarządu PZTW, a od września 2008 r. prezesem AZS-AWFiS. Nie rozstaje się z wioślarstwem współpracując ze swoim byłym trenerem Witoldem Srogą, który kiedyś powiedział o swoim podopiecznym: „Swoją wyobraźnią, fantazją i zapałem w dążeniu do wielkiego celu potrafił zarazić chłopaków w łódce, którą stworzyliśmy wspólnie. Był jej dobrym duchem”.

Na igrzyskach w Barcelonie w 1992 r. ścigał się w czwórkach ze sternikiem, mając w swojej osadzie W. Jankowskiego, M. Łasickiego, J. Streicha i sternika M. Cieślaka. W przedbiegach Polacy dopłynęli na metę dopiero piąci, ale w repasażu zajęli drugie miejsce, a w olimpijskim finale dali się wyprzedzić tylko dwóm rywalom, zdobywając miejsce na podium i brązowy medal.

Bibl.:

• Duński, Od Paryża, s. 950, 951.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 352.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 99-102.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 267.
• Kto jest kim w Polsce, Ed. 3, Warszawa 1993, s. 745.

 

URSZULA WŁODARCZYK (1965--) lekkoatletka, zawodniczka AZS-AWF Wrocław,  mistrzyni i rekordzistka (trójskok) Polski, olimpijka z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i Sydney (2000). Urodziła się 22 grudnia 1965 w Wałbrzychu. Po ukończeniu studiów w AWF we Wrocławiu znalazła zatrudnienie na stanowisku asystenta w Katedrze Lekkoatletyki swej macierzystej uczelni, przez kilka lat łącząc sport wyczynowy z pracą naukowo-dydaktyczną. W 2004 obroniła pracę doktorską pt. „Związki wybranych parametrów morfo funkcjonalnych z wynikami w siedmioboju kobiet”. W wyborach parlamentarnych w 2011 r. była kandydatką Prawa i Sprawiedliwości do Sejmu w okręgu wrocławskim. W lutym 2016 r. została dyrektorem Departamentu Sportu Wyczynowego w Ministerstwie Sportu i Turystyki. Od 1 marca 2017 r. jest dyrektorem Instytutu Sportu – Państwowego Instytutu Badawczego.

Startowała w barwach „Górnika” Wałbrzych, gdzie szkolił ją trener Wojciech Węcławowicz, a następnie AZS-AWF Wrocław, gdzie pozostawała pod opieką Pawła Kowalskiego, a później przez wiele lat Marka Kubiszewskiego. Dwunastokrotnie stawała na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski, triumfując w biegach na 100 m przez płotki (1991), trójskoku (1991-1994) i siedmioboju (1988, 1990-1993, 1996-1997); w krajowych mistrzostwach w hali uzbierała 33 medale w siedmiu konkurencjach, w tym 16 złotych (60 m przez płotki w 1991, 1994-1995, 1999; w skoku wzwyż w 1997; w skoku w dal w 1991, 1998, w trójskoku w 1991-1993, 1995-1996; w pięcioboju w 1989, 1992, 1995, 2000). Biła rekordy Polski w trójskoku i w halowym pięcioboju (4.808; nadal aktualny). W latach 1991-2000 zajmowała pozycję czołowej wieloboistki świata – w tym czasie zdobywała medale na wszystkich kolejnych mistrzostwach Europy w hali i na stadionie). Na Uniwersjadzie w Sheffield w 1991 r. zdobyła srebro w siedmioboju, a dwa lata później w Buffalo – złoto. Dwukrotnie stawała na podium Mistrzostw Europy w siedmioboju, najpierw na trzecim miejscu (1994), a potem na drugim (1998). Z halowych mistrzostw starego kontynentu przywiozła pięć medali w pięcioboju, po jednym złotym (1998) i srebrnym (1996) oraz 3 brązowe (1992, 1994, 2000). Dwukrotna została też medalistką Halowych Mistrzostw Świata – w Toronto w 1993 r. zakończyła zawody pięcioboistek na miejscu drugim, a w Maebashi w 1999 r. na trzecim.  Pięciokrotnie zdobywała  „Złote Kolce”, nagrodę dla najlepszej polskiej lekkoatletki sezonu (1993, 1994, 1996, 1997, 1998). Była laureatką plebiscytu na najpopularniejszego sportowca i trenera  AWF we Wrocławiu, a w lutym 2018 r. uznano ją zawodnikiem 25-lecia wrocławskiej AWF

Trzykrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej, po raz pierwszy w Barcelonie w 1992 r., gdzie zajęła ósme miejsce w siedmioboju z wynikiem 6.333 punktów. Cztery lata później w Atlancie poprawiła swój wynik do 6.484 punktów, co sprawiło, że znalazła się tuż za podium. Ta sytuacja powtórzyła się podczas igrzysk w Sydney w 2000 r., gdzie w końcowej klasyfikacji ponownie była czwarta, tym razem z wynikiem 6.470 punktów.

Bibl.:

• Jonkisz J., Naglak Z., Jubileusz Klubu Sportowego AZS AWF 1976-2001 na tle dziejów Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Wrocław 2001, s. 94.
• Pawlak A., Miniatury czyli filigranowe portrety wielkich dam polskiego sportu. Polskie olimpijki z lat 1924-1994, Warszawa 1995, s.  83.
• (-), [w:] APS 02.2018 (348), s. 6-7.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Urszula_W%C5%82odarczyk] [dostęp: 5.08.2019]

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 1996 r.

 

PIOTR BASTA (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.    

 

KAJETAN BRONIEWSKI (1963--) → Patrz Igrzyska w 1988 r.

 

PIOTR BUJNAROWSKI (1972--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.

 

DAMIAN DACEWICZ (1974--) ps. „Fasol”, siatkarz z AZS Częstochowa, olimpijczyk z Atlanty (1996).  Urodził się 28 września 1974 w Katowicach. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia pedagogiczne. W latach 2007-2010 pracował jako trener „Pamapolu” Wieluń i w 2009 r. doprowadził ów zespół do awansu do PlusLigi. W latach 2010-2013 był drugim trenerem „Tytanu” AZS Częstochowa, zaś w 2013 r. objął stanowisko trenera MKS-u „Banimeksu” Będzin, z którym również awansował do najwyższej klasy rozgrywkowej. Obecnie pracuje jako komentator siatkówki na antenie Polsatu Sport. Początki jego siatkarskiej kariery sięgają 1989 r., kiedy to potężnie zbudowany siatkarz (207 cm, 104 kg) zaczął grać na pozycji środkowego w zespole „Baildonu” Katowice. W 1992 roku zasilił szeregi „Kazimierza Płomień” Sosnowiec, który w owym czasie rozgrywał mecze w rozgrywkach I ligi Serii A. Zdobyte w Sosnowcu doświadczenie Damian Dacewicz wykorzystał doskonale i po transferze w 1995 do AZS „Yawal” Częstochowa rozpoczął długi, bo trwający aż 8 lat i bogaty w liczne sukcesy okres w swojej karierze. Z częstochowską drużyną dwukrotnie zdobył mistrzostwo Polski (1997, 1999), trzykrotnie wicemistrzostwo (2001-2003), nadto dwa brązowe medale (1996, 2000) i Puchar Polski (1998). Wróciwszy do Sosnowca w sezonie 2003-2004, wywalczył wraz zespołem „Polskiej Energii” Puchar Polski. Następnie, w latach 2005-2006 Dacewicz bronił barw bełchatowskiej „Skry”, zdobywając dwukrotnie złote medale Mistrzostw Polski i dwa razy Puchar Polski (2005, 2006). Oprócz gry w polskiej lidze, Damian Dacewicz stał się jednym z filarów biało-czerwonej kadry. W sumie, w latach 1993-2004 wystąpił w narodowych barwach 174 razy. Wśród jego osiągnięć warto wymienić występy w Mistrzostwach Europy w Atenach (1995), gdzie reprezentacja Polski zajęła szóste miejsce oraz w Mistrzostwach Świata w Tokio (1998). Kontuzja kolana wyeliminowała go z gry na olimpiadzie w Atenach w 2004 roku. W roku 2006 r. zakończył karierę zawodniczą z powodu problemów zdrowotnych. W 1998, 1999 został uznany za najlepszego siatkarza w rankingu „Sportu”.

Jako członek narodowej drużyny siatkarzy wziął udział w igrzyskach w Atlancie w 1996 r. Polscy zawodnicy przegrali wszystkie swoje mecze eliminacyjne – kolejno z USA, Brazylią, Bułgarią i Argentyną – w dodatku tylko w ostatnim „urwali” przeciwnikowi jednego seta. Zająwszy ostatnie miejsce w grupie, odpadli z turnieju; w końcowej klasyfikacji znaleźli się na 9-12 miejscu.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 177.
• Mecner, 80 lat siatkówki, s. 109 i dalsze.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 56.
• (-), [w:] [http://www.volleytigers.pl/sztab-szkoleniowy,160.html] [dostęp 8.08.2019]
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Damian_Dacewicz] [dostęp 8.08.2019]
   

KATARZYNA FELUSIAK (1973--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.     

PIOTR ŁUKASZ GRUSZKA (1977--) siatkarz AZS Częstochowa, wicemistrz świata i mistrz Europy, olimpijczyk z Atlanty (1996), Aten (2004) i Pekinu (2008) Urodził się 8 marca 1977 w Oświęcimiu jako syn Stanisława i Teresy Kaźmierczak. W 2014 r. znalazł zatrudnienie jako trener BBTS Bielsko-Biała, dwa lata później został trenerem GKS-u Katowice. W 2017 został asystentem Ferdinando de Giorgiego w reprezentacji Polski siatkarzy. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Siatkarz (205 cm, 93 kg), rozpoczął swą zawodniczą karierę w barwach „Hejnału” Kęty (1989-1992), skąd trafił do BBTS „Włókniarza” Bielsko-Biała (1992-1995) i AZS „Yawal” Częstochowa (1995-1999). Z tym ostatnim klubem dwukrotnie zdobył tytuł mistrza Polski (1997, 1999), a raz – Puchar Polski (1998); wcześniej Puchar wywalczył w 1994 r. z „Włókniarzem”. Pod koniec ubiegłego wieku rozpoczął serię występów w klubach zagranicznych. Początkowo grał we włoskich „Petrarca” Padwa (1999-2000, włoska serie A1), „Alimenti Sardi” Cagliari (2000-2002) i A.S. „Hammer” Trieste (2002-2003, oba kluby włoska Serie A2), później zaś we francuskim „Tourcoing” VB Lille Metropole (2003-2004). W 2004 r. wrócił do polskiej ligi i grał w KPS/PGE „Skra” Bełchatów (2004-2005, 2006-2008) oraz KS PZU AZS Olsztyn (2005-2006), zdobywając w tym czasie trzy złote (2005, 2007, 2008) i jeden srebrny medal (2006) Mistrzostw Polski i dwa Puchary (2005, 2007). Ostatnie lata zakończonej w 2013 r. kariery zanosiły go na zmianę do lig tureckiej („Arkas” Izmir i „Halkbank” Ankara), włoskiej (CMC Rawenna) i polskiej („Delecta” Bydgoszcz, „Indykpol” AZS Olsztyn). Na arenie międzynarodowej zajaśniał już jako junior, zdobywając wraz z kolegami tytuły mistrza Europy w izraelskiej Natanji (1996) i wicemistrza świata 1997 w Manamie (Bahrajn). W mistrzostwach Europy w Atenach w 1995 r. zajął szóste miejsce, a w mistrzostwach świata w Tokio w 1998 r. – siedemnaste. Na swój największy sukces w kadrze seniorów musiał do 2006 r, kiedy to zdobył z kolegami srebrny medal na Mistrzostwach Świata w Japonii. Trzy lata później wywalczył mistrzostwo Europy i został najbardziej wartościowym graczem tejże imprezy; kolejny, brązowy medal z mistrzostw starego kontynentu przywiózł w 2011 r. z Czech i Austrii. Kilkukrotnie uczestniczył w turniejach finałowych Ligi Światowej, jednak na podium tej imprezy stanął dopiero w Gdańsku 2011 r., gdzie biało-czerwona reprezentacja uplasowała się na trzeciej pozycji. Ogółem, w latach 1995-2011 rozegrał w kadrze narodowej imponującą liczbę 450 meczów. Na początku seniorskiej kariery regularnie grywał jako atakujący, jednak z czasem został przekwalifikowany na pozycję przyjmującego. W ostatnich latach – ze względu na parametry motoryczne oraz duże doświadczenie – ponownie często grał po przekątnej z rozgrywającym (pozycja atakującego).

Trzykrotnie uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich. Pierwszy występ, w Atlancie w 1996 r., był niestety bardzo nieudany – polscy zawodnicy przegrali wszystkie swoje mecze eliminacyjne – kolejno z USA, Brazylią, Bułgarią i Argentyną – w dodatku tylko w ostatnim „urwali” przeciwnikowi jednego seta. Zająwszy ostatnie miejsce w grupie, odpadli z turnieju; w końcowej klasyfikacji znaleźli się na 9-12 miejscu. Na kolejny olimpijski występ musiał czekać osiem lat. W fazie grupowej turnieju w Atenach w 2004 r. polscy siatkarze wygrali z reprezentacją Serbii i Czarnogóry (3:0), potem przegrali z Grecją (1:3) i Francją (0:3), wreszcie pokonali Tunezję (3:1) Argentynę (3:2). Ćwierćfinałowy mecz z Brazylią, przegrany 0:3, zakończył marzenia naszych zawodników o medalach; w końcowej klasyfikacji umieszczono ich na 5-8 miejscu. Na igrzyskach w Pekinie w 2008 r. Polacy wygrali w grupie eliminacyjnej cztery mecze (z Niemcami i Egiptem po 3:0, z Serbią 3:1 i  Rosją 3:2), ulegając tylko przyszłym wicemistrzom olimpijskim, Brazylijczykom 0:3 i awansowali do w rundy ćwierćfinałowej. Tam przeszkodą nie do przejścia okazali się jednak Włosi, którzy po zaciętym meczu zwyciężyli 2:3, eliminując biało-czerwonych z dalszej rywalizacji.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 204.
• Mecner, 80 lat siatkówki, s. 109 i dalsze.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 88 .
• Dwunastu wspaniałych, Magazyn Sportowy, 27.09.2002.
• Zapierniczać za dwóch, Tempo, 2002, nr 223.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Gruszka_(siatkarz)] [dostęp 8.08.2019]

 

JOANNA MAJA JAKIMIUK (1975--) ps. „Buba”, szpadzistka wrocławskiego AZS-AWF, mistrzyni świata (1995), olimpijka z Atlanty (1996). Urodziła się 24 sierpnia 1975 we Wrocławiu jako córka Romana i Barbary. Absolwentka tamtejszej AWF, gdzie otrzymała tytuł magistra wychowania fizycznego.  Mieszka we Wrocławiu. Szermierkę uprawiała w barwach wrocławskiego AZS-AWF, gdzie była wychowanką małżeństwa Weroniki i Adama Medyńskich, specjalizowała się w walce szpadą.. Nigdy nie została mistrzynią Polski i nie zajmowała wysokich lokat w turniejach ogólnopolskich, ale na arenie międzynarodowej sięgała po sukcesy już jako juniorka. Podczas Mistrzostw Świata Juniorów w Paryżu w 1995 r. zdobyła wraz z koleżankami złoty medal, a w konkurencji indywidualnej – srebrny. Wśród seniorek odniosła swój największy sukces zdobywając tytuł indywidualnej mistrzyni świata w Hadze w 1995 r. W konkurencji drużynowej była brązową medalistką Mistrzostw Świata w Atenach (1994) i Mistrzostw Europy w Płowdiw (1998). Z bliżej nieznanych przyczyn szybko zakończyła karierę sportową.

Na igrzyskach w Atlancie w 1996 r. walczyła w turnieju indywidualnym szpadzistek. W pierwszej rundzie pokonała Tunezyjkę H. Zaouali (15:7), ale w drugiej przegrała reprezentantką Ukrainy W. Titową (4:15) i odpadła z dalszej rywalizacji.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 210, 211.;
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 97.
• Tuszyński B., Kurzyński H., Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon olimpijczyków polskich 1924-2010, b.d i m.w., s. 876.

 

NORBERT STANISŁAW JASKOT (1971--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.

 

BOGUSŁAWA KNAPCZYK (1970--) kajakarka górska, ośmiokrotna mistrzyni Polski, olimpijka z Barcelony (1992) i Atlanty (1996). Urodziła się  8 kwietnia 1970 w Szczawnicy jako córka Władysława i Rozalii Marii Chrobak. Po ukończeniu miejscowego Liceum Ogólnokształcącego, rozpoczęła naukę we wrocławskiej i krakowskiej AWF, jednak studiów nie ukończyła. Mieszka w USA. Kajakarka (162 cm, 61 kg) „Sokolnicy” Krościenko i AZS-AWF Kraków (1983-1997). Jej zawodnicze umiejętności i formę rozwijali trenerzy Zbigniew Miązek, w kadrze zaś – Robert Korzeniewski. W latach 1988-1992 ośmiokrotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski, m.in. w slalomie jedynek (K-1) i zjeździe. Dwukrotnie uczestniczyła w Igrzyskach Olimpijskich. W swym pierwszy występie, w Barcelonie w 1992 r., startowała w konkurencji slalomu kajaków jedynek; w końcowej klasyfikacji zajęła dziewiętnaste miejsce na 26 zawodniczek. Cztery lata później w Atlancie w tej samej konkurencji była – w gronie 28 startujących – dwudziesta pierwsza.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 229.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 119.
• Kronika Sportu, s. 906.

 

MAREK KOLBOWICZ (1970--) ps. „Kolba”, wioślarz AZS Szczecin, czterokrotny mistrz świata, olimpijczyk z Atlanty (1996), Sydney (2000), Aten (2004), Londynu (2012), mistrz olimpijski z Pekinu (2008). Urodził się 11 czerwca 1971 w Szczecinie. Ukończył miejscowe Technikum Mechaniczne, a następnie studia w Instytucie Kultury Fizycznej Uniwersytetu Szczecińskiego (1997). W 2002 r. został zatrudniony na swej macierzystej uczelni w charakterze pracownika naukowego w Zakładzie Sportów Różnych. W 2012 r. otrzymał tytuł doktora. W wyborach samorządowych w 2010 r. wybrano go do rady miejskiej Szczecina z listy Komitetu Wyborczego Wyborców Szczecin dla Pokoleń zorganizowanego przez Piotra Krzystka. W 2014 r. z powodzeniem ubiegał się o reelekcję. W 2018 r. utrzymał mandat radnego na skutek rezygnacji złożonej przez jednego z wiceprezydentów Szczecina przez rozpoczęciem kadencji. W 2008 r. otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, był również wyróżniony honorowym tytułem Ambasadora Szczecina. W trakcie swej zawodniczej kariery reprezentował barwy AZS Szczecin, gdzie opiekował się nim trener Krzysztof Krupecki; z kolei w reprezentacji jego szkoleniowcem był Aleksander Wojciechowski. Słynny „Kolba” cieszył się opinią zawodnika niesłychanie silnego, walecznego, o olbrzymiej chęci osiągnięcia sukcesu. A do tego błyskotliwego i dowcipnego. Zdobywał medale na AMŚ, na zdobył też miejsce na podium na Uniwersjadzie w Buffalo (1993), gdzie był trzeci w czwórce ze sternikiem. W 2010 r. triumfował na Mistrzostwach Europy w Montemor-o-Velho w czwórce podwójnej. Pierwszy medal Mistrzostw Świata – brązowy – zdobył w dwójce podwójnej w Kolonii (1998), jednak największe sukcesy wywalczył w czwórkach podwójnych – najpierw srebro w Sewilli (2002), następnie brąz w Mediolanie (2003), a potem po kolei cztery złote krążki w Gifu (2005), Eton (2006), Monachium (2007) i Poznaniu (2009).

W rywalizacji olimpijskiej brał udział – bagatela – pięciokrotnie. Debiutował w Atlancie w 1996 r., gdzie ścigał się w czwórkach podwójnych, mając za partnerów przy wiosłach Piotra Bujnarowskiego, Przemysława Lewandowskiego i Jarosława Nowickiego. W przedbiegach biało-czerwona osada stawiła się na metę jako piąta, w repasażu prześcignęła wszystkich uczestników, ale półfinał ukończyła na ostatniej, szóstej pozycji. W finale „B”  Bujnarowski i jego koledzy uzyskali trzeci wynik, kończąc całe zawody na dziewiątej pozycji. Cztery lata później w Sydney stanął, u boku Adama Korola, do rywalizacji w dwójkach podwójnych. W wyścigu eliminacyjnym Polacy ulegli tylko jednej osadzie, w repasażu wyprzedzili wszystkich konkurentów, natomiast w półfinale dotarli na metę trzeci. W finale rywale okazali się już zbyt silni i nasi zawodnicy byli na mecie ostatni, co przełożyło się na szóste miejsce w klasyfikacji końcowej. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. wziął udział w konkurencji czwórek podwójnych, wiosłując razem z Adamem Bronikowskim, Sławomirem Kruszkowskim i Adamem Korolem. Polacy wygrali wyścig eliminacyjny i półfinał, a w wyścigu o medale otarli się podium, zajmując czwarte miejsce. Ponownie w olimpijskiej osadzie czwórek podwójnych znalazł się w Pekinie w 2008 r., tym razem wspólnie z Michałem Jelińskim, Adamem Korolem i Konradem Wasielewskim. Polacy wygrali wszystkie wyścigi, łącznie z olimpijskim finałem, w którym prześcignęli następną ekipę (Włochów) o ponad 2 sekundy. W tej samej konkurencji i dokładnie w tym samym składzie osady wystartował w swoich piątych igrzyskach, w Londynie w 2012 r. W wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli drugie miejsce, a w półfinale – trzecie, dające awans do finału. W rozgrywce o medale nie udało się jednak powtórzyć sukcesu z Pekinu; wyprzedzeni przez wszystkich rywali, Kolbowicz i koledzy zakończyli zawody na szóstej lokacie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 231.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 100, 102-104, 133, 137.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 121.
• Urban, Renata, Bartnik Paweł, Zenon Szostak, 70 lat Akademickiego Związku Sportowego w Szczecinie, Szczecin 2017, s. 61-67.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8 / 9, s. 92, nr 10/11, s. 133.
• Kronika sportu 2000, s. 220, 235, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.
•  (-), APS, 5/2018 (351), s. 4-5.

 

ADAM MAREK KOROL (1974--) wioślarz AZS-AWF Gdańsk, czterokrotny mistrz świata, olimpijczyk z Atlanty (1996), Sydney (2000), Aten (2004), Londynu (2012), mistrz olimpijski z Pekinu (2008).

Urodził się 20 sierpnia 1974 w Gdańsku. Ukończył Technikum Elektryczne we Wrzeszczu (1994), a następnie studia na Wydziale Wychowania Fizycznego gdańskiej AWFiS (2000). W 2007 r. został zatrudniony przez swą macierzystą uczelnię na stanowisku asystenta w Katedrze Sportów Indywidualnych i Motoryczności Człowieka. Od września 2012 do czerwca 2015 r. pracował jako wicedyrektor ds. sportu Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 6. Był też trenerem koordynatorem kadry młodzieżowej w PZTW, a od 18 grudnia 2014 członkiem Zarządu AZS-AWF Gdańsk. W latach 2013-2017 pełnił funkcję Przewodniczącego Komisji Zawodniczej przy Polskim Komitecie Olimpijskim. Od 16 czerwca 2015 do 16 listopada 2015 sprawował urząd ministra sportu i turystyki w rządzie Ewy Kopacz. W 2015 r., startując z listy Platformy Obywatelskiej został wybrany posłem na Sejm RP VIII kadencji (z okręgu gdańskiego, uzyskał 28 727 głosów). W 2008 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2010 r. otrzymał Medal św. Wojciecha za wybitne zasługi sportowe rozsławiające Gdańsk w świecie.

 W trakcie swej wioślarskiej kariery reprezentował barwy gdańskich klubów RKS „Stoczniowiec”/„Drakkar” (do 19. roku życia), a następnie AZS-AWFiS. Wielokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski, jedenaście razy zwyciężając w dwójkach i czwórkach podwójnych, ponadto po jednym razie w jedynkach (2006) oraz ósemkach (2004). W pierwszej dekadzie XXI wieku osada czwórek podwójnych z jego udziałem dominowała na zawodach Pucharu Świata – wystarczy wspomnieć, że w tym czasie pierwsze miejsce zajął osiem razy (Wiedeń 2001, Mediolan 2003, Monachium 2003 i 2006, Poznań 2006, Linz 2007, Amsterdam 2007, Monachium 2008), do tego czterokrotnie drugie (Hazewinkel 2002, Lucerna 2004, Monachium 2005, Lucerna 2008) i tyle samo razy trzecie (Sewilla 2001, Lucerna 2002, Eton 2005, Poznań 2008). W 2010 r. stanął na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Europy w Montemor-o-Velho w czwórce podwójnej. Pierwszy medal Mistrzostw Świata – brązowy – zdobył w dwójce podwójnej w Kolonii (1998), jednak największe sukcesy wywalczył w czwórkach podwójnych – najpierw srebro w Sewilli (2002), następnie brąz w Mediolanie (2003), a potem po kolei cztery złote krążki w Gifu (2005), Eton (2006), Monachium (2007) i Poznaniu (2009). Karierę zawodniczą zakończył w 2013 r.

W rywalizacji olimpijskiej brał udział – bagatela – pięciokrotnie. Debiutował w Atlancie w 1996 r., gdzie ścigał się, wspólnie z Kajetanem Broniewskim, w dwójkach podwójnych. Polska osada zajęła drugie miejsce w przedbiegach, trzecie w repasażu, a w repasażu powtórzonym – pierwsze. Wyniki te zakwalifikowały ją do finału „C”, w którym Broniewski i Korol pokonali wszystkich rywali, co dało im ostatecznie trzynaste miejsce w turnieju. Cztery lata później w Sydney ponownie stanął do rywalizacji w dwójkach podwójnych, tym razem mając u boku Marka Kolbowicza. W wyścigu eliminacyjnym Polacy ulegli tylko jednej osadzie, w repasażu wyprzedzili wszystkich konkurentów, natomiast w półfinale dotarli na metę trzeci. W finale rywale okazali się już zbyt silni i nasi zawodnicy byli na mecie ostatni, co przełożyło się na szóste miejsce w klasyfikacji końcowej. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. wziął udział w konkurencji czwórek podwójnych, wiosłując razem z Adamem Bronikowskim, Markiem Kolbowiczem i Sławomirem Kruszkowskim. Polacy wygrali wyścig eliminacyjny i półfinał, a w wyścigu o medale otarli się podium, zajmując czwarte miejsce. Ponownie w olimpijskiej osadzie czwórek podwójnych znalazł się w Pekinie w 2008 r., tym razem wspólnie z Michałem Jelińskim, Markiem Kolbowiczem i Konradem Wasielewskim. Polacy wygrali wszystkie wyścigi, łącznie z olimpijskim finałem, w którym prześcignęli następną ekipę (Włochów) o ponad 2 sekundy. W tej samej konkurencji i dokładnie w tym samym składzie osady wystartował w swoich piątych igrzyskach, w Londynie w 2012 r. W wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli drugie miejsce, a w półfinale – trzecie, dające awans do finału. W rozgrywce o medale nie udało się jednak powtórzyć sukcesu z Pekinu; wyprzedzeni przez wszystkich rywali, Kolbowicz i koledzy zakończyli zawody na szóstej lokacie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 234.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 102-104.
• A. Pawlak, Olimpijczycy, s. 125.
• Śliwiński B., [w:] [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=KOROL_ADAM]
• Magazyn  Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 92,  nr 10/11, s. 133.
• Kronika sportu 2000, s. 220, 235, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.

 

ROBERT JACEK KOSTECKI (1969--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.

 

MAREK WOJCIECH KRAWCZYK (1976) pływak klubów gdańskich, wielokrotny mistrz Polski w stylu klasycznym, medalista ME, olimpijczyk z Atlanty (1996) i Sydney (2000).

Urodził się 23 marca 1976 w Gdańsku jako syn Ryszarda i Danuty Szelestowskiej. Ukończył miejscowy Zespół Sportowych Szkół Ogólnokształcących nr 11 im. Janusza Kusocińskiego (1995), a następnie gdańską AWFiS, gdzie w 2003 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia trenera II klasy. Po zakończeniu kariery zawodniczej zajął się trenowaniem dzieci. Mieszka w Gdańsku.

Pływak (186 cm, 75 kg), specjalista w stylu klasycznym, w trakcie swojej kariery reprezentował barwy „Startu” (1985-1986) i AZS-AWF Gdańsk (1987-2003). Jego umiejętności pływackie i formę rozwijali trenerzy Janusz Dąbrowski, Piotr Werner („Start”), Urszula Kostrzewa (AZS), a od 1991 r. Hanna Klimek-Włodarczak i Alojzy Ogiński. W apogeum swojej kariery był zdecydowanie najlepszym żabkarzem w kraju. W Mistrzostwach Polski triumfował 12 razy w wyścigach stylem klasycznym na dystansach 50 m (1994, 1997, 2001, 2002), 100 m (1997, 1998, 2000-2002) i 200 m (1995, 1998, 1999). Czterokrotnie bił krajowe rekordy na 50 i 100 m stylem klasycznym, poprawiając każdy zarówno na małym jak i dużym basenie. W rywalizacji międzynarodowej seniorów zadebiutował dopiero podczas Mistrzostw Europy w Wiedniu w 1995 (w lutym 1994 miał przez trzy tygodnie nogę w gipsie, co pozbawiło go występu na Mistrzostwach Świata). Otarł się wówczas o podium w sztafecie 4x100 m zmiennym (Polacy zajęli czwarte miejsce), a indywidualnie w wyścigu na 200 m stylem klasycznym był szósty. Po życiowym sukcesie w Atlancie (złośliwi twierdzili, iż był on rezultatem kilkutygodniowej przerwy w treningach spowodowanej wypadkiem na pływalni w Lesznie), gdzie walczył w finale na 200 m, nie potrafił się umocnić się na stałe w światowej czołówce. Niemniej, w końcowej klasyfikacji wszystkich mityngów Pucharu Świata w sezonie 1997 r. znalazł się na drugim miejscu wśród pływaków w stylu klasycznym. Swe największe trofeum, brązowy medal Mistrzostw Europy, zdobył w Sewilli w 1997 r. w sztafecie 4x100 m stylem zmiennym. W tej samej konkurencji na ME w Stambule (1999) był siódmy, a na Mistrzostwach Świata w Perth (1998) i Hongkongu (1999) odpowiednio ósmy i szósty. Po swoich drugich Igrzyskach Olimpijskich w 2000 r. skoncentrował się na odrobieniu zaległości na studiach, już bez wielkich ambicji wynikowych. W 2003 r. zakończył wyczynowe uprawianie sportu.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. startował w trzech konkurencjach pływackich. Na 100 m stylem klasycznym odpadł po przedbiegach, w których uzyskał 25. wynik eliminacji. O wiele lepiej poradził sobie w wyścigach na dwukrotnie dłuższym dystansie – w eliminacjach zajął trzecie miejsce, a w olimpijskim finale szóste. Wreszcie, razem z Mariuszem Siembidą, Rafałem Szukałą i Bartoszem Kizierowskim współtworzył polską sztafetę pływacką 4x100 m stylem zmiennym. W przedbiegach Polacy pobili rekord kraju i z szóstym rezultatem eliminacji awansowali do finału, w którym dotarli na metę jako siódmy zespół. Cztery lata później na igrzyskach w Sydney ścigał się na 100 i 200 m stylem klasycznym – w obydwu konkurencjach odpadł na etapie przedbiegów, zajmując odpowiednio 24. i 18. miejsce w klasyfikacji wyników (i końcowej). Co ciekawe, jego wyjazd do Australii podyktowany był głównie udziałem w sztafecie 4x100 m stylem zmiennym. Ostatecznie jednak kierownictwo ekipy pływackiej wycofało naszych zawodników z tego konkursu, by nie przeciążać Bartosza Kizierowskiego, który miał płynąć w tym dniu na 50 m stylem dowolnym.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 241.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 133.
• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 113, 114, 115, 117, 132.
• Waśko, Krótki  basen, s. 10, 11, 58, 60, 62.
• Waśko, Długi  basen, s. 8, 9, 28, 48, 50, 52, 118.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 83;  nr 10/11, s.125, 126.
• Kronika sportu  2000, s. 145, 236.

 

ADAM ARTUR KRZESIŃSKI (1965--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.    

 

BEATA KUCHARZEWSKA (1976--) magister filologii polskiej, judoczka z opolskiego AZS, olimpijka z Atlanty (1996).

Urodziła się 31 marca 1976 w Niemodlinie. Absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Opolskiego. Mieszka w Opolu.

Judoczka, w trakcie swojej kariery zawodniczej występowała w barwach AZS Opole. Jej umiejętności i formę kształtowali w klubie trenerzy Sabina Dyrda i Edward Faciejew, w kadrze zaś –  Wiesław Błach. Trzykrotnie stawała na najwyższym stopniu podium Mistrzostw Polski (1995, 1996, 1997), do tego raz zajęła miejsce trzecie (1994). W 1992 i 1994 r. została brązową medalistką Mistrzostw Europy Juniorów, natomiast w Ostendzie w 1997 r. zdobyła to samo trofeum w rozgrywkach seniorów.

Na olimpijskiej tatami stanęła pierwszy i ostatni raz podczas igrzysk w Atlancie w 1996 r., rywalizując w wadze lekkiej (do 56 kg). W pierwszej kolejce udało jej się wyciągnąć wolny los, jednak w 1/8 finału uległa reprezentantce Wielkiej Brytanii N. Fairbrother i odpadła z turnieju.

 Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 246.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 141.

 

PRZEMYSŁAW MARCIN LEWANDOWSKI (1975--) wioślarz AZS-AWFiS Gdańsk, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził się 31 lipca 1975 roku w Poznaniu. Ukończył Wirtschaftsgymnasium w Stuttgarcie oraz Wyższą Szkołę Języków Obcych w Poznaniu. W trakcie swojej wioślarskiej kariery reprezentował barwy klubów „Canstatt” Stuttgart i AZS-AWFiS Gdańsk. Czterokrotnie zdobywał złote medale Mistrzostw Polski, triumfując w czwórkach podwójnych w 1995, 1996, 1997 i 1998 r. W tej samej konkurencji dwukrotnie uczestniczył w finałach Mistrzostw Świata – w Tampere w 1995 r. osada z jego udziałem zajęła dziesiąte miejsce, a w Kolonii w 1998 r. – szóste.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. ścigał się w czwórkach podwójnych, mając za partnerów przy wiosłach Piotra Bujnarowskiego, Marka Kolbowicza i Jarosława Nowickiego. W przedbiegach biało-czerwona osada stawiła się na metę jako piąta, w repasażu prześcignęła wszystkich uczestników, ale półfinał ukończyła na ostatniej, szóstej pozycji. W finale „B”  Lewandowski i jego koledzy uzyskali trzeci wynik, kończąc całe zawody na dziewiątej pozycji.

 Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Przemys%C5%82aw_Lewandowski_(wio%C5%9Blarz)] [dostęp 13.08.2019]

 

KRZYSZTOF JAN MEHLICH (1974--) płotkarz AZS-AWF Katowice, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził się 2 sierpnia 1974 w Strzelcach Opolskich jako syn Jerzego i Marii Tarlińskiej. Ukończył Zespół Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego w Raciborzu (1993), a następnie studia w AWF w Katowicach, gdzie w 1999 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego i uprawnienia fizjoterapeuty. Został zatrudniony na swej macierzystej uczelni, początkowo na stanowisku asystenta Katedry Rehabilitacji i uzyskał tam stopień doktora nauk o kulturze fizycznej. Obecnie pracuje jako Kierownik Zakładu Fizjoterapii w Ortopedii i Traumatologii Górnośląskiego Centrum Rehabilitacji Repty im. gen. Jerzego Ziętka. W trakcie swej lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy „Victorii” Racibórz (1989-1993) i AZS-AWF Katowice (1993-2003). Specjalizował się w biegach przez wysokie płotki.  W Mistrzostwach Polski na otwartym stadionie triumfował na 110 m przez płotki w 1996 r., ponadto czterokrotnie został wicemistrzem (1994, 1995, 1997, 1998). W krajowych Mistrzostwach Halowych dwukrotnie zdobył złoto na 60 m przez płotki (2001, 2002), a czterokrotnie srebro (1997-2000). W latach 1994-2001 siedmiokrotnie reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując 7 startów i jedno indywidualne zwycięstwo. Podczas Mistrzostw Europy Juniorów w San Sebastian w 1993 r. wywalczył wraz z kolegami brązowy medal w sztafecie 4x400 m, a w płotkarskim biegu na 400 m dotarł do półfinału. Startując w Akademickich Mistrzostwach Świata w Fukuoce w 1995 r. zdobył brązowy medal w biegu na 110 m przez płotki. W rozgrywanych w Bremie zawodach Pucharu Europy w Lekkoatletyce w 2001 r. zajął piąte miejsce, czym przyczynił się do historycznego triumfu polskiej męskiej reprezentacji. Uczestniczył w Mistrzostwach Europy (1998) oraz – dwukrotnie – w Halowych Mistrzostwach Świata (1997, 1999), jednak we wszystkich tych zawodach nie przeszedł etapu eliminacji.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. startował w biegu płotkarskim na 110 m. W przedbiegach zajął drugie miejsce, w ćwierćfinale czwarte, jednak w półfinale przekroczył metę dopiero jako piąty zawodnik i odpadł z dalszej rywalizacji.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 273.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 171.
• Lekkoatleta, 1996, nr 7/8, s. 12; Lekkoatleta 1992-1996 (miesięcznik), 1997-2002 (rocznik).

 

PAWEŁ MARIAN NASTULA (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.

 

MARCIN NOWAK (1975--) ps. „Gustaw”, siatkarz AZS Częstochowa, finalista mistrzostw świata i Europy, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził się 17 października 1975 w Częstochowie jako syn Bogusława i Małgorzaty Rozpondek. Absolwent miejscowego Technikum Samochodowego (1995). Siatkarz, który przy wzroście 215 cm był przez pewien czas najwyższym zawodnikiem tej dyscypliny sportu w Polsce i Europie. Swoją karierę rozpoczął w barwach AZS „Yawal” Częstochowa, gdzie szkolił go trener Andrzej Czerlik. W barwach tego klubu zdobył cztery tytuły mistrza Polski (1994, 1995, 1997, 1999), do tego brązowy medal (1996), Puchar (1998) i Superpuchar Polski (1995). W 1999 r. wyjechał, podobnie jak wielu innych siatkarzy, do Włoch, gdzie grał przez dwa sezony w „Petrarce” Padwa. Wróciwszy do polskiej ligi występował w AZS Częstochowa, następnie w „Polskiej Energii” Sosnowiec, a potem w AZS Olsztyn – z pierwszym z wymienionych klubów zdobył wicemistrzostwo (2002), z drugim dwukrotnie Puchar Polski (2003, 2004), z trzecim dwukrotnie wicemistrzostwo (2005, 2006). W kolejnych latach grał w barwach  „Mostostalu” Kędzierzyn-Koźle (2006-2008), „Delecty” Bydgoszcz (2008-2009), „Siatkarza” Wieluń (2009-2010), AZS-u Politechnika Warszawska (2010-2014), „Espadonu” Szczecin  (2014–2017) i „Iskry” Warszawa, jednak już bez większych sukcesów. Od 1994 do 2003 r. był powoływany do reprezentacji Polski, w której wystąpił w tym czasie łącznie 230 razy. Jego atutem (ze względu na wzrost) był (niestety) tylko atak, natomiast w innych elementach siatkarskiej sztuki uchodził za nie doszkolonego. Był złotym medalistą Mistrzostw Świata Juniorów w 1994 r. Wystąpił na Mistrzostwach Europy w Atenach (1995), gdzie reprezentacja Polski zajęła szóste miejsce oraz na Mistrzostwach Świata w Tokio (1998).

Jako członek narodowej kadry siatkarzy wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. Niestety, polscy zawodnicy przegrali wszystkie swoje mecze eliminacyjne – kolejno z USA, Brazylią, Bułgarią i Argentyną – w dodatku tylko w ostatnim „urwali” przeciwnikowi jednego seta. Zająwszy ostatnie miejsce w grupie, odpadli z turnieju; w końcowej klasyfikacji znaleźli się na 9-12 miejscu.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 282.
• Mecner, 80 lat siatkówki, s. 109 i dalsze.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 182.
• (-), Dwunastu wspaniałych, „Magazyn Sportowy” 27.09.2002.

 

PIOTR OLSZEWSKI (1973--) ps. „Kaczor”, AZS Gdańsk, 6-krotny mistrz Polski w czwórce bez sternika, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził się 25 kwietnia 1973 w Warszawie jako syn Włodzimierza i Wiesławy. Ukończył Technikum Mechaniczne w Płocku (1993), następnie przez kilka lat studiował w AWF w Gdańsku. Mieszka w USA. W trakcie swej wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gdańsk. W klubie był wychowankiem trenera Grzegorza Stellaka, natomiast w kadrze nad jego umiejętnościami i formą czuwał Witold Sroga. Sześciokrotnie zdobył tytuł mistrza Polski w czwórkach bez sternika. W rywalizacji międzynarodowej już w 1991 r. wywalczył brązowy medal w dwójce ze sternikiem na Mistrzostwach Świata Juniorów w Hiszpanii. Zademonstrował w ten sposób wielkie możliwości, których z bliżej nieznanych powodów nie zdołał wykorzystać w późniejszych latach. Zdążył jeszcze zostać akademickim mistrzem świata w ósemce w Groeningen (1994). Uczestniczył również w Mistrzostwach Świata w Tampere w 1995 r., gdzie osada ósemek z jego udziałem zajęła dwunaste miejsce.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. startował – wspólnie z Piotrem Bastą, Wojciechem Jankowskim i Jackiem Streichem – w konkurencji czwórek bez sternika. Po zajęciu trzeciego miejsca w przedbiegach i czwartego w półfinale, Polacy trafili do finału „B”, w którym dopłynęli na metę jako szósta osada, co było równoznaczne z dwunastym miejscem w klasyfikacji końcowej.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 288.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 85, 102, 137.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 189.

 

ALICJA IWONA PĘCZAK – GRACZYK (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.   

 

MAREK PAWEŁ PISULA (1969--) judoka wrocławskiego AZS, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził się 6 lutego 1969 we Wrocławiu jako syn Jana i Teodory Janus. Ukończył miejscowe Technikum Mechaniczno-Elektryczne (1991), a następnie do 1998 r. studiował we wrocławskiej AWF. Mieszka we Wrocławiu. Judoka, w trakcie swej zawodniczej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Wrocław. W klubie był podopiecznym trenera Antoniego Wojno, w kadrze – Waldemara Sikorskiego. Zyskał opinię zawodnika niezbyt utalentowanego (co przekładało się na mały zasób technik), ale bardzo pracowitego. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – w 1993 i 1994 r. wywalczył brąz,  w 1996 r. srebro, wreszcie w 1997 r. zdobył krążek z najcenniejszego metalu i tytuł mistrza. W rywalizacji międzynarodowej nie osiągnął wielu sukcesów, niemniej został brązowym medalistą Mistrzostw Europy Juniorów 1989 r., zaś na Mistrzostwach Europy w Gdańsku w 1994 r. był siódmy w kategorii wagowej 86 kg.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. startował turnieju judo w wadze średniej (86 kg). Niestety, już w pierwszej kolejce przegrał z reprezentantem Chin Ao Tegenem i odpadł z konkursu; w końcowej klasyfikacji znalazł się na 32. lokacie.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 301.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 205.

 

ROBERT PRYGIEL (1976--) ps. „Pryhu”, siatkarz AZS Częstochowa, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził sie 17 kwietnia 1976 w Radomiu jako syn Tadeusza i Elżbiety Zawadzkiej. Absolwent miejscowego V Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta (1995), student Wyższej Szkoły Zarządzania Nieruchomościami w Warszawie. W latach 2013-2015 był trenerem klubu siatkarskiego „Cerrad Czarni” Radom. Obecnie pracuje jako asystent szkoleniowca w tym klubie.

Siatkarz, rozpoczął swą zawodniczą karierę w barwach „Czarnych” Radom (do 1995), skąd trafił do AZS „Yawal” Częstochowa (1995-1997). W barwach pierwszego z wymienionych klubów zdobył dwa brązowe medale (1994, 1995), a z akademikami – kolejny (1996), a następnie tytuł mistrza Polski (1997). W 1997 r. przeszedł do „Legii” Warszawa, gdzie trenował pod okiem Jerzego Salwina, jednak z nową drużyną nie odniósł większych sukcesów. Po spadku stołecznego klubu z najwyższej klasy ligowej (2000), znalazł miejsce w składzie „Czarnych” Radom, a potem „Skry” Bełchatów, z którą zdobył kolejny brązowy medal Mistrzostw Polski (2002). Przez kilka kolejnych lat występował w Rosji, gdzie reprezentował zespół „Gazpromu” Surgut. Po powrocie do Polski w 2008 r. podpisał kontrakt z „Jastrzębskim Węglem” i niecały rok później zdobył z nim swój piąty brązowy medal mistrzostw Polski. Od 2009 r. grał w „Jadarze” Radom, następnie w AZS Politechnice Warszawskiej, by w 2011 r. wrócić do swojego macierzystego klubu, „Czarnych” Radom. W pierwszym sezonie z Wojskowymi awansował do I ligi, a w następnym do PlusLigi, zdobywając mistrzostwo rozgrywek I ligi. Po tym sukcesie zdecydował się zakończyć karierę zawodniczą. Swoje występy w barwach narodowych zapoczątkował w 1993 r., biorąc udział na Mistrzostwach Świata Kadetów w Stambule. Dwa lata później pojechał na Mistrzostwa Świata Juniorów w Malezji. Wreszcie debiutował w składzie pierwszej reprezentacji, co miało miejsce w jednym z meczów towarzyskich przed Igrzyskami Olimpijskimi w Atlancie (1996). W następnych latach nadal otrzymywał powołania, ale często znajdował się poza pierwszą szóstką. Mimo że zaliczył udany sezon 2000/2001, nie znalazł się w składzie na Mistrzostwach Europy 2001. Szansę gry w kadrze dał mu nowy szkoleniowiec Waldemar Wspaniały, powołując na Mistrzostwa Świata w Argentynie (Polska drużyna ukończyła je na jedenastym miejscu). Występował również w meczach Ligi Światowej; w edycji 2003 r. okazał się nawet najskuteczniejszym zawodnikiem biało-czerwonych. W 2004 roku po dobrych występach w Superlidze nie znalazł jednak uznania szkoleniowca przygotowującego kadrę do igrzysk w Atenach.  Do gry w reprezentacji wrócił po dwóch latach na zaproszenie nowego trenera Raúla Lozano. Występował w fazie interkontynentalnej rozgrywek Ligi Światowej w 2006 i 2007 r. Ogółem, w latach 1996-2007 odnotował 136 występów w reprezentacji.

Został powołany do kadry siatkarzy na Igrzyska Olimpijskie w Atlancie w 1996 r., jednak ostatecznie nie zagrał w żadnym meczu. W samym turnieju polscy zawodnicy przegrali wszystkie swoje mecze eliminacyjne – kolejno z USA, Brazylią, Bułgarią i Argentyną – w dodatku tylko w ostatnim „urwali” przeciwnikowi jednego seta. Zająwszy ostatnie miejsce w grupie, odpadli z dalszej rywalizacji; w końcowej klasyfikacji umieszczono ich na 9-12 miejscu.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 304.
• Mecner, 80 lat siatkówki, s. 110 i dalsze.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 209.
• Dwunastu wspaniałych, Magazyn Sportowy 27.09.2002.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Robert_Prygiel] [dostęp 13.08.2019]

 

JAROSŁAW ANDRZEJ RODZEWICZ (1973--) ps. „Rodzynek”, florecista AZS-AWF Gdańsk, srebrny medalista olimpijski z Atlanty (1996). Urodził się 11 maja 1973 w Gdyni jako syn Ryszarda i Krystyny Marii Kosmider. Ukończył XI Liceum Ogólnokształcącego im. Janusza Kusocińskiego w Gdańsku (1992), a następnie Studium Trenerskie przy tamtejszej AWF (1998). Florecista, rozpoczął zawodniczą karierę w barwach „Ogniwa” Sopot w 1985 r.; jego pierwszym trenerem był tam Robert Mrozowski. Po dwóch latach obydwaj przeszli do AZS-AWF Gdańsk, gdzie opiekę nad Rodzewiczem przejął Stanisław Szymański. W 1995 r. zdobył tytuł indywidualnego wicemistrza Polski we florecie, a w 1998 r. wywalczył w tej samej konkurencji złoto. Ponadto, razem z kolegami z AZS-AWF Gdańsk wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski w konkurencji drużynowej. Został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi.

Był czwartym, rezerwowym członkiem drużyny florecistów na igrzyska w Atlancie, której podstawowy skład tworzyli Piotr Kiełpikowski, Adam Krzesiński i Ryszard Sobczak. W zasadzie powinien polecieć z nimi do USA i zgodnie z regulaminem, mieszkając poza wioską olimpijską, oczekiwać na ewentualny występ; zdecydowały jednak oszczędności i „rezerwista” pozostał w... Sopocie. Tymczasem już w trakcie turnieju indywidualnego ból w kolanie Piotra Kiełpikowskiego praktycznie wykluczył go z walk drużynowych. W trybie alarmowym wezwano na odsiecz rezerwowego florecistę. Deficyt czasu i inne tarapaty uniemożliwiły mu występ w pierwszym meczu Polaków z Wenezuelą (musiał w nim walczyć kulejący Kiełpikowski, niemniej Polacy wygrali 45:27), ale stawił się na planszy w drugim ważnym meczu z Niemcami – mistrzami olimpijskimi z Barcelony. Sytuacja została uratowana. Nieopierzony, zmęczony podróżą i niewyspany olimpijski debiutant bił się świetnie, „wypunktował” m.in. Wienanda i Kocha 5:4. Mimo to walka z Niemcami była dramatyczna i bardzo wyrównana. Tuż przed końcem meczu zwycięstwo wisiało na przysłowiowym włosku (44:44), ostatnie decydujące trafienie zadał jednak Krzesiński i Polska znalazła się w strefie medalowej. Także w półfinale z Austrią (45:38) i finale z Rosją (40:45) nie dał poznać, że jest olimpijskim debiutantem (wygrał m.in. z mistrzem świata Dmitriem Szewczenko), toteż od trenera i wychowawcy Stanisława Szymańskiego otrzymał wysoką ocenę: „To bojowy i dynamiczny zawodnik, który potrafi wyjść z każdej opresji na planszy i z każdej depresji poza nią. Pomagają mu w tym znakomite warunki fizyczne (190 cm wzrostu) i wrodzona intuicja szermiercza. Jest przy tym inteligentny i otwarty na nowe, proponowane przez trenera rozwiązania, choć jest także wrażliwy i nie znosi obcesowego traktowania”.

Bibl.:

• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 158-161.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 309.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 89.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 215.
   

ANNA MARIA RYBICKA (1977--) ps. „Rybka”, florecistka AZS-AWF Gdańsk, drużynowa mistrzyni świata (2003), olimpijka z Atlanty (1996), srebrna medalistka olimpijska z Sydney (2000). Urodziła się 28 marca 1977 w Gdyni jako córka Marka Tadeusza i Jolanty Marii Koseckiej. Ukończyła I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku (1996), później studiowała w Wyższej Szkole Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Politycznych w Gdyni, a w 2002 r. została absolwentką Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. W 2006 r. znalazła zatrudnienie na stanowisku starszego analityka  rynku w Thomson Reuters. W 2013 r. pracowała też jako trenerka szermierki w Singapurze. Razem z Sylwią Gruchałą założyła szkołę szermierczą „Riposta” dla dzieci z domów dziecka i rodzin zastępczych.

Szermierkę trenowała w barwach AZS-AWF Gdańsk, specjalizowała się w walce floretem. Ojciec zaszczepił jej żyłkę sportową (lodowisko, pływalnia, narty), ale na salę szermierczą zaprowadziła mama. Wygrała pierwszy turniej zorganizowany w słynnej Sportowej Szkole Podstawowej nr 70 (Gdańsk-Oliwa, ul. VII Dwór 6), gdzie się zaraz potem przeniosła i spotkała wspaniałego trenera i wychowawcę Longina Szmita, którego szanowała i podziwiała (nauczyciel wf, trener, znawca poezji francuskiej, numizmatyk, hodowca kwiatów, artysta plastyk upiększający szkołę nr 70). Jej szermierczą karierę zakłócały ciężkie operacje –  najpierw pęknięcie i usunięcie śledziony (1994), potem naderwanie wiązadła krzyżowego kolana prawej nogi (1999; nie chodziła wówczas przez 7 tygodni). Mimo tych trudności czterokrotnie zdobyła tytuł indywidualnej mistrzyni Polski (1993, 1995, 1998, 2005) ponadto dwukrotnie była wicemistrzynią (1996, 2000). Na arenie międzynarodowej duże sukcesy sportowe odnosiła już jako kadetka, zostając mistrzynią świata (Meksyk 1994) i srebrną medalistką (Bonn 1992) w tej kategorii wiekowej (do lat 17). W rozgrywkach Mistrzostw Świata Juniorów zdobyła cztery medale, w tym aż trzy złote zarówno w konkurencji drużynowej (1995, 1996), jak i indywidualnej (1997). W rywalizacji seniorów pierwsze znaczące trofeum wywalczyła na Mistrzostwach Europy w Gdańsku (1997), gdzie indywidualnie stanęła na najniższym stopniu podium. Z kolejnych edycji tej imprezy przywiozła dwa brązowe krążki indywidualnie (Kopenhaga 2004, Izmir 2006), a drużynowo dwa złote (Moskwa 2002 i Bourges 2003) i jeden brązowy (Izmir 2006). Wraz z innymi polskimi florecistkami była trzecia na Mistrzostwach Świata w La Chaux de Fonds (1998), a następnie druga w Lizbonie (2002). W 2003 r. w Hawanie, po raz pierwszy w historii polskiej szermierki została (razem z Sylwią Gruchałą, Małgorzatą Mroczkiewicz i Małgorzatą Wojtkowiak) drużynową mistrzynią świata, po zwycięstwie w finale nad zespołem Rosji. Później zdobyła jeszcze po jednym srebrnym (Paryż 2010) i brązowym medalu (Nowy Jork 2004) tej imprezy.

Dwukrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Atlancie w 1996 r. w turnieju indywidualnym florecistek ominęła bez walki pierwszą rundę, ale w drugiej przegrała z Węgierką A. Mohamed (8:15) i odpadła. Z kolei rywalizując (razem z Katarzyną Felusiak i Barbarą Szewczyk) w drużynie rozpoczęła od wygranego meczu z USA 45:44, jednak później nadeszła seria porażek – w ćwierćfinale z Niemkami 35:45, w repasażu z Rosjankami 44:45, a w ostatnim meczu z Chinkami 32:45 – i ostatecznie Polki zakończyły swój występ na ósmej lokacie. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. w turnieju indywidualnym odpadła w 1/16 finału po porażce z Meng Jie z Chin (9:15); w końcowej klasyfikacji zajęła 22 miejsce. Natomiast w rywalizacji drużynowej radziła sobie z koleżankami – były nimi Sylwia Gruchała, Magdalena Mroczkiewicz i (rezerwowa) Barbara Szewczyk-Wolnicka – świetnie, pokonując reprezentantki Chin (45:33) i Niemiec (45:34). Dopiero w finale olimpijskim polskie florecistki uległy Włoszkom 36:45, dzięki czemu wróciły do kraju ze srebrnymi medalami.

Bibl.:

• Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 167.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 314.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 89.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 220.
• Magazyn Olimpijski 2000, nr 8-9, s. 89 i nr 10-11, s. 130, 131.
• Kronika 2000, s. 197, 235, 236.
• Biuletyn PZS 1993-2000.
• (-), APS, 02.2015 (325), s. 10-11.

 

MAŁGORZATA SOBAŃSKA (1969--) lekkoatletka AZS-AWF Wrocław, specjalistka w długich dystansach, olimpijka z Atlanty (1996) i z Aten (2004). Urodziła się 25 kwietnia 1969 w Poznaniu. Ze sportem miała do czynienia już od młodości. W szkole podstawowej po testach sprawnościowych trafiła do klasy sportowej o profilu lekkoatletycznym, gdzie wyróżniła się w biegach średniodystansowych. Paradoksalnie, jako juniorka nie trenowała zbyt ciężko – sama wspomina, że w klubie miała przezwisko „nygus” i była znana z tego, że oszukuje na treningach, nie wykonując całej zadanej pracy. Jednak dzięki temu mogła już jako senior dołożyć sporo pracy i cieszyć się dłużej dobrą formą. Przez pewien czas startowała na otwartym stadionie i w hali –  była wicemistrzynią Polski na dystansach 3000 m (1991), 5000 m (1995) i 10000 m (1999). Szybko okazało się jednak, że najbardziej pociągają ją biegi masowe. Pierwszy maraton przebiegła w wieku 22 lat. Natychmiast dostała kontrakt z japońską firmą i wyjechała do Azji startować w jej barwach. Rok później pobiegła w Tokio swój drugi maraton w 2:34. Po powrocie do Polski pobiegła jesienią 1994 r. maraton w Berlinie, zajmując trzecią lokatę (2:29), a potem jeszcze jeden – w Osace. W 1995 r. odniosła w Londynie swój największy sukces komercyjny wygrywając ten jeden z największych maratonów świata w czasie 2:27. W tym samym roku otarła się o podium Mistrzostw Świata w Göteborgu (była czwarta). W 1999 r. została mistrzynią Polski w półmaratonie, powtarzając to osiągnięcie jeszcze raz, w 2004 r. W 2001 r. startując w Chicago ustanowiła – nadal aktualny – rekord Polski w maratonie wynoszący 2:26:08 (rezultat Wandy Panfil 2:24 z Bostonu był na nieregulaminowej trasie). W 2008 r. zwyciężyła w  maratonie w Warszawie, a rok później – w półmaratonie. 26 września 2010, po starcie w maratonie warszawskim, ogłosiła zakończenie profesjonalnej kariery lekkoatletycznej.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. startowała w biegu maratońskim, który ukończyła na jedenastej pozycji – notabene był to dotychczas najlepszy wynik Polki w kobiecym maratonie na IO. Osiem lat później, na igrzyskach w Atenach, w tej samej konkurencji zajęła siedemnaste miejsce (osiągając zarazem drugi wynik w historii). W opublikowanym w kwietniu 2019 r. wywiadzie mówiła o swych olimpijskich doświadczeniach w następujący sposób: „Chyba szkoda mi szczególnie startu w Stanach Zjednoczonych bo oczekiwania były trochę większe. Jednak jak wspominałam, cały czas uczyliśmy się treningu maratońskiego i forma wtedy okazała się nie być idealną na start docelowy. Byłam trochę zawiedziona, ale patrząc z perspektywy czasu, to były jednak bardzo dobre występy. Warto dodać, że miałam szansę wystąpić jeszcze na IO w Sydney oraz Pekinie, ale przez politykę, różne niejasne decyzje polskiego związku i zmianę reguł w trakcie przygotowań, musiałam zostać w domu. Szczególnie w Australii miałam szansę na wysokie miejsce, myślę, że nawet w pierwszej szóstce. Zrobiłam wtedy solidne minimum 2:27 ale nie udało mi się potwierdzić formy na 10 000 m. czego wymagał związek. Zostałam skreślona ze składu reprezentacji, choć na 1,5 miesiąca przed Igrzyskami jeszcze w nim byłam. Chcąc wszystkim coś udowodnić, pobiegłam w tym samym czasie co Igrzyska, zwycięski maraton w Kolonii w 2:28, prowadząc od startu do mety. Jestem dumna, że reprezentowałam nasz kraj na IO, bo to spełnienie marzeń sportowca. Z drugiej strony jest mi przykro, że nie mogłam wystartować w dwóch kolejnych, bo swoją postawą na imprezach mistrzowskich udowodniłam, że zawsze można było na mnie liczyć”.

Bibl.:

 (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ma%C5%82gorzata_Soba%C5%84ska] [dostęp 18.08.2019]
 

RYSZARD TADEUSZ SOBCZAK (1967--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.

 

ANDRZEJ STELMACH (1972--) siatkarz AZS Częstochowa, olimpijczyk z Atlanty (1996) i Aten (2004). Urodził się 15 sierpnia 1972 w Strzegomiu. W 2013 roku rozpoczął karierę trenerską jako asystent Damiana Dacewicza w klubie MKS Będzin. W sezonie 2015/2016 był II trenerem BBTS-u Bielsko-Biała w PlusLidze. Od października 2016 do czerwca 2017 był pierwszym szkoleniowcem pierwszoligowej drużyny kobiet AZS KU Politechniki Opolskiej. Od grudnia 2017 roku jest trenerem „Tauronu” MKS Dąbrowa Górnicza. Siatkarz, rozpoczął swą zawodniczą karierę w barwach „Chełmca” Wałbrzych, skąd trafił do AZS Częstochowa (1990-1997). Z tym ostatnim klubem zdobył najpierw dwa wicemistrzostwa Polski (1991, 1992), a potem czterokrotnie mistrzostwo (1993, 1994, 1995, 1997) plus jeden  brązowy medal MP (1996).  W 1999 r. wyjechał, podobnie jak wielu innych siatkarzy, do Włoch, gdzie grał kolejno w „Juckerze” Padwa, „Alpitour” Cuneo i „Italii” Ferrara; z drugim z wymienionych klubów zdobył Superpuchar Włoch (1999) i zajął drugie miejsce w Pucharze Europy Zdobywców Pucharów (2000). Wróciwszy do Polski, ponownie zasilił skład AZS Częstochowa, skąd przeszedł do „Płomienia” Sosnowiec, a następnie do „Skry” Bełchatów, z którą dwukrotnie zdobył mistrzostwo Polski (2005, 2006) i tyle samo razy Puchar Polski (2005, 2006). Po kolejnym powrocie do  AZS Częstochowa przyczynił się do wywalczenia Puchar Polski (2008). Ostatnie lata kariery zawodniczej spędził w „Siatkarzu” Wieluń, AZS-ie Olsztyn, AZS-ie Częstochowa i MKS „Banimex” Będzin. Do reprezentacji był powoływany od 1990 do 2005 r. zaliczając w niej ogółem 306 występów. Grał na pozycji rozgrywającego. Na letniej Uniwersjadzie w Buffalo w 1993 r. zdobył wraz z kolegami srebrny medal. Trzykrotnie wziął udział w Mistrzostwach Europy (Finlandia 1993, Grecja 1995, Czechy 2001), raz w Mistrzostwach Świata (Japonia 1998).

Dwukrotnie uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich. Pierwszy występ, w Atlancie w 1996 r., był niestety bardzo nieudany – polscy zawodnicy przegrali wszystkie swoje mecze eliminacyjne – kolejno z USA, Brazylią, Bułgarią i Argentyną – w dodatku tylko w ostatnim „urwali” przeciwnikowi jednego seta. Zająwszy ostatnie miejsce w grupie, odpadli z turnieju; w końcowej klasyfikacji znaleźli się na 9-12 miejscu. Na kolejny olimpijski występ musiał czekać osiem lat. W fazie grupowej turnieju w Atenach w 2004 r. polscy siatkarze wygrali z reprezentacją Serbii i Czarnogóry (3:0), potem przegrali z Grecją (1:3) i Francją (0:3), wreszcie pokonali Tunezję (3:1) Argentynę (3:2). Ćwierćfinałowy mecz z Brazylią, przegrany 0:3, zakończył marzenia naszych zawodników o medalach; w końcowej klasyfikacji umieszczono ich na 5-8 miejscu.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Stelmach] [dostęp 18.08.2019]
   

BARBARA MIROSŁAWA SZEWCZYK – WOLNICKA (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.   

 

KRZYSZTOF ŚMIGIEL (1974--) siatkarz AZS Częstochowa, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził się 6 maja 1974 roku w Szczecinie. Do 2009 r. prowadził szkółkę siatkarską w Gorzowie Wielkopolskim. W 2013 r. związał się zawodowo z przemysłem stoczniowym. W 2018 r. został dyrektorem generalnym Klubu Piłki Siatkowej Stocznia Szczecin. Siatkarz, rozpoczął swą zawodniczą karierę w barwach AZS Częstochowa, później grał w „Czarnych” Radom i AZS Olsztyn. Przez pewien czas występował w lidze francuskiej, reprezentując barwy Montpellier Volley. Wróciwszy do Polski, zasilił skład GTPS Gorzów Wielkopolski, zaś w marcu 2010 podpisał jednoroczny kontrakt z klubem MKS MDK Trzcianka. Do reprezentacji był powoływany od 1995 do 2002 r. zaliczając w niej ogółem 58 występów. Jako członek narodowej kadry siatkarzy wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. Występ naszej drużyny był niestety bardzo nieudany – polscy zawodnicy przegrali wszystkie swoje mecze eliminacyjne – kolejno z USA, Brazylią, Bułgarią i Argentyną – w dodatku tylko w ostatnim „urwali” przeciwnikowi jednego seta. Zająwszy ostatnie miejsce w grupie, odpadli z turnieju; w końcowej klasyfikacji znaleźli się na 9-12 miejscu.

Bibl.:

• Chmielowska O., [w:] [https://siatka.org/pokaz/krzysztof-smigiel-nowym-dyrektorem-generalnym-stoczni-szczecin/] [dostęp 18.08.2019]
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_%C5%9Amigiel] [dostęp 18.08.2019]

 

URSZULA WŁODARCZYK (1965--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.

 

BRONISŁAW WOŁKOWICZ (1973--) judoka AZS Gliwice, olimpijczyk z Atlanty (1996). Urodził się 21 października 1973 w Opolu. Ukończył należące do Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gliwicach Technikum Mechaniczne ze specjalizacją budowy maszyn, a następnie studia w AWF w Warszawie. Od 2004 r. pracuje jako trener w AZS Gliwice, obecnie jest kierownikiem sekcji judo w tym klubie. Do sekcji judo AZS Gliwice zapisał się, wraz ze starszym bratem Bogdanem, w 1982 r., a więc mając zaledwie dziewięć lat. Początkowo występował w wadze 32 kg. Już po sześciu miesiącach zanotował pierwszy sukces – zajął drugie miejsce na Mistrzostwach Gliwic. W następnym roku został mistrzem Śląska młodzików. Miał go wtedy pod swoją opieką trener Eugeniusz Olejniczak. W 1989 r. w Koszalinie, w wieku szesnastu lat zajął trzecie miejsce na Mistrzostwach Polski Juniorów. W późniejszych edycjach tej imprezy wywalczył trzecie miejsce w wadze 71 kg oraz pierwsze w wadze 78 kg. Kończąc wiek juniora dostał się w gliwickim AZS-ie do grupy seniorów prowadzonej przez trenera Czesława Garncarza. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – łącznie zdobył pięć złotych (1995, 1998, 1999, 2000, 2004), cztery srebrne (1994, 2001, 2002, 2003) i siedem brązowych medali. Występy na arenie międzynarodowej rozpoczął w 1989 r., kiedy został powołany do kadry juniorów i zajął pierwsze miejsce w turnieju w Cetniewie. Udany był też jego występ w Wiedniu, gdzie był drugi. W 1993 r. uczestniczył po raz pierwszy i jedyny w Młodzieżowych Mistrzostwach Europy. Odbyły się one w Hadze, a Wołkowicz zajął w nich dziewiąte miejsce. Rok później, już jako senior, zadebiutował w Mistrzostwach Europy w Gdańsku-Oliwie. Stoczył tam tylko jedną walkę, którą zresztą przegrał, ale poczuł smak wielkiej, dorosłej już imprezy. Także w 1994 r. wywalczył z polską ekipą brązowy medal na drużynowych mistrzostwach Europy w Hadze oraz srebrny medal Akademickich Mistrzostw Świata. To ostatnie trofeum zdobył jeszcze raz w Kanadzie w 1996 r. Odniósł też szereg sukcesów w rozgrywkach Pucharu Świata, m.in. zajmując pierwsze miejsce w Warszawie w 1999 r. i Rotterdamie w 2001 r. Na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. wystartował w turnieju judo w wadze do 78 kg. Po latach z rozrzewnieniem wspominał to najważniejsze w jego sportowym życiu wydarzenie: „Największym dla mnie przeżyciem była defilada podczas ceremonii otwarcia igrzysk. Gdy weszliśmy na bieżnię stadionu olimpijskiego, ciarki przeszły mi po ciele. To było coś fantastycznego. Dla takiej chwili warto było wylewać pot na treningach”. W trakcie turnieju wygrał pierwszy pojedynek z Austriakiem węgierskiego pochodzenia Gáborem Szabó, a potem dość pechowo, bo na 40 sekund przed zakończeniem walki, został pokonany przez Japończyka Toshihiko Kogę (przyszłego wicemistrza olimpijskiego). W końcowej klasyfikacji znalazł się na dziewiątym miejscu.

 (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Bronis%C5%82aw_Wo%C5%82kowicz] [dostęp 18.08.2019]
 

SZYMON ZIÓŁKOWSKI (1973--) młociarz z AZS Poznań, pięciokrotny olimpijczyk (Atlanta, Sydney, Ateny, Pekin, Londyn), mistrz olimpijski z Sydney (2000), mistrz świata z Edmonton (2001). Urodził się 1 lipca 1976 w Poznaniu w bardzo usportowionej, inteligenckiej rodzinie Jerzego i Elżbiety. Został absolwentem miejscowego Liceum Zawodowego ze specjalnością obróbka skrawaniem. Po maturze ukończył studia licencjackie z matematyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Od 1 stycznia 2010 do 31 grudnia 2013 zasiadał w radzie zawodniczej  Międzynarodowej Federacji Lekkiej Atletyki (IAAF). Znajdując się na czele listy Platformy Obywatelskiej w okręgu poznańskim z powodzeniem wystartował w wyborach do Sejmu VIII kadencji w 2015 r. (wyborcy oddali na niego 29 760 głosów). Otrzymał Krzyż Kawalerski (2000) oraz Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Lekkoatletykę zaczął uprawiać w 1991 r. w AZS Poznań, z którym to klubem pozostał związany przez cały okres swej trwającej do lipca 2016 r. kariery sportowej. Specjalizował się w rzucie młotem. Zainteresowanie właśnie tą konkurencją otrzymał wraz z genami ojca, który był młociarzem (1958-1961) miejscowego „Energetyka” (rekord życiowy 54.80). To właśnie on zaprowadził 13-letniego syna do „swojego trenera” dr Czesława Cybulskiego, który zajął się kontynuacją sportowych zainteresowań rodziny Ziółkowskich (siostra Michalina i brat Paweł też próbowali szczęścia w sporcie). Poznański szkoleniowiec mający ogromne doświadczenie w pracy z młociarzami (Zdzisław Kwaśny, Ireneusz Golda, Mariusz Tomaszewski) spotkał – jak się okazało – bardzo zdolnego ucznia. W samych Mistrzostwach Polski czternastokrotnie stawał na najwyższym miejscu podium (1996, 1997, 1999, 2000, 2001, 2002, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013), pobił również sześć krajowych rekordów. Bardzo szybko zaznaczył swą obecność na arenach międzynarodowych – w Lizbonie w 1994 r. zdobył tytuł mistrza świata juniorów (70.44), a w Nyiregyhaza na Węgrzech w 1995 r. – złoty medal Mistrzostw Europy Juniorów (75.42). Niestety, na drodze do dalszych sukcesów stanęły kontuzje, wypadek samochodowy (uraz głowy i kolana) oraz śmierć najbliższych (ojciec, najukochańsza babcia, dziadek, którzy odeszli w jednym roku 1999), co zmusiło go do korzystania nie tylko z pomocy lekarzy, ale również psychologa (Nikodem Żukowski). Mimo to był drugi w finale Pucharu Europy w Paryżu w 1999 r., a dwa lata później w Bremie pokonał wszystkich rywali (80.87). Na medal Mistrzostw Europy czekał aż do 2012 r., kiedy zdobył brąz podczas zawodów w Helsinkach. Podczas dwóch pierwszych startów w Mistrzostwach Świata (w Göteborgu 1995 i Sewilli 1999) odpadł w eliminacjach, jednak w Edmonton w 2001 r. zdobył złoty medal, bijąc rekord życiowy (83.38). Cztery lata później w Helsinki wywalczył wicemistrzostwo świata, jednak ta rywalizacja miała później swój drugi finał. W marcu 2013 roku IAAF powtórnie zbadała próbki pobrane od lekkoatletów podczas mistrzostw świata w Helsinkach w 2005 roku. U sześciorga sportowców stwierdzono doping, w tym u rzucających młotem Białorusinów Iwana Cichana i Wadzima Dziewiatouskiego, co w konsekwencji spowodowało, że po ośmiu latach Szymon Ziółkowski zyskał swój drugi tytuł mistrza świata w rzucie młotem. W międzyczasie zresztą wywalczył na tej imprezie kolejne srebro – był drugi w Berlinie w 2009 r.

W rywalizacji olimpijskiej brał udział – bagatela – pięciokrotnie. Debiutował na igrzyskach w 1996 r. w Atlancie, gdzie zajął w rzucie młotem dziesiąte miejsce (76.64). Kolejny start olimpijski, w 2000 r. w Sydney, zakończył się jego największym sportowym osiągnięciem – zdobyciem złotego medalu. Okoliczności były dramatyczne. Padało. Lubił rzucać w deszczu, ale w serii próbnej poślizgnął się i upadł. Ledwo, ledwo, ale się jakoś pozbierał. Pierwszy rzut w konkursie wykonał ostrożnie, ale w drugim nabrał śmiałości i sędziowie odnotowali 79.87 m. W czwartej próbie poszedł „na całego”. Dwa centymetry poza 80 metrów. To wystarczyło na złoty medal. Był to wielki wyczyn i takaż niespodzianka, która nastąpiła 40 lat po zdobyciu przez Tadeusza Ruta brązowego medalu na IO w Rzymie (1960). Na igrzyskach w 2004 r. w Atenach odpadł w eliminacjach. Cztery lata później w Pekinie zajął siódme miejsce (79.22). Na tym samym miejscu zakończył start w igrzyskach olimpijskich w 2012 r. w Londynie (77.10 m).

Bibl.:

• Duński, Od Paryża, s. 1088, 1089.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 378.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 299.
• Ziółkowski S., (rozm. przepr. G. Hałasik), Skazany na młot, [w:] Kronika Miasta Poznania, 1/2010, s. 181-195.
• Najlepsi z najlepszych, s. 264-267.
• "Lekkoatleta", 1996, nr 7-8, s. 16; 2000, s. 211.
• "Lekkoatleta" 1994-1996 (miesięcznik), 1997-2001 (rocznik).
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 75, nr 10/11, s. 12, 13, 76, 122.
• Kronika sportu 2000, s. 103, 105, 235, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 96.

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 2000 r.

PIOTR BASTA (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.  

 

LESZEK ROBERT BLANIK (1977--) gimnastyk z AZS-AWF Gdańsk, mistrz olimpijski z Pekinu (2008), brązowy medalista z Sydney (2000). Urodził się 1 marca 1977 w Wodzisławiu Śląskim w rodzinie Ludwika (górnik kopalni Martel) i Haliny Jadwigi Mika. Ukończył AWF w Gdańsku, gdzie w 2003 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. W wyborach parlamentarnych w 2011 r. został wybrany z ramienia Platformy Obywatelskiej do Sejmu z okręgu gdańskiego (jako bezpartyjny). W 2015 r. nie ubiegał się o poselską reelekcję. Sportową żyłkę zaszczepił mu ojciec, miłośnik boksu i gracz w piłkę nożną. Przez pierwsze lata swojej kariery sportowej pozostawał związany z Klubem Gimnastycznym „Radlin” z Radlina (1986-1997), gdzie był podopiecznym trenera Alfreda Kucharczyka. Drugim najważniejszym dla Blanika klubem stał się MKS-AZS-AWF Gdańsk. To tu, pod okiem Piotra Mikołajka oraz trenera reprezentacji Andrieja Lewita, odnosił sukcesy, które uczyniły z niego najbardziej utytułowanego zawodnika w historii polskiej gimnastyki sportowej. Na arenie krajowej zdobył osiem złotych medali w wieloboju gimnastycznym (1994-1998, 2001-2003). Wielokrotnie zwyciężał w zawodach Pucharu Świata – był pierwszy w Pusan (1999), Stuttgarcie (2001), Paryżu (2002), Glasgow (2003), Chociebużu (2004), Lyonie (2004), Glasgow (2005) i Moskwie (2007); w finale Pucharu Świata w Stuttgarcie w 2002 r. zajął drugie miejsce, z kolei w Glasgow w 2000 r. znalazł się tuż poza strefą medalową. Trzykrotnie stawał na podium Mistrzostw Europy w konkurencji skoku przez stół gimnastyczny (przez konia) – najpierw na środkowym stopniu w Sankt Petersburgu (1998), potem na najniższym w Ljubljanie (2004), wreszcie w Lozannie (2008) zdobył tytuł mistrza starego kontynentu. Plonem jego występów na Mistrzostwach Świata były dwa srebrne medale przywiezione z Debreczyna (2002) i Melbourne (2005), a następnie ten najcenniejszy, złoty, wywalczony w Stuttgarcie w 2007 r. (wszystkie w konkurencji skoku). Leszek Blanik zalicza się do elitarnego grona gimnastyków, którzy w trakcie oficjalnych zawodów FIG (IO, MŚ, ME, PŚ, TDW29), wykonali nowe elementy gimnastyczne. Jest również pierwszym polskim sportowcem, którego nazwiskiem nazwano element gimnastyczny. Zapisany pod numerem 332 przez Międzynarodową Federację Gimnastyczną skok-przerzut (podwójne salto w przód w pozycji łamanej) otrzymał nazwę „blanik” (Leszek Blanik jako pierwszy sportowiec poprawnie wykonał ten skok).

Dwukrotnie brał udział w rywalizacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. zdobył brązowy medal w skoku przez stół gimnastyczny. Wracając do chwili kiedy stał na podium, pamięta, że był szczęśliwy, ale myślał tylko o tym, aby jak najszybciej zadzwonić do ojca. „Zadzwoniłem, wykrzyczałem swoją radość, o ojciec rzewnie się rozpłakał” – wspomina. Zabrakło go, niestety w Atenach w 2004 r. – był wtedy najlepszy na świecie, ale bezduszny regulamin i małe interesy sportowych baronów uniemożliwiły mu wyjazd do kolebki olimpijskiej rywalizacji. Osiem lat później zdobył prawo występu na kolejnych igrzyskach. „Możliwość startu w Pekinie potraktowałem (...) jako prezent od losu, który czasami się ode mnie odwracał. To stawia mnie w komfortowej sytuacji. Niczego już nie muszę, czuję się spełniony i postaram się to wykorzystać – powiedział dziennikarzowi „Rzeczpospolitej” przed wylotem do Chin. W eliminacjach zajął trzecie miejsce i zapewnił sobie występ w finale. W pierwszej rundzie walki o medale mistrzowsko wykonał blanika, skok numer 332, o najwyższym stopniu trudności (7,0). Nasz zawodnik przyznał potem, że był zdenerwowany, ale opanował emocje. Lądowanie było – jak mówią znawcy – wysoko ustane. Notę (16,600) obniżył tylko drobny kroczek w przód. Ale i tak była najwyższa. Nie popełnił błędu także podczas drugiego skoku, w przeciwieństwie do swoich najgroźniejszych rywali (Marian Dragulescu, trzykrotny mistrz świata w skoku i odwieczny rywal Blanika upadł przy lądowaniu). Gdy wszystko stało się jasne Blanik padł w objęcia trenera Lewita, wyjął zdjęcie trzyletniego synka Artura. Zdobył olimpijskie złoto jako pierwszy polski gimnastyk w historii.

Bibl.:

• G. Bielec, Mirkiewicz A., Przedstawiciele polskich akademickich organizacji gimnastycznych w ruchu olimpijskim (1932–2008), [w:] (red.) E. Zadarko, Z. Barabasz, Akademicka kultura fizyczna na przełomie stuleci, t. II: Uwarunkowania historyczno-socjologiczne, Krosno 2009, s. 84, 85.
• G. Bielec, Półtorak W., Zasięg organizacyjny polskiej gimnastyki sportowej w ramach Akademickiego Związku Sportowego (1951–2000), [w:] (red.) E. Zadarko, Z. Barabasz, Akademicka kultura fizyczna na przełomie stuleci, t. II: Uwarunkowania historyczno-socjologiczne, Krosno 2009, s. 103.
• Janikowski P., Skok Blanika, [w:] Rybicki J., Sport i indeks w życiorysach, Gdańsk 2008, s. 239-243.
• Kronika sportu 2000, s. 45, 234, 236.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/ 9, s. 57; nr 10/11, s. 113.
• "PS" z 15.09.2000, s. 4.

 

PIOTR SEBASTIAN BOCHENEK (1975--) wioślarz AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 15 lipca 1975 w Warszawie w rodzinie Jana i Krystyny Krysiak. Ukończył miejscowe Liceum Zawodowe (1994), zdobywając specjalność mechanika pojazdów samochodowych, a następnie studia w stołecznej AWF, gdzie w 2003 r. otrzymał otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. Mieszka w Warszawie.

W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy klubów MOS nr 2 (1990-1994) i AZS-AWF Warszawa (1994-2001). Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Jerzy Broniec, Witolda Sroga, Bogdan Gryczuk i Wojciech Jankowski. Wysoki (201 cm, 88 kg), szczupły, utalentowany, kiedy wydawało się, że rozpoczynał wielką karierę sportową – po IO w Sydney, z niewiadomych przyczyn, zakończył ją. Wcześniej zdążył zostać dwukrotnym akademickim mistrzem świata w czwórce bez sternika (1998) oraz w dwójce bez sternika (2000). Występy na Mistrzostwach Świata rozpoczął od piętnastego miejsca w dwójkach bez sternika w Lac d'Aiguebelette w 1997 r., rok później w Kolonii w tej samej konkurencji był dziewiąty, a w czwórce bez sternika – jedenasty.

W olimpijskiej rywalizacji pierwszy i ostatni raz uczestniczył podczas igrzysk w Sydney w 2000 r. Płynąc z Piotr Bastą w osadzie dwójek bez sternika zajął piąte miejsce w przedbiegach, drugie w repasażu i piąte w półfinale. Było to zbyt mało, by wziąć udział w walce o medale; w finale „B” Polacy dotarli na metę jako czwarci i w końcowej klasyfikacji znaleźli się na dziesiątej lokacie.

Bibl.:

• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 102-104, 137.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS-AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 109, 110.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9 , s. 92, nr 10/11, s. 133.
• Kronika 2000, s. 220, 236.

 

ADAM PAWEŁ BRONIKOWSKI (1978--) wioślarz, wicemistrz świata w czwórkach podwójnych (2002), olimpijczyk z Sydney (2000) i Aten (2004). Urodził się 11 marca 1978 w Warszawie w rodzinie Stanisława i Katarzyny Pawłowskiej. Ukończył miejscowe IV Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza (1997) oraz studia Wydziale Nauk Ekonomicznych UW. Mieszka w Warszawie. 

 Jako wnuk olimpijczyka, brązowego medalisty olimpijskiego z Amsterdamu (1928) Franciszka Bronikowskiego uprawianie sportów wodnych miał we krwi. W trakcie swojej wioślarskiej kariery reprezentował barwy stołecznych klubów MOS nr 2 (1993-1996) i AZS-AWF (od 1997). Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Jerzy Broniec, Bogdan Gryczuk, Aleksander Wojciechowski i Adam Skwarski. Uchodził za zawodnika o bardzo dobrych warunkach fizycznych, a także świetnej koordynacji i inteligencji. Rozpoczął starty jako skifista i miał zostać następcą Kajetana Broniewskiego. Już w latach 1998 i 1999 r. wywalczył wicemistrzostwo Polski w jedynkach, a w latach 2000-2005 całkowicie zdominował tę konkurencję, zdobywając pod rząd sześć tytułów mistrzowskich; ponadto wywalczył srebro (1998) i złoto (1999) i w regatach długodystansowych. W 2004 r. triumfował w jedynkach na Akademickich Mistrzostwach Świata. Jednak największe sukcesy przyszły, kiedy szukając szybszego awansu do czołówki światowej trafił do czwórki podwójnej. W zawodach Pucharu Świata osada z jego udziałem nie raz stawała na podium – była trzecia w Sewilli i pierwsza w Wiedniu w 2001 r., druga w Hazenwinkel i trzecia w Lucernie w 2002 r., a w 2003 r. zajęła pierwsze miejsce w klasyfikacji generalnej tej imprezy. Występy na Mistrzostwach Świata rozpoczął od jedenastego miejsca w St. Catharines (1999), w Lucernie (2001) był szósty, wreszcie w Sewilli (2002) zdobył wraz z kolegami tytuł wicemistrza świata, co było największym polskim sukcesem w konkurencji czwórki podwójnej; jakby tego mało rok później z Mediolanu (2003) przywiózł następny medal MŚ, tym razem brązowy.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem w konkurencji czwórek podwójnych. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. jego partnerami w osadzie byli Sławomir Kruszkowski, Karol Łazar i Michał Wojciechowski. W wyścigu eliminacyjnym nasi reprezentanci zajęli trzecie miejsce, ale w półfinale dali się wyprzedzić wszystkim rywalom. Zakwalifikowani do finału „B” uzyskali w nim drugi wynik, kończąc całe zawody na ósmej pozycji. Cztery lata później na igrzyskach w Atenach Bronikowski wiosłował razem z Markiem Kolbowiczem, Adamem Korolem i Sławomirem Kruszkowskim. Polacy wygrali wyścig eliminacyjny i półfinał, a w wyścigu o medale otarli się podium, zajmując czwarte miejsce.

Bibl.:

• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 104.
• Rotkiewicz, Maria, Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s. 111, 112.
• Rotkiewicz, Maria, Zawodnicy AZS – AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2008, Warszawa 2009, s. 165, 166.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr  8/9 , s. 92, nr 10/11, s. 133.
• Kronika sportu 2000, s. 220, 235, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.

 

MONIKA DŁUGA (1978--) lekkoatletka, sprinterka AZS-AWF Gdańsk, olimpijka z Sydney (2000). Urodziła się 5 sierpnia 1978 r. Lekkoatletka-sprinterka, w trakcie swojej kariery reprezentowała barwy AZS-AWF Gdańsk, a następnie LKS Ziemi Puckiej Puck. Największe sukcesy odnosiła w sztafecie 4 × 100 metrów, w której to konkurencji zdobyła m.in. złoty medal Mistrzostw Polski w 2000 r. Na Młodzieżowych Mistrzostwach Europy w Göteborgu w 1999 r. wywalczyła brązowy medal.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. była zawodniczką rezerwową.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Monika_D%C5%82uga] [dostęp: 20.08.2019]

 

PIOTR DŁUGOSIELSKI (1977--) lekkoatleta, sprinter AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 4 kwietnia 1977 w Warszawie. W 1996 r. obronił pracę licencjacką w Wyższej Szkole Ubezpieczeń i Bankowości. Studia kontynuował w Bornemouth University (Wielkiej Brytania) i WSUiB na kierunku usługi finansowe. 14 grudnia 2012 został wybrany sekretarzem generalnym Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Tradycje sportowe odziedziczył po rodzicach – jego matka, Maria Długosielska-Żukowska była znaną lekkoatletką, uprawiała sprinty i skok w dal, ojciec, Marek, był finalistą Mistrzostw Polski na 200 metrów. Jako lekkoatleta reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa i specjalizował się w biegach sprinterskich, zwłaszcza na dystansie na 400 metrów. Jego klubowym trenerem był Leonard Dobczyński, od 1996 współpracował również z trenerem kadry Józefem Lisowskim. W rywalizacji międzynarodowej wywalczył w Młodzieżowych Mistrzostwach Europy złoto (1997) i srebro (1999). Sztafety z jego udziałem zwyciężały w zawodach superligi Pucharu Europy w Bremie w 2001 r. oraz w I lidze PE w 2000 r. Odniósł też sztafetowe zwycięstwo podczas Igrzysk Frankofońskich w 2001 r. Startował w eliminacjach sztafety 4 × 400 m podczas Mistrzostw Europy w Budapeszcie w 1998 r., gdzie w finale – już bez jego udziału – Polacy zdobyli srebrny medal. Podobnie przysłużył się biało-czerwonej sztafecie w następnym roku podczas Mistrzostw Świata w Sewilli – tam nasi zawodnicy zdobyli ostatecznie złoto (po dyskwalifikacji sztafety amerykańskiej za doping). Z kolei podczas MŚ w Edmonton w 2001 r. sztafeta z jego udziałem zdobyła brązowy medal.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. startował w składzie reprezentacyjnej sztafety 4 × 400 m, biegnąc wspólnie z Robertem Maćkowiakiem, Piotrem Rysiukiewiczem i Piotrem Haczkiem oraz – na etapie eliminacji – Filipem Walotką i Jackiem Bocianem. W przedbiegach Polacy zajęli siódme miejsce, a w półfinałach piąte, natomiast w biegu o medale osiągnęli metę na siódmej, przedostatniej pozycji. Po pewnym czasie okazało się jednak, że jeden z zawodników zwycięskiej ekipy USA stosował niedozwolone środki dopingujące. Amerykanie zostali zdyskwalifikowani i pozbawieni medalu, a wszystkie pozostałe sztafety, w tym polska, awansowały o jedno miejsce wyżej w klasyfikacji końcowej.

Bibl.:

• "Magazyn Olimpijski" , 2000, nr 8-9, s. 74; 
• "LA" '2000, s. 203, 204; "Lekkoatleta"  1997-2002 (rocznik);
• Kto jest kim, wyd. 4, s. 160;
• Kronika sportu 2001, s. 97;
• "Królowa Sportu", 2002, nr 9, s. 11.
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_D%C5%82ugosielski] [dostęp: 20.08.2019]
   

BEATA JOLANTA GRZESIK (1979--) kajakarka AZS-AWF Kraków, wicemistrzyni świata (1999), olimpijka z Sydney (2000). Urodziła się 11 czerwca 1979 w Nowym Sączu w rodzinie Jerzego i Zofii Szukała. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczęła studia w krakowskiej AWF.  Mieszka koło Sydney.

Kajakarka SKS „Start” Nowy Sącz (od 1990) i AZS-AWF Kraków. Trener klubowy Zbigniew Miązek, trener kadry Robert Korzeniewski). Namówiona do uprawiania kajakarstwa przez własną mamę, specjalizowała się w slalomie górskim (K-1) robiąc systematyczne postępy. Już jako juniorka wywalczył tytuł drużynowej mistrzyni Europy w 1997 r. w konkurencji K-1 × 3 slalom. Największy sukces odniosła na mistrzostwach świata w Sen de Urgell (Hiszpania) w 1999 r., gdzie zdobyła tytuł wicemistrzowski i srebrny medal. Niestety tuż po igrzyskach niespodziewanie jej kariera sportowa została przerwana małżeństwem z Australijczykiem.

Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. wystartowała w konkurencji slalomu (K-1). Osiągnięty w eliminacjach wynik nie pozwolił jej na występ w finale, a w ostatecznej klasyfikacji znalazła się na dziewiętnastej lokacie.

Bibl.:

• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s.  65, nr 10/11, s. 117.
• Kronika Sportu 2000, s. 236.

 

SYLWIA GRUCHAŁA (1981--) florecistka AZS-AWF/AWFiS Gdańsk, mistrzyni Europy i świata, olimpijka z Sydney (2000), Aten (2004), Pekinu (2008) i Londynu (2012). Urodziła się 6 listopada 1981 w Gdyni w rodzinie Andrzeja i Ireny Kryszewskiej. Ukończyła XI Liceum Ogólnokształcące im. Janusza Kusocińskiego w Gdańsku oraz studia w tamtejszej AWFiS. Służyła jako żołnierz w 3 Batalionie Zabezpieczenia Dowództwa Wojsk Lądowych w Warszawie. Była uczestniczką ósmej edycji programu rozrywkowego TVN „Taniec z gwiazdami” (2008), wystąpiła również w epizodycznych rolach (grała samą siebie) w serialach „Wszyscy kochają Romana” (2011) i „Rodzinka.pl” (2013). Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (2000) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004).

Szermierkę trenowała w barwach AZS-AWF (później „Sietom” AZS-AWFiS) Gdańsk, specjalizowała się w walce floretem.  Wyrosła na sportsmenkę światowego formatu pod kierunkiem nauczycielki i wicedyrektorki szkoły podstawowej nr 70 w Gdyni (kierunek sportowy) Bogusławy Białek, pierwszej trenerki szermierki Anny Wojtczak-Sobczak (1992) i kontynuatora jej wysiłków, także nauczyciela i trenera (klubowego) Longina Szmita (do 2000). Potem dostała się już pod opiekuńcze skrzydła trenera kadry narodowej Tadeusza Pagińskiego. Na krajowym podwórku była wielokrotną mistrzynią, tak indywidualnie (1999, 2002-2004, 2006-2008, 2011-2012), jak i w rozgrywkach drużynowych. Na arenie międzynarodowej odnosiła sukcesy już jako kadetka, zdobywając na Mistrzostwach Świata do lat 17 jeden medal srebrny (1997) i dwa brązowe (1996, 1998). Z Mistrzostw Świata Juniorów przywiozła siedem medali, w tym aż cztery złote w konkurencji drużynowej (1998-2001); indywidualnie wywalczyła trzy brązowe krążki w Keszthely (1999), South Bend (2000) i Gdańsku (2001). W rozgrywkach Mistrzostw Europy seniorek wygrywała zarówno turnieje indywidualne (Madera 2000, Moskwa 2002, Zalaegerszeg 2005) jak i drużynowe (Moskwa 2002, Bourges 2003), ponadto dwa razy stawała na najniższym miejscu podium w drużynie (Madera 2000, Izmir 2006). Wraz z innymi polskimi florecistkami była trzecia w konkurencji drużynowej na Mistrzostwach Świata w La Chaux de Fonds (1998), a następnie druga w Seulu (1999) i Lizbonie (2002). W 2003 r. w Hawanie, po raz pierwszy w historii polskiej szermierki została (razem z Anną Rybicką, Małgorzatą Mroczkiewicz i Małgorzatą Wojtkowiak) drużynową mistrzynią świata, po zwycięstwie w finale nad zespołem Rosji; jakby tego mało, indywidualnie wywalczyła wówczas jeszcze medal srebrny. Z późniejszych Mistrzostw Świata przywiozła jeszcze po jednym złotym (Sankt Petersburg 2007), srebrnym (Paryż 2010) i brązowym medalu (Nowy Jork 2004), wszystkie w konkurencji drużynowej.

Czterokrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Podczas igrzysk w Sydney w 2000 r. rozpoczęła turniej indywidualny od zwycięstwa nad Węgierką Ediną Knapek (15:6), ale w 1/8 finału przegrała z Włoszką Valentiną Vezzali (8:15), notabene przyszłą mistrzynią olimpijską i odpadła. Bez porównania lepiej poszła jej rywalizacja drużynowa, w której wraz z koleżankami – były nimi Anna Rybicka, Magdalena Mroczkiewicz i (rezerwowa) Barbara Szewczyk-Wolnicka – pokonały reprezentantki Chin (45:33) i Niemiec (45:34). Dopiero w finale olimpijskim Polki uległy Włoszkom 36:45, dzięki czemu wróciły do kraju ze srebrnymi medalami. Cztery lata później na igrzyskach w Atenach zorganizowano tylko turniej indywidualny florecistek. Losowanie pozwoliło jej ominąć pierwszą rundę, w kolejnych wygrała z Niemką Simone Bauer (15:9) i Rumunką Laurą Badea (15:7), po czym przegrała półfinał z aktualną (i przyszłą) mistrzynią Valentiną Vezzali (13:15). W pojedynku, którego stawką był brązowy medal, na drodze Gruchały stanęła Węgierka Aida Mohamed; walka zakończyła się wynikiem 15:9 i nasza florecistka zdobyła ostatnie miejsce na podium. Po kolejnych czterech latach, na igrzyskach w Pekinie, powrócono do obydwu rodzajów rywalizacji florecistek. Tym razem w turnieju indywidualnym Gruchała przegrała swój pierwszy pojedynek z Rosjanką Aidą Szanajewą (11:12) i odpadła; w końcowej klasyfikacji była dwudziesta. W drużynie walczyła wspólnie z Karoliną Chlewińską, Magdaleną Mroczkiewicz i Małgorzatą Wojtkowiak – nasze reprezentantki przegrały mecze z USA (30:31) i Niemcami (32:27) i dopiero w ostatnim spotkaniu pokonały Egipt, co dało im siódme miejsce w gronie ośmiu zespołów. Na swoją ostatnią olimpiadę Gruchała pojechała do Londynu w 2012 r. W turnieju indywidualnym Polka nie walczyła w pierwszej rundzie, ale potem uległa Japonce Kanae Ikehacie (8:9), co było równoznaczne z odpadnięciem. W drugim turnieju tworzył drużynę wspólnie z Karoliną Chlewińską, Martyną Synoradzką i Małgorzatą Wojtkowiak. Niestety, polskie florecistki przegrały kluczowy mecz z Francuzkami (31:42), tracąc szanse na medal. Późniejsze wygrane z Wielką Brytanią (43:20) i USA (45:39) dały im ostatecznie piąte miejsce (na dziewięć startujących zespołów) w turnieju.

Bibl.:

• Duński, Od Paryża, s. 232-234.
• Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 89.
• Magazyn Olimpijski 2000, nr 8-9, s. 90, nr 10-11, s. 130, 131.
• Kronika 2000, s. 197, 198, 234-236.
• Kronika 2001, s. 200.

 

PAWEŁ KRZYSZTOF JAROSIŃSKI (1975--) wioślarz AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 7 lipca 1975 w Warszawie w rodzinie Bogdana i Lidii Święckiej. Ukończył Technikum Samochodowe (1995), a następnie stołeczną AWF, gdzie w 2002 r. obronił pracę licencjacką.  W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy klubów MOS nr 2 i AZS-AWF Warszawa (1994), skąd przeniósł się do AZS-AWF Gdańsk (2002). Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Jerzy Broniec, Bogdan Gryczuk i Witolda Sroga. Na Mistrzostwach Polski triumfował w dwójkach bez sternika (1997-2000) i ze sternikiem (1998) oraz w czwórce bez sternika (2002).  Trzykrotnie zdobywał tytuły akademickiego mistrza świata – w Zagrzebiu w 1998 r. w czwórce bez sternika, w Poznaniu w 2000 r. w dwójce bez sternika oraz w Nottingham w 2002 r. ponownie w czwórce bez sternika. Kilkukrotnie brał udział w Mistrzostwach Świata seniorów, ale tutaj los mu poskąpił większych sukcesów – w St. Catharines (1999) jego osada była dziewiąta, a Sewilli (2002) ósma, w pozostałych przypadkach zajmowała miejsca poza pierwszą dziesiątką.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. wystartował w czwórce bez sternika wiosłując razem z Arturem Rozalskim, Rafałem Smolińskim i Arkadiuszem Sobkowiakiem. Polska osada zajęła w przedbiegach ostatnie, czwarte miejsce i ponowiwszy to „osiągnięcie” w repesażach, odpadła z rywalizacji.

Bibl.:

• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 102, 103, 137.
• Rotkiewicz M., Zawodnicy AZS-AWF Warszawa w Igrzyskach Olimpijskich 1952-2000, Warszawa 2004, s.123, 124.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9 , s. 92, nr 10/11, s. 133.
• Kronika sportu 2000, s. 221, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.

 

NORBERT STANISŁAW JASKOT (1971--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.     

 

PAWEŁ KACPROWSKI (1973--) żeglarz AZS-AWF Gdańsk, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 17 lutego 1973 w Giżycku w rodzinie Józefa i Alicji Sielickiej. Obecnie jest trenerem kadry narodowej w żeglarskiej klasie „49er”. Mieszka w Gdyni. W trakcie swej żeglarskiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gdańsk, rywalizując na łodziach klas „Optymist”, „Cadet”, „470”, „DN” i „49er”. Był podopiecznym trenerów Wojciecha Jaszczurnowickiego, Adama Liszkiewicza i Marka Chociana. W latach 1998-2002 pięciokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski w klasie „49er”, zdobył też Puchar Polski w 1988 r. Na arenie międzynarodowej już w 1990 r. stanął na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Europy Juniorów w klasie „DN”, a rok później na Mistrzostwach Świata Juniorów był siódmy w klasie „470”. Największe sukcesy odnosił w klasie „49er” (nazywaną „Formułą 1 w żeglarstwie”) w parze z Pawłem Kuźmickim. Wspólnie zajęli czwarte miejsce w regatach Pucharu Świata w Hyeres (1999) oraz trzecie w Kieler Woche (2000), zdobyli też wicemistrzostwo Australii w 2000 r. Podczas Mistrzostw Europy w 1997 r. obaj Polacy zajęli dziewiąte miejsce, ale już w następnym roku zdobyli wicemistrzostwo starego kontynentu, a w kolejnych latach zajmowali miejsca w pierwszej dziesiątce (w 1999 r. – piąte, w 2001 r.  – dziesiąte). Natomiast z Mistrzostw Świata w 1998 r. wrócili jako szesnasta załoga, a w 2001 r. – jedenasta. W późniejszym okresie, po zmianie partnera, stworzył nową załogę z Arkadiuszem Fedusio.

Na Olimpiadzie w Sydney w 2000 r. rywalizował w klasie „49er” – notabene po raz pierwszy będącej w programie igrzysk – w parze z Pawłem Kuźmickim. Ostatecznie Polacy zajęli dwunaste miejsce (na 17 startujących załóg), przez co niektórzy ocenili ich start jako „duży niewypał”.

Bibl.:

• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8 / 9, s.  97, nr 10/ 11, s. 135.
• Kronika sportu 2000, s. 231, 236.

 

MARCIN KACZMAREK (1977--) ps. „Kaczor”, pływak AZS-AWF Gdańsk, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 25 czerwca 1977 w Piszu w rodzinie Romana Jana i Bożeny Danuty Szmiarowskiej. Ukończył miejscowe Liceum Ogólnokształcące (1996) oraz studia na amerykańskim Central Connecticut University oraz Uniwersytecie Warszawskim (2006-2008) na kierunku finansów i rachunkowości. Po kilkuletnim pobycie w Stanach Zjednoczonych wrócił w 2006 r. do Polski. Próbował swych sił w życiu politycznym, m.in. w 2011 r. kandydował do Sejmu RP z ramienia „Ruchu Palikota”.

Pływak (180 cm, 75 kg), specjalista w stylu motylkowym, w trakcie swojej kariery reprezentował barwy MKS „Roś” Pisz (1985-1996), AZS-AWF Gdańsk (1997-2000) i drużyny amerykańskiego Central Connecticut University. Jego umiejętności pływackie i formę rozwijali trenerzy Zdzisław Grzeszczak (którego był wychowankiem), Hanna Klimek-Włodarczak i, po wyjeździe do Stanów, Brad Flood. Przejął w stylu motylkowym w Polsce sukcesję po Rafale Szukale. Był czterokrotnym mistrzem Polski na dużym basenie, zwyciężając w wyścigach stylem motylkowym na dystansach 50 (1999), 100 (1997, 1999) i 200 m (1997). W 2000 r. pobił, tym razem na małym basenie, rekord kraju na 100 m stylem motylkowym. Równocześnie rozwijał swoją karierę w reprezentacji, co jest o tyle godne uwagi, gdyż przebił się do kadry z małej sekcji w niewielkim Piszu, bez nauki i treningu w Szkole Mistrzostwa Sportowego. Nawet po wyjeździe na studia w USA, gdy pływał głównie w barwach uniwersyteckich, nie zrezygnował z reprezentacyjnych ambicji. Swe największe trofeum, brązowy medal Mistrzostw Europy, zdobył w Sewilli w 1997 r. w sztafecie 4 × 100 m stylem zmiennym; na tej samej imprezie był również siódmy na 100 m stylem motylkowym, a na dystansie 200 m – ósmy. W późniejszych latach sztafety 4 × 100 m z jego udziałem zajmowały wysokie miejsca w Mistrzostwach Europy (siódme w 1999) i Świata (ósme w 1998, szóste w 1999).

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. rywalizował w pływaniu na 100 m stylem motylkowym. W eliminacjach osiągnął dwudziesty szósty wynik i nie awansował do półfinałów. W tym miejscu należy wspomnieć, że jego wyjazd do Australii podyktowany był głównie udziałem w sztafecie 4 × 100 m stylem zmiennym. Ostatecznie jednak kierownictwo ekipy pływackiej wycofało naszych zawodników z tego konkursu, by nie przeciążać Bartosza Kizierowskiego, który miał płynąć w tym dniu na 50 m stylem dowolnym.

Bibl.:

• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 113, 115, 117.
• Waśko, Krótki  basen, s.13, 64, 66, 68.
• Waśko, Długi basen, s. 42, 54, 56, 58, 118.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 83; nr 10/11, s. 128.
• Kronika sportu  2000, s. 145, 236.
   

MAREK KOLBOWICZ (1970--) → Patrz Igrzyska w 1996 r.

 

ADAM MAREK KOROL (1974--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.  

 

MAREK WOJCIECH KRAWCZYK (1976--) → Patrz Igrzyska w 1992 r

 

SŁAWOMIR KRUSZKOWSKI (1975--) wioślarz AZS-UMK Toruń, wicemistrz świata z Sewilli (2002), olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 14 października 1975 w Toruniu w rodzinie Mikołaja Wacława i Barbary Wandy Banach. Ukończył miejscową Wyższą Szkołę Pedagogiczną, w której obronił pracę licencjacką na kierunku wychowanie fizyczne. W 2010 r. został wybrany do Rady Miasta Torunia. W trakcie swojej wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-UMK Toruń. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Mariusz Szumański, w kadrze zaś – Aleksander Wojciechowski. Na arenie międzynarodowej po raz pierwszy stanął na podium podczas Akademickich Mistrzostw Świata w Zagrzebiu w 1998 r., gdzie zwyciężył w ósemkach na dystansie 2000 m. Wiosłując w osadzie ósemek w Poznaniu w 2007 r. zdobył swój jedyny (srebrny) medal Mistrzostw Europy. Występy na Mistrzostwach Świata rozpoczął od jedenastego miejsca w St. Catharines (1999), w Lucernie (2001) był szósty, wreszcie w Sewilli (2002) zdobył wraz z kolegami tytuł wicemistrza świata, co było największym polskim sukcesem w konkurencji czwórek podwójnych; jakby tego mało już rok później przywiózł z Mediolanu następny medal MŚ w tej konkurencji – brązowy. W późniejszych Mistrzostwach Świata (2005-2007, 2009) pływał w osadzie ósemek i choć wielokrotnie był bliski podium (czwarty w Poznaniu 2009, piąty w Gifu 2005 i Monachium 2007) nie zdołał zdobyć więcej medali.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. startował w osadzie czwórek podwójnych, w której jego partnerami byli Adam Bronikowski, Karol Łazar i Michał Wojciechowski. W wyścigu eliminacyjnym nasi reprezentanci zajęli trzecie miejsce, ale w półfinale dali się wyprzedzić wszystkim rywalom. Zakwalifikowani do finału „B”  uzyskali w nim drugi wynik, kończąc całe zawody na ósmej pozycji. Cztery lata później na igrzyskach w Atenach wiosłował, znów w osadzie czwórek podwójnych, razem z Adamem Bronikowski, Markiem Kolbowiczem i Adamem Korolem. Polacy wygrali wyścig eliminacyjny i półfinał, a w wyścigu o medale otarli się podium, zajmując czwarte miejsce. Podczas swoich ostatnich igrzysk, rozgrywanych w Pekinie w 2008 r., rywalizował w ósemkach. Wyścig eliminacyjny Polacy ukończyli na drugim miejscu, a repasażowy na czwartym, natomiast w rozgrywce finałowej przekroczyli metę jako piąta osada.

Bibl.:

• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 104, 137.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 92, nr 10/11, s. 133.
• Kronika  sportu 2000, s. 220, 235, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.
   

ADAM ARTUR KRZESIŃSKI (1965--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.     

 

RAFAŁ ANDRZEJ KUBACKI (1967--) ps. „Kuba”, judoka AZS-AWF Wrocław, mistrz świata (1993, 1997), mistrz Europy (1989), olimpijczyk z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i  Sydney (2000). Urodził się 23 marca 1967 we Wrocławiu w rodzinie Andrzeja (technik-mechanik) i Józefy Jaroszewskiej. Ukończył miejscowe Studium Zawodowe dla Pracujących (1987) oraz VI Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa, a następnie wrocławską AWF, gdzie w 1999 r. otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. W późniejszych latach uzupełniał wykształcenie poprzez studia podyplomowe z zakresu prawa i gospodarki w Unii Europejskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, a także marketingu i zarządzania Jednostkami Służby Zdrowia na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Pracował jako nauczyciel akademicki, przedsiębiorca, działacz samorządowy oraz prezenter telewizyjny. Udzielał się w polityce – w latach 1994-2002 należał do Unii Demokratycznej i Unii Wolności, następnie do Samoobrony, a od 2006 r. do PSL. Z listy tej ostatniej partii bez powodzenia kandydował do Sejmu RP w wyborach 2011 i 2015 r. Miał także w swoim życiu epizod aktorski – zagrał rolę Ursusa w filmie Jerzego Kawalerowicza „Quo Vadis”. Mieszka we Wrocławiu.

Przygodę ze sportem rozpoczął w wieku siedmiu lat od treningu pływackiego w „Juvenii”. Dopiero mając lat 15 zmienił basen na halę, w której uprawiał judo, początkowo w barwach „Gwardii”, później „Śląska” i AZS Wrocław. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy  Jarosław Wołowicz i Kazimierz Witkowski, a w kadrze –  Marek Rzepkiewicz i  Ryszard Zieniawa. W latach 1985-1999 triumfował w Mistrzostwach Polski 17 razy, zwyciężając w kategoriach wagowych do 95 kg i open. W imponujący sposób włączył się w rywalizację międzynarodową, zdobywając w kategorii juniorów tytuł mistrza świata (1986) i trzy tytuły mistrza Europy (1985-1987). W opinii trenera Rzepkiewicza był zawodnikiem o fenomenalnych wręcz możliwościach, niesamowitych warunkach fizycznych i idealnych proporcjach w budowie ciała. Nie zawiódł pokładanych w nim nadziei także wśród seniorów. Stał się jedynym judoką spoza Japonii, który w kategorii open dwukrotnie sięgnął po tytuł mistrza świata (1993, 1997), a zdobył jeszcze poza tym: brązowy medal MŚ (1989), tytuł mistrza Europy (1989) i 7 innych medali ME – srebrne (1994, 1998) i brązowe (1991, 1993, 1995-1997). W pokaźnej, symbolicznej koronie wrocławianina zabrakło jedynie medalu olimpijskiego. Jak przypuszczał trener Rzepkiewicz mogło wynikać to z tego, że na różnych etapach kariery „Kuba” brał się za politykę, działalność społeczną tudzież zabawy w mediach. Bardziej wstrzemięźliwi entuzjaści świetnego polskiego judoki dodawali, że brakowało mu twardości i zdecydowania w końcowych fragmentach walk, zbyt szybko poddawał się, gdy coś nie szło po jego myśli. Za łatwo rezygnował. Karierę zawodniczą zakończył w 2002 r. Był odznaczony srebrnym medalem Europejskiej Unii Judo, wielokrotnie złotymi i srebrnymi Medalami za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Krzyżem Kawalerskim OOP. W 1993 r. wygrał tradycyjny plebiscyt „Przeglądu Sportowego” na najlepszego sportowca Polski.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Debiutował w Barcelonie w 1992 r., startując w turnieju judo w wadze ciężkiej (powyżej 95 kg). W pierwszej kolejce wygrał z  Argentyńczykiem Orlando Baccino, w drugiej – z Holendrem Dennisem Ravenem, natomiast w trzeciej uległ reprezentantowi WNP, Gruzinowi Dawidowi Czaczeliszwiliem (przyszłemu mistrzowi olimpijskiemu). O dalszym występie Polaka w turnieju miał przesądzić repasażowy pojedynek z Kubańczykiem Frankiem Moreno, który nasz zawodnik przegrał; wyeliminowany z dalszej rywalizacji został ostatecznie sklasyfikowany na 9-12 miejscu. Cztery lata później w Atlancie Kubacki rozpoczął swój występ od zwycięstwa nad Estończykiem Indrekiem Pertelsonem, następnie pokonał Białorusina Rusłana Szarapowa, ale w ćwierćfinale uległ Naoyi Ogawie z Japonii. Kolejna porażka w repasażu z Grekiem Harrisem Papaioannou ostatecznie wyeliminowała naszego judokę z zawodów. Na swoich trzecich igrzyskach w Sydney w 2000 r. odnotował najmniej udany występ, gdyż odpadł już po pierwszym pojedynku z Walentynem Rusłakowem z Ukrainy. Na marginesie można dodać, że zdaniem niektórych za słabszą dyspozycję Polaka w Australii odpowiadał jego występ... w „Quo Vadis”, gdyż zdjęcia do filmu odbywały się podczas przygotowań do  igrzysk.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 246.
• Kaczmarczyk M.,  Dokąd zmierzasz?, "Przegląd Sportowy", 2000, nr  187.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 139.
• Schwarzer, Dolnośląscy olimpijczycy, s. 45, 46, 52.
• Szczawiński W. "Sport", 2001, nr  259.
• Magazyn Olimpijski 2000, nr  8-9, s. 60 i  nr 10-11, s. 116.
• Kronika 2000, s. 59, 236.
• Kronika Sportu, s. 903.

 

TOMASZ BOGUSŁAW KUCHARSKI (1974--) ps. „Kucharz”, wioślarz AZS-AWF Gorzów Wielkopolski, dwukrotny mistrz świata (1997, 1998), mistrz olimpijski z Sydney (2000) i z Aten (2004). Urodził się 16 lutego 1974 w Gorzowie Wielkopolskim w rodzinie Leonarda i Zofii z domu Giętka. Ukończył Technikum Mechaniczne w Skwierzynie (1993) oraz w Instytucie Wychowania Fizycznego w Gorzowie Wielkopolskim. Po zakończeniu kariery zawodniczej znalazł zatrudnienie jako dyrektor Wydziału Sportu i Turystyki w urzędzie miejskim w Gorzowie Wielkopolskim. W wyborach parlamentarnych w 2015 z powodzeniem kandydował do Sejmu RP z listy Platformy Obywatelskiej w okręgu lubuskim (otrzymał 7105 głosów). W 2000 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim, a w 2004 r. – Krzyżem Oficerskim OOP.

 W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gorzów Wielkopolski (od 1987). Do uprawiania sportu ściągnęła go obietnica zdobycia karty pływackiej (tak „nęcono” młodych adeptów do wioślarstwa), ale kiedy już ją miał i przyszło do zasadniczej rozmowy usłyszał: „Jesteś za mały (mierzył 150 cm), za gruby, ale... jeśli przyprowadzisz dwóch kolegów o głowę wyższych, to będziesz mógł przychodzić z nimi na basen wioślarski” (Ryszard Kobendza, działacz, instruktor, trener, pracownik naukowy AWF). Tak rozpoczęła się kariera sportowa pierwszego polskiego mistrza olimpijskiego w wioślarstwie. Na wychowawców narzekać jednak nie mógł. Ucznia gorzowskiej Szkoły Podstawowej nr 13 wioseł nauczył trzymać Marek Kowalski, a o dalszą sportową edukację zadbał jego nauczyciel, zawodnik i instruktor, wspaniały człowiek, trener Marian Hennig. Uczniem był pilnym, dokładnym, obowiązkowym (stuprocentowa obecność na treningach), toteż systematycznie stawał na podium w Mistrzostwa Polski Młodzików (1988, 1989), Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży (1990, 1991), Mistrzostwa Polski Juniorów (1991, 1992) i wreszcie w Młodzieżowych Mistrzostwach Polski (1994, 1996). Pierwszy medal Mistrzostw Polski seniorów zdobył w 1995 r. – było to złoto w czwórkach bez sternika – później zwyciężał w 1997 (w dwójkach i czwórkach podwójnych), 1998 (w dwójkach podwójnych wagi lekkiej) i 2000 r. (w czwórkach podwójnych). Był przekonany, że trener kadry Jerzy Broniec zabierze go z czwórką bez sternika do Atlanty (1996). Ale nic z tego nie wyszło. Był rozgoryczony, rozżalony, załamany, miał zamiar z sportem skończyć (zamiast wiosłować, został barmanem w studenckiej uczelnianej kafejce Bara-Bara). Z psychicznego dołka, po raz pierwszy w karierze, wyciągnął go trener Hennig. Powrócił do treningowych obowiązków i, dzięki odejściu Grzegorza Wdowiaka, wziął udział w „przetargu” na partnera Roberta Sycza. W środku lata 1997 r. już prawie „przydzielony” do Sycza Tomasz Fiłka, pojechał jako świadek na ślub. „Wysiadłem, już po treningu, ze swojej jedynki – opowiadał po latach mistrz olimpijski – kiedy Robert spytał się, czy bym z nim nie popłynął. Zgodziłem się. Gdy wróciliśmy z trasy, spojrzał na mnie i lekko podnieconym głosem powiedział: wiesz, uzyskaliśmy rewelacyjny czas. Spróbowaliśmy jeszcze raz w obecności trenera Brońca. Przyrządy pomiarowe nie kłamały (2 km trasę pokonali szybciej o prawie 10 sekund). Tak oto zostałem partnerem Roberta Sycza, olimpijczyka z Atlanty. Nie mieliśmy żadnych problemów, poza utrzymaniem wymaganej dla dwójki podwójnej wagi lekkiej 140 kilogramów, co dla mężczyzn o wzroście 183 cm Sycza i 180 moich bywało problemem. Rozwiązać go można było skromnym jedzeniem i twardym treningiem”. Stałe zmagania z wagą ciała (dieta, dieta i jeszcze raz dieta), wyczerpujące i trudne treningi były przyczyną drugiego, przysłowiowego „dołka” świetnego wioślarza z Gorzowa i jego bardziej doświadczonego partnera. Jednak wyniki nie kazały na siebie czekać i z nawiązką zrekompensowały wylewany na treningach pot. Tylko w 1997 r. lekka dwójka podwójna Kucharskiego i Sycza triumfowała na Olimpiadzie Krajów Nadbałtyckich (ponadto sam Kucharski był tam trzeci w jedynkach), była trzecia w zawodach Pucharu Świata w Lucernie i, co najwspanialsze, pierwsza na Mistrzostwach Świata w Aiguebelette. A to tylko na początek. Z Mistrzostw Świata Kucharski wraz Syczem przywieźli w sumie aż pięć medali – poza tym z Aiguebelette jeszcze jedno złoto z Kolonii (1998), a potem trzy srebra z Lucerny (2001), Sewilli (2002) i Mediolanu (2003); o sukcesach olimpijskich będzie jeszcze mowa. O uznaniu kibiców dla wioślarskich talentów Kucharskiego świadczy, że w plebiscycie na najlepszego wioślarza w 80-leciu PZTW zajął piąte miejsce miejsce; w 1997 i 1998 r. trafił też do czołowej dziesiątki polskich sportowców w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Karierę zawodniczą zakończył po niezakwalifikowaniu się na igrzyska olimpijskie w Pekinie.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Co ciekawe, jego „złoty” występ w Sydney długo stał pod znakiem zapytania – chociaż wspólnie z Robertem Syczem dwa razy zdobyli tytuły mistrzów świata, w kolejnej edycji mistrzostw (St. Catharines 1999) wypadli słabo i nie uzyskali kwalifikacji na igrzyska. Ciężko przeżyli tę porażkę (u jej podstaw leżała walka z wagowymi limitami), ale nie poddali się i przy niebywałej mobilizacji wywalczyli prawo do występu w Australii zaledwie dwa miesiące przed igrzyskami, podczas regat „ostatniej szansy” w Lucernie. Będąc już na Antypodach – zawody wioślarskie rozgrywano na akwenie Penrith, około 70 km od Sydney – polska dwójka wagi lekkiej w imponującym stylu wygrała przedbiegi i półfinał, by w nocy (polskiego czasu) z 23 na 24 września 2000 przystąpić do walki o medale. Polacy rozegrali finałowy bieg jak profesorowie. Bardzo mocno wyszli ze startu, uciekając osadom z Włoch i z Francji. Przez tysiąc metrów minimalnie prowadzili, cały czas kontrolując sytuację. Po połowie dystansu włączyli wyższy bieg. Włosi ruszyli w pogoń i choć na początku dotrzymywali kroku prowadzącym Polakom, to w końcu osłabli i skupili się na obronie drugiego miejsca. Ostatecznie Sycz i Kucharski wyprzedzili ich niemal o długość łodzi, zdobywając pierwszy złoty medal olimpijski we wioślarstwie dla Polski. Po czym, na igrzyskach w Atenach w 2004 r. powtórzyli ten sukces! Drobne potknięcie przytrafiło im się tylko raz, na samym początku turnieju, kiedy duńska osada wyprzedziła ich w eliminacjach. Potem Polacy już tylko zwyciężali – najpierw w repasażu, potem w półfinale, wreszcie w wyścigu o złoto, w którym pewnie obronili tytuł mistrzów olimpijskich.

Bibl.:

• Duński, Od Paryża, s. 448-449.
• Ryszard Lucjan, Olimpijczycy wioślarscy z Gorzowa Wielkopolskiego 1992-2000, Gorzów Wielkopolski 2001, ss. 45.
• Kobendza, Olimpijczycy wioślarscy, s. 15-34.
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 102, 103, 194, 225-229.
• (-), Waszczuk T. (kons.), Medalowe polskie wiosła na igrzyskach: pierwsze złoto Sycza i Kucharskiego w Sydney, [w:] [http://www.pztw.pl/aktualnosci/wiadomosci/1029-medalowe-polskie-wiosla-na-igrzyskach-pierwsze-zloto-sycza-i-kucharskiego-w-sydney] [dostęp: 1.09.2019]
• Magazyn  Olimpijski, 2000, nr 8/ 9, s. 93;  nr 10/11, s. 133;
• Kronika sportu 2000, s. 220, 235, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.
• Kto jest kim w Polsce, Ed. 4, Warszawa 2001, s. 467.
• Najlepsi z najlepszych, s. 228-233.

 

MARCIN KUSZEWSKI (1977--) płotkarz AZS-AWF Wrocław, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 19 maja 1977 w Bogatyni. W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy „Osy” Zgorzelec (1994-1996) i AZS-AWF Wrocław (1997-2003), gdzie szkolił go trener Tomasz Tłustochowski. Specjalizował się w biegach na wysokich płotkach. Był mistrzem (2000) i wicemistrz Polski (1999) w biegu na 110 m przez płotki. Rywalizując na arenie międzynarodowej, podczas Mistrzostw Świata Juniorów w Sydney (1996) odpadł w półfinale, a w Młodzieżowych Mistrzostwach Europy w Göteborgu (1999) w finale nie ukończył konkurencji.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. rywalizował w biegu na 110 m przez płotki. Niestety, już w swoim pierwszym występie w eliminacjach doznał kontuzji i nie ukończywszy biegu odpadł z konkurencji.

Bibl.:

• Lekkoatleta, 2000, s. 200.
• "Lekkoatleta" 1997-2002 (rocznik).
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 76.
• Kronika sportu 2000, s. 236.

 

PAWEŁ KUŹMICKI (1973--) żeglarz AZS-AWF Gdańsk, wielokrotny mistrz Polski, wicemistrz Europy (1998), olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 25 sierpnia 1973 w Mrągowie w rodzinie Romualda i Marii Serafin. Absolwent miejscowego Liceum Ogólnokształcącego. Mieszka w Mikołajkach.  W trakcie swej żeglarskiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gdańsk, rywalizując na łodziach klas „Optymist”, „Cadet”, „420”, „470”, by ostatecznie trafić do klasy „49er” (nazywaną „Formułą 1 w żeglarstwie”). Pływał jako z Pawłem Kacprowskim – obydwu popularnie zwano „Kacprami” – ale w 2005 r. zmienił partnera, tworząc nową załogę z Tomaszem Stańczykiem. Był podopiecznym trenerów Wojciecha Jaszczurnowickiego, Adama Liszkiewicza i Marka Chociana. Uchodził za pracowitego, niezwykle utalentowanego żeglarza, za czym nie szły wszelako „wielkie wyniki”.W latach 1998-2002 pięciokrotnie triumfował w Mistrzostwach Polski w klasie „49er”. Wspólnie z Kacprowskim zajął czwarte miejsce w regatach Pucharu Świata w Hyeres (1999) oraz trzecie w Kieler Woche (2000), zdobył też wicemistrzostwo Australii w 2000 r.; w 2006 r. wygrał razem z Stańczykiem międzynarodowe regaty Mlekovita Olympic Cup. Mistrzostwa Europy w 1997 r. ukończył na dziewiątym miejscu, ale już w następnym roku zdobył wicemistrzostwo starego kontynentu, a w kolejnych latach zajmował miejsca w pierwszej dziesiątce (w 1999 r. – piąte, w 2001  – dziesiąte, w 2003 – szóste). Natomiast z Mistrzostw Świata w 1998 r. załoga, w której skład wchodził, wróciła jako szesnasta, w 2001 r. – jedenasta, w 2003 r. – dwudziesta dziewiąta, w 2006 r. – dwudziesta, a w 2008 r. – trzydziesta piąta. Został wyróżniony stypendium Prezydenta Miasta Gdańska (1998) i Nagrodą Fair Play PKOl (2002).

Na Olimpiadzie w Sydney w 2000 r. rywalizował w klasie „49er” – notabene po raz pierwszy będącej w programie igrzysk – w parze z Pawłem Kacprowskim. Ostatecznie Polacy zajęli dwunaste miejsce (na 17 startujących załóg), przez co niektórzy ocenili ich start jako „duży niewypał”.

Bibl.:

• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8 / 9, s. 97, nr 10/ 11, s. 135.
• Kronika sportu 2000, s. 231, 236.

 

KAROL ŁAZAR (1976--) ekonomista, wioślarz AZS-AWF Gorzów Wielkopolski, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 7 lipca 1976 w Gorzowie Wielkopolskim w rodzinie Andrzeja i Grażyny Rusin. Ukończył miejscowe Technikum Elektryczne (1996), a następnie studia na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, gdzie w 2001 r. otrzymał tytuł magistra ekonomii. Mieszka w Gorzowie Wielkopolskim. W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy gorzowskiego AZS-AWF (od 1990). Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Janusz Kołodziejczyk (1990-1996) i Marian Hennig (1996-2001), w kadrze zaś – Aleksander Wojciechowski. W ciągu 8 lat startów w Mistrzostwach Polski był pięciokrotnie mistrzem, ośmiokrotnie wicemistrzem i pięciokrotnie brązowym medalistą. W kategorii seniorów największy sukces odnotował w 1997 r. w konkurencji czwórek podwójnych, w której sięgnął po mistrzostwo Polski. Zdobył również dwukrotnie wicemistrzostwo Polski w konkurencji dwójek podwójnych (1996 i 1997). Co ciekawe, przedolimpijska kariera sportowa w kategorii seniorów obejmowała zaledwie dwa sezony startowe. W regatach o mistrzostwo Polski występował z partnerami z gorzowskiego AZS-AWF. W 1999 r. zdobył tytuł wicemistrzowski w czwórkach podwójnych, a roku olimpijskim wywalczył w tej konkurencji mistrzostwo Polski, chyba najwyżej cenione w dziejach gorzowskiej sekcji wioślarskiej. Uzupełnieniem tego trofeum było zdobyte przezeń wicemistrzostwo kraju w dwójkach podwójnych. Rywalizując na arenie międzynarodowej zajął szóste miejsce na Mistrzostwach Świata w Kolonii (1998), a w St. Catharines (1999) – jedenaste.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. rywalizował w wyścigach czwórek podwójnych, a jego partnerami w osadzie byli Adam Bronikowski, Sławomir Kruszkowski i Michał Wojciechowski. W wyścigu eliminacyjnym nasi reprezentanci zajęli trzecie miejsce, ale w półfinale dali się wyprzedzić wszystkim rywalom. Zakwalifikowani do finału „B”  uzyskali w nim drugi wynik, równoznaczny z ósmą pozycją w klasyfikacji końcowej.

Bibl.:

• Kobendza, Olimpijczycy wioślarscy, s. 35-42;
• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 104; Archiwum IKF Gorzów Wlkp.; W
• Ryszard Lucjan, Olimpijczycy wioślarscy z Gorzowa Wielkopolskiego 1992-2000 Gorzów Wielkopolski 2001. ss. 45
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr  8/ 9 , s. 92, nr 10/11, s. 133;
• Kronika 2000, s. 220, 235, 236.

 

ROMAN MAGDZIARCZYK (1977--) chodziarz AZS-AWF Gdańsk, olimpijczyk z Sydney (2000) i Aten (2004). Urodził się 5 lipca 1977 w Wałbrzychu. W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gdańsk. Okazał się jednym z najbardziej utytułowanych polskich chodziarzy. W 1998 r. zdobył tytuł mistrza Polski w chodzie na 50 km, a w 2003 r. – halowego mistrza na dystansie 5 km. W zawodach Pucharu Świata w La Coruña w 2006 r. stanął na drugim miejscu podium w drużynie, a indywidualnie był piąty. Rywalizując o mistrzostwo starego kontynentu w Göteborgu w 2006 r. zajął na dystansie 50 km szóste miejsce, a w Mistrzostwach Świata w Paryżu (2003) i Helsinkach (2005) – siódme. W rankingu Track & Field News za 2000 r. został sklasyfikowany jako ósmy zawodnik w chodzie na 50 km.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. rywalizował w chodzie na 50 km i przekroczył metę jako ósmy zawodnik. Cztery lata później w Atenach osiągnął szósty rezultat.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Roman_Magdziarczyk] [dostęp: 1.09.2019]

 

BEATA ELŻBIETA MAKSYMOW (1967--) ps. „Kruszynka”, judoczka AZS-AWF Wrocław, dwukrotna mistrzyni świata (1993, 1999) i trzykrotna mistrzyni Europy (1986, 1991, 1997), olimpijka z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i Sydney (2000). Urodziła się 27 lipca 1967 w Czeladzi w rodzinie Zbigniewa i Krystyny Sołtysik. Absolwentka Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących. Obecnie mieszka w Jastrzębiu-Zdroju i pracuje jako wychowawca w tamtejszym więzieniu.

W okresie swej kariery judoczki reprezentowała barwy GKS Jastrzębie (1983-1990), „Błękitnych” Kielce (1991), KS „Koka” Jastrzębie (1991-1994) i AZS Wrocław (1998-2002). Nad jej umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Tadeusz Kowalewski, Jan Skubis, Jerzy Dodzian, Wiesław Błach i Robert Radlak. Miała świetne warunki fizyczne – w apogeum kariery 178 cm wzrostu, 120 kg wagi – choć, zdaniem niektórych, gdyby lepiej kontrolowała apetyt i ważyła o 15 kilogramów mniej, byłaby nie do pokonania. Inna rzecz, że na brak trofeów – poza tymi olimpijskimi – nie mogła narzekać. Sama zawodniczka podaje, że tylko w Mistrzostwach Polski zdobyła 21 medali złotych, 1 srebrny i 1 brązowy. Na arenie międzynarodowej po trzy razy zdobywała tytuł mistrzyni (1986, 1991, 1997) i wicemistrzyni Europy (1989, 1994, 1998), nie wspominając o siedmiu brązowych medalach tej imprezy (1985, 1988, 1989, 1993-1995, 1997). Dwukrotnie stawała na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Świata (1993, 1999), a na miejscu najniższym – trzykrotnie (1989, 1991, 1997). W sumie, indywidualnie zdobyła 18 medali mistrzostw Europy i świata plus kolejne dwa ME w drużynie. Kilkakrotnie zapowiadała wycofanie się z życia sportowego, ale wracała na tatami i znów odnosiła sukcesy. Definitywnie skończyła karierę sportową w 2001. Była wielokrotnie odznaczana złotym i srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz srebrnym medalem Europejskiej Unii Judo.

Trzykrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Debiutowała w Barcelonie w 1992 r., startując w wadze ciężkiej (ponad 72 kg). W pierwszej kolejce wygrała z reprezentantką Finlandii Anną Akerblom, ale w drugiej uległa Kubance Esteli Rodriguez. Przesunięta do repasaży wygrała dwa kolejne pojedynki z Supatrą Yompakdee z Tajlandii oraz Swietłaną Gondarenko z WNP, po czym przegrała Japonką Yoko Sakaue; w końcowej klasyfikacji przyznano jej 5-6 miejsce. Cztery lata później w Atlancie rozpoczęła rywalizację w drugiej rundzie, w której pokonała Francuzkę Christine Cicot. Zwycięstwo nad Egipcjanką Hebę Hefny dało Polce awans do półfinału, tam jednak, podobnie jak w Barcelonie, na jej drodze stanęła Estela Rodriguez i znów okazała się lepsza. Repasażowa porażka z Niemką Johanną Hagn sprawiła, że nasza zawodniczka musiała zadowolić się 5-6 miejscem. Podczas swej trzeciej olimpiady, w Sydney w 2000 r., odpadła już po pierwszym pojedynku, w którym musiała uznać wyższość Colleen Rosensteel z USA.

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 265, 266.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8-9, s. 60, nr 10-11, s. 115.
• Kronika 2000, s. 59, 236.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 161.
• Klimontowicz, Ruch olimpijski, s. 69.
• Kronika Sportu, s. 905.
• Michniak, Świętokrzyski  Leksykon Sportowy, s. 134.

 

SŁAWOMIR MORDARSKI (1979--) kanadyjkarz górski AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Atlanty (1996) i Sydney (2000). Urodził się 4 stycznia 1979 w Nowym Sączu. Kanadyjkarz górski, zawodnik „Startu” Nowy Sącz i AZS-AWF Kraków. Specjalizował się w konkurencji slalomu C-2. Pływał w osadzie z Andrzejem Wójsem, a później z Marcinem Pochwałą. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – w slalomie C-2 zdobył dwa złote medale (2003, 2005), a w drużynowym slalomie C-2 × 3 aż cztery (2003, 2004, 2005, 2006); ponadto w slalomie C-2 wywalczył po jednym krążku srebrnym (2005) i brązowym (2004). W latach 1995 i 1997 udowodnił, że jest najlepszym juniorem Europy w konkurencji slalomu C-2, a drużyny juniorów, w których skład wchodził zdobywały w slalomie C-2 × 3 wicemistrzostwo (1995) oraz w slalomie C-1 × 3 mistrzostwo (1997) starego kontynentu. Z Mistrzostw Świata Juniorów w 1996 r. przywiózł srebrny medal w drużynowym slalomie C-2 × 3. W rozgrywkach seniorów wywalczył srebrny medal Mistrzostw Europy w 1996 r. w konkurencji slalomu C-2 × 3. Stawał też na podium Mistrzostw Świata – na najwyższym miejscu w konkurencji slalomu C-1 × 3 (1999), na trzecim zaś w slalomie C-2 × 3 (2002, 2003).

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Debiutował na igrzyskach w Atlancie w1996 r. w konkurencji slalomu kanadyjek C-2. Płynąc z Andrzejem Wójsem zajął w końcowej klasyfikacji piętnaste miejsce. Cztery lata później na igrzyskach w Sydney, ponownie startując w konkurencji slalomu C-2, Polacy ukończyli zawody na szóstej lokacie.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/S%C5%82awomir_Mordarski] [dostęp: 1.09.2019]

 

 

MAGDALENA URSZULA MROCZKIEWICZ (1979--) florecistka AZS-AWFiS Gdańsk, mistrzyni świata w drużynie (Hawana 2003), mistrzyni świata juniorek (1999), srebrna medalistka olimpijska z Sydney (2000).

Urodziła się 28 sierpnia 1979 w Gdańsku w rodzinie Andrzeja i Gabrieli Flisikowskiej. Absolwentka Liceum Ogólnokształcącego (program indywidualny) w Gdańsku (1998) oraz miejscowego AWFiS. W 2000 r. została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.

Szermierkę trenowała w barwach AZS-AWFiS Gdańsk, specjalizowała się w walce floretem. Była jedną z trzech – obok Sylwii Gruchały i Anny Rybickiej – dziewcząt, które przeszły tę samą sportową drogę: od szkoły podstawowej nr 70 przy ul. VII Dwór w Gdańsku (Jerzy Podstawek, Longin Szmit) poprzez AZS (Robert Mrozowski) i kadrę narodową (Tadeusz Pagiński) do olimpijskiego występu w Sydney. Wysoka, sprawna, zaradna. Wielki talent. Ma niesłychaną zdolność i łatwość zadawania trafień – mówili o niej trenerzy. Wróżono jej wielką karierę. Dwukrotnie triumfowała w Mistrzostwach Polski (2000 i 2001). Na arenie międzynarodowej zaznaczyła swoją obecność już jako juniorka, gdy mając 20 lat została mistrzynią świata tej kategorii wiekowej. W finale (1999) przegrywała z Włoszką M. Granbassi 11:14. I wygrała 15:14! Dwa dalsze złote medale (jako juniorka) zdobyła w drużynie w 1998 (Walencja - Wenezuela) i 1999 r. (Keszthely). Wywalczyła też tytuł drużynowej mistrzyni Europy juniorek w Bratysławie w 1998 r. Już jako seniorka wygrała drużynowe turnieje Mistrzostw Europy w Moskwie (2002) i Bourges (2003), a w Izmirze (2006) stanęła na najniższym miejscu podium. Wraz z innymi polskimi florecistkami była trzecia na Mistrzostwach Świata w La Chaux de Fonds (1998), a następnie druga w Seulu (1999) i Lizbonie (2002). W 2003 r. w Hawanie, po raz pierwszy w historii polskiej szermierki została (razem z Sylwią Gruchałą, Anną Rybicką i Małgorzatą Wojtkowiak) drużynową mistrzynią świata, po zwycięstwie w finale nad zespołem Rosji. Z późniejszych Mistrzostw Świata przywiozła jeszcze po jednym złotym (Sankt Petersburg 2007) i brązowym medalu (Nowy Jork 2004), wszystkie w konkurencji drużynowej. 2 lutego 2009 ogłosiła zakończenie kariery sportowej.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. rywalizowała w turniejach indywidualnym i drużynowym florecistek. Pierwszy z nich rozpoczęła od zwycięstwa nad Rosjanką Swietłaną Bojko (15:9), jednak w  1/8 finału uległa reprezentantce Chin Xiao Aihica (13:15) i odpadła; w końcowej klasyfikacji przyznano jej czternaste miejsce. Bez porównania lepiej poszedł jej turniej drużynowy, w którym wraz z koleżankami – były nimi Anna Rybicka, Sylwia Gruchała i (rezerwowa) Barbara Szewczyk-Wolnicka – pokonały reprezentantki Chin (45:33) i Niemiec (45:34). Dopiero w finale olimpijskim Polki uległy Włoszkom 36:45, dzięki czemu wróciły do kraju ze srebrnymi medalami.

Bibl.:

• Magazyn Olimpijski 2000, nr 8-9, s. 89 i nr 10-11, s. 130-131.
• Kronika 2000, s. 197, 235, 236.
• Kronika 2001, s. 198, 199.
   

MARCIN NOWAK (1977--) ps. „Diabełek”, sprinter AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 2 sierpnia 1977 w Stalowej Woli. W trakcie swej lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy „Sparty” Stalowa Wola (1995-1997) i AZS-AWF Kraków (od 1998). Specjalizował się w biegach krótkich, a nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Tadeusz Osik i Lech Salamonowicz. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – w 2000 r. triumfował w biegu na 100 m oraz w sztafecie 4 × 100 m, z kolei wicemistrzem kraju na 100 m zostawał w 1998, 1999 i 2002 r., na 200 m – w 2000 i 2002 r.,, a w sztafecie 4 × 100 m – w 1998, 1999 i 2001 r. W Halowych Mistrzostwach Polski w 2003 r. zwyciężył na dystansie 60 m. Rywalizując na arenie międzynarodowej zdobył srebrny medal w biegu na 100 m podczas Młodzieżowych Mistrzostw Europy w Göteborgu w 1999 r. Największe sukcesy odnosił jednak jako członek reprezentacyjnej sztafety 4 × 100 m. Na Mistrzostwach Europy w Budapeszcie w 1998 r. zajął w tej konkurencji z kolegami trzecie miejsce, podobnie jak w Monachium w 2002 r. Na Mistrzostwach Świata w Sewilli w 1999 r. i w Paryżu w 2003 r. sztafety 4 × 100 m z jego udziałem zajmowały szóste miejsca

Wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. Ścigając się na 100 m. zwyciężył w biegu eliminacyjnym, ale w ćwierćfinale był czwarty i odpadł. Druga konkurencji, w której rywalizował, to sztafeta 4 × 100 m, a jego partnerami byli Piotr Balcerzak, Ryszard Pilarczyk i Marcin Urbaś. W eliminacjach Polacy przybiegli na metę trzeci, a półfinale – czwarci, ale w rozgrywce o medale dali się wyprzedzić wszystkim rywalom i ostatecznie zakończyli zawody na ósmym miejscu.

Bibl.:

• "Magazyn Olimpijski", 2000, nr 8-9, s. 73;
• "Lekkoatleta" 1997-2002 (rocznik);
• "Lekkoatleta" 1998, s. 44, 51-52, 2000, s. 193, 194, 203;
• (-), Niepokorny diabełek, "Przegląd Sportowy", 2000, nr 173, s. 4.

 

PAWEŁ MARIAN NASTULA (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.     

 

ALICJA IWONA PĘCZAK – GRACZYK (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r

 

ZUZANNA ANNA RADECKA-PAKASZEWSKA (1975--) sprinterka AZS-AWF Katowice, olimpijka z Sydney (2000) i Aten (2004).

Urodziła się 2 kwietnia 1975 w Rudzie Śląskiej. Ukończyła miejscowy Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II, a następnie studia na Wydziału Wychowania Fizycznego katowickiej AWF. W życiu kieruje się zasadą: jeśli masz coś zrobić, to zrób to dziś – stara się nie robić sobie zaległości w żadnej dziedzinie. Więc wolnych chwil nie ma za dużo, ale jeśli się trafią to najchętniej spędza je oglądając filmy, nie stroni też od dobrej literatury. Doskonale relaksuje się przy muzyce, rodzaj wybiera w zależności od nastroju.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy KS „Pogoń” Ruda Śląska oraz AZS-AWF Katowice, jej trenerem był Edward Bugała. Specjalizowała się w biegach krótkodystansowych, początkowo na 100 i 200 m, a w późniejszym czasie na 400 metrów. O początkach swojej kariery sportowej opowiadała następująco: „Dlaczego lekkoatletyka i dlaczego bieganie? Przede wszystkim dlatego, że w tym mieście działał Klub Sportowy Pogoń Ruda Śląska, a tam najbardziej rozpowszechnioną dyscypliną była koszykówka jak i lekka atletyka. Skończyło się na tym, że zaczęłam biegać 60 m, biegałam 100 m, 200 i obecnie jestem reprezentantką kraju na dystansie 400 m, ale największe sukcesy osiągam z koleżankami 4 × 400 m”. Zdobywała tytuły mistrzyni Polski na 100 i 200 m w 1999 i 2000 r. oraz w hali na 60 i 200 m w tych samych latach. W 2007 r. została mistrzynią Polski na 400 m. Podczas Uniwersjady w 1999 r. rozgrywanej w Palma de Mallorca zdobyła 2 srebrne medale – w biegu na 200 m oraz sztafecie 4 × 100 m. Zdobyła brązowy medal w sztafecie 4 × 400 m podczas Mistrzostw Europy w Monachium 2002. Biegła wówczas także na 200 m oraz w eliminacjach w sztafecie 4 × 100 m. Uczestniczyła w Mistrzostwach świata w Sewilli 1999, gdzie wystąpiła w sztafecie 4 × 100 m (7. miejsce) i na 200 m, oraz w Mistrzostwach świata w Helsinkach 2005, gdzie biegła w eliminacjach w sztafecie 4 × 400 m (w finale sztafeta była czwarta).

Dwukrotnie startowała na Igrzyskach Olimpijskich. W Sydney w 2000 r. wystąpiła w biegu na 200 metrów, jednak odpadła już w eliminacjach. Wraz z Joanną Niełacną, Marzeną Pawlak i Agnieszką Rysiukiewicz rywalizowała też w sztafecie 4 × 100 metrów – w eliminacjach Polki zajęły trzecie miejsce, a w półfinale siódme, co było równoznaczne z odpadnięciem. Cztery lata później w Atenach Radecka biegła w sztafecie 4 × 400 metrów. W finałowym biegu Polki do końca walczyły o czwartą lokatę z zawodniczkami Wielkiej Brytanii, ulegając ostatecznie o 0,1s. „To bardzo wysoka pozycja i nasz postęp jest widoczny” – podsumowała start Zuzanna Radecka. „Dość ciasno było w strefie zmian i tam musiałyśmy nieco zwolnić. W innym przypadku wynik byłby lepszy. Brakuje nam zawodniczki, która indywidualnie biegałaby w granicach 50,00-50,50 i mogłaby nadrobić trochę strat pozostałych sztafety”.

Bibl.:

• (am),
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Zuzanna_Radecka] [dostęp: 1.09.2019]
• (-), [w:] [https://www.olimpijski.pl/pl/bio/1850,radecka-zuzanna-anna.html] [dostęp: 1.09.2019]

 

ARTUR BENEDYKT ROZALSKI (1978--) wioślarz AZS-AWF Gdańsk, mistrz Polski, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 20 marca 1978 w Toruniu w rodzinie Benedykta Wiesława i Barbary Teresy Rogalskiej. Ukończył miejscowe I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika oraz studia w gdańskiej AWF, gdzie otrzymał tytuł magistra wychowania fizycznego. W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy „Budowlanych” Toruń (1993-1995), AZS-UMK Toruń (1995-1997) i AZS-AWF Gdańsk (od 1997). Szkolił się pod okiem trenerów K. Jeziorskiej, S. Kiermasza, M. Szumańskiego i W. Srogi. Był pięciokrotnym mistrzem Polski w czwórce bez sternika (2000, 2002-2005) oraz jednokrotnym w ósemkach (2004). Rywalizację na arenie międzynarodowej rozpoczął od brązowego medalu Mistrzostw Świata Juniorów w Szkocji (1996), gdzie zdobył brązowy medal w czwórce ze sternikiem. Podczas Akademickich Mistrzostw Świata w Zagrzebiu w 1998 r. osada ósemek, w której skład wchodził, wywalczyła tytuł wicemistrzowski. Kilkukrotnie startował w finałach Mistrzostw Świata, jednak bez medalowych trofeów – w St. Catharines (1999) był dziesiąty w czwórkach bez sternika, w Lucernie (2001) dwunasty w ósemkach, w Sewilli (2002) ósmy w czwórkach bez sternika.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w wyścigach czwórek bez sternika. W Sydney w 2000 r. wiosłował razem z Pawłem Jarosińskim, Rafałem Smolińskim i Arkadiuszem Sobkowiakiem; Polacy zajęli w przedbiegach ostatnie, czwarte miejsce i ponowiwszy to „osiągnięcie” w repesażach, odpadli z rywalizacji. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. towarzyszyli mu w osadzie Jarosław Godek, Mariusz Daniszewski i Rafał Smoliński. Nasi zawodnicy rozpoczęli zawody od drugiego miejsca w eliminacjach, w wyścigu półfinałowym zajęli trzecią lokatę, a w rozgrywce o złoto minęli linię mety jako ostatnia, szósta osada.

Bibl.:

• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 104, 137.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 93, nr  10/11, s. 133.
• Kronika sportu 2000, s. 221, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.

 

ANNA MARIA RYBICKA (1977--) → Patrz Igrzyska w 1996 r.     

 

AGNIESZKA RYSIUKIEWICZ – SZAFIŃSKA (1978--) sprinterka AZS-AWF Wrocław, olimpijka z Sydney (2000). Obecnie pracuje jako nauczycielka wf-u w Szkole Podstawowej w Świebodzinie. Jej brat, Piotr Rysiukiewicz, również dostąpił sławy bycia olimpijczykiem. Urodziła się 3 stycznia 1978 w Świebodzinie w robotniczej rodzinie Józefa i Danieli Klebeko. W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy „Zewu” (1994-1995) i „Lubtouru” Zielona Góra (1996-1997) oraz AZS-AWF Wrocław (1998-2002). Nad jej umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Bogdan Obrocki i Wilhelm Rostek. Specjalizowała się w biegach krótkich. Podczas Mistrzostw Polski zdobyła tytuły mistrzowskie w biegu na 100 m (2001) i sztafecie 4 × 100 m (2000, 2002), była też pięciokrotną wicemistrzynią. W latach 1998-2002 trzykrotnie reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując 3 starty w sztafecie 4 × 100 m. Sztafety z jej udziałem zdobyły brązowe medale na Mistrzostwach Europy Juniorów w Lublanie (1997) oraz Młodzieżowych Mistrzostwach Europy w Göteborgu (1999), a na Uniwersjadzie w Palma de Mallorca (1999) – medal srebrny. W rywalizacji seniorów była siódma w sztafecie na Mistrzostwach Europy w Monachium w 2002 r.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r., wraz z Joanną Niełacną, Marzeną Pawlak i Zuzanną Radecką, rywalizowała w sztafecie 4 × 100 metrów. W eliminacjach Polki zajęły trzecie miejsce, a w półfinale siódme, co było równoznaczne z odpadnięciem z konkursu.

Bibl.:

• Magazyn Olimpijski" , 2000, nr 8-9, s. 99.
• Lekkoatletyka 2000, s. 186.
• "Lekkoatleta" 1997-2002.

 

 

MARIUSZ SIEMBIDA (1975--) ps. „Marian”, pływak AWFiS Gdańsk, złoty medalista ME, olimpijczyk z Atlanty (1996) i Sydney (2000). Urodził się 21 marca 1975 w Puławach w rodzinie Józefa i Bogumiły Dziekanowskiej. Po ukończeniu VII Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Lublinie (1994), rozpoczął studia w AWF w Białej Podlaskiej, skąd w 1999 r. przeniósł się do AWFiS w Gdańsku. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracował jako instruktor pływania w Zespole Sportowych Szkół Ogólnokształcących oraz w Fitnessklubie „Koloseum” znanego tyczkarza Mariana Kolasy w Gdynii. Od 2005 r. pracował na prywatnej wyspie Castaway Cay należącej do Bahamów. Jako członek Platformy Obywatelskiej w wyborach 2015 r. bez powodzenia ubiegał się o mandat do Sejmu RP. Mieszka w Gdańsku.

Pływak (188 cm, 78 kg), specjalista w stylu grzbietowym, w trakcie swojej kariery reprezentował barwy „Lublinianki” (1983-1999) i AZS-AWF/AWFiS Gdańsk (1999-2003). Od IV klasy szkoły podstawowej jego trenerem był w Lublinie Cezary Samczuk. W tym czasie (1991) przebywał też na 9-miesięcznym stażu treningowym w Cedar Rapids w USA (miał propozycje treningów w Australii, ale z niej zrezygnował).  Później nad jego umiejętnościami i formą czuwali  trenerzy Hanna Klimek-Włodarczak (1999-2000) i Alojzy Ogiński (2001-2003). Okazał się zawodnikiem o wyjątkowo długiej (jak na polskie warunki) i owocnej karierze, przede wszystkim jeśli idzie o występy na 25-metrowych pływalniach. Był grzbiecistą europejskiego formatu (w kraju wygrywał także wyścigi kraulem od 50 do 400 m), liczącym się głównie w sprincie na 50 i 100 m grzbietowym. Niestety, pierwsza z tych konkurencji nie jest objęta programem olimpijskim, więc po igrzyskach w Sydney miał kłopoty z utrzymaniem się w kadrze narodowej. Na 100 m uzyskiwał już słabsze wyniki. Równocześnie był zawsze zawodnikiem ogromnie przydatnym do sztafet. Na pierwszej zmianie bił często rekordy życiowe i rekordy Polski na 100 m grzbietowym, starając się wyrobić kolegom jak najlepsze pozycje. Ogółem zdobył 26 tytułów mistrza Polski, triumfując w stylu grzbietowym na dystansach 50 (1993-2003), 100 (1994-2003) i 200 m (1994, 1997, 1998, 1999) oraz na 50 m stylem dowolnym (2000). Na małym basenie pobił 16 krajowych rekordów (na 50, 100 i 200 m stylem grzbietowym), a na dużym następnych 18 (na 50 i 100 m grzbietowym). W rywalizacji międzynarodowej pierwsze znaczące trofeum zdobył na Mistrzostwach Europy Juniorów w Leeds w 1992 r., gdzie stanął na najniższym miejscu podium w wyścigu na 100 m grzbietowym. Dwa medale zdobył na Uniwersjadach – brązowy w Messynie (1997) i złoty w Pekinie (2001), odpowiednio na dystansach 100 i 50 m grzbietowym. Dwukrotnie triumfował w Mistrzostwach Europy w Rostocku (1996), gdzie był niepokonany na 50 i 100 m stylem grzbietowym; później zdobył jeszcze dwa brązy – w Sewilli (1997) za sztafetę 4 × 100 m zmiennym i w Stambule (1999) za 50 m grzbietowym. Z Mistrzostw Świata na małym basenie w Hongkongu (1999) przywiózł po jednym srebrnym i brązowy medalu, zdobyte na dystansach, odpowiednio 50 i 100 m grzbietowym. Po igrzyskach w 2000 r. jego kariera przygasła; pływał wprawdzie, ale nie mając już nadziei na kolejną olimpiadę, kolekcjonował jedynie zwycięstwa na krajowych zawodach. W 2003 r. zrezygnował z wyczynowego uprawiania sportu.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. W Atlancie w 1996 r., płynąc na 100 m stylem grzbietowym, ukończył eliminacyjny wyścig jako czwarty, co pozwoliło mu wystąpić w finale „B”. Zająwszy w nim czwartą lokatę, znalazł się w końcowej klasyfikacji na dwunastym miejscu. W drugiej konkurencji występował razem z Bartoszem Kizierowskim, Markiem Krawczykiem, Rafałem Szukałą, współtworząc polską sztafetę 4 × 100 m stylem zmiennym. W przedbiegach Polacy pobili rekord kraju i z szóstym rezultatem eliminacji awansowali do finału, w którym dotarli na metę jako siódmy zespół. Cztery lata później na igrzyskach w Sydney wystąpił tylko w wyścigach na 100 m stylem grzbietowym, jednak odpadł już na etapie eliminacji. Ku rozczarowaniu naszego zawodnika, występ w sztafecie 4 × 100 m stylem zmiennym – a był to główny powód, dla którego znalazł się w ekipie olimpijskiej – został odwołany przez kierownictwo polskiej ekipy pływackiej, aby nie przeciążać Bartosza Kizierowskiego (miał płynąć w tym samym dniu na 50 m stylem dowolnym).

Bibl.:

• Głuszek, Leksykon 1999, s. 318.
• Lipski, Jerzy, Andrzej Krychowski, Maciej Powała-Niedźwiecki, Tomasz Chmura (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 20.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 227.
• Tuliszka, 80 lat PZP, s. 94, 113-119, 122, 131.
• Waśko, Krótki basen, s. 8, 9, 10, 52, 54, 56.
• Waśko, Długi basen, s. 6, 7, 30, 32, 34, 42, 44, 46, 121.
• Kronika sportu 2000, s. 145, 236.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 83;  nr 10/11, s. 125.

 

RAFAŁ SMOLIŃSKI (1977--) wioślarz AZS-AWF Gdańsk, olimpijczyk z Sydney (2000) i Aten (2004). Urodził się 14 lipca 1977 w Toruniu w rodzinie Antoniego i Krystyny Ewy Mendyka. Ukończył miejscowy Zespół Szkół Mechanicznych, zdobywając uprawnienia technika-mechanika (1997). W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-UMK Toruń (od 1992), „Zawiszy” Bydgoszcz (1993-1999) i AZS-AWF Gdańsk (od jesieni 1999). Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, zwyciężając w konkurencji, dwójek podwójnych (2001) i ze sternikiem (2006, 2007), czwórek podwójnych (1999, 2000, 2002-2003) i bez sternika (2004, 2005) oraz ósemek (2004). Podczas Akademickich Mistrzostw Świata w Zagrzebiu w 1998 r. osada ósemek, w której skład wchodził, wywalczyła tytuł wicemistrzowski.  Kilkukrotnie startował w finałach Mistrzostw Świata, jednak bez medalowych trofeów – w Kolonii (1998) był siódmy w czwórkach ze sternikiem, w Lucernie (2001) czternasty w dwójkach bez sternika, w Sewilli (2002) ósmy w czwórkach bez sternika.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w wyścigach czwórek bez sternika. W Sydney w 2000 r. wiosłował razem z Pawłem Jarosińskim, Arturem Rozalskim i Arkadiuszem Sobkowiakiem; Polacy zajęli w przedbiegach ostatnie, czwarte miejsce i ponowiwszy to „osiągnięcie” w repesażach, odpadli z rywalizacji. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. towarzyszyli mu w osadzie Jarosław Godek, Mariusz Daniszewski i Artur Rozalski. Nasi zawodnicy rozpoczęli zawody od drugiego miejsca w eliminacjach, w wyścigu półfinałowym zajęli trzecią lokatę, a w rozgrywce o złoto minęli linię mety jako ostatnia, szósta osada.

Bibl.:

• Kobendza, 80 lat PZTW, s. 104, 137.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr  8/9, s. 92, nr  10/11, s. 133.
• Kronika sportu  2000, s. 221, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 224.

 

RYSZARD TADEUSZ SOBCZAK (1967--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.     

 

MICHAŁ TOMASZ STANISZEWSKI (1973--) trener, kanadyjkarz górski AZS-AWF Kraków, mistrz i wicemistrz świata, medalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i Sydney (2000), srebrny medalista olimpijski z Sydney (2000). Urodził się 16 września 1973 w Opocznie w rodzinie Hieronima i Józefy Nowakowskiej. Absolwent szkoły średniej (1996), mechanik. Po igrzyskach w Sydney wyemigrował z całą rodziną do Kanady, gdzie został trenerem kadry i głównym trenerem klubowym kajakarstwa slalomowego w Ottawie.

Kanadyjkarz górski (177 cm, 77 kg), reprezentant KS „Gerlach” Drzewica (1979-1998) i AZS-AWF Kraków (1998-2000). Szkolił się pod okiem trenerów Kazimierza Kuropeski i Roberta Korzeniewskiego. Przed Michałem – dwaj jego bracia bliźniacy Grzegorz i Wojciech uprawiali slalom górski. Mieli talent, zdobywali tytuły mistrzowskie, reprezentowali barwy narodowe podczas Mistrzostw Świata (1989) w amerykańskim Savage River i... zostali tam na stałe. Pałeczkę rodzinną po braciach przejął tymczasem w kraju Michał, a że bał się kajakiem pływać sam, związał się na stałe w jednej łódce (1980) z rówieśnikiem Krzysztofem Kołomańskim. Znali się bardzo dobrze, urodzili się w tym samym szpitalu w Opocznie, chodzili do jednego przedszkola i do jednej szkoły w Drzewicy, wreszcie zaczęli treningi u tego samego szkoleniowca, Kazimierza Kuropeski. Dopiero później wziął ich w obroty twórca sportu kajakowego w Drzewicy, absolwent warszawskiej AWF, świetny trener (potem także kadry narodowej) Robert Korzeniewski. Pracowali dużo i w sposób zorganizowany, aczkolwiek na prawdziwe sukcesy musieli nieco poczekać. Sam Staniszewski w latach 1989-1993 zdobył pięć tytułów mistrza Polski, w tym w konkurencji slalomu C-2 (1987, 1990, 1992) i zjazdu C-2 (1987). W reprezentacji Polski zadebiutował jako junior w Drzewicy (1986), a jako senior w Pucharze Europy we Włoszech (1989). W latach był trzykrotnym 1993-1994 medalistą Pucharu Świata. Na Mistrzostwach Europy w Augsburgu (1996) stanął na drugim miejscu podium w sztafecie w slalomie górskim), a na trzecim w slalomie górskim C-2 (z K. Kołomańskim); to ostatnie osiągnięcie powtórzył w Val Di Sole-Mezzana (2000). Z Mistrzostw Świata przywiózł dwa medale – złoty z Nottingham (1995) i srebrny z La Sen Durguell (1999), obydwa w slalomie górskim C-2 (z K. Kołomańskim). Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w slalomie kanadyjek dwójek (C-2) w parze z Krzysztofem Kołomańskim. Obydwaj debiutowali w Barcelonie w 1992 r., gdzie zajęli dziesiąte miejsce (w gronie siedemnastu zespołów). Cztery lata później w Atlancie w zostali sklasyfikowani na siódmej lokacie. Na olimpijski medal musieli czekać kolejne cztery lata, do Igrzysk w Sydney w 2000 r. Polscy kanadyjkarze zajęli co prawda w przedbiegach szóste miejsce, ale w finale ulegli tylko reprezentantom Słowacji i wrócili do kraju ze srebrnymi medalami.

Bibl.:

• Duński, Od Paryża, s. 847-848.
• Głuszek, Leksykon 1999, s. 330.
• Pawlak, Olimpijczycy, s. 240.
• Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8/9 , s. 65; nr 10/11., s. 117.
• Kronika  Sportu 2000, s. 66, 235, 236.
• Kronika Sportu, s. 905, 906.

 

OLGIERD STAŃSKI (1973--) ps. „Olo”, dyskobol AZS-AWF Biała Podlaska, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 4 kwietnia 1973 w Siedlcach w rodzinie Bogusława i Ewy Moczulskiej. Ukończył Szkołę Podstawową w Suchożebrach (1980-1988), ZSZ nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Garwolinie (Technikum Mechaniczne 1988-1993) oraz studia w Instytucie Wychowania Fizycznego i Sportu w Białej Podlaskiej (studia magisterskie 1994-2000). Po ukończeniu studiów magisterskich rozpoczął pracę jako asystent w Zakładzie Teorii Sportu IWFiS w Białej Podlaskiej. Od 2008 jest funkcjonariuszem Straży Granicznej.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy „Wilgi” Garwolin (1988-1993), „Pogoni” Siedlce (1993-1994), AZS-AWF „Polkres” Biała Podlaska (1994-2002) i „Żak” Biała Podlaska (od 2003). Szkolił się pod okiem trenerów Henryka Olszewskiego i Krzysztofa Stipury, a jego specjalnością był rzut dyskiem. Trzykrotnie stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski (1999-2001). W latach 2000-2002 wystąpił reprezentował Polskę w trzech meczach międzypaństwowych, odnotowując w nich jedno indywidualne zwycięstwo. Na Uniwersjadach w Palma de Mallorca (1999) i Pekinie (2001) zajął szóste miejsca. Dwukrotnie uczestniczył w zawodach superligi Pucharu Europy – w Bremie w 2001 r. był czwarty, a w Annecy w 2002 r. trzeci. Podczas Mistrzostw Europy w Monachium w 2002 r. odpadł w eliminacjach.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. wziął udział w konkursie rzutu dyskiem. Osiągnięty podczas eliminacji rezultat –  59,31 m – wypadł poniżej minimum kwalifikacyjnego (do finału awansowali atleci, którzy rzucili na odległość 62,72 m lub dalej) i nasz zawodnik odpadł z dalszej rywalizacji; w końcowej klasyfikacji znalazł się na 29. miejscu.

Bibl.:

• Lipski, Jerzy, Andrzej Krychowski, Maciej Powała-Niedźwiecki, Tomasz Chmura (oprac.), Olimpijczycy Lubelszczyzny, Lublin 2006, s. 26.
• "Magazyn Olimpijski", 2000, nr 8-9, s. 75.
• "Lekkoatleta", 2000, s. 210.
• "Lekkoatleta" 1997-2002 (rocznik).
• Kronika sportu 2000, s. 105, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 98.

 

BARBARA MIROSŁAWA SZEWCZYK – WOLNICKA (1970--) → Patrz Igrzyska w 1992 r. 

DARIUSZ TRAFAS (1972--) lekkoatleta AZS-AWF Gorzów Wielkopolski, wielokrotny mistrz Polski w rzucie oszczepem, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 16 maja 1972 w Kołobrzegu w rodzinie Ryszarda i Marii. Po ukończeniu miejscowego Liceum Ogólnokształcącego (1991) rozpoczął w Poznaniu studia z zakresu ekonomii, później kształcił się na uniwersytecie w stanie Floryda w USA. W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy „Sztormu” Kołobrzeg (1988-1991 i 1994-1997), AZS Poznań (1992-1993), „Browaru Schöller” Namysłów (1998-1999),  AZS-AWF Gorzów Wielkopolski (2000-2001), „Flory Praszka” Namysłów (2002) i „Medicolux-Kat” Namysłów (2003). Specjalizował się w rzucie oszczepem. Jego pierwszym trenerem był Michał Barta, później szkolił się między innymi pod okiem Uwe Hohna (Niemca, byłego rekordzisty świata) oraz Henryka Olszewskiego. Jako nastolatek stracił wskazujący palec prawej rzucającej ręki, co jednak – jak wielokrotnie stwierdził – nie przeszkadza mu w karierze oszczepnika. W 1988 r. zdobył brązowy medal Spartakiady Młodzieży w Pile, a w kolejnych latach wygrał następne edycje tych zawodów w Kielcach  (1989) i w Stargardzie Szczecińskim (1990). W 1991 r. został wicemistrzem Polski juniorów. Rywalizując z seniorami zdobył brązowy medal Mistrzostw Polski w 1992 r., czym rozpoczął trwającą kilkanaście lat dominację w krajowym rzucie oszczepem – złote medale zdobywał w latach 1996, 1998, 1999, 2001-2003, 2005, 2006, a srebrne w 1993-1995, 1997, 2000 i 2004. Wielokrotnie bił krajowe rekordy, z których ostatni (86,77 m) pozostał aktualny do 2017 r. Spory sukces odniósł w 1990 r., zdobywając w bułgarskim mieście Płowdiw tytuł wicemistrza świata juniorów. W latach 1994-2003 pięciokrotnie reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych, odnotowując w nich jedno indywidualne zwycięstwo. W Mistrzostwach Europy (1998, 2002) i Świata (1999, 2001) nie odniósł większych sukcesów, był natomiast trzeci w Pucharze Europy w Florencji w 2003 r. W apogeum swej kariery w 2002 r. zajmował w rankingu IAAF dziesiąte miejsce wśród dyskoboli.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. wziął udział w konkursie rzutu oszczepem. Podczas eliminacji osiągnął 83,98 m (był to siódmy rezultat, a piąty w jego grupie) i przekroczywszy minimum zakwalifikował się do finału. W decydującej rozgrywce poszło mu nieco słabiej – rzucił oszczepem na 82,30 m – i ostatecznie zajął dziesiąte miejsce. Mimo niezdobycia medalu został pierwszym po 20 latach polskim oszczepnikiem w zawodach olimpijskich, oraz pierwszym po 24 latach ich finalistą.

Bibl.:

• "Lekkoatleta" 2000, s. 210;
• "Lekkoatleta" 1991-1996 (miesięcznik),
• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Dariusz_Trafas] [dostęp: 5.09.2019]

 

MARCIN URBAŚ (1976--) trener, wokalista deathmetalowy, lekkoatleta AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Sydney (2000) i Aten (2004). Urodził się 17 września 1976 w Krakowie. Przez kilka lat występował na scenie muzycznej jako wokalista deathmetalowego zespołu „Sceptic”. Udzielił głosu na pierwszej, trzeciej i czwartej płycie, był także autorem tekstów na drugim albumie tej formacji – Pathetic Being (2001). Ponadto nagrał singel „Musisz być pierwszy” z Patrycją Markowską, a także utwór „Kosmos” z Liberem. Był uczestnikiem dziesiątej edycji programu rozrywkowego TVN „Taniec z gwiazdami” (2010), w której zajął siódme miejsce. Pracował jako prezenter i dziennikarz sportowy telewizji WTK. Obecnie prowadzi Akademię Lekkoatletyczną Marcina Urbasia.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Kraków, skąd przeniósł się do KKL Kielce, a w 2008 r. do AZS-AWF Poznań. Specjalizował się w biegach sprinterskich, ale okazjonalnie próbował sił w innych konkurencja – był np. akademickim wicemistrzem Polski juniorów w skoku w dal. W biegach sprinterskich najwięcej zawdzięcza trenerom Lechowi Salamonowiczowi i – w kadrze – Tadeuszowi Osikowi. Jak jednak sam wspomina, początkowo uchodził za trudnego zawodnika, a wielu trenerów traktowało go po macoszemu. Bardzo często słyszał, że „nic z niego nie będzie”. Tak naprawdę jego potencjał dostrzeżono dopiero pod koniec 1998 r., gdy okazał się najszybszy w Polsce na 200 metrów. Od tej pory wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – złote medale zdobywał na dystansach 100 (2002) i 200 m (1998-2001, 2004) oraz w sztafecie 4 × 100 m (1999, 2004), a w mistrzostwach halowych w biegach na 60 (2002) i 200 m (1998, 1999, 2003-2005, 2008). Na swoim koronnym dystansie 200 m pobił rekordy Polski zarówno na otwartym stadionie (19,98 s – wciąż pozostaje aktualny), jak i w hali. W rywalizacji międzynarodowej pierwszy raz wspiął się na podium w Pucharze Europy w 1999 r., kiedy wygrał konkurencję biegu na 200 m; w 2002 i 2004 r. ukończył ją na drugim miejscu, a w 2001 r. na trzecim (wydatnie przyczynił się wówczas do zdobycia przez polską ekipę Pucharu). Także na dystansie 200 m triumfował podczas Uniwersjady w Pekinie (2001). W Monachium w 2002 r. zdobył, razem z kolegami ze sztafety sprinterskiej 4 × 100 m srebrny medal Mistrzostw Europy. W tym samym roku z halowych mistrzostw starego kontynentu w Wiedniu przywiózł złoto, trzy lata później z Madrytu – brąz, obydwa wywalczone w biegach na 200 m. Podczas Mistrzostw Świata nie zdobył medalowych trofeów, aczkolwiek właśnie podczas jednej z tych imprez odnotował swoje najlepszy bieg. Miał on miejsce w... półfinale konkursu na 200 m, w trakcie którego Urbaś dotarł na metę w czasie 19,98 s. Był wówczas drugim białym sportowcem, a trzecim Europejczykiem, który zszedł na tym dystansie poniżej 20 sekund. Ostatecznie w finale tych zawodów był piąty; później, w 2004 r., zajął jeszcze szóste miejsce w Halowych Mistrzostw Świata. Zakończenie wyczynowego uprawiania sportu ogłosił w kwietniu 2009 r.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r., ścigając się na dystansie 200 m, w pierwszej rundzie eliminacji zajął w swoim biegu trzecie miejsce, odnotowując zarazem dziesiąty wynik (20,62 s) na tym etapie konkursu. W rundzie ćwierćfinałowej dotarł na metę piąty (20,43 s) i nie wszedł do półfinałów, mimo iż z innych biegów awansowali zawodnicy z gorszym czasem. Nieco lepiej poszło mu w sztafecie 4 × 100 m, w której biegł wspólnie z Piotrem Balcerzakiem, Marcinem Nowakiem i Ryszardem Pilarczykiem. W eliminacjach Polacy przybiegli na metę trzeci, a półfinale – czwarci, ale w rozgrywce o medale dali się wyprzedzić wszystkim rywalom i ostatecznie zakończyli zawody na ósmym miejscu. Cztery lata później w Atenach w wyścigu eliminacyjnym na 200 m był trzeci, ale w ćwierćfinale nie dokończył biegu i odpadł. Z kolei w konkursie sztafet 4 × 100 m rywalizował u boku z Łukasza Chyły, Marcina Jędrusińskiego i Zbigniewa Tulina. Bieg eliminacyjny biało-czerwoni ukończyli na pozycji wicelidera, a w rozgrywce o złoto zajęli piąte miejsce; notabene był to wynik, którego nasza sztafeta nie powtórzyła aż do tej pory.

Bibl.:

•  (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marcin_Urba%C5%9B] [dostęp: 5.09.2019]
   

URSZULA WŁODARCZYK (1965--) → Patrz Igrzyska w 1992 r.

 

MICHAŁ WOJCIECHOWSKI (1974--) wioślarz AZS-AWF Poznań, olimpijczyk z Sydney (2000). Urodził się 22 lutego 1974 r. w Poznaniu. W 1999 r. ukończył studia wyższe w Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Jako wioślarz reprezentował barwy AZS-AWF Poznań, którym pozostawał wierny przez cały okres swej kariery sportowej (1984-2002). W 2002 r. zdobył tytuł mistrza Polski w czwórkach podwójnych. Był sześciokrotnym wicemistrzem Polski: w jedynkach (1998), czwórkach bez sternika (1993) i czwórkach podwójnych (1995, 1996, 1997, 2001). Dwukrotnie uczestniczył w Mistrzostwach Świata (1998, 1999). Karierę sportową zakończył w 2002 r. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. startował w czwórkach podwójnych, a jego partnerami w osadzie byli Adam Bronikowski, Sławomir Kruszkowski i Karol Łazar. W wyścigu eliminacyjnym nasi reprezentanci zajęli trzecie miejsce, ale w półfinale dali się wyprzedzić wszystkim rywalom. Zakwalifikowani do finału „B” uzyskali w nim drugi wynik, kończąc całe zawody na ósmej pozycji.

Bibl.:

• Wryk R., Poznaniacy na igrzyskach Olimpijskich 1924-2018, Poznań 2018, s. 36.

 

ANDRZEJ WÓJS (1979--) kanadyjkarz górski AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Atlanty (1996) i Sydney (2000). Urodził się 5 grudnia 1979 w Nowym Sączu. Kanadyjkarz górski, zawodnik nowosądeckiego „Startu” i AZS-AWF Kraków.  Specjalizował się w konkurencji slalomu C-2, przez większość kariery pływał w osadzie ze Sławomirem Mordarskim. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – w slalomie C-2 zdobył dwa złote medale (2003, 2005), a w drużynowym slalomie C-2 × 3 kolejne trzy (2003-2005); ponadto w slalomie C-2 wywalczył jeden krążek brązowy (2004). Z Mistrzostw Europy Juniorów przywiózł trzy złote medale w konkurencji slalomu C-2 (1995, 1997) i drużynowego slalomu C-1 × 3 (1997) oraz medal srebrny w drużynowym slalomie C-2 × 3 (1995). Na Mistrzostwach Świata Juniorów w 1996 r. zdobył srebrny medal w drużynowym slalomie C-2 × 3 (1996). W rozgrywkach seniorów został wicemistrzem starego kontynentu w 1996 r. w drużynowym slalomie C-2 × 3. W tej samej konkurencji dwukrotnie stawał na podium Mistrzostw Świata, zdobywając brązowe medale w  2002 i 2003 r.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Debiutował na igrzyskach w Atlancie w 1996 r. w konkurencji slalomu kanadyjek C-2. Płynąc ze Sławomirem Mordarskim zajął w końcowej klasyfikacji piętnaste miejsce. Cztery lata później na igrzyskach w Sydney, ponownie startując w konkurencji slalomu C-2, Polacy ukończyli zawody na szóstej lokacie.

Bibl.:

• (-), [w:] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_W%C3%B3js] [dostęp: 5.09.2019]

 

KATARZYNA ŻAKOWICZ (1975--) lekkoatletka AZS-AWF Wrocław, miotaczka, olimpijka z Sydney (2000). Urodziła się 12 lutego 1975 w Mońkach w województwie podlaskim. Ukończyła Technikum Ogrodnicze w Białymstoku. W 1999 r. „uległa urokowi” (cytat z wypowiedzi zawodniczki) Ryszarda Idziaka, byłego dyskobola bydgoskiego „Zawiszy”, który od lat mieszkał w Bochum i przeprowadziła się do Niemiec.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy „Podlasia” Białystok (1993-1997) i AZS-AWF Wrocław (1998-2001). Rzucała najpierw młotem, potem dyskiem (w 1998 r. skręciła lewą kostkę), by ostatecznie poświęcić się pchnięciu kulą. W tej ostatniej konkurencji wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski – na najwyższym stopniu w 1995 r., na środkowym w latach 1997-2001, na trzecim w 1994 r. W mistrzostwach rozgrywanych w hali zdobyła dwa złote (1995, 2001) i cztery srebrne medale (1996-1999). Listę jej krajowych trofeów uzupełnia brązowy medal MP w rzucie dyskiem zdobyty w 1997 r. W rzucie młotem i w pchnięciu kulą (1995) biła rekordy Polski. Dwukrotnie reprezentowała nasz kraj w meczach międzypaństwowych, ale nie odniosła w ich trakcie żadnego zwycięstwa. Podczas letniej Uniwersjady w Pekinie w 2001 r. zdobyła w pchnięciu kulą brązowy medal. Występowała w Mistrzostwach Europy i Świata, ale nie zdołała z nich przywieźć żadnego medalu, choć często zajmowała miejsca w pierwszej dziesiątce (np. była szósta w Halowych Mistrzostwach Świata w Lizbonie w 2001 r.).

Na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. wzięła udział w konkursie pchnięcia kulą. Osiągnięty podczas eliminacji rezultat –  16,95 m – wypadł poniżej minimum kwalifikacyjnego (do finału awansowały lekkoatletki, które pchnęły na odległość 17,84 m lub dalej) i nasza zawodniczka odpadła z dalszej rywalizacji; w końcowej klasyfikacji znalazła się na 18. miejscu na 25 startujących.

Bibl.:

• "Magazyn Olimpijski", 2000, nr 8/ 9, s. 73.
• Kronika sportu 2000, s. 105, 236.
• Kronika sportu 2001, s. 97-99.
• "Lekkoatleta"  2000, s. 190; "Lekkoatleta" 1994-1996 (miesięcznik), 1997-2002 (rocznik).

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 2004 r.

 

MICHAŁ BĄKIEWICZ (1981--) trener, siatkarz AZS Olsztyn, mistrz Europy (2009), wicemistrz świata (2006), olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 22 marca 1981 w Piotrkowie Trybunalskim. Po zakończeniu kariery zawodniczej wszedł w grudniu 2014 r. do sztabu szkoleniowego AZS Częstochowa, a następnie został trenerem tej drużyny i pełnił to stanowisko do 2017 r. W 2014 r. wystartował w wyborach do Parlamentu Europejskiego z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, jednak 3450 głosów, które otrzymał, nie wystarczyły do objęcia mandatu. Obecnie jest trenerem narodowej kadry juniorów. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2006) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009).

Siatkarz, rozpoczął swą zawodniczą karierę w barwach SMS Rzeszów (1996-1999), skąd trafił do SMS PZPS Spała (1999-2000), a następnie AZS Częstochowa (2000-2003, 2013-2014), „Skry” Bełchatów (2003-2004, 2007-2013) i AZS Olsztyn (2004-2007). Zazwyczaj był obsadzany na pozycji przyjmującego. Jego kariera mogła zakończyć się przedwcześnie z powodu zaburzenia krążenia krwi w dłoni, jednak dzięki pomocy Raúla Lozano, który znalazł mu najlepszych specjalistów we Włoszech, wyzdrowiał i wrócił na siatkarskie parkiety w 2006 r. Grając w klubach akademickich zgromadził łącznie cztery srebrne (z AZS Częstochowa w 2001-2003; z AZS Olsztyn w 2005) i dwa brązowe medale Mistrzostw Polski (z AZS Olsztyn w 2006 i 2007). Największe sukcesy odniósł jednak w szeregach bełchatowian, z którymi zdobył cztery tytuły mistrzowskie (2008, 2009, 2010, 2011), jedno wicemistrzostwo (2012), trzy Puchary Polski (2009, 2011, 2012), a do tego dwa klubowe wicemistrzostwa świata (2009, 2010) oraz jedno drugie (2012) i dwa trzecie miejsca w Lidze Mistrzów (2008, 2010). Na arenie międzynarodowej zajaśniał już jako kadet, zdobywając wraz z kolegami tytuł mistrza świata kadetów w Arabii Saudyjskiej (1999). Na swój największy sukces w kadrze seniorów czekał do 2006 r, kiedy to zdobył z kolegami srebrny medal na Mistrzostwach Świata w Japonii. Trzy lata później w Turcji wywalczył mistrzostwo Europy. W maju 2009 został powołany przez Daniela Castellaniego na kapitana reprezentacji Polski w turnieju Ligi Światowej 2009. W 2011 r. został brązowym medalistą tych rozgrywek podczas finału ligi rozgrywanego w Gdańsku. Ogółem, w latach 2001-2011 rozegrał w kadrze narodowej 205 meczów. Pod koniec stycznia 2014 poinformował o zawieszeniu kariery zawodniczej. Przed sezonem 2014/2015 wrócił do gry w AZS-ie Częstochowa, zostając kapitanem tej drużyny. Jednak już przed pierwszym meczem sezonu doznał kontuzji, wskutek czego zakończył karierę sportową.

Jako członek narodowej drużyny siatkarzy wziął udział w igrzyskach w Atenach w 2004 r. W fazie grupowej turnieju polscy siatkarze wygrali z reprezentacją Serbii i Czarnogóry (3:0), potem przegrali z Grecją (1:3) i Francją (0:3), wreszcie pokonali Tunezję (3:1) Argentynę (3:2). Ćwierćfinałowy mecz z Brazylią, przegrany 0:3, zakończył marzenia naszych zawodników o medalach; w końcowej klasyfikacji umieszczono ich na 5-8 miejscu.

 

MONIKA JOANNA BEJNAR (1981--) lekkoatletka AZS-AWF Warszawa, brązowa medalistka Mistrzostw Europy (2006), olimpijka z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodziła się 10 marca 1981 w Tarnowie. Ukończyła studia w Wyższej Szkole Turystyki i Rekreacji im. Mieczysława Orłowicza w Warszawie (2003), broniąc pracę licencjacką z dziedziny Zarządzania Sportem i Rekreacją. W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy „Unii” Tarnów (1994-1998), „Skry” Warszawa (1999-2002), „Warszawianki” (2003) oraz AZS-AWF Warszawa (od 2004). Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Witold Banasikowski i Edward Bugała. Specjalizowała się w biegach krótkich, szczególnie na dystansach 200 i 400 m. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski – samych złotych medali zgromadziła 16, zwyciężając w biegach na 200 m (2006, 2007), 400 m (2003, 2004, 2008) oraz w sztafetach 4 × 100 m (2004, 2005, 2006, 2007, 2008) i 4 × 400 m (2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007); w mistrzostwach halowych zdobyła dwa kolejne złota w biegach na 200 m (2004, 2006). Była trzykrotną rekordzistką w sztafecie 4 × 400 m i pięciokrotną rekordzistką halową w biegu na 400 m i sztafecie 4 × 400 m. Pierwsze trofeum na arenie międzynarodowej wywalczyła w Młodzieżowych Mistrzostwach Europy w Amsterdamie (2001), gdzie polska sztafeta 4 × 400 m z jej udziałem stanęła na drugim miejscu podium. Kolejne srebro w tej konkurencji przywiozła z Uniwersjady w Izmirze (2005), gdzie dodatkowo zajęła piąte miejsce w biegu na 200 m. W 2005 r. zdobyła srebrny medal w sztafecie 4 × 400 m podczas Halowych Mistrzostw Europy w Madrycie, a w biegu na 400 m osiągnęła metę jako szósta. Rok później na Mistrzostwach Europy w Göteborgu dołożyła do kolekcji brązowy medal za sztafetę  4 × 400 m, a do kolejnego, w biegu na 200 m, zabrakło jej jednego miejsca. Na Mistrzostwach Świata sztafety z jej udziałem kilkukrotnie ocierały się o podium – w Paryżu (2003) znalazła się na piątym, a w Helsinkach (2005) na czwartym miejscu; podobnie była czwarta w Halowych Mistrzostwach Świata w Budapeszcie (2004) i Moskwie (2006).

Dwukrotnie startowała na Igrzyskach Olimpijskich. W Atenach w 2004 r. wystąpiła wraz z Grażyną Prokopek, Małgorzatą Pskit i Zuzanną Radecką w sztafecie 4 × 400 metrów. W finałowym biegu Polki do końca walczyły o czwartą lokatę z zawodniczkami Wielkiej Brytanii, ulegając ostatecznie o 0,1s. „Uważam, że piąte miejsce w finale igrzysk olimpijskich jest naszym sukcesem” – podsumowywała start w Atenach – „Indywidualnie trudno nam się przebić do światowej czołówki, a w sztafecie zawsze możemy coś zdziałać. Dlatego na tego typu imprezie byłyśmy podwójnie zmobilizowane. Wiem, że każda z nas na swoim okrążeniu dała z siebie wszystko”.  Cztery lata później w Pekinie Bejnar wzięła udział w dwóch konkursach. W biegu na 400 m odpadła w eliminacjach, a w końcowej klasyfikacji znalazła się na 31. pozycji. Z kolei w sztafecie 4 × 400 metrów, wspólnie z Anną Jesień, Grażyną Prokopek i Jolantą Wojcik, uzyskała w eliminacjach jedenasty wynik i nie awansowała do finału. Ponieważ w późniejszym czasie u zawodniczek z Białorusi i Rosji (które zajęły odpowiednio trzecie i czwarte miejsce w konkursie) wykryto doping, Polki ostatecznie sklasyfikowano jako dziewiąte.

 

MICHAŁ BIELCZYK (1984--) lekkoatleta AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 5 czerwca 1984 w rodzinie wybitnych lekkoatletów Piotra i Zofii.  Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie na wydziale Turystyki i Rekreacji.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa. Specjalizował się w sprintach, a nad jego umiejętnościami i formą czuwał trener Leonard Dobczyński. Triumfował w Halowych Mistrzostwach Polski Juniorów w 2003 r., wygrywając bieg na 60 m. Ścigając się na 100 m podczas Mistrzostw Polski stawał na podium w 2003, 2004 i 2005 r., dwukrotnie zdobywając brąz, a za ostatnim razem – złoto; kolejny brązowy medal wywalczył w 2007 r. w sztafecie 4 × 100 m. Na arenie międzynarodowej startował przede wszystkim jako członek polskiej sztafety 4 × 100 metrów. Na Mistrzostwach Świata w Osace awansował w tej konkurencji do finału, którego polska sztafeta wszelako nie ukończyła. Jako rezerwowy członek sztafety 4 × 100 metrów pojechał na Igrzyska Olimpijskie do Aten w 2004 r., jednak ostatecznie nie wystąpił na bieżni.

 

MONIKA BRONICKA (1977--) żeglarka AZS-UWM Olsztyn startująca w klasie „Europa”, olimpijka z Sydney (2000) i Aten (2004). Urodziła się 4 maja 1977 w Olsztynie w rodzinie Jana (absolwenta Wydziału Matematyczno-Fizycznego olsztyńskiej WSP, trenera żeglarstwa w SMS w Mrągowie) i Danuty z domu Przywara (także absolwentki olsztyńskiej WSP, trenerki żeglarstwa w SMS, pedagoga w Szkole Podstawowej nr 4 w Mrągowie). Ukończyła Liceum Ogólnokształcące nr 1 w Mrągowie (1996), a następnie studia z zarządzania nieruchomościami na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie (2003).

W trakcie żeglarskiej kariery reprezentowała barwy „Bazy” Mrągowo (1985-2000) i AZS-UWM Olsztyn (od 2001). Wychowanka trenera Jana Bronickiego (od 1985), od 2002 r. współpracowała z Mariuszem Delgasem, specjalistą z dziedziny psychologii i motywacji oraz fizjologiem AWFiS w Gdańsku dr Zbigniewem Jastrzębskim. Cieszyła się opinią wyjątkowo uzdolnionej, inteligentnej, bystrej i pracowitej. Już wśród dziewcząt startując w klasie „Cadet” odniosła wiele sukcesów. Obok trzykrotnego tytułu mistrzyni Polski (1991-1993), także trzykrotnie wygrała Youth SPA Regatta w Belgii (1991-1993). W klasie „Laser Radial” startowała trzykrotnie w MŚ juniorów (1994, 1995), zajmując miejsca w drugiej dziesiątce, po czym rozpoczęła starty w klasie „Europa”. Wywalczyła w niej dwa tytuły mistrzyni Polski (2000, 2002) oraz wiele sukcesów na arenie międzynarodowej – była m. in. brązową medalistką MEJ w Turcji (1996), zajęła szóste miejsce w MŚ w Niemczech (1998), była druga w SPA Regatta (Puchar Świata) w Holandii (2001), a w rankingach Pucharu Europy i Pucharu Świata w 2001 r. znalazła się odpowiednio na piątym i czwartym miejscu. Rok później została ósmą zawodniczką MŚ w Kanadzie, co było równoznaczne ze zdobyciem dla Polski prawa startu w IO w Atenach (2004). W 2003 r. była 3 w prestiżowych regatach Kieler Woche w Kilonii i zajęła 10 m. w ME na Majorce. Za najciekawszy swój wyczyn uważa rejs we dwójkę z Mariuszem Delgasem na jachcie „Talavera” na trasie Cairns (Australia) – Thursday Island (cieśnina Torresa) – Cairns w trakcie pory cyklonowej (grudzień – luty 2002/2003).

Dwukrotnie startowała w Igrzyskach Olimpijskich, za każdym razem rywalizując w jednoosobowych jachtach (dinghy) klasy „Europa”. W Sydney w 2000 r. zajęła w końcowej klasyfikacji czternaste miejsce, a cztery lata później w Atenach – dwudzieste pierwsze.

 

ADAM PAWEŁ BRONIKOWSKI (1978--) → O_2000

 

ADRIANA DADCI (1979--) judoczka AZS-AWFiS Gdańsk, mistrzyni Europy, olimpijka z Aten (2004). Urodziła się 9 kwietnia 1979 w Gdyni. Jest żoną Pawła Smolińca, także reprezentanta Polski w judo. Trenuje niepełnosprawnych judoków w Uczniowskim Klubie Sportowym „Ada Judo Fun”, który ma siedzibę w Szkole Podstawowej nr 44 im. Adama Mickiewicza na Przymorzu.

W trakcie zawodniczej kariery reprezentowała barwy AZS-AWFiS Gdańsk. Do trenowania judo nakłonił ją, pochodzący z Algierii, ojciec. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski, przy czym od 2000 do 2004 r. (włącznie) nieprzerwanie zajmowała najwyższe miejsce. W rywalizacji międzynarodowej wywalczyła w kategorii wagowej 70 kg dwa medale Mistrzostw Europy – najpierw brązowy w Paryżu w 2001 r., a następnie złoty w Mariborze rok później.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r. rywalizowała w turnieju judo w kategorii wagowej 70 kg. W pierwszej rundzie (1/32 finału) Polka stoczyła pojedynek z reprezentantką Czech Andreą Pažoutová i doznawszy porażki, odpadła z dalszej rywalizacji.

 

ŁUKASZ DRZEWIŃSKI (1984--) ps. „Drzewo”, pływak AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 9 marca 1984 r. w Gorzowie Wielkopolskim. Studiował wychowanie fizyczne w warszawskiej AWF. Mieszka w Warszawie.

W trakcie pływackiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Warszawa. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Robert Białecki, Paweł Słomiński oraz – w kadrze – Piotr Woźnicki. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, między innymi zwyciężając na dystansach 200 m stylem motylkowym (2001) i dowolnym (2004). Na Mistrzostwach Europy Juniorów w 2002 r. zdobył srebro na 200 m stylem motylkowym, a na Uniwersjadzie w Izmirze (2005) w tej samej konkurencji – brąz. Z najważniejszych imprez nie przywiózł żadnych medali, niemniej ścigając się na 200 m stylem motylkowym osiągnął w Mistrzostwach Europy (2002) ósme miejsce, a w Mistrzostwach Świata w 2005 r. był siódmy na 800 m stylem dowolnym.

 Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r. startował na 200 i na 400 metrów stylem dowolnym. Co ciekawe, minimum na 400 m stylem dowolnym wywalczył na zawodach rozgrywanych na... olimpijskim basenie w Atenach, co uznano za dobry prognostyk przed igrzyskami. Same zawody okazała się najliczniej obsadzoną przez polskich pływaków konkurencją igrzysk, gdyż, oprócz Drzewińskiego, nasz kraj reprezentowali jeszcze Paweł Korzeniowski i Przemysław Stańczyk. Przemek i Łukasz odpadli w eliminacjach, jednak obaj zaprezentowali się dobrze, bijąc rekordy życiowe – Drzewiński poprawił swój aż o 47 setnych (!), dzięki czemu został czternastym zawodnikiem konkursu. Także na 200 metrów nie udało mu się przebić przez eliminacje i awansować do półfinałów; w końcowej klasyfikacji znalazł się na  trzydziestej pozycji.

 

WIOLETTA FRANKIEWICZ – JANOWSKA (1977--) lekkoatletka AZS-AWF Kraków, biegaczka na średnich i długich dystansach, olimpijka z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodziła się 9 czerwca 1977 w Piotrkowie Trybunalskim. Mieszka w Krzeszowicach.

Początkowo trenowała w Skarżysku-Kamiennej, potem przeniosła się do Krakowa, gdzie zaczęła studia w miejscowej AWF. Występowała w barwach AZS-AWF Kraków, a nad jej umiejętnościami i formą czuwał trener Zbigniew Król. Dziesięciokrotnie triumfowała w Mistrzostwach Polski, zwyciężając w biegach na dystansie 1500 m (2005), 5000 m (2002, 2004, 2007, 2008, 2010 i 2012), 3000 m z przeszkodami (2006), 10 000 m (2012) oraz w biegu przełajowym na 4000 m (2010); ponadto zdobył cztery tytuły mistrzowskie w hali w biegach na 800 m (2003), 1500 m (2005) i 3000 m (2006, 2012). Pobiła również halowy rekord Polski w biegu na 5000 m. W rywalizacji międzynarodowej zajęła trzecie miejsce na dystansie 3000 m w Halowym Pucharze Europy w Lipsku w 2003 r. oraz czwarte na 5000 m w Pucharze Europy w Bydgoszczy w 2004 r. Jej największym osiągnięciem stał się brązowy medal mistrzostw Europy zdobyty w Göteborgu w 2006 r. w biegu na 3000 m z przeszkodami. W tym samym 2006 r. pobiła (nieoficjalny) rekord świata w biegu na nietypowym dystansie – 2000 metrów z przeszkodami (czas 6:03,38).

Dwukrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. W Atenach w 2004 r. ścigała się na dystansie 1500 m i z powodzeniem przeszła przez eliminacje, zajmując w swoim biegu trzecie miejsce. W półfinale osiągnęła metę jako przedostatnia, jednak końcowe metry pokonywała z trudem, mając wyraźne problemy z oddychaniem. Po ukończeniu biegu problemy te nie znikły, nasza zawodniczka przewróciła się i została zabrana przez służby medyczne. „Powodem kłopotów było uderzenie łokciem w okolice wątroby” – tłumaczył szef wyszkolenia PZLA Jerzy Skucha – „Któraś z rywalek «dobrze» ją trafiła i Wiolę «przytkało»”. Podczas igrzysk w Pekinie w 2008 r. zajęła (po dyskwalifikacji za doping Rosjanki Jekatieriny Wołkowej) siódme miejsce w biegu na 3000 m z przeszkodami.

 

JAROSŁAW GODEK (1981--) wioślarz AZS-AWFiS Gdańsk, mistrz Europy w ósemkach (2009), olimpijczyk z Aten (2004), Pekinu (2008) i Londynu (2012). Urodził się 5 sierpnia 1981 w Szubinie. W 2009 za osiągnięcia sportowe został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

Wychowanek „LOTTO-Bydgostia” Bydgoszcz, później zmienił barwy klubowe na AZS-AWFiS Gdańsk, gdzie trafił pod trenerską opiekę Witolda Srogi. Mistrz Polski z 2004 r. W 2002 r. był siódmy na Mistrzostwach Świata U-23 ósemek oraz, w tej samej konkurencji, czwarty na Akademickich Mistrzostwach Świata. Rok później zajął dziewiąte miejsce na Mistrzostwach Świata w czwórkach bez sternika. W tym samym 2003 r. został brązowym medalistą Pucharu Świata czwórek bez sternika. Czterokrotnie stawał na podium Mistrzostw Europy, najpierw na środkowym miejscu w dwójkach bez sternika (Poznań 2007), następnie na najwyższym w ósemkach (Brześć 2009), a potem ponownie na środkowym w ósemkach (Montemor-o-Velho 2010) i dwójkach bez sternika (Sewilla 2013). Wiosłując w Mistrzostwach Świata w czwórkach bez sternika zajął w Mediolanie (2003) dziewiątą lokatę, ale później nie wychodził poza drugą dziesiątkę, mianowicie w Gifu (2005) był jedenasty, w Eton (2006) czternasty i w Poznaniu (2009) znów jedenasty. Natomiast w dwójkach bez sternika uplasował się w Monachium (2007) na siódmym, a w Chungju (2013) na piątym miejscu.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. W Atenach w 2004 r. ścigał się w czwórkach bez sternika, mając za partnerów Mariusza Daniszewskiego, Artura Rozalskiego i Rafała Smolińskiego. Co ciekawe, Godek okazał się najmniejszym i najmłodszym zawodnikiem w osadzie, gdyż wszyscy pozostali byli od niego wyżsi po trzy centymetry, a ich waga oscylowała w granicach 100 kg. Nasi zawodnicy rozpoczęli zawody od drugiego miejsca w eliminacjach, w wyścigu półfinałowym zajęli trzecią lokatę, a w rozgrywce o złoto minęli linię mety jako ostatnia, szósta osada. „Sukcesem tej załogi był awans do finału, ale jestem trochę zawiedziony postawą w finałowym wyścigu. Liczyłem na większą walkę z ich strony. Niestety, zaspali na starcie. Zbyt mocno chcieli i, mówiąc wioślarskim żargonem, byli «powiązani». Zbyt dużo stracili na początku, a później nie byli w stanie nic zrobić” – powiedział prezes PZTW, Ryszard Stadniuk. „Żal niewykorzystanej szansy. Po półfinałach wydawało się, że będzie lepiej. Od startu nam się nie układało, próbowaliśmy zmienić niekorzystną sytuację, ale nie wyszło. Przeciwnicy byli lepsi, mieli lepszy dzień” – przyznał z kolei Jarosław Godek. Cztery lata później na igrzyskach w Pekinie wystąpił w konkurencji dwójek bez sternika, wiosłując wspólnie z Piotrem Hojką. W wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli czwarte miejsce, w repasażu zaś ostatnie, piąte, co dało im występ w finale „C”, w którym ich przeciwnikiem była... jedna (brytyjska) osada. Godek i Hojka przegrali również ten wyścig i w końcowej klasyfikacji znaleźli się na czternastym miejscu. Na igrzyskach w Londynie 2012 r. partnerem Godka w dwójkach bez sternika został Wojciech Gutorski. Nasza osada ukończyła wyścig eliminacyjny jako trzecia, a repasażowy – czwarta. Było to zbyt mało, by wziąć udział w walce o medale; w finale „B” Polacy dotarli na metę jako czwarci i w końcowej klasyfikacji znaleźli się na dziesiątej lokacie.

 

ARKADIUSZ GOŁAŚ (1981-2005) siatkarz AZS Częstochowa, olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 10 maja 1981 w Przasnyszu w rodzinie Tomasza i Danuty. Całą młodość spędził w Ostrołęce. Zginął 16 września 2005 w wypadku samochodowym na autostradzie A2 w Griffen koło Klagenfurtu w Austrii. Samochód prowadzony przez żonę siatkarza niespodziewanie zjechał na prawo i uderzył w betonową ścianę. Gołaś zginął na miejscu, a jego żona trafiła do szpitala. 22 września 2005 został pochowany na cmentarzu parafialnym w Ostrołęce. W 2006 r. został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Złotym Krzyżem Zasługi „za wybitne osiągnięcia sportowe”. Od 1 września 2009 imię Arkadiusza Gołasia nosi Gimnazjum w Płoniawach-Bramurze.

Zaczął grać w siatkówkę w wieku 10 lat w Szkole Podstawowej nr 7 im. Janusza Kusocińskiego, do której uczęszczał. W 1996 r. trafił do MKS MOS Wola Warszawa, z którą – będąc w drużynie kadetów – zdobył tytuł wicemistrza Polski 1998 r. Jako zawodnik klubu zdobył z reprezentacją Polski kadetów brązowy medal mistrzostw świata w 1999 r. W 2000 r. zdobył tytuł wicemistrza Polski juniorów oraz tytuł mistrza Polski juniorów. Również w 2000 r. rozpoczął karierę w klubie AZS Częstochowa, w którym grał do 2004 r. Wraz z akademikami zdobył trzy tytuły wicemistrzów Polski (2001-2003), brązowy medal Mistrzostw Polski (2004), a także zajął trzecie miejsce w turnieju Top Teams Cup (2002). „Arek to zawodnik skoczny, skuteczny w ataku, nieco słabszy w bloku” – charakteryzował go Ireneusz Mazur. Dzięki olbrzymiemu zasięgowi w ataku w polskie lidze dorobił się przydomku „stratosferyczny”. W sezonie 2004/2005 reprezentował włoski klub „Sempre Volley” Padwa. W kolejnym sezonie miał grać we włoskim klubie „Lube Banca” Macerata. Równocześnie rozwijał karierę w reprezentacji narodowej, w której zadebiutował w 2001 r. podczas finałów Ligi Światowej rozgrywanych w Katowickim Spodku. W 2002 roku był rezerwowym zawodnikiem podczas mistrzostw Świata w Argentynie. Do pierwszej szóstki biało-czerwonych przebił się dopiero podczas turnieju kwalifikacyjnego w Portugalii na igrzyska olimpijskie w Atenach. Był jednym z najlepiej punktujących zawodników reprezentacji Polski jak i całego turnieju. Łącznie zaliczył w kadrze 141 występów. Ostatni mecz zagrał 8 września 2005, przyczyniając się do zwycięstwa nad reprezentacją Portugalii podczas mistrzostw Europy 2005 r.

Jako członek narodowej drużyny siatkarzy wziął udział w igrzyskach w Atenach w 2004 r. W fazie grupowej turnieju polscy siatkarze wygrali z reprezentacją Serbii i Czarnogóry (3:0), potem przegrali z Grecją (1:3) i Francją (0:3), wreszcie pokonali Tunezję (3:1) Argentynę (3:2). Ćwierćfinałowy mecz z Brazylią, przegrany 0:3, zakończył marzenia naszych zawodników o medalach; w końcowej klasyfikacji umieszczono ich na 5-8 miejscu.

 

SYLWIA GRUCHAŁA (1981--) → O_2000

 

MICHAŁ JELIŃSKI (1980--) wioślarz AZS-AWF Gorzów Wielkopolski,czterokrotny mistrz świata w wioślarskiej czwórce podwójnej, olimpijczyk z Aten (2004), Pekinu (2008) i Londynu (2012), mistrz olimpijski z Pekinu. Urodził się 17 marca 1980 roku w Gorzowie Wielkopolskim. Ukończył studia w Wyższej Szkole Bankowej, gdzie uzyskał tytuł magistra w specjalności finanse i bankowość w Unii Europejskiej. Był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015 r.

W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Gorzów. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Marek Kowalski i – w kadrze – Aleksander Wojciechowski. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski. W 2002 r. triumfował w dwójkach podwójnych w Akademickich Mistrzostwach Świata, a w Mistrzostwach Świata U-23 zajął, w tej samej konkurencji, drugie miejsce. Z Mistrzostw Europy przywiózł jeden medal – jego czwórka podwójna zwyciężyła w Montemor-o-Velho w 2010 r. Wcześniej jednak zrobił prawdziwą furorę na Mistrzostwach Świata, zdobywając po kolei cztery złota w Gifu (2005), Eton (2006), Monachium (2007) i Poznaniu (2009), wszystkie w czwórkach podwójnych.

Trzykrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Debiutował w Atenach w 2004 r., gdzie wspólnie z Adamem Wojciechowskim ścigał się w dwójkach podwójnych. W wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli czwarte a zarazem przedostatnie miejsce i powtórzywszy ten wynik w repasażu, odpadli z konkursu; ostatecznie sklasyfikowano ich jako trzynastą osadę. Na igrzyskach w Pekinie w 2008 r. Jeliński znalazł się w osadzie czwórek podwójnych, wspólnie z Markiem Kolbowiczem, Adamem Korolem i Konradem Wasielewskim. Polacy wygrali wszystkie wyścigi, łącznie z olimpijskim finałem, w którym prześcignęli następną ekipę (Włochów) o ponad 2 sekundy. W tej samej konkurencji i dokładnie w tym samym składzie osady wystartował w swoich trzecich igrzyskach, w Londynie w 2012 r. W wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli drugie miejsce, a w półfinale – trzecie, dające awans do finału. W rozgrywce o medale nie udało się jednak powtórzyć sukcesu z Pekinu; wyprzedzeni przez wszystkich rywali, Jeliński i koledzy zakończyli zawody na szóstej lokacie.

 

ANNA MARTA OLICHWIERCZUK – JESIEŃ (1978--) lekkoatletka AZS-AWF Warszawa, rekordzistka Polski, olimpijka z Sydney (2000), Aten (2004) i Pekinu (2008).  Urodziła się 10 grudnia 1978 w Kostkach koło Sokołowa Podlaskiego. Ukończyła Wyższą Szkołę Ekonomiczno-Informatyczną w Warszawie. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. bez powodzenia kandydowała z listy SLD-UP w okręgu podlasko-warmińsko-mazurskim.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy „Skry” Warszawa (1996–2002), AZS-AWF Warszawa (2003–2009) i LŁKS „Prefbet Śniadowo” Łomża (2010–2012). Początkowo szkoliła się pod okiem Janusza Iskry i Edwarda Bugały; w drugiej części kariery jej trenerem – a prywatnie również mężem – został Paweł Jesień. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski – między innymi triumfowała w biegach na dystansie 400 m (2006), 400 m przez płotki (1999, 2000, 2002, 2003, 2005, 2009, 2012) oraz w sztafecie 4 × 400 m (1998-2002). Podczas Mistrzostw Świata w Osace w 2007 r. ustanowiła, nadal aktualny, rekord Polski na 400 m przez płotki (53,86 s); wcześniej przyczyniła do poprawienia rekordu polskiej sztafety 4 × 400 m, również niepobitego do dzisiaj. W międzynarodowych rozgrywkach lekkoatletycznych odniosła niemały sukces na Mistrzostwach Europy w Monachium w 2002 r., gdzie zdobyła dwa brązowe medale w biegu na 400 m przez płotki i sztafecie 4 × 400 m; w tej ostatniej konkurencji kolejny brąz przywiozła z mistrzostw starego kontynentu w Göteborgu w 2006 r. Rok później, startując na 400 m przez płotki stanęła na trzecim miejscu podium Mistrzostw Świata w Osace, co było jej największym osiągnięciem w karierze. Z wyczynowego uprawiania sportu zrezygnowała we wrześniu 2012 r.

Trzykrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w biegu na 400 m przez płotki. Na igrzyskach w Sydney w 2000 r. uzyskała w eliminacjach 21 wynik (w swoim biegu była czwarta) i odpadła. Cztery lata później w Atenach jej występ miał podobny przebieg, gdyż osiągnięty w eliminacjach wynik nie pozwolił jej awansować do półfinału. Znacznie lepiej poradziła sobie na swoje trzeciej olimpiadzie, w Pekinie w 2008 r. W eliminacjach Polka osiągnęła siódmy wynik, w półfinałach – czwarty, a w biegu o medale dotarła na linię mety jako piąta.

 

MARCIN JĘDRUSIŃSKI (1981--) lekkoatleta AZS Poznań, olimpijczyk z Sydney (2000), Aten (2004) i Pekinu (2008).  Urodził się 28 września 1981 r. we Wrocławiu. Studiował w Wyższej Szkole Zarządzania i Bankowości w Poznaniu.

O początku swojej przygody ze sportem opowiada: „Lekkoatletykę zacząłem trenować od piątej klasy «podstawówki». Nakłonił mnie do tego mój nauczyciel wychowania fizycznego. Na początku startowałem w nietypowej konkurencji 200 metrów przez płotki. Od zawsze specjalizowałem się w sprintach. W drugiej klasie szkoły średniej zdobyłem pierwszy złoty medal na mistrzostwach Polski juniorów młodszych. Wtedy zdecydowałem, że warto zająć się sportem na poważnie”. Na początku kariery (od 1998 r.) występował w barwach „Śląska” Wrocław, następnie przeniósł się do „Olimpii” (2002-2003) i AZS Poznań (2004-2006), po czym, w 2007 r., powrócił do swego macierzystego klubu. Jedenastokrotnie stawał na najwyższym miejscu podium Mistrzostw Polski, triumfując w biegach na 100 m (2003, 2007), 200 m (2002, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008) oraz w sztafetach 4 × 100 m (2002, 2003) i 4 × 400 m (1999); ponadto dwa razy został mistrzem kraju w hali na 200 m (2007, 2009). Jego największym osiągnięciem międzynarodowym było zdobycie tytułu młodzieżowego mistrza Europy w biegu na 200 m (2001) oraz srebrnego medalu w sztafecie 4 × 100 m na mistrzostwach Europy seniorów w 2006 r. Karierę sportową zakończył w 2013 r.

Po raz pierwszy nominację olimpijska uzyskał w 2000 r., będąc na igrzyskach w Sydney zawodnikiem rezerwowym. W 2004 r. na igrzyskach olimpijskich w Atenach startował w biegu na 200 m i sztafecie 4 × 100 m. W tej pierwszej konkurencji wygrał bieg eliminacyjny, w ćwierćfinałowym był trzeci, ale w półfinale dotarł na linię mety siódmy i odpadł. W konkursie sztafet 4 × 100 m rywalizował u boku Łukasza Chyły, Zbigniewa Tulina i Marcina Urbasia. Bieg eliminacyjny biało-czerwoni ukończyli na pozycji wicelidera, a w rozgrywce o złoto zajęli piąte miejsce; notabene był to wynik, którego nasza sztafeta nie powtórzyła na olimpiadzie aż do tej pory. Na kolejnych igrzyskach, w 2008 r. W Pekinie, w biegu na 200 m odpadł w ćwierćfinale, a pierwszego eliminacyjnego biegu sztafetowego 4 × 100 m wraz z kolegami nie ukończył.

 

OTYLIA JĘDRZEJCZAK (1983--) pływaczka AZS-AWF Warszawa, wielokrotna mistrzyni Europy i świata, trzykrotna rekordzistka świata, olimpijka z Sydney (2000), Aten (2004), Pekinu (2008) i Londynu (2012), mistrzyni olimpijska z Aten.

Urodziła się 13 grudnia 1983 w Rudzie Śląskiej w rodzinie Piotra i Krystyny z domu Żak. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w Bytomiu (2001) rozpoczęła studia w stołecznej AWF. Po zakończeniu kariery zawodniczej wzięła udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 r., w których bezskutecznie ubiegała się o mandat z drugiego miejsca na liście Platformy Obywatelskiej w województwie kujawsko-pomorskim (uzyskała wówczas 10 110 głosów). Wchodziła w skład honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 r. Ładna, wysoka, przystojna, elegancka stała się ulubienicą mediów i do dziś pozostaje jedną z najpopularniejszych polskich sportsmenek. Wystąpiła w teledysku do piosenki grupy Varius Manx „Tyle siły mam” (2006). Była uczestniczką programu rozrywkowego TVN „Taniec z Gwiazdami” (2009) i jurorką w programie Polsatu „Celebrity Splash!” (2015).

Karierę pływacką zaczynała trenując w Pałacu Młodzieży w Katowicach (1991-2000), a od 2001 r. reprezentowała barwy AZS-AWF Warszawa. Dużo skorzystała z pobytu w Szkole Mistrzostwa Sportowego w Krakowie (u trenerki Marii Jakóbik), gdzie jednak nie wytrwała z powodu zbyt intensywnego reżimu treningowego, mimo iż będąc w SMS zdobywała medale mistrzostw Europy juniorów i seniorów. Jesienią 2001 r., równocześnie ze studiami w warszawskiej AWF, rozpoczęła współpracę z trenerem Pawłem Słomińskim, która zaowocowała dalszymi medalami i rekordami. Tylko na dystansie 200 m stylem motylkowym została czterokrotnie mistrzynią Europy na dużym basenie (2000, 2002, 2004, 2006, 2008) i trzykrotnie na małym (2001, 2006, 2007); kolejne złoto wywalczyła na 200 m dowolnym (2006). Srebrne i brązowe medale mistrzostw starego kontynentu (w sumie zgromadziła ich siedem) zdobywała na 100 m i 200 m stylem motylkowym oraz w sztafecie 4 × 200 m dowolnym. Trzy złote medale przywiozła z Uniwersjady w Izmirze w 2005 r., gdzie wygrała  na 100 m i 200 m stylem motylkowym oraz 200 m dowolnym. Podczas Mistrzostw Świata pierwsze trofeum – srebro w konkursie 100 m stylem motylkowym – zdobyła w Fukuoce w 2001 r. Na kolejnych trzech edycjach tych zawodów regularnie zdobywała po dwa medale: złoty i srebrny w Barcelonie w 2003 r.,  złoty i brązowy w Montrealu w 2005 r., srebrny i brązowy w Melbourne w 2007 r. Trzykrotnie biła rekordy świata na 200 m motylkowym, w tym dwa razy na dużym i raz na małym basenie. Po niezbyt udanych igrzyskach w Pekinie (2008) na dłuższy okres czasu zawiesiła karierę i nie brała udziału w zawodach, bezpowrotnie wypadając ze światowej czołówki. Ostatecznie z wyczynowego uprawiania sportu zrezygnowała w czerwcu 2014 r.

Czterokrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Debiutowała w Sydney w 2000 r., notabene będąc najmłodszą olimpijką w polskiej ekipie. W konkursie 200 m stylem motylkowym w półfinale pobiła rekord Europy, a w wyścigu o medale dotarła na linię mety piąta. Aby awansować do drugiego finału, 100 m motylkowym, zabrakło jej zaledwie 0,02 sek., czyli 34 mm. Wspólnie z Aleksandrą Miciul, Alicją Pęczak i Anną Uryniuk rywalizowała też w sztafecie 4 × 100 m stylem zmiennym, która odpadła na etapie półfinałów (Polki osiągnęły wówczas dwunasty wynik, bijąc przy okazji rekord kraju). Cztery lata później na igrzyskach w Atenach przeżyła swój największy triumf. Płynąc na 200 m stylem motylkowym wygrała po kolei wszystkie wyścigi – eliminacje, półfinał i finał. W finale 100 m tym samym stylem uległa tylko Australijce Petrii Thomas, a na 400 m dowolnym – Francuzce Laurze Manaudou; w ten sposób do olimpijskiego złota dołączyła dwa srebrne medale. Niestety, żadnego z tych osiągnięć nie udało się powtórzyć na kolejnych olimpiadach. Na igrzyskach w Pekinie w 2008 r. Otylia była czwarta w wyścigu na 200 m stylem motylkowym, dziewiąta na 400 m dowolnym i dopiero siedemnasta na 100 m motylkowym. Po tych igrzyskach na dłuższy okres czasu zawiesiła karierę i nie brała udziału w zawodach. Do pływania powróciła na igrzyskach w Londynie, ale nie zdołała nawiązać do swych wcześniejszych dokonań – w wyścigu na 200 m stylem motylkowym zajęła szesnaste miejsce, a na 100 m tym samym stylem dwudzieste piąte.

 

PIOTR KĘDZIA (1984--) lekkoatleta AZS Łódź, brązowy medalista Mistrzostw Europy, olimpijczyk z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodził się 6 czerwca 1984 w Zgierzu. W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy AZS Łódź, specjalizował się w biegach sprinterskich. Nad jego umiejętnościami i formą czuwał trener Krzysztof Węglarski. W 2008 r. zwyciężył w Halowych Mistrzostwach Polski w biegu na 400 m. Pierwszy znaczący sukces w rywalizacji międzynarodowej odniósł na Mistrzostwach Świata Juniorów Młodszych w Debreczynie w 2001 r., gdzie zajął pierwsze miejsce w sztafecie szwedzkiej (100-200-300-400 m) oraz indywidualnie drugie w biegu na 400 m. W tym samym roku zwyciężył w sztafecie 4 × 400 m na Mistrzostwach Europy Juniorów w Grosseto, a z kolejnej edycji tej imprezy w Tampere w 2003 r. przywiózł srebro w sztafecie 4 × 400 m oraz brąz w biegu na 400 m. W 2005 r. sztafety 4 × 400 m z jego udziałem zwyciężyły w Młodzieżowych Mistrzostwach Europy oraz w Uniwersjadzie w Izmirze, a w 2007 r. w Uniwersjadzie w Bangkoku. W tej samej konkurencji Kędzia stanął na trzecim miejscu podium Mistrzostw Europy w Göteborgu w 2006 r., a rok później powtórzył ten sukces w mistrzostwach halowych w Birmingham. Niewiele zabrakło mu do medalu na Halowych Mistrzostwach Świata w Walencji w 2008 r. – polska sztafeta 4 × 400 m z jego udziałem ukończyła zawody jako czwarta. Z kolei w Akademickich Mistrzostwach Świata w  Belgradzie (2009) zdobył w tej samej konkurencji srebrny medal.

Był dwukrotnym olimpijczykiem. Na igrzyskach Atenach w 2004 r. ostatecznie nie wystąpił na bieżni, pełniąc rolę rezerwowego sztafety 4 × 400 m, którą tworzyli Piotr Klimczak, Marcin Marciniszyn, Marek Plawgo i Piotr Rysiukiewicz (w wyścigu eliminacyjnym zajęli piąte miejsce i odpadli). Cztery lata później na igrzyska w Pekinie pojechał już jako zawodnik podstawowego składu sztafety 4 × 400 m, w której biegł wspólnie z Piotrem Klimczakiem, Markiem Plawgo i Rafałem Wieruszewskim. W olimpijskim finale Polacy minęli linię mety jako siódmy zespół, jednak później, po zdyskwalifikowaniu zdobywców brązowego medalu, Rosjan, zostali przesunięci na szóstą lokatę.

 

PIOTR KLIMCZAK (1980--) lekkoatleta AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodził się 18 stycznia 1980 w Nowym Sączu. Służy jako żołnierz (podoficer) w jednostce wojskowej w Nisku. Zanim przeszedł na boisko lekkoatletyczne, przez 12 lat grał w piłkę w LKS „Zawada” Nowy Sącz. Może zostałby na piłkarskiej murawie, gdyby, niedługo po rozpoczęciu studiów w Krakowie, nie założył się z kolegami, że przebiegnie bieżnię stadionu AWF w 53 sekundy. Klimczak pokonał dystans 400 m w 50 sekund – i tak został lekkoatletą w AZS-AWF Kraków. Jako krótkodystansowiec szkolił się pod okiem trenera Andrzeja Śrutowskiego. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, w tym na najwyższym miejscu w biegu na 400 m (2008) oraz sztafecie 4 × 400 m (2010-2012). Sztafety 4 × 400 m z jego udziałem zwyciężyły na Uniwersjadach w Izmirze (2005) i Bangkoku (2007); na tej ostatniej zdobył też srebro w biegu na 400 m. Trzykrotnie stawał na podium Pucharu Europy w sztafecie 4 × 400 m – w 2004 r. był trzeci, a w 2005 i 2006 r. drugi. W tej samej konkurencji został brązowym medalistą Halowych Mistrzostw Europy w Birmingham (2007) i w Turynie (2009). Na Halowych Mistrzostwach Świata w Moskwie (2006) jego sztafeta wywalczyła wicemistrzostwo, a w Walencji (2008) otarła się o podium. Już będąc żołnierzem dwukrotnie zwyciężył w zawodach halowego pucharu świata wojskowych w Atenach (2009): na 400 m oraz w sztafecie 4 × 400 m. W czerwcu 2009 wystąpił podczas mistrzostw świata wojskowych w Sofii, zdobywając złoty medal w biegu na 400 m i srebrny w sztafecie 4 × 400 m.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. ścigał się na 400 m, jednak osiągnięty w eliminacjach wynik (w swoim biegu był czwarty) nie dał mu awansu do półfinałów. W drugim konkursie wspólnie z Marcinem Marciniszynem, Markiem Plawgo i Piotrem Rysiukiewiczem rywalizował w sztafecie 4 × 400 m; w wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli piąte miejsce i odpadli. Cztery lata później podczas igrzysk w Pekinie w 2008 r. Klimczak ponownie wszedł w skład reprezentacyjnej sztafety 4 × 400 m, tym razem wspólnie z Piotrem Kędzią, Markiem Plawgo i Rafałem Wieruszewskim. Co ciekawe, zarówno w eliminacjach jak i w finale okazał się najszybszym uczestnikiem konkursu. W finałowym biegu Polacy minęli linię mety jako siódmy zespół, jednak później, po zdyskwalifikowaniu zdobywców brązowego medalu, Rosjan, zostali przesunięci na szóstą lokatę.

 

MAREK KOLBOWICZ (1970--) → O_1996

 

ADAM MAREK KOROL (1974--) → O_1996

 

SYLWIA KORZENIOWSKA – CHIRAT (1980--) lekkoatletka AZS-AWF Katowice specjalizująca się w chodzie sportowym, olimpijka z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodziła się 25 kwietnia 1980 w Tarnobrzegu, jest siostrą najbardziej utytułowanego polskiego lekkoatlety Roberta Korzeniowskiego. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego w swoim rodzinnym mieście rozpoczęła studia w AWF w Katowicach. W 2010 r. zmieniła obywatelstwo z polskiego na francuskie i od czerwca 2011 r. może reprezentować Francję w zawodach międzynarodowych. Mieszka we Francji.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy UKS Kalisz, AZS-AWF Kraków i AZS-AWF Katowice oraz francuski klub Tourcoing. Uczyła się chodzić u boku brata. Dosłownie, bo zapracowani rodzice wiele godzin musieli być poza tarnobrzeskim domem. „Robert, najstarszy z czwórki rodzeństwa obejmował ster rządów w mieszkaniu” – wspomina Sylwia Korzeniowska.  „Wiązał nam obuwie, czesał, wyprowadzał na pierwsze spacery. Po latach zapytałam go, znanego już sportowca – jak należy trenować chód? To była moja inicjatywa”. Brat więc drugi raz – chętnie – zaczął uczyć ją chodzić, tym razem sportowym, ekonomicznym stylem. Do sportowych sukcesów zalicza trzykrotne Mistrzostwo Polski w chodzie na 20 km i srebro na 10 km. Była czterokrotną mistrzynią kraju w hali. Zdobywała również halowe mistrzostwo Francji w chodzie na 3000 m w 2004 i 2006 r. W Mistrzostwach Europy w Göteborgu w 2006 r. zajęła w chodzie na 20 km siódme miejsce, a w Mistrzostwach Świata w Osace rok później – dwudzieste trzecie. Już jako reprezentantka Francji była trzydziesta czwarta w zawodach Pucharu Świata w chodzie sportowym w Sarańsku w 2012 r.

Dwukrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Swój występ na igrzyskach w Atenach w 2004 r., gdzie w chodzie na 20 km zajęła dwudzieste pierwsze miejsce, skomentowała następująco: „Upał tak bardzo mi nie dokuczał. Dużo piłam, ochładzałam się, polewałam wodą. W przyszłości jestem w stanie walczyć w taką pogodę z zawodniczkami z krajów «słonecznych», jak Włochy, Hiszpania czy Grecja. Czuję dużą pokorę przed tym, co mnie czeka. Efekty bardzo ciężkiej pracy przyjdą na kolejnej olimpiadzie. Rywalki, z którymi przegrałam w Atenach, są ode mnie starsze, w szczytowej formie i powoli kończą swoje kariery. Wszystko przede mną. Stopniowo będę dążyć do coraz lepszych rezultatów”. Niestety, na igrzyskach w Pekinie w 2008 r., chociaż Korzeniowska osiągnęła linię mety niemal dwie minuty szybciej niż w Atenach (1:31:19 wobec 1:33:06), zajęła dokładnie to samo miejsce, co w stolicy Grecji. Dopiero dyskwalifikacja dziewiątej zawodniczki konkursu, Greczynki Athanasíi Tsoumeléka za doping pozwoliła Polce awansować na dwudzieste miejsce w klasyfikacji końcowej.

 

SŁAWOMIR KRUSZKOWSKI (1975--) → O_2000

 

TOMASZ BOGUSŁAW KUCHARSKI (1974--) → O_2000

 

BENJAMIN KUCIŃSKI (1982--) ps. „Benekwalker”, lekkoatleta-chodziarz AZS-AWF Katowice, olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 1 czerwca 1982 w Katowicach.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy AZS-AWF Katowice. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Stanisław Marmur i Robert Korzeniowski. Był wielokrotnym mistrzem Polski juniorów i rekordzistą Polski juniorów na dystansach 5 km, 10 km i 20 km. W Mistrzostwach Polski dwukrotnie stanął na najwyższym miejscu podium w chodzie na 20 km. Podczas mistrzostw Europy juniorów w Grosseto (2001) wywalczył brązowy medalista na 10 km. Został złotym medalistą Młodzieżowych Mistrzostw Europy w Bydgoszczy w chodzie na 20 km (2003) oraz, w tej samej konkurencji, siódmym zawodnikiem Mistrzostw Świata w Helsinkach w 2005 r.

 W na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach 2004 r. wystartował w konkursie chodu na 20 km, w którym zajął dwunaste miejsce (na 48 zawodników) z czasem 1:23:08. Swój występ skomentował następująco: „Jestem bardzo zadowolony z uzyskanej pozycji. Przeszedłem trasę dobrze, dokładnie tak, jak zaplanowałem z moim trenerem Robertem Korzeniowskim. Do rekordu życiowego zabrakło mi ponad dwóch minut. W igrzyskach liczy się jednak miejsce, a nie czas. Gdybym coś mógł zmienić w sposobie rozegrania chodu, w taktyce zapewne nie dokonałbym korekt. Być może spróbowałbym iść szybciej, ale nie wiem, czy wytrzymałbym trudy rywalizacji? Widziałem jednego zawodnika, który w pewnym momencie dosłownie stanął w miejscu”.

 

ROMAN MAGDZIARCZYK (1977--) → O_2000

 

TOMASZ MAJEWSKI (1981--) lekkoatleta-kulomiot AZS-AWF Warszawa, olimpijczyk z Aten (2004), Pekinu (2008), Londynu (2012) i Rio de Janeiro (2016), mistrz olimpijski z Pekinu i Londynu. Urodził się 30 sierpnia 1981 w Nasielsku. Pochodzi z małej wioski Słończewo, 80 km na północ od Warszawy. Studiował na Wydziale Politologii Uniwersytetu im. Stefana Wyszyńskiego. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim (2008), Krzyżem Oficerskim (2009) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2017).

Pchnięcie kulą zaczął uprawiać w wieku 15 lat, ale sukcesy pojawiły się dopiero pod koniec nauki w liceum. W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy WMKS Płońsk, „Skry” Warszawa, „Warszawianki” i AZS-AWF Warszawa. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Witold Suski i Henryk Olszewski. W latach 2000-2016 szesnaście razy startował w wąskim finale Mistrzostw Polski seniorów, co wraz z trzynastoma złotymi medalami czyni go drugim kulomiotem wszech czasów w klasyfikacji medalowej MP. Ponadto podczas kolejnych edycji Halowych Mistrzostw Polski zgromadził osiem złotych, dwa srebrne i jeden brązowy medali. W rywalizacji międzynarodowej po raz pierwszy zaznaczył swą obecność w 2003 r. – otarł się wówczas o podium w Młodzieżowych Mistrzostwach Europy i Superlidze Pucharu Europy we Florencji, a w Uniwersjadzie w Daegu był piąty. Już dwa lata później na Uniwersjadzie w Izmirze pchnął kulą dalej niż którykolwiek z rywali. Później zdobywał trofea we wszystkich najważniejszych imprezach lekkoatletycznych. W 2010 r. został srebrnym, a ostatecznie złotym medalistą Mistrzostw Europy w Barcelonie (ich pierwotny zwycięzca został po trzech latach zdyskwalifikowany za doping), a w 2014 r. wywalczył kolejny, tym razem brązowy medal w Zurychu. W Turynie w 2009 r. zdobył tytuł halowego mistrza starego kontynentu. Z Mistrzostw Świata przywiózł jeden srebrny krążek, zdobyty w Berlinie w 2009 r., a z halowej odmiany tej imprezy dwa brązowe – pierwszy z nich z Walencji w 2008 r., a drugi ze Stambułu w 2012 r. Ogółem bronił polskich barw w 39 imprezach międzynarodowych (MŚ, HMŚ, ME, HME, DME, PE, ZPE, Uniwersjada). Oficjalnie swoją karierę sportową zakończył 5 września 2016 roku w Zagrzebiu.

Czterokrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem rywalizując w pchnięciu kulą. Debiutował w Atenach w 2004 r., gdzie odpadł w eliminacjach, a w końcowej klasyfikacji był osiemnasty. Cztery lata później w Pekinie, osiągnąwszy wynik 21,89 m, wywalczył swoje pierwsze olimpijskie złoto. Na igrzyskach w Londynie w 2012 r. jako pierwszy i jedyny Europejczyk obronił tytuł mistrza olimpijskiego – tym razem jego wynik w finale wyniósł 21,51 m. Ostatni występ polskiego mistrza, w Rio de Janeiro w 2016 r. zakończył się zajęciem szóstego miejsce z wynikiem 20,72 m.
 

MARCIN MARCINISZYN (1982--) lekkoatleta-sprinter AZS-AWF Wrocław, olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 7 września 1982 w Bystrzycy Kłodzkiej. Ukończył Technikum Elektryczne we Wrocławiu. Został zawodowym żołnierzem Wojska Polskiego – do grudnia 2016 służył jako podoficer w 2 WOG-u we Wrocławiu.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentował barwy SMS Wrocław i AZS-AWF Wrocław. Jego trenerem w kadrze był Józef Lisowski, w klubie swoje umiejętności rozwijał pod opieką Zbigniewa Dziubińskiego i Jana Kosendiaka. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, między innymi sześciokrotnie zwyciężając w biegu na 400 m (2004-2006, 2009-2011, 2013); na tym samym dystansie trzykrotnie triumfował także w mistrzostwach halowych (2006, 2010 i 2011). W 2001 r. sztafeta 4 × 400 m z jego udziałem zwyciężyła w Mistrzostwach Europy Juniorów w Grosseto, a on sam był ósmy w biegu na 400 m. Sukcesy jego sztafet w superlidze Pucharu Europy obejmują trzecie miejsce w 2004 r., drugie w 2005 i 2006 r. oraz pierwsze w 2007 r. Podczas Mistrzostw Europy w Göteborgu biegł w eliminacjach naszej sztafety 4 × 400 m, która w finale – już bez jego udziału – wywalczyła brązowy medal. W tej samej konkurencji został brązowym medalistą Halowych Mistrzostw Europy w Birmingham (2007) i w Turynie (2009). Z  Halowych Mistrzostw Świata przywiózł brązowy medal z Birmingham (2003) i srebrny z Moskwy (2006), a z Mistrzostw Świata w Osace (2007) brązowy, wszystkie zdobyte w sztafetach 4 × 400 m. Liczne występy w żołnierskim ruchu sportowym zaowocowały złotym medalem w sztafecie 4 × 400 m na Światowych Igrzyskach Wojskowych w 2003 r., oraz srebrnym cztery lata później w Hajdarabadzie w sztafecie 4 × 100 metrów. Został też zwycięzcą I Halowego Pucharu Świata Wojskowych z Aten (2009) w sztafecie 4 × 400 m.

Wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r., gdzie, wspólnie z Piotrem Klimczakiem, Markiem Plawgo i Piotrem Rysiukiewiczem, wystartował w sztafecie 4 × 400 m. Niestety, w wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli piąte miejsce i odpadli. Do Marcina nie od razu dotarło, że to koniec, szczególnie, że do ekipy Botswany, która z ósmym czasem zakwalifikowała się do finału, reprezentantom Polski zabrakło tylko 0,37 s. „Jeśli wejdziemy do finału, postaramy się pobiec szybciej” – mówił dziennikarzom. Dopiero słowa zawiedzionego Marka Plawgi, który mówił o porażce sprowadziły Marcina na ziemię.  „To było dla mnie wielkie przeżycie, bo chociaż olimpiada organizowana jest co cztery lata, to może być raz w życiu” – podsumował swój występ.

 

DARIUSZ NOWAK (1978--) wioślarz AZS-AWFiS Gdańsk, olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 23 kwietnia 1978 we Włocławku. Studiował w gdańskiej AWFiS na Wydziale Wychowania Fizycznego.

Wioślarz, wychowanek Włocławskiego Towarzystwa Wioślarskiego, skąd przeszedł do AZS-AWFiS Gdańsk. W klubie szkolił się pod okiem trenera Witold Sroga, w kadrze jego szkoleniowcem był Wojciech Jankowski. Swój typowy dzień opisywał następująco: „Trening wioślarza jest bardzo wyczerpujący. Pobudka jest pomiędzy 7 rano a 7:30, wtedy też zaczynamy rozruch. Jest to 6 kilometrów biegania, lub pływania, oczywiście łódką. O 8:00 kończymy rozruch i pół godziny późnej jemy śniadanie. Kolejny trening zaczynamy o 11:00. Tym razem gramy w piłkę nożną. Może to trochę dziwne, ale dobrze wpływa na koordynację. Taka gra trwa 30 minut. Po niej, trenujemy na siłowni przez półtorej godziny. Trzeci trening zaczynamy o 16:00 i wtedy pływamy do 17:30”. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, zwyciężając między innymi w czwórkach bez sternika i w ósemkach. W 2002 r. zajął czwarte miejsce w Akademickich Mistrzostwach Świata. W 2003 r. był ósmy w ósemkach na Mistrzostwach Świata.

Wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r., gdzie wystąpił w konkursie wioślarskich ósemek, wspólnie z Piotrem Buchalskim, Mikołajem Burdą, Wojciechem Gutorskim, Rafałem Hejmejem, Sebastianem Kosiorkiem, Michałem Stawowskim, Bogdanem Zalewskim i (sternikiem) Danielem Trojanowskim. Warto wspomnieć, że ósemki, obok jedynek, są najbardziej prestiżową konkurencją wioślarstwa. Jedna z niepisanych zasad tej dyscypliny sportu mówi, że ósemka świadczy o sile wioślarstwa w danym kraju. W Atenach polska osada była najmłodszą ósemką ze sternikiem, jaka popłynęła na olimpiadzie, a 26-letni Dariusz Nowak był w niej... najstarszy. Niestety, zarówno w wyścigu eliminacyjnym, jak i w repasażu, Polacy dali się wyprzedzić wszystkim rywalom (zajęli odpowiednio piąte i czwarte miejsce). W złożonym z trzech osad finale „B” prowadzili przez ponad 1500 m, ale na finiszu byli bezradni wobec kontrataku Włochów. Osiągnąwszy linię mety jako drudzy, znaleźli się w klasyfikacji końcowej na ósmym miejscu.

 

ANNA PACHOLAK – GUZOWSKA (1980--) lekkoatletka-sprinterka AZS-AWF Warszawa, olimpijka z Aten (2004). Urodziła się 15 stycznia 1980 roku w Sieradzu. Po zdaniu matury rozpoczęła studia na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy AZS-AWF Warszawa. Nad jej umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Witold Banasikowski i Edward Bugała. Wielokrotne stawała na podium Mistrzostw Polski, między innymi zwyciężając w biegu na 200 m (2003). W Mistrzostwach Europy Juniorów w Lublanie (1997) zdobyła brąz w sztafecie 4 × 100 m, w Annecy (1998) w tej samej konkurencji była piąta, a rok później w Rydze czwarta; w tej ostatniej imprezie ukończyła bieg na 200 m jako siódma. W 2002 r. sztafeta 4 × 400 m z jej udziałem jako druga osiągnęła linię mety na Halowych Mistrzostwach Europy w Wiedniu, który to sukces powtórzyła w 2005 r. w Madrycie. Jednego miejsca do podium zabrakło jej na Mistrzostwach Świata w Helsinkach w 2005 r., gdzie polska sztafeta 4 × 400 m była czwarta. W maju 2006 zrezygnowała z wyczynowego uprawiania sportu, jednak po kilku latach zmieniła zdanie, m.in. biorąc udział w zawodach w Warszawie 15 maja 2011.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r. wystartowała w biegu 200 m. W wyścigu eliminacyjnym zajęła co prawda dopiero szóste miejsce, niemniej z na tyle dobrym czasem, że awansowała do ćwierćfinału. Ten miał dla naszej zawodniczki pechowy przebieg, gdyż nie tylko nie awansowała do półfinału, ale i doznała kontuzji przyczepu mięśnia dwugłowego. Wskutek tej przypadłości nie mogła wystąpić w sztafecie 4 × 400 m, w którym jej koleżanki – były nimi Monika Bejnar, Małgorzata Pskit, Grażyna Prokopek i Zuzanna Radecka – zajęły piąte miejsce.

 

 

MARCIN KRZYSZTOF POCHWAŁA (1984--) kanadyjkarz górski AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Aten (2004), Pekinu (2008), Londynu (2012) i Rio de Janeiro (2016). Urodził się 14 lutego 1984 r. w Nowym Sączu.

Kanadyjkarz górski, zawodnik AZS-AWF Kraków. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – między innymi triumfował w slalomie C-2 (2004, 2007), drużynowym slalomie C-2 × 3 (2004), w zjeździe C-2 (2006-2008) i drużynowym zjeździe C-2 × 3 (2003, 2004, 2007, 2008). Pierwsze sukcesy na arenie międzynarodowej zaczął odnosić już jako junior, zdobywając srebrny medal na Mistrzostwach Europy Juniorów w 2001 r. w konkurencji drużynowego slalomu C-2 × 3. W 2002 r. zdobył dwa srebrne medale w Mistrzostwach Świata Juniorów w Wietrznicach w slalomie C-2, zarówno indywidualnie jak i drużynowo. W latach 2004, 2005, 2007 na Mistrzostwach Europy do lat 23, które odbyły się w Krakowie, zdobywał złote medale w konkurencji drużynowej C-2 × 3 slalom, dodatkowo w 2007 r. został wicemistrzem w konkurencji C-2 slalom. W rywalizacji seniorów większość trofeów zdobył w drużynowym slalomie C-2 × 3 – w tej konkurencji był srebrnym (2008, 2010, 2013, 2016, 2017) i brązowym (2004, 2007, 2009) medalistą mistrzostw Europy; ponadto został wicemistrzem starego kontynentu w slalomie C-2 (2014). Z Mistrzostw Świata przywiózł złoty medal w mieszanym slalomie C-2 (2018) i brązowy w drużynowym slalomie C-2 × 3 (2003).

Czterokrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem rywalizując w slalomie dwuosobowych kanadyjek górskich (C-2). Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. i w Pekinie w 2008 r., płynąc wspólnie z Pawłem Sarną, odpadał na etapie półfinałów (w końcowej klasyfikacji znalazł się odpowiednio na dziesiątej i ósmej pozycji). Na igrzyskach w Londynie (2012) i w Rio de Janeiro (2016), płynąc z Piotrem Szczepańskim, walczył w olimpijskim finale, zajmując w obydwu przypadkach piąte miejsce.

 

WIOLETTA POTĘPA – MŁYNARCZYK (1980--) lekkoatletka AZS-AWF Warszawa, olimpijka z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodziła się 13 grudnia 1980 w Ciechanowie. Jest żołnierzem Wojska Polskiego w stopniu starszego szeregowego.

Specjalizowała się w rzucie dyskiem i pchnięcie kulą. Wielokrotne stawała na podium Mistrzostw Polski, między innymi zwyciężając w rzucie dyskiem (2004, 2006 i 2007) i w pchnięciu kulą (2002, 2003 i 2004). W tej pierwszej konkurencji zdobyła złote medale Mistrzostw Europy Juniorów w Rydze (1999) oraz Uniwersjady w Izmirze (2005). 20 maja 2006 podczas 32. mityngu miotaczy w Halle pobiła rekord życiowy rezultatem 66,01 m, który był wówczas najlepszym w sezonie wynikiem na świecie w rzucie dyskiem i w tabelach rocznych 2006 dał jej ostatecznie trzecie miejsce. W tym samym 2006 r. zajęła piąte miejsce w Mistrzostwach Europy w Göteborgu oraz w Pucharze Świata. Startowała w Mistrzostwach Świata w Helsinkach (2005), Osace (2007) i Berlinie (2009), jednak nie zdołała zdobyć żadnego medalu. Z wyczynowego uprawiania sportu zrezygnowała w 2012 r.

Dwukrotnie wzięła udział w Igrzyskach Olimpijskich, za każdym razem rywalizując w rzucie dyskiem. W Atenach w 2004 r. odpadła w eliminacjach do finału, a w końcowej klasyfikacji znalazła się na szesnastym miejscu. Podobnie zakończył się jej start w Pekinie w 2008 r., gdzie osiągnęła jedynie siedemnasty rezultat.

 

GRAŻYNA PROKOPEK – JANÁČEK (1977--) lekkoatletka AZS-AWFiS Gdańsk i AZS-AWF Warszawa, brązowa medalistka mistrzostw Europy, olimpijka z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodziła się 20 kwietnia 1977 w Zalewie w obecnym województwie warmińsko-mazurskim. Ukończyła Liceum Handlowe w Ostródzie oraz studia w AWFiS im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku. Jej mężem jest czeski lekkoatleta Štěpán Janáček.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy MLKS „Morliny” Ostróda (1993-2000), „Skry” Warszawa (2001-2003), AZS-AWFiS Gdańsk (2003-2004) i AZS-AWF Warszawa (2005-2010). Nad jej umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Ryszard Nowicki, Andrzej Siennicki, Sławomir Nowak i Miroslav Zahorak. Dwudziestokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski, między innymi zwyciężając w biegach na 200 m (2002, 2004) i 400 m (1998-2002) oraz w sztafetach 4 × 100 m (2005, 2006) i 4 × 400 m (2010). W Halowych Mistrzostwach Polski wywalczyła pięć medali – trzy złote w biegu na 400 m (1999, 2002, 2004) i dwa srebrne na 200 m (2004, 2007). Dwukrotnie poprawiała rekord Polski w sztafecie 4 × 400 m, trzykrotnie zaś rekord halowy w biegu na 400 m. W Młodzieżowych Mistrzostwach Europy w 1999 r. zdobyła brąz w biegu na 400 m, a na Uniwersjadzie w Izmirze (2005) srebro w sztafecie 4 × 400 m. W tej ostatniej konkurencji zdobywała brązowe medale na Mistrzostwach Europy w Monachium (2002) i w Göteborgu (2006) oraz w Halowych Mistrzostwach Europy w Wiedniu (2002); w Monachium otarła się również o podium w indywidualnym biegu na 400 m. Czterokrotne starty w Mistrzostwach Świata nie przyniosły jej żadnego trofeum; najbliżej podium była w Helsinkach w 2005 r., kiedy sztafeta 4 × 400 m z jej udziałem pobiła rekord Polski i zajęła w finale czwarte miejsce.

Dwukrotnie wzięła udział w Igrzyskach Olimpijskich. W Atenach w 2004 r. wystąpiła w konkursie biegu na 400 m, w którym doszła do etapu półfinałów. W drugim konkursie, wspólnie z Moniką Bejnar, Małgorzatą Pskit i Zuzanną Radecką, wystąpiła w sztafecie 4 × 400 m i z powodzeniem przeszła przez eliminacje. W finałowym biegu Polki do końca walczyły o czwartą lokatę z zawodniczkami Wielkiej Brytanii, ulegając im ostatecznie o 0,1s. Cztery lata później na igrzyskach w Pekinie ponownie rywalizowała w sztafecie 4 × 400 m, tym razem w zespole z Moniką Bejnar, Anną Jesień i Jolantą Wójcik. Nasze zawodniczki uzyskały w eliminacjach jedenasty wynik i nie awansowały do finału. Ponieważ jednak w późniejszym czasie u biegaczek z Białorusi i Rosji (które zajęły odpowiednio trzecie i czwarte miejsce w konkursie) wykryto doping, Polki ostatecznie sklasyfikowano jako dziewiąte.

 

ZUZANNA ANNA RADECKA-PAKASZEWSKA (1975--) → O_2000

 

PRZEMYSŁAW ROGOWSKI (1980--) lekkoatleta AZS Poznań, olimpijczyk z Aten (2004) Urodził się 9 lutego 1980 r. w Kaliszu.

Lekkoatletykę zaczął uprawiać w okresie nauki szkolnej w klubie „Calisia” Kalisz. W latach 1996-2000 reprezentował barwy „Skry” Warszawa, a następnie poznańskich klubów „Olimpia” (2001-2003) i AZS (2004-2008). Specjalizował się w biegach sprinterskich. W sztafecie 4 × 100 m dwukrotnie zdobywał tytuły mistrza Polski (2000, 2001) i tyle samo razy był wicemistrzem kraju (2006, 2007). W Młodzieżowych Mistrzostwach Europy w 2001 r. wywalczył złoto w sztafecie 4 × 100 m oraz brąz w biegu na 100 m, a w Mistrzostwach Europy Juniorów w 1999 r. – srebro w sztafecie 4 × 100 m. W latach 2001-2003 był zawieszony z powodu dopingu. Jego największym osiągnięciem międzynarodowym okazał się tytuł wicemistrza Europy, zdobyty w Göteborgu (2006) w sztafecie 4 × 100 m.

W 2004 r. zakwalifikował się do polskiej reprezentacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Atenach był zawodnikiem rezerwowym sztafety 4 × 100 m, jednak nie wystąpił w żadnym z biegów.

 

ARTUR BENEDYKT ROZALSKI (1978--) → O_2000

 

PAWEŁ SARNA (1984--) kanadyjkarz górski AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodził się 12 czerwca 1984 r. w Nowym Sączu.

Kanadyjkarz górski, reprezentował barwy „Startu” Nowy Sącz, Krakowskiego Klubu Kajakowego i AZS-AWF Kraków. Trener Kazimierz Kuropeska połączył go w kadrze Polski juniorów w parę z Marcinem Pochwałą, tworząc udany, odnoszący liczne sukcesy duet. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski – między innymi triumfował w slalomie C-2 (2004, 2007), drużynowym slalomie C-2 × 3 (2004), w zjeździe C-2 (2006-2008) i drużynowym zjeździe C-2 × 3 (2003, 2004, 2007, 2008, 2010). Pierwsze sukcesy na arenie międzynarodowej zaczął odnosić już jako junior, zdobywając srebrny medal na Mistrzostwach Europy Juniorów w 2001 r. w konkurencji drużynowego slalomu C-2 × 3. W 2002 r. zdobył dwa srebrne medale w Mistrzostwach Świata Juniorów w Wietrznicach w slalomie C-2, zarówno indywidualnie jak i drużynowo. W latach 2004, 2005, 2007 na Mistrzostwach Europy do lat 23, które odbyły się w Krakowie, zdobywał złote medale w konkurencji drużynowej C-2 × 3 slalom, dodatkowo w 2007 r. został wicemistrzem w konkurencji C-2 slalom. W rywalizacji seniorów większość trofeów zdobył w drużynowym slalomie C-2 × 3 – w tej konkurencji był srebrnym (2008, 2010) i brązowym (2004, 2007, 2009) medalistą mistrzostw Europy. Z Mistrzostw Świata przywiózł brązowy medal w drużynowym slalomie C-2 × 3 (2003).

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem rywalizując w slalomie dwuosobowych kanadyjek górskich (C-2). Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. i w Pekinie w 2008 r., płynąc wspólnie z Marcinem Pochwałą, odpadał na etapie półfinałów, a w końcowej klasyfikacji znalazł się odpowiednio na dziesiątej i ósmej pozycji.

 

JOANNA SKOWROŃSKA (1982--), ps. „Aśka”, gimnastyczka AZS-AWF Biała Podlaska, olimpijka z Sydney  (2000) i Aten (2004). Urodziła się 1 lipca 1982 w Kamiennej Górze. Absolwentka szkoły średniej (2001), studiowała w AWF w Białej Podlaskiej. Jej siostra bliźniaczka – Małgorzata także trenowała gimnastykę.  W trakcie gimnastycznej kariery reprezentowała barwy „Pogoni” Zabrze i AZS-AWF Biała Podlaska. (trener Barbara Stanisławiszyn), ćwicząca w tamtejszym ośrodku olimpijskim (do 2001 podopieczna trenera, Rosjanina Wiktora Chomutowa). Stawała na podium Mistrzostw Polski. Na Uniwersjadzie w Pekinie (2001) zdobyła srebro w konkurencji skoku, a w Taegu (2003) – brąz. Również w skoku odnosiła sukcesy w zawodach Pucharu Świata, zajmując między innymi drugie miejsca w Paryżu i Stuttgarcie.

Reprezentowała Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 r. W konkurencji wieloboju zajęła dość odległe, sześćdziesiąte miejsce, będąc 79. w ćwiczeniach wolnych, 74. w poręczach, 76. w skoku oraz 78. w ćwiczeniach na równoważni. Cztery lata później na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach doznała bolesnego urazu na treningu tuż przed startem i ostatecznie nie wystąpiła.

 

RAFAŁ SMOLIŃSKI (1977--) → O_2000

 

ALEKSANDRA SOCHA – SHELTON (1982--) szablistka AZS-AWF Warszawa, olimpijka z Aten (2004), Pekinu (2008), Londynu (2012) i Rio de Janeiro (2016). Urodziła się 30 marca 1982 w Pabianicach. Do 2012 r. służyła jako żołnierz w 3. Batalionie Zabezpieczenia Dowództwa Wojsk Lądowych w Warszawie, a później w Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu. W 2018 r. wyszła drugi raz za mąż i przeprowadziła się do USA.

W trakcie szermierczej kariery reprezentowała barwy AZS-AWF Warszawa. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski, m.in. zwyciężając indywidualnie w turniejach szabli w 1999, 2002, 2003, 2009, 2010 i 2015 r. Świetnie radziła sobie również w rywalizacji międzynarodowej. W 2004 r. w Kopenhadze wywalczyła tytuł indywidualnej mistrzyni starego kontynentu, a z kolejnych Mistrzostw Europy przywiozła jeden srebrny (Sheffield 2011) i dwa brązowe medale (Legnano 2012, Zagrzeb 2013). Walcząc w drużynie uzupełniła kolekcję trofeów o trzy kolejne medale ME – najpierw brązowy (Koblencja 2001), potem srebrny (Izmir 2006) i na końcu złoty (Kijów 2008). Jedyny medal Mistrzostw Świata zdobyła w 2003 r. w Hawanie, gdzie stanęła na najniższym miejscu podium w indywidualnym turnieju szabli. Po przeprowadzce do Stanów Zjednoczonych i otrzymaniu tamtejszego obywatelstwa, we wrześniu 2018 r. poinformowała Polski Związek Szermierczy o zmianie barw narodowych. Pod nazwiskiem Shelton reprezentowała USA w mistrzostwach panamerykańskich w 2019 r., gdzie zdobyła w drużynie złoty medal oraz na MŚ w Budapeszcie, gdzie Amerykanki z nią w składzie zajęły siódme miejsce.

Czterokrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. walczyła w turnieju indywidualnym szabli – ominąwszy pierwszą rundę, w kolejnej (1/16 finału) przegrała pojedynek z Rumunką Cătăliną Gheorghițoaia (12:15) i odpadła; w końcowej klasyfikacji znalazła się na jedenastym miejscu. Cztery lata później w Pekinie wydarzenia potoczyły się w podobny sposób, gdyż polska szablistka nie walczyła w pierwszej rundzie, a w kolejnej uległa rywalce (była nią Ukrainka Olena Chomrowa), co było równoznaczne z wyeliminowaniem z turnieju (ostatecznie przyznano jej osiemnaste miejsce). Upragnionego sukcesu nie przyniósł również turniej drużynowy, w którym Aleksandra Socha walczyła u boku Bogny Jóźwiak i Ireny Więckowskiej. Polki przegrały pierwszy mecz z Chinkami (25:45), co wykluczyło je z walki o medale; kolejne zwycięstwo nad reprezentantkami Kanady (45:44) i przegrana z Rosjankami (36:45) ustaliły ich końcową pozycję jako szóstą. Na igrzyskach w Londynie w 2012 r. szablistki walczyły tylko indywidualnie – w 1/32 finału Socha pokonała Sandrę Sassine z Kanady (15:7), ale w 1/16 przegrała z Vassiliki Vougiouką z Grecji (7:15); w końcowej klasyfikacji była trzynasta. Na igrzyskach w Rio de Janeiro w 2016 r. Socha odpadła już po pierwszym pojedynku z Włoszką Loretą Gulotta (10:15); ostatecznie przyznano jej osiemnaste miejsce. W turnieju drużynowym szablistek, który na powrót znalazł się w olimpijskim programie, tworzyła zespół z Bogną Jóźwiak, Małgorzatą Kozaczuk i Martą Puda. Pierwszy mecz z USA Polki przegrały (43:45), potem pokonały zawodniczki Meksyku (45:23) i uległy Południowym Koreankom (41:45), w wyniku czego zakończyły turniej na szóstej lokacie.

 

AGNIESZKA STANUCH (1979--) kajakarka górska AZS-AWF Kraków, olimpijka z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodziła się 21 listopada 1979 w Lubaniu. Ukończyła studia w krakowskiej AWF, gdzie uzyskała tytuł magister fizjoterapii. Jest córką Jerzego, także kajakarza górskiego i olimpijczyka.

Do uprawiania kajakarstwa namówił ją jej ojciec. W trakcie zawodniczej kariery reprezentowała barwy „Startu” Nowy Sącz, a następnie AZS-AWF Kraków. Nad jej umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Zbigniew Bobrowski, Bogdan Okręglak, Zbigniew Leśniak, Antoni Kurcz, Zbigniew Miązek, Janusz Żebracki i – w kadrze – Zbigniew Miązek. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski, między innymi triumfując w slalomie w 2002 r. Pierwsze sukcesy na arenie międzynarodowej zaczął odnosić już jako junior, zdobywając złoty medal na Mistrzostwach Europy Juniorów w Zabrzeży w 1997 r. w konkurencji K-1 × 3. W sezonie 2001/2002 zrobiła sobie roczną przerwę, dając priorytet studiom na uczelni. Po powrocie do czynnego uprawiania sportu była znacznie lepszą zawodniczką, nabrała chęci do pływania.

Dwukrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w slalomie K-1. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. odpadła w półfinale, natomiast w Pekinie w 2008 r. doszła aż do finału, w którym była piąta.

 

MICHAŁ STAWOWSKI (1983--) wioślarz AZS-UMK Toruń, olimpijczyk z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodził się 11 stycznia 1983 r. w Bydgoszczy.

W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-UMK Toruń. Najczęściej wiosłował w ósemkach, uznawanych – obok jedynek – chyba za najbardziej prestiżową konkurencję wioślarstwa (jedna z niepisanych zasad tej dyscypliny sportu mówi, że ósemka świadczy o sile wioślarstwa w danym kraju). Na Mistrzostwach Europy ósemki z jego udziałem zdobyły dwa medale – srebrny w Poznaniu w 2007 r. i brązowy w Atenach rok później. Z Mistrzostw Świata nie przywiózł żadnego trofeum, aczkolwiek trzykrotnie zajmował nieodległe od podium miejsca, mianowicie piąte w Gifu w 2005 r., szóste w Eton w 2006 r. i ponownie piąte w Monachium w 2007 r.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w ósemkach. W Atenach w 2004 r. wystąpił wspólnie z Piotrem Buchalskim, Mikołajem Burdą, Wojciechem Gutorskim, Rafałem Hejmejem, Sebastianem Kosiorkiem, Dariuszem Nowakiem, Bogdanem Zalewskim i (sternikiem) Danielem Trojanowskim. Niestety, zarówno w wyścigu eliminacyjnym, jak i w repasażu, Polacy dali się wyprzedzić wszystkim rywalom (zajęli odpowiednio piąte i czwarte miejsce). W złożonym z trzech osad finale „B” prowadzili przez ponad 1500 m, ale na finiszu byli bezradni wobec kontrataku Włochów. Osiągnąwszy linię mety jako drudzy, znaleźli się w klasyfikacji końcowej na ósmym miejscu. Cztery lata później na igrzyskach w Pekinie polską ósemkę – poza Stawowskim – tworzyli Marcin Brzeziński, Patryk Brzeziński, Mikołaj Burda, Wojciech Gutorski, Rafał Hejmej, Sebastian Kosiorek, Sławomir Kruszkowski i (sternik) Daniel Trojanowski. W eliminacyjnym wyścigu zajęli oni drugie miejsce, w repasażu czwarte, a w finale minęli linię mety jako piąta osada.

 

GRZEGORZ ARKADIUSZ SUDOŁ (1978--) lekkoatleta-chodziarz AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Aten (2004), Pekinu (2008) i Londynu (2012). Urodził się 28 sierpnia 1978 w Nowej Dębie. Ukończył studia w AWF w Krakowie, gdzie został następnie zatrudniony w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego; dysponuje również uprawnieniami trenera klasy pierwszej PZLA w lekkoatletyce. W 2010 r. został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Jako chodziarz reprezentował barwy AZS-AWF Kraków. Na początku lekkoatletycznej kariery trenował bieganie, uprawianiem chodu sportowego zajął się w 1992 r. Przez pierwsze lata startował głównie na 20 km, nie odnosząc wszakże większych sukcesów; dopiero w 2002 r. zaczął występować także na dłuższym dystansie 50 km. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, zdobywając między innymi cztery złote medale w chodzie na 20 km (2008, 2009, 2012, 2015) oraz trzy na 50 km (2002, 2007, 2008). Sześć razy zwyciężał w halowych mistrzostwach kraju w chodzie na 5000 m (2005-2008, 2010, 2013). Na arenie międzynarodowej zadebiutował w 1996 zajmując siódme miejsce w Mistrzostwach Świata Juniorów. Rok później uplasował się na dziesiątym miejscu podczas rozgrywanych w Lublanie juniorskiego czempionatu starego kontynentu i w tym samym sezonie zadebiutował w reprezentacji podczas Pucharu Świata w chodzie sportowym, zajmując na dystansie 20 km odległe, 70. miejsce. Podczas Mistrzostw Europy w Monachium (2002) w chodzie na 50 km był dziesiąty, a rok później został zdjęty z trasy przez sędziów na Mistrzostwach Świata. Na mistrzostwach globu w 2005 r. ponownie został zdyskwalifikowany przez sędziów. Był dziesiątym zawodnikiem Mistrzostw Europy w 2006 r. oraz dwudziestym pierwszym Mistrzostw Świata w 2007 r. Tuż za podium – na czwartym miejscu – ukończył chód na 50 km podczas mistrzostw świata w 2009 r., jednak po dyskwalifikacji zwycięzcy tamtych zawodów Sergieja Kirdiapkina przesunął się na trzecie miejsce. W 2010 r. został w Barcelonie wicemistrzem Europy w chodzie na 50 km – po tym sukcesie został nominowany w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Z powodu kontuzji musiał wycofać się po pokonaniu ponad 30 km chodu na 50 km podczas mistrzostw świata w Daegu (na 25. i 30. kilometrze Polak sklasyfikowany był na trzecim miejscu). Po badaniach okazało się, że chodziarz naderwał mięsień przywodziciel uda. W 2012 r. został międzynarodowym mistrzem Niemiec w chodzie na 50 km, a w 2014 r. triumfował w chodzie na 10 000 metrów podczas halowych mistrzostw świata weteranów.

Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w chodzie na 50 km. W swoim debiucie na igrzyskach w Atenach w 2004 r. zajął wysokie siódme miejsce. Cztery lata później w Pekinie długo znajdował się w czołówce chodu, jednak nie wytrzymał tempa, do tego wypadł mu z kieszeni żel energetyczny i ostatecznie zajął 9. miejsce.

 

MAGDALENIA SZCZEPAŃSKA – GAJEWSKA (1980--) lekkoatletka-wieloboistka AZS-AWFiS Gdańsk, olimpijka z Aten (2004). Urodziła się 25 stycznia 1980 w Zielonej Górze.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy „Lubtour” Zielona Góra (1997-1999), AZS-AWF Wrocław (2000-2001) i AZS-AWF Gdańsk (2001-2007). Nad jej umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Jerzy Walczak, Marek Kubiszewski, Sławomir Nowak i Rafał Has. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski, zdobywając między innymi cztery złote medale w siedmioboju; była też trzykrotną halową mistrzynią Polski w pięcioboju. W 2004 r. zajęła drugie miejsce w Pucharze Europy w siedmioboju indywidualnie i drużynowo. W 2002 r. na Mistrzostwach Europy w Monachium w 2002 r. zajęła w siedmioboju dziesiąte miejsce, a na mistrzostwach halowych w Wiedniu – szóste w pięcioboju. Żadnego medalu nie przywiozła również z Mistrzostw Świata w Helsinkach w 2005 r., gdzie ukończyła siedmiobój na dziewiętnastym miejscu.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r. rywalizowała w siedmioboju i zajęła w końcowej klasyfikacji dwudzieste pierwsze miejsce.

 

DANIEL DAWID TROJANOWSKI (1982--) wioślarz (sternik) AZS-UMK Toruń, mistrz świata w dwójce ze sternikiem (2007), olimpijczyk z Aten (2004), Pekinu (2008), Londynu (2012) i Rio de Janeiro (2016). Urodził się 24 lipca 1982 w Brodnicy. Jest żołnierzem Wojska Polskiego w stopniu starszego szeregowego i służy w Wojskowym Zespole Sportowym w Bydgoszczy. W 2009 r. za osiągnięcia sportowe został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

W trakcie wioślarskiej kariery reprezentował barwy AZS-UMK Toruń i „Zawiszy” Bydgoszcz. Nad jego umiejętnościami i formą czuwa trener Grzegorz Dudziński. Pięciokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, między innymi triumfując w dwójkach ze sternikiem (2014). W rywalizacji międzynarodowej najczęściej był obsadzany jako sternik w ósemkach, które uchodzą – obok jedynek – chyba za najbardziej prestiżową konkurencję wioślarstwa (jedna z niepisanych zasad tej dyscypliny sportu mówi, że ósemka świadczy o sile wioślarstwa w danym kraju). Właśnie w ósemkach zdobył niemal wszystkie swoje medale, a było ich nie mało. Kolekcję zapoczątkował złoty medal Mistrzostw Świata Juniorów w 1999 r. Z Mistrzostw Europy seniorów przywiózł aż trzy złote krążki (Brześć 2009, Płowdiw 2011, Varese 2012), a do tego cztery srebrne (Poznań 2007, Montemor-o-Velho 2010, Sewilla 2013, Račice 2017) i jeden brązowy (Ateny 2008). W ósemkach został również brązowym medalistą Mistrzostw Świata w Amsterdamie w 2014 r. (nadto dwukrotnie otarł się o podium – był czwarty w Poznaniu w 2009 r. i Chungju w 2013 r.), jednak najcenniejszy medal tej imprezy, złoty, zdobył w Monachium w 2007 r. w dwójkach ze sternikiem.

Czterokrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w jako sternik w ósemkach. Debiutował na igrzyskach w Atenach w 2004 r., gdzie wystąpił wspólnie z Piotrem Buchalskim, Mikołajem Burdą, Wojciechem Gutorskim, Rafałem Hejmejem, Sebastianem Kosiorkiem, Dariuszem Nowakiem, Michałem Stawowskim i Bogdanem Zalewskim. Niestety, zarówno w wyścigu eliminacyjnym, jak i w repasażu, Polacy dali się wyprzedzić wszystkim rywalom (zajęli odpowiednio piąte i czwarte miejsce). W złożonym z trzech osad finale „B” prowadzili przez ponad 1500 m, ale na finiszu byli bezradni wobec kontrataku Włochów. Osiągnąwszy linię mety jako drudzy, znaleźli się w klasyfikacji końcowej na ósmym miejscu. Cztery lata później na igrzyskach w Pekinie polską ósemkę – poza Trojanowskim – tworzyli Marcin Brzeziński, Patryk Brzeziński, Mikołaj Burda, Wojciech Gutorski, Rafał Hejmej, Sebastian Kosiorek, Sławomir Kruszkowski i Michał Stawowski. W eliminacyjnym wyścigu zajęli oni drugie miejsce, w repasażu czwarte, a w finale minęli linię mety jako piąta osada. Na igrzyskach w Londynie w 2012 r. sterował osadą, w której wiosłowali Krystian Aranowski, Marcin Brzeziński, Mikołaj Burda, Rafał Hejmej, Piotr Hojka, Piotr Juszczak, Zbigniew Schodowski, Michał Szpakowski. Polacy byli przedostatni w wyścigu eliminacyjnym i repasażu (zajmowali odpowiednio trzecie i piąte miejsce) i znaleźli się w złożonym z dwóch osad finale „B”, który wygrali; w końcowej klasyfikacji przyznano i siódme miejsce. Niezbyt udany był również występ polskiej ósemki na igrzyskach w Rio de Janeiro w 2016 r., tym razem tworzonej – poza Trojanowskim – przez Krystiana Aranowskiego, Marcina Brzezińskiego, Mikołaja Burdę, Roberta Fuchsa, Piotra Juszczaka, Zbigniewa Schodowskiego, Michała Szpakowskiego i Mateusza Wilangowskiego. W eliminacjach zajęli oni trzecie (ostatnie) miejsce, a repasażu czwarte (przedostatnie), a w finale piąte (znów przedostatnie).

 

AURELIA TRYWIAŃSKA – KOLLASCH (1976--) lekkoatletka-płotkarka AZS-AWF Warszawa, olimpijka z Aten (2004) i Pekinu (2008). Urodziła się 9 maja 1976 w Szczecinie. Absolwentka Iowa State University w USA.

W trakcie lekkoatletycznej kariery reprezentowała barwy „Budowlanych” Szczecin, MKL Szczecin i AZS-AWF Warszawa. Specjalizowała się w biegu na 100 m przez płotki. Reprezentowała też Polskę w biegu sztafetowym 4 × 100 m. Wielokrotnie stawała na podium Mistrzostw Polski, zdobywając między innymi sześć złotych krążków w biegu na 100 m przez płotki (2002-2006, 2008); ponadto została dwukrotną mistrzynią halową kraju na dystansie 60 m przez płotki (2004, 2007). W rywalizacji międzynarodowej zdobyła brązowy medal Mistrzostw Europy Juniorów w sztafecie 4 × 100 m, była też złotą medalistką Olimpijskich Dni Młodzieży Europy w biegu na 60 m przez płotki (1993). Kilkukrotnie zajmowała wysokie pozycje na zawodach o Puchar Europy, między innymi pierwsze w I lidze w 2003 r. oraz drugie w superlidze w 2008 r. Z zawodów najwyższej rangi nie przywiozła medalowych trofeów – najbliżej podium była na Mistrzostwach Europy w Göteborgu (2006) i Mistrzostwach Świata w Paryżu (2003), gdzie zajmowała piąte miejsca.

Dwukrotnie wzięła udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w biegu na 100 m przez płotki. Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. ukończyła eliminacyjny wyścig jako trzecia, jednak osiągnięty przez nią czas (13,01 s) nie dał jej awansu do półfinału i odpadła. Cztery lata później na igrzyskach w Pekinie awansował do półfinału (o włos, gdyż gorszy o 0,01 s wynik oznaczałby odpadnięcie), w którym osiągnęła jedenasty czas, nie dający prawa uczestnictwa w biegu o medale. Później, po wykryciu dopingu u hiszpańskiej płotkarki Josephine Onyia, nasza zawodniczka została ostatecznie sklasyfikowana jako dziesiąta.

 

MARCIN URBAŚ (1976--) → O_2000

 

KRZYSZTOF WIŁKOMIRSKI (1980--) judoka AZS-UW Warszawa, olimpijczyk z Aten (2004) i Pekinu (2008).

Urodził się 18 września 1980 w Warszawie. Ukończył Wyższą Szkołę Gospodarowania Nieruchomościami – licencjat obronił na kierunku administracji, a pracę magisterską – ekonomii. Pracował jako komentator TVP Sport. Założyciel Uczniowskiego Klubu Sportowego „Musu” Warszawa, który w 2015 r. został doceniony przez „Legię” Warszawa, co zaowocowało nawiązaniem współpracy i założeniem we wspomnianym klubie sekcji judo. Aktualnie pracuje w nim jako prezes i trener. W trakcie zawodniczej kariery reprezentował barwy AZS-UW Warszawa. Nad jego umiejętnościami i formą czuwali trenerzy Sławomir Pacholak (1991-2010) oraz Zdzisław Grochowski (od 2010). Walczył w kategorii do 73 kg, ma stopień mistrzowski 5 dan. Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, między innymi nieprzerwanie triumfując (w wadze do 73 kg) w latach 2000-2008, a potem w 2014 r. Pierwszy medal w rozgrywkach międzynarodowych – brąz Akademickich Mistrzostw Świata – wywalczył w 2000 r. Rok później zdobył swe najcenniejsze trofeum, stając na trzecim miejscu podium Mistrzostwa Świata seniorów w Monachium. W 2003 r. uzupełnił kolekcję medali o brąz na Mistrzostwach Europy w Düsseldorfie. W tym samym roku zwyciężył w Pucharze Świata w Warszawie; w kolejnych rozgrywkach tej imprezy jeszcze wielokrotnie stawał na podium (był pierwszy w San Salvador 2011, drugi w Abu Zabi 2009, Warszawie i Puerto la Cruz 2011, trzeci w Tbilisi 2004, Birmingham 2007, Warszawie 2009, Rio de Janeiro 2010). Dwukrotnie wziął udział w rywalizacji olimpijskiej, za każdym razem startując w wadze lekkiej (do 73 kg).  Na igrzyskach w Atenach w 2004 r. stoczył dwie walki, najpierw pokonując Andrew Colletta z Australii, a następnie przegrywając w 1/16 finału z Brazylijczykiem Leandro Guilheiro. Cztery lata później na igrzyskach w Pekinie wygrał w eliminacjach z reprezentantem Łotwy Vsevolodsem Zelonijsem, po czym uległ Dashdavaa Gantumurowi z Mongolii i odpadł.

 

ADAM WOJCIECHOWSKI (1980--) wioślarz AZS Poznań, olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 23 czerwca 1980 r. w Poznaniu. Ukończył studia wyższe na Politechnice Poznańskiej.

Wioślarstwo zaczął uprawiać w 1992 r. w klubie AZS-AWF Poznań, w którego barwach startował przez cały okres swej kariery sportowej. Był mistrzem Polski w czwórce podwójnej (2002) oraz trzykrotnym wicemistrzem Polski w tej konkurencji (2001, 2003, 2004). Jego największym osiągnięciem międzynarodowym było zdobycie złotego medalu (2002) i srebrnego (2004) Akademickich Mistrzostwach Świata w dwójkach podwójnych oraz wywalczenie tytułu młodzieżowego wicemistrza świata (2002). Wszystkie te sukcesy osiągnął, pływając w osadzie ze złotym medalistą olimpijskim z 2008 r. Michałem Jelińskim. Karierę sportową zakończył w 2004 r. Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r. wspólnie z  Michałem Jelińskim ścigał się w dwójkach podwójnych. W wyścigu eliminacyjnym Polacy zajęli czwarte a zarazem przedostatnie miejsce i powtórzywszy ten wynik w repasażu, odpadli z konkursu; ostatecznie sklasyfikowano ich jako trzynastą osadę.

 

ŁUKASZ WOSZCZYŃSKI (1983--) kanadyjkarz AZS-AWF Gorzów Wielkopolski, mistrz Europy (2004, 2006), wicemistrz świata (2006), olimpijczyk z Aten (2004). Urodził się 13 lutego 1983 w Wałczu. Jest zawodowym żołnierzem Wojska Polskiego.

Kanadyjkarz górski, reprezentował barwy WTK „Orzeł” Wałcz (1998-2002) i AZS AWF Gorzów Wielkopolski (od 2003). Wielokrotnie stawał na podium Mistrzostw Polski, między innymi triumfując w konkurencjach sprinterskich C-2 200 m (2006, 2009, 2010), C-2 500 m (2004, 2006, 2009, 2010, 2011, 2012), C-2 1000 m (2003, 2004, 2006, 2008, 2010), C-4 500 m (2003),  C-4 1000 m (2008) oraz w maratońskich C-1 (2008) i C-2 (2008). Z Mistrzostw Europy przywiózł dwa złote krążki w sprincie C-2 1000 m (2004, 2006), jeden srebrny w sprincie C-2 500 m (2005) oraz oraz po jednym srebrnym (2007) i brązowym (2008) w sprincie C-4 na dystansach odpowiednio 500 i 1000 m. Pierwszy medal Mistrzostw Świata – brązowy – wywalczył w sprincie C-4 500 m w Gainsville w 2003 r. Trzy lata później w Szeged został w tej samej konkurencji wicemistrzem, a w sprincie C-2 1000 m otarł się o podium (był czwarty). Niewiele do zdobycia medalu zabrakło mu również w 2007 r, kiedy był czwarty w sprincie C-4 500 m oraz w 2009 r., kiedy zajął to samo miejsce w C-2 1000 m. Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 r. wspólnie z Michałem Śliwińskim wystartował w sprincie kanadyjek C-2 na dystansie 1000 m. W eliminacjach Polacy zajęli trzecie miejsce, dzięki czemu ominął ich etap półfinałów; w rozgrywce o medale zajęli natomiast piąte miejsce.

 

PAWEŁ ZAGUMNY (1977--) siatkarz AZS-UWM Olsztyn, mistrz Europy (2009) i świata (2014), olimpijczyk z Atlanty (1996), Aten (2004), Pekinu (2008) i Londynu (2012).

Urodził się 18 października 1977 w Jaśle w rodzinie Lecha i Hanny z domu Dybcio. Jego rodzice również byli siatkarzami, potem zajęli się pracami szkoleniowymi. Przez trzy lata uczył się w sportowym Liceum Ogólnokształcącym im. Generała Andersa w Warszawie, natomiast maturę zdał w Liceum Ogólnokształcącym im. Tytusa Chałubińskiego w Radomiu. Studiował stosunki międzynarodowe na studiach licencjackich oraz historię na studiach magisterskich na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim (2009) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2014) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (2006).

Wychowanek MKS MDK Warszawa, potem zawodnik AZS Politechnika Warszawska. Profesjonalną karierę rozpoczął w 1995 r. w „Czarnych” Radom, skąd po dwóch sezonach przeszedł do „Morza” Szczecin. W 2000 r. wyjechał do Włoch, by przez trzy lata reprezentować barwy pierwszoligowego „Edilbasso” Padwa. Lata 2003-2009 to okres spędzony na grze w AZS Olsztyn. Rok później znów wyjechał za granicę reprezentując barwy greckiego „Panathinaikosu” Ateny. Od 2010 r. był graczem ZAKSY Kędzierzyn-Koźle, a od sezonu 2015/2016 powrócił do AZS Politechnika Warszawska. W polskich rozgrywkach klubowych zdobył pięć tytułów wicemistrzowskich (1998, 2004, 2005, 2011, 2013), trzy brązowe medale MP (2006-2008), dwa razy wygrywał też Puchar Polski (2013, 2014); dodatkowo z „Panathinaikosem” wywalczył wicemistrzostwo Grecji i puchar tego kraju (2010). W reprezentacji Polski grał w latach 1996-2014 na pozycji rozgrywającego. Już u progu kariery znalazł się w drużynie, która triumfowała w Mistrzostwach Europy Juniorów (1996), a zaraz potem w Mistrzostwach Świata Juniorów (1997). Na największe trofea musiał jednak poczekać do 2006 r., kiedy to reprezentacja z jego udziałem zdobyła srebrny medal na Mistrzostwach Świata w Japonii, a on sam otrzymał tytuł najlepszego rozgrywającego imprezy. Trzy lata później zwyciężył w Mistrzostwach Europy i ponownie został uznany za najlepszego rozgrywającego. Zdobył też srebrny medal podczas Pucharu Świata 2011 i złoty medal Ligi Światowej 2012. Ukoronowaniem kariery stały się Mistrzostwa Świata w 2014 r., na których biało-czerwoni zdobyli tytuł mistrzów świata, pierwszy od 40 lat w polskiej siatkówce. Po tym turnieju ogłosił zakończenie trwających już dwie dekady występów w reprezentacji Polski. 11 września 2016 roku w katowickim Spodku podczas towarzyskiego Meczu Gwiazd (Gwiazdy Polskiej Siatkówki kontra Gwiazdy Światowej Siatkówki) odbyło się uroczyste zakończenie kariery reprezentacyjnej Pawła Zagumnego.

Jest jedynym polskim siatkarzem który grał na czterech turniejach olimpijskich. Zadebiutował na igrzyskach w Atlancie w 1996 r. W fazie eliminacji polscy zawodnicy przegrali wówczas wszystkie swoje mecze – kolejno z USA, Brazylią, Bułgarią i Argentyną – w dodatku tylko w ostatnim „urwali” przeciwnikowi jednego seta. Zająwszy ostatnie miejsce w grupie, odpadli z turnieju; w końcowej klasyfikacji znaleźli się na 9-12 miejscu. Na  igrzyskach w Atenach w 2004 r. Polacy wygrali w fazie grupowej z reprezentacją Serbii i Czarnogóry (3:0), potem przegrali z Grecją (1:3) i Francją (0:3), wreszcie pokonali Tunezję (3:1) Argentynę (3:2). Ćwierćfinałowy mecz z Brazylią, przegrany 0:3, zakończył marzenia naszych zawodników o medalach; w końcowej klasyfikacji umieszczono ich na 5-8 miejscu. Na igrzyskach w Pekinie w 2008 r. Polacy wygrali w grupie eliminacyjnej cztery mecze (z Niemcami i Egiptem po 3:0, z Serbią 3:1 i  Rosją 3:2), ulegając tylko przyszłym wicemistrzom olimpijskim, Brazylijczykom 0:3 i awansowali do w rundy ćwierćfinałowej. Tam przeszkodą nie do przejścia okazali się jednak Włosi, którzy po zaciętym meczu zwyciężyli 2:3, eliminując biało-czerwonych z dalszej rywalizacji. Na igrzyska w Londynie w 2012 r. polscy siatkarze jechali jako jedni z faworytów (obok Brazylii, Rosji, Włoch i Amerykanów) do złota. Niestety reprezentacja prowadzona przez Andreę Anastasiego odpadła już w ćwierćfinale przegrywając z przyszłymi mistrzami olimpijskimi, Rosją 0:3. Wcześniej w fazie grupowej, w której Polacy zajęli drugie miejsce, wygrali z Włochami 3:1, przegrali z Bułgarią 1:3, wygrali z Argentyną i Wielką Brytanią 3:0 oraz przegrali z Australią 1:3.

 

SZYMON ZIÓŁKOWSKI (1973--) → O_1996

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 2008 r.

1. Robert Andrzejuk, AZS AWF Wrocław, szermierka. Ur. 17 lipca 1975 we Wrocławiu. Szpadzista, srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich w Pekinie w turnieju drużynowym. Brązowy medalista mistrzostw świata, złoty medalista mistrzostw Europy w drużynie. Wychowanek trenera Adama Medyńskiego. Jest żołnierzem Wojska Polskiego i szkoleniowcem.
 

2. Rafał Augustyn, AZS AWE Kraków, lekkoatletyka, chodziarz. Olimpijczyk z Pekinu (2008), Londynu (2012) i Rio de Janeiro (2016). Urodził się 14 maja 1984 roku w Dębicy. Wielokrotny mistrz Polski w chodzie na 20 km i na 50 km (plus 2-krotnie w hali). Łącznie na swoim koncie ma 20 medali mistrzostw Polski.
 

3. Monika Bejnar, AZS AWF Warszawa, lekkoatletyka  → Ateny 2004
 

4. Michał Bieniek, AZS AWF Wrocław, lekkoatletyka, skoczek wzwyż.  Zawodnik MKS Hermes Gryfino i AZS-AWF Wrocław. Olimpijczyk z Pekinu (2008). Srebrny medalista Olimpijskiego Festiwalu Młodzieży Europy w Murcji. Rekordzista Polski juniorów (2,30 m w 2005).
 

5. Leszek Blanik, AZS AWFiS Gdańsk, gimnastyka sportowa  → Sydney 2000
 

6. Patryk Brzeziński, AZS AWF Poznań, wioślarstwo Ur. 6 stycznia 1984 r. w Warszawie - polski wioślarz, mistrz świata (2019), trzykrotny mistrz Europy. Jest absolwentem Zespołu Szkół Nr 37 im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie i zawodnikiem Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. W 2009 roku za osiągnięcia sportowe został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
 

7. Karolina Chlewińska, AZS AWFiS Gdańsk, szermierka ur. 8 listopada 1983 w Gdańsku – polska florecistka, wicemistrzyni świata, brązowa medalistka mistrzostw Europy. Zawodniczka AZS-AWFiS Gdańsk. Największym osiągnięciem zawodniczki jest srebrny medal mistrzostw świata z 2010 roku w turnieju drużynowym floretu (razem z Sylwią Gruchałą, Anną Rybicką i Katarzyną Kryczało).Uczestniczka igrzysk olimpijskich w Pekinie, podczas których wystąpiła w turnieju drużynowym florecistek zajmując 7. miejsce. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.
 

8. Kamila Chudzik, AZS AWFiS Gdańsk, lekkoatletyka  Ur. 9 grudnia 1986 w Kielcach polska lekkoatletka specjalizująca się w wielobojach.Uczestniczka igrzysk olimpijskich w 2008 w Pekinie była piętnasta. Dwukrotnie startowała w mistrzostwach świata zdobywając jeden medal. Wielokrotna medalistka mistrzostw Polski w różnych konkurencjach i reprezentantka kraju w pucharze Europy w wielobojach. 2 września 2009 odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Złotym Krzyżem Zasługi.
 

9. Marcin Czajkowski, AZS AWFiS Gdańsk, żeglarstwo → Ateny 2004.
 

10. Daniel Dąbrowski, AZS Łódź, lekkoatletyka ur. 23 września 1983 w Łodzi – polski lekkoatleta, olimpijczyk z Pekinu. W 2006 zdobył nagrodę Złote Kolce dla najlepszego lekkoatlety sezonu. Daniel Dąbrowski jest żołnierzem 2 Batalionu Dowodzenia Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu. Zawodnik AZS Łódź i Śląska Wrocław.
 

11. Dorota Dydo-Jędrusińska, AZS Poznań, lekkoatletyka  Ur. 4 lutego 1982 w Mielcu, polska lekkoatletka - sprinterka. Zawodniczka AZS Poznań. Finalistka mistrzostw Europy 2002, mistrzostw świata 2005 oraz igrzysk olimpijskich w Pekinie w sztafecie 4 x 100 m. Akademicka wicemistrzyni świata z Belgradu (2009) w sztafecie 4 x 100 m.
 

12. Sylwia Ejdys, AZS AWF Wrocław, lekkoatletyka ur. 15 lipca 1984 w Bogatyni – polska lekkoatletka specjalizująca się w biegach średniodystansowych. Od 2009 jest zawodniczką wrocławskiego Śląska. Jest żołnierzem Wojska Polskiego w stopniu starszego szeregowego.
 

13. Rafał Fedaczyński, AZS AWF Katowice, lekkoatletyka ur. 3 grudnia 1980 w Hrubieszowie – polski lekkoatleta, chodziarz. Zawodnik Unii Hrubieszów, AZS-AWF Katowice i AZS UMCS Lublin. Srebrny medalista Pucharu Świata w chodzie na 50 km drużynowo Mistrz kraju w chodzie na 20 kilometrów, trzykrotny mistrz Polski w chodzie na 50 km. Członek grupy lekkoatletycznej Silesiathletics. Ósmy zawodnik igrzysk olimpijskich w Pekinie w chodzie na 50 km.
 

14. Wioletta Frankiewicz, AZS AWF Kraków, lekkoatletyka → Ateny 2004
 

15. Łukasz Gąsior, AZS AWF Warszawa, pływanie ur. 14 stycznia 1986 r. w Łowiczu - polski pływak, olimpijczyk z Pekinu 2008. Zawodnik AZS-AWF Warszawa. Specjalista w stylu dowolnym. Dwukrotny złoty medalista mistrzostw Europy juniorów z 2004 roku na dystansie 50 m i 100 m stylem dowolnym oraz brązowy medalista na dystansie 200 m. Wielokrotny rekordzista Polski. Wielokrotny medalista mistrzostw Polski.
 

16. Łukasz Gimiński, AZS AWF Warszawa, pływanie ur. 5 lutego 1986 w Krakowie – polski pływak. Specjalista stylu dowolnego. Uczestnik mistrzostw świata. W roku 2007 na których wystartował na 200 metrów stylem dowolnym zajmując 43. miejsce i w sztafecie 4 x 200 m w której Polacy zajęli 7. Miejsce. Dwukrotny uczestnik mistrzostw Europy,Medalista mistrzostw Polski.Na igrzyskach olimpijskich w roku 2008 był rezerwowym w sztafecie 4 x 200 m stylem dowolnym.
 

17. Żaneta Gianc, AZS Poznań, lekkoatletyka ur. 11 marca 1983 w Poznaniu – polska lekkoatletka uprawiająca rzut dyskiem. Medalistka mistrzostw Polski seniorów ma w dorobku jedno złoto,cztery srebra, oraz jeden brąz.Stawała na podium mistrzostw kraju młodzieżowców oraz mistrzostw AZS.W sezonie 2009 po zdobyciu srebrnego medalu uniwersjady uplasowała się tuż za podium – na czwartym miejscu – mistrzostw świata. Mistrzyni Uniwersjady z 2011. Uczestniczka zimowego pucharu Europy w rzutach lekkoatletycznych.Reprezentantka kraju na Igrzyska Olimpijskie w Pekinie (2008) i Londynie (2012).
 

18. Jarosław Godek, AZS AWFiS Gdańsk, wioślarstwo  → Ateny 2004
 

19. Sylwia Gruchała, AZS AWFiS Gdańsk, szermierka  → Sydney 1996 
 

20. Piotr Hojka, AZS AWF Gorzów WIkp., wioślarstwo  ur. 12 czerwca 1984 w Bydgoszczy – polski wioślarz, reprezentant Polski w dwójce bez sternika podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie oraz w ósemce ze sternikiem podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Londynie. Zawodnik LOTTO-Bydgostia Bydgoszcz. W 2009 za osiągnięcia sportowe został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
 

21. Igor Janik, AZS AWFiS Gdańsk, lekkoatletyka ur. 18 stycznia 1983 w Gdyni – polski lekkoatleta specjalizujący się w rzucie oszczepem.Dwukrotny uczestnik igrzysk olimpijskich – 2008 w Pekinie oraz w 2012 w Londynie odpadał w eliminacjach. Trzykrotny reprezentant Polski podczas mistrzostw świata. Zdobywał medale międzynarodowych imprez w kategorii juniora oraz młodzieżowca, trzy razy stawał na podium uniwersjady. Uczestnik meczów międzypaństwowych i zawodów pucharu Europy, drużynowego czempionatu Starego Kontynentu oraz zimowego pucharu w rzutach lekkoatletycznych. Członek grupy lekkoatletycznej Silesiathletics.

22. Michał Jeliński, AZS AWF Gorzów WIkp., wioślarstwo  → Ateny 2004
 

23. Jakub Jelonek, AZS AWF Kraków, lekkoatletyka ur. 7 lipca 1985 w Częstochowie – polski lekkoatleta specjalizujący się w chodzie sportowym.Startuje w chodzie na 20 kilometrów. Reprezentował Polskę w czasie igrzysk olimpijskich w Pekinie zajmując 46. miejsce.Srebrny medalista pucharu Europy w chodzie sportowym z 2011 roku.Stawał na podium mistrzostw Polski seniorów w chodzie na 20 kilometrów. Medalista halowych mistrzostw Polski seniorów.
 

24. Anna Jesień, AZS AWF Warszawa, lekkoatletyka ur. 10 grudnia 1978 w Kostkach koło Sokołowa Podlaskiego – polska lekkoatletka, specjalizująca się w biegu na 400 m przez płotki, olimpijka, rekordzistka Polski. Jest wielokrotną mistrzynią Polski na dystansie 400 m ppł oraz w biegu na 400m. Do niej też należy rekord Polski, który pobiła w czasie Mistrzostw Świata w Osace 28 sierpnia 2007 czasem 53,86 s. Na tych samych mistrzostwach 30 sierpnia 2007 zdobyła brązowy medal, który jest jej największym osiągnięciem w karierze. Na zakończenie sezonu zajęła 1. miejsce w Finale Światowym IAAF w Stuttgarcie, wygrywając z mistrzynią świata Janą Rawlinson .Inne osiągnięcie Jesień na tym dystansie to brązowy medal na Mistrzostwach Europy w 2002. Podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie, w finale biegu na 400 m przez płotki zajęła 5 miejsce. Zakończyła karierę we wrześniu 2012 roku.
 

25. Otylia Jędrzejczak, AZS AWF Warszawa, pływanie  → Ateny 2004
 

26. Bogna Jóźwiak, AZS Poznań, szermierka polska szablistka, brązowa medalistka mistrzostw świata, mistrzyni Europy 2008, olimpijka z Pekinu (2008). 5-krotna indywidualna mistrzyni Polski, 5-krotna drużynowa mistrzyni Polski. Jest żołnierzem Wojska Polskiego w stopniu starszego szeregowego.
 

27. Agnieszka Karpiesiuk, AZS AWFiS Gdańsk, lekkoatletyka  ur. 17 kwietnia 1982 w Ostródzie – polska lekkoatletka - sprinterka i płotkarka. Zawodniczka klubu AZS-AWFiS Gdańsk. Halowa mistrzyni Polski w biegu na 400 m . Była w składzie reprezentacji Polski na Igrzyska Olimpijskie w Pekinie w 2008 roku (sztafeta 4x400 metrów kobiet), jednak ostatecznie nie pojawiła się na bieżni. Finalistka halowych mistrzostw Europy 2007 w sztafecie 4 x 400 m oraz halowych mistrzostw świata 2008 w tej samej konkurencji. Indywidualnie jej największym sukcesem jest 3. miejsce podczas Halowego Pucharu Europy (Moskwa 2008).
 

28. Piotr Kędzia, AZS Łódź, lekkoatletyka  → Ateny 2004
 

29. Krzysztof Kierkowski, AZS AWFiS Gdańsk, żeglarstwo → Ateny 2004
 

30. Marek Kolbowicz, AZS Szczecin, wioślarstwo  → Atlanta 1996
 

31. Marcin Koniusz, AZS AWF Katowice, szermierka ur. 12 września 1983 w Sosnowcu - polski szablista, wicemistrz Europy indywidualnie oraz w drużynie (czterokrotny medalista). Podczas Igrzysk Olimpijskich w Pekinie po przegranej w 1/16 finału turnieju indywidualnego z Niemcem Nicolasem Limbachem, został sklasyfikowany na 31. miejscu.
 

32. Agata Korc, AZS AWF Wrocław, pływanie ur. 27 marca 1986 w Zgorzelcu)– polska pływaczka, startująca głównie w stylu dowolnym i motylkowym. Wychowanka UKS Energetyk Zgorzelec, obecnie zawodniczka AZS AWF Wrocław. Ma 175 cm wzrostu i waży 58 kg. W swojej karierze była rekordzistką Polski seniorek na dystansach: 50 m stylem dowolnym, 100 m stylem dowolnym i 50 m stylem motylkowym. Reprezentantka Polski na letnich Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie.
 

33. Adam Korol, AZS AWFiS Gdańsk, wioślarstwo → Atlanta 1996
 

34. Paweł Korzeniowski, AZS AWF Warszawa, pływanie  → Ateny 2004.
 

35. Małgorzata Kozaczuk, (R) AZS AWF Warszawa, szermierka, polska szablistka, drużynowa mistrzyni Polski, młodzieżowa wicemistrzyni Europy i brązowa młodzieżowa medalistka (2011). Ur. 6.06.1988 Warszawa, córka Zbigniewa i Danuty, szablistka. Klub AZS AWF Warszawa .Sukcesy w PŚ: 3. msc - szabla (Algier 2007). 5-krotna mistrzyni Polski: szabla druż., 4-krotna wicemistrzyni kraju: szabla ind. , szabla druż. i 6-krotna brązowa medalistka MP: szabla ind. , szabla druż. Rezerwowa zawodniczka w szabli drużynowej podczas IO w Pekinie (2008).
 

36. Kacper Kozłowski, (R) AZS UWM Olsztyn, lekkoatletyka ur. 7 grudnia 1986 w Olsztynie – polski lekkoatleta, sprinter. Starszy marynarz Marynarki Wojennej. awodnik AZS UWM Olsztyn. Brązowy medalista Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2007 w sztafecie 4 × 400 metrów. Brązowy medalista młodzieżowych mistrzostw Europy w Debreczynie w biegu na 400 metrów i srebrny w sztafecie 4 × 400 metrów. Brązowy medalista mistrzostw Europy juniorów w Kownie w sztafecie 4 × 400 metrów. Akademicki wicemistrz świata z Belgradu w sztafecie 4 × 400 metrów. Zwycięzca superligi Pucharu Europy w sztafecie 4 × 400 m. Reprezentant Polski na Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008 w Pekinie w sztafecie 4 x 400 m, ostatecznie nie miał okazji zaprezentować się pekińskiej publiczności. Medalista mistrzostw Polski.
 

37. Sławomir Kruszkowski, AZS UMK Toruń, wioślarstwo  → Ateny 2004
 

38. Robert Kubaczyk, AZS Poznań, lekkoatletyka  ur. 4 sierpnia 1986 r. w Wolsztynie – polski lekkoatleta, sprinter.Reprezentant Polski w sztafecie 4 x 100 m na Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008 w Pekinie, ostatecznie nie miał okazji zaprezentować się pekińskiej publiczności. Medalista mistrzostw Polski seniorów. Akademicki wicemistrz świata z Belgradu w sztafecie 4 x 100 m
 

39. Dariusz Kuć, AZS AWF Kraków, lekkoatletyka ur. 24 kwietnia 1986 w Krakowie – polski lekkoatleta, wicemistrz Europy w sztafecie 4 x 100. Olimpijczyk z Pekinu (2008) i Londynu (2012). Reprezentował Polskę podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie (2008) – odpadł w ćwierćfinale biegu na 100 m.
 

40. Tomasz Majewski, AZS WAF Warszawa, lekkoatletyka  → Ateny 2004
 

41. Kamil Masztak, AZS AWF Poznań, lekkoatletyka  ur. 16 lipca 1984) – polski lekkoatleta specjalizujący się w biegach sprinterskich, a także bobsleista.Karierę sportową zaczynał w 2001 jako zawodnik Juvenii Białystok. W 2005 przeniósł się do Poznania gdzie podjął studia na tamtejszej Akademii Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego oraz zaczął reprezentować miejscowy AZS-AWF. Od 2009 broni barw Grunwaldu Poznań. Sprinter jest żołnierzem zawodowym w 31. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu.
 

42. Maciej Mattik, (R) AZS AWF Gorzów WIkp., wioślarstwo ur. 28 lipca 1986 r. w Grudziądzu – polski wioślarz, zawodnik KW Wisła Grudziądz, a następnie AZS-AWF Gorzów Wlkp. Reprezentant Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie (był zawodnikiem rezerwowym ósemki wioślarskiej).
 

43. Tomasz Motyka, AZS AWF Wrocław, szermierka polski szpadzista, srebrny medalista igrzysk olimpijskich w Pekinie (2008) w turnieju drużynowym oraz brązowy medalista MŚ 2009 w tej samej konkurencji. Urodził się 8 maja 1981 roku we Wrocławiu. Jego największym dotychczasowym sukcesem w karierze jest wicemistrzostwo olimpijskie z Pekinu, które zdobył w turnieju drużynowym wraz z Radosławem Zawrotniakiem, Robertem Andrzejukiem i Adamem Wierciochem. W finale olimpijskiego turnieju Polacy przegrali z Francją. Motyka ma na swoim koncie indywidualne i drużynowe mistrzostwo Europy (2005), a także brąz indywidualnie (2003). W roku poolimpijskim zdobył wraz z drużynowy brązowy medalista mistrzostw świata (2009).
 

44. Marcin Możdżonek, AZS UWM Olsztyn, siatkówka  polski siatkarz, ur. 9 lutego 1985 w Olsztynie grający na pozycji środkoweg, mistrz Europy (2009) i świata (2014), olimpijczyk z Pekinu (2008) i Londynu (2012).Od sezonu 2016/2017 jest zawodnikiem Asseco Resovia Rzeszów, mistrz świata juniorów z Iranu (2003). Mistrz Europy z Turcji z 2009 roku. Od listopada 2011 do maja 2014 kapitan reprezentacji Polski seniorów.14 września 2009 za wybitne osiągnięcia sportowe, Prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Dekoracji w imieniu prezydenta dokonał dzień później Premier RP Donald Tusk. 23 października 2014 został odznaczony Krzyżem Oficerskim tego samego Orderu. 21 września 2014, wraz z reprezentacją Polski, wywalczył złoty medal Mistrzostw Świata 2014.
 

45. Magdalena Mroczkiewicz, AZS AWFiS Gdańsk, szermierka  ur. 28 sierpnia 1979 w Gdańsku) – polska florecistka, srebrna medalistka olimpijska z Sydney. Broniła barw AZS-AWFiS Gdańsk. W 1999 została dwukrotną mistrzynią świata juniorów (indywidualnie i w drużynie). Wielokrotnie brała udział w seniorskich mistrzostwach świata i Europy. Mocny punkt drużyny florecistek, z zespołem wywalczyła m.in. złoty medal MŚ 2003 i 2007. Srebro IO 2000 zdobyła w turnieju drużynowym. Indywidualnie mistrzyni Polski w latach 2000 i 2001. 2 lutego 2009 ogłosiła zakończenie kariery sportowej.
 

46. Marcin Nowak, AZS AWF Kraków, lekkoatletyka ur. 2 sierpnia 1977 w Stalowej Woli) – polski lekkoatleta, sprinter.Zawodnik Sparty Stalowa Wola i AZS-AWF Kraków, olimpijczyk z Sydney w 2000 r. (zajął 8. miejsce w sztafecie 4 x 100 m) i Pekinu . Sześciokrotny mistrz Polski: na 100 m i w sztafecie 4 x 100 m, halowy mistrz Polski na 60 m.W mistrzostwach świata w sztafecie wywalczył wraz z kolegami 5. miejsca - w Sewilli  i w Paryżu. Największe sukcesy osiągnął w sztafecie podczas mistrzostw Europy - w Budapeszcie  zdobył brązowy medal, a srebrny na ME w Monachium. Młodzieżowy wicemistrz Europy z Göteborga  w biegu na 100 m. W 2000 wygrał z kolegami sztafetę podczas I ligi Pucharu Europy .W 2013 zakończył karierę sportową
 

47. Łukasz Pawłowski, AZS UMK Toruń, wioślarstwo wioślarz, wicemistrz olimpijski z Pekinu 2008 Urodził się 11 czerwca 1983 w Toruniu. Wicemistrz olimpijski z Pekinu 2008 w turnieju czwórki bez sternika wagi lekkiej. Dwukrotny brązowy medalista mistrzostw świata: w ósemkach (2006) z Eton i w czwórkach bez sternika wagi lekkiej z Poznania (2009). Młodzieżowy Mistrz Europy w czwórce bez sternika wagi lekkiej (2003), (2004). Dwukrotny mistrz Polski w konkurencji czwórek podwójnych (2004, 2005).
 

48. Patryk Piasecki, AZS UWM Olsztyn, żeglarstwo  7 sierpnia 1986 w Mrągowie) – polski żeglarz, olimpijczyk z Pekinu 2008, kolarz zawodowej grupy kolarstwa górskiego JBG-2 Professional MTB Team. Na swoim sportowym koncie ma 10 medali mistrzostw świata i Europy w żeglarstwie. Startując w olimpijskiej klasie 470 w roku 2004 zdobył srebrny medal w mistrzostwach świata Juniorów. W roku 2005 zdobył brązowy medal w mistrzostwach świata juniorów oraz srebrny w mistrzostwach Europy juniorów. Reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w roku 2008, gdzie startując z Kacprem Ziemińskim w klasie 470 zajął miejsce 19. Znaczne sukcesy odnosił również w bojerach - dwukrotnie wywalczył mistrzostwo świata juniorów.Jest trzykrotnym mistrzem Polski, wicemistrzem Polski i brązowym medalistą z roku 2003. Dwukrotny zwycięzca regat o Puchar Świata w 2004 roku: Goldener Pfingstbusch oraz Gdynia Sailling Days.Czterokrotny uczestnik mistrzostw świata w klasie 470 w latach 2004 – 2008.Uczestnik mistrzostw Europy w roku 2004, 2005, 2006, 2007.W roku 2010 wygrał regaty o Puchar Europy w klasie Laser.
 

49. Joanna Piwowarska, AZS AWF Warszawa, lekkoatletyka ur. 4 listopada 1983 w Wałczu  – polska lekkoatletka, tyczkarka. Zawodniczka klubu AZS-AWF Warszawa. Uczestniczka igrzysk olimpijskich w Pekinie (2008). Zajęła tam 19. miejsce i nie awansowała do finału. Siódma zawodniczka Halowych Mistrzostw Europy (Turyn 2009). Wielokrotna medalistka mistrzostw Polski w hali i na stadionie.
 

50. Wioletta Potępa, AZS AWF Warszawa, lekkoatletyka  → Ateny 2004
 

51. Grażyna Prokopek-Janacek, AZS AWF Warszawa, lekkoatletyka  → Ateny 2004
 

52. Paweł Rańda, AZS Politechnika Wrocław, wioślarstwo  ur. 20 marca 1979 we Wrocławiu – polski wioślarz, wicemistrz olimpijski, medalista mistrzostw świata i Europy. Trenował w klubie AZS Politechnika Wrocławska. Na igrzyskach olimpijskich w Pekinie zdobył wraz z Miłoszem Bernatajtysem, Bartłomiejem Pawełczakiem i Łukaszem Pawłowskim srebrny medal w konkurencji czwórek bez sternika wagi lekkiej. Wywalczył brązowe medale mistrzostw świata w 2005 w Gifu oraz w 2009 w Poznaniu w czwórkach bez sternika wagi lekkiej. W 2014 zakończył karierę
 

53. Michał Rokicki, AZS AWF Warszawa, pływanie  r. 31 marca 1984 r. w Raciborzu) – polski pływak, olimpijczyk z Pekinu 2008.Zawodnik AZS-AWF Warszawa. Specjalista w stylu dowolnym. Wielokrotny medalista mistrzostw Polski (basen 50 m). Na igrzyskach olimpijskich w 2008 roku wystartował w sztafecie 4 x 200 m stylem dowolnym, w której Polacy zajęli 14 miejsce.
 

54. Roman Rynkiewicz, AZS AWF Gorzó w WIkp., kajakarstwo  ur. 17 listopada 1981 w Ciechanowie - polski kanadyjkarz, wychowanek WEL Lidzbark Welski, Olimpijczyk z Pekinu.od 2001 zawodnik klubu AZS AWF Gorzów Wielkopolski, gdzie jego trenerem był Marek Zachara. Mistrz świata (2002) w konkurencji C-4 1000 m. Medalista mistrzostw świata i mistrzostw Europy. Wielokrotny mistrz Polski.
 

55. Aleksandra Socha, AZS AWF Warszawa, szermierka → Ateny 2004
 

56. Agnieszka Stanuch, AZS AWF Kraków, kajakarstwo górskie  →  Ateny 2004
 

57. Marcin Starzak, AZS AWF Kraków, lekkoatletyka ur. 20 października 1985 w Krakowie – polski lekkoatleta, skoczek w dal. Młodzieżowy rekordzista Polski - i halowy rekordzista kraju. 4-krotny mistrz Polski, 6-krotny halowy mistrz kraju. Podczas halowych mistrzostw Europy (Birmingham 2007) zajął 6. lokatę, a w marcu 2008 na halowych mistrzostw świata w Walencji zajął siódme miejsce. Poniżej oczekiwań zaprezentował się podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie.
 

58. Michał Stawowski, AZS UM K Toruń, wioślarstwo 11 stycznia 1983 r. w Bydgoszczy – polski wioślarz, reprezentant Polski w wioślarskiej ósemce podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie
 

59. Grzegorz Sudoł, AZS AWF Kraków, lekkoatletyka  → Ateny 2004
 

60. Karolina Szczepaniak, AZS AWF Warszawa, pływanie ur. 12 sierpnia 1992 r. w Warszawie – polska pływaczka, olimpijka z Pekinu 2008 i Londynu 2012.Zawodniczka AZS AWF Katowice. Specjalistka w stylu zmiennym. Wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na igrzyskach olimpijskich w 2008 roku wystartowała na dystansie 800 m stylem dowolnym uzyskując 35 czas. Startowała również w sztafecie 4 x 200 m stylem dowolnym, w której Polki zajęły 15 miejsce.
 

61. Katarzyna Szotyńska, AZS UW Warszawa, żeglarstwo  ur. 12 sierpnia 1980 r. w Warszawie – polska żeglarka, specjalizująca się w klasie Laser Radial. Reprezentantka klubu AZS Uniwersytet Warszawski. Olimpijka z Pekinu (2008) - zajęła 9. miejsce w klasie Laser Radial. Złota i brązowa medalistka młodzieżowych mistrzostw świata. Złota medalistka otwartych mistrzostw świata kobiet, srebrna medalistka III Światowych Igrzysk Żeglarskich we Francji. Mistrzyni Europy z 2003 i 2004 r., brązowa medalistka z 2005 r. Akademicka mistrzyni świata (2004) oraz złota (indywidualnie) i srebrna (drużynowo) medalistka Uniwersjady w Izmirze
 

62. Rafał Szukiel, AZS UWM Olsztyn, żeglarstwo  ur. 5 listopada 1976 w Mrągowie - polski żeglarz sportowy. Jest reprezentantem Polski i zawodnikiem klubu AKS OSW Olsztyn. Dziesiąty zawodnik w klasie Finn na igrzyskach olimpijskich w Pekinie. Triumfator prestiżowych regat Kieler Woche, jednej z największych najstarszych imprez żeglarskich na świecie. Czwarty zawodnik klasyfikacji generalnej Pucharu Świata w sezonie 2009.

63. Aurelia Trywiańska-Kollach, AZS AWF Warszawa, lekkoatletyka  → Ateny 2004.
 

64. Karolina Tymińska, AZS AWFiS Gdańsk, lekkoatletyka ur. 4 października 1984 w Świebodzinie – polska lekkoatletka specjalizująca się w wielobojach. Brązowa medalistka mistrzostw świata 2011 w Daegu. Uczestniczka igrzysk olimpijskich – w 2008 roku zajęła siódme miejsce, w 2012 nie ukończyła siedmioboju. Cztery razy startowała w mistrzostwach świata, a trzy razy w mistrzostwach Europy. Reprezentantka Polski w zawodach pucharu Europy w wielobojach oraz drużynowym czempionacie Starego Kontynentu.Wielokrotna medalistka mistrzostw Polski seniorów (także edycji halowych).
 

65. Konrad Wasilewski, AZS Szczecin, wioślarstwo ur. 19 grudnia 1984 w Szczecinie – polski wioślarz, czterokrotny mistrz świata, mistrz olimpijski. Zawodnik KS AZS Szczecin. Wielokrotny mistrz Polski w wioślarstwie, a także m.in. czterokrotny mistrz świata w czwórce podwójnej i jednokrotny mistrz Europy w tej konkurencji. Dwukrotnie startował na letnich igrzyskach olimpijskich. W Pekinie w 2008 osada w składzie Michał Jeliński, Marek Kolbowicz, Adam Korol i Konrad Wasielewski wywalczyła złoty medal. Karierę sportową oficjalnie zakończył w 2016. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
 

66. Piotr Wiaderek (R), AZS AWFi S Gdańsk, lekkoatletyka ur. 5 lutego 1984 w Rymaniu – polski lekkoatleta, sprinter.Zawodnik Sztormu Kołobrzeg, AZS-AWFiS Gdańsk oraz SKLA Sopot. Reprezentant Polski na Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008 w Pekinie w sztafecie 4 x 400 metrów, ostatecznie nie miał okazji zaprezentować się pekińskiej publiczności. Podczas igrzysk olimpijskich w Londynie biegł na pierwszej zmianie polskiej sztafety 4 x 400 metrów, która odpadła w eliminacjach. Medalista mistrzostw kraju.
 

67. Irena Więckowska, AZS AWF Warszawa, szermierka ur. 17 lutego 1982 w Gdańsku – polska szablistka, mistrzyni Europy w drużynie (trzykrotna medalistka). Podczas Igrzysk Olimpijskich w Pekinie zajęła 16. miejsce indywidualnie oraz 6. miejsce wraz z drużyną. W swojej karierze zdobyła też brązowy medal Uniwersjady, który zdobyła w 2005 roku w Izmirze.
 

68. Krzysztof Wiłkomirski, AZS UW Warszawa, judo → Ateny 2004
 

69. Anita Włodarczyk, AZS AWF Poznań, lekkoatletyka ur. 8 sierpnia 1985 w Rawiczu – polska lekkoatletka, dwukrotna złota medalistka igrzysk olimpijskich, czterokrotna mistrzyni świata oraz wielokrotna rekordzistka świata, Europy i kraju w rzucie młotem. Uczestniczka igrzysk olimpijskich w 2008 w Pekinie (6. miejsce), złota medalistka igrzysk olimpijskich w 2012 w Londynie oraz igrzysk olimpijskich w 2016 w Rio de Janeiro. Mistrzyni świata z 2009, 2013, 2015 oraz 2017 roku, czterokrotna złota (2012, 2014, 2016, 2018) i brązowa (2010) medalistka mistrzostw Europy. Zwyciężała w klasyfikacji IAAF Hammer Throw Challenge (2013 - 2018), drużynowym czempionacie Starego Kontynentu (2009, 2015) oraz w zimowym pucharze w rzutach lekkoatletycznych (2008i 2009)
 

70. Małgorzata Wojtkowiak, AZS AWFiS Gdańsk, szermierka 30 stycznia 1982 w Poznaniu – polska florecistka, olimpijka z Pekinu. Reprezentuje klub AZS AWF Poznań. Dwukrotna mistrzyni świata w drużynie. Podczas igrzysk w Pekinie zajęła 21. miejsce indywidualnie i siódme w drużynie.
 

71. Małgorzata Zadura, AZS AWF Warszawa, lekkoatletyka 3 października 1982 w Lublinie – polska lekkoatletka specjalizująca się w rzucie młotem. Reprezentantka Polski na igrzyskach olimpijskich w Pekinie, podczas których zajęła odległe miejsce w eliminacjach. Czterokrotnie stawała na podium seniorskich mistrzostw Polski (w kolekcji ma jedno złoto z 2010). Zawodniczka klubu AZS-AWF Warszawa.
 

72. Paweł Zagumny, AZS UWM Olsztyn, siatkówka  → Atlanta 1996
 

73. Radosław Zawrotniak, AZS AWF Kraków, szermierka ur. 2 września 1981 w Krakowie  – polski szpadzista, wicemistrz olimpijski w szpadzie drużynowo (Pekin 2008) wraz z Tomaszem Motyką, Robertem Andrzejukiem i Adamem Wierciochem. Szósty szpadzista w turnieju indywidualnym igrzysk olimpijskich. Reprezentuje klub AZS-AWF Kraków.Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2008)

74. Szymon Ziółkowski, AZS Poznań, lekkoatletyka → Atlanta 1996

 

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 2012 r.

 

 

55. Radosław Zawrotniak, AZS AWF Kraków, szermierka → Pekin 2008

 

Wykaz zawodników Akademickiego Związku Sportowego uczestników letnich igrzysk olimpijskich w 2016 r.

Ankiewicz Emilia (AZS AWF Warszawa) ur. 22 listopada 1990 w Elblągu – polska lekkoatletka specjalizująca się w biegu na 400 metrów przez płotki. Olimpijka z Rio de Janeiro 2016. W 2015 zdobyła srebrny medal na uniwersjadzie w Gwangju. Ósma zawodniczka mistrzostw Europy w Amsterdamie w 2016. Trzykrotnie zdobywała medale mistrzostw Polski seniorów w biegu na 400 metrów przez płotki – srebrne w 2014 i 2015 oraz brązowy w 2013. Zwyciężczyni biegu na 800 metrów podczas halowych mistrzostw Polski (2017) – została jednak zdyskwalifikowana za przekroczenie krawężnika. Złota medalistka halowych mistrzostw Polski w mieszanej sztafecie 4 × 400 metrów (2018). Medalistka mistrzostw kraju w kategorii wiekowej młodzieżowców. Rekord życiowy: 55,89 (15 sierpnia 2016, Rio de Janeiro), gdzie uzyskała kwalifikację do półfinału Igrzysk Olimpijskich.

 

Baranowska Katarzyna (AZS AWFiS Gdańsk) ur. 13 września 1987 w Szczecinie. polska pływaczka pływająca głównie stylem zmiennym, mistrzyni Europy z Triestu i Helsinek, rekordzistka Polski. Olimpijka z Pekinu (2008) i Rio de Janeiro (2016). Absolwentka Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Szczecinie. Klub: MKP Szczecin, trener: Mirosław Drozd. Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro: Katarzyna Baranowska wystartowała w konkurencji 200 m stylem zmiennym i odpadając w eliminacjach uplasowała się na 39. miejscu. 2016 Rio de Janeiro: pływanie, 200 m stylem zmiennym - 39. miejsce (odpadła w eliminacjach). Zw. Katinka Hosszu (HUN) - 2:06,58 - rekord olimpijski.

 

Biskup Mateusz (AZS AWFiS Gdańsk) ur. 8 lutego 1994 r. w Gdańsku Jest wychowankiem Unii Tczew, później występował w barwach AZS-AWFiS Gdańsk, a od lutego 2019 w barwach Lotto-Bydgostii Bydgoszcz. Reprezentował Polskę na mistrzostwach świata w 2014 (4. m. w finale B w konkurencji czwórki podwójnej) i 2015 (1. m. w finale B w konkurencji czwórki podwójnej) oraz igrzyskach olimpijskich w 2016 (4. m. w finale A w konkurencji czwórki podwójnej). W 2017 wywalczył kolejno wicemistrzostwo Europy i wicemistrzostwo świata w dwójce podwójnej (z Mirosławem Ziętarskim). W 2019 zdobył w tej ostatniej konkurencji brązowy medal mistrzostw świata (z Mirosławem Ziętarskim).

 

Błocki Adrian (AZS AWF Katowice) ur. 11 kwietnia 1990 w Szczecinie.Lekkoatleta, chodziaż specjalizujący się na dystancise 50 km. Mistrz Polski, olimpijczyk z Rio (2016). Medalista mistrzostw Polski w różnych kategoriach wiekowych, w tym mistrz Polski seniorów na 50 kilometrów (2013) oraz wicemistrz Polski na tym dystansie (2014, 2016 i 2017). 12. zawodnik pucharu Europy w chodzie juniorów na 10 kilometrów (2009). W tym samym roku został zdyskwalifikowany w chodzie na 10 000 metrów na mistrzostwach Europy juniorów. W 2013 zajął 21. miejsce w chodzie na 50 kilometrów podczas mistrzostw świata w Moskwie. Dwa lata później był 11. na tym dystansie podczas mistrzostw świata w Pekinie. 15 zawodnik igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro (2016). Międzynarodowy wicemistrz Austrii w chodzie na 50 kilometrów (2010). Zwycięzca mistrzostw Danii na tym samym dystansie (2012).

 

Brzostek Monika (AZS UMCS TPS Lublin) Urodziła się 28 lipca 1989 w Rybniku. Uczestniczyła w Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 roku. Zdobyła brązowy medal w mistrzostwach Europy (Klagenfurt 2015), a wcześniej tytuł młodzieżowej wicemistrzyni Europy do lat 23 (Porto, 2011), oraz wicemistrzyni Europy do lat 20 (Włochy, 2008). Brązowy przypadł jej w udziale w Holandii w 2007 roku. Została mistrzynią świata juniorek (Blackpool, 2009), a brązową medalistką tychże w Brighton w 2008 roku. Zdobyła brązowy medal na Uniwersjadzie (2013). Sześciokrotnie triumfowała w mistrzostwach Polski w siatkówce plażowej (2009 z Karoliną Sowałą, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 z Kingą Kołosińską), a raz zdobyła w nich brązowy medal (2010 z Karoliną Sowałą).

 

Czerniak Konrad (AZS AWF Katowice) Pływak. Urodził się 11 lipca 1989 roku w Puławach. Trzykrotny medalista mistrzostw świata, wicemistrz świata na 100 m stylem motylkowym (2011), brązowy medalista na 100 m stylem motylkowym (2013) i na 50 m stylem dowolnym (2015), dwukrotny mistrz Europy na krótkim basenie na 50 i 100 m stylem motylkowym (2011), mistrz Europy na basenie 50 metrowym na 100 m stylem motylkowym (2014), wicemistrz na 50 i 100 m stylem motylkowym (2014, 2016), brązowy medalista w sztafecie 4 x 100 m stylem dowolnym (2018). Wielokrotny rekordzista Polski. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Londynie (2012) oraz w Rio de Janeiro (2016). Wychowanek klubu „KS Wisła” Puławy, zawodnik „AZS AWF” Katowice. Startował w barwach CD SEK Viloafranca del Castillo, w chwili obecnej jest zawodnikiem AZS UMCS Lublin.

 

Dygacz Agnieszka (AZS AWF Katowice) ur. 18 lipca 1985 w Chorzowie – polska chodziarka, reprezentantka Polski, dwukrotna rekordzistka Polski, sześciokrotna mistrzyni Polski (2008, 2009, 2010, 2011, 2013 i 2014). Dwukrotna złota medalistka halowych mistrzostw kraju w chodzie na 3000 metrów (2010 & 2011). Medalistka Pucharu Świata Juniorów (2004), zawodniczka klubu AZS AWF Katowice. Podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012 w Londynie zajęła 23. miejsce w chodzie na 20 km. Rok później była 43. na mistrzostwach świata. W roku 2015 otrzymała Nagrodę Prezydenta Miasta Siemianowice Śląskie za wysokie osiągnięcia w chodzie sportowym za rok 2014. Startowała również na Letnich Igrzyskach 2016 w Rio de Janeiro, gdzie nie ukończyła zawodów w chodzie na 20 km

 

Fedaczyński Rafał (AZS UMCS Lublin) ur.  03 grudnia 1980 roku w Hrubieszowie. Chodziarz, zawodnik Miejskiego Klubu Sportowego „Unia” Hrubieszów (1998–2008), oraz klubów akademickich: „AZS-AWF” Katowice (2008–2016) i „AZS” Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (od 2016). Zdobył srebrny medal w Pucharze Świata w chodzie na 50 km drużynowo (La Coruña 2006). Został wicemistrzem świata w chodzie drużynowym na 50 km (La Coruna 2006). Został mistrzem kraju w chodzie na 20 kilometrów (2010), był trzykrotnym mistrzem Polski w chodzie na 50 km (2003, 2006, 2011). Uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich w 2008, 2012 oraz 2016 roku. Był ósmym zawodnikiem igrzysk olimpijskich w Pekinie (2008) w chodzie na 50 km, uzyskał czas 3:46:51. Wielokrotnie uczestniczył w mistrzostw świata.

 

Fiodorow Joanna (OŚ AZS Poznań) ur. 4 marca 1989 w Augustowie – polska lekkoatletka specjalizująca się w rzucie młotem. Olimpijka z Londynu 2012, Rio de Janeiro 2016. W 2008 roku odpadła w eliminacjach podczas mistrzostw świata juniorów. Czwarta zawodniczka młodzieżowych mistrzostw Europy w Kownie (2009). Wicemistrzyni Europy do lat 23 z 2011. Kilka tygodni po tym sukcesie wystartowała w finale uniwersjady oraz odpadła w eliminacjach mistrzostw świata. Finalistka igrzysk olimpijskich w Londynie (2012) oraz w Rio 2016. Z powodu kontuzji opuściła większą część sezonu 2013. Zdobyła brązowy medal na Mistrzostwach Europy w 2014 roku, który stanowi największe osiągnięcie w jej sportowej karierze. Srebrna medalistka uniwersjady (2015). Reprezentowała Polskę w drużynowych mistrzostwach Europy, pucharach Europy w rzutach lekkoatletycznych oraz meczach międzypaństwowych. Wielokrotna medalistka mistrzostw Polski seniorów ma w dorobku sześć srebrnych (Bydgoszcz 2011, Bielsko-Biała 2012, Toruń 2013, Szczecin 2014, Kraków 2015 i Lublin 2018) oraz trzy brązowe medale (Bielsko-Biała 2010, Bydgoszcz 2016, Białystok 2017). Stawała na najwyższym stopniu podium mistrzostw kraju w kategorii juniorów oraz młodzieżowców. Od 2018 roku indywidualnym trenerem została Malwina Sobierajska, trener klubowy młociarzy Podlasia Białystok m.in. Wojciecha Nowickiego. Rekord życiowy: 75,09 (29 lipca 2017, Cetniewo).

 

Forkasiewicz Agata (AZS AWF Wrocław) ur. 13 stycznia 1994 – polska lekkoatletka specjalizująca się w biegach sprinterskich. Lekkoatletykę zaczęła trenować w pierwszej klasie liceum. W 2013 rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. W 2015 wystąpiła na Mistrzostwach Świata w Pekinie. Wraz z Anną Kiełbasińską, Weroniką Wedler i Martą Jeschke wystartowała w sztafecie 4 x 100 m. Polska sztafeta zajęła szóste miejsce w swoim biegu eliminacyjnym z czasem 43,20 i nie awansowała do finału. Ostatecznie została sklasyfikowana na 11. pozycji. Kilka dni przed startem w mediach pojawiły się informacje, że Agata Forkasiewicz nie wystąpi w sztafecie z powodu anginy i zastąpi ją Karolina Kołeczek. Zawodniczka wystartowała jednak pomimo choroby. W 2016 wystartowała na mistrzostwach Europy w biegu na 200 metrów, w eliminacjach poprawiając rekord życiowy, z 14. czasem awansując do półfinału, w którym pobiegła słabiej o 0,06 sekundy względem poprzedniej rundy, co uplasowało ją na 21. pozycji. Półfinalistka halowych mistrzostw Europy 2017. Halowa wicemistrzyni Polski w biegu na 60 m oraz brązowa medalistka w biegu na 200 m (2017)

 

Fuchs Robwert (AZS UMK Energa Toruń) ur. 12 czerwca 1991 w Gdańsku – polski wioślarz, brązowy medalista mistrzostw świata (2014), olimpijczyk Rio de Janeiro (2016). Jest zawodnikiem AZS UMK Energa Toruń. Jego największymi sukcesami w karierze były brązowe medale młodzieżowych mistrzostw świata (2013) i mistrzostw świata seniorów (2014) w ósemce.

 

Glanc Żaneta (OŚ AZS Poznań) ur. 11 marca 1983 w Poznaniu – polska lekkoatletka uprawiająca rzut dyskiem. Medalistka mistrzostw Polski seniorów ma w dorobku jedno złoto (Bydgoszcz 2009), cztery srebra (Poznań 2007, Bielsko-Biała 2010, Bydgoszcz 2011 i Bielsko-Biała 2012) oraz jeden brąz (Szczecin 2008). Stawała na podium mistrzostw kraju młodzieżowców oraz mistrzostw AZS. W sezonie 2009 po zdobyciu srebrnego medalu uniwersjady uplasowała się tuż za podium – na czwartym miejscu – mistrzostw świata. Odpadła w eliminacjach czempionatu Starego Kontynentu w Barcelonie (2010). Mistrzyni Uniwersjady z 2011. Uczestniczka zimowego pucharu Europy w rzutach lekkoatletycznych. Reprezentantka kraju na Igrzyska Olimpijskie w Pekinie (2008) i Londynie (2012). W Londynie zajęła 24 miejsce z wynikiem 59,88 m. Rekord życiowy: 65,34 m (19 maja 2012, Halle).

 

Haratyk Michał (AZS AWF Kraków) ur. 10 kwietnia 1992 w Cieszynie – polski lekkoatleta specjalizujący się w pchnięciu kulą.  5 lutego 2016, podczas halowego mityngu Pedro's Cup w Łodzi, Michał Haratyk czterokrotnie poprawiał swój rekord życiowy, łącznie poprawiając go o 61 cm. W szóstej próbie tego konkursu osiągnął rezultat 21,35 m obejmując w ten sposób pozycję lidera światowych tabel. W marcu tego samego roku zajął 14. miejsce na halowych mistrzostwach świata w Portland. Wicemistrz Europy (2016). Uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro (2016), w których zajął osiemnaste miejsce w eliminacjach i nie awansował do finału. W 2017 nie przebrnął eliminacji podczas rozgrywanych w Belgradzie halowych mistrzostw Europy, zajmując 19. miejsce. W tym samym roku uplasował się na piątym miejscu w mistrzostwach świata w Londynie. Mistrz Polski z 2017 i 2018, dwukrotny srebrny medalista mistrzostw Polski seniorów (2015 i 2016). Halowy wicemistrz Polski seniorów (2017) oraz mistrz kraju (2018 i 2019). Mistrz kraju w kategorii młodzieżowców (2014). 13 czerwca 2018 pobił rekord Polski wynikiem 22,08 m. W tym samym roku został mistrzem Europy, a w 2019 halowym mistrzem Europy, ustanawiając swój rekord życiowy w hali. 28 lipca 2019 poprawił własny rekord kraju rezultatem 22,32 m. Wynik ten osiągnął w Warszawie i wyrównał go 6 dni później w Cetniewie.

 

Jagaciak-Michalska Anna (OŚ AZS Poznań) ur. 10 lutego 1990 w Zielonej Górze – polska lekkoatletka, specjalizująca się w skoku w dal oraz trójskoku. Pochodząca z Puszczykowa zawodniczka jest aktualną rekordzistką Polski juniorów oraz młodzieżowców w trójskoku i skoku w dal. Wielokrotna reprezentantka kraju oraz mistrzyni Polski. W 2009 zdobyła brązowy medal mistrzostw Europy juniorów, a w 2011 była trzecia na młodzieżowych mistrzostwach Europie. Siostra Moniki – znanej modelki, żona reprezentanta Polski w skoku o tyczce Łukasza Michalskiego. Jej ojciec i trener – Jarosław Jagaciak – uprawiał skok wzwyż. Młodzieżowa rekordzistka kraju w skoku w dal (6,74 w 2010) oraz w trójskoku (14,25 w 2011).

 

Jankowski Miłosz (AZS AWFiS Gdańsk) ur. 17 stycznia 1990 r. w Iławie – polski wioślarz, mistrz świata (2012), olimpijczyk z Rio de Janeiro (2016). Jest zawodnikiem AZS-AWFiS Gdańsk. W 2012 roku został młodzieżowym wicemistrzem świata w dwójce podwójnej wagi lekkiej (z Arturem Mikołajczewskim) oraz mistrzem świata seniorów w czwórce podwójnej wagi lekkiej (z Arturem Mikołajczewskim, Adamem Sobczakiem i Mariuszem Stańczukiem). Na igrzyskach olimpijskich w 2016 roku zajął 6. miejsce w dwójce podwójnej wagi lekkiej (z Arturem Mikołajczewskim). 19 grudnia 2016 roku ustanowił razem z Martyną Mikołajczak rekord świata na dystansie 100 km na ergometrze wioślarskim (grupa wiekowa mixed 20-29 lat), uzyskując wynik 6 godzin 15 minut 6,5 sekundy. 3 czerwca 2018 roku wraz z Jerzym Kowalskim zwyciężył w zawodach Pucharu Świata w wioślarstwie rozgrywanym na torze w Belgradzie w konkurencji dwójki podwójnej wagi lekkiej.

 

Jelonek Jakub (AZS AWF Kraków) ur. 7 lipca 1985 w Częstochowie – polski lekkoatleta specjalizujący się w chodzie sportowym. Startuje w chodzie na 20 kilometrów. W roku 2006 zajął odległe miejsce w pucharze świata, a w kolejnym sezonie uplasował się na 31. lokacie podczas pucharze Europy oraz był ósmy na czempionacie Starego Kontynentu młodzieżowców. Reprezentował Polskę w czasie igrzysk olimpijskich w Pekinie zajmując 46. miejsce. W roku 2009 był szesnasty na uniwersjadzie oraz trzydziesty siódmy na mistrzostwach globu. Duży sukces odniósł w roku 2010, kiedy to zajął siódme miejsce podczas mistrzostw Europy w Barcelonie. Srebrny medalista pucharu Europy w chodzie sportowym z 2011 roku. Stawał na podium mistrzostw Polski seniorów w chodzie na 20 kilometrów (Warszawa 2011 – brąz, Kraków 2015 – srebro oraz Bydgoszcz 2016 – srebro). Medalista halowych mistrzostw Polski seniorów ma w dorobku dwa medale w chodzie na 5000 metrów: srebrny (Spała 2009) oraz brązowy (Spała 2008). Stawał na podium juniorskich mistrzostw Polski.
 

Jóźwiak Bogna (OŚ AZS Poznań) ur. 25 kwietnia 1983 w Poznaniu - polska szablistka, zawodniczka AZS Poznań, brązowa medalistka mistrzostw świata, mistrzyni Europy 2008, 5-krotna indywidualna mistrzyni Polski (2004, 2006, 2007, 2012, 2014), 5-krotna drużynowa mistrzyni Polski (2006, 2008, 2010, 2011, 2012). Rozpoczęła karierę w Warcie Poznań jako florecistka. W 2000 roku zmieniła broń na szablę i klub na AZS Poznań. Olimpijka z Pekinu i Rio de Janeiro. Jest żołnierzem Wojska Polskiego w stopniu starszego szeregowego.

 

Jóźwik Joanna (AZS AWF Warszawa) ur. 30 stycznia 1991 w Wałbrzychu – polska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa. Wychowywała się w Kępiu Zaleszańskim. Lekkoatletykę zaczęła trenować w wieku 15 lat Ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Stalowej Woli. Rozpoczęła studia na AWF w Warszawie. Wychowanka i w latach 2006–2012 zawodniczka Katolickiego Klubu Sportowego „Victoria” Stalowa Wola (w tym czasie jej trenerem był Stanisław Anioł). W latach 2013-2018 zawodniczka AZS-AWF Warszawa, trenowana przez Andrzeja Wołkowyckiego. Od 2019 r. jest zawodnikiem AZS-AWF Katowice. W 2010 bez awansu do finału startowała w biegu na 800 metrów podczas mistrzostw świata juniorów. Ósma zawodniczka młodzieżowych mistrzostw Europy w Tampere (2013) – upadła w biegu finałowym. W tym samym roku zajęła piątą lokatę podczas igrzysk frankofońskich. Brązowa medalistka mistrzostw Europy w Zurychu (2014). Brązowa medalistka Halowych mistrzostw Europy w Pradze (2015). Po dyskwalifikacji za doping Jekatieriny Zawiałowej, w 2019 roku J.Jóźwik otrzymała brązowy medal za osiągnięcie podczas HME w Pradze w 2015 r. Szósta zawodniczka Mistrzostw Europy w Amsterdamie (2016).Jest pięciokrotną mistrzynią Polski na stadionie (dwa tytuły w biegu na 800 metrów – 2014 i 2015 oraz trzy tytuły w sztafecie 4 × 400 metrów – 2013, 2014 i 2015), brązowa medalistka mistrzostw Polski seniorów (2013). Na halowych mistrzostwach kraju zdobyła cztery srebrne medale (2011 – bieg na 400 metrów, 2014 – bieg na 800 m i sztafeta 4 × 400 metrów oraz 2015 – bieg na 800 m). Zawodniczka ma na swoim koncie także złote krążki młodzieżowych mistrzostw Polski oraz mistrzostw kraju w juniorskich kategoriach wiekowych.

 

Kaczmarek Paweł (AZS AWF Gorzów Wielkopolski) ur. 8 września 1995 r. w Człuchowie – polski kajakarz, olimpijczyk z Rio de Janeiro (2016). Jest wychowankiem Polstyru Człuchów, od 2015 reprezentuje barwy AZS AWF Gorzów Wielkopolski. Odnosił sukcesy w kategoriach juniorskich, w 2013 zdobył brązowe medale mistrzostw świata i mistrzostw Europy juniorów w konkurencji K-1-200 m. Na młodzieżowych mistrzostwach Europy w 2015 zdobył złoty medal w konkurencji K-2 200 m (z Grzegorzem Bierzało) i srebrny medal w konkurencji K-1 200 m, w tym samym roku został także młodzieżowym wicemistrzem świata w konkurencji K-2 200 m (z Grzegorzem Bierzało). Reprezentował Polskę na igrzyskach olimpijskich w 2016 (odpadł w eliminacjach konkurencji K-1 200 m), mistrzostwach świata seniorów w 2015 (K-1 200 m - 7 m.) i 2017 (K-2 200 m - 7 m.), mistrzostwach Europy seniorów w 2015 (K-2 200 m - 7 m.). Jest mistrzem Polski seniorów w konkurencji K-1 200 m i K-2 200 m (z Grzegorzem Bierzało) z 2016, K-2 500 z 2017 (z Dorianem Kliczkowskim) i K-1 200 m.

 

Kawęcki Radosław (AZS AWF Warszawa) ur. 16 sierpnia 1991 w Głogowie – polski pływak, specjalizujący się w stylu grzbietowym, trzykrotny mistrz świata na krótkim basenie na dystansie 200 metrów (2012, 2014 i 2016), trzykrotny mistrz Europy (2012, 2014, 2016), dwukrotny wicemistrz świata (2013, 2015), sześciokrotny mistrz Europy na krótkim basenie na dystansie 100 (2011 i 2015) i 200 (2011, 2012, 2013 i 2015) metrów, wicemistrz Europy na krótkim basenie w 2009, mistrz Europy juniorów.

 

Kobus Agnieszka (AZS AWF Warszawa) ur. 28 sierpnia 1990 r. w Warszawie – polska wioślarka, brązowa medalistka igrzysk olimpijskich, mistrzyni świata i Europy. Uczęszczała do Szkoły Podstawowej nr 54 im. Obrońców Olszynki Grochowskiej na warszawskiej Pradze Południe. Ukończyła studia magisterskie na AWF Warszawa. Jej pierwszym trenerem był Jacek Suchocki. Pierwszy zawodowy start rangi mistrzowskiej miała podczas Mistrzostw Polski Młodzików w Kaliszu w 2003, gdzie wystartowała w konkurencji W1x, w której zajęła 3. miejsce. Początkowe starty w reprezentacji Polski były dla niej bardzo udane, w 2006 w Regatach Nadziei Olimpijskich „Olympic Hopes” w Piestanach zdobyła złoty medal w czwórce podwójnej, a w 2007 biorąc udział w konkurencji W4x w Regatach Pucharu Bałtyku „Baltic Cup” w Brandenburgu zdobyła dwa srebrne medale (na 2000 i 500 metrów).Debiutancki udział w mistrzostwach świata miał miejsce w 2008 w Ottensheim, gdzie w parze z Martą Rychert w dwójce podwójnej juniorek zajęły 6. Pozycję.

 

Kołodziński Paweł (AZS AWFiS Gdańsk) ur. 7 stycznia 1988 w Gdańsku – polski żeglarz sportowy, olimpijczyk z Londyn 2012 oraz RIO 2016. Zawodnik Kadry Narodowej Polskiego Związku Żeglarskiego w klasie 49er. Jego największe sukcesy to 10. miejsce na zawodach Pucharu Świata 2011 w Medembliku, 1. miejsce na Morskich Żeglarskich Mistrzostwach Polski 2009 i 2010, 9. miejsce na zawodach Pucharu Świata 2012 na Majorce, 9. miejsce na zawodach Pucharu Świata 2012 w Hyeres oraz 14. miejsce na Mistrzostwach Świata 2012.

 

Kołosińska Kinga (AZS UMCS TPS Lublin) ur. 2 czerwca 1990 w Lublinie. Zawodniczka KU AZS Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej Lublin. Uczestniczyła w Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro w siatkówce plażowej (w parze z Moniką Brzostek). Ze swoja partnerką zdobyła brązowy medal mistrzostw Europy (2015), drugie miejsce w Pucharze Świata (2016), trzecie (2015). Obie Panie zostały wicemistrzyniami Uniwersjady (2013), oraz srebrnymi medalistkami mistrzostw Europy do lat 23 (2011 z Moniką Brzostek). Jedynie w mistrzostwach Europy do lat 20 w 2009 roku Pani Kinga grała w parze z Beatą Gałek). W tym samym roku lubelska siatkarka plażowa zdobyła mistrzostwo świata juniorek już z Moniką Brzostek!  Pani Kinga jest sześciokrotną mistrzynią Polski (w latach 2012-2017), raz była wicemistrzynią (2010), a raz zdobyła brązowy medal(2009).

 

Kopron Malwina (OŚ AZS Poznań) lekkoatletka specjalizująca się w rzucie młotem.  Urodziła się 16 listopada 1994 w Puławach. Zawodniczka „Wisły” Puławy (2007-2012), Organizacja Środowiskowa AZS Poznań (2013-2016), AZS UMCS Lublin (od 2017). Uczestniczka Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro (2016) w barwach tego ostatniego klubu. W 2017 zdobyła brązowy medal mistrzostw świata w Londynie. Srebrny medal na mistrzostwach świata juniorów młodszych (2011), brązowy medal młodzieżowych mistrzostw Europy (2015). Szóste miejsce na mistrzostwach Europy w Amsterdamie (2016), czwarte w Berlinie (2018). Zdobyła dwa srebrne (2016, 2017) i trzy brązowe (2014, 2015, 2018) medale mistrzostw Polski. Aktualnie jest zawodniczką AZS UMCS Lublin.

 

Korzeniowski Paweł (AZS AWF Warszawa) ur. 9 lipca 1985 w Oświęcimiu. Wielokrotny rekordzista i mistrz Polski, mistrz i dwukrotny wicemistrz świata, wielokrotny mistrz Europy, olimpijczyk (Ateny 2004, Pekin 2008, Londyn 2012 i Rio de Janeiro 2016). Wychowanek klubu pływackiego Unia Oświęcim oraz trenerów Piotra Woźnickiego i Marka Dorywalskiego. Od 2005 w AZS AWF Warszawa pod opieką trenera Pawła Słomińskiego, a od roku 2010 pod opieką Roberta Białeckiego. Pochodzi z rodziny o tradycjach sportowych. Jego ojciec Jan Korzeniowski był bramkarzem Unii Oświęcim, mama Dorota i wujkowie byli pływakami. W wieku 13 lat w swoim pierwszym starcie w mistrzostwach Polski w 1998 r. zajął szóste miejsce. W następnym roku na mistrzostwach 14-latków zajął drugie miejsce na 200 m stylem motylkowym, w 2000 r. zdobył brązowy medal, a jeszcze w tym samym roku w Zielonej Górze w mistrzostwach kraju juniorów był najlepszy. Jako senior wystartował po raz pierwszy w wieku 16 lat w 2001 r. w Warszawie, zajmując szóste i siódme miejsce na 200 i 100 m stylem motylkowym. Powołany na Europejskie Młodzieżowe Dni Olimpijskie do Murcji w Hiszpanii, zdobył srebrny medal. W 2002 r. w mistrzostwach Europy w Linzu, gdzie był najmłodszym zawodnikiem, zdobył srebrny medal na 1500 m stylem dowolnym. W tym samym roku miał swój debiut na 25-metrowym basenie w Riesa na mistrzostwach Europy w Niemczech (12 miejsce). Na mistrzostwach świata w Barcelonie awansował do finału (ostatecznie zajął 8 miejsce). Pierwszy tytuł mistrza Europy juniorów na 200 m stylem motylkowym zdobył w Glasgow w 2003 r. Na krótkim basenie na ME w Dublinie zdobył brązowy medal. Rekordy i sukcesy w kraju dały mu prawo udziału w igrzyskach olimpijskich w Atenach; w finale na 200 m stylem motylkowym był czwarty, na 1500 m stylem dowolnym – dziewiąty. Ostatnie trzy medale w barwach Unii zdobył w Wiedniu na ME w grudniu 2004 r. W 2005 r. jako student AWF przeszedł do klubu AZS AWF Warszawa. Na mistrzostwa świata w Montrealu w 2005 r. pojechał jako jeden z faworytów i zdobył złoty medal wynikiem 1:55,02 (nowy rekord Polski). Cztery lata później, podczas mistrzostw świata w Rzymie zdobył w wyścigu na 200 m stylem motylkowym srebrny medal z czasem nowego rekordu Polski 1:53,23, przegrywając jednak wyraźnie z Michaelem Phelpsem. Złoty medal zdobył również na Letniej Uniwersjadzie w Izmirze. Kolejne starty zakończyły się również zdobyciem tytułów mistrzowskich: w Trieście, ME na basenie 25-metrowym, w Budapeszcie, ME na basenie 50-metrowym, Helsinki, ME na basenie 25-metrowym (2005, 2006, 2007).

 

Kozaczuk Małgorzata (AZS AWF Warszawa) ur. 6 czerwca 1988 w Warszawie – polska szablistka, drużynowa mistrzyni Polski, reprezentantka Polski. Jej największymi sukcesami na arenie międzynarodowej było drużynowe młodzieżowe (do lat 23) wicemistrzostwo Europy oraz brązowy medal indywidualnie w 2011. Reprezentowała Polskę na mistrzostwach świata seniorów w 2007 (45 m. indywidualnie i 6 m. drużynowo), 2010 (41 m. indywidualnie i 6 m. drużynowo), 2014 (14 m. indywidualnie i 6 m. drużynowo) i 2015 (26 m. indywidualnie i 4 m. drużynowo) oraz mistrzostwach Europy seniorów w 2004 (5 m. drużynowo i 6 m. indywidualnie), 2007 (6 m. drużynowo i 30 m. indywidualnie), 2012 (4 m. drużynowo i 23 m. indywidualnie), 2014 (5 m. drużynowo, 23 m. indywidualnie), 2015 (5 m. drużynowo, 21 m. indywidualnie), 2016 (17 m. indywidualnie). Była także rezerwową na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie (2008), ale ostatecznie nie wystąpiła na planszy. Na mistrzostwach Polski wywalczyła złote medale drużynowo w 2004, 2005, 2007, 2009, 2013, 2014, 2015 i 2017 srebrne medale drużynowo w 2006, 2010, 2011 i 2016, brązowe medale drużynowo w 2008 i 2012, srebrne medale indywidualnie w 2013 i 2016, brązowe medale indywidualnie w 2006, 2007, 2008, 2010, 2014 i 2017.

 

Kozłowski Kacper (AZS UWM Olsztyn) ur. 7 grudnia 1986 w Olsztynie – polski lekkoatleta, sprinter. Starszy marynarz Marynarki Wojennej. Przygodę ze sportem rozpoczynał od piłki nożnej. Zawodnik AZS UWM Olsztyn. Brązowy medalista Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2007 w sztafecie 4 × 400 metrów. Brązowy medalista młodzieżowych mistrzostw Europy w Debreczynie (2007) w biegu na 400 metrów i srebrny w sztafecie 4 × 400 metrów. Brązowy medalista mistrzostw Europy juniorów w Kownie (2005) w sztafecie 4 × 400 metrów. Akademicki wicemistrz świata z Belgradu (2009) w sztafecie 4 × 400 metrów (3:05,69). Zwycięzca superligi Pucharu Europy w sztafecie 4 × 400 m (2007). Reprezentant Polski na Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008 w Pekinie w sztafecie 4 x 400 m, ostatecznie nie miał okazji zaprezentować się pekińskiej publiczności. Medalista mistrzostw Polski. Jego trenerem był Andrzej Siennicki, a po śmierci Zofia Siennicka. Obecnie trenuje pod okiem ojca. Kształci się na Wydziale Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Mistrz Europy wojskowych z Warendorfu (2013) w biegu na 400 metrów z wynikiem 46,45. W 2014 zajął 3. miejsce w sztafecie 4 × 400 m na 22. Lekkoatletycznych Mistrzostwach Europy w Zurychu a w 2016 również w sztafecie 4 x 400 metrów zdobył srebrny medal na mistrzostwach Europy w Amsterdamie. W 2017 biegł na pierwszej zmianie polskiej sztafety 4 × 400 metrów, która zdobyła złoty medal halowych mistrzostw Europy.

 

Linkiewicz Joanna (AZS AWF Wrocław) ur. 2 maja 1990 we Wrocławiu – polska lekkoatletka specjalizująca się w biegach sprinterskich, mistrzyni Polski w biegu na 400 m przez płotki (2013), podwójna złota medalistka uniwersjady (2015). Uczestniczka mistrzostw świata juniorów w 2008 oraz mistrzostw Europy młodzieżowców w 2011. Reprezentantka Polski w drużynowych mistrzostwach Europy i meczach międzypaństwowych. W 2014 reprezentowała Polskę w halowych mistrzostwach świata, wystąpiła tam w biegu eliminacyjnym sztafety 4 × 400 m (w finale zastąpiła ją Justyna Święty). Podczas mistrzostw Europy w Zurychu 2014 w finale biegu na 400 m przez płotki zajęła 8 miejsce. 8 marca 2015 podczas halowych mistrzostw Europy w Pradze zdobyła brązowy medal w sztafecie 4 × 400 metrów. Srebrna medalistka Mistrzostw Europy w 2016. Srebrna medalistka uniwersjady z Tajpej (2017). Na HMŚ w Birmingham w 2018 wystąpiła w biegu eliminacyjnym sztafety 4 × 400 m, ale nie wystąpiła w finale, w którym Polki zajęły 2. miejsce; Linkiewicz także otrzymała srebrny medal. Medalistka mistrzostw Polski seniorów; ma w dorobku jedenaście medali – siedem złotych (Bydgoszcz 2011 – sztafeta 4 × 100 m, Toruń 2013 – 400 m ppł, Szczecin 2014 – 400 m ppł, Kraków 2015 – 400 m ppł oraz sztafeta 4 × 400 m i Bydgoszcz 2016 – 400 m ppł oraz sztafeta 4 × 400 m), trzy srebrne (Bielsko-Biała 2010 – sztafeta 4 × 400 m, Bielsko-Biała 2012 – sztafeta 4 × 100 m i Toruń 2013 - sztafeta 4 x 100 m) oraz brązowy (Bydgoszcz 2011 – bieg na 400 m). Halowa mistrzyni Polski w biegu na 400 m w 2011 z czasem 54,97. Podczas halowych mistrzostw kraju w 2014 zdobyła złoty medal w sztafecie 4 × 400 metrów.

 

Łyczbińska Hanna (AZS UAM Poznań) ur. 20 kwietnia 1990 w Toruniu – polska florecistka, mistrzyni uniwersjady, indywidualna mistrzyni Europy do lat 23 (2012), indywidualna mistrzyni Polski (2016), siostra-bliźniaczka florecistki Marty Łyczbińskiej. Jest żołnierzem Wojska Polskiego. Karierę sportową rozpoczęła w 1999 w klubie Nowy Sokół Toruń, od 2004 była zawodniczką Budowlanych Toruń, w latach 2010-2014 reprezentowała barwy Sietom AZS AWF Gdańsk, następnie została zawodniczką KU AZS-UAM Poznań. W swojej karierze zdobyła mistrzostwo Polski indywidualnie (2016), brązowy medal mistrzostw Polski indywidualnie (2012, 2017), mistrzostwo Polski drużynowo (2013, 2016), wicemistrzostwo Polski drużynowo (2005, 2017), brązowe medale mistrzostw Polski drużynowo (2009, 2010). Na arenie międzynarodowej odnosiła sukcesy w kategoriach młodzieżowych. W 2007 zdobyła indywidualnie brązowy medal mistrzostw świata w kategorii do lat 17. W 2008 została drużynową mistrzynią świata w kategorii do lat 20, w 2010 w tej samej kategorii wiekowej zdobyła brązowe medale indywidualnie i drużynowo. Na mistrzostwach Europy do lat 17 zdobyła brązowy medal drużynowo w 2007. Na mistrzostwach Europy do lat 20 wywalczyła wicemistrzostwo drużynowo (2008) oraz dwa brązowe medale drużynowo (2006, 2009). W kategorii do 23 lat zdobyła w 2012 indywidualne mistrzostwo Europy (w finale wygrała z siostrą Martą Łyczbińską) oraz mistrzostwo (2012), wicemistrzostwo (2013) i brązowy medal (2011) drużynowo. W 2011 zdobyła drużynowe wicemistrzostwo Letniej Uniwersjady. Reprezentowała Polskę na mistrzostwach świata seniorów w 2013 (5 m. drużynowo i 57 m. indywidualnie) i 2015 (15 miejsce indywidualnie i 8 miejsce drużynowo) oraz mistrzostwach Europy seniorów w 2013 (20 miejsce indywidualnie i 5 miejsce drużynowo) 2014 (17 miejsce indywidualnie i 4 miejsce drużynowo), 2015 (16 miejsce indywidualnie i 5 miejsce drużynowo) i 2016 (18 miejsce indywidualnie i 5 miejsce drużynowo). W 2017 roku podczas letniej uniwersjady w Tajpej zdobyła wraz z drużyną brązowy medal, pokonując w pojedynku o trzecie miejsce Węgry 45–31.

 

Majewski Tomasz (AZS AWF Warszawa) ur. 30 sierpnia 1981 w Nasielsku – polski lekkoatleta specjalizujący się w pchnięciu kulą. Czterokrotny uczestnik igrzysk olimpijskich – w 2004 odpadł w eliminacjach, a w 2008 i 2012 zdobył złoty medal. Stawał na podium mistrzostw świata, mistrzostw Europy oraz halowych mistrzostw świata i halowych mistrzostw Europy. W 2005 został mistrzem uniwersjady. Dziewięciokrotny (na stadionie i w hali) rekordzista Polski i wielokrotny medalista mistrzostw Polski seniorów. Reprezentant kraju w pucharze Europy, halowym pucharze Europy drużynowych mistrzostwach Europy, zimowym pucharze w rzutach lekkoatletycznych oraz meczach międzypaństwowych. W 2008 i 2012 wygrywał plebiscyt Złote Kolce organizowany przez Polski Związek Lekkiej Atletyki i magazyn Sport. W plebiscycie European Athletics na najlepszego lekkoatletę Europy zajął siódme miejsce w roku 2008. Wybrany lekkoatletą lipca 2009 w Europie. Dwukrotnie wybierany do dziesiątki najlepszych polskich sportowców w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Na koniec roku 2012 zajął szóste miejsce w plebiscycie na europejskiego lekkoatletę roku organizowanym przez European Athletics.

 

Myszka Piotr (AZS AWFiS Gdańsk) ur. 25 lipca 1981 w Mrągowie – żeglarz, reprezentant Polski w windsurfingu.Piotr Myszka jest reprezentantem klubu AZS AWFiS Gdańsk oraz windsurfingowej Kadry Olimpijskiej Londyn 2012. Występuje w żeglarskiej klasie RS:X. Pływa na jachcie Neilpryde RS:X. Numer na żaglu zawodnika to POL 82. Wzrost: 186 cm, waga: 75 kg.

 

Naja Karolina (AZS AWF Gorzów Wielkopolski) ur. 5 lutego 1990 r. w Tychach – polska kajakarka, dwukrotna brązowa medalistka igrzysk olimpijskich, mistrzyni świata i czterokrotna mistrzyni Europy, dwukrotna brązowa medalistka igrzysk europejskich. Swoją karierę zawodniczą zaczynała w rodzinnych Tychach, reprezentując w tym czasie MOSM Tychy. Na igrzyskach zadebiutowała podczas letnich igrzysk olimpijskich w Londynie. Tam wystąpiła w dwóch konkurencjach, zdobywając brązowy medal w dwójce w parze z Beatą Mikołajczyk. W finale lepsze okazały się Niemki i Węgierki. W czwórce nie udało się stanąć na podium, tracąc do zajmujących trzecie miejsce Białorusinek 0,207 sekundy. Na kolejnych igrzyskach w Rio de Janeiro ponownie sięgnęła w dwójce po brązowy medal wraz z Beatą Mikołajczyk. W czwórce natomiast nie powiodło się tak, jak przed czterema laty. Musiała pogodzić się ze zwycięstwem w finale B, zajmując ostatecznie dziewiąte miejsce.

 

Omelko Rafał (AZS AWF Wrocław) ur. 16 stycznia 1989 we Wrocławiu – polski lekkoatleta specjalizujący się w biegu na 400 metrów oraz biegu na 400 metrów przez płotki. W 2008 roku był członkiem sztafety 4 × 400 metrów, która w Bydgoszczy zajęła piąte miejsce w mistrzostwach świata juniorów. Na mistrzostwach Europy w 2010 roku odpadł w eliminacjach biegu na 400 metrów przez płotki. Reprezentował Polskę w drużynowym czempionacie Starego Kontynentu. Złoty (2016 i 2017) oraz brązowy (2014) medalista mistrzostw Polski seniorów w biegu na 400 metrów. Złoty (bieg na 400 m) oraz srebrny (sztafeta 4 × 400 metrów) medalista halowych mistrzostw Polski (2014), halowy wicemistrz kraju na 400 metrów (2015) oraz halowy złoty medalista halowych mistrzostw Polski (2017) w biegach na 200 i 400 metrów. Stawał na podium mistrzostw kraju w kategorii juniorów. W 2014 zajął 3. miejsce w sztafecie 4 × 400 m na 22. Lekkoatletycznych Mistrzostwach Europy w Zurychu. 7 marca 2015 podczas halowych mistrzostw Europy w Pradze zajął 3. miejsce w biegu na 400 metrów, a dzień później zdobył srebrny medal w sztafecie 4 × 400 metrów. W tym samym roku wszedł w skład sztafety 4 × 400 metrów, która zdobyła brązowy medal podczas uniwersjady w Gwangju. Szósty zawodnik mistrzostw Europy w 2016 w biegu na 400 metrów oraz srebrny medalista w sztafecie 4 × 400 metrów. Na początku marca 2017 wraz z kolegami z reprezentacji zdobył złoty medal halowych mistrzostw Europy w Belgradzie w sztafecie 4 × 400 metrów, natomiast indywidualnie na tych samych zawodach wywalczył wicemistrzostwo Starego Kontynentu. W tym samym roku zawodnik wystartował na IAAF World Relays. Półfinalista i siódmy zawodnik odpowiednio w biegu na 400 oraz biegu rozstawnym 4 × 400 metrów podczas rozgrywanych w Londynie mistrzostwach świata (2017). W 2018 biegł na drugiej zmianie polskiej sztafety 4 × 400 metrów, która triumfowała w halowych mistrzostwach świata i ustanowiła wynikiem 3:01,77 halowy rekord świata w tej konkurencji. Rekordy życiowe: bieg na 300 metrów – 32,23 (28 czerwca 2017, Ostrawa); bieg na 300 metrów (hala) – 32,73 (14 lutego 2017, Ostrawa) – do 2018 nieoficjalny halowy rekord Polski); bieg na 400 metrów – 45,14 (7 lipca 2016, Amsterdam); bieg na 400 metrów (hala) – 46,08 (4 marca 2017, Belgrad); bieg na 400 metrów przez płotki – 50,26 (6 września 2014, Kraków).

 

Paziński Piotr (AZS AWF Warszawa) ur. 7 września 1987 – polski taekwondzista rywalizujący głównie w kategorii wagowej do 80 kg. Brązowy medalista mistrzostw Europy z 2016 roku. Paziński zaczął uprawiać taekwondo w wieku 10 lat, a od początku kariery jego trenerem jest Tomasz Pyciarz. W swojej karierze czterokrotnie startował w seniorskich mistrzostwach Europy – w 2008 roku odpadł w 1/16 finału (kat. 78 kg), w 2012 w 1/8 finału (kat. 80 kg), w 2014 w 1/16 finału (kat. 80 kg), a w 2016 roku przegrał w półfinale, zdobywając brązowy medal tej imprezy. Czterokrotnie brał także udział w seniorskich mistrzostwach świata (za każdym razem w kategorii wagowej do 80 kg) – w 2009 i 2011 roku odpadał w 1/16 finału, w 2013 roku w 1/8 finału, a w 2015 w 1/32 finału. W styczniu 2016 roku awansował do finału europejskiego turnieju kwalifikacyjnego do Letnich Igrzysk Olimpijskich 2016, tym samym wywalczając awans na igrzyska (w finale pokonał go reprezentujący Azerbejdżan Milad Bejgi Harczegani). Paziński jest wielokrotnym medalistą mistrzostw Polski (pierwszy tytuł mistrza kraju zdobył w 2008 roku)

 

Pietrzak Michał (AZS ASWF Katowice) ur. 3 kwietnia 1989 – polski Olimpijczyk z Londynu, lekkoatleta, płotkarz i sprinter. Reprezentant Polski na XXX Letnie Igrzyska Olimpijskie w Londynie 2012. Wielokrotny medalista mistrzostw Polski w kategoriach seniorów, młodzieżowców, juniorów i młodzików. Największy sukces w dotychczasowej karierze odniósł podczas rozegranych w 2014 roku Mistrzostwach Europy Seniorów w Zurychu , kiedy to zdobył brązowy medal w sztafecie 4 x 400 metrów oraz 4 miejsce Halowych Mistrzostw Świata Sopot 2014. Podczas XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Londynie zajął 9 miejsce w półfinale sztafety 4x400m. W kategorii U23 dwukrotnie zdobył medale Młodzieżowych Mistrzostw Europy- złoty w 2009 roku w Kownie oraz srebrny w 2011 w Ostrawie. W kategorii juniora 5 zawodnik Mistrzostw Świata Juniorów Bydgoszcz 2008r. Od 2008 roku zawodnik AZS AWF Katowice pod opieką Trenera prof. Janusza Iskry. Przed rokiem 2008 zawodnik MUKS EXPOM Krośniewice Trenera Waldemara Pietrzaka, pod opieką którego wywalczył złoty medal Halowych Mistrzostw Polski Juniorów Spała 2008, srebrny medal Mistrzostw Polski Juniorów w biegu na 400m ppł. Srebrny medal Mistrzostw Polski młodzików Świecie 2004 w biegu na 300m. Zwycięzca I edycji Samsung Cup 2004 w biegu na 300m oraz Mistrz Otwartych Mistrzostw Norwegii w biegu na 300m oraz 100m w swojej kategorii wiekowej Lillechamer 2004 oraz Mistrz Skandynawii Gotheborg 2004 w biegu na 300m.

Polewka Tomasz (AZS AWF Katowice) ur. 5 sierpnia 1994 w Grudziądzu – polski pływak specjalizujący się w stylu grzbietowym, mistrz Europy na krótkim basenie i rekordzista Polski na dystansie 50 m stylem grzbietowym. W 2015 roku na mistrzostwach świata w Kazaniu w konkurencji 50 m stylem grzbietowym z czasem 25,11 zajął 13. miejsce. Na dystansie 100 m stylem grzbietowym uzyskał czas 54,26 i uplasował się na 19. miejscu. W grudniu tego samego roku został mistrzem Europy na krótkim basenie na dystansie 50 m stylem grzbietowym, uzyskując w finale czas 22,96. Podczas mistrzostw Polski w maju 2016 roku czasem 24,72 poprawił rekord kraju na 50 m grzbietem. Trzy miesiące później reprezentował Polskę na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro. W konkurencji 100 m stylem grzbietowym nie zakwalifikował się do półfinałów i z czasem 54,52 zajął ostatecznie 26. miejsce. Polewka na mistrzostwach świata na krótkim basenie w Windsorze zajął szóste miejsce na dystansie 50 m stylem grzbietowym, uzyskawszy czas 23,40. W konkurencji 100 m stylem grzbietowym uplasował się na 14. miejscu. W 2017 roku podczas mistrzostw świata w Budapeszcie na dystansie 50 m stylem grzbietowym zajął 13. pozycję z wynikiem 24,95. Na 100 m stylem grzbietowym był piętnasty (54,12). Jest żołnierzem Sił Zbrojnych RP w stopniu wojskowym szeregowego

 

Przybytek Łukasz (AZS AWFiS Gdańsk) ur. 20 maja 1989 w Lipnie – polski żeglarz sportowy, uczestnik Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012 w klasie 49er. Jego największe sukcesy to 1. miejsce na Mistrzostwach Świata 2005 (optymist), 1. miejsce na Mistrzostwach Europy 2008 (29er), 9. miejsce w zawodach Pucharu Świata 2012 na Majorce (49er), 9. miejsce na zawodach Pucharu Świata 2012 w Hyeres, 15. miejsce na Mistrzostwach Świata 2012 w Zadarze.

 

Robak Karol (OŚ AZS Poznań) ur. 24 sierpnia 1997 w Poznaniu – polski taekwondzista. Medalista igrzysk europejskich, mistrzostw Europy w kategoriach olimpijskich, mistrzostw świata i Europy młodzieżowców oraz mistrzostw Europy kadetów. Robak na arenie międzynarodowej zadebiutował w 2011 roku. W tym samym roku zdobył srebrny medal Mistrzostw Europy Kadetów w Taekwondo 2011 w kategorii wagowej 53 kg. Rok później w Szarm el-Szejk zajął trzecią pozycję w Mistrzostwach Świata Młodzieżowców w Taekwondo 2012 w kategorii 55 kg. W 2015 roku zdobył brązowy medal rozgrywanych po raz pierwszy w historii mistrzostw Europy seniorów w kategoriach olimpijskich (w kategorii wagowej do 68 kg). W tym samym roku po raz pierwszy w karierze wziął udział w seniorskich mistrzostwach świata, gdzie w kategorii do 68 kg odpadł w 1/8 finału po porażce z późniejszym brązowym medalistą tej imprezy, Hiszpanem José Antonio Rosillo. W 2015 roku zdobył także srebrny medal igrzysk europejskich w kategorii do 68 kg, pokonując m.in. Serveta Tazegüla. W tym samym roku w tejże kategorii wiekowej został także wicemistrzem Europy młodzieżowców (do lat 21). W 2016 roku zwyciężył w kategorii do 68 kg w turnieju kwalifikacyjnym do Letnich Igrzysk Olimpijskich 2016, tym samym wywalczając awans na igrzyska

 

Schodowski Zbigniew (AZS AWF Gorzów Wielkopolski) ur. 30 kwietnia 1987 w Toruniu – polski wioślarz, startujący na Igrzyskach Olimpijskich w 2012 i Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro w ósemce ze sternikiem. Schodowski zaczął wiosłować jako junior młodszy w roku 2003, jednak dopiero w kategorii do lat 23  zaczął brać udział w zawodach międzynarodowych. W latach 2006 - 2009 czterokrotnie startował  w Mistrzostwach Świata U23. Za każdym razem osiągał finał. W 2008 roku zdobył brązowy medal. Schodowski zakończył etap młodzieżowca zdobywając Mistrzostwo Świata do lat 23 w 2009 roku. Było to pierwszy złoty medal ósemki młodzieżowej w historii Polskich wioseł. Równolegle Schodowski może pochwalić się wynikami w Mistrzostwach Europy w 2008 i 2009 już w reprezentacji seniorów w czwórce bez sternika. W 2010 i 2011 roku wraz z  Maciejem Mattikiem wiosłował w peruarze. Duet był w stanie osiągnąć czwarte miejsce w  Mistrzostwach Europy i 20 miejsce na Mistrzostwach Świata w Bled w 2011 roku. W sezonie olimpijskim w 2012 Schodowskiemu udało się w końcu wskoczyć do osady głównej, ósemki. To był udany sezon w porównaniu do poprzednich lat, szczególnie w europejskich mistrzostwach i kwalifikacje do Igrzysk Olimpijskich. W Londynie, jednak ósemce Marcin Brzeziński, Piotr Juszczak, Mikołaj Burda, Piotr Hojka, Zbigniew Schodowski, Michał Szpakowski, Krystian Aranowski, Rafał Hejmej i sternik Daniel Trojanowski, zbrakło do finału 2 sekund i  ostatecznego uplasowali się na 7 miejscu. Kilka tygodni później zespół zdobył Mistrzostwo Starego Kontynentu w Varese. Po Igrzyskach Olimpijskich w Wielkiej Brytanii Schodowski wciąż kontynuował przygodę z  ósemką. Na Mistrzostwach Europy w 2013 roku sięgnął po srebro. Na Mistrzostwach Świata w 2014 roku Schodowski wygrał także swój pierwszy medal Mistrzostw Świata Seniorów, zajmując 3 miejsce w ósemce. Był to pierwszy medal w historii polskich wioseł w tej konkurencji. Rozczarowujące okazały się Mistrzostwa Świata w Wioślarstwie 2015 w francuskim Lac d'Aiguebelette gdzie zespół z Polski ze Schodowskim osiągnął tylko 8 miejsce i nie zdobył kwalifikacji do Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro. Polska ósemka zdobyła olimpijski paszport dopiero na  kwalifikacjach ostatniej szansy w  Lucernie. Podczas Igrzysk w Rio Schodowski i jego drużyna zajęli piąte miejsce w finale tracąc do medalu około dwie sekundy.

Shegumo Yared (AZS AWF Warszawa) ur. 10 stycznia 1983 w Addis Abebie – polski lekkoatleta pochodzenia etiopskiego, specjalista od średnich i długich dystansów. Były halowy rekordzista Polski w biegu na 3000 metrów. Yared Shegumo urodził się w 1983 roku. W 1999 roku po raz pierwszy przybył do Polski, gdzie w Bydgoszczy odbywały się mistrzostwa świata kadetów w lekkoatletyce. Podczas tych mistrzostw wystąpił w biegu na 400 metrów odpadając w półfinale. Po mistrzostwach uciekając przed poborem do armii zdecydował się nie wracać do kraju, odłączył się od reprezentacji Etiopii i z pomocą spotkanego w Polsce Etiopczyka znalazł się w obozie dla uchodźców w Otrębusach. Początkowo trenował w Polonii Warszawa biegi sprinterskie, ale wkrótce przeniesiono go do biegaczy średniodystansowych. Polski Związek Lekkiej Atletyki wystąpił w tym czasie z wnioskiem o oficjalne przeniesienie Shegumo do reprezentacji Polski, co nastąpiło w sierpniu 2003 roku. We wrześniu 2003 roku przyjął polskie obywatelstwo. W lutym 2004 roku w Lipsku pobił halowy rekord Polski na 3000 metrów, ale nie przeniesiono go wówczas do grupy długodystansowców. Do jego największych sukcesów należały wówczas: 3-krotne młodzieżowe mistrzostwo kraju (2003 – 5000 m, 2005 – 800 m i 1500 m) oraz 2-krotne Halowe Mistrzostwo Polski (2004 i 2006 – 3000 m). Reprezentował Polskę na Halowym Pucharze Europy (2004 – 5. miejsce na 3000 m) w Lipsku oraz dwukrotnie na Superlidze Pucharu Europy w lekkoatletyce – 3. miejsce w 2005 we Florencji oraz 7. miejsce w 2006 w Maladze (oba biegi na 3000 m). W 2016 znalazł się w reprezentacji Polski na Letnie Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro.

 

Sobera Robert (AZS AWF Wrocław) ur. 19 stycznia 1991 we Wrocławiu – polski lekkoatleta specjalizujący się w skoku o tyczce. Podczas mistrzostw Europy juniorów w Nowym Sadzie (2009) wygrał eliminacje z wynikiem 4,95 m jednak w finale nie zaliczył żadnej wysokości. W 2010 reprezentował Polskę na mistrzostwach świata juniorów zajmując czwartą lokatę. Zajął odległe miejsce w finale mistrzostw Europy do lat 23 w 2011. Młodzieżowy wicemistrz Europy (2013). W swoim debiucie na seniorskiej imprezie międzynarodowej był szósty na halowych mistrzostwach Europy w Göteborgu z nowym rekordem życiowym (5,71). Wicemistrz Europy młodzieżowców z Tampere (2013). W 2015 roku podczas halowych mistrzostw Europy w Pradze zajął czwarte miejsce z wynikiem 5,80 m. Szósty zawodnik halowych mistrzostw świata (2016), złoty medalista Mistrzostw Europy w 2016 roku.Reprezentant kraju w meczach międzypaństwowych kadetów. Złoty (Szczecin 2014), srebrny (Kraków 2015 i Bydgoszcz 2016) oraz brązowy (Toruń 2013) medalista mistrzostw Polski na stadionie. Sześciokrotny medalista halowych mistrzostw Polski seniorów ma na koncie złoto (Sopot 2014), cztery medale srebrne (Spała 2011, Spała 2013, Toruń 2015 i Toruń 2016) oraz jeden brązowy (Spała 2012). Złoty medalista mistrzostw Polski juniorów (Słupsk 2009 i Białystok 2010) oraz młodzieżowych mistrzostw kraju (Gdańsk 2011). Zdobywał medale ogólnopolskiej olimpiady młodzieży oraz mistrzostw kraju juniorów i juniorów młodszych w hali.

 

Socha Aleksandra (AZS AWF Warszawa) ur. 30 marca 1982 w Pabianicach – polska i amerykańska szablistka, mistrzyni Polski, mistrzyni Europy, medalistka Mistrzostw Świata, olimpijka z Aten, Pekinu, Londynu oraz Rio de Janeiro. Zawodniczka AZS AWF Warszawa jest 6-krotną indywidualną mistrzynią kraju (1999, 2002, 2003, 2009, 2010, 2015). Na swoim koncie ma również brąz mistrzostw świata (Hawana 2003) oraz złoto, srebro i brąz mistrzostw Europy (Kopenhaga 2004, Sheffield 2011, Legnano 2012). W drużynie była wielokrotnie mistrzynią Polski oraz złotą, srebrą i brązową drużynową medalistką Europy. Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach (2004) odpadła w 2 rundzie i została sklasyfikowana na 11. miejscu. Cztery lata później w Pekinie zajęła 18. miejsce indywidualnie oraz 6. w drużynie. W 2003 zajęła 19. miejsce podczas 69. Plebiscytu Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski, oraz 3 miejsce dla najlepszego sportowca Wojska Polskiego w 2011 roku. Żołnierz Wojska Polskiego. Do 2012 służyła w 3 Batalionu Zabezpieczenia Dowództwa Wojsk Lądowych w Warszawie, a później w Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu.

 

Sokołowska Diana (AZS AWFiS Gdańsk) ur. 19 lutego 1996 w Sokółce – polska pływaczka, najmłodsza uczestniczka Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012 w reprezentacji Polski. W 2012 wystąpiła na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie, wystartowała w sztafecie 4 x 200 m stylem dowolnym, która odpadła w eliminacjach z najsłabszym czasem ze wszystkich drużyn - 8:13,76 (partnerkami były Katarzyna Wilk, Karolina Szczepaniak i Alexandra Putra). Reprezentowała Polskę na mistrzostwach Europy juniorek w 2011 (8 m. na 200 m stylem dowolnym) i 2012 (5 m. na 200 m stylem dowolnym) oraz mistrzostwach Europy na basenie 25-metrowym w 2011 (odpadła w eliminacjach wyścigu na 200 m stylem dowolnym i półfinale na 100 m stylem dowolnym).

 

Springwald Maria (AZS AWF Kraków) ur. 30 lipca 1991 w Krakowie  – polska wioślarka, reprezentantka AZS-AWF Kraków. Brązowa medalistka olimpijska z Rio de Janeiro, mistrzyni świata i srebrna medalistka mistrzostw świata (odpowiednio w 2017 w Sarasocie), w 2018 roku w Płowdiw i 2019 roku w Linz), mistrzyni Europy w 2018 roku w Glasgow, srebrna i brązowa medalistka mistrzostw Europy w latach 2014-2016. Srebrna medalistka młodzieżowych mistrzostw świata w 2013 roku w Linzu. Wymienione sukcesy osiągała w czwórce podwójnej. Wielokrotna medalistka mistrzostw Polski.

 

Szwarnóg Agnieszka (AZS AWF Kraków) ur. 28 grudnia 1986 w Myślenicach – polska lekkoatletka specjalizująca się w chodzie sportowym. W 2011 zajęła ósmą lokatę na uniwersjadzie. Reprezentantka Polski w pucharze świata w chodzie sportowym oraz pucharze Europy w chodzie. Medalistka mistrzostw Polski seniorów ma w dorobku trzy srebrne (Bydgoszcz 2006, Bielsko-Biała 2012 i Kraków 2015) oraz jeden medal brązowy (Warszawa 2011). Stawała na podium halowych mistrzostw kraju zdobywając dwukrotnie złoto (Toruń 2015 i Toruń 2019), dwa srebra (Spała 2009 oraz Toruń 2016) i brąz (Spała 2010). Zdobywała medale mistrzostw Polski młodzieżowców. W 2007 była druga w mistrzostwach Austrii w chodzie, a w 2011 zajęła drugie miejsce w mistrzostwach Niemiec. W finale chodu na 20 km Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012 zajęła 22. miejsce. Rekord życiowy: chód na 20 kilometrów – 1:30:50 (9 kwietnia 2016, Podiebrady).

 

Święty Justyna (AZS AWF Katowice) ur. 3 grudnia 1992 w Raciborzu – polska lekkoatletka specjalizująca się w biegu na 400 metrów. W 2018 roku została indywidualną mistrzynią Europy w biegu na 400 metrów i w sztafecie 4 × 400 metrów. W 2017 roku została brązową medalistką mistrzostw świata w sztafecie 4 × 400 metrów. Reprezentowała Polskę w sztafecie szwedzkiej podczas mistrzostw świata juniorów młodszych w 2009 zajmując szóstą lokatę. Pobiegła w eliminacjach sztafety 4 × 400 metrów na mistrzostwach świata juniorów w Moncton (2010) – w finale Polki (bez Święty w składzie) zajęły ósme miejsce. Wraz z koleżankami z reprezentacji sięgnęła w 2011 roku po wicemistrzostwo Europy juniorów w biegu rozstawnym 4 × 400 metrów. Dwukrotna medalistka młodzieżowych mistrzostw Europy z Tampere (2013). 8 marca 2015 podczas halowych mistrzostw Europy w Pradze zdobyła brązowy medal w sztafecie 4 × 400 metrów. Złota medalistka uniwersjady w biegu rozstawnym 4 × 400 metrów (2015). W marcu 2016 weszła w skład polskiej sztafety 4 × 400, która zdobyła srebrny medal halowych mistrzostw świata w Portlandzie. Szósta zawodniczka mistrzostw Europy w 2016 w biegu na 400 metrów oraz brązowa i złota medalistka halowych mistrzostw Europy z Belgradu (2017). W tym samym roku sięgnęła po srebrny medal podczas IAAF World Relays w sztafecie 4 × 400 metrów. Podczas mistrzostw świata 2017 w Londynie zdobyła z koleżankami brązowy medal w sztafecie 4 × 400 metrów. Brązowa (bieg na 400 metrów) i złota (sztafeta 4 × 400 metrów) medalistka mistrzostw Polski (2012). Medalistka halowych mistrzostw Polski seniorów ma w dorobku pięć złotych (2012, 2014, 2015, 2016, 2017) i jeden brązowy (2013) medal. Zdobywała medale juniorskich mistrzostw Polski (brąz: 2010 i 2011). Ma na koncie medale z ogólnopolskiej olimpiady młodzieży oraz halowych mistrzostw Polski juniorów i juniorów młodszych. Na mistrzostwach Europy w lekkoatletyce, które odbyły się w 2018 roku w Berlinie, przeszła do historii polskiego sportu. W ciągu półtorej godziny zdobyła dwa złote medale. Pierwszy w biegu na 400 metrów, drugi w sztafecie 4 × 400 metrów. Stała się najszybszą Polką na tym dystansie od czasów Ireny Szewińskiej.

 

Theiner Wojciech (AZS KU Politechniki Opolskiej Opole) ur. 25 czerwca 1986 w Rudzie Śląskiej – polski lekkoatleta, skoczek wzwyż. Srebrny medalista mistrzostw Europy juniorów w lekkoatletyce (Kowno 2005). Piąty zawodnik mistrzostw świata juniorów młodszych (Sherbrooke 2003). Uczestnik Halowych Mistrzostw Świata (2006 Moskwa), gdzie odpadł w eliminacjach. Medalista mistrzostw Polski w różnych kategoriach wiekowych, w tym mistrz kraju seniorów na stadionie (2010) oraz w hali (2011 i 2014). Wicemistrz uniwersjady (2011). W 2014 zajął 10. miejsce na mistrzostwach Europy w Zurychu.

 

Urbańczyk Aleksandra (AZS UŁ PŁ Łódź) ur. 13 listopada 1987 w Łodzi – polska pływaczka. Rekordzistka i mistrzyni Polski, medalistka mistrzostw świata i mistrzostw Europy na krótkim basenie. Jest wychowanką klubu pływackiego MKS Trójka Łódź. Od początku kariery była podopieczną trenera Mariusza Wędrychowicza. Od grudnia 2005 trenowała z Markiem Młynarczykiem współpracującym z kadrą narodową Pawła Słomińskiego. We wrześniu 2009 roku rozpoczęła treningi z Bartoszem Olejarczykiem.

 

Węgrzycki-Szymczyk Natan (AZS AWF Warszawa) ur. 5 stycznia 1995 r. w Krakowie – polski wioślarz, zawodnik AZS-AWF Warszawa, uczestnik igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro. W 2016 roku na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro wziął udział w rywalizacji jedynek. W półfinale zajął ostatnie piąte miejsce, przez co awansował do finału B. Tam na linię mety dopłynął na pierwszej pozycji, wyprzedzając Meksykanina Juana Carlosa Cabrerę i Australijczyka Rhysa Granta. Ostatecznie został sklasyfikowany na siódmej pozycji.

 

Wierzbowska Anna (AZS AWF Kraków) ur. 8 grudnia 1990 r. w Krakowie – polska wioślarka, wicemistrzyni Europy, olimpijka z Rio de Janeiro (2016). Była zawodniczką AZS-AWF Kraków. W latach 2009-2012 reprezentowała barwy University of Southern California. Od 29 lutego 2016 roku jest zawodniczką LOTTO-Bydgostia Bydgoszcz. Na igrzyskach olimpijskich w Londynie wzięła udział w dwójce bez sternika wraz ze swoją siostrą, Marią. Zdołały awansować do finału B i tam zajęły czwarte. Ostatecznie zostały sklasyfikowane na dziesiątym miejscu. W 2017 roku została wicemistrzynią Europy w Račicach w czwórce bez sternika. W osadzie były także Monika Ciaciuch, Maria Wierzbowska i Joanna Dittmann.

 

Wierzbowska Maria (AZS AWF Kraków) ur. 13 lutego 1995 r. Krakowie – polska wioślarka, srebrna medalistka mistrzostw świata, srebrna i dwukrotnie brązowa medalistka mistrzostw Europy. Na igrzyskach zadebiutowała w 2016 roku w Rio de Janeiro. Wzięła udział w rywalizacji dwójek bez sternika wraz z siostrą Anną. W eliminacjach zajęły trzecie miejsce i awansowały do półfinału. Zajmując w nim piątą pozycję, dotarły do finału B. Ostatni wyścig skończyły na czwartym miejscu i zostały sklasyfikowane na 10. Pozycji.

 

Wilk Katarzyna (AZS AWF Katowice) ur. 22 marca 1992 w Krakowie – polska pływaczka, złota medalistka mistrzostw Europy juniorów w sztafecie 4 × 100 m stylem zmiennym. Specjalizuje się w pływaniu stylem dowolnym. Jest rekordzistką Polski na dystansie 100 m kraulem, który ustanowiła 10 sierpnia 2010 roku, podczas mistrzostw Europy w Budapeszcie, osiągając czas 54,95 s. Uczestniczka igrzysk olimpijskich w Pekinie (2008) w sztafecie 4 × 200 m stylem dowolnym (15. miejsce) oraz w Londynie (2012) na 100 m stylem dowolnym (27. miejsce) i w sztafecie 4 × 200 m stylem dowolnym (13. miejsce).

 

Wyciszkiewicz Patrycja (OŚ AZS Poznań) ur. 8 stycznia 1994 w Śremie – polska lekkoatletka, sprinterka, doktorantka na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Lekkoatletka specjalizująca się na dystansie 400m. Uczestniczka Igrzysk Olimpijskich w Londynie (2012) oraz Rio de Janeiro (2016).

 

Wypych Filip (AZS UŁ PŁ Łódź) ur. 20 kwietnia 1991 – polski pływak specjalizujący się w stylu dowolnym, brązowy medalista mistrzostw Europy na krótkim basenie. W 2016 roku podczas mistrzostw Europy w Londynie zajął 13. miejsce na 50 m kraulem. Kilka miesięcy później, reprezentował Polskę na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro. W konkurencji 50 m stylem dowolnym uzyskał czas 22,23 i zajął 21. Miejsce. Na mistrzostwach świata w Budapeszcie na dystansie 50 m stylem dowolnym z wynikiem 22,57 uplasował się na 32. Pozycji. W grudniu 2017 roku podczas mistrzostw Europy na krótkim basenie w Kopenhadze zdobył brązowy medal w sztafecie 4 × 50 m stylem dowolnym, w której Polacy ustanowili nowy rekord kraju (1:24,44).

 

Zachoszcz Joanna (AZS UWM Olsztyn) ur. 17 kwietnia 1993 w Połczynie-Zdroju – polska pływaczka, uczestniczka igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro. Wychowanka Znicza Koszalin, studiuje prawo na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.

 

Zalewski Karol (AZS UWM Olsztyn) ur. 7 sierpnia 1993 – polski lekkoatleta specjalizujący się w biegach sprinterskich. Pochodzący z Reszla zawodnik początkowo grał w piłkę nożną w miejscowym klubie Orlęta Reszel. Jego pierwszą trenerką lekkoatletyczną była Bronisława Ludwichowska, a później przez lata jego trenerem był Zbigniew Ludwichowski. Podczas debiutu na imprezie międzynarodowej, w 2011 na mistrzostwach Europy juniorów w Tallinnie, nabawił się kontuzji i nie mógł wystartować w biegu na 200 metrów oraz sztafecie. Rok później w Barcelonie na mistrzostwach świata juniorów był czwarty w biegu na 200 metrów i sztafecie 4 × 100 metrów oraz zdobył srebrny medal w biegu rozstawnym 4 × 400 metrów. W lipcu 2013 został w Tampere młodzieżowym mistrzem Europy w biegu na 200 metrów oraz wraz z kolegami zdobył srebro w sztafecie sprinterskie. Podczas mistrzostw świata w Moskwie (2013) dotarł do półfinału w rywalizacji na 200 metrów oraz wraz z kolegami nie awansował do finału biegu rozstawnego. 8 marca 2015 podczas Halowych mistrzostw Europy w Pradze zdobył srebrny medal w sztafecie 4 × 400 metrów. W lipcu 2015 obronił, jako pierwszy sprinter w historii, tytuł młodzieżowego mistrza Europy. W 2018 biegł na pierwszej zmianie polskiej sztafety 4 × 400 metrów, która triumfowała w halowych mistrzostwach świata i ustanowiła wynikiem 3:01,77 halowy rekord świata w tej konkurencji. Reprezentant kraju na drużynowych mistrzostwach Europy. Medalista mistrzostw Polski seniorów ma w dorobku sześć złotych (Toruń 2013 – biegi na 100 i 200 metrów, Szczecin 2014 – biegi na 100 i 200 metrów, Kraków 2015 – bieg na 200 metrów oraz Bydgoszcz 2016 – bieg na 100 metrów) i jeden srebrny (Kraków 2015 – bieg na 100 metrów) medal. Stawał na podium halowych mistrzostw Polski seniorów zdobywając cztery złota (Sopot 2014 – bieg na 200 metrów, Toruń 2015 – biegi na 200 i 400 metrów i Toruń 2016 – bieg na 200 metrów) oraz srebro (Spała 2013 – bieg na 200 metrów). Złoty medalista mistrzostw Polski w kategoriach: kadetów, juniorów oraz młodzieżowców.

 

Ziętarski Mirosław (AZS UMK Energa Toruń) ur. 9 marca 1993 w Ciechocinie – polski wioślarz, srebrny i brązowy medalista mistrzostw świata, mistrz Europy. Na igrzyskach zadebiutował w 2016 roku w Rio de Janeiro. Wystąpił w czwórce podwójnej razem z Mateuszem Biskupem, Wiktorem Chablem i Dariuszem Radoszem. W eliminacjach zajęli drugie miejsce, co pozwoliło awansować do finału. Tam uplasowali się na czwartej pozycji, tracąc do medalowej pozycji 1,44 sekundy.